Azeri - Ecclesiastes

Chapter 1

1:1  اورشلئمده پادشاهليق ادن داوود اوغلو واعئظئن سؤزلري.

1:2  واعئظ ديئر: باشدان باشا باطئلدئر! باشدان باشا باطئلدئر! هر شي باطئلدئر.

1:3  ائنسانين گون آلتيندا چکدئيي بوتون زحمتلرئنئن نه فايداسي وار؟

1:4  بئر نسئل گدئر، او بئري نسئل گلئر، آمّا ير دائم دورور.

1:5  گون چيخير، گون باتير؛ تَله‌سئک يرئنه دؤنور کي، تزه‌دن چيخسين.

1:6  يل جنوب سمتئنه اسئر، سونرا شئمال سمتئنه دؤنور، دؤنه-دؤنه گدئر؛ دؤنوشلرئني تکرار ادئر.

1:7  بوتون چايلار دهنزه آخيرلار، آمّا دهنز هچ دولمور. آخديقلاري يره دؤنورلر کي، تزه‌دن آخسينلار.

1:8  هر شي يورور؛ بئر آدامين دئيه‌بئله‌جَيئندن ده چوخ! گؤز گؤرمکدن دويمور، قولاق دا اشئتمکدن.

1:9  نه اولوب، گئنه اولاجاق، نه ادئلئب، گئنه ادئله‌جک؛ اونا گؤره ده گون آلتيندا هچ تزه بئر شي يوخدور.

1:10  مگر اِله بئر شي وار کي، اونون حاقّيندا ديئلسئن: "باخ، تزه بئر شي!" او دا چوخدان وار ائمئش، بئزئم زامانيميزدان دا قاباق.

1:11  قاباقکي شيلردن هچ نه خاطيرلانمير، گله‌جکده باش ورن شيلردن ده، بوندان سونرا گلنلر آراسيندا هچ نه خاطيرلانماياجاق.

1:12  من واعئظ، ائسرايئل اوستونه اورشلئمده پادشاه ائدئم.

1:13  اوره‌يئمي بونا قويدوم کي، بوتون گؤيون آلتيندا عمل ادئلنلري حئکمتله تفتئش ادئب آراشديريم. تاري ائنسانلارا نه دردلي بئر وظئفه ورئب کي، اونون آلتيندا زحمت چکسئن!

1:14  گون آلتيندا ادئلن بوتون ائشلري گؤردوم، و باخ، هاميسي باطئلدئر؛ يل دالينجا قاچماقدير.

1:15  اَيري اولان دوز اولا بئلمز، اسکئک اولان ساييلماز.

1:16  قلبئمده ددئم: "باخ، من بؤيوک بئر آدام اولموشام و مندن قاباق اورشلئمده اولان پادشاهلارين هاميسيندان چوخ حئکمت آرتيرميشام. اوره‌يئم چوخ حئکمت و معرئفت گؤروب."

1:17  سونرا، اوره‌يئمي بونا قويدوم کي، حئکمتي آنلاييم، دلئلئک و سفه‌لئيي بئلئم. و بئلدئم کي، بو دا يل دالينجا قاچماقدير.

1:18  چونکي حئکمت چوخ اولدوقجا کَدَر‌ ده چوخالير، معرئفت آرتديقجا، درد ده آرتير.

Chapter 2

2:1  اوره‌يئمده فئکئرلَشدئم: "گل ائندي، سني لذّتله ائمتاحان ادئم، کفه باخ." و گؤردوم کي، بو دا باطئلدئر.

2:2  گولمک حاقّيندا ددئم: "دلئلئکدئر!" و لذّت حاقّيندا ددئم: "نه فايداسي وار؟"

2:3  اوره‌يئمده بونو آراشديرديم کي، نجه بدنئمي شرابلا شادلانديريم و نجه عاغيلسيزليغي اَله گتئرئم. اوره‌يئم حله ده مني حئکمتله هئدايت ادئردي. ائسته‌يئردئم گؤروم گؤيون آلتيندا ائنسانلار اوچون اونلارين بو نچه گون عؤمورلرئنده دَيَرلي اولان نه وار.

2:4  بؤيوک ائشلر اتدئم: اؤزومه اِولر تئکدئم، اؤزومه اوزوم باغلاري سالديم،

2:5  اؤزومه باغچالار و باغلار دوزلتدئم و اونلاردا هر جور مئيوه آغاجي اَکدئم.

2:6  اؤزومه سو حوووضلاري قاييرديم کي، مشه‌ده بئتن آغاجلاري سووارسين.

2:7  نؤکرلر و کنئزلر آلديم، اِوئمده دوغولان قوللاريم دا وار ائدي. هم ده مال-حيوانيم و سورولرئم، او قدر کي، بوتون مندن ائره‌لي اورشلئمده اولانلارينکيندان چوخ ائدي.

2:8  اؤزومه قيزيل و گوموش، پادشاهلار و وئلايتلرئن خزئنه‌لرئني ده ييغديم. اؤزومه کئشي و آرواد خانَنده‌لر آلديم، اؤزومه کئشئلرئن لذّت آلديغي حرملري ده چوخالتديم.

2:9  بلجه بؤيودوم و بوتون مندن ائره‌لي اورشلئمده اولانلاردان داها بؤيوک اولدوم. حئکمتئم ده يانيمدا قالدي.

2:10  گؤزلرئمئن بوتون آرزو اتدئيئني اونلاردان اسئرگَمه‌دئم، اوره‌يئمي هچ بئر حظّدن محروم اتمه‌دئم. قلبئم چکدئيئم بوتون مشقّتلردن راضي ائدي. بو، چکدئيئم بوتون مشقّتلرئن پايي ائدي.

2:11  دؤنوب اَللرئمئن اتدئيي بوتون ائشلره، اتدئکلرئمده چکدئيئم بوتون مشقّته باخديم. باخ، هاميسي باطئل ائدي، يل دالينجا قاچماق ائدي، گون آلتيندا هچ فايداسي يوخ ائدي.

2:12  سونرا دؤنوب حئکمته باخديم، دلئلئيه و عاغيلسيزليغا باخديم. پادشاهين يرئنه اوتوران جانئشئن نه اده‌بئله‌جک کي، چوخدان ادئلمه‌مئش اولماسين.

2:13  و گؤردوم کي، نجه ائشيق قارانليقدان اوستوندور، حئکمت ده عاغيلسيزليقدان اِله اوستوندور.

2:14  حئکمتلي آدامين گؤزلري باشيندادير، لاکئن سَفِه آدام قارانليقدا گزئر. آمّا بونو دا بئلئرم کي، هر ائکئسئنئن باشينا گلن احوالات بئردئر.

2:15  اوره‌يئمده فئکئرلشدئم: "سَفِه آدامين باشينا گلن احوالات منئم ده باشيما گله‌جک؛ بس حئکمتلي اولماغيمين نه فايداسي وار؟" اونا گؤره ده اوره‌يئمده ددئم: "بو دا باطئلدئر."

2:16  چونکي حئکمتلي آدام دا سَفِه آدام کئمي، بئر داها خاطيرلانماياجاق، گله‌جک گونلرده هاميسي يادلاردان چيخاجاق. واي کي، حئکمتلي آدام دا سَفِه کئمي اؤلور!

2:17  بلجه حياتدان نئفرت اتدئم، چونکي گون آلتيندا ادئلن ائشلر منه يامان گؤروندو. هر شي باطئلدئر، يل دالينجا قاچماقدير.

2:18  بله اولدو کي، گون آلتيندا چکدئيئم زحمتلرئن بوتون ثمره‌سئندن نئفرت اتدئم، چونکي اونو مندن سونرا گلن آداما بوراخمالي‌يام.

2:19  و کئم بئلئر کي، او، حئکمتلي بئر آدام اولاجاق، يوخسا عاغيلسيزين بئري؟ لاکئن هر حالدا، گون آلتيندا حئکمتلي رفتار ادئب چکدئيئم بوتون زحمتلرئن ثمره‌سئني اَلي آلتينا آلاجاق. بو دا باطئلدئر.

2:20  اونا گؤره ده اوره‌يئم گون آلتيندا چکدئيئم بوتون مشقّتلردن اومئدئني ائتئردي.

2:21  آدام وار کي، حئکمتله، معرئفتله، مهارتله زحمت چکئب، سونرا دا پاييني اونون اوچون زحمت چکمه‌مئش بئر آداما بوراخير. بو دا باطئلدئر، بؤيوک بئر درددئر.

2:22  چونکي آدامين گون آلتيندا چکدئيي بوتون زحمتئندن، اوره‌يئنئن آرزو اتدئيئندن اونا نه فايدا وار؟

2:23  هامي گونلري آنجاق درددئر، ائشلري آنجاق کَدَردئر. حتّا گجه بله اوره‌يي راحاتلامير. بو دا باطئلدئر.

2:24  آدام اوچون داها ياخشي بئر شي نه وار؟ مگر بو کي، ييئب ائچسئن و چکدئيي زحمتئندن جانينا کِف قازانسين. گؤردوم کي، بو دا تاري طرفئندن گلئر.

2:25  چونکي مندن باشقا کئم يئيه بئلر؟ کئم کف اده‌بئلر؟

2:26  چونکي نظرئنده ياخشي اولان آداما، تاري حئکمت، معرئفت، و شادليق ورئر، آمّا گوناهکارلارا ييغماق و آنبار اتمک زحمتئني. اِله کي، اونلاري تارينين نظرئنده ياخشي اولانا ورسئن. بو دا باطئلدئر، يل دالينجا قاچماقدير.

Chapter 3

3:1  هر شيئن واختي وار، گؤيون آلتيندا هر ائشئن واختي وار،

3:2  دوغولماغين واختي وار، اؤلمه‌يئن واختي. اَکمه‌يئن واختي وار، کؤکوندن چيخارتماغين واختي.

3:3  اؤلدورمه‌يئن واختي وار، صاغالتماغين واختي. ييخماغين واختي وار، بئنا اتمه‌يئن واختي.

3:4  آغلاماغين واختي وار، گولمه‌يئن واختي. ياس توتماغين واختي وار، اويناماغين واختي.

3:5  داشلاري داغيتماغين واختي وار، داشلاري ييغماغين واختي. قوجاقلاشماغين واختي وار، قوجاقلاشمدان اؤزونو اوزاق ساخلاماغين واختي.

3:6  آختارماغين واختي وار، ائتئرمه‌يئن واختي. ساخلاماغين واختي وار، آتماغين واختي.

3:7  ييرتماغين واختي وار، تئکمه‌يئن واختي. ساکئت اولماغين واختي وار، دانيشماغين واختي.

3:8  سِومه‌يئن واختي وار، نئفرت اتمه‌يئن واختي. موحارئبه‌نئن واختي وار، صولحون واختي.

3:9  ائشله‌ين آداما زحمت چکدئيي ائشدن نه فايدا وار؟

3:10  گؤرموشم کي، بو ائشي تاري ائنسانلارا ورئب کي، اوستونده زحمت چکسئنلر.

3:11  او هر شيي اؤز واختيندا گؤزل ياراديب. ابدئيّتي ده ائنسانلارين اوره‌يئنده قويوب. آمّا اِله ادئب کي، ائنسان تارينين اتدئيي ائشئني اَوّلئندن آخيرينا قدر آنلايا بئلمه‌سئن.

3:12  بئلئرم کي، اونلار اوچون شادليق اتمکدن و عؤمورلري اولدوقجا ياخشيليق اتمکدن داها ياخشي بئر شي يوخدور.

3:13  هم ده هر کسئن ييئب ائچمه‌يي و چکدئيي بوتون زحمتلرئندن راضي اولماغي تارينين هدئيّه‌سي‌دئر.

3:14  بئلئرم کي، تارينين اتدئيي هر ائش ابده کئمي دورور؛ اونا نه آرتيرماق اولار، نه ده اوندان اسکئلتمک. تاري بونو اونون اوچون ادئر کي، ائنسانلار اوندان قورخسونلار.

3:15  هر نه کي، ائندي وار، کچمئشده ده وار ائدي. هر نه ده کي، اولاجاق، قدئمدن اولوبدور. تاري اولوب-کچنلرئن حسابيني طلب ادئر.

3:16  گونون آلتيندا باشقا بئر شي ده گؤردوم: عدالت يرئنده پئسلئک وار، صالحلئک يرئنده شرارت.

3:17  اوره‌يئمده فئکئرلَشدئم: "تاري هم صالح آدامي هم ده پئس آدامي موحاکئمه اده‌جک، چونکي هر ائشئن واختي وار، هر عملئن واختي."

3:18  ائنسانلار حاقّيندا اوره‌يئمده فئکئرلَشدئم: "تاري اونلاري ائمتاحان ادئر کي، اؤزلرئنئن آنجاق حيوان اولدوقلاريني گؤرسونلر."

3:19  چونکي ائنسانلارين باشينا گلن، حيوانلارين باشينا دا گلئر؛ ائکئسئنئن ده آخيري بئردئر. نجه کي، بو اؤلور، او بئري ده اِله اؤلور. ائکئسئنئن ده نفسي بئردئر و ائنسان حيواندان هچ ده اوستون ديئل، چونکي هاميسي باطئلدئر.

3:20  هاميسي بئر يره گدئر؛ هاميسي تورپاقدان گلئب، تورپاغا دا دؤنور.

3:21  کئم بئلئر کي، ائنسانلارين روحو يوخارييا چيخير و حيوانلارين روحو آشاغييا، ير آلتينا اِنئر.

3:22  و گؤردوم کي، آدامين اؤز ائشلرئنده کِف اتمه‌سئندن داها ياخشي بئر شي يوخدور، چونکي اونون پايي بودور. چونکي اونو کئم گتئره‌جک کي، اؤزوندن سونرا اولاجاغيني گؤرسون؟

Chapter 4

4:1  تکرار باخديم و گون آلتيندا ادئلن بوتون ظولملري گؤردوم: باخ، مظلوملارين گؤزواشلاريني گؤردوم، و اونلارا تسلّي ورن اصلا يوخ ائدي. قودرت ظولم ادنلر اَلئنده ائدي، مظلوملارا تسلّي ورن اصلا يوخ ائدي.

4:2  اؤلوب-گتمئش اولانلاري، دئري ياشايانلاردان داها خوشبخت سايديم.

4:3  آمّا اونلارين هر ائکئسئندن داها خوشبخت، اونلارديرلار کي، حله دوغولماييبلار، و گون آلتيندا ادئلن پئسلئيي گؤرمه‌يئبلر.

4:4  گؤردوم کي، بوتون زحمت و بوتون ياخشي گدن ائش آدامين قونشوسونا پاخيلّيغي گلمکدن باش آلير. بو دا باطئلدئر، يل دالينجا قاچماقدير.

4:5  سَفِه آدام اَلئني قوينونا قويور، اؤز بدنئني اوزور.

4:6  راحاتليقلا بئر اوووج دولوسو، زحمت و يل دالينجا قاچماقلا اَله گلن ائکي اوووج دولوسوندان ياخشي‌دير.

4:7  گئنه گون آلتيندا اولان باطئل بئر شيي گؤردوم:

4:8  يالقوز بئر کئشي وار ائدي، نه اوغلو وار ائدي، نه ده قارداشي. بوتون زحمتلرئنه ده آخير يوخ ائدي. لاکئن گئنه ده گؤزلري مال-دؤولتدن دويموردو. هچ واخت اؤزوندن سوروشموردو کي، "کئم اوچون بو قدر زحمت چکئرم؟ کئم اوچون جانيمي لذّتدن محروم ادئرم؟" بو دا باطئلدير، يامان بئر زحمتدئر.

4:9  ائکي آدام بئر آدامدان ياخشي‌دير، چونکي زحمتلري اوچون ياخشي اوجرت آلاجاقلار؛

4:10  اگر بئري ييخيلسا، يولداشيني او بئري قالديرار. لاکئن واي او آدامين حالينا کي، ييخيلير و اونو قالديران بئري يوخدور.

4:11  بوندان علاوه، اگر ائکئسي بئر يرده ياتالار، قيزيشارلار. آمّا تک باشينا بئر آدام نجه قيزيشار؟

4:12  و اگر بئري هوجوم گتئرسه، ائکئسي اونون قاباغيندا دورا بئلرلر. اوچ قاتلي بئر ائپ تز قيريلماز.

4:13  فاغير و حئکمتلي بئر جاوان، ائخطار قبول اتمه‌ين قوجا و سَفِه بئر پادشاهدان ياخشي‌دير.

4:14  چونکي او جاوان بو اؤلکه‌ده يوخسوللوق ائچئنده دوغولسا دا، زئندانا دوشسه ده، چيخيب پادشاه اولا بئلر.

4:15  گؤردوم کي، گون آلتيندا گزن بوتون ياشايانلار، پادشاهين يرئنه اوتوران بو جاوانين آردينجا گدئرلر.

4:16  اونون باشينا ييغيلان بوتون خالقين سايي-حسابي يوخ ائدي. لاکئن سونرا گلن نسئل‌لر اوندان سِوئنميه‌جکلر. بو دا باطئلدئر، يل دالينجا قاچماقدير.

Chapter 5

5:1  تارينين اِوئنه گتدئيئن زامان، آياغينا موواظئب اول. قولاق آسماق اوچون ياخينلاشماق، سَفِه‌لرئن قوربانيني تقدئم اتمکدن داها ياخشي‌دير، چونکي اونلار نه پئس ائش اتدئکلرئني بئلمئرلر.

5:2  آغزين تَلَسمه‌سئن، اوره‌يئن بئر مطلبي تارينين حوضورونا گتئرمکده عجله اتمه‌سئن. چونکي او گؤيلرده‌دئر و سن ير اوزونده‌سن. بونون اوچون سؤزلرئن آز اولسون.

5:3  نجه ائشئن چوخلوغو ائله رؤيالار گلر، سؤزون چوخلوغو ائله ده سَفِهئن سَسي گلر.

5:4  تارييا نذئر اتدئيئن زامان، اونو يرئنه يتئرمکده يوبانما، چونکي او، سَفِهلردن خوشلانماز. نذئر اتدئيئني يرئنه يتئر.

5:5  نذئر اتمه‌مه‌يئن، نذئر ادئب اونو يرئنه يتئرمه‌مه‌يئندن داها ياخشي‌دير.

5:6  قويما سؤزلرئن سني گوناها باتيرسين. سؤز گتئره‌نه ده دمه کي، "اتدئيئم نذئر سهو ائدي." نه اوچون تاري سنئن سؤزونله قضبلنسئن و سنئن اَللرئنئن ائشئني محو اتسئن؟

5:7  چونکي رؤيالارين چوخلوغوندا و سؤزلرئن چوخلوغوندا باطئل شيلر چوخ اولار. سن آنجاق تاريدان قورخ.

5:8  اگر گؤرورسن کي، بئر وئلايتده فاغيرلارا ظولم ادئلئر، عدالت و صالحلئک آياق آلتيندا تاپدالانير، گؤردويونه تعجّوب اتمه. چونکي هر منصب صاحئبئنه اؤزوندن اوستون بئر نظارتچي قويولوب و اونلارين باشيندا دا اؤزلرئندن اوستون اولانلار وار.

5:9  زَمئنئن سورولمه‌سئني ائسته‌يَن بئر پادشاه، اؤلکه اوچون هر باخيمدان فايدالي‌دير.

5:10  پولو سِوَن پولدان دويماز، مال-دؤولتي سِوَن ده قازانجدان. بو دا باطئلدئر.

5:11  مال چوخالينجا، اونو يئينلر ده چوخالار. گؤزلري ائله اونو گؤرمکدن ساوايي صاحئبئنه نه فايداسي وار؟

5:12  فحله‌نئن يوخوسو شئرئندئر، فرق اتمز آز يسئن يا چوخ. آمّا وارلي آدامين توخلوغو قويماز کي، او ياتسين.

5:13  گون آلتيندا گوردويوم بؤيوک بئر پئسلئک ده وار: ساخلانميش ثروت، صاحئبئنئن جانينا بلا اولور.

5:14  همئن ثروت پئس ائشله آرادان گدئر، صاحئبئنه اوغول دوغولاندا، اونا بوراخماغا آرتيق اَلئنده هچ بئر شيي يوخدور.

5:15  آناسينين قارنيندان نجه لوت دوغولوب، لوت ده قاييداجاق؛ گلدئيي کئمي گده‌جک. اؤز زحمتئندن اَلئنده گؤتورمک اوچون هچ بئر شي آپارماياجاق.

5:16  بو دا بؤيوک بئر پئسلئکدئر: ائنسان نجه گلئر، تامامن اله ده گدئر. و يل اوچون زحمت چکمه‌سئندن اونا نه قالير؟

5:17  عؤمور بويو قارانليقدا يِيئر، بؤيوک سيخينتي، ناخوشلوق و قضب ائچئنده.

5:18  باخ، ائنسان اوچون منئم گؤردويوم ياخشي و گؤزل شي بودور کي، يِسئن، ائچسئن، و تارينين اونا وردئيي نچه گون عؤمرونده، گون آلتيندا چکدئيي بوتون زحمتلرئندن کف اتسئن؛ چونکي اونون پايي بودور.

5:19  هم ده، تاري هر کسه ثروت و دؤولت ورئب، اونا بو قودرتي ده ورئب کي، اونلاردان يِسئن، پاييني آلسين و زحمتئندن کف اتسئن؛ بو تارينين هدئيّه‌سي‌دئر.

5:20  اونا گؤره ده بله ائنسان عؤمرونون گونلرئني چوخ يادا سالماز. چونکي تاري اونو اوره‌يئنئن سوئنجي ائله مشغول ساخلايير.

Chapter 6

6:1  گون آلتيندا گؤردويوم بئر پئسلئک وار و ائنسانلار آراسيندا چوخ ياييليب:

6:2  آدام وار کي، تاري اونا وار-دؤولت و عئزّت ورئب، اله کي، آرزو اتدئيي هر شيدن جاني اوچون اَسکئيي يوخدور، آنجاق اونا بو شيلردن ييئب-ائچه‌يه ائمکان ورمئر. ياد بئر آدام اونون ماليني يِيئر. بو دا باطئلدئر، يامان بئر درددئر.

6:3  بئر آدام يوز اوشاغين آتاسي اولوب چوخ ائل‌لر ياشاسا دا، اوزون عؤمرونون عوضئنده جاني ياخشيليقلا دويماييب، حؤرمتله دفن اولونماسا، منجه دوشموش اوشاق اوندان ياخشي‌دير.

6:4  چونکي بله اوشاق بوش يره دوغولور، قارانليق ائچئنده ائتئب-گدئر، هچ آدي دا چکئلمئر.

6:5  گرچي نه گون گؤروب نه ده بئر شي بئلئب، لاکئن بو اوشاغين راحاتليغي او آدامدان داها چوخدور.

6:6  حتّا اگر ائکي دفه مئن ائل ياشاسا دا، ياخشي شيلردن کف اتمه‌يي بئلمئر. مگر هر ائکئسي ده بئر يره گتمئر؟

6:7  ائنسانين بوتون زحمتي قارني اوچوندور، لاکئن گئنه ده جاني دويماز.

6:8  حئکمتلي آدامين سَفِهدن نه اوستونلويو وار؟ فاغيرا نه فايدا وار کي، ياشايانلار آراسيندا نجه رفتار اتمه‌يئني بئلسئن؟

6:9  گؤزون گؤرمه‌سي جانين آرزو چکمه‌سئندن ياخشي‌دير. بو دا باطئلدئر، يل دالينجا قاچماقدير.

6:10  نه وارسا، چوخدان اونا آد قويولوب، ائنسانين نه اولدوغو دا بئلئنئب؛ هچ کس اؤزوندن قووّتلي اولانلا گولَشه بئلمز.

6:11  سؤزلرئن چوخلوغوندا باطئللئک ده چوخدور، بونون ائنسانا نه فايداسي وار؟

6:12  چونکي کؤلگه کئمي گلئب گِدن عؤمورونون بوش گونلرئنده، کئم بئلئر کي، ائنسان اوچون ياخشي شي نه‌دئر؟ کئم بئر آداما دئيه بئلر کي، اوندان سونرا گون آلتيندا نه باش وره‌جک؟

Chapter 7

7:1  ياخشي آد عطئرلي ياغدان، اؤلوم گونو ده آدامين دوغوم گونوندن ياخشي‌دير.

7:2  ياس اوئنه گتمک، ضئيافت اوئنه گتمکدن ياخشي‌دير، چونکي هر آدامين آخيري اؤلومدور؛ ياشايان هرکس گرک بونو ياديندا ساخلاسين.

7:3  کَدَر گولمکدن ياخشي‌دير، چونکي اوزون قمگئن اولماسي اوره‌يي سِوئندئرَر.

7:4  حئکمتلي آدامين اوره‌يي ياس اوئنده‌دئر، آمّا سَفِهئن اوره‌يي شادليق اوئنده.

7:5  حئکمتلي آدامين مذمّتئني اشئتمک، سَفِهئن نغمه‌سئني اشئتمکدن ياخشي‌دير،

7:6  چونکي سَفِهئن گولمه‌يي، قازان آلتيندا يانان تئکانين سَسي کئمي‌دئر. بو دا باطئلدئر.

7:7  دوغرودان دا کي، ظولم حئکمتلي آدامي آخماغا دؤنده‌رَر، روشوت ده اوره‌يي فسادا چکر.

7:8  بئر شيئن آخيري، اونون باشلانيشيندان ياخشي‌دير. روحوندا صبئرلي اولان آدام، روحوندا مغرور اولاندان ياخشي‌دير.

7:9  روحوندا حئرصلَنميه تَلَسمه، چونکي قضب سَفِهلرئن قوجاغيندا اوتورور.

7:10  دِمَه: "نه اوچون قاباقکي گونلر بو گونلردن ياخشي ائدي؟" چونکي بو حاقدا سوروشدوغون سوآل حئکمتلي ديئل.

7:11  حئکمت، مئراث قدر ياخشي‌دير، گونشي گؤرَنلره فايدالي‌دير،

7:12  چونکي نجه پول، آدامي کؤلگه‌سئنده حئفظ اِدَر، حئکمت ده آدامي اله حئفظ اِدَر. لاکئن معرئفتئن اوستونلويو بودور کي، حئکمت اونا صاحئب اولانا حيات وِرَر.

7:13  تارينين ائشئنه بئر دئقّت ات؛ اونون اَيري اتدئيئني کئم دوز اده بئلر؟

7:14  ياخشي گونلرده شادلي اول، آمّا يامان گونلرده دئقّت ات؛ يقئن کي، اونلارين هر ائکئسئني ده تاري تعيئن ادئب، اله کي، آدام اؤزوندن سونرا نه باش وره‌جيئنئ تاپا بئلمه‌سئن.

7:15  بوتون بونلاري باطئل گونلرئمده گؤردوم: صالح بئر آدام وار کي، صالحلئيي ائچئنده هلاک اولور، پئس آدام دا وار کي، پئسلئيئنده عؤمرونو اوزادير.

7:16  حددن آرتيق صالح اولما، حددن ده آرتيق حئکمتلي؛ نه اوچون اؤزونو هلاک اده‌سن؟

7:17  حددن آرتيق شرور اولما، حددن ده آرتيق عاغيلسيز؛ نه اوچون اجلئن گلمه‌مئش اؤله‌سن؟

7:18  ياخشي‌دير کي، بئرئني توتاسان، او بئرئندن ده اَلئني بوراخماياسان، چونکي تاريدان قورخان آدام هر ائفراطدان قاچار.

7:19  حئکمت عاغيلّي آداما، شهرده اولان اون حؤکمداردان داها چوخ قووّت وِرَر.

7:20  دوغرودان دا، ير اوزونده اله بئر صالح آدام يوخدور کي، ياخشيليق ادئب هچ گوناه اتمه‌سئن.

7:21  بوندان علاوه، آداملارين ددئيي سؤزلري اوره‌يئنه آلما، اولماسين اِشئده‌سن کي، قولون سني سؤيور.

7:22  چونکي سنئن اؤز اوره‌يئن ده ياخشي بئلئر کي، سن ده چوخ دفه اؤزگه آداملاري سؤيوبسن.

7:23  بونلارين هاميسيني حئکمتله ثوبوت اتدئم. ددئم: "حئکمتلي اولاجاغام." آمّا بو مندن چوخ اوزاق ائدي.

7:24  او کي، بو قدر اوزاق، چوخ دا درئندئر، کئم اونو تاپا بئلر؟

7:25  اوره‌يئمي بونا قويدوم کي، حئکمتي و شيلرئن سببئني بئلئم، آختاريم و آراشديريم. سَفِهلئيئن پئسلئيئني ده بئلئم، حتّا عاغيلسيزليغي و دَلئلئيي ده بئلئم.

7:26  اوره‌يي تله اولان، اوره‌يي تور اولان آروادي اؤلومدن ده آجي تاپديم، او آروادي کي، اَللري زنجئردئر. تاريني راضي ادن آدام اوندان قاچار، لاکئن گوناهکار آدام اونا توتولار.

7:27  او واعئظ ديئر: "باخ، شيلرئن سببي تاپماق اوچون بئر-بئر حسابا قويوب تاپديغيم بودور-

7:28  جانيم حله ده اونو آختارير، لاکئن تاپا بئلمئر: مئنده بئر کئشي تاپديم، آمّا اونلارين هاميسيندا بئر آرواد تاپماديم.

7:29  باخ آنجاق بونو تاپديم کي، تاري ائنسانلاري دوز ياراتدي، آمّا اونلار چوخ فئتنه‌لر دالينجا گتدئلر.

Chapter 8

8:1  حئکمتلي آدام کئمي کئم وار؟ بئر شيئن معناسيني کئم بئلئر؟ آدامين حئکمتي اونون اوزونو ائشيقلانديرار، اوزونون توتقونلوغو دَيئشَر. پادشاهدان ائطاعت ات.

8:2  سنه نصئحت ادئرم: پادشاهين حؤکمونو تارييا اتدئيئن آندين خاطئرئنه ساخلا.

8:3  اونون حوضوروندان چيخماغا تَلَسمه. پئس ائشئن اوستونده دورما، چونکي او، ائسته‌دئيي هر شيي اده بئلر.

8:4  پادشاهين سؤزو هارادا اولسا، اورادا قودرت وار. کئم اونا دئيه بئلر: "نه ادئرسن؟"

8:5  اونون حؤکمونو يرئنه يِتئرَن يامان شيه دوشمز، حئکمتلي آدامين اوره‌يي هم واختي آييرد اِدَر، هم ده اونون نجه يرئنه يتئرمه‌سئني.

8:6  چونکي هر شيئن هم اؤز واختي وار، هم ده نجه يرئنه يتئرئلمه‌سي، گرچي ائنسانين داشيديغي موصئبت آغيردير.

8:7  اونا گؤره کي، نه اولاجاغي بئلمئر؛ نه واخت اولاجاغي اونا کئم دئيه بئلر؟

8:8  آدام يوخ کي، روحون اوستونه قودرتي اولسون و اونو توتوب ساخلاسين، اؤلوم گونو اوستونه هچ کسئن قودرتي يوخدور. بو موحارئبه ده مورَخّصلئک يوخدور، پئسلئک ده صاحئبئني قورتارماز.

8:9  بونون هاميسيني گؤردوم و گون آلتيندا يرئنه يتئرئلَن هر شيه دئقّت اتدئم: زامان وار کي، بئر آدامين آيري آداما آغاليق اتمه‌سي جانينين بلاسي اولور.

8:10  سونرا پئس آداملارين دفنئني ده گؤردوم. او آداملار کي، موقدّس يره گلئب گِدَردئلر و بونو اتدئکلري هر يرده، ياشاديقلاري شهرئن خالقي طرفئندن تَعرئفلَنَردئلر. بو دا باطئلدئر.

8:11  پئس ائشئن جزاسي تِز ورئلمه‌دئيئنه گؤره، ائنسانلارين اوره‌يي پئسلئک اتميه جسارت تاپير.

8:12  گرچي گوناهکار آدام يوز دفه پئسلئک ادئب حياتيني اوزادير، لاکئن يقئن بئلئرم کي، تاريدان قورخانلارين، اونون حوضوروندا حؤرمتله دورانلارين خيرئنه اولاجاقدير.

8:13  آمّا پئس آداما ياخشيليق اولماياجاق و اونون گونلري ده کؤلگه اوزالان کئمي اوزاديلماياجاقدير، چونکي تارينين حوضوروندا حؤرمتله دورمور.

8:14  ير اوزونده باش ورن آيري بئر باطئللئک ده وار؛ صالح آداملار وار کي، باشلارينا گلنلر، پئس آداملارين باشينا گلمه‌لي‌دئر. پئس آداملار دا وار کي، اونلارين باشلارينا گلن صالح آداملارين باشينا گلمه‌لي‌دئر. ددئم کي، بو دا باطئلدئر.

8:15  بلجه کِفه باخماغي اوستون سايديم، چونکي گون آلتيندا ائنسان اوچون يمکدن، ائچمکدن، و کِفه باخماقدان داها ياخشي بئر شي يوخدور. چونکي گون آلتيندا تارينين اونا وردئيي عؤمور بويو زحمتدن آنجاق بو اونا قالير.

8:16  او زامان کي، اوره‌يئمي حئکمتي بئلميه قويدوم، اله کي، ير اوزونده ادئلن ائشلري گؤروم. گؤروم کي، نجه گجه-گوندوز آدامين گؤزلرئنه يوخو گلمئر.

8:17  او زامان تارينين بوتون ائشلرئني گؤردوم. گؤردوم کي، ائنسان گون آلتيندا ادئلن ائشي آنلايا بئلمز. نه قدر آختارماغا چاليشسا دا، گئنه اونو آنلاماياجاقدير. حئکمتلي بئر آدام دا اونو بئلمه‌يئني ائدّئعا اتسه، گئنه اونو تاپا بئلميه‌جکدئر.

Chapter 9

9:1  بلجه بونلارين هاميسيني اوره‌يئمده آراشديريب بو نتئجه‌يه گلدئم: صالحلر و حئکمتلئلر و اونلارين ائشلري تارينين اَلئنده‌دئر. ائستر سِوگي اولسون ائستر نئفرت، ائنسان قاباغينا نه چيخاجاغيني بئلمز.

9:2  چونکي هامينين باشينا گلن احوالات بئردئر؛ صالحلرئن و پئسلرئن، ياخشي‌لارين و يامانلارين، طاهئرلرئن و نجئسلرئن، قوربان تقدئم ادنلرئن و قوربان تقدئم اتمه‌ينلرئن. نجه ياخشي‌لارادير، اله ده گوناهکارلارادير؛ آند ائچَنلره ده آند ائچمکدن قورخانلارا کئمي‌دئر.

9:3  گون آلتيندا يرئنه يتئرئلن بوتون شيلرئن پئسلئيي بوندادير کي، هاميسينا راست گلن قدر بئردئر. دوغرودان دا کي، ائنسانلارين اوره‌يي پئسلئکله دولودور: نه قدر کي، ياشاييرلار، دَلئلئک اورَکلرئنده وار و اوندان سونرا اؤلولرئن يانينا گدئرلر.

9:4  آمّا دئرئلر جاماعاتينا قوشولانين اومئدي وار، چونکي دئري بئر ائت اؤلو بئر شئردن ياخشي‌دير.

9:5  چونکي دئرئلر اؤله‌جکلرئني بئلئرلر، لاکئن اؤلولر بئر شي بئلمئرلر و آرتيق اونلار اوچون اَجر يوخدور، چونکي اونلارين ذئکري ده يادلاردان چيخيب.

9:6  اؤلولرئن سِوگئلري، نئفرتلري، اونلارين پاخيلّيقلاري دا چوخدان محو اولوبدور؛ گون آلتيندا يرئنه يتئرئلن هچ بئر شيدن آرتيق پايلاري اولماياجاقدير.

9:7  گت چؤره‌يئني شادليقلا يِه، شرابيني شاد اورَکله ائچ؛ چونکي تاري، اتدئکلرئندن چوخدان راضي‌دير.

9:8  قوي پالتارين همئشه آغ اولسون، باشيندان ياغ اَسکئک اولماسين.

9:9  باطئل عؤمرونون بوتون گونلرئنده، سِودئيئن آروادلا خوش بئر حيات کچئرت؛ او عؤمرونده، تارينين گون آلتيندا سنه وردئيي بوتون باطئل گونلرئنده. چونکي حياتينين پايي، گون آلتيندا چکدئيئن زحمتئن پايي اودور.

9:10  اَللرئنئن اتميه تاپديغي هر شيي بوتون قووّتئنله ات؛ چونکي گده‌جيئن قبئرده نه ائش وار، نه دوشونجه، نه معرئفت وار نه ده حئکمت.

9:11  گئنه باخديم و گون آلتيندا گؤردوم کي، ميدان بَرک قاچانلارينکي ديئل، موحارئبه ده پهلوانلارينکي، چؤرک حئکمتلئلرئنکي ديئل، ثروت ده آنلاقلي اولانلارينکي، ائلتئفات عالئملرئنکي ديئل، چونکي واخت و بخت اونلارين هاميسينين قاباغينا چيخير.

9:12  بوندان علاوه، ائنسان اؤز واختيني بئلمئر؛ باليقلارين يامان بئر تورا دوشدويو کئمي، قوشلارين تله‌يه ائلئشدئيي کئمي، ائنسانلار دا پئس بئر زامانا دوشَرلر، او زامان کي، قَفئلدن اونلارين اوستونه گلر.

9:13  گون آلتيندا بله بئر حئکمت ده گؤردوم و منه چوخ تأثئر اتدي:

9:14  کئچئک بئر شهر وار ائدي، ائچئنده آز آدام. بؤيوک بئر پادشاه اونون ضئدّئنه قالخيب اونو آرايا سالدي و اونون اطرافينا بؤيوک تله‌لر تئکدي.

9:15  اورادا فاغير آمّا حئکمتلي بئر آدام ياشاييردي و او، حئکمتي ائله شهري خئلاص اتدي. لاکئن هچ کس بو فاغير آدامي خاطيرلامادي.

9:16  او زامان ددئم: "حئکمت قودرتدن ياخشي‌دير، لاکئن فاغير آدامين حئکمتي تحقئر اولونور، و سؤزلري اِشئدئلمئر.

9:17  حئکمتلي آداملارين سَس‌سئزلئکده ددئيي سؤزلر، سَفِهلرئن آراسيندا حاکئم اولانين قيشقيرتيسيندان داها ياخشي‌دير.

9:18  حئکمت موحارئبه سئلاحلاريندان ياخشي‌دير؛ لاکئن بئر گوناهکار چوخ ياخشيليغي آرادان آپارار.

Chapter 10

10:1  اؤلو مئلچکلر عطّارين ياغيني قوخودوب خاراب اِدَر، بئر آز عاغيلسيزليق حئکمت و حؤرمت صاحئبئنه ده بله اِدَر.

10:2  حئکمتلي آدامين اوره‌يي دوزلويه طرف يؤنه‌لر، لاکئن سَفِهئن اوره‌يي اَيرئلئيه.

10:3  عاغيلسيز بئر آدام، حتّا گتدئيي يولدا دا عاغلي آزدير و هامييا عاغيلسيز اولدوغونو گؤرسدر.

10:4  اگر حاکئمئن قضبي سنئن اوستونه قالخسا، يرئندن تَرپَنمه؛ چونکي ساکئتلئک، بؤيوک گوناهلارين اوستونو اؤرتَر.

10:5  گون آلتيندا گؤردويوم بئر پئسلئک وار، او دا حؤکمدارين اَلئندن چيخان سهودئر:

10:6  عاغيلسيز چوخ اوجا مقاملارا قويولور، حال بو کي، وارلي‌لار آشاغيدا اوتورورلار.

10:7  گؤردوم کي، نجه قوللار آتلار اوستونده گدئرلر، و ريئسلر قول کئمي يرده يِرئيئرلر.

10:8  قويو قازان اؤزو اونا دوشَر، دوواري سؤکَني ده ائلان سانجار.

10:9  داش کَسَني داشلار يارالار، اودون ياراني دا، اودون خطره سالار.

10:10  اگر بالتا کوت اولسا، اونون آغزيني دا ائتئلمَيه ورمسه‌لر، داها چوخ گوج صرف اولونمالي‌دير؛ لاکئن حئکمت آداما مووفّقئيّت گتئرر.

10:11  اگر ائلان سِحر اولونماقدان قاباق سانجسا، او زامان سِحربازدان دا فايدا يوخ.

10:12  حئکمتلي آدامين آغزينين سؤزلري فيضلي‌دئر، لاکئن سَفِهئن دوداقلاري اونون هلاکينا يول آچار؛

10:13  آغزينين سؤزلري عاغيلسيزليقلا باشلانار، سؤزلرئنئن آخيري دا يامان دَلئلئکدئر.

10:14  عاغيلسيز آدام سؤزو چوخالدار. نه اولاجاغيني هچ کس بئلمز؛ اوندان سونرا نه اولاجاغيني اونا کئم دئيه بئلر؟

10:15  سَفِهلرئن چکدئيي زحمت اونلارين اؤزلرئني يورار، اونلار شهره نجه گده‌جکلرئني ده بئلمزلر.

10:16  واي سنه ای مملکت، اگر پادشاهين بئر اوشاقدير، و ريئسلرئن سحر اِرکَن ضئيافته باشلاييرلار.

10:17  خوش حالينا ای مملکت، اگر پادشاهين بئر نجئبزاده‌دئر، و ريئسلرئن واختيندا، کِفلَنمک اوچون يوخ، قووّت اوچون يِيئرلر.

10:18  تنبل‌لئکدن اِوئن دامي ييخيلار، اَللرئن تنبلئيئندن ده اِو دامار.

10:19  شادليق اوچون ضئيافت وِرَرلر و شراب حياتي کِفله دولدورار؛ آمّا هر شيه جاواب اولان پولدور.

10:20  پادشاهي حتّا فئکرئنده ده سؤيمه؛ وارلي آدامي حتّا ياتاق اوتاغيندا دا سؤيمه؛ چونکي گؤيون بئر قوشو سنئن سَسئني آپارار، و گؤيده اوچان قوشلارين بئري مطلبي خبر وِرَر.

Chapter 11

11:1  چؤره‌يئني سولار اوستونه آت، چونکي چوخ گونلردن سونرا اونو تاپارسان.

11:2  يدّي کئشئيه، حتّا سکّئز کئشئيه پاي ور، چونکي ير اوزونده نه پئس گون گله‌جيئني بئلمئرسن.

11:3  اگر بولودلار ياغيشدان دولو اولسالار، اؤزلرئني ير اوزونه بوشالدارلار؛ اگر بئر آغاج دا جنوب و يا شئمال طرفئنه ييخيلسا، اِله ييخيلديغي يرده ده قالار.

11:4  يلي موشاهئده ادن توخوم سَپمَز، بولودلاري گؤرن ده بئچمَز.

11:5  نجه کي، يلئن يولونو بئلمئرسن، نجه کي، بويلو آروادين قارنيندا سوموکلرئن نجه بؤيودويونو بئلمئرسن، اِله ده، بوتون بو شيلري يارادان تارينين ائشلرئني بئلمئرسن.

11:6  توخومونو سحر واختي سَپ، آخشاما قدر اَلئني دئنجلمک اوچون چکمه؛ چونکي بئلمئرسن کي، بو ياخشي اولاجاق، يوخسا او، يا دا هر ائکئسي بئرلئکده ياخشي اولاجاقلار.

11:7  دوغرودان دا ائشيق شئرئندئر، گونشي گؤرمک ده گؤزلره خوشدور؛

11:8  بئر آدام چوخ ائللر ده ياشاسا، اونلارين هاميسيندا شادليقلا ياشاسين. لاکئن قارانليق گونلرئن اولدوغونو دا ياددان چيخارتماسين، چونکي اونلار چوخ اولاجاقلار. گله‌جک هر شي باطئلدئر.

11:9  ای جاوان، جاوانليغيندا سِوئن، قوي اوره‌يئن سني جاوانليق گونلرئنده سِوئندئرسئن؛ اوره‌يئنئن ائسته‌دئيئنده، گؤزلرئنئن گؤردوکلرئنده يِري؛ لاکئن بئل کي، تاري بونلارين هاميسينا گؤره سني موحاکئمه اده‌جکدئر.

11:10  اوندان اؤتری ده، کَدَري اوره‌يئندن چيخارت، زحمتي ده بدنئندن اوزاقلاشدير، چونکي جاوانليق دا، جاوانليغين قووّتي ده باطئلدير.

Chapter 12

12:1  جاوانليق گونلرئنده سني ياراداني خاطيرلا؛ يامان گونلرئن گلمه‌يئندن قاباق، او ائللرئن يتئشدئيئندن قاباق کي، دئيه‌سن: "اونلاردان خوشوم گلمئر."

12:2  او واختدا کي، گون و ائشيق، آي و اولدوزلار حله سؤنمه‌يئبلر، بولودلار دا ياغيشدان سونرا حله قاييتماييبلار.

12:3  او گونده کي، اِوي ساخلايانلار اَسئرلر، پهلوانلار اَيئلئرلر، دَيئرمان دارتانلار آزالديقلاري اوچون ائشدن قاليرلار، پِنجره‌لردن باخانلار قاراليرلار،

12:4  کوچه‌يه آچيلان قاپيلار باغلانيرلار، دَيئرمانلار سَسدن دوشورلر. او واختدا کي، آدام قوشون سَسئندن اويانير، و بوتون نغمه قيزلارينين سَسي آلچالير.

12:5  حتّا او واختدا کي، اونلار اوجا يرلردن، يولون دهشتئندن قورخورلار. او واختدا کي، بادام آغاجي چئچکله‌نئر، چَيئرتکه اؤزونو گوجله چکئر، هوس ياتير. سونرا دا آدام اؤز ابدی اِوئنه گدئر، و ياس توتانلار کوچه‌لره دوشورلر.

12:6  گوموش زنجئري قوپماميش، قيزيل کاسا قيريلماميش، بولاق باشيندا کوزه تئکه-تئکه اولماميش، قويو يانيندا چرخ سينماميش سني يارادان تاريني خاطيرلا.

12:7  چونکي تورپاق گلدئيي يره قاييداجاق، روح دا اونو ورن تاريا دؤنه‌جکدئر.

12:8  او واعئظ ديئر: "باشدان باشا باطئلدئر! هر شي باطئلدئر."

12:9  بوندان علاوه، او واعئظ، حئکمتلي اولدوغو اوچون آداملارا معرئفت اؤيرَتمه‌يئنه داوام وردی. بلی، او دَيَرله‌دي، آختاردي و بئر چوخ مثل ترتئب اتدي.

12:10  او واعئظ مقبول سؤزلري تاپماق اوچون تفتئش اتدي و اونون يازديقلاري دوزدور؛ حقئقتئن سؤزلري‌دئر.

12:11  حئکمتلئلرئن سؤزلري بئز کئمي و عالئملرئن سؤزلري ده ياخشي چاخيلميش ميخلار کئمي‌دئر کي، بئر چوباندان ورئلئر.

12:12  بونلاردان علاوه، اوغلوم دئقّتلي اول. چوخ کئتابلار يازماغا آخير يوخدور. چوخ موطالئعه ده بدني يورولدور.

12:13  ائندي کي، هر شي اِشئدئلئب، مطلبئن آخيري بودور: تاريدان قورخ، و اونون امرلرئني ساخلا، چونکي ائنسانين بوتون وظئفه‌سي بودور.

12:14  چونکي تاري هر ائشي، هر گئزلي شيي، ائستر ياخشي ائستر يامان، موحاکئمه‌يه چکه‌جکدئر.