Site uses cookies to provide basic functionality.

OK
LAMENTATIONS
Up
1 2 3 4 5
Chapter 1
Lame PolUGdan 1:1  Ach, jak samotnie siedzi miasto niegdyś tak pełne ludzi! Stało się jak wdowa! Niegdyś wielka wśród narodów i księżniczka wśród prowincji, teraz stała się podwładną.
Lame PolUGdan 1:2  Nieustannie płacze w nocy, a na jej policzkach łzy. Nie ma nikogo, kto by ją pocieszył pośród wszystkich jej kochanków. Wszyscy jej przyjaciele zdradzili ją i stali się jej wrogami.
Lame PolUGdan 1:3  Juda poszedł na wygnanie z powodu ucisku i wielkiej niewoli, mieszka między poganami i nie znajduje odpoczynku. Wszyscy jego prześladowcy dopadli go pośród ucisków.
Lame PolUGdan 1:4  Drogi Syjonu płaczą, bo nikt nie przychodzi na uroczyste święta. Wszystkie jego bramy opustoszały, jego kapłani wzdychają, jego dziewice są smutne, a on sam jest pełny goryczy.
Lame PolUGdan 1:5  Jego wrogowie są zwierzchnikami, jego przeciwnikom szczęśliwie się powodzi. Pan bowiem trapił go z powodu mnóstwa jego występków. Jego dzieci poszły do niewoli przed ciemięzcą.
Lame PolUGdan 1:6  A tak odjęte zostało od córki Syjonu całe jej dostojeństwo. Jej książęta stali się jak jelenie, które nie znajdują pastwiska, i uchodzą bez siły przed tym, który je ściga.
Lame PolUGdan 1:7  W dniach swego utrapienia i swej niedoli Jerozolima wspomina wszystkie swoje kosztowności, jakie miała za dawnych dni, gdy jej lud wpadł w ręce wroga, a nikt jej nie pomógł; nieprzyjaciele, widząc ją, naśmiewali się z jej szabatów.
Lame PolUGdan 1:8  Jerozolima ciężko zgrzeszyła, dlatego została odłączona jako nieczysta. Wszyscy, którzy ją szanowali, gardzą nią, gdyż widzą jej nagość, a ona wzdycha i odwraca się plecami.
Lame PolUGdan 1:9  Jej nieczystość jest na brzegach jej szat, nie pamięta swego końca; dlatego wielce ją poniżono i nikt jej nie pociesza. Spójrz, Panie, na moje utrapienie, bo wróg się wywyższył.
Lame PolUGdan 1:10  Wróg wyciągnął swoją rękę po wszystkie jej kosztowności. Patrzy, jak poganie, którym zakazałeś wchodzić do twego zgromadzenia, wchodzą do jej świątyni.
Lame PolUGdan 1:11  Cały jej lud wzdycha i szuka chleba, daje swoje kosztowności za pokarm, aby posilić duszę. Spójrz, Panie, i zobacz, że zostałam znieważona.
Lame PolUGdan 1:12  Czy nic was to nie obchodzi, wszyscy, którzy przechodzicie obok? Spójrzcie i zobaczcie, czy jest boleść podobna do mojej boleści, jaką mi zadano, którą dotknął mnie Pan w dniu swojego zapalczywego gniewu.
Lame PolUGdan 1:13  Z wysoka zesłał ogień na moje kości, który je pokonał. Rozciągnął sieć na moje nogi i zawrócił mnie, wydał mnie na spustoszenie i przez cały dzień omdlewam.
Lame PolUGdan 1:14  Jarzmo moich nieprawości jest związane jego ręką, splotły się i weszły na moją szyję, a to poraziło moją siłę. Pan wydał mnie w ręce wrogów i nie mogę powstać.
Lame PolUGdan 1:15  Pan podeptał wszystkich moich mocarzy, którzy są pośród mnie, zwołał przeciwko mnie gromadę, aby zmiażdżyć moich młodzieńców. Pan, jak w tłoczni, podeptał dziewicę, córkę Judy.
Lame PolUGdan 1:16  Dlatego ja płaczę; z oczu, z moich oczu, ciekną wody, gdyż daleko jest ode mnie pocieszyciel, który by pokrzepił moją duszę; moi synowie są wytraceni, bo wróg zwyciężył.
Lame PolUGdan 1:17  Syjon wyciąga swoje ręce, nie ma nikogo, kto by go pocieszył. Pan pobudził dokoła Jakuba jego wrogów; Jerozolima jest wśród nich jak kobieta oddalona z powodu jej nieczystości.
Lame PolUGdan 1:18  Pan jest sprawiedliwy, bo zbuntowałam się przeciwko jego słowu. Słuchajcie, proszę, wszyscy ludzie, i zobaczcie moje boleści. Moje dziewice i moi młodzieńcy poszli do niewoli.
Lame PolUGdan 1:19  Wołałam do moich kochanków, lecz oni mnie zdradzili. Moi kapłani i starcy zginęli w mieście, kiedy szukali pokarmu dla siebie, aby posilić swoją duszę.
Lame PolUGdan 1:20  Spójrz, Panie, bo jestem utrapiona, moje wnętrzności drżą, moje serce przewraca się we mnie, gdyż uparcie się buntowałam. Na dworze miecz osieroca, a w domu nie ma nic oprócz śmierci.
Lame PolUGdan 1:21  Słyszą, że wzdycham, ale nie ma nikogo, kto by mnie pocieszył; wszyscy moi wrogowie słyszeli o moim nieszczęściu i cieszą się, że to uczyniłeś. Sprowadzasz dzień, który zapowiedziałeś, a staną się podobni do mnie.
Lame PolUGdan 1:22  Niech cała ich niegodziwość przyjdzie przed ciebie; uczyń im tak, jak mnie uczyniłeś z powodu wszystkich moich przestępstw. Wiele bowiem jest moich westchnień, a moje serce omdlewa.
Chapter 2
Lame PolUGdan 2:1  Jakże zaciemnił Pan córkę Syjonu chmurą w swoim gniewie, zrzucił z nieba na ziemię chwałę Izraela, a nie wspomniał na podnóżek swoich nóg w dniu swej zapalczywości!
Lame PolUGdan 2:2  Pan pochłonął bez litości wszystkie domy Jakuba, zburzył w swej zapalczywości twierdze córki Judy, rzucił je o ziemię i zhańbił królestwo i jego książąt.
Lame PolUGdan 2:3  Odciął w zapalczywości swego gniewu cały róg Izraela, cofnął swoją prawicę od wroga i zapłonął przeciwko Jakubowi jak ogień płonący, który pożera do szczętu wokoło.
Lame PolUGdan 2:4  Naciągnął swój łuk jak wróg, postawił swoją prawicę jak przeciwnik i zabił wszystkich miłych dla oczu. W namiocie córki Syjonu wylał jak ogień swoją zapalczywość.
Lame PolUGdan 2:5  Pan stał się jak wróg, pochłonął Izraela, pochłonął wszystkie jego pałace, zniszczył jego twierdze i pomnożył płacz i lament u córki Judy.
Lame PolUGdan 2:6  Oderwał siłą swój namiot jak ogród, zniszczył swoje mieszkanie. Pan skazał na zapomnienie uroczyste święta i szabaty na Syjonie i w zapalczywości swego gniewu wzgardził królem i kapłanem.
Lame PolUGdan 2:7  Pan odrzucił swój ołtarz, zbrzydła mu jego świątynia, wydał w ręce wroga mury jej pałacu. Podnieśli krzyk w domu Pana jak w dzień uroczystego święta.
Lame PolUGdan 2:8  Pan postanowił zburzyć mur córki Syjonu, rozciągnął sznur mierniczy i nie cofnął swej ręki od zniszczenia. Pogrążył w żałobie baszty i mur, tak że razem omdlewają.
Lame PolUGdan 2:9  Jej bramy zapadły się w ziemię, połamał i pokruszył jej rygle. Jej król i książęta są pośród pogan, nie ma już Prawa i jej prorocy nie mają widzenia od Pana.
Lame PolUGdan 2:10  Starsi córki Syjonu usiedli na ziemi i zamilkli. Posypali prochem swe głowy i przepasali się worami. Dziewice Jerozolimy pochylają do ziemi swoje głowy.
Lame PolUGdan 2:11  Moje oczy osłabły od łez, strwożyły się moje wnętrzności, moja wątroba wylała się na ziemię z powodu zniszczenia córki mojego ludu, gdy dzieci i niemowlęta omdlewają na ulicach miasta.
Lame PolUGdan 2:12  Mówią swoim matkom: Gdzie jest zboże i wino? – gdy mdleją jak zranieni na ulicach miasta i oddają swoją duszę na łonie swoich matek.
Lame PolUGdan 2:13  Kogo na świadka ustanowię? Do kogo cię przyrównam, o córko Jerozolimy? Do kogo cię porównam, abym cię pocieszył, dziewicza córko Syjonu? Twoja klęska bowiem jest wielka jak morze. Któż cię uleczy?
Lame PolUGdan 2:14  Twoi prorocy przepowiadali ci kłamstwo i marność, a nie odkrywali twojej nieprawości, aby zapobiec twojej niewoli, lecz przepowiadali kłamliwe brzemiona przyczyniające się do twojego wygnania.
Lame PolUGdan 2:15  Klaskają nad tobą w dłonie wszyscy, którzy przechodzą drogą; świstają i kiwają głowami nad córką Jerozolimy, mówiąc: Czyż to jest miasto, które nazywano doskonałą pięknością i radością całej ziemi?
Lame PolUGdan 2:16  Otworzyli przeciw tobie swe usta wszyscy twoi wrogowie, świstają i zgrzytają zębami, mówiąc: Pochłonęliśmy je. Oto jest dzień, na który czekaliśmy; znaleźliśmy i zobaczyliśmy go.
Lame PolUGdan 2:17  Pan uczynił, jak postanowił, wypełnił swoje słowo, które zapowiedział w dniach dawnych. Zburzył bez litości, pozwolił wrogowi radować się nad tobą, wywyższył róg twoich przeciwników.
Lame PolUGdan 2:18  Ich serce wołało do Pana. Murze córki Syjonu, wylewaj łzy we dnie i w nocy jak strumień, nie dawaj sobie odpoczynku i niech nie uspokaja się źrenica twego oka.
Lame PolUGdan 2:19  Wstań, wołaj w nocy na początku straży, wylewaj swe serce jak wodę przed obliczem Pana. Podnoś do niego swe ręce za duszę swych dzieci, które omdlewają z głodu na rogach wszystkich ulic.
Lame PolUGdan 2:20  Spójrz, Panie, i zobacz, komu tak uczyniłeś. Czy kobiety mają jeść swój płód, pieszczone niemowlęta? Czy kapłan i prorok mają być zabici w świątyni Pana?
Lame PolUGdan 2:21  Leżą na ziemi, na ulicach, dziecko i starzec. Moje dziewice i moi młodzieńcy polegli od miecza; pobiłeś ich w dzień swego gniewu, zabiłeś ich bez litości.
Lame PolUGdan 2:22  Zwołałeś zewsząd, jak w dniu święta, moje trwogi, w dniu gniewu Pana nikt nie uszedł, nikt nie ocalał. Tych, których piastowałam i wychowałam, mój wróg wyniszczył.
Chapter 3
Lame PolUGdan 3:1  Ja jestem tym człowiekiem, który widział utrapienie pod rózgą jego gniewu.
Lame PolUGdan 3:2  Prowadził mnie i zawiódł do ciemności, a nie do światła.
Lame PolUGdan 3:3  Oburzył się na mnie, zwraca swoją rękę przeciwko mnie przez cały dzień.
Lame PolUGdan 3:4  Sprawił, że zestarzały się moje ciało i moja skóra, połamał moje kości.
Lame PolUGdan 3:6  Posadził mnie w ciemnych miejscach jak dawno umarłych.
Lame PolUGdan 3:7  Ogrodził mnie, abym nie mógł wyjść, obciążył moje kajdany.
Lame PolUGdan 3:8  A choć wołam i krzyczę, zatyka uszy na moją modlitwę.
Lame PolUGdan 3:9  Zagrodził moją drogę kamieniem ciosanym, poplątał moje ścieżki.
Lame PolUGdan 3:10  Stał się dla mnie jak niedźwiedź czyhający na mnie, jak lew w ukryciu.
Lame PolUGdan 3:11  Zmylił moje drogi, rozszarpał mnie i uczynił mnie spustoszonym.
Lame PolUGdan 3:12  Napiął swój łuk i uczynił ze mnie cel dla swej strzały.
Lame PolUGdan 3:14  Stałem się pośmiewiskiem dla całego mojego ludu, tematem jego pieśni przez cały dzień.
Lame PolUGdan 3:16  Ponadto wykruszył żwirem moje zęby i pogrążył mnie w popiele.
Lame PolUGdan 3:17  Oddaliłeś moją duszę od pokoju. Zapomniałem, co to pomyślność.
Lame PolUGdan 3:18  I powiedziałem: Zginęła moja siła i moja nadzieja, jaką pokładałem w Panu.
Lame PolUGdan 3:19  Wspominam swoje utrapienie i swój płacz, piołun i żółć.
Lame PolUGdan 3:20  Moja dusza nieustannie to wspomina i uniża się we mnie.
Lame PolUGdan 3:22  To wielkie miłosierdzie Pana, że nie zginęliśmy, gdyż nie ustaje jego litość.
Lame PolUGdan 3:23  Każdego poranka się odnawia, wielka jest twoja wierność.
Lame PolUGdan 3:24  Pan jest moim działem – mówi moja dusza – dlatego mam w nim nadzieję.
Lame PolUGdan 3:25  Dobry jest Pan dla tych, którzy go oczekują, dla duszy, która go szuka.
Lame PolUGdan 3:26  Dobrze jest cierpliwie oczekiwać na zbawienie Pana.
Lame PolUGdan 3:27  Dobrze jest człowiekowi nosić jarzmo od swej młodości.
Lame PolUGdan 3:28  Siedzi samotnie w milczeniu, gdyż na niego je włożono.
Lame PolUGdan 3:29  Kładzie swe usta w prochu, może jest jeszcze nadzieja.
Lame PolUGdan 3:30  Nadstawia bijącemu policzek, jest nasycony zniewagą.
Lame PolUGdan 3:32  A jeśli zasmuca, znów się lituje według obfitości swego miłosierdzia;
Lame PolUGdan 3:33  Gdyż nie trapi chętnie ani nie zasmuca synów ludzkich.
Lame PolUGdan 3:34  Miażdżenie pod nogami wszystkich więźniów ziemi;
Lame PolUGdan 3:35  Naginanie prawa człowieka przed obliczem Najwyższego;
Lame PolUGdan 3:36  Krzywdzenie człowieka w jego sprawie – Pan nie ma w tym upodobania.
Lame PolUGdan 3:37  Któż może powiedzieć, że coś się stanie, gdy Pan tego nie rozkazał?
Lame PolUGdan 3:38  Czyż z ust Najwyższego nie pochodzi zło i dobro?
Lame PolUGdan 3:39  Czemu więc żali się człowiek żyjący, człowiek – z powodu kary za swoje grzechy?
Lame PolUGdan 3:40  Doświadczajmy i badajmy nasze drogi, nawróćmy się do Pana.
Lame PolUGdan 3:41  Wznieśmy swoje serca i ręce do Boga w niebiosach.
Lame PolUGdan 3:42  Zgrzeszyliśmy i zbuntowaliśmy się, a ty nie przebaczyłeś.
Lame PolUGdan 3:43  Okryłeś się gniewem i prześladowałeś nas, zabiłeś bez litości.
Lame PolUGdan 3:44  Okryłeś się obłokiem, aby nie dotarła do ciebie modlitwa.
Lame PolUGdan 3:45  Uczyniłeś nas śmieciem i pogardą pośród tych narodów.
Lame PolUGdan 3:46  Otworzyli na nas swoje usta wszyscy nasi wrogowie.
Lame PolUGdan 3:47  Spadły na nas strach i pułapka, spustoszenie i zniszczenie.
Lame PolUGdan 3:48  Strumienie wód płyną z moich oczu z powodu zniszczenia córki mojego ludu.
Lame PolUGdan 3:49  Z moich oczu bez przerwy spływają łzy, bo nie ma żadnej ulgi;
Lame PolUGdan 3:51  Moje oczy trapią moją duszę z powodu wszystkich córek mojego miasta.
Lame PolUGdan 3:52  Moi wrogowie polowali na mnie nieustannie jak na ptaka, bez powodu.
Lame PolUGdan 3:53  Wyniszczyli moje życie w lochu i przywalili mnie kamieniem.
Lame PolUGdan 3:54  Wezbrały wody nad moją głową i powiedziałem: Już po mnie!
Lame PolUGdan 3:55  Wzywałem twego imienia, Panie, z głębokiego lochu.
Lame PolUGdan 3:56  Usłyszałeś mój głos, nie zakrywaj swego ucha przed moim wzdychaniem i przed moim wołaniem.
Lame PolUGdan 3:57  Zbliżyłeś się do mnie w dniu, kiedy cię wzywałem, i powiedziałeś: Nie bój się.
Lame PolUGdan 3:58  Broniłeś, Panie, sprawy mojej duszy, wybawiłeś moje życie.
Lame PolUGdan 3:59  Panie, widzisz moją krzywdę, osądź moją sprawę.
Lame PolUGdan 3:60  Widzisz całą ich zemstę i wszystkie ich zamysły przeciwko mnie.
Lame PolUGdan 3:61  Słyszysz ich urąganie, Panie, i wszystkie ich zamysły przeciwko mnie;
Lame PolUGdan 3:62  Słyszysz słowa z warg tych, którzy powstają przeciwko mnie, i ich zamiary, jakie obmyślają przeciwko mnie przez cały dzień.
Lame PolUGdan 3:63  Zobacz – gdy siedzą i gdy wstają, jestem treścią ich pieśni.
Lame PolUGdan 3:64  Oddaj im zapłatę, Panie, według dzieła ich rąk.
Lame PolUGdan 3:65  Daj im zatwardziałe serce i ześlij na nich twoje przekleństwo;
Lame PolUGdan 3:66  Ścigaj ich w gniewie i zgładź ich spod niebios, Panie!
Chapter 4
Lame PolUGdan 4:1  O jakże zaśniedziało złoto! Jakże zmieniło się najczystsze złoto! Rozrzucono kamienie świątyni po rogach wszystkich ulic.
Lame PolUGdan 4:2  Szlachetni synowie Syjonu, cenieni jak czyste złoto, jakże są poczytywani za gliniane naczynia, za dzieło rąk garncarza!
Lame PolUGdan 4:3  Nawet smoki dają pierś i karmią swoje młode, ale córka mojego ludu stała się okrutna jak strusie na pustyni.
Lame PolUGdan 4:4  Język ssącego przylgnął do podniebienia z powodu pragnienia, dzieci prosiły o chleb, lecz nikt im go nie ułamał.
Lame PolUGdan 4:5  Ci, którzy jadali wyborne potrawy, giną na ulicach. Ci, którzy byli wychowani w szkarłacie, przytulają się do gnoju.
Lame PolUGdan 4:6  Większa jest nieprawość córki mojego ludu niż grzech Sodomy, co została zniszczona w okamgnieniu, a nie dotknęła jej żadna ręka.
Lame PolUGdan 4:7  Jej nazirejczycy byli czystsi niż śnieg, bielsi niż mleko, ich ciała bardziej rumiane niż rubiny, byli wyciosani jak szafir.
Lame PolUGdan 4:8  Ale teraz ich wygląd jest czarniejszy niż węgiel, nie poznaje się ich na ulicach. Ich skóra przyschła do kości, wyschła i stała się jak drewno.
Lame PolUGdan 4:9  Lepiej jest tym, którzy zostali pobici od miecza, niż tym, co umierają z głodu, gdyż oni giną, będąc przebici brakiem plonów pola.
Lame PolUGdan 4:10  Ręce czułych kobiet gotowały własne dzieci. Były ich pokarmem w czasie klęski córki mojego ludu.
Lame PolUGdan 4:11  Dopełnił Pan swego wzburzenia, wylał swój zapalczywy gniew i rozpalił ogień na Syjonie, który strawił jego fundamenty.
Lame PolUGdan 4:12  Nigdy nie uwierzyliby królowie ziemi i wszyscy mieszkańcy świata, że przeciwnik i wróg mógłby wejść w bramy Jerozolimy.
Lame PolUGdan 4:13  Z powodu grzechów jej proroków i nieprawości jej kapłanów, którzy przelewali krew sprawiedliwych pośród niej;
Lame PolUGdan 4:14  Tułali się jak ślepi po ulicach, splugawili się krwią, tak że nie można było dotknąć ich szat.
Lame PolUGdan 4:15  Dlatego wołano na nich: Odstąpcie, nieczyści! Odstąpcie, odstąpcie, nie dotykajcie! Gdy odeszli i tułali się, mówiono wśród pogan: Nie będą już mogli tam zamieszkać.
Lame PolUGdan 4:16  Oblicze Pana rozproszyło ich, już więcej nie spojrzy na nich; nie ma szacunku dla kapłanów ani nie ma litości dla starców.
Lame PolUGdan 4:17  Aż dotąd nasze oczy słabły z powodu naszej daremnej pomocy. Wypatrywaliśmy czujnie narodu, który nie mógł nas wybawić.
Lame PolUGdan 4:18  Śledzą nasze kroki tak, że nie możemy chodzić po naszych ulicach. Zbliżył się nasz koniec, wypełniły się nasze dni, nadszedł nasz kres.
Lame PolUGdan 4:19  Nasi prześladowcy są szybsi niż orły niebieskie; ścigają nas po górach i czyhają na nas na pustyni.
Lame PolUGdan 4:20  Oddech naszych nozdrzy, pomazaniec Pana, został schwytany w ich doły; o nim mówiliśmy: W jego cieniu będziemy żyć wśród pogan.
Lame PolUGdan 4:21  Raduj się i wesel, córko Edomu, która mieszkasz w ziemi Us; przejdzie też do ciebie kielich, upijesz się i obnażysz.
Lame PolUGdan 4:22  Skończyła się twoja kara, o córko Syjonu; on nie będzie cię dłużej trzymał na wygnaniu. Nawiedzi twoją nieprawość, córko Edomu, i odkryje twoje grzechy.
Chapter 5
Lame PolUGdan 5:1  Wspomnij, Panie, na to, co nas spotkało. Spójrz i zobacz nasze pohańbienie.
Lame PolUGdan 5:2  Nasze dziedzictwo przypadło obcym, a nasze domy – cudzoziemcom.
Lame PolUGdan 5:3  Staliśmy się sierotami, bez ojca; nasze matki są jak wdowy.
Lame PolUGdan 5:4  Własną wodę pijemy za pieniądze, nasze drwa za pieniądze kupujemy.
Lame PolUGdan 5:5  Prześladowanie ciąży na naszym karku. Pracujemy, a nie dają nam odpocząć.
Lame PolUGdan 5:6  Podawaliśmy rękę Egipcjanom i Asyryjczykom, aby nasycić się chlebem.
Lame PolUGdan 5:7  Nasi ojcowie zgrzeszyli, nie ma ich, a my nosimy ich nieprawość.
Lame PolUGdan 5:8  Niewolnicy panują nad nami, nie ma nikogo, kto by nas wybawił z ich ręki.
Lame PolUGdan 5:9  Z narażeniem życia szukamy swego chleba z powodu miecza na pustyni.
Lame PolUGdan 5:10  Nasza skóra jak piec zaciemniła się od strasznego głodu.
Lame PolUGdan 5:11  Kobiety na Syjonie hańbiono, a panny – w miastach Judy.
Lame PolUGdan 5:12  Książęta byli wieszani ich rękami, oblicza starszych nie uszanowano.
Lame PolUGdan 5:13  Młodzieńców wzięli do młócenia, dzieci padały pod ciężarem drewna.
Lame PolUGdan 5:14  Starcy w bramach już nie siadają, młodzieńcy przestali śpiewać swoje pieśni.
Lame PolUGdan 5:15  Radość zniknęła z naszych serc, nasze pląsanie zamieniło się w żałobę.
Lame PolUGdan 5:16  Spadła korona z naszej głowy. Biada nam, bo zgrzeszyliśmy!
Lame PolUGdan 5:17  Dlatego nasze serce omdlewa, dlatego nasze oczy są zaćmione.
Lame PolUGdan 5:18  Z powodu spustoszonej góry Syjonu lisy chodzą po niej.
Lame PolUGdan 5:19  Ty, Panie, trwasz na wieki, twój tron z pokolenia na pokolenie.
Lame PolUGdan 5:20  Czemu zapominasz o nas na wieki i opuszczasz nas na tak długi czas?
Lame PolUGdan 5:21  Nawróć nas do siebie, Panie, a będziemy nawróceni; odnów nasze dni, jak dawniej.
Lame PolUGdan 5:22  Czy odrzuciłeś nas całkowicie? Czy bardzo się na nas gniewałeś?