VulgHetzenauer - Galatians

Chapter 1

1:1  Paulus Apostolus non ab hominibus, neque per hominem, sed per Iesum Christum, et Deum Patrem, qui suscitavit eum a mortuis:

1:2  et qui mecum sunt omnes fratres, Ecclesiis Galatiæ.

1:3  Gratia vobis, et pax a Deo Patre, et Domino nostro Iesu Christo,

1:4  qui dedit semetipsum pro peccatis nostris, ut eriperet nos de præsenti sæculo nequam, secundum voluntatem Dei et Patris nostri,

1:5  cui est gloria in sæcula sæculorum: Amen.

1:6  Miror quod sic tam cito transferimini ab eo, qui vos vocavit in gratiam Christi in aliud Evangelium:

1:7  quod non est aliud, nisi sunt aliqui, qui vos conturbant, et volunt convertere Evangelium Christi.

1:8  Sed licet nos, aut Angelus de cælo evangelizet vobis præterquam quod evangelizavimus vobis, anathema sit.

1:9  Sicut prædiximus, et nunc iterum dico: Si quis vobis evangelizaverit præter id, quod accepistis, anathema sit.

1:10  Modo enim hominibus suadeo, an Deo? An quæro hominibus placere? Si adhuc hominibus placerem, Christi servus non essem.

1:11  Notum enim vobis facio, fratres, Evangelium, quod evangelizatum est a me, quia non est secundum hominem:

1:12  neque enim ego ab homine accepi illud, neque didici, sed per revelationem Iesu Christi.

1:13  Audistis enim conversationem meam aliquando in Iudaismo: quoniam supra modum persequebar Ecclesiam Dei, et expugnabam illam,

1:14  et proficiebam in Iudaismo supra multos coætaneos meos in genere meo, abundantius æmulator existens paternarum mearum traditionum.

1:15  Cum autem placuit ei, qui me segregavit ex utero matris meæ, et vocavit per gratiam suam,

1:16  ut revelaret Filium suum in me, ut evangelizarem illum in Gentibus: continuo non acquievi carni et sanguini,

1:17  neque veni Ierosolymam ad antecessores meos Apostolos: sed abii in Arabiam: et iterum reversus sum Damascum:

1:18  deinde post annos tres veni Ierosolymam videre Petrum, et mansi apud eum diebus quindecim:

1:19  alium autem Apostolorum vidi neminem, nisi Iacobum fratrem Domini.

1:20  Quæ autem scribo vobis, ecce coram Deo quia non mentior.

1:21  Deinde veni in partes Syriæ, et Ciliciæ.

1:22  Eram autem ignotus facie Ecclesiis Iudææ, quæ erant in Christo:

1:23  tantum autem auditum habebant: Quoniam qui persequebatur nos aliquando, nunc evangelizat fidem, quam aliquando expugnabat:

1:24  et in me clarificabant Deum.

Chapter 2

2:1  Deinde post annos quattuordecim, iterum ascendi Ierosolymam cum Barnaba, assumpto et Tito.

2:2  Ascendi autem secundum revelationem: et contuli cum illis Evangelium, quod prædico in Gentibus, seorsum autem iis, qui videbantur aliquid esse: ne forte in vacuum currerem, aut cucurrissem.

2:3  Sed neque Titus, qui mecum erat, cum esset Gentilis, compulsus est circumcidi:

2:4  sed propter subintroductos falsos fratres, qui subintroierunt explorare libertatem nostram, quam habemus in Christo Iesu, ut nos in servitutem redigerent.

2:5  Quibus neque ad horam cessimus subiectione, ut veritas Evangelii permaneat apud vos:

2:6  ab iis autem, qui videbantur esse aliquid, (quales aliquando fuerint, nihil mea interest. Deus personam hominis non accipit) mihi enim qui videbantur esse aliquid, nihil contulerunt.

2:7  Sed econtra cum vidissent quod creditum est mihi Evangelium præputii, sicut et Petro circumcisionis:

2:8  (qui enim operatus est Petro in Apostolatum circumcisionis, operatus est et mihi inter Gentes)

2:9  et cum cognovissent gratiam, quæ data est mihi, Iacobus, et Cephas, et Ioannes, qui videbantur columnæ esse, dextras dederunt mihi, et Barnabæ societatis: ut nos in Gentes, ipsi autem in circumcisionem:

2:10  tantum ut pauperum memores essemus, quod etiam solicitus fui hoc ipsum facere.

2:11  Cum autem venisset Cephas Antiochiam: in faciem ei restiti, quia reprehensibilis erat.

2:12  Prius enim quam venirent quidam a Iacobo, cum Gentibus edebat: cum autem venissent, subtrahebat, et segregabat se timens eos, qui ex circumcisione erant.

2:13  Et simulationi eius consenserunt ceteri Iudæi, ita ut et Barnabas duceretur ab eis in illam simulationem.

2:14  Sed cum vidissem quod non recte ambularent ad veritatem Evangelii, dixi Cephæ coram omnibus: Si tu, cum Iudæus sis, gentiliter vivis, et non Iudaice: quomodo Gentes cogis Iudaizare?

2:15  Nos natura Iudæi, et non ex Gentibus peccatores.

2:16  Scientes autem quod non iustificatur homo ex operibus legis, nisi per fidem Iesu Christi: et nos in Christo Iesu credimus, ut iustificemur ex fide Christi, et non ex operibus legis: propter quod ex operibus legis non iustificabitur omnis caro.

2:17  Quod si quærentes iustificari in Christo, inventi sumus et ipsi peccatores, numquid Christus peccati minister est? Absit.

2:18  Si enim quæ destruxi, iterum hæc ædifico: prævaricatorem me constituo.

2:19  Ego enim per legem, legi mortuus sum, ut Deo vivam: Christo confixus sum cruci.

2:20  Vivo autem, iam non ego: vivit vero in me Christus. Quod autem nunc vivo in carne: in fide vivo filii Dei, qui dilexit me, et tradidit semetipsum pro me.

2:21  Non abiicio gratiam Dei. Si enim per legem iustitia, ergo gratis Christus mortuus est.

Chapter 3

3:1  O insensati Galatæ, quis vos fascinavit non obedire veritati, ante quorum oculos Iesus Christus præscriptus est, in vobis crucifixus?

3:2  Hoc solum a vobis volo discere: Ex operibus legis Spiritum accepistis, an ex auditu fidei?

3:3  Sic stulti estis, ut cum spiritu cœperitis, nunc carne consummemini?

3:4  Tanta passi estis sine causa? si tamen sine causa.

3:5  Qui ergo tribuit vobis Spiritum, et operatur virtutes in vobis: ex operibus legis, an ex auditu fidei?

3:6  Sicut scriptum est: Abraham credidit Deo, et reputatum est illi ad iustitiam.

3:7  Cognoscite ergo quia qui ex fide sunt, ii sunt filii Abrahæ.

3:8  Providens autem Scriptura quia ex fide iustificat Gentes Deus, prænunciavit Abrahæ: Quia benedicentur in te omnes Gentes.

3:9  Igitur qui ex fide sunt, benedicentur cum fideli Abraham.

3:10  Quicumque enim ex operibus legis sunt, sub maledicto sunt. Scriptum est enim: Maledictus omnis, qui non permanserit in omnibus, quæ scripta sunt in Libro legis ut faciat ea.

3:11  Quoniam autem in lege nemo iustificatur apud Deum, manifestum est: quia iustus ex fide vivit.

3:12  Lex autem non est ex fide, sed, Qui fecerit ea, vivet in illis.

3:13  Christus nos redemit de maledicto legis, factus pro nobis maledictum: quia scriptum est: Maledictus omnis qui pendet in ligno:

3:14  ut in Gentibus benedictio Abrahæ fieret in Christo Iesu, ut pollicitationem Spiritus accipiamus per fidem.

3:15  Fratres (secundum hominem dico) tamen hominis confirmatum testamentum nemo spernit, aut superordinat.

3:16  Abrahæ dictæ sunt promissiones, et semini eius. Non dicit: Et seminibus, quasi in multis: sed quasi in uno: Et semini tuo, qui est Christus.

3:17  Hoc autem dico, testamentum confirmatum a Deo: quæ post quadringentos et triginta annos facta est Lex, non irritum facit ad evacuandam promissionem.

3:18  Nam si ex lege hereditas, iam non ex promissione. Abrahæ autem per repromissionem donavit Deus.

3:19  Quid igitur lex? Propter transgressiones posita est donec veniret semen, cui promiserat, ordinata per angelos in manu mediatoris.

3:20  Mediator autem unius non est: Deus autem unus est.

3:21  Lex ergo adversus promissa Dei? Absit. Si enim data esset lex, quæ posset vivificare, vere ex lege esset iustitia.

3:22  Sed conclusit Scriptura omnia sub peccato, ut promissio ex fide Iesu Christi daretur credentibus.

3:23  Prius autem quam veniret fides, sub lege custodiebamur conclusi in eam fidem, quæ revelanda erat.

3:24  Itaque lex pædagogus noster fuit in Christo, ut ex fide iustificemur.

3:25  At ubi venit fides, iam non sumus sub pædagogo.

3:26  Omnes enim filii Dei estis per fidem, quæ est in Christo Iesu.

3:27  Quicumque enim in Christo baptizati estis, Christum induistis.

3:28  Non est Iudæus, neque Græcus: non est servus, neque liber: non est masculus, neque femina. Omnes enim vos unum estis in Christo Iesu.

3:29  Si autem vos Christi: ergo semen Abrahæ estis, secundum promissionem heredes.

Chapter 4

4:1  Dico autem: Quanto tempore heres parvulus est, nihil differt a servo, cum sit dominus omnium:

4:2  sed sub tutoribus, et actoribus est usque ad præfinitum tempus a patre:

4:3  ita et nos cum essemus parvuli, sub elementis mundi eramus servientes.

4:4  At ubi venit plenitudo temporis, misit Deus Filium suum factum ex muliere, factum sub lege,

4:5  ut eos, qui sub lege erant, redimeret, ut adoptionem filiorum reciperemus.

4:6  Quoniam autem estis filii, misit Deus Spiritum filii sui in corda vestra clamantem: Abba, Pater.

4:7  Itaque iam non est servus, sed filius: Quod si filius: et heres per Deum.

4:8  Sed tunc quidem ignorantes Deum, iis, qui natura non sunt dii, serviebatis.

4:9  Nunc autem cum cognoveritis Deum, immo cogniti sitis a Deo: quomodo convertimini iterum ad infirma, et egena elementa, quibus denuo servire vultis?

4:10  Dies observatis, et menses, et tempora, et annos.

4:11  Timeo vos, ne forte sine causa laboraverim in vobis.

4:12  Estote sicut ego, quia et ego sicut vos: fratres obsecro vos. Nihil me læsistis.

4:13  Scitis autem quia per infirmitatem carnis evangelizavi vobis iampridem: et tentationem vestram in carne mea

4:14  non sprevistis, neque respuistis: sed sicut Angelum Dei excepistis me, sicut Christum Iesum.

4:15  Ubi est ergo beatitudo vestra? Testimonium enim perhibeo vobis, quia, si fieri posset, oculos vestros eruissetis, et dedissetis mihi.

4:16  Ergo inimicus vobis factus sum, verum dicens vobis?

4:17  Æmulantur vos non bene: sed excludere vos volunt, ut illos æmulemini.

4:18  Bonum autem æmulamini in bono semper: et non tantum cum præsens sum apud vos.

4:19  Filioli mei, quos iterum parturio, donec formetur Christus in vobis.

4:20  Vellem autem esse apud vos modo, et mutare vocem meam: quoniam confundor in vobis.

4:21  Dicite mihi qui sub lege vultis esse: legem non legistis?

4:22  Scriptum est enim: Quoniam Abraham duos filios habuit: unum de ancilla, et unum de libera.

4:23  Sed qui de ancilla, secundum carnem natus est: qui autem de libera, per repromissionem:

4:24  quæ sunt per allegoriam dicta. Hæc enim sunt duo testamenta. Unum quidem in monte Sina, in servitutem generans: quæ est Agar:

4:25  Sina enim mons est in Arabia, qui coniunctus est ei, quæ nunc est Ierusalem, et servit cum filiis suis.

4:26  Illa autem, quæ sursum est Ierusalem, libera est, quæ est mater nostra.

4:27  Scriptum est enim: Lætare sterilis, quæ non paris: erumpe, et clama, quæ non parturis: quia multi filii desertæ, magis quam eius, quæ habet virum.

4:28  Nos autem fratres secundum Isaac promissionis filii sumus.

4:29  Sed quomodo tunc is, qui secundum carnem natus fuerat, persequebatur eum, qui secundum spiritum: ita et nunc.

4:30  Sed quid dicit Scriptura? Eiice ancillam, et filium eius: non enim heres erit filius ancillæ cum filio liberæ.

4:31  Itaque, fratres, non sumus ancillæ filii, sed liberæ: qua libertate Christus nos liberavit.

Chapter 5

5:1  State, et nolite iterum iugo servitutis contineri.

5:2  Ecce ego Paulus dico vobis: quoniam si circumcidamini, Christus vobis nihil proderit.

5:3  Testificor autem rursus omni homini circumcidenti se, quoniam debitor est universæ legis faciendæ.

5:4  Evacuati estis a Christo, qui in lege iustificamini: a gratia excidistis.

5:5  Nos enim spiritu ex fide, spem iustitiæ expectamus.

5:6  Nam in Christo Iesu neque circumcisio aliquid valet, neque præputium: sed fides, quæ per charitatem operatur.

5:7  Currebatis bene: quis vos impedivit veritati non obedire?

5:8  Persuasio hæc non est ex eo, qui vocat vos.

5:9  Modicum fermentum totam massam corrumpit.

5:10  Ego confido in vobis in Domino, quod nihil aliud sapietis: qui autem conturbat vos, portabit iudicium, quicumque est ille.

5:11  Ego autem, fratres, si circumcisionem adhuc prædico: quid adhuc persecutionem patior? Ergo evacuatum est scandalum crucis.

5:12  Utinam et abscindantur qui vos conturbant.

5:13  Vos enim in libertatem vocati estis fratres: tantum ne libertatem in occasionem detis carnis, sed per charitatem Spiritus servite invicem.

5:14  Omnis enim lex in uno sermone impletur: Diliges proximum tuum sicut teipsum.

5:15  Quod si invicem mordetis, et comeditis: videte ne ab invicem consumamini.

5:16  Dico autem: Spiritu ambulate, et desideria carnis non perficietis.

5:17  Caro enim concupiscit adversus spiritum: spiritus autem adversus carnem: hæc enim sibi invicem adversantur: ut non quæcumque vultis, illa faciatis.

5:18  Quod si Spiritu ducimini, non estis sub lege.

5:19  Manifesta sunt autem opera carnis: quæ sunt fornicatio, immunditia, impudicitia, luxuria,

5:20  idolorum servitus, veneficia, inimicitiæ, contentiones, æmulationes, iræ, rixæ, dissensiones, sectæ,

5:21  invidiæ, homicidia, ebrietates, comessationes, et his similia, quæ prædico vobis, sicut prædixi: quoniam qui talia agunt, regnum Dei non consequentur.

5:22  Fructus autem Spiritus est: charitas, gaudium, pax, patientia, benignitas, bonitas, longanimitas,

5:23  mansuetudo, fides, modestia, continentia, castitas. Adversus huiusmodi non est lex.

5:24  Qui autem sunt Christi, carnem suam crucifixerunt cum vitiis, et concupiscentiis.

5:25  Si spiritu vivimus, spiritu et ambulemus.

5:26  Non efficiamur inanis gloriæ cupidi, invicem provocantes, invicem invidentes.

Chapter 6

6:1  Fratres, et si præoccupatus fuerit homo in aliquo delicto, vos, qui spirituales estis, huiusmodi instruite in spiritu lenitatis, considerans te ipsum, ne et tu tenteris.

6:2  Alter alterius onera portate, et sic adimplebitis legem Christi.

6:3  Nam si quis existimat se aliquid esse, cum nihil sit, ipse se seducit.

6:4  Opus autem suum probet unusquisque, et sic in semetipso tantum gloriam habebit, et non in altero.

6:5  Unusquisque enim onus suum portabit.

6:6  Communicet autem is, qui catechizatur verbo, ei, qui se catechizat, in omnibus bonis.

6:7  Nolite errare: Deus non irridetur.

6:8  Quæ enim seminaverit homo, hæc et metet. Quoniam qui seminat in carne sua, de carne et metet corruptionem: qui autem seminat in spiritu, de spiritu metet vitam æternam.

6:9  Bonum autem facientes, non deficiamus: tempore enim suo metemus non deficientes.

6:10  Ergo dum tempus habemus, operemur bonum ad omnes, maxime autem ad domesticos fidei.

6:11  Videte qualibus litteris scripsi vobis mea manu.

6:12  Quicumque enim volunt placere in carne, hi cogunt vos circumcidi, tantum ut crucis Christi persecutionem non patiantur.

6:13  Neque enim qui circumciduntur, legem custodiunt: sed volunt vos circumcidi, ut in carne vestra glorientur.

6:14  Mihi autem absit gloriari, nisi in cruce Domini nostri Iesu Christi: per quem mihi mundus crucifixus est, et ego mundo.

6:15  In Christo enim Iesu neque circumcisio aliquid valet, neque præputium, sed nova creatura.

6:16  Et quicumque hanc regulam secuti fuerint, pax super illos, et misericordia, et super Israel Dei.

6:17  De cetero nemo mihi molestus sit: ego enim stigmata Domini Iesu in corpore meo porto.

6:18  Gratia Domini nostri Iesu Christi, cum spiritu vestro, fratres. Amen.