Kapingamarangi - Proverbs - 1

1:1  Nia agoago podo a Solomon, tama-daane David, di king o digau Israel.

1:2  Nia agoago podo aanei e-hagamaamaa goodou gi-modongoohia di kabemee mo nnelekai hagamaamaa, mo di iloo hagatau nnadinga o-nia agoago haingadaa.

1:3  Nia agoago podo aanei e-mee di-aago goodou gii-hai nia daangada e-mouli kabemee, ge e-mouli i-lodo di tonu, di humalia mo-di huudonu.

1:4  Nia agoago podo aanei e-mee di-hai tangada de-kabemee gi-kabemee, ge e-mee di-aago nia dama-daane mo ahina gii-hai digau e-iloo nia mee.

1:5  Nia agoago podo aanei e-mee di-haga-kabemee gi-nonua digau ala gu-kabemee, ge e-mee di-dagi digau ala guu-lawa i-nia kuulu,

1:6  gii-mee-ai digaula di-modongoohia nia hadinga nngala o-nia agoago podo, mo-di iloo nia heeu ala e-kila-aga mai baahi digau kabemee.

1:7  Di haga-madagu o Dimaadua la-go di hagamau o-di kabemee. Nia daangada ala e-de-iloo nia mee, ginaadou hagalee hagalabagau di kabemee, ge ginaadou e-de-hiihai di kabe nia mee.

1:8  Dagu dama-daane, hagalongo gi nnelekai do damana mo do dinana.

1:9  Nau agoago gaa-hai goe gii-hai tangada humalia, gadoo be tangada ma-ga-humu-ia gi-di hau libogo mo-di hau-uwa.

1:10  Dagu dama-daane, digau hai mee huaidu ma-ga-hagamada goe, gei goe hudee hagalongo gi digaula.

1:11  Maa digaula ga-helekai-adu boloo, “Gaa-hula e-halahala tadau dangada e-daaligi gii-made. Gaa-hula e-heebagi gi-nia daangada ala e-noho-hua i-di aumaalia nadau ihala ai, e-hai-ai tadau tene.

1:12  Tadau madagoaa ma-ga-heetugi gi digaula, digaula e-mouli ge maaloo, gei i-muli tadau diiagi digaula, digaula la-gaa-mmade.

1:13  Gidaadou ga-gidee nia hagadilinga maluagina e-logo, gaa-kae go gidaadou gaa-haa tadau hale gii-honu.

1:14  Hanimoi e-hula gidaadou, e-hai-mee ngaadahi gi-nia mee gaiaa!”

1:15  Dagu dama-daane, hudee hana i-muli digau beelaa. Goe hudee buni gi digaula.

1:16  Digaula e-deemee di-tali maalia di-hai nia mee huaidu. Nia madagoaa huogodoo, digaula e-hagatogomaalia e-daaligi nadau daangada gii-mmade.

1:17  E-balumee maa goe gaa-hudu dau hele belee kumi di manu dela e-daumada goe.

1:18  Gei digau ala e-hagatogomaalia e-daaligi di-nadau dangada, le e-hagatogomaalia-hua di-nadau hele dela e-hele-ai ginaadou.

1:19  Di gaiaa le e-hai beelaa. Di gaiaa e-daa gi-daha di mouli o tangada gaiaadanga, deelaa di hai e-tale ang-gi tangada ngalungalua huaidu.

1:20  Hagalongo, di kabemee le e-gahigahi i-hongo nia ala mo i-nia gowaa huihui-mee.

1:21  E-wolowolo gi-nua i-di ngudu o-nia bontai o-di waahale mo i-nia gowaa ala e-dagabuli-ai nia daangada, boloo:

1:22  “Goodou ala e-de-iloo nia mee, e-waalooloo behee di-godou noho de-iloo? E-waalooloo behee di-godou haga-balumee di kabemee? Goodou e-deemee di-kabe nia mee?

1:23  Goodou hagalongo-mai dogu madagoaa dela ma-ga-haga-donu godou mee hai-hala. Au e-gowadu gi goodou nia helekai e-hagamaamaa, ge e-gowadu gi goodou ogu kabemee.

1:24  Au nogo gahigahi goodou bolo gi-lloomoi, gei goodou hagalee hagalongo. Goodou hagalee hiihai e-hagalongo-mai.

1:25  Goodou nogo haga-balumee agu helekai hagamaamaa huogodoo, gei goodou e-de-hiihai bolo au gi-haga-donu-ina godou mee hai-hala.

1:26  Malaa, di madagoaa dela ma-ga-haingadaa adu gi goodou, deelaa dogu madagoaa e-gadagada-iei au adu gi goodou. Au ga-haganneennee goodou i-di madagoaa di haingadaa damana ma-ga-tale-adu gi goodou,

1:27  e-hanimoi gi goodou gadoo be-di madangi gaudogi dela e-gaamai ana haingadaa, gei goodou gaa-mmae mo-di manawa-gee.

1:28  Nomuli, goodou ga-halahala ga-gahigahi di kabemee, gei au hagalee goou. Goodou ga-halahala au, gei goodou e-deemee di-gidee-goodou au.

1:29  Goodou nogo haga-balumee di kabemee, gei goodou nogo de-hiihai bolo goodou e-hagalaamua Dimaadua i-nia madagoaa huogodoo.

1:30  Goodou nogo de-hiihai gi agu helekai hagamaamaa, e-de-hiihai di-hagalongo gi agu helekai ala e-aago goodou i godou mee-hala ala e-hai.

1:31  Malaa deelaa-laa, goodou gaa-kae di hui o godou hangaahai, godou hangaahai gaa-hai goodou gii-magi.

1:32  Digau ala nogo de-hiihai e-hagalongo gaa-mmade, idimaa digaula hagalee hiihai gi-di kabemee. Digau ala e-de-kabemee, e-hagahuaidu-hua go nadau dee-hiihai e-hagabaubau donu.

1:33  Ma koai e-hagalongo-mai gi-di-au, geia e-kae di hagamouli. Geia e-noho i-di hagadagadagagee, hagalee madagu i dahi mee.”