Azeri - Daniel

Chapter 1

1:1  يهودا پادشاهي يِهوياقئمئن پادشاهليغينين اوچونجو ائلئنده بابئل پادشاهي نِبوکَدنِصّر اورشَلئمه هوجوم ادئب اوراني موحاصئره‌يه آلدي.

1:2  پروردئگار يهودا پادشاهي يِهوياقئمي و تاري معبدئنئن اشيالاريندان بئر حئصّه‌سئني اونا تسلئم اتدي. نِبوکَدنِصّر اونلاري شئنعار تورپاغينا، اؤز آللاهينين معبدئنه آپاردي و اشيالاري اؤز آللاهينين خزئنه‌سئنه قويدو.

1:3  پادشاه حرم-‌آغالار ريئسي اَشپِنَزه امر اتدي کي، پادشاه و اصئلزاده‌لر نسلئندن اولان ائسرايئللی‌لرئن آراسيندان

1:4  بدنلرئنده قوصور اولمايان، ياراشيقلي، هر حئکمتده باجاريقلي، بئلئکلي، درّاکه‌لي، سارايدا پادشاها خئدمت اتمه‌يه باشاريلي اولان جاوانلار سِچئب اونلارا کَلدانئلرئن دئلئني و ادبئيّاتيني اؤيرَتسئن.

1:5  پادشاه اونلارا اؤزونون يِدئيي يمکلردن و ائچدئيي شرابدان گونده‌لئک يمک پايي تعيئن اتدي. اونلار گرک اوچ ائل اونلاردا تربئيه آليب و سونرا دا پادشاهين خئدمتئنه گئره‌جک ائدئلر.

1:6  اونلارين آراسيندا يهودا نسلئندن اولان دانيال، خَنَنيا، مئشااِل و عَزَريا وار ائدي.

1:7  حرم-آغالار ريئسي اونلارا تزه آد قويدو: دانيالي بِلطِشَصّر، خَنَنياني شَدرَک، مئشااِلي مِشَک و عَزَرياني عَبِدنِگو آدلانديردي.

1:8  دانيال قرارا آلدي کي، پادشاهين يِدئيي يمکلرله و ائچدئيي شرابلا اؤزونو نجئس اتمه‌سئن. بونا گؤره ده حرم-آغالار ريئسئندن ائسته‌دي کي، اونا اؤزونو نجئس اتمه‌مه‌سئنه ائجازه ورسئن.

1:9  تاري حرم-‌آغالار ريئسئنئن گؤزونده دانيالا لوطف و شَفقَت قازانديردي.

1:10  حرم-آغالار ريئسي دانيالا ددي: "سئزئن يِيئب- ائچدئيئنئزي تعيئن ادن آغام پادشاهدان قورخورام. نه اوچون او سئزئن اوزونوزو، هَم‌ياشيدينيز اولان جاوانلارين اوزوندن سولغون گؤرسون؟ سئز بونونلا پادشاهين يانيندا منئم باشيمي بلايا سالارسينيز."

1:11  دانيال حرم-‌آغالار ريئسئنئن اؤزو، خَنَنيا، مئشااِل و عَزَريانين اوستونه قويدوغو مأمورا ددی:

1:12  "گل، قوللاريني اون گون عرضئنده ائمتاحان ات. قوي بئزه يمک اوچون گؤيَرتي، ائچمک اوچون سو ورسئنلر.

1:13  سونرا دا سنئن حوضوروندا هم بئزئم اوزوموزه، هم ده پادشاه يمکلرئندن يئيَن جاوانلارين اوزونه باخسينلار. بونو گؤرَندن سونرا قوللارينلا گؤردويونوزه موطابئق عمل ادئن."

1:14  مأمور بو مطلبده جاوانلارين سؤزونه قولاق آسدي و اونلاري اون گون ائمتاحان اتدي.

1:15  اون گون سونرا اونلارين سئماسي پادشاه يمکلرئندن يئيَن بوتون باشقا جاوانلارين سئماسيندان داها گؤزل گؤروندو و اونلار بدنجه داها دولغون ائدئلر.

1:16  او واخت مأمور جاوانلارين يِمه‌يئني و ائچه‌جکلري شرابي گؤتوروب اونلارا گؤيَرتي ورميه داوام وردی.

1:17  تاري بو دؤرد جاوانا هر جور ادبئيّاتي و حئکمت اؤيرنمَک اوچون بئلئک و درّاکه وردی. دانيالدا بو معرئفت وار ائدي کي، هر جور رؤيالاري و يوخولاري يوزسون.

1:18  اونلارين گتئرئلمه‌سي اوچون پادشاهين امر اتدئيي گون چاتاندا، حرم-‌آغالار ريئسي اونلاري نِبوکَدنِصّرئن حوضورونا گتئردي.

1:19  پادشاه اونلارلا دانيشدي و هامينين آراسيندا دانيال، خَنَنيا، مئشااِل و عَزَريا کئمئسي تاپيلمادي. بونا گؤره ده اونلار پادشاهين حوضوروندا خئدمته قويولدولار.

1:20  پادشاه اونلاردان هر جور حئکمت و معرئفت باره‌ده سوروشاندا گؤردو کي، بونلار بوتون اؤلکه‌سئنده‌کي سِحربازلارين و اووسونچولارين هاميسيندان اون قات اوستوندورلر.

1:21  دانيال پادشاه کوروشون حؤکمدارليغينين بئرئنجي ائلئنه قدر اورادا قالدي.

Chapter 2

2:1  نِبوکَدنِصّر پادشاهليغينين ائکئنجي ائلئنده بئر يوخو گؤردو، روحو پرئشان اولدو و يوخوسو قاچدي.

2:2  پادشاه امر اتدي کي، اونون يانينا سِحربازلار، اووسونچولار، جادوگرلر و مونجّئملر چاغيريلسين، اِله کي، پادشاهين يوخوسونو اونا دسئنلر. اونلار گلئب پادشاهين حوضوروندا دايانديلار.

2:3  پادشاه اونلارا ددي: "بئر يوخو گؤرموشم و روحوم پرئشاندير کي، بئلئم بو يوخونون معناسي نه‌دئر."

2:4  مونجّئملر اَرامي دئلئنده پادشاها ددئلر: "پادشاه صاغ اولسون، يوخونو بو قوللارينا دانيش، بئز اونون تعبئرئني دئيه‌رئک."

2:5  پادشاه مونجّئملره جاواب وردی: "من بله قرارا گلمئشم: اگر سئز منه هم يوخونو، هم ده اونون تعبئرئني دِميه‌سئنئز، پارچا-پارچا ادئله‌جکسئنئز، اِولرئنئز ده وئران ادئله‌جک.

2:6  آمّا اگر يوخونو و اونون تعبئرئني دئيه‌سئنئز، مندن هدئيّه‌لر، پاداشلار و بؤيوک حؤرمت آلاجاقسينيز. ائندي منه يوخونو و اونون تعبئرئني بئلدئرئن."

2:7  اونلار گئنه جاواب وردئلر: "قوي پادشاه يوخونو بو قوللارينا دانيشسين، بئز ده اونون تعبئرئني دئيه‌رئک."

2:8  پادشاه جاواب وردی: "يقئن بئلئرم کي، سئز واخت قازانماق ائسته‌يئرسئنئز، چونکي گؤرورسونوز کي، منئم قراريم قطعي‌دئر.

2:9  اگر يوخونو منه دِميه‌سئنئز، سئزئن اوچون فقط بئر جزا اولاجاق. سئز سؤزله‌شئبسئنئز کي، وضعئيّتئن دَيئشئلمه‌يئنه‌جک منه يالان و اويدورما سؤزلر دئيه‌سئنئز. ائندي منه يوخونو بئلدئرئن. اوندا بئله‌رم کي، سئز اونو يوزا بئلرسئنئز."

2:10  مونجّئملر پادشاها جاواب وردئلر: "يِر اوزونده پادشاهين طلبئني يرئنه يتئره بئلَن آدام يوخدور. هچ پادشاه، نه قدر عظمتلي و قودرتلي اولسا دا، بله بئر شيي هچ سِحربازدان، اووسونچودان و يا مونجّئمدن ائستَمه‌يئب.

2:11  پادشاهين ائسته‌دئيي شي اِله چتئندئر کي، آللاهلاردان باشقا هچ کس بونو پادشاها آشکار اده بئلمز. اونلارين دا مسکني ائنسانلار آراسيندا ديئل."

2:12  پادشاه بو سؤزه گؤره قضبله‌نئب چوخ حئرصلَندي و امر اتدي کي، بابئلئن بوتون حئکمتلی‌لرئني محو اتسئنلر.

2:13  بِلجه حئکمتلی‌لري اؤلدورمک باره‌ده امر چيخدي؛ و اونلار دانيال و اونون يولداشلاريني آختارديلار کي، اؤلدورسونلر.

2:14  او زامان دانيال کشئکچئلر ريئسي اَريوکلا کي، بابئلئن حئکمتلی‌لرئني اؤلدورميه گتمئشدي، حئکمت و بصئرتله دانيشدي.

2:15  او، پادشاهين حَربي ريئسي اَريوکدان سوروشدو: "نئيه پادشاه بله بئر عاجئل امر ورئب؟" او واخت اَريوک اَحوالاتي دانيالا دانيشدي.

2:16  دانيال ائچه‌ري گئرئب پادشاهدان خاهئش اتدي کي، يوخونون تعبئرئني پادشاها بئلدئرمک اوچون اونا واخت ورسئن.

2:17  دانيال اؤز اِوئنه قاييديب اَحوالاتي دوستلاري خَنَنيا، مئشااِل و عَزَريايا دانيشدي

2:18  و اونلارا ددی کي، بو سئرّ باره‌ده گؤيلرئن تاريسيندان مرحمت ائسته‌سئنلر و دانياللا اونون يولداشلاري باشقا بابئل حئکمتلی‌لري ائله بئرلئکده محو اولماسينلار.

2:19  او زامان بو سئرّ دانيالا گجه گلن رؤيادا آشکار اولدو. او واخت دانيال گؤيلرئن تاريسينا شوکور اتدي.

2:20  دانيال ددي: "تارينين آدي ابددن ابده‌جک موبارک اولسون! چونکي حئکمت و قودرت اونوندور.

2:21  واختي و دؤورو دَيئشدئرَن اودور. او، پادشاهلاري تختدن سالار و تخته قويار، حئکمتلی‌لره حئکمت، عاقئل‌لره عاغيل وِرَر.

2:22  درئن و گئزلي سئرّلري او آچار، قارانليقدا قالاني او بئلر. ائشيق اونونلا ساکئندئر.

2:23  ای آتالاريمين تاريسي، سنه شوکور و حمد اولسون کي، منه حئکمت و قودرت وردئن، ائندي سندن ائسته‌دئيئمئز شيي منه آشکار اتدئن. بلجه پادشاهين مَسَله‌سئني بئزه بئلدئردئن."

2:24  بلجه دانيال اَريوکون يانينا کی، پادشاه اونو بابئلئن حئکمتلی‌لرئني اؤلدورمک اوچون تعيئن اتمئشدي، گلئب اونا ددي: "بابئلئن حئکمتلی‌لرئني اؤلدورمه. منی پادشاهين يانينا آپار، اونا يوخوسونون معناسيني بئلدئره‌رم."

2:25  او واخت اَريوک دانيالي تَله‌سئک پادشاهين يانينا گتئرئب اونا ددي: "من اسئر اولونموش يهودالي‌لار آراسيندان بئر آدام تاپميشام کي، پادشاهين يوخوسونو تعبئر اده بئلر."

2:26  پادشاه، بِلطِشَصّر آدلانان دانيالدان سوروشدو: "آيا قادئرسن کي، گؤردويوم يوخونو و اونون تعبئرئني منه دئيه‌سن؟"

2:27  دانيال پادشاها جاواب وردی: "پادشاهين سوروشدوغو سئرّي حئکمتلی‌لر، اووسونچولار، سِحربازلار و فالچيلار اونا آچا بئلمزلر.

2:28  آنجاق گؤيلرده سئرّلري آچان بئر تاري وار و گله‌جکده نه اولاجاغيني پادشاه نِبوکَدنِصّره او بئلدئرئب. ياتارکن گؤردويون يوخو و رؤيالار بله‌دئر:

2:29  ای پادشاه، سن اؤز ياتاغيندا اولارکن بو فئکئرلر گلدي کي، بوندان سونرا نه اولاجاق؟ سئرّلري آچان دا نه اولاجاغيني سنه گؤرستدي.

2:30  منه بو سئرّ اونون اوچون آچيلمادي کي، گويا باشقا آداملاردان داها چوخ حئکمتئم وار. آنجاق بونون اوچون کي، يوخو پادشاها بئلدئرئلسئن و سن ده اؤز اوره‌يئنئن دوشونجه‌لرئني بئله‌سن.

2:31  ای پادشاه، سن يوخودا بؤيوک بئر موجسّمه گؤروبسن. چوخ بؤيوک و چوخ عظمتلي اولان بو موجسّمه، سنئن قاباغيندا دوردو. اونون گؤرونوشو قورخولو ائدي.

2:32  بو موجسّمه‌نئن باشي خالئص قيزيلدان، سئنه‌سي و قول‌لاري گوموشدن، قارني و بودلاري دا بورونجدن ائدي.

2:33  بالديرلاري دمئردن، آياقلارينين بئر حئصّه‌سي دمئردن، بئر حئصّه‌سي ده گئلدن ائدي.

2:34  سن باخارکن، اَل دَيمه‌دن بئر داش يِرئندن قوپاريلدي، موجسّمه‌نئن دمئر و گئل آياقلاريندان ووروب اونلاري تئکه-تئکه اتدي.

2:35  او زامان دمئر، گئل، بورونج، گوموش و قيزيل بئرلئکده پارچالاندي و ياي خرمنلرئنده‌کي سامان چؤپو کئمي سوورولدو. کولَک اونلاري آپاردي و اونلاردان اثر-علامت قالمادي. لاکئن موجسّمه‌ني داغيدان داش، بؤيوک بئر داغ اولدو و بوتون دونياني توتدو.

2:36  يوخو بو ائدي. ائندي اونون تعبئرئني پادشاها دئيه‌رئک.

2:37  ای پادشاه، سن شاهَنشاهسان. گؤيلرئن تاريسي پادشاهليغي، قووّتي، قودرتي و عئزّتي سنه ورئب.

2:38  او هر يرده ياشايان بشر اؤولادلاريني، چؤلون حيوانلاريني و گؤيون قوشلاريني سنئن ائختئيارينا ورمکله، سني اونلارا حؤکمدار ادئب. قيزيلدان اولان باش سنسن!

2:39  سندن سونرا سندن آشاغي مرتبه‌ده اولان باشقا پادشاهليق ظوهور اده‌جک. اوندان سونرا دا بورونجدن اولان، بوتون دونيايا حؤکمرانليق ادن اوچونجو بئر پادشاهليق اولاجاق.

2:40  دؤردونجو پادشاهليق دا دمئر کئمي مؤحکم اولاجاق، نجه دمئر هر شيي اَزئب قيرار، او دا بوتون باشقالاريني، هر شيي قيران دمئر کئمي اَزئب قيراجاق.

2:41  آياقلارين و بارماقلارين بئر حئصّه‌سئنئن کوزه‌گر گئلئندن، بئر حئصّه‌سئنئن ده دمئردن اولدوغونو گؤرمه‌يئنئن معناسي بودور کي، او بؤلونموش پادشاهليق اولاجاق. اوندا بئر قدر دمئر مؤحکملئيي قالاجاق، نجه کي سن دمئري کوزه‌گر گئلي ائله قاريشيق گؤروبسن.

2:42  آياق بارماقلارينين بئر حئصّه‌سي دمئردن، بئر حئصّه‌سي گئلدن اولدوغو کئمي، بو پادشاهليغينين دا بئر حئصّه‌سي مؤحکم، بئر حئصّه‌سي ضعئف اولاجاق.

2:43  دمئري کوزه‌گر گئلي ائله قاريشيق گؤردويونون معناسي بودور کي، اونلار اِولَنمک واسئطه‌سئله بئربئرلري ائله قاريشاجاقلار، لاکئن دمئر گئل‌له بئرلَشمه‌دئيي کئمي، اونلار دا بئربئرلري ائله بئرلَشميه‌جکلر.

2:44  او پادشاهلارين دؤورونده گؤيلرئن تاريسي هچ واخت داغيلمايان بئر پادشاهليق قوراجاق و بو پادشاهليق باشقا خالقين اَلئنه کِچميه‌جک. او بوتون اوّلکي پادشاهليقلاري اَزئب داغيداجاق، و اؤزو ابدی قالاجاق.

2:45  سن گؤردون کي، داغدان بئر داش اَل دَيمه‌دن قوپاريلدي، دمئري، بورونجو، گئلي، گوموشو و قيزيلي تئکه-تئکه اتدي. بلجه بؤيوک تاري بوندان سونرا نه اولاجاغيني پادشاها بئلدئرئب. بو يوخو دوغرودور و اونون تعبئري ده ائنانمالي‌دير."

2:46  او زامان پادشاه نِبوکَدنِصّر اوزو اوسته دوشوب دانيالا سجده اتدي و امر اتدي کي، اونون اوچون تقدئم گتئرئب بوخور يانديرسينلار.

2:47  پادشاه دانيالا ددي: "ائندي کي، سن بو سئرّي آچا بئلدئن، حقئقتن، سئزئن تارينيز، آللاهلارين تاريسي و پادشاهلارين آغاسي‌دير، سئرّلري آچان دا اودور."

2:48  بوندان سونرا پادشاه دانيالي اوجا وظئفه‌يه قويدو و اونا چوخ قئيمتلي هدئيّه‌لر وردی. اونو بابئل وئلايتئنئن باشچيسي و بوتون بابئلئن حئکمتلی‌لرئنئن باش ريئسي تعيئن اتدي.

2:49  دانيال پادشاهدان خاهئش اتدي و او دا شَدرَکي، مِشَکي و عَبِدنِگونو بابئل وئلايتئنه مأمور قويدو. لاکئن دانيال پادشاهين ساراييندا قالدي.

Chapter 3

3:1  پادشاه نِبوکَدنِصّر بئر قيزيل موجسّمه دوزلتدي. اونون بويو آلتميش قول‌آچ، اِني آلتي قول‌آچ ائدي. اونو بابئل وئلايتئنده اولان دورا اوواسيندا قويدو.

3:2  سونرا پادشاه نِبوکَدنِصّر خبر گؤندردي کي، ساتراپلاري، قاييم‌مقاملاري، والئلري، موشاوئرلري، خزئنه‌دارلاري، حاکئملري، وکئل‌لري، خولاصه، بوتون وئلايتلرئن مأمورلاريني ييغسينلار و قويدوغو موجسّمه‌نئن وقف اتمه مراسئمئنه گلسئنلر.

3:3  او زامان ساتراپلار، قاييم‌مقاملار، والئلر، موشاوئرلر، خزئنه‌دارلار، حاکئملر، وکئللر، خولاصه، بوتون وئلايتلرئن مأمورلاري پادشاه نِبوکَدنِصّرئن قويدوغو موجسّمه‌نئن وقف اتمه مراسئمئنه ييغيلديلار. اونلار نِبوکَدنِصّرئن قويدوغو موجسّمه‌نئن قاباغيندا دوردولار.

3:4  جارچي اوجادان اعلان اتدي: "ای خالقلار، مئلّتلر و دئل‌لر، سئزه امر اولونور کي،

3:5  بوينوز، ني، طنبور، چنگ، آرفا، بالابان و هر جور موسئقي آلَتلرئنئن سَسئني اشئدن واخت، يِره اَيئلئب پادشاه نِبوکَدنِصّرئن قويدوغو قيزيل موجسّمه‌يه سجده اده‌سئنئز.

3:6  کئم يِره اَيئلئب سجده اتمه‌سه، او ساعات آلوولانان اود کوره‌سئنه آتيلاجاق."

3:7  بِلَجه، بوتون خالقلارا، مئلّتلره و دئل‌لره منصوب آداملار بوينوز، ني، طنبور، چنگ، آرفا و هر جور موسئقي آلتلرئنئن سَسئني اشئدن زامان يِره اَيئلئب پادشاه نِبوکَدنِصّرئن قويدوغو قيزيل موجسّمه‌يه سجده اتدئلر.

3:8  اِله بو واخت بعضی کَلدانئلر يهودئلرئن ضئدّئنه ائتّئهام ووردولار.

3:9  اونلار پادشاه نِبوکَدنِصّره ددئلر: "قوي پادشاه همئشه صاغ اولسون،

3:10  سن امر ادئبسن کي، بوينوز، ني، طنبور، چنگ، آرفا، بالابان و هر جور موسئقي آلَتلرئنئن سَسئني اشئدن هر کس يِره اَيئلئب قيزيل موجسّمه‌يه سجده اتسئن.

3:11  کئم يِره اَيئلئب سجده اتمه‌سه، آلوولانان اود کوره‌سئنه آتيلاجاق.

3:12  سنئن بابئل وئلايتئنه مأمور قويدوغون شَدرَک، مِشَک و عَبِدنِگو آدلي يهودئلر وار. ای پادشاه، بو آداملار سني سايماييبلار، سنئن آللاهلارينا خئدمت اتمه‌يئرلر و قويدوغون قيزيل موجسّمه‌يه ده سجده اتمئرلر."

3:13  او زامان نِبوکَدنِصّر آلوولانان قضبله امر اتدي کي، شَدرَکي، مِشَکي و عَبِدنِغونو گتئرسئنلر. بو آداملار پادشاهين حوضورونا گتئرئلدي.

3:14  نِبوکَدنِصّر اونلارا ددي: "ای شَدرَک، مِشَک و عَبِدنِغو، بو دوغرودور کي، سئز منئم آللاهلاريما قوللوق اتمئرسئنئز؟ منئم قويدوغوم قيزيل موجسّمه‌يه سجده اتمئرسئنئز؟

3:15  ياخشي اولار کي، ائندي بوينوز، ني، طنبور، چنگ، آرفا، بالابان و هر جور موسئقي آلَتلرئنئن سَسئني اشئدن زامان يِره اَيئلئب دوزلتدئيئم موجسّمه‌يه سجده اده‌سئنئز. اگر سجده اتميه‌سئنئز، او ساعات آلوولانان اود کوره‌سئنه آتيلاجاقسينيز. او زامان سئزي هانسي تاري منئم اَلئمدن قورتارا بئلر؟"

3:16  شَدرَک، مِشَک و عَبِدنِگو پادشاها جاواب وردئلر: "ای نِبوکَدنِصّر، بئزئم بو ائش اوچون سنئن قاباغيندا اؤزوموزدن مودافئعه اتمه‌يئمئزه احتئياج يوخدور.

3:17  اگر بله اولسا، قوللوق اتدئيئمئز تاريميز قادئردئر کي، بئزي آلوولانان اود کوره‌سئندن خئلاص اتسئن و او بئزي سنئن اَلئندن قورتاراجاق، ای پادشاه.

3:18  آمّا اگر اتمه‌سه ده، سنه معلوم اولسون کي، ای پادشاه، بئز سنئن آللاهلارينا قوللوق ادن ديئلئک و سنئن قويدوغون قيزيل موجسّمه‌يه ده سجده اتميه‌جيئک."

3:19  او زامان نِبوکَدنِصّر بَرک قضبلَندي و شَدرَکئن، مِشَکئن، و عَبِدنِگونون ضئدّئنه سئماسي دَيئشئلدي. او امر اتدي کي، اود کوره‌سئني عادتن قيزديرديقلاريندان يدّي دفه آرتيق قيزديرسينلار.

3:20  قوشونونون گوجلو عسگرلرئنه امر اتدي کي، شَدرَکئن، مِشَکئن و عَبِدنِگونون اَل- قولونو باغلاييب اونلاري آلوولانان اود کوره‌سئنه آتسينلار.

3:21  او واخت بو آداملارين اَل- قولونو باغلاديلار و اَيئنلرئنده شالوار، جوبّه، عمّامه و باشقا پالتارلاري ائله آلوولانان اود کوره‌سئنه آتديلار.

3:22  پادشاهين امري عاجئل اولدوغونا گؤره، اود کوره‌سي ده حدّئندن آرتيق قيزديريلديغي اوچون، اود آلووسو شَدرَکي، مِشَکي و عَبِدنِگونو اودا آتان آداملاري قاپيب اؤلدوردو.

3:23  بو اوچ نفر-شَدرَک، مِشَک و عَبِدنِگو دا اَل-قوللاري باغلانميش حالدا آلوولانان اود کوره‌سئنئن ائچئنه ييخيلديلار.

3:24  او زامان پادشاه نِبوکَدنِصّر حيرته گلئب تَله‌سئک آياغا قالخدي و اؤز موشاوئرلرئنه ددي: "مگر بئز اوچ نفر اَل-قولو باغلانميش آدامي اودا آتماديق؟" اونلار جاوابيندا پادشاها ددي: "دوغرودور، ای پادشاه!"

3:25  او ددي: "باخ، من اودون ائچئنده اَل- قولو آچيق دؤرد نفرئن گَزدئيئني گؤرورَم و اونلارا هچ نه اولمور. اونلاردان دؤردونجوسو آللاهلارين اوغلونا بَنزه‌يئر."

3:26  او زامان نِبوکَدنِصّر آلوولانان اود کوره‌سئنئن قاپيسينا ياخينلاشدي و سَسله‌يئب ددي: "ای اوجالاردا اولان تارينين قوللاري شَدرَک، مِشَک و عَبِدنِگو! چيخين و بورايا گلئن." او واخت شَدرَک، مِشَک و عَبِدنِگو اودون ائچئندن چيخديلار.

3:27  اطرافا ييغيلميش ساتراپلار، امئرلر، والئلر و پادشاهين موشاوئرلري گؤردولر کي، اود بو آداملارين بدنئنه هچ بئر ضرر وورماييب: نه اونلارين ساچلاري يانميش، نه ده پالتارلاري دَيئشمئشدي، حتّا اودون حئسي ده اونلارا اوتورماميشدي.

3:28  او واخت نِبوکَدنِصّر ددي: "شَدرَکئن، مِشَکئن و عَبِدنِگونون تاريسينا شوکور اولسون کي، اؤز مَله‌يئني گؤنده‌رئب اونا بِل باغلايان قوللاريني خئلاص اتدي. اونلار پادشاهين امرئنه ضئدّ چيخيب حاضير اولدولار کي، جانلاريندان کچسئنلر، لاکئن اؤزلرئنئن تاريسيندان باشقا بئر آللاها قوللوق و يا سجده اتمه‌سئنلر.

3:29  بونا گؤره من بله فرمان ورئرم: هر خالقا، مئلّته، و دئله عاييد اولان هر کس کي، شَدرَکئن، مِشَکئن و عَبِدنِگونون تاريسينا کوفر دئيه‌، تئکه-تئکه اولوناجاقدير و اونلارين اِولري زئبئل‌لئيه چِورئله‌جک. چونکي بو جور خئلاص اتميه قادئر اولان باشقا بئر تاري يوخدور."

3:30  او زامان پادشاه بابئل وئلايتئنده شَدرَکئن، مِشَکئن و عَبِدنِگونون منصبلرئني اوجالتدي.

Chapter 4

4:1  پادشاه نِبوکَدنِصّر بوتون دونيادا ياشايان خالقلارا، مئلّتلره و دئل‌لره منصوب آداملارا اعلان اتدي: "باريشينيز بول اولسون!

4:2  مصلحت بئلدئم کي، اوجالاردا اولان تارينين منئم اوچون اتدئيي علامتلري و مؤجوزه‌لري سئزه اعلان اِدئم.

4:3  اونون علامتلري نجه ده بؤيوکدور، اونون مؤجوزه‌لري نجه ده قودرتلي‌دئر! اونون پادشاهليغي ابدی پادشاهليقدير، اونون حؤکمرانليغي نسئلدن نسله داوام ادئر."

4:4  من نِبوکَدنِصّر اؤز اِوئمده–ساراييمدا راحات و ناز-نعمت ائچئنده ياشاييرديم.

4:5  لاکئن بئر يوخو گؤردوم کي، منی قورخوتدو. ياتارکن دوشونجه‌لرئم و گؤردويوم رؤيالار منی اورکوتدو.

4:6  اونا گؤره ده امر اتدئم کي، يوخونو يوزماق اوچون بوتون بابئل حئکمتلی‌لرئني حوضوروما چاغيرسينلار.

4:7  او واخت سحربازلار، اووسونچولار، مونجّئملر و فالچيلار گلدئلر. من يوخومو دانيشديم، لاکئن اونلار يوخونو منه يوزا بئلمه‌دئلر.

4:8  نهايت، آللاهيمين آديندا گلن بِلطِشَصّر آدلانان و موقدّس آللاهلارين روحونا مالئک اولان دانيال حوضوروما گلدي. من يوخومو اونا دانيشاراق ددئم:

4:9  "ای سحربازلارين لاپ بؤيوکو بِلطِشَصّر! بئلئرم کي، سنده موقدّس آللاهلارين روحو وار و سنئن اوچون هر هانسي بئر سئرّي آچماق چتئن ديئل. ائندي يوخودا گؤردويوم رؤيالاري و اونلارين تعبئرئني منه دِه.

4:10  ياتارکن بله يوخو گؤرموشدوم: دونيانين اورتاسيندا چوخ اوجا بئر آغاج وار ائدي.

4:11  آغاج او قدر بؤيودو و مؤحکملَندي کي، باشي گؤيلره چاتدي. او، دونيانين هر طرفئندن گؤرونوردو.

4:12  اونون گؤزل يارپاقلاري و چوخلو ميوه‌لري وار ائدي، اوستونده هر کس اوچون يمک وار ائدي. آغاجين آلتيندا چؤل حيوانلاري کؤلگه تاپيرديلار، بوداقلاريندا يِرئن قوشلاري يووا ساليرديلار و بوتون جانلي مخلوقلار اوندان يمک يِيئردئلر.

4:13  ياتارکن يوخومدا گؤردوم کي، گؤيلردن نظارت ادن موقدّس بئر ملک اِندي.

4:14  او اوجادان اعلان ادئب ددي: «بو آغاجي کَسئن، بوداقلاريني يارين، يارپاقلاري يولون و مئيوه‌سئني سَپه‌له‌يئن. قوي حيوانلار اونون آلتيندان، قوشلار دا بوداقلاريندان قاچسين.

4:15  لاکئن کؤتويو ائله کؤکلرئني دمئر و بورونجله چَنبَرله‌يئب تورپاغين ائچئنده، چؤل اوتلاري آراسيندا ساخلايين. قوي او، گؤيلرئن شِحي ائله ائسلانسين و حيوانلارلا بئرلئکده يِرئن اوتو ائله يمک ورئلسئن.

4:16  قوي ائنسان آغلي اوندان آلينسين و اونا حيوان آغلي ورئلسئن. قوي يدّي زامان کِچَنه قدر بله قالسين.

4:17  نظارت ادن ملکلر بله امر ادئب، موقدّس ملکلر بله قرارا گلئب کي، ائندي ياشايانلار بونو بئلسئنلر: ائنسان پادشاهليقلاري اوستونده اوجالاردا اولان تاري حؤکمرانليق ادئر، پادشاهليغي کئمه ائسته‌يئر، اونا ورئر و ائنسانلار آراسيندا لاپ آشاغي اولاني اونلارا باشچي قويور.»

4:18  من پادشاه نِبوکَدنِصّر بله بئر يوخو گؤردوم. ای بِلطِشَصّر، سن بو يوخونو تعبئر ات، چونکي پادشاهليغيمين حکئم آداملاريندان هچ بئري بو يوخونون معناسيني منه بئلدئره بئلمئر. آمّا سن بونو اده بئلرسن، چونکي سنده موقدّس آللاهلارين روحو وار."

4:19  او زامان بِلطِشَصّر آدلانان دانيال بئر مودّت حيرت ائچئنده قالدي و فئکئرلري اونو واهئمه‌يه سالدي. پادشاه اونا بله ددي: "ای بِلطِشَصّر، قويما بو يوخو و اونون تعبئري سني واهئمه‌يه سالماسين." بِلطِشَصّر جاواب وردی: "ای آغام، قوي بو يوخو سندن نئفرت ادنلرئن، اونون تعبئري سنئن دوشمنلرئنئن نصئبي اولسون!

4:20  سنئن گؤردويون آغاج، بؤيوک و مؤحکم اولان، باشي گؤيلره چاتان و دونيانين هر طرفئندن گؤرونَن،

4:21  يارپاقلاري گؤزل، ميوه‌لري چوخ و هر کس اوچون يِمه‌يي اولان، آلتيندا چؤل حيوانلاري کؤلگه تاپان و بوداقلاريندا يِرئن قوشلاري يووا قوران

4:22  آغاج سنسن، ای پادشاه. سن بؤيويوب مؤحکملَندئن، عظمتئن آرتيب گؤيلره، حاکئمئيّتئن دونيانين هر طرفئنه چاتدي.

4:23  پادشاه يوخودا گؤردو کي، نظارت ادن موقدّس بئر ملک گؤيلردن اِنئب ددي: «بو آغاجي کَسئب محو ادئن، آمّا کؤتويو ائله کؤکلرئني دمئر و بورونجله چَنبَرله‌يئب تورپاغين ائچئنده، چؤل اوتلاري آراسيندا ساخلايين. قوي او، گؤيلرئن شِحي ائله ائسلانسين و يدّي زامان کِچَنه قدر پايي چؤلون حيوانلاري ائله اولسون.»

4:24  ای پادشاه، يوخونون يوزومو بودور: اوجالاردا اولان طرفئندن آغام پادشاهين ضئدّئنه بو حؤکم گلئب:

4:25  سن ائنسانلار آراسيندان قووولاجاقسان، چؤل حيوانلاري ائله ياشاياجاقسان، سنه اؤکوز کئمي اوت يِدئرده‌جکلر، گؤيلرئن شِحي ائله ائسلاناجاقسان و يدّي زامان کچه‌جک، او زاماناجاق کي، سن درک اده‌سن کی، ائنسان پادشاهليغي اوستونده اوجالاردا اولان حؤکمرانليق ادئر و اونو کئمه ائسته‌سه، اونا ورئر.

4:26  آغاجين کؤتويو ائله کؤکلرئنئن قالماسي باره‌ده اولان فرمانين معناسي بودور کي، سن گؤيلرئن حؤکمرانليق اتدئيئني درک ادندن سونرا پادشاهليغين سنه قايتاريلاجاق.

4:27  بونا گؤره ده ای پادشاه، قوي منئم مصلحتئم سنه مقبول اولسون: عدالتله رفتار اتمکله گوناهلاريندان اَل چک، يوخسوللارا مرحمت اتمکله تقصئرلرئندن اَل چک کي، بلکه بونونلا سنئن رئفاهينين مودّتي اوزاديلسين."

4:28  بوتون بونلار پادشاه نِبوکَدنِصّرئن باشينا گلدي.

4:29  اون ائکي آي کِچَندن سونرا بابئلده‌کي سارايينين داميندا گَزَن واخت ددي:

4:30  "مگر بو، بؤيوک بابئل ديئل کي، من اونو شان-شؤهرتئم اوچون بؤيوک قودرتئمله پايتخت آديندا تئکمئشم؟"

4:31  سؤز پادشاهين آغزيندان چيخماميشدي کي، گؤيلردن بئر سَس گلدي: "ای پادشاه نِبوکَدنِصّر، سنه ديئلئر کي، پادشاهليغين اَلئندن آليندي.

4:32  سن ائنسانلار آراسيندان قووولاجاق، چؤل حيوانلاري ائله ياشاياجاقسان، سنه اؤکوز کئمي اوت يِدئرده‌جکلر. يدّي زامان کچه‌جک، او قدر کي، درک اده‌سن کی، ائنسان پادشاهليغي اوستونده اوجالاردا اولان حؤکمدارليق ادئر و اونو کئمه ائسته‌سه، اونا ورئر."

4:33  ديئلَن حادئثه‌لر او ساعات نِبوکَدنِصّرئن باشينا گلدي: او، ائنسانلار آراسيندان قووولدو، اؤکوز کئمي اوت يِمَيه باشلادي و گؤيلرئن شِحي ائله ائسلاندي. اونون توکو قارتال توکو کئمي، ديرناغي قوش ديرناغي کئمي اوزاندي.

4:34  "او گونلرئن آخيريندا من نِبوکَدنِصّر اوزومو گؤيلره توتدوم و عاغليم باشيما قاييتدي. اوجالاردا اولان تاريني حمد اتدئم، ابدی ياشاياني مدح ادئب عئزّتلَندئردئم، چونکي اونون حؤکمرانليغي ابدي‌دئر و پادشاهليغي نسئلدن نسله داوام ادئر.

4:35  دونيادا ياشايانلارين هاميسي هچ بئر شي ساييلير. او هم گؤي قوشونونون، هم ده دونيادا ياشايانلارين آراسيندا اؤز حؤکمونو يِرئدئر. اونون اَلئني ساخلايان و اونا «نه ادئبسن؟» دئيَن بئر کس ده يوخدور.

4:36  او زامان عاغليم باشيما گلدي. پادشاهليغيمين عئزّتي اوچون جاه-جلاليم گئنه اؤزومه قاييتدي. موشاوئرلرئم و اعيانلاريم منی آختاريب تاپديلار. من گئنه اؤز تختئمه قاييتديم و عظمتئم داها دا آرتدي.

4:37  ائندي من نِبوکَدنِصّر گؤيلرئن پادشاهينا حمد ادئرم و اونو مدح ادئب عئزّتلَندئرئرَم، چونکي اونون بوتون ائشلري دوز، يوللاري دا عدالتلي‌دئر و قودرتي وار کی، کئبئرله گَزَنلري آلچالتسين."

Chapter 5

5:1  پادشاه بَلشَصّر مئن نفر اعياني اوچون بؤيوک بئر ضئيافت قوردو و اونلارلا شراب ائچدي.

5:2  بَلشَصّر شراب ائچه‌رکَن امر اتدي کي، آتاسي نِبوکَدنِصّرئن اورشَلئمده‌کي معبددن چيخارتديغي قيزيل و گوموش قابلاري گتئرسئنلر و پادشاه، اعيانلاري، آروادلاري و جارئيه‌لري اونلارلا شراب ائچسئنلر.

5:3  او واخت معبددن-تارينين اورشَلئمده اولان اِوئندن چيخاريلميش قيزيل قابلار گتئرئلدي. پادشاه، اعيانلاري، آروادلاري و جارئيه‌لري بونلارلا شراب ائچمه‌يه باشلاديلار.

5:4  اونلار شراب ائچه‌رَک قيزيل، گوموش، بورونج، دمئر، آغاج و داش آللاهلارا حمد اتدئلر.

5:5  اِله بو آن بئر ائنسان اَلئنئن بارماقلاري گؤروندو و شامدانين يانيندا پادشاه سارايينين دووارينين سوواغي اوستونه يازي يازدي. پادشاه يازان اَلي گؤردو.

5:6  او واخت پادشاهين رنگي سولدو و دوشونجه‌لري اونو واهئمه‌يه سالدي. بِلئنئن عَضَله‌لري ضعئفله‌دي و دئزلري بئربئرئنه دَيميه باشلادي.

5:7  پادشاه اوجادان قيشقيردي کي، اووسونچولاري، مونجّئملري و فالچيلاري گتئرسئنلر. بابئلئن حئکمتلی‌لرئنه بله ددي: "کئم بو يازيلاني منه اوخويوب معناسيني تشرئح اتسه، اونا ارغواني لئباس گِيئندئرئله‌جک، بوينونا قيزيل زنجئر آسيلاجاق و پادشاهليقدا اوچونجو آدام اولاجاق."

5:8  پادشاهين بوتون حئکمتلی‌لري ائچه‌ري گئردئلر، لاکئن يازيلاني نه اوخويا، نه ده معناسيني پادشاها تشرئح اده بئلدئلر.

5:9  او واخت پادشاه بَلشَصّر داها چوخ واهئمه‌يه دوشدو و رنگي سولدو، اعيانلاري دا حيرته دوشدولر.

5:10  ملکه پادشاهين و اعيانلارينين سؤزلرئني اشئدئب ضئيافت اوتاغينا گلدي. ملکه بله ددي: "قوي پادشاه همئشه صاغ اولسون، فئکئرلرئن سني واهئمه‌يه سالماسين، رنگئن ده سولماسين.

5:11  سنئن پادشاهليغيندا موقدّس آللاهلارين روحونا مالئک اولان بئر آدام وار. سنئن آتانين دؤورونده او ائشيق، فهم و حئکمت آللاهلارين حئکمتي کئمي اوندا وار ائدي. آتان پادشاه نِبوکَدنِصّرئن اؤزو، اونو سحربازلارين، اووسونچولارين، مونجّئملرئن و فالچيلارين باشچيسي قويموشدو.

5:12  چونکي پادشاهين بِلطِشَصّر آدلانديرديغي بو آدام يعني دانيال خارئقولعاده بئر روحا، معرئفته، و بصئرته صاحئبدئر، يوخولاري تعبئر اتمه‌يه، موعمّالاري آچماغا و چتئنلئکلري حلّ اتمه‌يه ده قابئلئيّتي وار. ائندي قوي دانيالي چاغيرسينلار، او سنه بونون معناسيني تشرئح اده‌جک."

5:13  او واخت دانيالي پادشاهين حوضورونا گتئردئلر و پادشاه اوندان سوروشدو: "آتام پادشاهين يهودادان اسئر ادئب گتئردئيي يهودالي‌لاردان اولان دانيال آيا سنسن؟

5:14  من سنئن حاقّيندا اِشئتمئشم کي، سنده آللاهلارين روحو وار، ائشيق، فهم و بؤيوک حئکمت صاحئبي‌سن.

5:15  باخ، حوضوروما حئکمتلی‌لر و اووسونچولار گتئرئلدي کي، بو يازيلاني اوخويوب معناسيني منه آچسينلار، لاکئن اونلار بونو منه تشرئح اده بئلمه‌دئلر.

5:16  لاکئن سنئن حاقّيندا اِشئتمئشم کي، تعبئر ادئب چتئنلئکلري حلّ اده بئلئرسن. اگر ائندي بو يازيلاني اوخويوب معناسيني تشرئح اده بئله‌سن، سنه ارغواني لئباس گِيئندئرئله‌جک، بوينونا قيزيل زنجئر آسيلاجاق و پادشاهليقدا اوچونجو آدام اولاجاقسان."

5:17  او واخت دانيال پادشاها جاواب وردی: "قوي هدئيّه‌لرئن اؤزونه قالسين، پاداشيني دا آيريسينا ور. آمّا يازيلاني من پادشاها اوخويوب معناسيني تشرئح اده‌جيم.

5:18  ای پادشاه! اوجالاردا اولان تاري سنئن آتان نِبوکَدنِصّره پادشاهليق، عظمت، عئزّت و جاه-جلال ورمئشدي.

5:19  تارينين اونا وردئيي عظمته گؤره بوتون خالقلارين، مئلّتلرئن و دئل‌لرئن آداملاري اوندان قورخوب اسئردئلر. او ائسته‌دئيي آدامي اؤلدورَردي، ائسته‌دئيي آدامي صاغ بوراخاردي، ائسته‌دئيي آدامي اوجالداردي، ائسته‌دئيي آدامي آلچالداردي.

5:20  آمّا او زامان کی، اوره‌يي کئبئرله‌نئب روحو کئبئرله عئنادکار اولدو، پادشاهليق تختئندن ساليندي و عئزّتي اَلئندن آليندي.

5:21  او، ائنسانلار آراسيندان قووولدو، آغلي حيوان آغلينا چِورئلدي و وحشي اِششَکلرله ياشاماغا باشلادي. اونا اؤکوز کئمي اوت يِدئرئردئلر، بدني گؤيلرئن شِحي ائله ائسلانيردي. او قدر کي، نهايت، درک اتدي کي، اوجالاردا اولان تاري ائنسان پادشاهليقلاري اوستونده حؤکمرانليق ادئر و کئمي ائسته‌يئر، اونلارا باشچي قويور.

5:22  و اونون اؤولادي سن ای بَلشَصّر، بوتون بونلاري بئلدئيئن حالدا، گئنه اؤزونو آلچاتمادين،

5:23  عکسئنه، گؤيلرئن پروردئگارينين ضئدّئنه کئبئرلَندئن. اونون معبدئنئن قابلاريني سنئن حوضورونا گتئردئلر و سن، اعيانلارين، آروادلارين، جارئيه‌لرئن بونلارلا شراب ائچدئنئز. سن قيزيل-گوموش، بورونج، دمئر، آغاج و داشدان اولان آللاهلارا کي، نه گؤرورلر، نه اِشئدئرلر، نه ده آنلاييرلار، حمد اتدئن. لاکئن او تاريني کي، نفسئن اونون اَلئنده‌دئر و بوتون طرئقلرئن اونوندور، عئزّتلَندئرمه‌دئن.

5:24  بونا گؤره ده اونون طرفئندن بئر اَل گؤنده‌رئلئب بو سؤزلري يازدي.

5:25  يازيلان سؤزلر بودور: مِنا، مِنا، تِقِل و پَرسئن.

5:26  سؤزلرئن معناسي آمّا بودور: مِنا-تاري سنئن پادشاهليق مودّتئني حسابلاييب و اونا آخير قويوب؛

5:27  تِقِل-سن تَره‌زئده چکئلئبسن و يونگول اولدوغون بئلئنئب؛

5:28  پَرسئن-سنئن پادشاهليغينين بؤلونه‌رک مادلي‌لارا و فارسلارا ورئلئب."

5:29  او واخت بَلشَصّرئن امري ائله دانيالا ارغواني لئباس گِيئندئردئلر، بوينونا قيزيل زنجئر آسديلار و او، پادشاهليقدا اوچونجو آدام اعلان اولوندو.

5:30  همئن گجه بابئل پادشاهي بَلشَصّر اؤلدورولدو.

5:31  آلتميش ائکي ياشلاردا اولان مادلي داريوش حاکئمئيّتي اَلئنه آلدي.

Chapter 6

6:1  داريوشا موناسئب گؤروندو کي، اؤلکه‌يه باشچيليق اتمک اوچون پادشاهليغينين بوتون اراضئسئنه يوز ائيئرمي ساتراپ تعيئن اتسئن،

6:2  و اونلارا اوچ وزئر باشچيليق اتسئن. بو ساتراپلار اونلارا حسابات ورسئنلر، اِله کي، پادشاها زئيان دَيمه‌سئن. همئن اوچ وزئردن بئري دانيال ائدي.

6:3  دانيال باشقا وزئرلردن و ساتراپلاردان يوخاري ائدي، چونکي اوندا خارئقولعاده بئر روح وار ائدي. بونا گؤره ده پادشاه قرارا گلمئشدي کي، اونو بوتون اؤلکه‌يه باشچي قويسون.

6:4  بله اولاندا، باشقا وزئرلر و ساتراپلار بئر بهانه آختارماغا باشلاديلار کي، اونونلا دانيالدان پادشاهليغين ائداره‌سي حاقّيندا شئکايت اتسئنلر، آمّا هچ بئر بهانه و تقصئر تاپا بئلمه‌دئلر، چونکي دانيال صادئق بئر آدام ائدي و اوندا هچ بئر سهو و يا تقصئر تاپيلمادي.

6:5  نهايت، بو آداملار ددئلر: "بئز دانيالين ضئدّئنه هچ بئر بهانه تاپماياجاغيق مگر بو کي، دانيالين تاريسينين دئنئنده اونون ضئدّئنه بئر شي تاپاق."

6:6  او واخت بو وزئرلر و ساتراپلار بئرله‌شئب پادشاهين يانينا گلدئلر و اونا بله ددئلر: "قوي پادشاه داريوش همئشه صاغ اولسون!

6:7  اؤلکه‌نئن بوتون وزئرلري، قاييم‌مقاملاري، ساتراپلاري، موشاوئرلري و والئلري بئرلئکده راضيلاشديلار کي، پادشاه بله بئر فرماني و قدغن امرئني صادئر اتسئن: ای پادشاه، اوتوز گون عرضئنده کئم سندن باشقا بئر آللاها، يا دا ائنسانا دوعا اتسه، شئرلر اولان قويويا آتيلسين.

6:8  ای پادشاه، ائندي بو قدغن امرئني ور، ماد و فارس قانونلارينا اَساسن دَيئشئلمَز و هچ واخت پوزولمايان بو فرماني ائمضالا."

6:9  پادشاه داريوش بله بئر فرماني و قدغن امرئني ائمضالادي.

6:10  دانيال بله بئر فرمانين ائمضالانديغيني اؤيرَندئکده اؤز اِوئنه قاييتدي. اونون يوخاري اوتاغينين اورشَلئمه طرف اولان پنجره‌لري آچيق ائدي. دانيال اوّللر اتدئيي کئمي گونده اوچ دفه دئزه دوشوب اؤز تاريسينا دوعا اتدي و اونون قاباغيندا شوکور اتدي.

6:11  او واخت بو آداملار بئرلئکده اورايا گدئب دانيالين تاريسينا دوعا اتدئيئني و يالوارديغيني گؤردولر.

6:12  سونرا گلئب پادشاها اؤز قدغن امري باره‌ده ددئلر: "ای پادشاه، مگر سن بله بئر قدغن امرئني ائمضالاييبسان کي، اوتوز گون عرضئنده کئم سندن باشقا بئر آللاها، يا دا ائنسانا دوعا اتسه، شئرلر اولان قويويا آتيلسين؟" پادشاه جاواب وردی: "بو قرار دَيئشئلمَز اولان ماد و فارس قانونلارينا اَساسن قطعي‌دئر."

6:13  او واخت اونلار پادشاها ددئلر: "ای پادشاه، اسئر اولونموش يهودالي‌لاردان اولان دانيال نه سنه اهمئيّت ورئر، نه ده ائمضالاديغين قدغن امرئنه! گونده اوچ دفه دوعا ادئر."

6:14  پادشاه بو سؤزلري اشئدنده چوخ کَدَرلَندي و اوره‌يئنده نئيّت اتدي کي، دانيالي قورتارسين. پادشاه حتّا گونش باتانا قدر اونو خئلاص اتمه‌يه چاليشدي.

6:15  لاکئن او آداملار بئرلئکده پادشاهين يانينا گلئب اونا ددئلر: «ای پادشاه، بونو بئل کي، ماد و فارس قانونلارينا گؤره پادشاهين تصدئق اتدئيي قدغن امري و فرماني دَيئشئلمَز."

6:16  بلجه پادشاه امر اتدي و دانيالي گتئرئب شئرلر اولان قويويا آتديلار. پادشاه دانيالا بله ددي: "قوي همئشه قوللوق اتدئيئن تارين سني قورتارسين!"

6:17  سونرا بئر داش گتئرئلئب قويونون آغزينا قويولدو. پادشاه اؤزونون مؤهور اوزويو و اعيانلارينين اوزوکلري ائله داشي مؤهورله‌دي کي، دانيال حاقّيندا هچ بئر شي دَيئشئلمه‌سئن.

6:18  سونرا پادشاه اؤز سارايينا قاييتدي. گجه‌ني اوروج توتدو، کِف اوچون اونا هچ بئر شي گتئرئلمه‌دي، و يوخوسو دا قاچدي.

6:19  سحر آچيلاندا پادشاه يِرئندن قالخيب تَله‌سئک شئرلرئن اولدوغو قويويا گتدي.

6:20  اورايا ياخينلاشاندا، کَدَرلي سَسله دانيالي چاغيريب ددي: "ای دانيال، وار اولان تارينين قولو! همئشه قوللوق اتدئيئن تارين آيا سني شئرلردن قورتارا بئلدي؟"

6:21  او واخت دانيال پادشاها ددي: «قوي پادشاه همئشه صاغ اولسون!

6:22  تاريم اؤز مَله‌يئني گؤنده‌رئب شئرلرئن آغزيني باغلادي و اونلار منه هچ زئيان يتئرمه‌يئبلر، چونکي منئم تارينين حوضوروندا تقصئرسئز اولدوغوم بئلئنئب. ای پادشاه، سنئن ده ضئدّئنه هچ بئر ائش گؤرمه‌مئشم."

6:23  او واخت پادشاه چوخ سِوئندي و امر اتدي کي، دانيالي قويودان چيخارتسينلار. بلجه دانيال قويودان چيخاريلدي و اونون بدنئنده هچ بئر زَده يوخ ائدي، چونکي اؤز تاريسينا بِل باغلاميشدي.

6:24  پادشاه امر اتدي و دانيالا ائتّئهام ووران آداملار گتئرئلدي. اونلاري، اوشاقلاري و آروادلاري ائله بئرلئکده شئرلرئن اولدوغو قويويا آتديلار. قويونون دئبئنه چاتماميش شئرلر اونلاري قاپيب سوموکلرئني تئکه-تئکه اتدئلر.

6:25  او زامان داريوش پادشاه بوتون دونيادا ياشايان خالقلارين، مئلّتلرئن و دئل‌لرئن آداملارينا بله يازدي: "باريشينيز بول اولسون!

6:26  فرمان ورئرم کي، بوتون پادشاهليغيمين اَراضئسئنده اولان آداملار دانيالين تاريسيندان قورخوب تئتره‌سئنلر، چونکي او، وار اولان تاري‌دير، ابدی اولان اودور، اونون پادشاهليغي داغيلماز و حؤکمرانليغي ابدي‌دئر.

6:27  او قورتاريب خئلاص اِدَر، گؤيلرده و يرده علامتلر، مؤجوزه‌لر گؤرسه‌دَر. دانيالي شئرلرئن پنجه‌سئندن او قورتاريب."

6:28  بلجه دانيال داريوشون و فارسلي کوروشون پادشاهليغيندا اوغور قازاندي.

Chapter 7

7:1  بابئل پادشاهي بَلشَصّرئن پادشاهليغينين بئرئنجي ائلئنده دانيال ياتارکَن بئر يوخو گؤردو و اونا رؤيالار گلدي. سونرا يوخونو يازيب مضمونونو قيد اتدي.

7:2  دانيال دانيشماغا باشلاييب ددي: من گجه گلن گؤرونتوده گؤردوم کي، باخ، گؤيلرئن دؤرد کولَه‌يي بؤيوک دهنزئن اوستونده چارپيشير.

7:3  دهنزدن بئربئرئنه اوخشامايان دؤرد بؤيوک حيوان چيخدي.

7:4  بئرئنجئسي شئره بَنزه‌يئردي، آمّا اونون قارتال قانادلاري وار ائدي. من باخارکن اونون قانادلاري قوپاريلدي و او يردن قالديريليب ائنسان کئمي آياق اوسته قالخدي. اونا ائنسان اوره‌يي ورئلمئشدي.

7:5  آيري بئرئسي، ائکئنجي حيوان بئر آيي‌يا بَنزه‌يئردي. او، بئر ياني طرفه قالديريلدي. اونون آغزيندا، دئشلري آراسيندا اوچ قابيرغا سومويو وار ائدي. اونا بله ديئلدي: "قالخ چوخلو اَت يِه."

7:6  بوندان سونرا من پلنگه بَنزه‌ين باشقا بئر حيوان گؤردوم. حيوانين بِلئنده دؤرد قوش قانادي وار ائدي. اونون دؤرد باشي وار ائدي و اونا حاکئمئيّت ورئلمئشدي.

7:7  بوندان سونرا من گجه گلن رؤيالاردا دهشتلي، هيبتلي و چوخ گوجلو اولان دؤردونجو حيواني گؤردوم. اونون بؤيوک دمئر دئشلري وار ائدي. او هر شيي اَزئب يِدي، قاليقلاري دا آياقلاري آلتيندا تاپدالادي. او، قاباقکي حيوانلارين هاميسيندان فرقله‌نئردي و اون بوينوزو وار ائدي.

7:8  من بوينوزلاري دوشونَرکن، اونلارين آراسيندان گئنه کئچئک بئر بوينوز چيخدي و اوّلکي بوينوزلاردان اوچو اونون قاباغيندان گؤتورولدو. بو بوينوزون ائنسان گؤزلري کئمي گؤزلري و تکبّورله دانيشان آغزي وار ائدي.

7:9  باخارکَن گؤردوم کي، تختلر قورولدو و ازلدن وار اولان اؤز تختئنه اوتوردو. اونون اَينئنده قار کئمي آغ پالتار وار ائدي و ساچلاري يون کئمي آغاپّاق ائدي. تختي آلوو دئل‌لري کئمي، چرخلري يانار اود کئمي ائدي.

7:10  قاباغيندان اودلو چاي چيخيب آخيردي. مئنلرجه مئنلر اونا خئدمت ادئردئلر، اون مئنلرجه اون مئنلر اونون حوضوروندا دورموشدولار. محکمه ائجلاسي باشلاندي و کئتابلار آچيلدي.

7:11  او واخت باخماغا داوام وردئم، چونکي بوينوزون ددئيي تکبّورلو سؤزلر منئم دئقّتئمي اؤزونه چکمئشدي. باخارکن گؤردوم کي، حيوان گؤزلرئمئن قاباغيندا اؤلدورولدو و بدني پارچالانيب يانان اودا آتيلدي.

7:12  هَمچئنئن باشقا حيوانلارين دا حاکئمئيّتي اَللرئندن آليندي، آمّا عؤمورلري موعيّن مودّته قدر اوزاديلدي.

7:13  گجه گلن رؤيالاردا گؤردوم کي، باخ، ائنسان اوغلونا بَنزَر بئرئسي گؤيون بولودلاري ائله گلدي. او، ازلدن وار اولانا ياخينلاشدي و اونون حوضورونا گتئرئلدي.

7:14  اونا حاکئمئيّت، عئزّت و پادشاهليق ورئلمئشدي کي، بوتون خالقلارين، مئلّتلرئن و دئل‌لرئن آداملاري اونا خئدمت اتسئنلر. اونون حاکئمئيّتي آخيرا گلميه‌جک، ابدی حاکئمئيّتدئر. اونون پادشاهليغي اصلا يوخ اولماياجاق.

7:15  من دانيالا گلئنجه، روحوم بدنئمده پرئشان اولدو و گلن رؤيالار منی واهئمه‌يه سالدي.

7:16  اورادا دوران آداملاردان بئرئنه ياخينلاشيب بوتون بو شيلرئن حقئقي معناسي حاقّيندا سوروشدوم. او آدام بو شيلرئن معناسيني منه تشرئح ادئب بئلدئردي:

7:17  "بو دؤرد بؤيوک حيوان يردن قالخان دؤرد پادشاهليقدير.

7:18  سونرا پادشاهليغي حاق-تاعالانين موقدّسلري آلاجاقلار، و پادشاهليغا ابده‌جک، ابددن ابده‌جک صاحئب اولاجاقلار."

7:19  او واخت من باشقالاريندان فرقله‌نَن دؤردونجو حيوان باره‌ده ائسته‌دئم کی، حقئقي معناني بئلئم. او، چوخ قورخولو ائدي، دمئر دئشلري و بورونج ديرناقلاري ائله اَزئب يِيئردي، قاليقلاري دا آياقلاري آلتيندا تاپدالاييردي.

7:20  ائسته‌دئم اونون باشيندا اولان اون بوينوز حاقّيندا و داها چيخان او بئري بوينوز حاقّيندا و اوچو اونون قاباغيندا دوشدويو باره‌ده بئر بئلئم. بو همئن او بوينوز ائدي کي، گؤزلري و تکبّورله دانيشان آغزي وار ائدي و گؤرونوشو او بئري بوينوزلاريندان داها هيبتلي ائدي.

7:21  من باخارکن گؤردوم کي، بو بوينوز موقدّسلرله موحارئبه ادئب اونلارا قالئب گلدي؛

7:22  او واختا قدر کي، ازلدن وار اولان گلدي، حاق-تاعالانين موقدّسلرئنئن خِيرئنه حؤکم ورئلدي و پادشاهليغا موقدّسلرئن صاحئب اولدوغو واخت يِتئشدي.

7:23  او بونو بله تشرئح اتدي: "دؤردونجو حيوان يِر اوزونده اولاجاق دؤردونجو پادشاهليقدير. او بوتون باشقا پادشاهليقلاردان فرقلي اولوب بوتون يِر اوزونو اوداجاق و هر شيي تاپدالاييب اَزه‌جک.

7:24  اون بوينوزون معناسي بودور کي، بو پادشاهليقدان اون پادشاه چيخاجاق. اونلاردان سونرا دا اوّلکئلردن فرقلي باشقا بئر پادشاه چيخيب اوچ پادشاهي ييخاجاق.

7:25  حاق-تاعالانين ضئدّئنه سؤزلر دئيه‌جک و حاق-تاعالانين موقدّسلرئني ذلئل اده‌جک. دوشونه‌جک کي، حتّا مؤوسوملري و قانونلاري دا دَيئشسئن. اونلار بئر زامان، ائکي زامان و ياريم زامان عرضئنده اونا تسلئم ادئله‌جک.

7:26  لاکئن سونرا محکمه قورولاجاق و اونون حاکئمئيّتي اَلئندن آليناجاق، ابدئلئک محو اولوب يوخ اولاجاقدير.

7:27  پادشاهليق، حاکئمئيّت و گؤيلرئن آلتينداکي بوتون پادشاهليقلارين عظمتي حاق-تاعالانين موقدّس خالقينا ورئله‌جک. اونون پادشاهليغي ابدی پادشاهليق اولاجاق و بوتون حاکئمئيّتلر اونا قوللوق ادئب ائطاعت اده‌جک."

7:28  بورادا سؤز بئتئر. من دانيالا گلئنجه، دوشونجه‌لرئم منی واهئمه‌يه سالدي و رنگئم آتدي. لاکئن بو سؤزلري اوره‌يئمده ساخلاديم.

Chapter 8

8:1  اوّل منه گلن رؤيادان سونرا، بَلشَصّر پادشاهين حؤکمدارليغينين اوچونجو ائلئنده من دانيالا باشقا بئر رؤيا گلدي.

8:2  رؤيادا اؤزومو عِيلام وئلايتئنئن شوشَن قالاسيندا گؤردوم. همئن رؤيادا من "اوله‌ي" کانالينين کناريندا دايانميشديم.

8:3  باشيمي قالديريب گؤردوم کي، کانالين کناريندا بئر قوچ دوروب. اونون ائکي بوينوزو وار ائدي. بوينوزلارينين هر ائکئسي اوزون ائدي، بئري او بئرئسئندن اوزون ائدي و اوزون اولان سونرادان چيخدي.

8:4  من گؤردوم کي، بو قوچ قربه، شئمالا و جنوبا طرف بوينوز وورور. هچ بئر حيوان اونون قاباغيندا دورا بئلمئردي و اونون اَلئندن قورتاران يوخ ائدي. او ائسته‌دئيئني اتدي و اؤزونو بؤيوک اتدي.

8:5  من بو باره‌ده دوشونَرکَن، قربدن بئر اِرکَک کِچي گلدي. اونون گؤزلري آراسيندا گؤزه چارپان بئر بوينوزو وار ائدي. او، آياغي يِره توخونمادان، بوتون يِر اوزونو کِچدي.

8:6  او، کانالين کناريندا دوردوغونو گؤردويوم ائکي بوينوزو اولان قوچون يانينا گلدي و بؤيوک حئدّتله اونون اوستونه يوگوردو.

8:7  من گؤردوم کي، او قِيضه گلئب قوچا هوجوم اتدي و قوچو ووروب ائکي بوينوزونو قيردي. قوچدا اونون قاباغيندا دورماغا قووّت يوخ ائدي. او، قوچو يِره ييخيب تاپدالادي. قوچو اونون اَلئندن قورتاران يوخ ائدي.

8:8  سونرا کِچي چوخ بؤيودو، لاکئن قووّتلي زامانيندا بؤيوک بوينوزو قيريلدي. اونون عوضئنه گؤزه چارپان دؤرد بوينوز چيخدي کي، گؤيون دؤرد يِلئنئن طرفئنه يؤنَلمئشدي.

8:9  اونلارين بئرئندن باشقا بئر کئچئک بوينوز چيخيب جنوبا، شرقه و گؤزل اؤلکه‌يه طرف چوخ اوزاندي.

8:10  او حتّا گؤي قوشونونا قدر اوزاندي بو قوشونون و اولدوزلارين بئر حئصّه‌سئني يِره ساليب تاپدالادي.

8:11  حتّا بو قوشونون باشچيسينا قدر اؤزونو اوجالتدي. اونون دائمي يانديرما قورباني دايانديريلدي و موقدّس مکاني يِره ييخيلدي.

8:12  عاصئلئک اوزوندن بو قوشون و دائمي يانديرما قورباني کئچئک بوينوزا تسلئم اولوندو. او، حقئقتي يِره چيرپيب، اتدئيي هر ائشده اوغور قازاندي.

8:13  من بئر موقدّسئن سَسئني اشئتدئم و باشقا بئر موقدّس، دانيشانا ددي: "دائمي يانديرما قورباني باره‌ده اولان رؤيا نه واختا قدر اوزانير، هم ده وئرانه‌لئک گتئرن عاصئلئک حاقّيندا اولان رؤيا نه قدر چکئر؟ موقدّس يِرئن و قوشونون تاپدالانماسينا نه واختا قدر ائجازه ورئله‌جک؟"

8:14  سونرا منه ددي: "۲۳۰۰ آخشام و سحر کِچَنه قدر. اوندان سونرا موقدّس يِر برپا اولوناجاق."

8:15  من دانيال بو گؤرونتونو گؤرنده ائسته‌دئم کي، اونون معناسيني بئلئم. بو زامان قاباغيمدا ائنسان گؤرونوشونده اولان بئر نفر داياندي.

8:16  من اوله‌ي کاناليندان بئر ائنسان سَسي اشئتدئم. او نئدا ادئب ددي: «ای جَبراييل، بو گؤرونتونو اونا باشا سال."

8:17  او، دايانديغيم يِره ياخينلاشدي. يانيما چاتاندا، من دهشته دوشوب اوزو اوسته ييخيلديم. لاکئن او منه ددي: "ای بشر اوغلو، بئل کي، بو رؤيا آخير زامانا عاييددئر."

8:18  او منئمله دانيشديغي واخت، اوزو اوسته ييخيليب درئن يوخويا گتدئم. آمّا او منه توخونوب منی آياق اوسته قالديردي

8:19  و ددي: "باخ، سنه بئلدئرئرم کی، تارينين نهايت زامانينين قضب گونلرئنده نه باش وره‌جک. چونکي رؤيا آخير زامانين موعيّن واختينا عاييددئر.

8:20  گؤردويون ائکي بوينوزلو قوچ، ماد و فارس پادشاهلاري‌دير.

8:21  توکلو اِرکَک کِچي ده يونان پادشاهي‌دير، اونون گؤزلري آراسيندا اولان بؤيوک بوينوز، بئرئنجي پادشاهدير.

8:22  قيريلان بوينوزون يرئنه چيخان دؤرد بوينوز، او مئلّتدن چيخاجاق دؤرد پادشاهليغي تمثئل ادئر. لاکئن اونلار بئرئنجي پادشاه قدر گوجلو اولماياجاقلار.

8:23  اونلارين حاکئمئيّتئنئن آخيريندا، او زامان کي، عاصئلر حدلرئندن آشيبلار، بئر پادشاه چيخاجاق کی، حياسيزليقدا و حئيله‌‌گرلئکده ماهئردئر.

8:24  او چوخ گوجلَنه‌جک، آمّا اؤز گوجو ائله يوخ! عجايئب داغينتي‌لار عمله گتئره‌جک، اتدئيي هر ائشده اوغور قازاناجاق، ائگئد آداملاري و موقدّس آداملاري قيراجاق.

8:25  اؤز حئيله‌گَرلئيي ائله مکرلي ائشلرئنده اوغور قازاناجاق و اوره‌يئنده اؤزونه کئبئرلَنه‌جک. ائخطار ورمه‌دن چوخلو آدامي هلاک اده‌جک. باشچيلار باشچيسينا ضئدّ چيخاجاق، آمّا ائنسان اَلي دَيمه‌دن محو اولاجاق.

8:26  آخشام و سحر باره‌ده سنه گؤرسدئلَن بو رؤيا حقئقتدئر. آنجاق سن بو گؤرونتونو مؤهورله، چونکي او، اوزاق دؤوره عاييددئر."

8:27  او واخت من دانيال طاقتدن دوشدوم و بئر نِچه گون ناخوش اولدوم. سونرا قالخيب پادشاهين ائشلري ائله مشغول اولماغا باشلاديم. لاکئن من بو رؤيادان حِيرت ائچئنده ائدئم و اونو باشا دوشموردوم.

Chapter 9

9:1  ماد طايفاسيندان اَخَشوِروشون اوغلو داريوشون پادشاهليغينين بئرئنجي ائلي ائدي. او، کَلدانئلر اوستونه پادشاه قويولموشدو.

9:2  اونون پادشاهليغينين بئرئنجي ائلئنده، من دانيال، کئتابلاردان اؤرشَلئمئن وئران قالاجاغينين نِچه ائل چکه‌جيئني اؤيرَندئم کي، ربّئن سؤزو اونو اِرِميا پيغمبره آشکار اتمئشدي؛ يعني يتمئش ائل.

9:3  من پروردئگار تارييا اوز توتدوم، چول گِيئب کوله اوتوردوم، اوروج توتاراق دوعا و يالواريشلا اونو آختارديم.

9:4  تاريم ربّه دوعا اتدئم و اِعتئراف اده‌رک ددئم: "سنه دوعا ادئرم، ای بؤيوک و زَهملي پروردئگار تاري! سن، سني سِوَنلر و امرلرئنه عمل ادنلر اوچون عهدئنه صادئق قاليب محبّت گؤرسه‌دئرسن.

9:5  بئز گوناه و خاطا اتمئشئک، پئسلئک ادئب سنه عاصي اولموشوق. سنئن امرلرئندن و حؤکملرئندن اوز دؤنده‌رمئشئک.

9:6  بئز سنئن پيغمبرلرئنه کي، سنئن آدينلا پادشاهلاريميزا، باشچيلاريميزا، آتالاريميزا و اؤلکه‌نئن بوتون خالقينا دانيشيرديلار، قولاق آسماميشيق.

9:7  ای پروردئگار، صالحلئک سنه عاييددير، لاکئن بئزه بو گونکو کئمي اوز قاراليغي! بو اوز قاراليغي، يهودا آداملارينا، اورشَلئمده ياشايانلارا و بوتون اوزاقدا و ياخيندا اولان ائسرايئل‌لی‌لره عايئددير کي، سن اونلاري سنه اتدئکلري خائنلئک اوزوندن بوتون اؤلکه‌لرده اسئر اتدئن.

9:8  يارب، بئزئم، پادشاهلاريميزين، باشچيلاريميزين و آتالاريميزين اوزو قارادير، چونکي سنئن ضئدّئنه گوناه اتمئشئک.

9:9  مرحمت و باغيشلاماق پروردئگار تاريميزا عاييددير، چونکي بئز اونون ضئدّئنه عوصيان اتمئشئک.

9:10  تاريميز ربّئن سؤزونه قولاق آسماميشيق، اؤز قوللاري پيغمبرلر واسئطه‌سئله بئزه وردئيي قانونلارينا عمل اتمه‌مئشئک.

9:11  بوتون ائسرايئللی‌لر سنئن قانونونو پوزوب آزديلار، سنئن سؤزونه قولاق آسماديلار. بونا گؤره ده سن آند ائچدئيئن لعنتي کي، تارينين قولو موسانين قانونوندا يازيلميشدي، باشيميزا ياغديردين، چونکي اونون ضئدّئنه گوناه اتمئشئک.

9:12  او دا باشيميزا بؤيوک بلا گتئره‌رک بئزئم و حؤکم ادن حاکئملرئمئزئن ضئدّئنه ددئيي سؤزلري يرئنه يتئردي، چونکي اورشَلئمه گلن بلا گؤيلر آلتيندا اولان هچ بئر يِره گلمه‌يئب.

9:13  موسانين قانونوندا يازيلديغي کئمي بوتون بو بلا باشيميزا گلدي؛ آمّا حله ده تاريميز ربّئن ائلتئفاطيني آختارماميشيق کي، تقصئرلرئمئزدن دؤنَک و اونون حقئقتئني درک اِدَک.

9:14  رب ده حاضيرلاديغي بو بلاني باشيميزا گتئردي. چونکي تاريميز رب اتدئيي بوتون ائشلرئنده صالحدئر، و بئز اونون سَسئنه قولاق آسماميشيق.

9:15  ای تاريميز پروردئگار، سن اؤز خالقيني مئصئر تورپاغيندان قووّتلي اَلئنله چيخارتدين و بو گونه قدر اؤزون اوچون بئر آد قازاندين! آمّا بئز گوناه ائشلَتدئک، پئسلئک اتدئک.

9:16  ای پروردئگار، بوتون صالحلئيئنه گؤره سنه يالواريرام، قِيض و قضبئني اؤز شهرئن اورشَلئمدن، موقدّس داغيندان دؤنده‌ر. چونکي بئزئم گوناهلاريميزدان و آتالاريميزين تقصئرلرئندن اؤتري اورشَلئم و سنئن خالقين بوتون اطراف خالقلار آراسيندا روسواي اولدو.

9:17  ای تاريميز، ائندي قولونون دوعاسيني و يالواريشلاريني اشئت. ای پروردئگار، اؤز آدينين خاطئرئنه ائشيقلي اوزونو وئران اولان موقدّس مکانينا طرف چِوئر.

9:18  ای تاريم، قولاق ورئب اشئت، گؤزونو آچيب بئزئم وئرانليقلاريميزي و سنئن آدينلا چاغيريلان شهري گؤر. چونکي اؤز صالحلئيئمئزه گؤره يوخ، سنئن بؤيوک مرحمتئنه گؤره يالواريشلاريميزي سنئن حوضورونا تقدئم ادئرئک.

9:19  ای پروردئگار، اشئت، ای پروردئگار، باغيشلا، ای پروردئگار، دئقّت ات و حرکته گل. ای تاريم، اؤز آدينين خاطئري اوچون يوباتما، چونکي شهرئن و خالقين سنئن آدينلا چاغيريلير."

9:20  من حله دانيشيب دوعادا اؤزومون و خالقيم ائسرايئلئن گوناهلاريني اعتئراف اده‌رک تاريمين موقدّس داغي اوچون يالواريشيمي تاريم ربّه تقدئم ادئردئم کي،

9:21  حله دوعا اِدَرکَن، اوّل گؤرونتوده گؤردويوم آدام-جَبراييل- آخشام قورباني ورئلَن واخت جلد اوچاراق يانيما گلدي.

9:22  او منی باشا سالدي و منئمله دا‌نيشيب ددي: "ای دانيال! ائندي من گلدئم کي، سنه بصئرت و فهم ورئم.

9:23  سنئن دوعانين باشلانيشيندا تاري جاواب وردی و من ده گلدئم کي، اونو سنه چاتديريم، چونکي تاري سني چوخ سِوئر. بونا گؤره ائندي سؤزوم باره‌ده دوشون و رؤياني بئل.

9:24  سنئن خالقين و موقدّس شهرئن اوچون يتمئش هفته تعيئن اولونوب کي، عاصئلئک بئتسئن، گوناه آخيرا چاتديريلسين، تقصئرلر اوچون کفّاره ورئلسئن، ابدی صالحلئک گتئرئلسئن، رؤيا و نبئلئک مؤهورلَنسئن، لاپ موقدّس يِر مسح ادئلسئن.

9:25  بونو بئل و آنلا: اورشَلئمي برپا ادئب تئکمک اوچون ورئلَن فرمانين چيخماسيندان مسح اولونموش حؤکمدارا قدر، يدّي هفته و آلتميش ائکي هفته اولاجاق. اورشَلئم تزه‌دن کوچه‌لر و خندقله تئکئله‌جک، آمّا بو چتئن واختلاردا اولاجاق.

9:26  آلتميش ائکي هفته‌دن سونرا مسح اولونان هلاک اولاجاق، آمّا بو اؤزو اوچون اولماياجاق. گله‌جک حؤکمدارين خالقي، شهري و موقدّس يري وئران اده‌جک. اونون آخيري سل کئمي اولاجاق. موحارئبه آخيرا قدر داوام اده‌جک. وئرانه‌لئکلر اولاجاغينا قرار ورئلئب.

9:27  او، بئر هفته عرضئنده چوخلاري ائله عهد باغلاياجاق، آمّا هفته‌نئن اورتاسيندا قوربانلا تقدئمي دايانديراجاق. ائيرنجلرئن قانادي اوستونده وئرانه‌لئک گتئرن گله‌جک. او زاماناجاق کي، تعيئن ادئلمئش عاقئبتي وئرانه‌لئک گتئره‌نئن باشينا تؤکولسون."

Chapter 10

10:1  فارس پادشاهي کوروشون حؤکمدارليغينين اوچونجو ائلئنده بِلطِشَصّر آدلانان دانيالا بئر وحی گلدي. بو وحی حقئقي ائدي و بؤيوک بئر ساواشدان سؤز ادئردي. او بو وحيي باشا دوشدو و رؤيا باره‌ده فهمي وار ائدي.

10:2  او گونلر من دانيال اوچ هفته ياس توتدوم.

10:3  اوچ هفته قورتارانا قدر، من دادلي يمک يِمه‌دئم، اَت و شراب دئلئمه دَيمه‌دي و هچ بئر عطئرلي ياغ سورتمه‌دئم.

10:4  بئرئنجي آيين ائيئرمي دؤردونجو گونو من بؤيوک چاي دَجله‌نئن کناريندا ائدئم.

10:5  باشيمي قالديريب گؤردوم کي، کتان پالتار گِيئنمئش، بِلي خالئص قيزيللا قورشانان بئر نفر وار.

10:6  اونون بدني زبرجد کئمي، اوزو شئمشيه بَنزَر، گؤزلري يانار مشعل‌لر کئمي، قول‌لاري و آياقلاري جئلانميش بورونج کئمي ائشيلداييردي، اونون دانيشيغينين سَسي بؤيوک بئر جاماعات گورولتوسو کئمي ائدي.

10:7  فقط من دانيال بو رؤياني گؤردوم، منئمله بئرلئکده اولان آداملار بونو گؤرمه‌دئلر. آنجاق اونلارين آراسينا اِله ولوله دوشدو کي، گئزلَنمک اوچون قاچديلار.

10:8  من تک قالديم. بو بؤيوک رؤياني گؤرنده مَنده قووّت قالمادي، رنگئم برک آتدي و طاقتدن دوشدوم.

10:9  من اونون دانيشيق سَسئني اشئتدئم. دانيشيق سَسئني اشئدنده درئن يوخويا گتدئم و اوزو اوسته دوشوب يِره اوزانديم.

10:10  بو واخت منه بئر اَل توخوندو و منی اَللرئمله دئزلرئمئن اوستونه قويدو.

10:11  او منه ددي: "ای چوخ سِوئلَن دانيال! سنه دِدئيئم سؤزلري درک ات و آياغا قالخ، چونکي ائندي سنئن يانينا گؤندرئلمئشم." او بو سؤزلري دئيَنده، من تئتره‌يه‌رک آياغا قالخديم.

10:12  سونرا منه ددي: "قورخما، دانيال! اوره‌يئني فهم قازانماغا قويدوغون ائلک گوندن، تارينين حوضوروندا اؤزونو باشي‌آشاغي اتدئيئن ائلک گوندن سؤزلرئن اِشئدئلئب و من سنئن سؤزلرئنه گؤره گلمئشم.

10:13  لاکئن فارس اؤلکه‌سئنئن ريئسي ائيئرمي بئر گون منئم ضئدّئمه داياندي. لاکئن باش ريئسلردن بئري اولان مئکاييل کؤمه‌يئمه گلدي، چونکي من اورادا فارس اؤلکه‌سئنئن ريئسلري ائله بئرلئکده قالميشديم.

10:14  ائندي گلدئم کي، گله‌جکده خالقينين باشينا نه گله‌جيئني سنه باشا ساليم، چونکي بو رؤيا گله‌جک دؤوره عاييددير."

10:15  او بله سؤزلر دئيَرکَن من اوزو اوسته يِره ييخيلديم و دئلئم توتولدو.

10:16  بو واخت بشر اؤولادلارينا بَنزه‌ين بئر نفر دوداقلاريما توخوندو. او واخت آغزيمي آچيب دانيشماغا باشلاديم و قاباغيمدا دورانا ددئم: "ای آغام، بو رؤيايا گؤره عذاب ائچئنده قرق اولموشام و طاقتئم قالماييب.

10:17  من قولون آغاملا نجه دانيشا بئله‌رم؟ چونکي مَنده هچ گوج قالماييب، جانيمدا آرتيق هچ نفس يوخدور."

10:18  او واخت ائنسان بَنزه‌يئشئنده اولان همئن شخص گئنه منه توخونوب گوج وردی.

10:19  او ددي: "ای چوخ سِوئلَن، قورخما، سنه آرامليق اولسون، قووّتلي اول، جسور اول!" او منئمله دانيشاندا، من قووّت تاپيب ددئم: "ای آغام، دانيش، چونکي سن منه گوج وردئن."

10:20  او ددي: "آيا بئلئرسن کي، سنئن يانينا نئيه گلمئشم؟ ائندي من قاييديرام کي، فارس ريئسي ائله موبارئزه اِدئم. من گدئنجه يونان ريئسي گله‌جک.

10:21  آنجاق اوّلجه من حقئقت کئتابيندا يازيلميش شيلري سنه بئلدئره‌جيم. اونلارين ضئدّئنه اولان موبارئزه‌ده منه کؤمکچي اولان هچ کس يوخدور، مگر سنئن ريئسئن مئکاييل.

Chapter 11

11:1  من مادلي داريوشون پادشاهليغينين بئرئنجي ائلئنده، اونون يانيندا قالديم کي، اونو تشوئق اِدئب اونا قووّت ورئم.

11:2  ائندي حقئقتي سنه بئلدئره‌جيم: فارس اؤلکه‌سئنده داها اوچ پادشاه اولاجاق. دؤردونجوسونون هاميسيندان چوخ وار-دؤولتي اولاجاق. وار-دؤولتئنئن وسئله‌سي ائله قووّتلَنَنده، هاميني يونان پادشاهليغينين ضئدّئنه قالديراجاق.

11:3  سونرا گوجلو بئر پادشاه گله‌جک و چوخ قودرتله حؤکمدارليق ادئب و اؤز ائسته‌دئيئني اده‌جک.

11:4  لاکئن اونون گلدئيي آن، پادشاهليغي داغيليب گؤيلرئن دؤرد کوله‌يئنئن سمتئنه بؤلونه‌جک، اونون نسلئنه کِچميه‌جک و اونون حؤکمرانليغي کئمي، گوجلو اولماياجاق. چونکي اونون پادشاهليغي داغيلاجاق و نسلئندن اولمايان آداملارا قالاجاق.

11:5  سونرا جنوب پادشاهي گوجلَنه‌جک، لاکئن ريئسلرئندن بئري اوندان داها گوجلو اولاجاق. او حؤکمرانليق اده‌جک و قودرتلي حؤکمدار اولاجاق.

11:6  بئر نِچه ائلدن سونرا اونلار بئربئرلرئنه قوشولاجاقلار. جنوب پادشاهينين قيزي شئمال پادشاهينين يانينا گده‌جک کي، صولح سازئشي باغلاسين. آمّا بو آرواد گوجونو ساخلايا بئلميه‌جک. شئمال پادشاهينين عؤمرو ده، حاکئمئيّتي ده اوزون سورمه‌يه‌جک. آرواد، اونونلا همراه اولانلار، و اونا آتاليق ادن آتاسي، و اونا داياق اولان تسلئم ادئله‌جک.

11:7  آروادين نسلئندن بئري جنوب پادشاهينين يرئنه کچه‌جک. او، شئمال پادشاهينين قوشونونا هوجوم ادئب اونون قالاسينا گئره‌جک. اونلارلا ووروشوب قالئب گله‌جک.

11:8  حتّا اونلارين آللاهلاريني، تؤکمه بوتلرئني قئيمتلي قيزيل و گوموش قابلاري ائله بئرلئکده مئصئره چکئب آپاراجاق. بئر نچه ائل عرضئنده شئمال پادشاهيني راحات بوراخاجاق.

11:9  سونرا او دا جنوب پادشاهينين اؤلکه‌سئنه هوجوم اده‌جک، و اؤز تورپاغينا قاييداجاق.

11:10  سونرا شئمال پادشاهينين اوغوللاري موحارئبه‌يه حاضيرلانيب چوخلو قوشون ييغاجاقلار. قوشون سل کئمي گلئب کچه‌جک و ائره‌لئلَيه‌رَک جنوب پادشاهينين قالاسينا هوجوم اده‌جک.

11:11  جنوب پادشاهي قضبله‌نئب چيخاجاق و اونونلا يعني شئمال پادشاهي ائله ووروشاجاق. او دا بؤيوک بئر قوشون چيخارداجاق، لاکئن بو قوشون جنوب پادشاهينا تسلئم ادئله‌جک.

11:12  قوشون مغلوب اولاندا، جنوب پادشاهينين اوره‌يي کئبئرله‌نئب، اون مئنلرله آدامي هلاک اده‌جک، آمّا قَلَبه‌سي اوزون سورمه‌يه‌جک.

11:13  چونکي شئمال پادشاهي قاييديب اوّلکئندن داها بؤيوک قوشون چيخارداجاق و بئر نِچه ائلدن سونرا تام سئلاحلانميش بؤيوک بئر قوشونلا گله‌جک.

11:14  او زامان بئر چوخو جنوب پادشاهينين ضئدّئنه چيخاجاق. سنئن خالقيندان قولو-‌زورلولار آياغا قالخاجاقلار کي، رؤياني يرئنه يتئرسئنلر، لاکئن اوغور قازانماياجاقلار.

11:15  شئمال پادشاهي گله‌جک و حاصارلارا تورپاق ييغاراق، تپه‌لر دوزه‌لدئب قالالي شهري آلاجاق. جنوبون قووّه‌لري اونون قاباغيندا تاب گتئرميه‌جک، لاپ سِچمه قوشونو دا موقاوئمت گؤرسده بئلميه‌جک.

11:16  اونا هوجوم گتئرن شئمال پادشاهي ائسته‌دئيئني اده‌جک و هچ کس اونون قاباغيندا دورا بئلميه‌جک. گؤزل اؤلکه‌ده قالاجاق و اوراني وئران اتمک قودرتي اونون اَلئنده اولاجاق.

11:17  شئمال پادشاهي قرارا آلاجاق کي، اؤلکه‌سئنئن بوتون قووّه‌لري ائله بئرلئکده گلسئن. او صولح سازئشئنئن شرطلرئني تکلئف ادئب يرئنه يتئره‌جک. جنوب پادشاهليغيني محو اتمک اوچون اونا آروادلارين قيزيني وره‌جک، آمّا حئيله‌سي باش توتماياجاق و اونا کؤمک اولماياجاق.

11:18  سونرا نظرئني ساحئل اؤلکه‌لرئنه چِوئره‌جک و اونلارين چوخونو آلاجاق. لاکئن بئر سرکرده اونون اتدئيي حقارته آخير قوياجاق، دوغرودان دا، حقارتئني اؤز باشينا گتئره‌جک.

11:19  سونرا نظرئني اؤز اؤلکه‌سئنئن قالالارينا طرف چِوئره‌جک. لاکئن بودره‌يئب ييخيلاجاق و اوندان بئر اثر قالماياجاق.

11:20  اونون يرئنه کِچَن پادشاه، پادشاهليغين شؤوکتي اوچون، اؤز خراج ييغانيني گؤنده‌ره‌جک، آمّا بئر نچه گون عرضئنده او دا قضبسئز و ساواشسيز ييخيلاجاق.

11:21  اونون يرئنه نامرد بئر آدام کچه‌جک کي، پادشاهليق حؤرمتي اونا ورئلميه‌جک. او اَمئن-آمانليق زامانيندا گلئب يالتاقليقلا حاکئمئيّتي قصب اده‌جک.

11:22  قوشونلار اونون قاباغيندان سوپورولوب داغيلاجاق، حتّا عهدئن ريئسي بِله.

11:23  اونونلا ائتّئفاق باغلانديقدان سونرا، او حئيله ائشله‌ده‌جک و گلئب کئچئک بئر عئدّه ائله گوج قازاناجاق.

11:24  او اَمئن-آمانليق زامانيندا لاپ وارلي تورپاقلارا گله‌جک و آتالارينين و بابالارينين گؤرمه‌دئيي ائشلري گؤره‌جک. تالاني، قارت اولونموشو، و مال-دؤولتي آداملارينا پايلاياجاق و قالالارا هوجوم اتمک اوچون نئيّتلر قوراجاق. لاکئن بو، اوزون سورمه‌يه‌جک.

11:25  سونرا گوج و جسارت ييغيب بؤيوک بئر قوشونلا جنوب پادشاهينين ضئدّئنه چيخاجاق. جنوب پادشاهي دا بؤيوک و چوخ گوجلو بئر قوشونلا دؤيوشه گئره‌جک، آمّا موقاوئمت گؤرسه‌ده بئلميه‌جک، چونکي اونون ضئدّئنه قصد قوراجاقلار.

11:26  حتّا اونونلا بئر سوفره‌ده اوتورانلار اونو محو اده‌جکلر. قوشونو سوپوروله‌جک و چوخلو تلفات اولاجاقدير.

11:27  بو پادشاهلارين هر ائکئسئنئن ده اوره‌يي پئسلئک اتمه‌يه چکئله‌جک و بئر سوفره آرخاسيندا يالان دانيشاجاقلار. لاکئن هچ بئر شي باش توتماياجاق، چونکي اونلارين آخيري موعيّن واختدا اولاجاق.

11:28  شئمال پادشاهي بؤيوک ثروتله اؤز اؤلکه‌سئنه قاييداجاق، لاکئن اوره‌يي موقدّس عهدئن ضئدّئنه چکئله‌جک. ائسته‌دئيئني ادئب اؤز اؤلکه‌سئنه دؤنه‌جک.

11:29  موعيّن بئر واخت گئنه جنوبا گله‌جک، آمّا بو واخت قاباقکي کئمي اولماياجاق.

11:30  کئتّئم گَمئلري اونون ضئدّئنه گله‌جک و او، روحدان دوشوب گری دؤنه‌جک. قضبله‌نئب موقدّس عهده ضئدّ چيخاجاق و گئنه موقدّس عهدي بوراخانلارلا ياخشي رفتار اده‌جک.

11:31  اونون گؤنده‌ردئيي قوشونلار قالخيب قالاني، موقدّس مکاني نجئسلَيه‌جک، دائمي يانديرما قوربانيني دايانديراجاق و وئرانه‌لئک گتئرن ائيرنج شيي قوياجاقلار.

11:32  او، عهده خيانت ادنلري يالتاقليقلا يولدان آزديراجاق، لاکئن اؤز تاريسيني تاني‌يان خالق قووّتله‌نئب عمله گئره‌جک.

11:33  خالقين آغيلّي آداملاري، چوخونا فهم وره‌جکلر، لاکئن بئر مودّت قيلينجلا اؤلدوروله‌جکلر، يانديريلاجاقلار، اسئر دوشه‌جکلر و قارت ادئله‌جکلر.

11:34  اونلار مغلوب اولاندا، اونلارا بئر آز کؤمک ادئله‌جک، آمّا چوخ آدام رئياکارجاسينا اونلارا قوشولاجاق.

11:35  آغيلّي آداملاردان بعضئسي هلاک اولاجاق کي، قالانلاري آخير زامانا قدر خالئصله‌شئب تمئزلَنسئن و لکه‌سئز اولسون. چونکي آخير زامان گئنه ده موعيّن واختدا اولاجاق.

11:36  پادشاه، ائسته‌دئيئني اده‌جک، کئبئرله‌نئب اؤزونو بوتون آللاهلاردان يوخاري ساياجاق، آللاهلارين تاريسينين ضئدّئنه، چوخ ياوا دانيشاجاق و تارينين قضبي تاماملاياناجاق اوغور قازاناجاق، چونکي موعيّن ادئلَن شي يرئنه يِتئشمه‌لي‌دئر.

11:37  هچ بئر آللاها احتئرام گؤرسدميه‌جک، نه اؤز آتالارينين آللاهلارينا، نه آروادلارين سِودئيئنه، نه ده هر هانسي بئر تارييا. چونکي اؤزونو بوتون آللاهلاردان يوخاري ساياجاق.

11:38  آنجاق اونون عوضئنه قالالار آللاهيني عئزّتلَندئره‌جک؛ آتالارينين تانيماديغي بئر آللاهي. او بو آللاهي قيزيل، گوموش، قئيمتلي داشلار و گؤزل اشيالارلا عئزّتلَندئره‌جک.

11:39  او، ياد بئر آللاها بِل باغلاماقلا لاپ گوجلو قالالارا هوجوم اده‌جک. اونو قبول ادنلري حدّئندن آرتيق عئزّتلَندئره‌جک و اونلاري چوخلو آداملارا باشچي قوياجاق و اؤلکه‌ني اوجرت اولاراق اونلارين آراسيندا بؤلوشدوره‌جک.

11:40  آمّا آخير زاماندا جنوب پادشاهي اونونلا ووروشاجاق. شئمال پادشاهي اؤز دؤيوش عارابالاري، آتلي‌لاري و چوخلو گَمئلري ائله طوفان کئمي اونون اوستونه هوجوم چکه‌جک، موختلئف اؤلکه‌لري ائستئلا اده‌جک و اونلاردان سل کئمي کچه‌جک.

11:41  گؤزل اؤلکه‌يه ده گئره‌جک. چوخلو اؤلکه ائشغال اولوناجاق، لاکئن اِدوم، موآب و عَمّونلولارين باشچي‌لاري اونون اَلئندن قورتاراجاقدير.

11:42  او، باشقا اؤلکه‌لره ضربه ووراجاق، مئصئر اؤلکه‌سي ده خئلاص اولا بئلميه‌جک.

11:43  مئصئرئن قيزيل-گوموش خزئنه‌لرئني و بوتون ثروتلرئني اَله کچئرده‌جک. لئبيالي‌لار و کوشلولار دا اونا تابع اولاجاقلار.

11:44  لاکئن شرقدن و شئمالدان گلن خبرلر اونو ناراحات اده‌جک. بؤيوک حئدّتله يولا دوشه‌جک کي، بئر چوخلاريني اؤلدوروب محو اتسئن.

11:45  اؤز پادشاه چاديرلاريني دهنزله گؤزل موقدّس داغين آراسيندا قوراجاق. آنجاق اونون عاقئبَتي چاتاجاق و هچ کس اونا کؤمک اده بئلميه‌جک.

Chapter 12

12:1  او دؤورده سنئن خالقيني قورويان باش ملک مئکاييل قالخاجاق و اِله بئر عذابلي دؤور گله‌جک کي، هچ مئلّتئن ياراناندان او واختا قدر بِله‌سي اولماييب. لاکئن او دؤورده سنئن خالقيندان کئتابدا آدي يازيلميش اولان هر کس خئلاص اولاجاق.

12:2  تورپاغين آلتيندا ياتانلارين چوخو ابدی حيات اوچون، لاکئن بعضئسي ابدی خجالت و روسوايچيليق اوچون اوياناجاق.

12:3  آغيلّي آداملار گؤي قوبّه‌سئنئن پاريلتيسي کئمي، چوخونو صالحلئيه دؤنده‌رَنلر ده اولدوزلار کئمي ابدی و دائم پارلاياجاقلار.

12:4  آنجاق، سن ای دانيال، آخير زامانا قدر بو سؤزلري سئرّ ساخلا و بو کئتابي مؤهورله؛ چوخ آدام اؤزونو اورا-بورا ووراجاق و بئلئک آرتاجاق."

12:5  او واخت من دانيال گؤردوم کي، باشقا ائکي آدام، بئري چايين بو تاييندا، او بئري ده چايين او تاييندا دوروب.

12:6  بئري چايين سولاري اوستونده اولان کتان گِيئنمئش آداما ددي: "بو عجايئب حادئثه‌لرئن باشا گلمه‌سي نه قدر زامان آلاجاق؟"

12:7  من اشئتدئم کي، چايين سولاري اوستونده اولان کتان گِيئنمئش آدام صاغ و سول اَلئني گؤيه قالديريب، ابدی ياشايانين آدينا آند ائچدي: "بئر زامان، ائکي زامان و ياريم زامان کچه‌جک، موقدّس خالقين گوجو کامئل آرادان گِدندن سونرا بوتون بونلار قورتاراجاق."

12:8  من بونو اشئتدئم، آمّا باشا دوشمه‌يئب سوروشدوم: "ای آغام، بس بونلارين نتئجه‌سي نه اولاجاق؟"

12:9  او جاواب وردی: "گت، ای دانيال. چونکي بو سؤزلر آخير زامانا قدر سئرّ اولاجاق و مؤهورلو قالاجاقدير.

12:10  چوخلاري پاکلانيب لکه‌سئز و خالئص اولاجاق، آمّا پئس آداملار شر ائشلرئندن دؤنميه‌جکلر. پئس آداملاردان هچ بئري بو سؤزلري باشا دوشميه‌جک، لاکئن آغيلّي آداملار باشا دوشه‌جکلر.

12:11  دائمي يانديرما قوربانلارينين دايانديريلديغي و وئرانه‌لئک گتئرن ائيرنج شيئن قويولدوغو واختدان مئن ائکي يوز دوخسان گون کچه‌جک.

12:12  خوش او آدامين حالينا کي، گؤزله‌يئر و مئن اوچ يوز اوتوز بش گونه يِتئشئر!

12:13  آمّا سنه گلئنجه، سن اؤز يولونا آخيراجاق داوام ات. سن راحاتينا قوووشاجاقسان و گئنه قالخاجاقسان کي، آخئرت گونو قئسمتئني آلاسان."