Azeri - Esther

Chapter 1

1:1  بو حادئثه‌لر اَخَشوِروشون دؤورونده باش ورمئشدي. اَخَشوِروش هودّودان کوشا قدر يوز ائيئرمي يدّي وئلايت اوستونده پادشاهليق ادئردي.

1:2  او دؤورده پادشاه اَخَشوِروش شوشَن قالاسيندا سلطنت تختئنده اوتورموشدو.

1:3  پادشاهليغينين اوچونجو ائلئنده او بوتون ريئسلري و اعيانلاري اوچون بئر ضئيافت قوردو. فارسين و مئديانين سرکرده‌لري، اصئل‌زاده‌لري و وئلايت باشچي‌لاري اونون حوضوروندا ائدئلر.

1:4  او، اوزون مودّت عرضئنده، يعني يوز هشتاد گون اؤز پادشاهليغينين جاه-جلاليني، عظمتئني و پارلاق شؤهره‌تئني نومايئش وردی.

1:5  بو ضئيافت گونلري قورتاراندان سونرا، پادشاه شوشَن قالاسيندا بؤيوکدن کئچئيه قدر بوتون خالقا، سارايينين حَيَط باغچاسيندا يدّي گون آيري بئر ضئيافت وردی.

1:6  باغچادا ارغواني ظرئف کتان قايتانلارلا پامبيق پارچادان آغ و لاجورد پرده‌لر وار ائدي کي، مرمر سوتونلارداکي گوموش حالقالارا کچئردئلمئشدي. سوماقداشي، مرمر، صدف و آيري قئيمتلي داشلاردان دوزَلدئلمئش دؤشَمه اوستونده قيزيل و گوموش کورسولر قويولموشدو.

1:7  شرابلار جوربه‌جور قيزيل جاملار دا قوناقلارا ورئلئردي و پادشاهين سخاوتئنه لايئق شاهانه شراب بول-بول تقدئم ادئلئردي.

1:8  پادشاهين امري ائله شراب ائچميه مجبورئيّت يوخ ائدي، چونکي پادشاه شراب مأمورلارينا امراتمئشدي کي، هر کسه ائسته‌يئنه گؤره خئدمت گؤرسدئلسئن.

1:9  ملکه وَشتي ده اَخَشوِروشون ساراييندا آروادلار اوچون ضئيافت قوردو.

1:10  يدّئنجی گون پادشاهين اوره‌يي شرابدان نَعشه‌لَنَنده، مَهومان کي، پادشاه اَخَشوِروشون حوضوروندا خئدمت ادئردي، بئزِتا، خَربونا، بئگتا، اَبَگتا، زِتَر و کَرکس آدلي يدّي حرم‌آغاسينا امر اتدي کي،

1:11  ملکه وَشتي، باشيندا ملکه‌لئک تاجي ائله، پادشاهين حوضورونا گتئرئلسئن. او ائسته‌يئردي کي، ملکه‌نئن گؤزل‌لئيئني خالقا و ريئسلره نومايئش اتدئرسئن. چونکي ملکه گؤزل ائدي.

1:12  لاکئن ملکه وَشتي پادشاه امرئندن کي، حرم‌آغالاري واسئطه‌سئله گؤندرئلمئشدي، اونون حوضورونا گلمک ائستمه‌دي. پادشاه بونا چوخ قضبلَندي و قضب اوره‌يئني يانديريب ياخدي.

1:13  پادشاه زامانلاري بئلَن حئکمتلي آداملارلا مصلحتلَشدي، چونکي پادشاها عادت ائدي کي، قانون و عدالتي بئلَن بوتون آداملارلا دانيشسين.

1:14  کَرشِنا، شِتار، اَدماتا، تَرشئش، مِرِس، مَرسِنا، مِموکان پادشاهين ياخين آداملاري ائدئلر و فارس و ماد پادشاهليغينين يدّي ريئسي، پادشاهلا اوز-اوزه گؤروشه بئلردئلر و پادشاهليقدا لاپ اوجا روتبه صاحئبي ائدئلر.

1:15  پادشاه سوروشدو: "قانونا اَساسن ملکه وَشتئيه نه گرک ادئلسئن؟ او، پادشاه اَخَشوِروشون حرم‌آغالاري واسئطه‌سئله گؤندردئيي امردن ائطاعت اتمه‌دي."

1:16  مِموکان پادشاهين و ريئسلرئن حوضوروندا ددي: "ملکه وَشتي فقط پادشاها يوخ، بوتون ريئسلرئن و پادشاه اَخَشوِروشون بوتون وئلايتلرئنده‌کي خالقلارين حاقّيندا ياوا رفتار ادئب.

1:17  چونکي ملکه‌نئن بو حرکتي هانسي آروادين قولاغينا چاتسا، اؤز اَرئنه حقارتله باخيب دئيه‌جک: «پادشاه اَخَشوِروش امر اتدي کي، ملکه وَشتي اونون حوضورونا گتئرئلسئن، آمّا او ائمتئناع اتدي.»

1:18  ملکه‌نئن بو گون گؤردويو ائشي اشئدن فارس و ماد خانيملاري، پادشاهين بوتون ريئسلري ائله بله رفتار اده‌جکلر. بونونلا دا چوخ حقارتلر و قضبلر اولاجاق.

1:19  اگر پادشاهين گؤزونده خوش گؤرونسه، قوي پادشاه طرفئندن امر ورئلسئن کي، وَشتي بئر داها پادشاه اَخَشوِروشون حوضورونا چيخماسين. پادشاه دا اونون ملکه‌لئيئني داها ياخشيسينا ورسئن. قوي بو امر فارسلارين و مادلي‌لارين قانونلاري آراسينا يازيلسين کي، دَيئشدئرئلمه‌سئن.

1:20  پادشاهين وردئيي فرمان اؤز بؤيوک پادشاهليغينين هر يرئنده اعلان ادئلَنده، بوتون آروادلار، بؤيوکدن کئچئيه قدر، اؤز اَرلرئنه حؤرمتله رفتار اده‌جکلر."

1:21  بو سؤز پادشاهين و ريئسلرئن خوشونا گلدي، پادشاه مِموکانين تکلئفئنه عمل اتدي.

1:22  پادشاهين بوتون وئلايتلرئنه يازيلي امرلر گؤندردي کي، هر کئشي اؤز عايئله‌سئنده آغادير و خالقينين دئلئنده دانيشان دا اودور. بو امرلر هر وئلايته اؤز يازيسي و هر خالقا اؤز دئلي ائله يازيليب اعلان ادئلدي.

Chapter 2

2:1  بئر مودّت کِچَندن سونرا، پادشاه اَخَشوِروشون قضبي سويودو. او، وَشتئني، اونون اتدئيي ائشي و ضئدّئنه وردئيي فرمانيني خاطيرلادي.

2:2  پادشاهين قوللوغوندا دايانان خئدمتچئلري ددئلر: "قوي پادشاه اوچون باکئره، جاوان و گؤزل قيزلار آختاريلسين.

2:3  پادشاه اؤز پادشاهليغينين بوتون وئلايتلرئنه موشاهئده‌چئلر تعيئن اتسئن. قوي گؤزل جاوان باکئره قيزلارين هاميسي شوشَن قالاسينا، حرمخانايا ييغيليب پادشاهين حرم‌آغاسي هِگه‌يه تحوئل ورئلسئن؛ گؤزل‌لَشمه‌لري اوچون نه لازيمدير، اونلارا ورئلسئن.

2:4  پادشاهين خوشونا گلن قيز وَشتي‌نئن يرئنه ملکه اولسون." بو فئکئر پادشاهين خوشونا گلدي و اونا عمل اتدي.

2:5  شوشَن قالاسيندا موردوکاي آدلي بئر يهودي وار ائدي. او، بِنيامئن قبئله‌سئندن قئش اوغلو شئمعي اوغلو ياعئر اوغلو ائدي.

2:6  يهودا پادشاهي يِهوياکئن اسئر آليناندا، قئش ده اورشلئمئن ساکئنلري ائله برابر اسئر آپاريلميشدي. اونلاري اسئر آپاران بابئل پادشاهي نِبوکَدنِصّر ائدي.

2:7  موردوکايين عَمئسي قيزي هَده‌سّانين، يعني اِستِرئن، آتا-آناسي يوخ ائدي. بو قيزي موردوکاي بؤيوتموشدو. اِستِر گؤزل قامتلي و گؤزل صورتلي ائدي. آتا-آناسي اؤلَن گوندن، موردوکاي اونو قيزليغا گؤتورموشدو.

2:8  پادشاهين امري و فرماني اِشئدئلَنده، شوشَن قالاسينا هِگه‌يئن نظارتي آلتينا چوخ قيز ييغيلدي. او زامان اِستِر ده پادشاه ساراييندا حرم‌آغاسي هِگه‌يئن نظارتي آلتينا آپاريلدي.

2:9  بو قيز هِگه‌يئن خوشونا گلدي و اونون رغبتئني قازاندي. هِگه‌ي تزلئکله اونا گؤزل‌لَشمه لوازئماتي و يمکلر تأمئن اتدي. اِستِره پادشاه ساراييندان يدّي خئدمتچي قيز سچئب، اونونلا خئدمتچي قيزلاريني حرمخانانين لاپ ياخشي يرئنه آپارتديردي.

2:10  اِستِر اؤز مئلّئيَتئني و خالقيني هچ کئمه بئلدئرمه‌دي. چونکي موردوکاي اونا تاپشيرميشدي کي، بونو هچ کئمه بئلدئرمه‌سئن.

2:11  موردوکاي هر گون حرمخانانين حَيَطي قاباغيندا دولانيردي کي، اِستِرئن نه وضعئيّتده اولدوغونو و اونا نه ادئله‌جيئني اؤيرَنسئن.

2:12  هر جاوان قيزين پادشاه اَخَشوِروشون حوضورونا چيخماغا نؤوبه‌سي گلدئيئنده، آروادلار اوچون اولان قايدايا اَساسن، اون ائکي آيين آخيريندا کي، اونلارين گؤزل‌لَشدئرمه زاماني باشا چاتيردي-گؤزل‌لَشدئرمه مودّتي بوندان عئبارتدئر کي، اونلارا آلتي آي مور ياغي، آلتي آي دا عطئرلر و گؤزل‌لئشدئرئجي لوازئمات چکئردئلر-

2:13  قيز پادشاهين حوضورونا اله چيخاردي؛ حرمخانادان ائسته‌دئيي هر شيي گؤتوروب پادشاهين سارايينا آپاراردي.

2:14  او، آخشام پادشاهين يانينا گِدَردي و سحر آچيلاندا چيخيب ائکئنجي حرمخانايا کي، شَعَشگَزئن نظارتي آلتيندا ائدي، گؤندرئلردي. شَعَشگَز جارئيه‌لرئن ناظئري اولان پادشاهين حرم آغاسي ائدي. فقط پادشاهين بَيَندئيي و آدي ائله چاغيرديغي قيز بئر داها اونون يانينا گله بئلردي.

2:15  پادشاهين يانينا گلمک اوچون نؤوبه موردوکايين قيزليغا گؤتوردويو عَمئسي اَبئخه‌يئلئن قيزي اِستِره چاتاندا، او، پادشاهين حرم‌آغاسي هِگه‌يئن مصلحت گؤردويوندن آيري هچ نه ائستمه‌دي. حرمخانا هِگه‌يئن نظارتي آلتيندا ائدي. اِستِر اونو گؤرَنلرئن هاميسينين گؤزونده لوطف قازاندي.

2:16  پادشاه اَخَشوِروشون حؤکمدارليغينين يدّئنجی ائلئنئن اونونجو آييندا، طِبِت آييندا اِستِر پادشاهين سارايينا آپاريلدي.

2:17  پادشاه اِستِري آيري آروادلاردان چوخ بَيَندي. او، پادشاهين حوضوروندا بوتون آيري باکئره‌لردن داها لوطف و رغبت قازاندي. پادشاه اِستِرئن باشينا ملکه‌لئک تاجيني قويوب وَشتي‌نئن يرئنه ملکه اتدي.

2:18  سونرا دا اِستِرئن شرفئنه بؤيوک بئر ضئيافت قوردو. بو ضئيافته پادشاهين بوتون ريئسلري و اعيانلاري دعوت اؤلموشدو. پادشاه بوتون وئلايتلرده بايرام اعلان اتدي و اؤز سخاوتئنه گؤره هدئيّه‌لر وردی.

2:19  قيزلار ائکئنجي دفه ييغيلاندا، موردوکاي ساراي دروازاسيندا وظئفه صاحئبي ائدي.

2:20  اِستِر ده موردوکايين امر اتدئيي کئمي اؤز خالقيني و مئلّئيَتئني مَعلوم اتمه‌مئشدي. او، موردوکايين تربئيه‌سي آلتيندا اولان واختلاردا اولدوغو کئمي اونون امرلرئنه عمل ادئردي.

2:21  موردوکايين پادشاهين ساراي دروازاسيندا وظئفه صاحئبي اولدوغو گونلرده، پادشاهين بئگتان و تِرِش آدلي ائکي خادئمي کي، ساراي دروازاسينين کشئکچئلرئندن ائدئلر، قضبلَندئلر و پادشاه اَخَشوِروشا سوئي-قصد اتمک نئيّتئنه دوشدولر.

2:22  بو ائش موردوکايا معلوم اولدو و بونو ملکه اِستِره بئلدئردي. اِستِر ده موردوکايين آديندان بونو پادشاها خبر وردی.

2:23  تفتئش زاماني بو خبرئن حقئقت اولدوغو اوزه چيخاريلدي و هر ائکئسي دار آغاجيندان آسيلدي. بو حادئثه پادشاهين حوضوروندا سالنامه‌لر کئتابينا يازيلدي.

Chapter 3

3:1  بئر مودّت کچندن سونرا پادشاه اَخَشوِروش اَگاگلي هَمِدّاتا اوغلو هاماني شَرَفلَندئرئب روتبه‌سئني قالديردي. اونا يانينداکي بوتون ريئسلردن اوستون منصب وردی.

3:2  پادشاهين امرئنه گؤره، پادشاهين ساراي دروازاسيندا اولان بوتون خادئملر هامانا باش اَيئب قاباغيندا تعظئم ادئردئلر. لاکئن موردوکاي هامانا باش اَيمه‌يئب تعظئم اتمئردي.

3:3  پادشاهين سارايينين دروازاسيندا اولان خادئملر موردوکايدان سوروشدولار: "نئيه پادشاهين امرئني آياق آلتينا قويورسان؟"

3:4  بونو اوندان هر گون سوروشوردولار، لاکئن موردوکاي اونلارا اهمئيّت ورمئردي. بونون خبري هامانا چاتدي، چونکي موردوکاي اونلارا يهودي اولدوغونو دمئشدي. هامي بئلمک ائسته‌يئردي کي، موردوکاي بله رفتار اتدئيئني داوام اتدئره‌جک، يا يوخ.

3:5  هامان موردوکايين اونا باش اَيمه‌يئب قاباغيندا تعظئم اتمه‌دئيئني گؤرنده قضبدن دولدو.

3:6  لاکئن تَکجه موردوکايي اؤلدورمک اونو راضي اتمئردي. موردوکايين هانسي خالقدان اولماسي هامانا معلوم ادئلمئشدي. اونا گؤره ده او، بو نئيّته دوشدو کی، موردوکايين خالقيني، يَعنی اَخَشوِروشون پادشاهليغينين هر طرفئنده ياشايان بوتون يهودئلري اؤلدورسون.

3:7  بو ائشئن گؤروله‌جَيي گونو و آيي موعَيّنلَشدئرمک اوچون، پادشاه اَخَشوروشون پادشاهليغينين اون ائکئنجي ائلئنده، بئرئنجي آي اولان نئسان آييندا هامانين قاباغيندا پور، يعني پوشک آتديلار. پوشک اون ائکئنجي آي اولان اَدارا دوشدو.

3:8  سونرا هامان پادشاه اَخَشوِروشا ددي: "بئر خالق وار کي، سنئن سلطنتئنئن هر وئلايتئنئن خالقلاري آراسينا داغيليب. اونلارين قانونلاري بوتون خالقلارين قانونلاريندان فرقلي‌دئر و پادشاهين قانونلارينا عمل اتمئرلر. اونلاري بو حالدا قويماق پادشاها ياخشي ديئل.

3:9  اگر پادشاهين خوشونا گلسه، قوي اونلارين محو اولونماسينا دايئر فرمان يازيلسين. بونا گؤره پادشاهين خزئنه‌سئنه، بو ائشي گؤرَنلر اوچون اون مئن تالانت گوموش چکئب گؤندره‌رم."

3:10  پادشاه بارماغيندان مؤهور اوزويونو چيخارديب يهودئلرئن دوشمنئنه، يعني اَگاگلي هَمِدّاتا اوغلو هامانا وردی.

3:11  پادشاه هامانا ددي: "گوموش ده سنئن ائختئياريندادير، او خالق دا. بو خالقا گؤزونده نه خوشدور، اونو دا ات."

3:12  بئرئنجي آيين اون اوچونجو گونونده پادشاهين مئرزه‌لري چاغيريلدي. هامانين امري هر وئلايته اؤز يازيسي و هر خالقا اؤز دئلي ائله يازيليب شاهين ساتراپلارينا، بوتون وئلايتلرئن والئلرئنه و خالقلارين ريئسلرئنه گؤندرئلدي. بو امر پادشاه اَخَشوِروشون آدي ائله يازيلدي و پادشاهين مؤهورلو اوزويو ائله مؤهورلَندي.

3:13  پادشاهين بوتون وئلايتلرئنه چاپارلار وسئله‌سي ائله مکتوبلار گؤندرئلدي کي، بوتون يهودئلري، هم جاوان هم ده قوجالاري، هم آرواد هم ده اوشاقلاري بئر گونده قيريب کؤکوندن محو اتسئنلر؛ اون ائکئنجي آي اولان اَدار آيينين اون اوچونجو گونونده. ماللاريني دا تالان اتسئنلر.

3:14  بو فرمانين صورتي هر وئلايتده قانون کئمي دست‌خطه يازيلمالي و بوتون خالقلارا بئلدئرئلمه‌لي ائدي کي، او گون اوچون حاضير اولسونلار.

3:15  چاپارلار پادشاهين امري ائله جَلد يولا دوشدولر. فرمان شوشَن قالاسيندان صادئر اولوندو. پادشاهلا هامان اَيله‌شئب شراب ائچَرکَن، شوشَن شهري پرئشان قالميشدي.

Chapter 4

4:1  موردوکاي باش ورمئش بو حادئثه‌لردن خبر توتاندا، پالتارلاريني جيردي و چولا بورونوب باشينا کول تؤکدو. شهرئن مرکزئنه چيخيب اوجا سَسله آجي شئون اتدي.

4:2  او آنجاق پادشاهين دروازاسينا قدر گلدي، چونکي چولا بورونَن آدام پادشاهين دروازاسيندان گئره بئلمزدي.

4:3  پادشاهين بو امري و فرماني هانسي وئلايته چاتميشدي، اوراداکي يهودئلر آراسيندا بؤيوک ماتم، اوروج، آغلاشما و فغان وار ائدي. بئر چوخو دا چولا بورونوب کول اوستونده اوزانميشديلار.

4:4  اِستِرئن خئدمتچي قيزلاري و حرم‌آغالاري گلئب بو خبري اونا چاتديرديلار. ملکه بوندان چوخ پرئشان اولدو. او، موردوکاي اوچون پالتار گؤندردي کي، چولونو چيخارتسين، لاکئن موردوکاي بونو قبول اتمه‌دي.

4:5  او واخت اِستِر هَتاکي کي، پادشاهين اونون خئدمتئنه تعيئن اتدئيي حرم‌آغالاريندان بئري ائدي، چاغيردي و تاپشيردي کي، موردوکايين يانينا گدئب بو ائشئن نه اولدوغونو و نئيه باش وردئيئني اؤيرَنسئن.

4:6  هَتاک ساراي دروازاسينين قاباغيندا اولان شهر ميدانينا، موردوکايين يانينا گتدي.

4:7  موردوکاي باشينا گلن بوتون حال-قضئيّه‌ني اونا دانيشدي و اونا ددی کي، يهودئلرئن محو ادئلمه‌سي اوچون هامان پادشاهين خزئنه‌لرئنه نه قدر گوموش ورمه‌سئني وعده ورئب.

4:8  سونرا يهودئلرئن محو ادئلمه‌سي اوچون شوشاندا دست‌خطه يازيلان فرمانين صورتلرئندن بئرئني وردی کي، بونو گؤرسدئب اِستِره تشرئح اتسئن، هم ده اونا تاپشيرسين کي، پادشاهين يانينا گدئب اؤز خالقي اوچون يالوارسين و اوندان مرحمت ائسته‌سئن.

4:9  هَتاک قاييديب موردوکايين سؤزلرئني اِستِره چاتديردي.

4:10  اِستِر ده موردوکايا هَتاک واسئطه‌سئله بله بئر خبر گؤندردي:

4:11  "پادشاهين بوتون خادئملري و پادشاه وئلايتلرئنئن خالقلاري بئلئرلر کي، هر کس، ائستر کئشي اولسون، ائستر آرواد، پادشاهين چاغيريشي اولمادان ائچه‌ري حَيَطه گئرسه، اونون حاقّيندا تَکجه اؤلوم حؤکمو ورئله‌جک. فقط پادشاه قيزيل عصاصيني کئمه اوزاتسا، او صاغ قالار. اوتوز گوندور کي، پادشاهين يانينا گتمک اوچون چاغيريشيم يوخدور."

4:12  اِستِرئن بو سؤزلري موردوکايا چاتديريلدي.

4:13  موردوکاي اِستِره بله جاواب ورمه‌لرئني خاهئش اتدي: "اِله دوشونمه کي، پادشاهين ساراييندا اولدوغون اوچون او بئري يهودئلردن، سن صاغ قالاجاقسان.

4:14  اگر سن ساکئت قالاسان، يهودئلره کؤمک و قورتولوش آيري يردن گله‌جک، آمّا سن و آتا اِوئن کامئل محو اولاجاق. کئم بئلئر، بلکه اِله بو گون اوچون سن ملکه‌لئيه چاتيبسان؟"

4:15  اِستِر موردوکايين بو جاوابي قاباغيندا بله ددي:

4:16  "گت، شوشاندا اولان بوتون يهودئلري بئر يره ييغ. اوچ گون-اوچ گجه يِمه‌يئب-ائچمه‌يئب منئم اوچون اوروج توتون. من ده بورادا خئدمتچي قيزلاريملا اوروج توتاجاغام و سونرا قانونو پوزوب پادشاهين يانينا گئره‌جيم. بونا گؤره اگر اؤلمه‌لئيَم، قوي اؤلوم."

4:17  موردوکاي گدئب اِستِرئن اونا تاپشيرديغي کئمي اتدي.

Chapter 5

5:1  اوچونجو گون اِستِر ملکه پالتاريني گِيئندي و پادشاهين سارايينين ائچه‌ري حَيَطئنده پادشاهين اوتاغي ائله اوزبه اوز داياندي. پادشاه اوتاغيندا اوزو قاپييا طرف سلطنت تختئنده اوتورموشدو.

5:2  پادشاه، ملکه اِستِرئن حَيَطده دايانديغيني گؤرنده، اِستِر اونون گؤزونده لوطف قازاندي. پادشاه قيزيل عصاصيني اونا طرف اوزاتدي. اِستِر ده ياخينلاشيب عصانين اوجونا توخوندو.

5:3  پادشاه اوندان سوروشدو: "ملکه اِستِر، سنه نه اولوب؟ ائسته‌يئن ندئر؟ حتّا پادشاهليغين ياريسي اولسا بِله، سنه ورئله‌جک."

5:4  اِستِر جاواب وردی: "اگر پادشاهين خوشونا گلسه، بو گون اونون اوچون قوردوغوم ضئيافته گلسئن، هاماني دا گتئرسئن."

5:5  پادشاه امر وردی: "هاماني تِز بورايا گتئرئن، اِستِرئن سؤزونو يرئنه يتئرَک!» پادشاهلا هامان اِستِرئن قوردوغو ضئيافته گلدئلر.

5:6  شرابلاريني ائچَنده پادشاه اِستِردن سوروشدو: "آرزون ندئر؟ دِه، سنه ورئله‌جک! ائسته‌يئن ندئر؟ حتّا اگر پادشاهليغين ياريسي اولسا بله، ادئله‌جکدئر."

5:7  اِستِر جاواب وردی: "آرزو-ائسته‌يئم بودور:

5:8  اگر پادشاهين گؤزونده لوطف تاپميشام و منئم آرزو-ائسته‌يئمي يرئنه يتئرمک پادشاها خوش گؤرونور، قوي پادشاهلا هامان اونلار اوچون قوراجاغيم ضئيافته گلسئنلر. من ده صاباح پادشاهين سوآلينا جاواب وره‌رم."

5:9  او گون هامان شادليقلا، گؤيلو خوش اورادان چيخدي، لاکئن ساراي دروازاسيندا موردوکايين آياغا قالخماديغيني و حوضوروندا يرئندن بِله، تَرپَنمه‌دئيئني گؤرنده موردوکايين ضئدّئنه قضبله دولدو.

5:10  هامان اؤزونه حاکئم اولوب اِوئنه گتدي. آدام گؤنده‌رئب دوستلاريني و آروادي زِرِشي چاغيرتديردي.

5:11  اونلارا جاه-جلاللا، چوخ اوغوللاريندان، پادشاهين نِچه دفه روتبه‌سئني قالديريب اونا آيري ريئسلردن و اعيانلاردان اوستون منصب ورمه‌سئندن دانيشدي.

5:12  و بله ده ددي: "بلی، حتّا ملکه اِستِر ده قوردوغو ضئيافته مندن باشقا هچ کسي لايئق گؤرمه‌دي کي، پادشاهلا برابر اورايا گلسئن. صاباح دا او منی پادشاهلا برابر ضئيافته دعوت ادئب.

5:13  آمّا من يهودي موردوکايي، ساراي دروازاسيندا اوتوران گؤرنده، گؤزومده هر شي قئيمتدن دوشور."

5:14  آروادي زِرِش و بوتون دوستلاري بله ددئلر: "اَلّي قول‌آچ اوجاليغيندا بئر دار آغاجي دوزلتدئر. سحر آچيلاندا دا پادشاها دِه کي، موردوکايي اوندان آسديرسين و پادشاهلا ضئيافته شادليقلا گت." بو سؤز هامانين اوره‌يئنه ياتدي و دار آغاجي دوزلتدئردي.

Chapter 6

6:1  همئن گجه پادشاهين يوخوسو قاچدي. او امر اتدي کي، حؤکمدارليغينين خاطئره کئتابي، سالنامه‌لر کئتابي گتئرئلسئن. بونلار پادشاهين حوضوروندا اوخوندو.

6:2  اورادا يازي تاپيلدي کي، موردوکاي ساراي دروازاسينين کشئکچئلرئندن بئگتان و تِرِش آدلي ائکي خادئم حاقّيندا خبر ورمئشدي کي، پادشاه اَخَشوِروشا سوئي-قصد حاضيرلاييبلار.

6:3  پادشاه ددي: "بونا گؤره موردوکايا هانسي شرف و عئزّت ورئلدي؟" اونون خئدمتئنده دوران نؤکرلر ددي: "بونا گؤره اونا هچ نه ادئلمه‌يئب."

6:4  پادشاه ددي: "حَيَطده کئم وار؟" بو زامان هامان پادشاهين سارايينين بايير حَيَطئنه گئرمئشدي کي، پادشاهلا دا‌نيشيب موردوکايي دوزلتدئيي دار آغاجيندان آسديرسين.

6:5  پادشاهين نؤکرلري اونا ددي: "باخ، هامان حَيَطده دايانيب." پادشاه ددي: "گلسئن ائچَري."

6:6  هامان ائچَري گلنده پادشاه اوندان سوروشدو: "پادشاهين شَرَفلَندئرمک ائسته‌دئيي آداما نه گرک ادئلسئن؟" هامان دا اؤزو اؤزونده دوشوندو: «مندن باشقا کئمي شَرَفلَندئرمک ائستر کي؟"

6:7  بو حالدا هامان پادشاها بله ددي: "پادشاه کئمي شَرَفلَندئرمک ائسته‌سه، قوي اونا بله ادئلسئن:

6:8  پادشاهين گِيئندئيي شاهليق لئباسي، پادشاهين مئندئيي آت کي، باشينا شاهليق تاجي تاخيلير، گتئرئلسئن.

6:9  همئن پالتار و آت پادشاهين لاپ اوجا روطبه‌لي ريئسلرئندن بئرئنئن اَلئنه ورئلسئن کي، پادشاهين شَرَفلَندئرمک ائسته‌دئيي آدامي گِيئندئرئب آتا مئندئرسئنلر و شهر ميدانيندا گَزدئرسئنلر و قاباغا دوشوب بله جار چکسئنلر: «پادشاه ائسته‌دئيي آدامي بو جور شَرَفلَندئرئر.»"

6:10  پادشاه هامانا ددي: "پالتار و آتي تز گؤتور و ساراي دروازاسيندا وظئفه‌يه دوران يهودي موردوکايا ددئکلرئنئن هچ بئرئني اَسکئلتمه‌دن ات."

6:11  هامان پالتاري و آتي گؤتوروب موردوکايا گِيئندئردي. سونرا آتا مئندئرئب شهرئن ميدانيندا گَزدئردي و قاباغيندا جار چکدي: "پادشاه ائسته‌دئيي آدامي بو جور شَرَفلَندئرئر."

6:12  بوندان سونرا موردوکاي ساراي دروازاسينا قاييتدي. لاکئن هامان ماتم ائچئنده باشي اؤرتولو حالدا تز اِوه قاييتدي.

6:13  او، آروادي زِرِشه و بوتون دوستلارينا باشينا گلن بوتون احوالاتلاري دانيشدي. حئکمتلي مصلحتچئلري ائله آروادي زِرِش اونا ددئلر: "اگر قاباغيندا ييخيلماغا باشلاديغين بو موردوکاي يهودي عئرقئندندئر، اونا گوجون چاتماز، قطعن قاباغيندا ييخيلاجاقسان."

6:14  اِله اونونلا صؤحبت ادئردئلر کي، پادشاهين حرم‌آغالاري گلئب هاماني تَلَسئک اِستِرئن قوردوغو ضئيافته آپارديلار.

Chapter 7

7:1  پادشاهلا هامان مَلَکه اِستِرئن ضئيافتئنه گلدئلر.

7:2  ائکئنجي گون شراب ائچئلَنده پادشاه گئنه اِستِردن سوروشدو: «مَلَکه اِستِر، نه ائسته‌يئرسن؟ دِه، سنه ورئم! آرزون ندئر؟ حتّا پادشاهليغين ياريسي اولسا بِله، سنه ورئله‌جکدئر.»

7:3  مَلَکه اِستِر پادشاها جاواب ورئب ددي: «اگر سنئن گؤزونده لوطف تاپميشام، ای پادشاه، اگر پادشاهين خوشونا گلئر، ائسته‌يئم بودور کي، منه حياتيمي عطا اده‌سن، خالقيم اوچون ده ائسته‌يئم بودور.

7:4  چونکي هم مَن، هم ده خالقيم قيريلماق، اؤلدورولمَک و محو ادئلمَک اوچون ساتيلميشيق. اگر بئزي، کئشئلري و آروادلاري، قول کئمي ساتسايديلار، ساکئت قالارديم، چونکي پادشاهي بله بئر دَرد ائله ناراحات اتمه‌يه دَيمَز.»

7:5  او زامان پادشاه اَخَشوروش مَلَکه اِستِردن سوروشدو: «بو ائشي کئم ادئر؟ هارادادير؟ کئمئن بله بئر ائسته‌يي وار؟»

7:6  اِستِر ددي: «بئزه عداوت ادن دوشمنئمئز بو شَرئر هاماندير!» پادشاهين و مَلَکه‌نئن حوضوروندا هاماني دهشت بورودو.

7:7  پادشاه قضب ائله شراب سوفره‌سئندن قالخدي و سارايين باغچاسينا چيخدي. آمّا هامان ائچه‌رئده قالدي کي، مَلَکه اِستِره جاني اوچون يالوارسين، چونکي آنلاميشدي کي، پادشاه اونون اؤزونه زئيان يتئرمَيه قَرار ورئب.

7:8  پادشاه ساراي باغچاسيندان شراب ائچدئکلري ضئيافت يرئنه قاييداندا گؤردو کي، هامان اِستِرئن اولدوغو کورسونون اوستونه دؤشه‌نئب. پادشاه ددي: «بو آدام اِوئمده، منئم يانيمدا مَلَکه‌‌يه قَصد اده‌جک مَگَر؟» اِله بو سؤز پادشاهين آغزيندان چيخاندا هامانين اوزونو اؤرتدولر.

7:9  حَرَم‌آغالاردان خَربونا آدلي بئر نفر کي، پادشاهين حوضوروندا ائدي، ددي: «باخ، هامانين اِوئنئن قاباغيندا اَلّي قول‌آچ اوجاليغيندا بئر دار آغاجي وار. هامان اونو پادشاها خيئر خبر ورن موردوکاي اوچون حاضيرلاتديريب.» پادشاه ددي: «اوندان اؤزونو آسين!»

7:10  بلجه هامانين موردوکاي اوچون دوزلتدئردئيي دار آغاجيندان اونون اؤزونو آسديلار. بوندان سونرا پادشاهين قضبي سويودي.

Chapter 8

8:1  اِله همئن گون پادشاه اَخَشوِروش يهودئلرئن دوشمنی هامانين اِوئني ملکه اِستِره وردی. موردوکاي پادشاهين حوضورونا گلدي، چونکي اِستِر موردوکايين کئم اولدوغونو پادشاها معلوم اتمئشدي.

8:2  پادشاه هاماندان گری آلديغي مؤهورلو اوزويو چيخارديب موردوکايا وردی. اِستِر ده موردوکايي هامانين اِوئنه نظارتچي قويدو.

8:3  بوندان سونرا اِستِر گئنه ده پادشاها دانيشيب، اونون آياقلارينا دوشدو و آغلايا-آغلايا يالواردي کي، اَگاگلي هامانين يَهودئلره قَرَضله قوردوغو قصدئن قاباغيني آلسين.

8:4  پادشاه قيزيل عصاصيني اِستِره اوزاتدي. اِستِر آياغا قالخيب پادشاهين حوضوروندا دوردو.

8:5  سونرا دا ددي: "اگر پادشاهين خوشونا گلسه، اگر اونون حوضوروندا لوطف تاپميشام، اگر بو ائش پادشاهين گؤزونده دوز گؤرونور و منی بَيَنمئشدئر، قوي بئر فرمان يازيلسين کي، اَگاگلي هَمِدّاتا اوغلو هامانين قصد-قَرَضله پادشاهين بوتون وئلايتلرئنده ياشايان يهودئلري قيرماق اوچون يازديغي مکتوبلاري لغو اتسئن.

8:6  خالقيمين باشينا گلن بو موصئبته نجه دؤزه بئله‌رم؟ گؤزومون قاباغيندا قوحوملاريمين محو اولماسينا نجه دؤزه بئله‌رم؟"

8:7  پادشاه اَخَشوِروش ملکه اِستِره و يهودي موردوکايا ددي: "باخ، هامانين اِوئني اِستِره ورمئشم. هاماني دار آغاجيندان آسديرميشام، چونکي يهودئلرئن قصدئنه اَل اوزاديب.

8:8  ائندي گؤزونوزده نجه خوش گؤرونور، پادشاهين آديندا يهودئلره باشقا بئر مکتوب يازين و پادشاهين مؤهورلو اوزويو ائله مؤهورله‌يئن. چونکي پادشاهين آديندا يازيلميش و پادشاهين مؤهورلو اوزويو ائله مؤهورلَنَن فرماني هچ کئم لغو اده بئلمز."

8:9  اله او زامان اوچونجو آي يعني سئوان آيينين ائيئرمي اوچونده پادشاهين مئرزه‌لري چاغيريلدي. موردوکايين هودّودان کوشا قدر يوز ائيئرمي يدّي وئلايتده‌کي يهودئلره، ساتراپلارا، والئلره، وئلايتلرئنئن ريئسلرئنه امر اتدئيي هر شي يازيليب، هر وئلايته اؤز يازيسي ائله و هر خالقا اؤز دئلي ائله، يهودئلره ده اؤز يازي و دئللرئنده گؤنده‌رئلدي.

8:10  موردوکاي پادشاه اَخَشوِروشون آدي ائله اونون امرئني مکتوبلارا يازيب، پادشاهين مؤهورلو اوزويو ائله مؤهورله‌دي و چاپارلارلا کي، پادشاه اوچون بَسلَنَن خوصوصي چاپار آتلارا مئنمئشدئلر، بو مکتوبلاري گؤنده‌ردي.

8:11  بو مکتوبلارا گؤره پادشاه هر شهرده ياشايان يهودئلره ائجازه وردی کي، ييغيليب اؤز جانلاريني حئفظ اتسئنلر. اونلارا، آرواد و اوشاقلارينا هوجوم ادن هر مئلّتئن و يا هر وئلايتئن سئلاحلي دسته‌لرئني قيريب، اؤلدوروب، يوخ اتسئنلر، اَملاکلاريني دا تالان اتسئنلر.

8:12  پادشاه اَخَشوِروشون بوتون وئلايتلرئنده اون ائکئنجي آي اولان اَدار آيينين اون‌اوچو بو ائش اوچون موعيّن اولونموشدو.

8:13  بو فرمانين صورتي هر وئلايتده قانون کئمي دست-خطه يازيلمالي و بوتون خالقلارا اعلان اولونمالي ائدي کي، يهودئلر همئن گون اؤز دوشمنلرئندن قئصاص آلماغا حاضير اولسونلار.

8:14  قاصئدلر پادشاها خئدمت ادن چاپار پادشاهين آتلارينا مئندئرئلدي و پادشاهين امري ائله تَلَسدئرئلئب تز يولا ساليندي. فرمان شوشَن قالاسيندا دست-خطله اعلان ادئلدي.

8:15  موردوکاي پادشاهين حوضوروندان باشيندا بؤيوک قيزيل تاج، آغ و لاجورد شاهانه لئباسدا، اَرغواني نازئک کتان جوبّه ائله چيخدي. شوشَن شهري شادليق ائچئنده هاراي چکدي.

8:16  آرتيق يهودئلرئن آراسيندا نور، شادليق، سِوئنج و حؤرمت وار ائدي.

8:17  پادشاهين امري و فرماني هانسي وئلايته، هانسي شهره چاتيردي، اورادا يهودئلر اوچون شادليق، سِوئنج، ضئيافت و بايرام گونو اولوردو. اؤلکه‌نئن باشقا خالقلاري آراسيندان بئر چوخو، يهودئلردن قورخدوقلاري اوچون يهودي اولدولار.

Chapter 9

9:1  اون ائکئنجي آي، يعني اَدار آيينين اون اوچو پادشاهين امري و فرمانينين ائجرا واختي ياخينلاشيردي. يهودئلرئن دوشمنلري اِله گومان اتمئشدئلر کي، او گون يهودئلر اونلارين حاکئمئيّتي آلتينا دوشه‌جک. لاکئن بونون عکسئنه، يهودئلر اونلاردان نئفرت ادنلر اوستونده ظفر قازانديلار.

9:2  يهودئلر پادشاه اَخَشوِروشون بوتون وئلايتلرئنده، ياشاديقلاري شهرلره ده ييغيلديلار کي، اونلارين قصدئنه چاليشانلارا هوجوم اتسئنلر. آرتيق اونلارين قاباغيندا هچ کئم دايانا بئلمزدي، چونکي اونلارين زَهمي بوتون خالقلاري بوروموشدو.

9:3  بوتون وئلايت باشچيلاري، ساتراپلار، والئلر و پادشاهين مأمورلاري يهودئلره کؤمک اتدي. چونکي موردوکايين اوزوندن اونلارين جانينا قورخو دوشموشدو.

9:4  موردوکاي پادشاهين ساراييندا اوجا روطبه‌يه صاحئب اولموشدو، شؤهرتي ده بوتون وئلايتلره ياييلميشدي. موردوکاي آرتيق بئر شخصئيّت کئمي گت-گده بؤيوک و قودرتلي اولوردو.

9:5  يهودئلر بوتون دوشمنلرئني قيلينجدان کچئردئب، اؤلدوروب، يوخ اتدئلر. اونلاردان نئفرت ادنلره نه ائسته‌دئلر، اونو دا اتدئلر.

9:6  يهودئلر شوشَن قالاسيندا بش يوز نفري اؤلدوروب يوخ اتدئلر.

9:7  بونلارلا برابر پَرشَنداطاني، دَلفونو، اَسپاتاني،

9:8  پوراتاني، اَدَلياني، اَرئداتاني،

9:9  پَرمَشتاني، اَرئسه‌يي، اَرئده‌يي، وَيزاتايي

9:10  يعني يهودئلرئن دوشمنی هَمِدّاتا اوغلو هامانين اون اوغلو ائدئلر، اؤلدوردولر. لاکئن تالانا اَل آتماديلار.

9:11  او گون شوشَن قالاسيندا اؤلدورولَنلرئن سئياهيسي پادشاهين حوضورونا گتئرئلدي.

9:12  پادشاه ملکه اِستِره ددي: "يهودئلر شوشَن قالاسيندا بش يوز نفري و هامانين اون اوغلونو اؤلدوروب يوخ ادئبلر. ائندي گؤر پادشاهين آيري وئلايتلرئنده نه ادئبلر! گئنه نه ائسته‌يئن وار؟ سنه ورئله‌جک. نه آرزون وار؟ يرئنه يتئرئله‌جک."

9:13  اِستِر ددي: "اگر پادشاها خوش گؤرونور، شوشانداکي يهودئلره صاباح دا ائجازه ورئلسئن کي، بوگونکي فرماني ائجرا اتسئنلر. هامانين اون اوغلو دا دار آغاجيندان آسيلسينلار."

9:14  پادشاه بله ادئلمه‌سئني امر اتدي. شوشاندا فرمان اعلان ادئلدي. هامانين اون اوغلو دا آسيلدي.

9:15  شوشانداکي يهودئلر اَدار آيينين اون دؤردونده ده ييغيليب، اورادا اوچ يوز نفري اؤلدوردولر، لاکئن تالانا اَل آتماديلار.

9:16  پادشاهين وئلايتلرئنده ياشايان آيري يهودئلر اؤز جانلاريني حئفظ اتمک اوچون ييغيلديلار. اونلاردان نئفرت ادن يتمئش بش مئن نفري اؤلدوروب، دوشمنلرئندن آزاد اولدولار. لاکئن تالانا اَل آتماديلار.

9:17  بو ائش اَدار آيينين اون اوچونده باش وردی. اون دؤردونجو گون يهودئلر دئنجَلدئلر و او گونو ضئيافت و شادليق گونو تعيئن اتدئلر.

9:18  آمّا شوشانداکي يهودئلر همئن آيين اون اوچونده و اون دؤردونده ييغيليب آيين اون بِشئنده دئنجَلدئلر و اونو ضئيافت و شادليق گونو تعيئن اتدئلر.

9:19  اله بونا گؤره ده کَندلي يهودئلر و ايالت شهرلرئنده ياشايان يهودئلر اَدار آيينين اون دؤردونو شادليق، ضئيافت و بايرام گونو توتورلار و بئربئرلرئنه يمک گؤندرئرلر.

9:20  موردوکاي بو حادئثه‌لري قيد ادئب، پادشاه اَخَشوِروشون اوزاقدا و ياخيندا اولان بوتون وئلايتلرئنده‌کي يهودئلرئن هاميسينا مکتوب گؤندردي.

9:21  اونلارا امر اتدي کي، هر ائل اَدار آيينين اون دؤردونو و اون بِشئني جشن توتسونلار،

9:22  چونکي بو گونلر يهودئلر اؤز دوشمنلرئندن آزاد اولموشدولار و او آي کَدَرلري سِوئنجه، ماتملري ده بايرام گونونه چِورئلمئشدي. او گونلر شَنلئک قوروب سِوئنمه‌لي و بئر-بئرلرئنه يمک گؤنده‌رئب کاسيبلارا هدئيّه ورمه‌لي ائدئلر.

9:23  بلجه يهودئلر موردوکايين اونلارا يازديغي امرئني قبول ادئب باشلاتديقلاريني سوردوردولر.

9:24  چونکي اَگاگلي هَمِدّاتا اوغلو هامان کي، بوتون يهودئلرئن دوشمنی ائدي، يهودئلري يوخ اتمک اوچون اونلارا قصد قورموشدو. اونلاري اَزئب محو اتمک اوچون پور، يعني پوشک آتميشدي.

9:25  لاکئن ائش پادشاهين حوضورونا چاتاندا، پادشاه مکتوب واسئطه‌سئله امراتمئشدي کي، هامانين يهودئلره قوردوغو قصد-قَرَض هامانين اؤز باشينا گتئرئلسئن و هامانلا اوغوللاري دار آغاجيندان آسيلسين.

9:26  اله بونا گؤره ده بو گونلر پور کلمه‌سئنه گؤره پورئم آدلانديريلير. بو نامه‌ده ورئلَن تعلئماتدان، بو ائش حاقّيندا گؤردوکلرئندن و باشلارينا گلن حادئثه‌لردن اؤتري

9:27  يهودئلر اؤزلري و سونراکي نسئل‌لري اوچون، هم ده اونلارا قوشولانلار اوچون بئر عادت قويوب بونو داوام اتدئردئلر. اله کي، بو ائکي گونو هر ائل قايدالارا و موعيّن واختا گؤره کچئرتمَکده اِهمال اتمه‌سئنلر.

9:28  بو گونلر هر نسئلده، هر عايئله‌ده، هر وئلايتده و هر شهرده خاطيرلانيب جشن توتولمالي ائدي، بو پورئم گونلري يهودئلر آراسيندان ائتمه‌مه‌لي و اؤولادلارينين ياديندان چيخمامالي ائدي.

9:29  ابئخه‌يئلئن قيزي ملکه اِستِر و يهودي موردوکاي بو ائکئنجي پورئم نامه‌سئني بوتون ائقتئدارلا تصدئق اتدئلر.

9:30  موردوکاي اَخَشوِروشون پادشاهليغينين يوز ائيئرمي يدّي وئلايتئنده ياشايان بوتون يهودئلره صولح و حقئقت سؤزلري يازيب مکتوب گؤندردي کي،

9:31  بو پورئم گونلرئني برقرار اتسئنلر، نجه يهودي موردوکايلا ملکه اِستِر اونلار اوچون برقرار اتمئشدي، نجه کي، توتاجاقلاري اوروج و ماتم واختلاري باره‌ده‌کي تعلئماتلا اؤزلري و سونراکي نسئل‌لري اوچون تعيئن اتمئشدئلر.

9:32  اِستِرئن امري پورئمئن بو قايدالاريني برقرار اتدي و کئتابدا يازيلدي.

Chapter 10

10:1  پادشاه اَخَشوِروش اؤلکه‌يه و دهنز ساحئل‌لرئنه خراج قويدو.

10:2  پادشاهين بوتون گوجلو و قودرتلي ائشلري، اِلَجه ده موردوکايا وردئيي اوجا روطبه حاقّينداکي منصبئن کامئل حکايه‌سي مگر ماد و فارس پادشاهلارينين سالنامه‌لر کئتابيندا يازيلماييبدير؟

10:3  يهودي موردوکاي روطبه‌ده آنجاق پادشاه اَخَشوِروشدان آشاغي ائدي. يهودئلر آراسيندا بؤيوک بئر آدام ائدي و چوخلارينين حؤرمتئني قازانميشدي. او، خالقينين خيئرئني آختاردي و بوتون مئلّتئنئن رئفاهي اوچون دانيشدي.