LinVB - Ecclesiastes

Chapter 1

1:1  Maloba ma Kohelet, mwana wa Davidi, mokonzi wa Yeruzalem.

1:2  Kohelet asakoli boye : Biloko binso bya mokili bizali se mpa­mba.

1:3  Ata moto amiyokisi mpa­si boni awa o mokili, akozwa na yango litomba nini ?

1:4  Bato bako­botama, bakokola, bakowa, bobele mokili mokotikala.

1:5  Moi mokobimaka mpe mokokitaka, mokozongaka epai mouti mpe mokobima lisusu.

1:6  Mompepe mokouta o Sudi mpe mokokende epai ya Nordi, mokozolongana bipai bi­nso, mpe nsima mokozonga bobele nzela eye moutaki.

1:7  Bibale binso bikotiyolaka epai ya mbu, mpe mbu ekotonda na yango te. Mpe mai ma ebale makozongaka epai ya liziba, mpe kuna makobanda lisusu kotiyola se epai ya Sudi mpo ya kosuka o mbu.

1:8  Mana manso maleki mingi ! Moto moko te akoki koloba ’te miso makolembeke te na botali, matoi makolembeke te na boyoki !

1:9  Makambo mazalaka kala, makomonono lisusu nsima. Makambo masalemaka liboso, makosalema lisusu. Makambo ma sika mpenza awa o mokili mazali te !

1:10  Soko balobi : Tala likambo lya sika ! Yeba ’te likambo lina lisalemaka mpe kala.

1:11  Yeba ’te bato ba lelo bakokanisaka bato ba kala te, mpe baye bakobotama nsima, bakokanisa mpe bato ba lelo te.

1:12  Ngai Kohelet, nazalaki moko­nzi wa Israel o Yeruzalem.

1:13  Na motema monso namekaki koluka mpe koyeba makambo manso makolekaka awa o nse. Ezali mosala moko mwa mpasi Nzambe apesaki bana ba Adamu.

1:14  Natali misala mi­nso mikosalemaka awa o mokili ; kasi namoni ’te yango inso izali se mpamba, ezali bolandi mompepe !

1:15  Eloko etengemi, okoki kosembola yango te, mpe eloko ezangi, okoki kotanga yango te.

1:16  Namilobeli : Nazwi sikawa bwa­nya, leka bakonzi banso bazalaki liboso lya ngai o Yeruzalem. Nakomi koyeba ntina ya bwanya mpe ya boyebi ;

1:17  nasali makasi mpo nayeba mayele ma bato, nayeba mpe bolema na bozoba bwa bango, kasi namoni ’te yango mpe ezali lokola kolanda mompepe.

1:18  Zambi oyo azali na bwanya mi­ngi, akoyoka mpe mpasi mingi, oyo akolisi mayele ma ye, akolisi mpe malozi ma ye.

Chapter 2

2:1  Namilobeli : Tika nameka kolanda bisengo, nayoka elengi ya bomengo. Namoni ’te yango mpe ezali se mpamba.

2:2  Namoni bato bazali koseke mpe nalobi : Bazali bazoba ! Namoni bato bazali kosepela, nalobi : Ntina ezali te !

2:3  Nakani o motema ’te nakende komele masa­nga, kasi na mayele, mpe nasala bozoba mwa mikolo mpo nayeba eloko nini ebongeli bana ba Adamu na mwa mikolo miye Nzambe akopesa bango.

2:4  Nasali misala minene, namito­ngeli ndako inene ; naloni nzete ya vino ;

2:5  nabongisi lopango na fulele mpe na nzete, naloni nzete ya mbuma ndenge na ndenge.

2:6  Natimoli mabulu mpo ya kobomba mai mpe konyakela mango o nzete naloni sika.

2:7  Nasombi baombo, babali mpe basi ; nazalaki na bato ba mosala mpe na nyama ebele, ngombe na mpata, leka bakonzi banso ba Yeruzalem baye bazalaki liboso lya ngai.

2:8  Nakongoli mpe palata na wolo na nkita iutaki na bakonzi ba bikolo bisusu, naluki bayembi babali mpe basi ; naluki mpe bomengo bonso moto akoki kolula, nazwi ba­si ebele.

2:9  Nakomi moto monene mpe na nkita enene, leka bakonzi banso bazalaki liboso lya ngai o Yeruzalem. Nzokande bwanya bwa ngai botikaki ngai te.

2:10  Natali maye manso miso ma ngai mazalaki kolula, napimi motema mwa ngai esengo yoko te. Mpamba te, nasepelaki misala minso nasalaki ; mizali litomba nazwaki mpo ya misala mya ngai minso.

2:11  Kasi na nsima nakanisi misala mya ngai minso mpe mpasi inso na-ndimaki koyoka mpo ya kosala myango. Namoni ’te yango inso izali se mpamba mpe ezali bolandi mompepe ; awa o nse mpo yoko te ezali na litomba !

2:12  Na nsima nakanisi mpe namanyoli makambo ma bwanya na makambo ma bozoba mpe bolema. Namituni : Moto akokitana ngai akosala nini ? Akosala bobele lokola maye masili masalemi.

2:13  Namoni solo ’te bwanya boleki bozoba lokola mwinda moleki molili :

2:14  Moto wa bwanya akomonoko po­lele mpenza, kasi moto zoba akotambolaka o molili. Nzokande nayebi ’te bango babale bakosuka se motindo moko.

2:15  Bongo namilobeli : Maye mako­kwela moto zoba, makokwela mpe ngai ; mpo nini nalukaki kozala moto wa bwanya mingi boye ? Namoni ’te yango mpe ezali se mpamba.

2:16  Zambi moto moko akokanisaka moto wa bwanya te, se lokola bakobosanaka moto zoba libela. Nsima ya mwa mikolo bakobosana bango babale. Ná moto wa mayele, ná moto zoba, bakowa se nde­nge yoko.

2:17  Yango wana nayini bomoi, za­mbi namoni ’te makambo manso ma nse mazali mabe. Binso bizali se mpamba mpe ezali bolandi mo­mpepe.

2:18  Ngai naboyi misala minso nasalaki awa o nse, miye mikotikala na moto oyo akokitana ngai :

2:19  nani ayebi soko akozala moto wa bwa­nya to zoba ? Ye akozala mokonzi wa misala minso nasalaki na bwanya o mokili. Yango mpe ezali se mpamba.

2:20  Bongo nakomi kolembe mpo ya mpasi nandimi koyoka awa o nse.

2:21  Na bwanya moto amipesi na mosala tee abongisi mwango ; kasi asengeli kotika mwango na moto mosusu, oyo asali eloko te. Yango mpe ezali se mpamba, ntina te !

2:22  Moto asali mosala mingi mpe ale­mbisi nzoto bomoi bwa ye mobi­mba, akotikala na eloko nini ?

2:23  Mikolo minso moto amitungisi mpe ayoki mpasi, ata na butu alali mpongi te ; yango inso izali mpe mpa­mba !

2:24  Awa o nse bolamu bozali te, bobele kolia na komele, mpe koyoka elengi ya maye ozwi na mosala mwa yo. Namoni ’te yango mpe ekoutaka o maboko ma Nzambe.

2:25  Mpa­mba te, nani akoki kolia to kozala na mpasi, mpe Nzambe ayebi te ?

2:26  Soko Nzambe alingi moto, akopesa ye bwanya na boyebi, mpe esengo. Kasi akopesa mosumuki mosala mwa kokongolo mpe kosangisa biloko mpo ’te apesa bya­ngo na moto oyo akosepelisa Nza­mbe. Yango mpe ezali se mpamba lokola kolanda mompepe.

Chapter 3

3:1  Ngonga ya likambo lyoko lyoko ezali ; se bongo mosala moko moko o mokili.

3:2  Ntango ya kobota mpe ntango ya kokufa ; ntango ya kolona mboto mpe ntango ya kobuka mbuma.

3:3  Ntango ya koboma mpe ntango ya kobikisa ; ntango ya kobuka ndako mpe ntango ya kotonga yango.

3:4  Ntango ya kolela mpe ntango ya kosepela ; ntango ya kokimela mpe ntango ya kobina.

3:5  Ntango ya kobwaka mabanga mpe ntango ya kolokoto mango ; nta­ngo ya koyambana mpe nta­ngo ya kotikana.

3:6  Ntango ya koluka mpe ntango ya kobungisa ; ntango ya kobomba bi­loko mpe ntango ya kosilisa byango.

3:7  Ntango ya kopasola elamba mpe ntango ya kobamba yango ; nta­ngo ya kokanga monoko mpe ntango ya koloba.

3:8  Ntango ya kolinga mpe ntango ya koyina ; ntango ya etumba mpe ntango ya boboto.

3:9  Oyo amiyokisi mpasi na mosala, akozwa litomba nini ?

3:10  Namoni mosala Nzambe apesi bato :

3:11  asali binso malamu mpe na ngonga ya byango, mpe apesi moto mayele ma koyeba boumeli bwa makambo ma­nso ; kasi moto moko te akoki koyeba mosala Nzambe asalaki ut’o li­bandela mpe moye akosala tee nsu­ka.

3:12  Nayebi ’te awa o nse moto akoki bobele kosepela mpe koluka kozwa bolamu bomoi bwa ye mobimba.

3:13  Soko moto azwi biloko bya kolia mpe bya komele, mpe soko akoki kosepela na maye azwi na mosala mwa ye, yango mpe ezali likabo lya Nzambe solo.

3:14  Nayebi ’te biloko Nzambe asali bikoumela seko. Bato bakoki kobakisa to kolongola eloko te ; Nzambe abongisi makambo manso mpo babanga ye.

3:15  Maye mazali lelo, mazalaka mpe kala ; maye makoya, mazalaka mpe liboso ; Nzambe alingi kozongisa maye maleka liboso.

3:16  Namoni mpe makambo masusu o mokili : moyibi afandi o kiti ya zuzi, mosumuki akati makambo o esika ya bato ba bosembo.

3:17  Namilobeli : Nzambe akosambisa ná moto semba ná moto mabe ; mpamba te, ntango ezali ya makambo ma­nso mpe ya misala minso awa o nse.

3:18  Namilobeli : Nzambe ameka bato ; bongo bakomono ’te bato bazali bobele nyama.

3:19  Tala : ná bana ba Adamu ná nyama bakosuka se nde­nge yoko : banso babale bazali na mpema ya bomoi mpe bakokufa se ndenge yoko. Moto aleki nyama soki moke te ; binso awa o nse bizali se mpamba.

3:20  Binso bikosuka se esika yoko, binso bikoutaka o mabelé, mpe binso bikozongaka o mabelé.

3:21  Nani ayebi soko milimo mya bato mikobuta o likolo, mpe soko mpema ya nyama ekokita o nse ?

3:22  Namoni boye : eleki malamu moto ásepela na mosala akosalaka ; ezali lifuta bakopesa ye. Nani akoki koyebisa ye maye makoya nsima ya ye ?

Chapter 4

4:1  Namoni mpe minyoko minso mizali awa o mokili. Botala nde­nge bato banyokwami bazali kolela, mpe moto moko te abondi bango. Banyokoli balakisi bango makasi ma bango, kasi moto moko abondi bango.

4:2  Namoni ’te bato bawei bazali na esengo, leka baye bazali naino na bomoi.

4:3  Kasi ese­ngo epusi na moto abotami naino te ; zambi amoni makambo mabe ma mokili moye te.

4:4  Namoni ’te o ma­nso bato bakomiyokisaka mpasi mpe bakolongaka, bazali se koyokelana zuwa ; yango ezali se mpa­mba mpe ezali lokola kolanda mo­mpepe !

4:5  Moto zoba oyo akangi maboko o ntolo, azali komiyokisa mpasi.

4:6  Malamu ozala na mwa ntango ya bopemi esika ’te osala mosala ntango inso mpe olanda mompepe.

4:7  Namoni naino likambo lisusu lya mpamba awa o mokili :

4:8  kanisa moto azali bobele ye moko, azali na moninga te, mwana te, ndeko te. Akomilembisaka na mosala, kopema te ; ata miso ma ye makolembe te na boluli nkita : « Bongo ngai, awa nakosalaka mosala, namipima bise­ngo bya mokili mpo ya nani ? » Ya­ngo mpe ezali mpamba, mosala mwa mpunda.

4:9  Bato babale baleki moto moko na makasi, zambi bakozwa lifuta linene na mosala mwa bango.

4:10  Soko moko akwei, moninga akotelemisa ye. Kasi mawa na moto oyo azali se ye moko ! Soko akwei, moninga oyo akotelemisa ye, azali te.

4:11  Mpe : soko balali esika yoko, bakoyoka molunge ; kasi soko moto azali ye moko, ndenge nini akoyoka molunge ntango ya mpio ?

4:12  Bakoki kokweisa yo soko azali se ye moko. Kasi soko ozali na moto mosusu, bokosukisa ye, mpo bakolobaka : Mokulu motongami na nsinga isato, mokokatanaka noki te.

4:13  Mwana mobola, kasi azali na mayele, aleki mokonzi wa ekolo oyo akomi mpaka, mpe na bozoba aboyi kondima malako ma bato.

4:14  Monzenga oyo akoki kobima o bo­loko mpo ya koyangela ekolo, ata abotamaki mobola mpe­nza.

4:15  Namoni ’te bato banso ba mokili bandimi bobele ye, moto oyo abimi o boloko mpe akamati esika ya mokonzi.

4:16  Bato balingaki ye bazalaki ebele. Nzokande bato bayei nsima basepeli na ye te. Yango mpe ezali se mpamba : ezali lokola kolanda mompepe.

4:17  Okeba mpe omilengele o nta­ngo okokende o Tempelo ya Nza­mbe. Kende koyoka mateya maleki mabonza ma bazoba, mpo bayebi te ’te bakosalaka mabe.

Chapter 5

5:1  Oloba noki noki te o miso ma Nzambe, bimisa maloba se malembe, zambi Nzambe azali o likolo mpe yo ozali o nse ; yango wana oloba maloba mingi te.

5:2  Soko makanisi maleki mingi, okoloto ndoto, mpe soko maloba maleki mingi, okoloba makambo ma bozoba.

5:3  Soko olakeli Nzambe elako, kokisa yango noki ; Nzambe alingi bazoba te. Sala lokola olakeli Nza­mbe.

5:4  Eleki malamu soko olakeli elako te, esika ’te olakela elako eye okokokisa te.

5:5  Maloba ma yo makomisa yo mosumuki te, mpe oloba na nganga Nzambe te : ‘Nabo­sani’. Mpo nini olingi kotumola Nza­mbe na maloba ma yo mpe kobebisa bongo mosala mwa yo ?

5:6  Ndoto mingi izali na makambo mazangi ntina, se bongo makolobamaka se mpamba. Yango wana malamu obanga Nza­mbe.

5:7  Soko omoni o ekolo esusu ’te bakonyokoloko babola to bakokataka makambo na bosembo te, okamwa na yango te, zambi moto monene wa leta abatelami na moninga wa ye, mpe likolo lya bango, bankumu basusu bakobatela ba­ngo.

5:8  Kasi bato banso bakobika mpo ya bilanga ; ata mokonzi wa ekolo akobika mpo ya mbuma ya bilanga.

5:9  Moto alingi mosolo mingi, akotonda na mwango mokolo moko te ; oyo alingi bomengo, akozwa na bwango litomba te. Yango mpe ezali mpamba.

5:10  Esika biloko bizali mingi, bato bakoya kolia byango bazali mpe ebele. Nkolo wa biloko akozwa na byango litomba kani ? Bobele lokumu la komono bato mingi.

5:11  Mongamba akolalaka mpongi se malamu ; ata alei mingi to alei se moke, likambo te. Kasi moto wa biloko mingi akolalaka malamu te.

5:12  Namoni likambo lisusu lya mawa mpenza o mokili : Moto monene abombi mosolo mingi, kasi azwi likama.

5:13  Nkita ya ye inso ikomi kosila na mbala yoko ; mpe mwana ye aboti akotikala maboko mpamba.

5:14  Abimaki bolumbu o libumu lya mama wa ye, akozonga se ndenge ayaki ; azwi litomba lyoko na mosala mwa ye te. Epai akokende, ako­meme eloko yoko te.

5:15  Yango ezali likambo lya mawa mingi, soko akei maboko mpamba se lokola ayaki liboso. Azwi litomba nini awa asali mosala mpe mosala mokei lokola mompepe ?

5:16  Mikolo mya ye minso mikosila o ntei ya molili, ya mawa manene, ya mpasi mpe ya nkanda.

5:17  Namoni boye : Malamu moto alia, amele mpe asepela na mosala akosalaka awa o mokili, mikolo minso Nzambe akopesa ye mpema, zambi yango ezali bomoi bwa biso.

5:18  Solo, soko Nzambe apesi moto nkita na mosolo, soko apesi ye nta­ngo ya kolia, yango mpe kosepela mosala mwa ye, yango ezali likabo linene lya Nzambe.

5:19  Moto oyo akokanisa lisusu bokuse bwa bomoi te, mpo Nzambe akopesa ye mikolo minso bisengo bya motema.

Chapter 6

6:1  Namoni likambo lisusu likoyokisaka bato banso o mokili mpasi mingi.

6:2  Kanisa, Nzambe ape­si moto nkita, biloko mingi na mpe lokumu ; akabeli ye binso biye motema mwa ye mokoki kolinga, kasi apesi ye ntango ya kolia bya­ngo te, mpe moto mosusu alei bya­ngo. Yango mpe ezali likambo lya mpamba mpe lya mpasi mingi.

6:3  To mpe : moto mosusu, aboti bana monkama mpe aumeli mibu miike mpenza, mpe azwi ata lilita te mpo bakunda ye. Bongo nalobi : Ata mwana abotami matshombe mpe akufi, aleki ye.

6:4  Mwana oyo abotami se mpamba, azongi o molili, mpe nkombo ya ye ebungi libela.

6:5  Amoni ata moi te, ayebi eloko te, azali motema kimia, leka bato basusu.

6:6  Ata moto oyo aumeli na bomoi mibu nkoto ibale, mbele azalaki na esengo mokolo moko te. Banso bakokende bobele o esika yoko.

6:7  Moto akosalaka mosala se mpo ya kolia, nzokande mposa ya kolia ekosilaka te.

6:8  Moto wa bwanya aleki moto zoba na nini ? Mpe mobola oyo ayebi komibikisa akozwa nde nini ?

6:9  Komono na miso eleki kolula na motema, yango mpe ezali se mpa­mba mpe lokola kolanda mompepe.

6:10  Binso biye bikelami bisili bizwi nkombo, mpe toyebi ’te moto azali se mpamba, akoki kosamba te na oyo aleki ye na bokasi.

6:11  Kolobaloba mingi ezali kolakisa bozoba ; na maloba ma ye ebele, moto akozwa litomba kani ?

6:12  Mpe nani ayebi eloko nini ebo­ngeli moto awa o nse, awa mikolo minso mya bomoi bwa ye bwa mpa­mba, mikoleka se lokola elili­ngi ? Nani akoki koyebisa moto maka­mbo nini makoya nsima ya ye ?

Chapter 7

7:1  Lokumu la moto loleki mafuta ma nsolo mpimbo, mokolo mwa liwa moleki mokolo mwa mbotama.

7:2  Kokende lilaka eleki kokende li-mpati, mpo moto na moto akosuka bobele wana. Ebongi bato ba­nso bakanisa mpo eye malamu.

7:3  Oyo azali na mawa aleki moto azali kosepela, zambi moto wa mawa akoki kobomba esengo o motema.

7:4  Motema mwa moto wa bwanya mozali o ndako ya lilaka, mpe motema mwa bazoba o ndako ya bisengo.

7:5  Malamu oyoka moto wa bwanya soko apaleli yo, esika ’te oyoka nzembo ya bazoba bakumisi yo.

7:6  Lokito la bazoba bakosekeseke lozali lokola lokito la móto mwa nzube o nse ya lisasu. Kasi ya­ngo mpe ezali se mpamba.

7:7  Konyokolo moto wa bwanya eko­komisa ye zoba, mpe kopesa mabonza ekobebisa motema mwa ye.

7:8  Kobanda mosala, eleki malamu osukisa mwango ; moto wa boboto aleki moto wa lolendo na bolamu.

7:9  Koyoka motema nkanda noki ezali malamu te, zambi nkanda eko­zalaka o motema mwa bazoba.

7:10  Otuna te : ‘Ndenge nini liboso manso mazalaki malamu, leka sikawa ?’ Kotuna bongo elakisi bwanya te.

7:11  Bwanya bozali malamu lokola biloko tata atikeli yo, bokozwelaka bato banso ba nse litomba.

7:12  Bwa­nya bokobatelaka moto, se lokola mosolo ; kasi bwanya bokobikisa mpe moto oyo azali na bwango.

7:13  Tala naino misala Nzambe asalaki, nani akoki kosembola eloko ye agumbaki ?

7:14  Mokolo ozali malamu, yoka esengo, mokolo ozali na mpasi, kanisa ’te Nzambe akeli ya­ngo inso ibale mpo ’te moto ayeba te makambo nini makoya nsima.

7:15  O bomoi bwa ngai bwa mpamba, namoni makambo mabale : moto malamu akokufa, ata azali moto wa bosembo, moto mabe akoumela ata azali na motema mabe.

7:16  Olekisa ndelo te na bosembo to na bwanya, soki te okobebisa bomoi bwa yo mpamba.

7:17  Olekisa ndelo te na bosali mabe to na bozoba, soki te okokufa liboso ’te elaka ya yo ekokoka.

7:18  Otikala o kati ya nzela iye ibale : oyo akobangaka Nzambe, akobika o nzela iye ibale.

7:19  Oyo azali na bwanya, azali na bokasi bonene, leka bayangeli zomi ba engumba.

7:20  Moto semba moko te awa o nse akosalaka se malamu mpe akosalaka masumu te.

7:21  Otia matoi na bilobaloba bya bato te, bongo okoyoka te ndenge mosali azali kotongo yo.

7:22  Oyebi malamu mbala boni yo moko mpe ozalaki kotongo bato basusu.

7:23  Nameki koyeba mana manso na bwanya ; nakanisaki ’te nakozala moto wa mayele, kasi bwanya bokimaki ngai mosika.

7:24  Manso makelami liboso maleki mayele ma ngai, maleki bozindo. Nani akoki koyeba mango ?

7:25  Na motema moko namanyoli mpe nameki koyeba maye matali bwanya mpe ntina ya makambo manso. Namoni ’te oyo akosalaka mabe azali zoba, mpe maye akosalaka mazangi ntina.

7:26  Namoni likambo lileki liwa na bololo, yango nde mwasi, soko akomi motambo, soko motema mwa ye mokomi monyama, mpe maboko ma ye makomi lokola mi­nyololo ; moto akosepelisaka Nza­mbe akoki kokima ye, kasi mosumuki akokangema na ye.

7:27  Yoka maloba ma Kohelet : Natalaki eloko yoko yoko mpo nayeba ntina ya yango malamu.

7:28  Nazalaki se koluka mpe nazwi te. O kati ya bato nkoto yoko nazwi mobali moko, kasi mwasi ata moko te !

7:29  Mpo ya kosukisa, namoni ’te Nzambe akelaki bomoi bwa bato na mikakatano te, kasi bango moko bakomiyokisaka mpasi ndenge na ndenge.

Chapter 8

8:1  Nani azali moto wa bwanya, mpe nani akoki kolimbola makambo ? Bwanya bokongengisaka elongi ya moto, bokolongolaka mawa o elongi ya ye.

8:2  Otosa mibeko mya mokonzi wa ekolo, zambi Nzambe alakeli ye bokonzi.

8:3  Otika mokonzi noki te ; otungisa ye te na makambo ma kwokoso, zambi mokonzi akosalaka manso lokola alingi.

8:4  Mpamba te, liloba lya mokonzi lizali mobeko. Kutu nani akotuna ye : Osali nini ?

8:5  Moto akotosa mibeko, akozwa makambo te ; moto wa bwanya ayebi ’te makambo manso mazali na nsuka.

8:6  Ya solo, ngonga ya kosa­mba makambo manso ezali ; kasi moto azali na likambo linene lya mpasi :

8:7  ayebi te makambo nini makosalema, moto moko akoyebisa ye te makambo nini makokwela ye.

8:8  Moto moko te azali mokonzi wa mpema ya ye, moto moko te akoki kozongisa mokolo mwa liwa nsima, moto moko te akoki kokima etumba, mpe mayele mabe makobikisa moto te.

8:9  Namoni makambo mana manso mpe natii motema mpo nayeba manso makosalemaka o mokili, awa moto moko azali na nguya ya kokonza moto mosusu mpe ya koyokisa ye mpasi.

8:10  Namoni mpe ndenge bakoku-ndaka bato babe, nzokande bakobenganaka bato balamu o esika esantu, mpe bakobosanaka bango o mboka. Yango mpe ezali mpamba.

8:11  Awa etumbu ya basumuki ekoya noki te, bato mingi balingi se kosala mabe.

8:12  Ata moto asali masumu mbala nkama, azali se nzoto makasi. Kasi nayebi mpe ’te : Ese­ngo eko­zala na bato balingi Nza­mbe, zambi bakobangaka ye.

8:13  Nayebi ’te moto mabe akozala na ese­ngo te ; bomoi bwa ye bokoli­mwa lokola molinga, zambi ye akobangaka Nzambe te.

8:14  Makambo ma kilikili makosalemaka o mokili. Ntango esusu base-mba bakozwa etumbu ekoki na bato babe, mpe bato babe bakozwa esengo ekoki na basemba. Nasili nalobi : Makambo mazali na ntina te.

8:15  Yango wana nakumisi bisengo bya nse : malamu moto alia o mokili moye, amele mpe asepela ; se ya­ngo ezali na ye o mikolo minso mya bomoi Nzambe akopesa ye awa o nse.

8:16  Natiaki motema mpo nayeba bwanya, natali ndenge bato bakosalaka mosala awa o mokili mpe boniboni butu moi bakopemaka te.

8:17  Na nsima natali misala minso Nzambe asalaki, mpe namoni ’te moto akoki koyeba makambo ma­nso makoleka o mokili te. Ata amiyokisi mpasi mpo ya koluka mayele mana, akozwa te. Ata moto wa bwanya alobi ’te ayebi, akoki koyeba mango te.

Chapter 9

9:1  Ya solo, nakanisi mana manso malamu mpe namoni boye : Basemba na bato ba bwanya, na misala mya bango minso, bazali o maboko ma Nzambe. Moto moko ayebi te soko bato bakolinga ye to soko bakoyina ye ; makambo mana maleki mayele ma ye.

9:2  Makambo ma bato banso mazali se ndenge yoko. Bokeseni bozali te kati ya moto malamu na moto mabe, kati ya moto wa motema peto na moto wa mbindo, kati ya moto abonzi mabonza na oyo abonzi mabonza te, kati ya moto azali na motema bosembo na oyo azali mosumuki, kati ya moto alayi ndai na oyo abangi kolaya ndai.

9:3  Ezali mabe ’te makambo manso makokwelaka bato banso mazali se ndenge yoko. Yango wana, mitema mya bato mitondi na mayele mabe, mpe bozoba bozali na bango bomoi bwa bango mobimba, na nsima bakosuka bobele o mboka ya bawa.

9:4  Nzokande mikolo minso bato bazali naino na bomoi batikali na elikya : Mbwa ezali na bomoi eleki ntambwe eye ekufa.

9:5  Bato bazali na bomoi bayebi ’te bakokufa, kasi bato bakufi bayebi eloko te. Bato bakufi bakozwa lifuta lisusu te, zambi nkombo ya bango ebungi libela.

9:6  Bolingi na boyini na zuwa ya ba­ngo isili kokende mosika. Maka­mbo manso ma mokili matali ba­ngo lisusu te.

9:7  Kende kolia mampa na motema nsai, mpe mele vino na motema esengo, mpo Nzambe andimi misala mya yo.

9:8  Lata bilamba mpembe ntango inso, mpe pakola mafuta ma nsolo mpi­mbo o motó mwa yo.

9:9  Sepela mpe fanda na mwasi oyo olingi mwa mikolo okozala awa o mokili ; awa Nzambe apesi yo mikolo miye mya mpamba, ezali likabo lya yo mpo ya mosala okosala o mokili.

9:10  Sala misala minso okoki kosala, sala myango na makasi ma yo manso, zambi o mboka ya bawa esika okokende, misala, mayele, boyebi na bwanya bizali te.

9:11  Awa o mokili namoni lisusu boye : Bato bayebi kopota mbangu, bakolonga o momekano te ; bato baleki makasi bakolonga o etumba te ; bato baleki bwanya bakolia mampa malamu te ; bato baleki mayele bakozwa nkita te ; bato bayebi makambo mingi bakozwa lokumu te, zambi makila malamu na mabe makokwela bango banso.

9:12  Ntembe te, moto moko ayebi ngonga ya ye te. Se lokola mbisi ikokangema o monyama, mpe lokola ndeke ikokoto o motambo, bobele bongo bato bakokamwa na mikolo mya mpasi, bolozi bokokwela bango na mbalakaka.

9:13  Namoni lisusu mpo yoko etali bwanya awa o mokili, mpe ezali likambo linene o miso ma ngai.

9:14  Eza­laki mboka yoko eke ya bato mingi te. Mokonzi wa ekolo ayei ko­bunda na bato ba mboka ena, a­nyokoli bango mpe atongi bibo­mbamelo binene.

9:15  Ezalaki wana mobola moko wa bwanya ; abikisi mboka na bwanya bwa ye. Kasi na nsima moto moko akanisi lisusu moto mobola te.

9:16  Bongo nalobi : Bwanya boleki bokasi na motuya, kasi bato batali bwanya bwa mobola se mpamba mpe balingi koyoka maloba ma ye te.

9:17  Bakondimaka maloba ma bwanya soko malobami na boboto, kasi bogangi bwa mokonzi o ntei ya bazoba, bakoyoka bwango te.

9:18  Bwanya boleki bibuneli bya etumba na motuya, kasi mosumuki moko akoki kobebisa makambo mingi.

Chapter 10

10:1  Nzinzi epoli ekobebisa mafuta ma malasi ; mwa bozoba bokobebisa lokumu la moto wa bwanya.

10:2  Motema mwa moto wa bwanya mokokende nzela elamu, motema mwa moto zoba mokokende nzela ebe.

10:3  Ata o nzela, zoba azali na mayele te, na makambo akosalaka, bato banso bakomono ’te azali zoba.

10:4  Soko mokonzi asiliki na yo, okima mosala te, zala motema mpio mpo obebisa mosala mwa yo te.

10:5  Namoni naino mabe masusu o mokili lokola likambo Mokonzi monene abosani :

10:6  Batii bazoba o bisika bya lokumu, mpe bato ba lokumu batikali nsima.

10:7  Namoni baombo bakomi kotambwisa farasa, mpe bankumu batamboli na makolo lokola baombo.

10:8  Moto atimoli libulu, ye moko akoki kokweya o kati, moto abuki efelo, nyoka ekoki koswa ye.

10:9  Oyo apasoli mabanga, akoki kozoka na mango, oyo apasoli mabaya, akoki kozwa likama.

10:10  Soko mbeli esili bopotu mpe ba­sebi yango te, osengeli kosala makasi mingi mpo ya kokata ; na bwanya okozwa litomba noki.

10:11  Soko nyoka eswi zambi banyelisi yango malamu te, litomba nini monyelisi wa yango akozwa ?

10:12  Maloba ma moto wa bwanya makosepelisaka bato, kasi mbebu ya moto zoba ikobungisa ye.

10:13  Efungoli ye monoko, akolobaka makambo ma bozoba, maloba ma ye ma nsuka, bolema mpenza.

10:14  Moto zoba akolobaka makambo kilikili, nzokande ayebi te maka­mbo nini makoya. Nani kutu akoki kolakisa ye makambo mana ?

10:15  Moto zoba akomilembisaka mpamba, ayebi ata nzela ekokende o mboka te.

10:16  Mawa na ekolo soko mokonzi azali se mwana, soko bankumu ba mboka bakomeleke masanga ut’o ntongo.

10:17  Esengo na ekolo soko mokonzi auti o libota lya bankumu, mpe soko bankumu bakolia o ntango ekoki, mpo ya elengi ya bilei te, kasi mpo bazwa bokasi.

10:18  Soko moto aleki goigoi, likonzi lya ndako likopolo, soko maboko maboyi mosala, ndako ekotanga mbula.

10:19  Bilei bikoyokisaka elengi, vino ekosepelisaka bomoi bwa bato, mpe na mosolo bakoki kosomba biloko binso.

10:20  Otombela mokonzi bobe te, ata o motema mwa yo te, o ndako ya bolali obetele moto wa mbongo mobondo te, zambi ndeke ikotambwisa maloba ma yo, ikomeme mango o mapapu ma yango.

Chapter 11

11:1  Ata obwaki mampa ma yo o mai ma ebale, mbele oko­zwa mango lisusu nsima.

11:2  Bomba biloko bya yo epai ya bato nsambo to mwambe, zambi oyebi te mpasi nini ekoki kokwela yo nsima.

11:3  Soko mampata matondi o likolo, mbu­la ekonoko o nse. Nzete ekweya epai ya Sudi to epai ya Nordi, ekotikala se wana.

11:4  Moto oyo akotalaka mompepe ntango inso, akolona mboto te, oyo akotalaka ma­mpata, akobuka mbuma te.

11:5  Okoki koyeba te ndenge mpema ya bomoi ekokoto o nzoto ya mwana, ntango mama azali komeme ye naino o libumu ; se bongo, okoki koyeba misala mya Nzambe te, oyo akela bikelamo binso.

11:6  Ke­nde kolona mboto ya yo banda nto­ngo, mpe sala se mosala tee mpokwa, zambi oyebi te soko mosala nini mokobongo.

11:7  Mwinda mokosepelisa bato, komono mwese ekoyokisa nsai.

11:8  Ata moto akoumela mibu miike, malamu ayoka esengo o mikolo mina, akanisa ’te mikolo mya molili mikozala mpe mingi, mpe makambo manso makoya nsima mazali se mpamba.

11:9  Elenge mobali, sepela ntango ya bolenge bwa yo, mpe yoka esengo o mikolo ozali naino na bokasi. Sala maye motema mwa yo molingi, mpe tambola o nzela eye miso ma yo makolakisa. Kasi yeba ’te Nza­mbe akotuna yo makambo manso.

11:10  Longola mawa o motema mpe kima mpasi ya nzoto, zambi bolenge na nsuki iindo ezali se mpamba.

Chapter 12

12:1  Kanisa mozalisi wa yo ntango ozali naino elenge, liboso ’te mikolo mya mpasi miya, mpe mibu miye ndolobi : « Nazali na esengo lisusu te »,

12:2  liboso ’te moi na mwinda miinda, liboso ’te sanza na minzoto mizima, liboso ’te ma­mpata manoisa mbula.

12:3  O ntango ena bakengeli ba ndako bakolenge mpe bilombe ba nzoto ekasi bakogumbama, mpe basi bakotuta biloko bakotika mosala, mpo bazali baike te, mpe baye batalaki o lininisa bakomono lisusu te ;

12:4  bizibeli bya ndako bikokangema, lokito la konika fufu ekosila, mingongo mya ndeke mikolamusaka mpe nze­mbo bikoyokana lisusu te.

12:5  O ntango ena bato bakobanga kobuta ngo­mba, mpe bakoyoka nsomo mpo ya makama ma nzela. O ntango ena nzete ya lidame ekobimisa fulele mpe lipalela likotonda na bilei mpe mbuma ya nzete ya makasú ikopa­swana, kasi yo moko okokende kolanda ndako ya yo ya seko mpe basi ba lilaka basili kokoma o balabala.

12:6  Mokolo mona nsinga ya palata ekokatana, kopo ya wolo ekobukana, mbeki ya mai ekobolana penepene na liziba, yika ya kobenda mai ekobukana,

12:7  nzoto ya yo ekozonga o mabelé mpe mpema ya yo ekozonga epai ya Nzambe.

12:8  Kohelet alobi : « O mokili binso bizali se mpamba ; manso makoleka se boleki. »

12:9  Kohelet azalaki moto wa bwa­nya, alakisi mpe bato ba ekolo ya ye mayele, ayekoli, abongisi mpe abimisi biyele mingi.

12:10  Kohelet aluki mpe kozwa biyele bya solo mpe kokoma maloba ma bosolo.

12:11  Maloba ma bato ba bwanya makole­ndisaka lokola mangenda, liboke lya mango lokola bapiki mango na nsete. Mokambi se moko ayebisi maloba mana manso.

12:12  Mwana wa ngai, keba ’te obakisa eloko te : kokoma minkanda mingi ezali na nsuka te, mpe koyekola mingi ekole­mbisa nzoto.

12:13  Awa oyoki maloba maye manso, nakosukisa boye : Ba­nga Nzambe mpe tosa mibeko mya ye, zambi botosi bozali lotomo la bato banso.

12:14  Nzambe akosambisa moto moko moko mpo ya maye asalaki, ná malamu ná mabe, ata maye asalaki na bonkutu.