Azeri - II Samuel

Chapter 1

1:1  شاعولون اؤلوموندن سونرا داوود عَمالِقلئلري مغلوب ادئب قاييدان زامان ائکي گون صئقلَگده قالدي.

1:2  اوچونجو گون شاعولون يانيندان، اوردوگاهدان پالتاري جيريلميش، باشي توز-تورپاغا باتميش بئر آدام گلدي. او، داوودون يانينا گلدئکده قاباغيندا اوزونو يره قويوب تعظئم اتدي.

1:3  داوود اوندان سوروشدو: "هارادان گلئرسن؟" آدام اونا ددي: "ائسرايئل اوردوگاهيندان قاچميشام."

1:4  داوود اونا ددي: "اورادا نه باش ورئب؟ خاهئش ادئرم، منه دِه." آدام ددي: "خالق دؤيوش ميدانيندان قاچيبلار و اونلارين بئر چوخو قيريليب اؤلوبلر. شاعوللا اوغلو يوناتان دا هلاک اولوب."

1:5  داوود اونا خبر ورن جاوان آدامدان سوروشدو: "سن هارادان بئلئرسن کي، شاعوللا يوناتان دا اؤلوب؟"

1:6  داوودا خبر ورن جاوان بله ددي: "تصادوفن گئلبوعا داغيندا ائدئم و گؤردوم کي، شاعول نئزه‌سئنه سؤيکه‌نئب. دؤيوش عارابالاري و آتلي‌لار دا اونو چوخ ياخين بئر شکئلده تعقئب ادئردئلر.

1:7  شاعول گِرئيه باخاندا منی گؤروب چاغيردي. من ددئم: "بويورون."

1:8  منه ددي: "سن کئمسن؟" اونا ددئم: "من بئر عَمالِقلئيم."

1:9  او واخت شاعول منه ددي: «گل اَيئل اوستومه، منی اؤلدور، جانيم عذاب چکئر و بو آغريلاردان قورتارماق ائسته‌يئرم.»

1:10  اله بونا گؤره ده من اونون اوستونه اَيئلئب نفسئني کسدئم. چونکي بئلئردئم کي، ييخيلاندان سونرا آرتيق ياشايا بئلميه‌جک. سونرا اونون باشينين تاجيني و قولونون دستبندئني گؤتوردوم و بورايا، آغام اوچون گتئردئم."

1:11  داوود پالتارلاريني توتوب جيردي و يانينداکي بوتون آداملار دا بله اتدئلر.

1:12  اونلار شاعول اوچون، اوغلو يوناتان اوچون، ربّئن خالقي و بوتون ائسرايئل نسلی اوچون آخشاماجاق ياس توتوب آغلاديلار و اوروج توتدولار، چونکي اونلار قيلينج آغزيندان کچئب اؤلدورولموشدولر.

1:13  داوود احوالاتي اونا دانيشان جاواندان سوروشدو: "هارالي‌سان؟" او جاواب وردی: "من ياداِللي‌يم، بئر عَمالِقلي‌نئن اوغلويام."

1:14  داوود اونا ددي: "بس نئيه قورخماييب اَل قالديردين کي، ربّئن مسح اولونموش پادشاهيني اؤلدوره‌سن؟"

1:15  داوود آداملاريندان بئرئني چاغيريب ددي: "گت، اونو اؤلدور." او دا عَمالِقلئني ووروب اؤلدوردو.

1:16  داوود عَمالِقلئيه دمئشدي: "قانين اؤز باشيندادير! چونکي اؤز آغزين سنئن ضئدّئنه شاهئدلئک ادئب ددي: «من ربّئن مسح اولونموش پادشاهيني اؤلدوردوم.»"

1:17  او واخت داوود شاعول و اوغلو يوناتانين ياسيندا بو مرثئيه‌ني اوخودو.

1:18  سونرا تاپشيردي کي، "اوخ‌آتان کامان" آدلي بو مرثئيه‌ني يهودا اؤولادلارينا اؤيرَتسئنلر. بو مرثئيه، ياشار کئتابيندا يازيليب:

1:19  ای ائسرايئل، گؤزل‌لئيئن اؤز اوجا يرلرئنئن اوستونده قيلينج آغزيندان کچئب! نجه ده جنگاورلر قيريليب دوشوب!

1:20  بونو گَتده بئلدئرمه‌يئن، اَشقَلون کوچه‌لرئنده يايمايين. مبادا فئلئسطلی‌لرئن قيزلاري سِوئنسئنلر، ختنه‌سئزلرئن قيزلاري فَرَحلَنسئنلر.

1:21  ای گئلبوعا داغلاري، اوستونه شِح، ياغيش دوشمه‌سئن، قوي زمئلرئن محصول ورمه‌سئن! چونکي اورادا لَکه‌لَندي ائگئدلرئن قالخاني، شاعولون بئر داها ياغلا سئلئنمَيه‌جک قالخاني.

1:22  اؤلدورولَنلرئن قانينا، ائگئدلرئن پئيئنه گؤره يوناتانين کاماني گری دؤنمَزدي، شاعولون قيلينجي بوش قاييتمازدي.

1:23  شاعوللا يوناتان حياتلاريندا نجه سِوئملي، نجه عزئز، اؤلومده ده بئربئرئندن آيريلماديلار! اونلار قارتاللاردان سورعتلي ائدئلر، آصلانلاردان قووّتلي ائدئلر.

1:24  ای ائسرايئل قيزلاري، آغلايين شاعول اوچون. او سئزه قئيمتلي قيرميزي قوماشلار گِيدئرَردي، پالتارينيزا قيزيل ناخيشلار ووراردي.

1:25  دؤيوش ميدانيندا نجه ده ائگئدلر قيريليب دوشوب! يوناتان سنئن اوجا يرلرئنده قيلينج آغزيندان کچئب.

1:26  ای قارداشيم يوناتان، سنئن اوچون اوره‌يئم يانير. سن منه چوخ عزئز ائدئن. سنئن منه اولان محبّتئن حيران ادئجي ائدي، آرواد محبّتئندن ده اوستون ائدي.

1:27  ائگئدلر نجه ده ييخيليب! دؤيوش سئلاحلاري نجه ده يوخ اولوب!

Chapter 2

2:1  بوندان سونرا داوود ربدن مصلحت آختاريب سوروشدو: "آيا يهودا شهرلرئندن بئرئنه گدئم؟" رب اونا جاواب وردی: "گت." داوود ددي: "هارايا قالخيم؟" رب ددي: "خِبرونا."

2:2  بلجه داوود، ائکي آروادي يِزرِعِللي اَخئنوعام و کَرمِل‌لي نابالين دول آروادي اَبئگائلله خِبرونا گتدي.

2:3  داوودون يانيندا اولان آداملاري اؤز عايئله‌لرئني گؤتوروب خِبرونون و اونون اطراف محلّه‌لرئنده ساکئن اولدولار.

2:4  او واخت يهودا آداملاري گلئب داوودو اورادا يهودا اِوئنئن پادشاهي آديندا مسح اتدئلر. و داوودا بئلدئردئلر کي، "شاعولو دفن ادنلر يابش گئلعاد اهالئسي ائدئلر."

2:5  داوود يابش گئلعادين ساکئنلرئنئن يانينا قاصئدلر گؤندرئب ددي: "رب سئزه برکت ورسئن، چونکي آغانيز شاعولا شفقت گؤرسدئب اونو دفن ادئبسئنئز.

2:6  قوي رب ده سئزه شفقت و حقئقتله رفتار اتسئن! بو ائشئنئزئن و بو ياخشيليغينيزين عوضئني من ده سئزه وره‌جيم.

2:7  آغانيز شاعولون اؤلدويو اوچون، قوي ائندي قوللارينيز قووّتدن دوشمه‌سئن و جسور اولون. چونکي يهودا نسلی منی اؤز اوستونه پادشاه مسح ادئب."

2:8  لاکئن شاعولون قوشون باشچيسي نِر اوغلو آبنِر شاعولون اوغلو ائشبوشِتي گؤتوروب مَخه‌نايئمه آپارميشدي.

2:9  اورادا آبنِر اونو گئلعاد، آشورئلر، يئزرِعِل، اِفرايئم، بِنيامئن و حتّا بوتون ائسرايئلئن اوستونه پادشاه اتدي.

2:10  شاعول اوغلو ائشبوشِت ائسرايئلئن پادشاهي اولان زامان قيرخ ياشيندا ائدي. او، جَمي ائکي ائل پادشاهليق اتدي. گرچي يهودا نسلی داوودا پِيرَو ائدي.

2:11  داوودون خِبروندا، يهودا نسلی اوستونه پادشاه اولماسي يدّي ائل آلتي آي ائدي.

2:12  بئر گون نِر اوغلو آبنِر، شاعول اوغلو ائشبوشِتئن اعيانلاري ائله مَخه‌نايئمدن گئبعونا گتدي.

2:13  صِرويا اوغلو يوآب دا داوودون آداملاري ائله چيخيب، گئبعون حوووضونون يانيندا اونلاري گؤرمَيه گتدي. يوآب آداملاري ائله حوووضون بئر طرفئنده، آبنِر ده آداملاري ائله حوووضون او بئري طرفئنده اَيلَشدي.

2:14  آبنِر يوآبا ددي: "قوي جاوانلار قالخيب قاباغيميزدا تَک‌به‌تَک دؤيوشسونلر." يوآب ددي: "قالخسينلار."

2:15  اونلار قالخديلار. بِنيامئن و شاعول اوغلو ائشبوشِت طرفئندن اون ائکي نفر و داوودون آداملاريندان دا اون ائکي نفر قالخيب سايي-حسابي ائله يرلرئنه کچدئلر.

2:16  اونلار بئربئرئنئن باشيندان توتوب هر بئري اؤز قيلينجيني قاباغيندا اولانين بؤيرونه سوخدو. هاميسي بئرلئکده يره ييخيلديلار. بونا گؤره ده گئبعوندا اولان او يره خَلقَت‌هَصّورئم ديئلئر.

2:17  او گون دؤيوش چوخ شئدّتلي اولدو و آبنِرله ائسرايئللی‌لر داوودون آداملاري قاباغيندا مغلوب اولدولار.

2:18  صِرويانين اوچ اوغلو يوآب، اَبشه‌ي و عَساهِل ده اورادا ائدئلر. عَساهِل چؤل جِيراني کئمي آياقدان ائتي ائدي.

2:19  او، آبنِرئن دالينجا دوشوب اونو قوووردو و آبنِرئن تعقئبئنده نه صاغا، نه ده سولا دؤنوردو.

2:20  آبنِر آرخايا باخيب ددي: "عَساهِل، بو مگر سنسن؟" او ددي: "بلی، منم."

2:21  آبنِر اونا ددي: "بئر ساغينا و يا سولونا دؤن. او جاوانلاردان بئرئني توت، اونون سئلاحلاريني آل." لاکئن عَساهِل اَل چکمه‌دن اونو قوووردو.

2:22  آبنِر عَساهِله بئر ده ددي: "قاييت، اَل چک، منی قووما! آخي نئيه سني اؤلدوروب يره سَرئم؟ سونرا قارداشين يوآبين اوزونه نجه باخارام؟"

2:23  لاکئن عَساهِل يولوندان دؤنمَک ائستمه‌دي. آبنِر ده نئزه‌سئنئن آرخا اوجو ائله اونون قارنيندان اله ووردو کي، نئزه اونون کوره‌يئندن چيخدي. عَساهِل اورادا دوشوب او يرده اؤلدو. بو حادئثه‌دن سونرا عَساهِلئن ييخيليب اؤلدويو يره گلنلرئن هاميسي، آياق ساخلاديلار.

2:24  يوآبلا اَبشه‌ي آبنِرئن دالينجا قاچديلار و گون باتارکن گئبعون چؤلو يولوندا گئيَخله اوزبه‌اوز اولان اَمّا تپه‌سئنه چاتديلار.

2:25  بِنيامئن اؤولادلاري آبنِرئن آرخاسينا ييغيلديلار و بئر دسته اولوب بئر تپه‌نئن باشيندا گؤزله‌دئلر.

2:26  آبنِر يوآبا اوز توتوب چيغيردي: "همئشه مگر گرک قيلينج اودسون؟ مگر بئلمئرسن کي، بونون آخيري آجي اولاجاق؟ نه واختا قدر بو خالقا دِمَيه‌جکسن کي، هموطنلرئنئن تعقئبئندن اَل چکسئنلر؟"

2:27  يوآب ددي: "وار اولان تارييا آند اولسون، اگر سن بو سؤزلري دِمه‌سَيدئن، حقئقتن، صاباحا قدر دؤيوشچولر دايانمادان اؤز هموطنلرئني تعقئب اده‌جک ائدئلر."

2:28  سونرا يوآب کَره‌ناي چالدي و بوتون خالق داياندي. آرتيق ائسرايئللی‌لري تعقئب اتمه‌دئلر، دؤيوشمه‌يه ده داوام ورمه‌دئلر.

2:29  آبنِرله آداملاري بوتون گجه‌ني عَرَبا وادئسئنده يول گتدئلر. اوردون چاييني کچئب بوتون صاباحي يول گدئب مَخه‌نايئمه چاتديلار.

2:30  يوآب آبنِرئن دالينجا دوشمکدن اَل چکئب قاييتدي و بوتون خالقي بئر يره ييغدي. داوودون آداملاريندان عَساهِلدن باشقا اون دوقّوز نفر اَسکئک ائدي.

2:31  داوودون آداملاري دا بِنيامئنلی‌لري و آبنِرئن آداملاريني ووردولار و اوچ يوز آلتميش نفر اؤلدوردولر.

2:32  عَساهِلي گؤتوروب آتاسينين بِيت‌لِخِمده اولان قَبرئنده دفن اتدئلر. سونرا يوآب و آداملاري بوتون گجه‌ني يول گتدئلر و گون دوغاندا خِبرونا چاتديلار.

Chapter 3

3:1  شاعول نسلی ائله داوود نسلی آراسيندا چکئشمه اوزون چکدي. و داوود نسلی گتدئکجه قووّتلَندي، آمّا شاعول نسلی ضعئفله‌دي.

3:2  خِبروندا داوودا اوغوللار دوغولدو: ائلک اوغلو يِزرِعِللي اَخئنوعَمدن دوغولان اَمنون ائدي.

3:3  ائکئنجئسي کَرمِل‌لي نابالين دول آروادي اَبئگائلدن دوغولان کئلاب، اوچونجوسو گِشور پادشاهي تَلمه‌يئن قيزي مَعَکادان دوغولان اَبشالوم،

3:4  دؤردونجوسو خَگّئتدن دوغولان اَدونئيا، بِشئنجئسي اَبئطالدان دوغولان شِفَطيا،

3:5  آلتينجيسي دا داوودون آروادي عِگلادان دوغولان يئترِعام ائدي. بونلار خِبروندا داوودا دوغولدولار.

3:6  شاعول نسلی ائله داوود نسلی آراسيندا اولان چکئشمه زاماني، آبنِر اؤزونو شاعول نسلی آراسيندا قووّتلَندئرئردي.

3:7  شاعولون اَيّا قيزي رئصپا آدلي بئر جارئيه‌سي وار ائدي. ائشبوشِت آبنِره ددي: "نئيه آتامين جارئيه‌سي ائله ياتدين؟"

3:8  ائشبوشِتئن بو سؤزلرئنه گؤره آبنِر چوخ قضبلَندي و ددي: "مگر من يهودايا عاييد اولان بئر ائت باشي‌يام؟ من بو گون آتان شاعولون نسلئنه، اونون قارداشلار و دوستلارينا مهرئبانليق گؤرسدئب سئزي داوودا تسلئم اتمه‌مئشم، لاکئن ائندي سن او آرواددان اؤتري منئم اوستومه گوناه ييخيرسان؟

3:9  قوي تاري آبنِره بونو و بوندان بَتَرئني اتسئن، اگر ربّئن داوودا آند ائچدئيئني، من اونون اوچون يرئنه يتئرمه‌سم،

3:10  و پادشاهليغي شاعول نسئلئندن گؤتوروب داوودون تختئني ائسرايئل و يهودا اوستونه داندان بئرشئباعا قدر قورماسام."

3:11  بله اولاندا ائشبوشِت هچ بئر جاواب وره بئلمه‌دي، چونکي آبنِردن قورخوردو.

3:12  سونرا آبنِر داوودون يانينا قاصئدلر گؤندرئب ددي: «بو تورپاق کئمئندئر؟ گل سن منئمله عهد باغلا و باخ، منئم اَلئم ده سنئنله اولاجاق کي، بوتون ائسرايئلي سنئن طرفئنه چکسئن."

3:13  داوود ددي: "لاپ ياخشي، من سنئنله عهد باغلايارام. آنجاق سندن بونو ائسته‌يئرم: منی گؤرميه گلدئيئنده شاعولون قيزي مئکَلي ده گتئر. يوخسا منی گؤرميه‌جکسن."

3:14  بلجه داوود شاعول اوغلو ائشبوشِتئن يانينا قاصئدلر گؤندرئب ددي: "يوز فئلئسطلي‌نئن ختنه دَرئسئني گتئرئب نئشانلاديغيم آرواديم مئکَلي منه قايتار."

3:15  ائشبوشِت آدام گؤندرئب آروادي اَري لايئش اوغلو پَلطي‌اِلدن آلدي.

3:16  اونون اَري آغلايا-آغلايا بَخورئمه قدر آروادينين دالينجا گتدي. بورادا آبنِر اونا ددي: "گری قاييت." او دا قاييتدي.

3:17  آبنِر ائسرايئل آغساقّاللاري ائله مصلحتلَشئب دمئشدي: "کچمئشده چوخ ائسته‌يئردئنئز کي، داوود پادشاهينيز اولسون.

3:18  ائندي ائسته‌دئيئنئزي يرئنه يتئرئن! چونکي رب داوود حاقّيندا دانيشيب و ديئب: «قولوم داوودون اَلي ائله خالقيم ائسرايئلي فئلئسطلی‌لرئن و بوتون دوشمنلرئنئن اَلئندن قورتاراجاغام.»

3:19  آبنِر بونو بِنيامئنلی‌لره ده ددی و ائسرايئلله بوتون بِنيامئن نسلئنئن گؤزونده خوش اولان هر شيي گدئب خِبروندا داوودا نقل اتدي.

3:20  آبنِر و اونونلا برابر ائيئرمي نفر خِبرونا، داوودون يانينا گلدئلر. داوود آبنِرله آداملاري اوچون ضئيافت قوردو.

3:21  آبنِر داوودا ددي: "قوي گدئم، بوتون ائسرايئلي آغام پادشاهين يانينا ييغيم کي، سنئنله عهد باغلاسينلار. سن ده اوره‌يئن ائسته‌ين کئمي هر شيئن اوستونه پادشاهليق ات." داوود آبنِري بوراخدي، او دا صاغ-سالامات چيخيب گتدي.

3:22  بو واخت داوودون آداملاري و يوآب بئر هوجومدان قاييتميشديلار و اؤزلري ائله چوخلو تالان مالي گتئرمئشدئلر. لاکئن آبنِر خِبروندا داوودون يانيندا ديئلدي، چونکي داوود اونو بوراخميشدي، او دا صاغ-سالامات چيخيب گتمئشدي.

3:23  او زامان کي، يوآب و اونونلا اولان بوتون قوشون گلدئلر، يوآبا خبر وردئلر: "نِر اوغلو آبنِر پادشاهين يانينا گلمئشدي و پادشاه اونو بوراخدي، او دا صاغ-سالامات چيخيب گتدي."

3:24  يوآب پادشاهين يانينا گلئب ددي: "سن نه ادئبسن؟ باخ، آبنِر سنئن يانينا گلدي، بس نه اوچون اونو بوراخدين کي، گتسئن؟

3:25  سن نِر اوغلو آبنِري تاني‌ييرسان. بئلئرسن کي، او سني آلداتماق اوچون، هارا گدئب-گلدئيئني اؤيرنمک و اتدئيئن هر شيي بئلمک اوچون گلمئشدي."

3:26  يوآب داوودون يانيندان چيخديقدا آبنِرئن داليسيجا قاصئدلر گؤندردي و اونو سئرا قويوسونون يانيندان گری قايتارديلار، لاکئن داوودون بوندان خبري يوخ ائدي.

3:27  آبنِر خِبرونا قاييداندا يوآب اونو دروازانين ائچئنه چکدي کي، اونونلا تکلئکده دانيشسين. و قارداشي عَساهِلئن قانيندان اؤتري آبنِري قارنيندان ووروب اؤلدوردو.

3:28  سونرا داوود بوندان خبر توتاندا ددي: "ربّئن حوضوروندا نِر اوغلو آبنِرئن قانيندان اؤتري من و پادشاهليغيم ابده کئمي گوناهکار ديئل.

3:29  قوي بو گوناه يوآبين باشينا و آتاسينين بوتون نسلئنئن اوستونه دوشسون. قوي يوآبين نسلئندن يارا-خورالي، جوزاملي، قولتوق آغاجينا سؤيکَنَن، قيلينجدان کِچَن و يا آجليق چکن آداملار هچ واخت اَسکئک اولماسين."

3:30  بلجه يوآبلا قارداشي اَبشه‌ي آبنِري اؤلدوردولر، چونکي آبنِر اونلارين قارداشي عَساهِلي گئبعونداکي دؤيوشده اؤلدورموشدو.

3:31  سونرا داوود يوآبا و يانيندا اولان بوتون خالقا بله ددي: "پالتارلارينيزي جيرين، چولا بورونوب آبنِر اوچون ياس توتون." داوود پادشاه تابوتون دالينجا گدئردي.

3:32  آبنِري خِبروندا دفن اتدئلر. پادشاه آبنِرئن قبري اوستونده اوجا سَسله آغلادي و بوتون خالق اونا قوشولوب آغلاديلار.

3:33  پادشاه آبنِر اوچون مرثئيه اوخودو: «مگر آبنِر، بئر آخماق کئمي اؤلمه‌لي ائدي؟

3:34  اَللرئن باغلانماميشدي، آياقلارينا دا زنجئر وورولماميشدي. شر آداملار قاباغيندا يره دوشَن بئر آدام کئمي ييخيلدين." بوتون خالق گئنه آبنِر اوچون آغلادي.

3:35  سونرا بوتون خالق داوودون يانينا گلدئلر کي، حله گوندوز ائکَن اونو چؤرک يميه مجبور اتسئنلر. لاکئن داوود آند ائچئب ددي: "اگر گون باتمادان اوّل چؤرک و يا آيري بئر شي دئلئمه وورسام، قوي تاري منه بِله‌سئني و بوندان بَتَرئني اتسئن!"

3:36  بوتون خالق بونا دئقّت وردی و اونلارين گؤزونه چوخ خوش گلدي، نجه کي، پادشاهين اتدئيي هر شي اونلارين گؤزونه خوش گلمئشدي.

3:37  او گون خالق و بوتون ائسرايئللی‌لر باشا دوشدولر کي، نِر اوغلو آبنِرئن اؤلدورولمه‌سي پادشاهين ائسته‌يي ديئلدي.

3:38  سونرا پادشاه اعيانلارينا ددي: "مگر بئلمئرسئنئز کي، بو گون ائسرايئلده بئر رهبر، بؤيوک بئر آدام هلاک اولوب؟

3:39  من مسح ادئلمئش بئر پادشاه اولدوغوم حالدا بو گون حله ضعئفم. بو آداملار يعني صِرويانين اوغوللاري منه حددن آرتيق موشکولدورلر. قوي رب پئسلئک اده‌نه عوضئني ورسئن!"

Chapter 4

4:1  شاعول اوغلو ائشبوشِت، آبنِرئن خِبروندا اؤلدويونو اشئدنده جسارتئني اَلدن وردی و بوتون ائسرايئلي دهشت بورودو.

4:2  شاعول اوغلو ائشبوشِتئن دسته باشچيسي اولان ائکي آدامي وار ائدي: بئرئنئن آدي بَعَنا، او بئرئنئن آدي دا رِکاب ائدي، بونلار بِنيامئن اؤولادلاريندان اولان بِعِروتلو رئمّونون اوغوللاري ائدئلر. بِعِروت دا بِنيامئنئن بئر حئصّه‌سي ساييلير.

4:3  چونکي بِعِروتلولار گئتّايئمه قاچديلار و بو گونه قدر اورادا قرئبلئکده ياشاييرلار.

4:4  شاعول اوغلو يوناتانين آياقدان شئکَست بئر اوغلو وار ائدي. يئزرِعِلدن شاعوللا يوناتانين اؤلوم خبري چاتاندا، اونون بش ياشي وار ائدي. دايه‌سي اونو گؤتوروب قاچدي. تَله‌سئب قاچاندا اوشاق اَلئندن دوشوب توپال اولدو. بو اوشاغين آدي مِفئبوشِت ائدي.

4:5  ائشبوشِت گون اورتا واختي دئنجَلَنده، بِعِروتلو رئمّونون اوغوللاري رِکاب و بَعَنا يولا چيخيب گون اورتانين ائستي چاغيندا اونون اِوئنه چاتديلار.

4:6  رِکاب قارداشي بَعَنا ائله بوغدا داشييانلار گؤرونوشونده اِوه گئردئلر و ائشبوشِتي قارنيندان ووروب آرادان چيخديلار.

4:7  اونلار اِوه گئرَنده ائشبوشِت ياتاق اوتاغيندا، اؤز ياتاغيندا ياتيردي. اونو ووروب اؤلدوردولر، باشيني کسدئلر و باشيني گؤتوروب بوتون گجه‌ني عَرَبا يولو ائله گتدئلر.

4:8  ائشبوشِتئن باشيني خِبرونا، داوودون يانينا گتئردئلر و پادشاها ددئلر: "باخ، بو دا دوشمنئن شاعول اوغلو ائشبوشِتئن باشي کي، سنئن جانينين قصدئنده ائدي. رب شاعولدان و اونون اؤولادلاريندان آغام پادشاها بو گون قئصاصلار احسان ادئب."

4:9  داوود بِعِروتلو رئمّونون اوغوللارينا، رِکابلا قارداشي بَعَنايا جاواب ورئب ددي: "جانيمي هر جور بلالاردان قورتاران وار اولان ربّه آند اولسون،

4:10  صئقلَگده اولاندا او آدامي کي، منه خبر گتئردي کي، «شاعول اؤلوب.» و اِله دوشونوردو کي، گويا خوش خبر گتئرئب. من اونو ياخالاييب اؤلدوردوم. اونا، گتئردئيي خبره گؤره، بو پاداشي وردئم.

4:11  ائندي شر آداملار بئر گوناهسيزي اؤز اِوئنده، ياتاغي اوستونده اؤلدورَنده، مگر سئزدن اونون قان قئصاصيني آليب سئزي ير اوزوندن يوخ اتميه‌جيم؟"

4:12  سونرا داوود نؤکرلرئنه امر اتدي، نؤکرلر اونلاري اؤلدوردولر و اَل-آياقلاريني کسئب خِبرونداکي حوووضون يانيندان آسديلار. آمّا ائشبوشِتئن باشيني گؤتوروب خِبروندا آبنِرئن قبرئنده باسديرديلار.

Chapter 5

5:1  ائسرايئلئن بوتون قبئله‌لري خِبرونا، داوودون يانينا گلئب بله ددئلر: "باخ بئز سنئن سومويوندن، سنئن اَتئندنئک.

5:2  اوّل‌لر، شاعول پادشاهيميز اولاندا سن ائدئن کي، ائسرايئللی‌لري يوروشلره آپاريب گتئرئردئن. رب سنه دمئشدي کي، «خالقيم ائسرايئله سن چوبانليق اده‌جکسن، ائسرايئل اوستونده سن حؤکمدار اولاجاقسان.»"

5:3  ائسرايئلئن بوتون آغساقّاللاري خِبرونا، پادشاه داوودون يانينا گلدئلر و پادشاه اورادا ربّئن حوضوروندا اونلارلا عهد باغلادي. آغساقّاللار داوودو ائسرايئل اوستونده پادشاه اولماق اوچون مسح اتدئلر.

5:4  داوود پادشاه اولاندا اوتوز ياشي وار ائدي و قيرخ ائل پادشاهليق اتدي.

5:5  او، خِبروندا يهودا اوستونده يدّي ائل آلتي آي ائدي کي، پادشاهليق اتمئشدي و اورشلئمده، بوتون ائسرايئلله يهودا اوستونده ده اوتوز اوچ ائل پادشاهليق اتدي.

5:6  پادشاهلا آداملاري اورشلئمه گدئب او تورپاغين يرلي اهالئسي يِبوسلولارا هوجوم اتدئلر. يِبوسلولار داوودا ددئلر: "سن بورايا گئره بئلمزسن. سني حتّا کورلار و توپاللار دا بله گری قايتارارلار." اونلار اله دوشونوردولر کي، "داوود بو شهره گئره بئلمز."

5:7  لاکئن داوود صهيون قالاسيني آلدي. بو قالايا ائندي "داوود شهري" ديئلئر.

5:8  داوود او گون ددي: "يِبوسلولارا کئم هوجوم اتسه، قوي داوودون جاني نئفرت ادن او توپاللارا و کورلارا ير آلتيندا اولان سو کچئدئندن چاتسين." اله بونا گؤره ده ديئرلر کي، کورلار و توپاللار سارايا گئرميه‌جکلر."

5:9  داوود قالادا ساکئن اولدو و قالاني داوودون شهري آدلانديردي. سونرا اطرافدا، قالا ياماجيندان ائچَرئيه طرف اولان ساحه‌ني تئکدي.

5:10  داوود گتدئکجه گوجله‌نئردي، چونکي قوشونلار تاريسي رب اونونلا ائدي.

5:11  صور پادشاهي خئرام داوودون يانينا قاصئدلرله سئدر آغاجلاري، دولگرلر و داشچيلار گؤندردي. اونلار داوود اوچون بئر اِو تئکدئلر.

5:12  او واخت داوود باشا دوشدو کي، رب اونو ائسرايئل اوستونده پادشاه نصب ادئب و خالقي ائسرايئلئن خاطئرئنه اونون پادشاهليغيني اوجالديبدير.

5:13  داوود خِبروندان گلندن سونرا اورشلئمدن اؤزونه تزه آروادلارلا جارئيه‌لر آلدي. اونلار داوودا گئنه اوغوللار و قيزلار دوغدولار.

5:14  اونون اورشلئمده دوغولان اوغوللارينين آدلاري بله‌دئر: شَمّوعه، شوباب، ناتان، سوليمان،

5:15  يئبخار، اِلئشوعه، نِفِگ، يافئعه،

5:16  اِلئشاماع، اِلياداع و اِلئفِلِط.

5:17  فئلئسطلی‌لر اشئتدئلر کي، داوود ائسرايئل اوستونده پادشاه اولماق اوچون مسح ادئلئب. او واخت هاميسي داوودو آختارماغا چيخديلار. داوود بونو اشئدئب قالايا اِندي.

5:18  فئلئسطلی‌لر گلئب رِفاعئم دره‌سئنه ياييلديلار.

5:19  داوود ربدن سوروشدو: "آيا فئلئسطلی‌لرئن ضئدّئنه چيخيم؟ آيا اونلاري منه تسلئم اده‌جکسن؟" رب داوودا جاواب وردی: "چيخ، آرخايين اول کي، فئلئسطلی‌لري سنه تسلئم اده‌جيم."

5:20  بلجه داوود بَعَل‌پِراصئمه گلئب فئلئسطلی‌لري قيردي و بله ددي: "سِللر بندلري داغيتديغي کئمي رب ده دوشمنلرئمي منئم حوضورومدا اله داغيتدي." بونا گؤره ده او يِرئن آديني بَعَل‌پِراصئم قويدولار.

5:21  فئلئسطلی‌لر قاچاندا بوتلرئني اورادا قويدولار. داوودلا آداملاري او بوتلري گؤتوروب آپاردي.

5:22  فئلئسطلی‌لر گئنه ده رِفاعئم دره‌سئنه چيخاراق ياييلديلار.

5:23  بونا گؤره داوود ربدن مصلحت ائسته‌دي و رب ددي: "اونلارين قاباغينا چيخما، آرخالاريندان دولانيب بالزام آغاجلارينين قاباغيندا بو دوشمنلرئن اوستونه گل.

5:24  بالزام آغاجلارينين باشيندان قدم سَسلرئني اشئدنده جَلد حرکته کچ، چونکي او زامان رب سنئن قاباغينجا چيخيب کي، فئلئسطلی‌لرئن قوشونونو مغلوب اتسئن."

5:25  رب داوودا نجه بويورموشدو، او دا اله اتدي و فئلئسطلی‌لري گِبَعدن گِزِره قدر قيردي.

Chapter 6

6:1  داوود ائسرايئلده تزه‌دن بوتون سچمه آداملاري ييغدي. اونلار اوتوز مئن نفر ائدئلر.

6:2  داوود دوروب يانينداکي خالقلا بئرلئکده بَعَله‌يهودا شهرئنه گتدئلر کي، کرّوبلار اوستونده تخت قوران قوشونلار ربّئنئن آدي ائله تانينان تارينين سانديغيني اورادان چيخارتسينلار.

6:3  تارينين سانديغيني بئر تزه عارابايا قويوب، عَبئنادابين تپه‌ده‌کي اِوئندن چيخارتديلار. تزه عاراباني عَبئنادابين اوغوللاري عوزّا و اَخيو سوروردولر.

6:4  اونلار تارينين سانديغيني عَمّئنادابين تپه‌ده‌کي اِوئندن عارابايا قويوب چيخارتديلار. اَخيو سانديغين قاباغيندا گدئردي.

6:5  بو آرادا داوودلا بوتون ائسرايئل نسلی ربّئن حوضوروندا بوتون قووّتلري ائله جشن توتموشدولار و چنگلر، طنبورلار، دفلر، زئنقئروولار و سئنجلرله چاليب اويناييرديلار

6:6  ناکونون خرمنگاهينا چاتاندا، اؤکوزلر بودره‌دئلر و عوزّا اَل اوزاديب تارينين سانديغيندان توتدو.

6:7  عوزّا‌نئن ضئدّئنه ربّئن قضبي آلوولاندي و تاري اونو سَهوئنه گؤره اورادا ووردو. عوزّا اورادا، تارينين سانديغي يانيندا اؤلدو.

6:8  داوود ربّئن عوزّا‌ني وورماسيندان قضبلَندي. او يره بو گونه قدر پِرِص‌عوزّا ديئلئر.

6:9  همئن گون داوود ربدن قورخوب ددي: "ربّئن سانديغي منئم يانيما نجه گله بئلر؟"

6:10  داوود مايئل ديئلدي کي، ربّئن سانديغيني اؤز يانينا، داوودون شهرئنه آپارسين. سانديغي يولوندان دؤنده‌رئب گَتلي عوبِد اِدومون اِوئنه قويدو.

6:11  ربّئن سانديغي اوچ آي گَتلي عوبِد اِدومون اِوئنده قالدي. رب عوبِد اِدوما و اونون بوتون عايئله‌سئنه برکت وردی.

6:12  داوود پادشاها خبر ورئلئب ديئلدي: "رب عوبِد اِدومون اِوئنه و اونا مخصوص هر شيه تارينين سانديغينا گؤره برکت ورئب." داوود گدئب عوبِد اِدومون اِوئندن تارينين سانديغيني شادليقلا داوودون آدي ورئلن شهره گتئردي.

6:13  ربّئن سانديغيني داشييانلار آلتي قدم گدندن سونرا، داوود بئر اؤکوز و کؤکَلدئلمئش بئر بوزوو قوربان کسدي.

6:14  او، کتان اِفود گيئب ربّئن حوضوروندا وار گوجو ائله اويناييردي.

6:15  داوودلا بوتون ائسرايئل نسلی ربّئن سانديغيني هاي-کوي و کَره‌ناي سَسي ائله گتئرئردئلر.

6:16  ربّئن سانديغي داوودون شهرئنه گتئرئلَنده، شاعولون قيزي مئکَل پنجره‌دن باخيب پادشاه داوودو ربّئن قاباغيندا آتيليب اوينايارکَن گؤردو و اوره‌يئنده اونا حقارت اتدي.

6:17  بلجه ربّئن سانديغيني گتئرئب داوودون اونون اوچون قوردوغو چاديرين ائچه‌رئسئنده اونون اوچون آيريلان يره قويدولار. داوود ربّئن حوضوروندا يانديرما و باريش قوربانلاري کسدي.

6:18  داوود يانديرما و باريش قوربانلاريني تقدئم ادئب قورتاراندان سونرا، قوشونلار ربّئن آدي ائله خالقا برکت وردی.

6:19  بوندان علاوه، خالقين هاميسينا، بوتون ائسرايئل جاماعاتينا، ائستر آرواد، ائستر کئشي، هَره‌يه بئر کؤمبه چؤرک، بئر پارچا خورما لاواشاسي و بئر پارچا کئشمئش لاواشاسي پايلادي. سونرا خالقين هاميسي اؤز اِوئنه قاييتدي.

6:20  داوود اؤز عايئله‌سئنه برکت ورمک اوچون قاييداندا، شاعولون قيزي مئکَل داوودون قاباغينا چيخيب اونا ددي: "گؤر بو گون ائسرايئلئن پادشاهي نجه ده شرف قازاندي! سَفِه‌لردن بئري کئمي اوتانمادان بو گون اعيانلارينين کنئزلري قاباغيندا سويوندو!"

6:21  داوود مئکَله ددي: "بو او ربّئن حوضوروندا ائدي کي، منی آتانين و اونون بوتون نسلئنئن يرئنه سچدي و اؤز خالقي ائسرايئله حؤکمدار قويدو. بونا گؤره ده ربّئن حوضوروندا شَنلئک اده‌جيم.

6:22  بوندان سونرا بوندان بَتَر آلچاليب اؤز منلئيئمي هچ اده‌جيم، لاکئن سن ددئيئن آداملارين کنئزلري قاباغيندا بؤيوک اولاجاغام."

6:23  شاعول قيزي مئکَلئن اؤلَنه قدر هچ اؤولادي اولمادي.

Chapter 7

7:1  داوود پادشاه اؤز اِوئنده ساکئن اولاندا و رب داوود پادشاها اطرافيندا اولان بوتون دوشمنلرئنئن اَلئندن راحاتليق ورن زامانلاردا،

7:2  پادشاه پيغمبر ناتانا ددي: "باخ، من سئدر آغاجيندان تئکئلَن بئر سارايدا ياشاييرام، لاکئن تارينين سانديغي بئر چاديردا قالير."

7:3  ناتان پادشاها ددي: "گت، اوره‌يئنده‌کي نئيّتئني يرئنه يتئر، چونکي رب سنئنله‌دئر."

7:4  لاکئن او گجه ربّئن سؤزو ناتانا نازئل اولوب ددي:

7:5  "گت، قولوم داوودا دِه: رب ديئر: "مگر سن منه ياشاماق اوچون اِو تئکه‌جکسن؟

7:6  ائسرايئل اؤولادلاريني مئصئردن چيخارتديغيم گوندن بو گونه قدر من هچ بئر اِوده ياشاماميشام، آنجاق بئر سيّار چاديردا، حتّا خيمه‌ده اورايا-بورايا کؤچموشم.

7:7  بوتون او يِرلرده‌کی ائسرايئل اؤولادلاري ائله بئرلئکده گَزدئم، مگر اولوب کي، ائسرايئل قبئله‌لرئندن بئرئنه دئيَم: «نئيه منه سئدر آغاجيندان بئر اِو تئکمه‌دئنئز؟» او قبئله‌لره کی، خالقيمين چوبانليغيني اونلارين اوستونه قويدوم؟"

7:8  ائندي قولوم داوودا دِه: قوشونلار ربّی بله ديئر: «من سني اوتلاقلاردا قويون اوتاراندا گؤتوروب، خالقيم ائسرايئله حؤکمدار اتدئم.

7:9  گتدئيئن هر يرده سنئنله اولدوم و سنئن قاباغيندان بوتون دوشمنلرئني قيريب آتديم. آديني دا دونياداکي بؤيوکلرئن آدي کئمي بؤيوک اده‌جيم.

7:10  خالقيم ائسرايئل اوچون بئر ير تعيئن ادئب اونلاري اورادا ساکئن اده‌جيم کي، اؤز يوردلاريندا ياشاسينلار و بئر داها نه پرئشان اولسونلار نه ده شر آداملار اوّللر کئمي اونلارا ظولم اتسئنلر،

7:11  حتّا او گوندن کي، خالقيم ائسرايئل اوستونه داورلر تعيئن اتدئم. من سئزه بوتون دوشمنلرئنئز اَلئندن راحاتليق وره‌جيم.» رب سنه بونو دا بئلدئرئر کي، رب اؤزو سنه اِو تئکه‌جک.

7:12  «عؤمرون باشا چاتيب آتالارينلا ياتاندا، يرئنه سنئن نسلئندن يعني بِلئندن گلن اؤولاديني قالديراجاغام و اونون پادشاهليغيني برقرار اده‌جيم.

7:13  او منئم آديم اوچون اِو تئکه‌جک و اونون شاهليق تختئني ابده‌جک برقرار اده‌جيم.

7:14  من اونا آتا، او دا منه اوغول اولاجاق. گوناه ادنده اونو ائنسانلارين دَيَنه‌يي ائله، بشر اؤولادلارينين کؤتَکلري ائله ووراجاغام.

7:15  لاکئن شفقتئم اوندان آيريلماياجاق، نجه کي، شفقتئمي سنئن قاباغيندان گؤتوردويوم شاعولدان گؤتوردوم.

7:16  سنئن نسلئن و پادشاهليغين منئم حوضورومدا ابده‌جک سوره‌جک و تختئن ابده‌جک پايدار قالاجاق.»"

7:17  ناتان داوودا بوتون بو سؤزلري و بوتون بو وَحيي نقل اتدي.

7:18  داوود پادشاه ائچَري کچدي و ربّئن حوضوروندا اوتوروب ددي: "ای پروردئگار رب، من کئمم و نسلئم کئمدئر کي، سن منی بو يره چيخارتدين؟

7:19  ای پروردئگار رب، سنئن گؤزونده بو دا کئچئک گؤروندو، حله بو قولونون نسلئنئن گله‌جيي حاقّيندا دا خبر ورئبسن. مگر ائنسانلارلا بله رفتار ادئرسن، ای پروردئگار رب؟

7:20  داوود سنه داها نه ديئه بئلر؟ ای پروردئگار رب، سن بو قولونو تاني‌ييرسان!

7:21  سن بوتون بو بؤيوک شيلري قولونا باشا سالماق اوچون، هم ده اؤز سؤزونون خاطئري اوچون اؤز اوره‌يئنجه ادئبسن.

7:22  بونون اوچون، ای پروردئگار رب، سن بؤيوکسن. قولاقلاريميزلا اشئتدئکلرئمئزئن هاميسينا گؤره سنئن کئمئسي هچ يوخدور و سندن باشقا تاري يوخدور.

7:23  ير اوستونده خالقين ائسرايئل کئمي بئر مئلّت مگر وار؟ ای تاري، سن اونو اؤزونه خالق اتمک اوچون ساتين آلماغا گتدئن کي، اؤزونه شؤهرت قازاناسان و اونلار اوچون بؤيوک ائشلر و اؤلکَن اوچون خارئقه‌لي ائشلر اده‌سن؛ بله کي، سن مئصئردن ساتين آلديغين اؤز خالقين قاباغيندان مئلّتلري و اونلارين آللاهلاريني قوودون.

7:24  خالقين ائسرايئلي اؤزون اوچون ابده کئمي برقرار اتدئن و سن، يارب، اونلارين تاريسي اولدون.

7:25  ائندي ده، يارب تاري، بو قولون و اونون نسلی حاقّيندا ددئيئن سؤزو ابدی ساخلا و ددئيئنه عمل ات.

7:26  قوي ديئلسئن: «قوشونلار ربّی ائسرايئلئن اوستونه تاري‌دير.» و بلجه آدين ابده‌جک اوجالديلسين. و قولون داوودون نسلی سنئن حوضوروندا پايدار اولسون.

7:27  چونکي سن قوشونلار ربّي، ائسرايئلئن تاريسي بو قولونا وحي گؤندرئب ددئن: «سنه اِو تئکه‌جيم.» اونا گؤره ده قولون جسارت تاپدي کی، سنه بو دوعاني اتسئن.

7:28  ای پروردئگار رب، سن تاريسان، سنئن سؤزلرئن حقئقتدئر و بو قولونا بو ياخشي شيي وعده ورئبسن.

7:29  قوي بو قولونون نسلئنه برکت ورمک سنئن گؤزونه خوش گلسئن و سنئن حوضوروندا ابده‌جک قالسين. چونکي سن ای رب پروردئگار، دانيشيبسان. قوي بو قولونون نسلی سنئن برکتئنله ابدئلئک برکت آلسين!"

Chapter 8

8:1  بوندان سونرا داوود فئلئسطلی‌لري مغلوب ادئب اونلاري اؤزونه موطئع اتدي و مِتِگ‌‌عَمّاني فئلئسطلی‌لردن آلدي.

8:2  موآبلي‌لاري دا مغلوب اتدي. اونلاري يره اوزاديب اؤلچو ائپي ائله اؤلچدو، اؤلچدويو ائکي سيراني اؤلدوردو، لاکئن بئر سيراني صاغ بوراخدي. موآبلي‌لار داوودا قول اولوب خراج وردئلر.

8:3  داوود صوبا پادشاهي رِخوب اوغلو هَدَدعِزِري ده مغلوب اتدي. هَدَدعِزِر بو زامان گدئردي کي، فَرات چايينين اطرافيندا اؤز حاکئمئيّتئني تزه‌دن برپا اتسئن.

8:4  او، هَدَدعِزِرئن مئن يدّي يوز آتليسيني و ائيئرمي مئن پئيادا عسگرئني اسئر اتدي و آتلاردان يوزه قَدَرئني دؤيوش عاراباسي اوچون ساخلاييب آتلارين آياق وَتَرئني کسدي.

8:5  دَمَشقده ياشايان اَراملي‌لار صوبا پادشاهي هَدَدعِزِره کؤمک اتمه‌يه گلنده، داوود اونلاردان ائيئرمي ائکي مئن نفري قيردي.

8:6  داوود دَمَشقده اولان اَراملي‌لار آراسيندا حربي دسته‌لر يرلشدئردي و اَراملي‌لار اونا قول اولوب خراج وردئلر. رب داوودا گتدئيي هر يرده ظفر قازانديردي.

8:7  او، هَدَدعِزِرئن سرکرده‌لرئنئن گَزدئردئيي قيزيل قالخانلاري گؤتوروب اورشلئمه گتئردي.

8:8  داوود پادشاه هَدَدعِزِرئن بِتَخ و بِروته‌ي شهرلرئندن چوخلو بورونج آلدي.

8:9  خَمات پادشاهي توعي اشئدنده کي، داوود هَدَدعِزِرئن بوتون قوشونونو مغلوب ادئب،

8:10  اوغلو يورامي اونون يانينا گؤندردي کي، داوود پادشاهي سالاملاسين و هَدَدعِزِري دؤيوشده مغلوب اتدئيئنه گؤره اونا تبرئک ورسئن. چونکي توعي هَدَدعِزِرله همئشه موحارئبه اتمئشدي. يورام اؤزو ائله داوودا قيزيل، گوموش و بورونج اشيالاري گتئردي.

8:11  داوود پادشاه بونلاري دا اؤزونه موطئع اتدئردئيي بوتون مئلّتلردن آلديغي گوموش و قيزيل‌لارلا ربّه وقف اتدي:

8:12  يعني اَراملي‌لاردان، موآبلي‌لاردان، عَمّونلولاردان، فئلئسطلی‌لردن، عَمالِقلی‌لردن آلديغي گوموش و قيزيلي، هم ده صوبا پادشاهي رِخوب اوغلو هَدَدعِزِردن آلينان تالاني.

8:13  بلجه داوود دوز دره‌سئنده اِدوملولاردان اون سکّئز مئن نفري قيريب قايينداندا اؤزونه آد قازاندي.

8:14  اِدوما حربي دسته‌لر يرلشدئردي. اِدومون هر طرفئنه حربي دسته‌لري يرلشدئرندن سونرا، اِدوملولارين هاميسي داوودا موطئع اولدولار. رب داوودا گتدئيي هر يرده ظفر قازانديردي.

8:15  داوود بوتون ائسرايئله پادشاهليق اتدي. او بوتون خالقينا عدالت و ائنصافلا حؤکمرانليق ادئردي.

8:16  صِرويا اوغلو يوآب قوشون باشچيسي ائدي؛ اَخئلود اوغلو يِهوشافاط سالنامه‌چي ائدي؛

8:17  اَخئطوب اوغلو صادوق و اِبياتار اوغلو اَخئمِلِک کاهئن ائدئلر؛ سِرايا مئرزه ائدي؛

8:18  يِهوياداع اوغلو بِنايا کِرِتلی‌لر و پِلِتلی‌لرئن باشچيسي ائدي؛ داوودون اوغوللاري دا کاهئن ائدئلر.

Chapter 9

9:1  داوود ددي: "آيا شاعولون نسلئندن صاغ قالان بئري وار کي، يوناتانين خاطئرئنه اونا ياخشيليق ادئم؟"

9:2  شاعولون نسلئنده صئبا آدلي خئدمتچي بئر کئشي وار ائدي. اونو داوودون يانينا چاغيرديلار و پادشاه اونا ددي: "آيا صئبا سنسن؟" او ددي: "قولونام."

9:3  داوود ددي: "شاعولون نسلئندن آيا هچ بئر آدام قالماييب کي، اونا تارينين شفقتئني گؤرسدئم؟" صئبا پادشاها ددي: "يوناتانين ائکي آياغيندان شئکَست بئر اوغلو حله قالير."

9:4  پادشاه اونا ددي: "هارادادير؟" صئبا پادشاها ددي: "باخ، ائندي او، لودِباردا عَمّي‌اِل اوغلو ماکئرئن اِوئنده‌دئر."

9:5  داوود پادشاه آدام گؤندرئب لودِباردان عَمّي‌اِل اوغلو ماکئرئن اِوئندن مِفئبوشِتي گتئرتدي.

9:6  شاعول اوغلو يوناتان اوغلو مِفئبوشِت داوودون يانينا گلدي و اوزو اوسته يره دوشوب تعظئم اتدي. داوود ددي: "مِفئبوشِت!" او دا ددي: "قولون سنئن حوضوروندادير."

9:7  داوود اونا ددي: "قورخما، آتان يوناتانين خاطئرئنه قطعن سنه شفقت گؤرسده‌جيم و بابان شاعولون بوتون تورپاغيني سنه قايتاراجاغام. سن همئشه منئم سوفره‌مده يمک يئيه‌جکسن."

9:8  مِفئبوشِت گئنه تعظئم ادئب ددي: "مگر بو قولون کئمدئر کي، منئم کئمي اؤلو بئر ائته بله ائلتئفات اده‌سن؟"

9:9  پادشاه، شاعولون خئدمتچئسي صئباني چاغيريب ددي: "شاعولا و اونون نسلئنه عاييد اولان هر شيي سنئن آغانين نوه‌سئنه ورمئشم.

9:10  آغانيزين نوه‌سئنئن تورپاغيني سن، اوغوللارين و قوللارين بِجَره‌جک. محصولونو اونا وره‌جکسئنئز کي، آذوقه‌سي اولسون. آغانيزين نوه‌سي مِفئبوشِت ده همئشه منئم سوفره‌مده يمک يئيه‌جک." صئبانين اون بش اوغلو و ائيئرمي قولو وار ائدي.

9:11  صئبا پادشاها ددي: "من آغام پادشاهين بو قولونا امر اتدئيي هر شيي يرئنه يتئره‌جيم." بلجه، مِفئبوشِت پادشاه اوغوللاريندان بئري کئمي داوودون سوفره‌سئنده يمک يِيئردي.

9:12  مِفئبوشِتئن کئچئک بئر اوغلو وار ائدي. اونون آدي مئکا ائدي. صئبانين اِوئنده ياشايانلارين هاميسي مِفئبوشِتئن خئدمتچئلري ائدئلر.

9:13  بلجه مِفئبوشِت اورشلئمده قالدي، چونکي همئشه پادشاهين سوفره‌سئنده يمک يِيئردي. او، ائکي آياغيندان شئکَست ائدي.

Chapter 10

10:1  بئر مودّت سونرا عَمّونلولارين پادشاهي اؤلدو و اونون يرئنه اوغلو خانون پادشاه اولدو.

10:2  داوود ددي: "آتاسي منه ياخشيليق اتدئيئنه گؤره، من ده ناخاشين اوغلو خانونا ياخشيليق اده‌جيم." داوود اعيانلاردان بئر نچه‌سئني خانونون يانينا گؤندردي کي، اونا آتاسينين اؤلومو اوچون باش‌صاغليغي آرزو اتسئنلر. لاکئن داوودون آداملاري عَمّون اؤلکه‌سئنه چاتاندا،

10:3  عَمّونلولارين باشچيلاري اؤز آغالاري خانونا ددئلر: "سن اله بئلئرسن کي، داوود بو باش‌صاغليغي ورن آداملاري سنئن آتانا حؤرمتي اولدوغو اوچون گؤندرئب؟ داوودون سنئن يانينا آداملاريني گؤندرمه‌سي مگر بونون اوچون ديئل کی، شهري گؤزدن کچئرتسئن، جاسوسلوق اتسئن و بوراني ييخسين؟"

10:4  خانون داوودون آداملاريني توتدو و ساقّاللاريني ياريياجاق قيرخديريب، پالتارلاريني اوتوراجاق يرئنه قدر آشاغيدان کسدئردي و اونلاري گری گؤندردي.

10:5  بونو داوودا خبر وردئلر، داوود دا اونلاري گؤرمک اوچون آداملار گؤندردي، چونکي اونلارا چوخ حقارت ادئلمئشدي. پادشاه ددي: "ساقّالينيز چيخانا قدر اَرئحادا قالين، سونرا قاييدين."

10:6  عَمّونلولار اؤزلرئنئن ضئدّئنه داووددا نئفرت اوياتديقلاريني گؤرنده، آدام گؤنده‌رئب بيت رِخوبون اَراملي‌لاريندان و صوبانين اَراملي‌لاريندان ائيئرمي مئن پئيادا عسگري، مَعَکا پادشاهي ائله مئن آدامي و طوب اهالئسئندن اون‌ائکي مئن نفري اوجرتله توتدولار.

10:7  داوود بونو اشئدنده يوآبلا بوتون جنگاور قوشونونو اونلارين اوستونه گؤندردي.

10:8  عَمّونلولار چيخيب دروازانين گئرئشئنده دؤيوشه دوزولدولر. صوبا و رِخوب اَراملي‌لاري ائله طوب و مَعَکا آداملاري، چؤلده آيريجا دورموشدولار.

10:9  يوآب قاباقدان و آرخادان دوشمنلرئن اونا ضئدّ دوزولدوکلرئني گؤرنده، بوتون ائسرايئلئن سچمه دؤيوشچولرئندن بئر قئسمئني آييريب اَراملي‌لارين ضئدّئنه دوزدو.

10:10  آمّا خالقين قالان حئصّه‌سئنه قارداشي اَبشه‌يي باشچي قويدو و اونلاري عَمّونلولارين ضئدّئنه دوزدو.

10:11  يوآب ددي: "اگر اَراملي‌لار مندن گوجلو چيخسالار، سن منه کؤمک اِدَرسن، لاکئن اگر عَمّونلولار سندن گوجلو چيخسالار، من گلئب سنه کؤمک اده‌رم.

10:12  جسارتلي اول. گل خالقيميزين خاطئرئنه و تاريميزين شهرلري خاطئرئنه ائگئدلئک گؤرسدک. قوي رب ده گؤزونده خوش اولاني اتسئن."

10:13  يوآب و يانينداکي قوشون اَراملي‌لارين ضئدّئنه دؤيوشه ياخينلاشديلار؛ اونلار يوآبين قاباغيندان قاچديلار.

10:14  عَمّونلولار اَراملي‌لارين قاچديغيني گؤرنده، اونلار دا اَبشه‌يئن قاباغيندان قاچيب شهره گئردئلر. عَمّونلولارلا دؤيوش قورتاراندان سونرا، يوآب اورشلئمه قاييتدي.

10:15  اَراملي‌لار ائسرايئللی‌لرئن قاباغيندا مغلوب اولدوقلاريني گؤرنده بئر يره ييغيلديلار.

10:16  هَدَدعِزِر آدام گؤندرئب فَرات چايينين او تايينداکي اَراملي‌لاري دؤيوشه چيخارتدي. اونلار خِيلاما گلدئلر و هَدَدعِزِرئن قوشون باشچيسي شوبَک اونلارا باشچيليق ادئردي.

10:17  بونو داوودا خبر ورنده، او، بوتون ائسرايئللی‌لري ييغيب اوردون چاييني کچدي و خِيلاما گلدي. اَراملي‌لار داوودون ضئدّئنه دوزولوب اونونلا ووروشدولار.

10:18  لاکئن اَراملي‌لار ائسرايئللی‌لرئن قاباغيندان قاچديلار. داوود اَراملي‌لاردان يدّي يوز دؤيوش آراباچيسي ائله قيرخ مئن آتليني قيردي و اورادا قوشون باشچيسي شوبَکي ووروب اؤلدوردو.

10:19  هَدَدعِزِره موطئع اولان پادشاهلارين هاميسي، ائسرايئل قاباغيندا مغلوب اولدوقلاريني گؤرنده، ائسرايئللی‌لرله صولح باغلاييب اونلارا قول اولدولار. اَراملي‌لار آرتيق عَمّونلولارا کؤمک اتمه‌يه قورخدولار.

Chapter 11

11:1  باهار گلنده پادشاهلار موحارئبه‌يه چيخان واخت، داوود يوآبي، سرکرده‌لرئني، بوتون ائسرايئل قوشونو ائله بئرلئکده موحارئبه‌يه گؤندردي. اونلار عَمّونلولاري قيريب رَبّاني موحاصئره‌يه آلديلار. آمّا داوود اورشلئمده قالدي.

11:2  بئر آخشامچاغي داوود ياتاغيندان قالخيب پادشاه سارايينين دامي اوستونده گَزئردي. او، دامدان باخيب گؤردو کي، بئر آرواد يويونور. آرواد چوخ گؤزل ائدي.

11:3  داوود آدام گؤندرئب بو آرواد باره‌سئنده خبر آلدي. بئري بله ددي: "مگر بو آرواد اِلئآم قيزي خئتلي اورئيانين آروادي بَتشِبَع ديئل؟"

11:4  داوود قاصئدلر گؤندرئب اونو يانينا گتئرتدي. آرواد اونون يانينا گلدئکده داوود اونونلا ياتدي و آرواد اؤزونو نجئسلئيئندن تمئز ادندن سونرا اِوئنه قاييتدي.

11:5  آرواد بوندان بويلو اولوب داوودا خبر گؤندردي: "من بويلويام."

11:6  داوود يوآبين يانينا آدام گؤندرئب ددي: "خئتلي اورئياني منئم يانيما گؤندر." يوآب اورئياني داوودون يانينا گؤندردي.

11:7  اورئيا داوودون يانينا گلنده داوود يوآبين، خالقين و دؤيوشون وضعئيّتئني سوروشدو.

11:8  سونرا داوود اورئيايا ددي: "اِوئنه گت، ائستئراحت اِله." اورئيا پادشاهين ساراييندان چيخاندا پادشاه داليسيجا اونا هدئيّه ده گؤندردي.

11:9  لاکئن اورئيا پادشاهين سارايينين قاپيسيندا، آغاسينين بوتون موحافئظه‌چئلري ائله بئرلئکده ياتيب اِوئنه گتمه‌دي.

11:10  داوودا خبر وردئلر: "اورئيا اِوئنه گتمه‌دي." داوود اورئيايا ددي: "مگر سن يولدان گلمه‌يئبسن؟ نئيه اِوئنه گتمه‌دئن؟"

11:11  اورئيا داوودا ددي: "عهد سانديغي، ائسرايئللی‌لر و يهودالي‌لار چاديرلاردا قالارکن، آغام يوآب و آغامين سرکرده‌لري چؤل‌لرده مسکن سالارکن، من نجه يمک-ائچمَک و آرواديملا ياتماق اوچون اِوئمه گده بئله‌رم؟ حياتينا و جانينا آند اولسون، من بله شي اتمه‌رم."

11:12  داوود اورئيايا ددي: "بو گون ده بورادا قال، صاباح سني يولا سالارام." اورئيا او گونو و گونون صاباحيني اورشلئمده قالدي.

11:13  داوود اونو چاغيردي و اورئيا اونون حوضوروندا يِيئب ائچدي. داوود اونو کِفلَندئردي. اورئيا پادشاهين يانيندان آخشام اوستو چيخدي. او گئنه ده اوئنه گتمه‌دی؛ آغاسينين موحافئظه‌چئلرئنئن يانينا گدئب، اورادا اؤز ياتاغيندا ياتدي.

11:14  سحر آچيلاندا داوود يوآبا مکتوب يازدي و مکتوبو اورئيانين اَلي ائله يوآبا گؤندردي.

11:15  مکتوبوندا بله يازميشدي: "اورئياني آلوولانان دؤيوشلره گؤندر و اونو لاپ قاباق خطّه قوي و يانيندان چکئل کي، وورولوب اؤلدورولسون."

11:16  يوآب شهري موحاصئره آلتيندا ساخلايارکن، اورئياني او يره تعيئن اتدي کي، بئلئردی دوشمنئن جنگاورلرئنئن لاپ جسورلاري اورادادير.

11:17  شهرئن آداملاري قالخيب يوآبلا دؤيوشه چيخديلار. داوودون آداملاريندان اؤلَنلر اولدو. خئتلي اورئيا دا اؤلَنلر آراسيندا ائدي.

11:18  يوآب داوودون يانينا آدام گؤندرئب دؤيوش حاقّيندا اولان معلوماتلارين هاميسيني خبر وردی.

11:19  قاصئده امر ادئب ددي: "دؤيوش حاقّيندا اولان بوتون معلوماتلاري پادشاها ديئب بئتئرَنده،

11:20  پادشاه سنه قضبله‌نئب دئيَر: «شهره هوجوم اتمک اوچون نئيه بو قدر ياخينلاشدينيز؟ مگر بئلمئردئنئز کي، دووارين اوستوندن سئزه اوخ آتاجاقلار؟

11:21  يِروبّشِت اوغلو اَبئمِلِکي کئم ووردو؟ مگر دووارين اوستوندن بئر آرواد ديئرمانين اوست داشيني اونون اوستونه آتمادي، اله کي، تِبِصده اؤلدو؟ بس نئيه بو قدر دووارا ياخينلاشدينيز؟» او زامان دئيَرسن: «قولون خئتلي اورئيا دا اؤلوب.»"

11:22  قاصئد يولا دوشدو و داوودون يانينا گلئب يوآبين گؤندردئيي معلوماتلارين هاميسيني اونا خبر وردی.

11:23  قاصئد داوودا ددي: "آداملار بئزه قالئب گلدئلر. اونلار بئزئم ضئدّئمئزه دؤيوشمَک اوچون چؤله چيخديلار. اونلاري دروازانين گئرئشئنه قدر قوودوق.

11:24  اوخ‌آتانلار دوواردان دؤيوشچولرئن اوستونه اوخ ياغديرديلار و پادشاهين آداملاريندان اؤلَنلر ده اولدو. قولون خئتلي اورئيا دا اؤلَنلر آراسيندادير."

11:25  داوود قاصئده ددي: "يوآبا دئيَرسن کي، «بو حادئثه سنئن گؤزونده پئس گؤرونمه‌سئن، چونکي قيلينج گاه بئرئنئن، گاه دا آيريسينين باشيني يِيئر. شهرئن ضئدّئنه دؤيوشو گوجلَندئرئب اوراني ييخ.» بونونلا يوآبي تشوئق ات."

11:26  اورئيانين آروادي اَرئنئن اؤلومونو اشئدنده اونون اوچون ياس توتدو.

11:27  ياس قورتاراندان سونرا داوود آدام گؤندرئب بَتشِبَعي اؤز اِوئنه گتئردي و او، داوودون آروادي اولدو. سونرا داوودا بئر اوغول دوغدو. لاکئن داوودون گؤردويو بو ائش ربّئن گؤزونده پئس ائدي.

Chapter 12

12:1  رب ناتاني داوودون يانينا گؤندردي. ناتان اونون يانينا گلئب اونا ددي: "بئر شهرده ائکي آدام وار ائدي. اونلاردان بئري وارلي، او بئري ده کاسيب ائدي.

12:2  وارلي آدامين چوخلو سورولري و ناخيري وار ائدي.

12:3  لاکئن کاسيب آدامين هچ بئر شيي يوخ ائدي مگر ساتين آليب بَسله‌دئيي بئر کؤرپه دئشي قوزو. او، قوزوسونو اؤز يانيندا اوشاقلاري ائله برابر بؤيوتموش، اونا اؤز يِمه‌يئندن يدئرتمئش، اؤز ائچدئيي قابدان سو ائچئرتمئش و قوينوندا ياتيرتميشدي. قوزو اونا دوغما قيزي کئمي ائدي.

12:4  بئر گون وارلي آدامگئله بئر موسافئر قوناق گلدي. وارلي آدام قييمادي کي، اؤز سوروسوندن و ناخيريندان حيوان گؤتوروب کَسسئن و اونلارا گلن قوناغا يمک حاضيرلاسين. او گدئب کاسيبين قوزوسونو گؤتوروب کسدي و يانينا گلن قوناغا يمک حاضيرلادي."

12:5  بو واخت داوودون قضبي او آدامين ضئدّئنه آلوولاندي و ناتانا ددي: "وار اولان ربّئن حاقّي اوچون، بونو ادن آدام اؤلومه لايئقدئر.

12:6  بو ائشي گؤردويونه گؤره، رحم اتمه‌دئيئنه گؤره، قوزونون عوضئني دؤرد قات وره‌جک."

12:7  او واخت ناتان داوودا ددي: "او آدام سنسن! ائسرايئلئن تاريسي رب بله ديئر: «من ائدئم کی، سني ائسرايئلئن اوستونده پادشاه مسح اتدئم. من ائدئم کی، سني شاعولون اَلئندن قورتارديم.

12:8  سنه آغانين اِوئني ده وردئم. آغانين آروادلاريني قوينوندا ياتيرديب، ائسرايئل و يهودا نسلئني سنه وردئم. اگر بو سنه آزليق اولسايدي، سنه بله شيلردن داها چوخونو علاوه اِدَردئم.

12:9  نه اوچون ربّئن سؤزونه حقارتله باخيب، ربّئن گؤزونده پئس اولان ائشي اتدئن؟ خئتلي اورئياني قيلينج آغزيندان کچئرتدئن، اونون آرواديني اؤزونه آرواد اتدئن. اورئياني عَمّون اؤولادلارينين قيلينجي ائله اؤلدورتدوردون.

12:10  بوندان سونرا هچ واخت قيلينج سنئن اِوئندن آيريلماياجاق، چونکي سن منی تحقئر اتدئن و خئتلي اورئيانين آرواديني اؤزونه آرواد اتدئن."

12:11  بونا گؤره ده رب ديئر: «باخ سنئن ضئدّئنه پئسلئيي اؤز اِو اهلئندن چيخارداجاغام. سنئن گؤزونون قاباغيندا حتّا آروادلاريني گؤتوروب ياخينينا وره‌جيم. او دا گوندوزون گون‌اورتا چاغي سنئن آروادلارينلا ياتاجاق.

12:12  بو ائشي سن گئزلي اتدئن، آمّا من بو ائشي بوتون ائسرايئللی‌لرئن قاباغيندا گوندوزون گون‌اورتا چاغي اده‌جيم.»"

12:13  داوود ناتانا ددي: "من ربّئن ضئدّئنه گوناه اتمئشم." ناتان داوودا ددي: "رب ده سنئن گوناهيني سئلئبدئر، اؤلمَيه‌جکسن.

12:14  لاکئن بونو اتمکله ربّئن دوشمنلرئنه بؤيوک فورصت ورئبسن کي، اونا کوفر دسئنلر. اونا گؤره ده قطعن سندن دوغولان اوشاق اؤله‌جک."

12:15  سونرا ناتان اِوئنه قاييتدي. رب داوودون اورئيانين دول آرواديندان اولان اوشاغيني ووردو و اوشاق ناخوشلادي.

12:16  داوود اوشاق اوچون تارييا يالواردي. اوروج توتوب گتدي و بوتون گجه‌ني قورو يرده اوزاندي.

12:17  اِوئنئن آغساقّاللاري اونو يردن قالديرماق اوچون يانيندا دايانديلار، لاکئن او قالخماق ائستمه‌دي و اونلارلا بئرلئکده چؤرک يمه‌دي.

12:18  يدّئنجی گون کؤرپه اؤلدو. داوودون اعيانلاري قورخدولار کی، اوشاغين اؤلدويونو اونا بئلدئرسئنلر و بله دوشوندولر: "اوشاق صاغ ائکَن اونو دئله توتدوق، لاکئن سؤزوموزه قولاق آسمادي. ائندي اوشاغين اؤلدويونونو اونا نجه دئيَک؟ اؤزونه بئر زئيان يتئرَر."

12:19  داوود اعيانلارينين پيچيلداشماسيني گؤرنده باشا دوشدو کي، اوشاق اؤلوب. اونا گؤره ده اعيانلارينا ددي: "آيا اوشاق اؤلدو؟" اونلار ددئلر: "اؤلدو."

12:20  داوود يردن قالخدي، يويونوب باشينا زيتون ياغي سورتدو و پالتارلاريني دَيئشئب، ربّئن اِوئنه گتدي و پرستئش اتدي. اِوه قاييديب يمک ائسته‌يئنده قاباغينا يمک قويدولار و او يدي.

12:21  او واخت اعيانلاري اونا ددئلر: "بو نه ائشدئر کي، ادئرسن؟ کؤرپه صاغ ائکن نه اوچون اوروج توتوب آغلادين، آمّا کؤرپه اؤلَنده دوروب چؤرک يدئن؟"

12:22  داوود جاواب وردی: "اوشاق صاغ اولاندا اوروج توتوب آغلاييرديم و ديئردئم کي، بلکه رب منه لوطف اِدَر، اوشاق صاغ قالار.

12:23  لاکئن ائندي اوشاق اؤلوب، نه اوچون اوروج توتوم؟ مگر اونو گری قايتارا بئله‌رم؟ من اونون يانينا گده‌جيم، لاکئن او منئم يانيما قاييتماياجاق."

12:24  داوود آروادي بَتشِبَعه تسلّی وردی و يانينا گئرئب اونونلا ياتدي. بَتشِبَع اونا بئر اوغول دوغدو و داوود اونون آديني سولِيمان قويدو. رب بو اوشاغي سِودی

12:25  و ناتان پيغمبرئن وسئله‌سئله سؤز گؤندردي. او دا ربّئن آدينا اوشاغين آديني يِدئدياه قويدو.

12:26  يوآب عَمّون اؤولادلارينين رَبّا شهرئنه هوجوم ادئب شاهنئشئن شهري آلدي.

12:27  سونرا يوآب داوودون يانينا قاصئدلر گؤندرئب ددي: "رَبّا شهري ائله موحارئبه ادئب سو منبعلرئني آلميشام.

12:28  آمّا ائندي سن خالقين قالان حئصّه‌سئني بئر يره ييغ و شهرئن ضئدّئنه اوردوگاه قوروب اوراني آل. يوخسا من گدئب شهري آلارام و بو ائش منئم آديما چيخار."

12:29  بلجه داوود دا بوتون خالقي ييغيب رَبّا شهرئنه گتدي و شهره هوجوم ادئب اوراني آلدي.

12:30  سونرا اونلارين پادشاهينين باشيندان تاجيني گؤتوردو. تاج قيزيلدان اولوب چکئسي بئر تالانت ائدي. اونون اوستونده قئيمتلي بئر داش وار ائدي. بو تاج داوودون باشينا قويولدو. داوود بو شهردن چوخلو قنئمت آپاردي.

12:31  او، شهرده اولان خالقي کؤچوردوب اَره، دمئر کولونگ، دمئر بالتا ائله گؤرولَن ائشلرده و کرپئج اِعماليندا ائشلَتدي. داوود عَمّونلولارين بوتون شهرلرئنده بله ادندن سونرا، بوتون خالقلا بئرلئکده اورشلئمه قاييتدي.

Chapter 13

13:1  داوودون اوغلو اَبشالومون تامار آدلي گؤزل دوغما باجيسي وار ائدي. رَبّا‌ شهرئنئن آلينماسيندان بئر مودّت سونرا، داوودون اوغلو اَمنون تامارا وورولدو.

13:2  اَمنون اؤگِي باجيسي تاماردان اؤتري او قدر پرئشان ائدي کي، لاپ ناخوشلوغا دوشدو. چونکي تامار باکئره قيز ائدي و اَمنونا چتئن گلئردي کي، اونونلا بئر شي اده بئلسئن.

13:3  اَمنونون يوناداب آدلي بئر دوستو وار ائدي. يوناداب داوودون قارداشي شئمعانين اوغلو ائدي و اؤزو ده چوخ حئيله‌گر بئر آدام ائدي.

13:4  يوناداب اَمنونا ددي: "ای شاهزاده، نئيه گوندن-گونه ضعئفله‌يئرسن؟ آيا بونو منه بئلدئرمزسن؟" اَمنون اونا ددي: "قارداشيم اَبشالومون دوغما باجيسي تامارا وورولموشام."

13:5  يوناداب اونا ددي: "ياتاغينا گئر و اؤزونو ناخوش گؤرسد. آتان سني گؤرميه گلنده اونا بله دِه: «خاهئش ادئرم، باجيم تامار گلئب منه چؤرک يدئرتسئن و گؤزومون قاباغيندا يمک حاضيرلاسين، من ده اونو گؤروم، پئشئردئيي يمه‌يي اونون اَلئندن آليب يِيئم.»"

13:6  اَمنون ياتاغا گئرئب اؤزونو ناخوش گؤرستدي. پادشاه اونو گؤرميه گلنده اَمنون پادشاها ددي: "خاهئش ادئرم، باجيم تامار گلسئن و گؤزومون قاباغيندا ائکي کؤکه پئشئرسئن کي، من ده او کؤکه‌لري اونون اَلئندن آليب يِيئم."

13:7  داوود اِوه آدام گؤندرئب تامارا ددي: "ائندي قارداشين اَمنونون اِوئنه گت و اونا يمک حاضيرلا."

13:8  تامار قارداشي اَمنونون اِوئنه گتدي. اَمنون اوزانميشدي. تامار خمئر دوزلتدي و اونون گؤزو قاباغيندا کؤکه‌لر دوزَلدئب پئشئردي.

13:9  تاواني گؤتوروب اونون قاباغينا بوشالتدي. لاکئن او يمک ائستمه‌دي. اَمنون ددي: "هاميني يانيمدان چيخاردين." هامي اونون يانيندان چيخدي.

13:10  او واخت اَمنون تامارا ددي: "يِمه‌يي ياتاق اوتاغينا گتئر کي، سنئن اَلئندن آليب يِيئم." تامار پئشئردئيي کؤکه‌لري گؤتوروب قارداشي اَمنونون ياتاق اوتاغينا گتئردي.

13:11  کؤکه‌لري يمک اوچون اَمنونون يانينا گتئرنده، اَمنون تاماردان ياپيشيب ددي: "گل منئمله يات، باجيم."

13:12  لاکئن تامار جاواب وردی: "يوخ، قارداشيم! منئم ناموسوما توخونما، چونکي ائسرايئلده بله ائشلر اتمک اولماز. بو ائيرنج ائشي گؤرمه.

13:13  من بو روسوايچيليقدان نجه قورتارا بئله‌رم؟ سني ده ائسرايئلده آخماق بئري کئمي تانييارلار. بونا گؤره ائندي خاهئش ادئرم، گت پادشاهلا دانيش، او منی سنه ورَر، يوخ دِمَز."

13:14  لاکئن اَمنون ائستمه‌دی کی، اونون سؤزونو اشئتسئن و قيزدان قووّتلي اولدوغو اوچون قيزي زورلاييب اونونلا ياتدي.

13:15  بوندان سونرا اَمنون تاماردان حددن چوخ نئفرت اتدي؛ اونا اولان نئفرتي اوّلکي سِوگئسئندن داها گوجلو ائدي. اَمنون اونا ددي: "دور، بورادان چيخ گت."

13:16  آمّا تامار ددي: "يوخ! ائندي بو پئسلئک کي، منی قووورسان، منه اتدئيئن او بئري پئسلئکدن داها بؤيوکدور."

13:17  لاکئن اَمنون ائستمه‌دی کی، اونا قولاق آسسين. نؤکرئني يانينا چاغيريب ددي: "بو آروادي يانيمدان باييرا آت و داليسيجا دا قاپيني قيفيللا."

13:18  قيزين اَينئنده اَلوان پالتار وار ائدي، چونکي پادشاهين باکئره قيزلاري بله پالتار گئيَردئلر. اَمنونون نؤکري تاماري باييرا آتيب داليسيجا قاپيني قيفيلّادي.

13:19  تامار باشينا کول تؤکدو. اَينئنده‌کي الوان پالتاريني جيردي و اَللري ائله باشيني توتوب گتدي. او گده-گده آغلاييردي.

13:20  قارداشي اَبشالوم اونا ددي: "آيا سنه توخونان قارداشين اَمنون ائدي؟ حله‌لئک ساکئت اول، باجيم، او سنئن قارداشيندير، بونو قلبئنه سالما." بلجه تامار قارداشي اَبشالومون اِوئنده قالدي و هاميدان اؤزونو اوزاق ساخلادي.

13:21  داوود پادشاه بو مطلبلرئن هاميسيني اشئدئب چوخ قضبلَندي.

13:22  آمّا اَبشالوم اَمنونا نه ياخشي، نه ده يامان بئر سؤز ددی؛ چونکي باجيسي تاماري زورلاديغينا گؤره اَمنوندان نئفرت ادئردي.

13:23  ائکي ائل تامام اولاندان سونرا، اَبشالوم اِفرايئمه ياخين بَعَل‌خاصوردا قويون قيرخيمي کچئردئردي. اَبشالوم پادشاهين بوتون اوغوللاريني اورايا دَعوَت اتدي.

13:24  او، پادشاهين يانينا گلئب ددي: "باخ، بو قولون قويون قيرخيمي کچئردئر. خاهئش ادئرم، قوي پادشاه و اعيانلاري بو قولونون يانينا گلسئنلر."

13:25  لاکئن پادشاه اَبشالوما ددي: "يوخ، اوغلوم، قوي هاميميز گتمه‌يک، سنه آغيرليق دوشَر." گرچي اَبشالوم چوخ دا تأکئد اتدي، آمّا پادشاه گتمک ائستمه‌دي. لاکئن اونا برکت وردی.

13:26  سونرا اَبشالوم ددي: "هچ اولماسا، قوي قارداشيم اَمنون بئزئمله گتسئن." پادشاه اونا ددي: "آخي نه اوچون او سنئنله گتسئن؟"

13:27  اَبشالومون تأکئدي قاباغيندا داوود اَمنونو و بوتون شاهزاده‌لري اونونلا گؤندردي.

13:28  اَبشالوم نؤکرلرئنه بله امر اتدي: "باخين، اَمنونون اوره‌يي شرابلا نشعه‌لَنَنده سئزه «اَمنونو وورون!» دئيه‌جيم؛ او زامان اونو اؤلدورون، قورخمايين. سئزه امر ورن مگر من ديئلم؟ جسور و ائگئد اولون."

13:29  اَبشالوم نجه امراتمئشدي، نؤکرلري ده اله اتدئلر. بونو گؤرن بوتون شاهزاده‌لر قالخديلار و هر بئري اؤز قاطيرينا مئنئب قاچدي.

13:30  حله اونلار يولدا ائکن داوودا بله خبر چاتدي: "اَبشالوم بوتون شاهزاده‌لري قيريب، اونلاردان هچ بئرئني صاغ قويماييب."

13:31  پادشاه قالخيب پالتاريني جيردي و يره سَرئلدي. يانينداکي اعيانلارين هاميسي اؤز پالتاريني جيرديلار.

13:32  داوودون قارداشي شئمعانين اوغلو يوناداب ددي: "آغام بوتون جاوانلاري، شاهزاده‌لري اؤلموش ظنّ اتمه‌سئن، تکجه اَمنون اؤلوب. اونا گؤره کي او، اؤگِي باجيسي تاماري زورلاديغي گوندن بَري اَبشالوم بو نئيّتده ائدي.

13:33  اونون اوچون ده آغام پادشاهيم، بوتون شاهزاده‌لرئن اؤلوم خبرئني اوره‌يئنه سالماسين، چونکي تکجه اَمنون اؤلوب."

13:34  اَبشالوم قاچميشدي. کشئک ورن جاوان، باشيني قالديريب باخدي. آرخا يولدان داغين ياماجيندان چوخ آدام گلئردي.

13:35  يوناداب پادشاها ددي: "باخ، شاهزاده‌لر گلئر، قولون نجه دمئشدي، اله ده اولدو."

13:36  او سؤزونو قورتارديقدا شاهزاده‌لر ائچَري گئرئب برکدن آغلاديلار و پادشاهلا بوتون اعيانلاري دا آجي گؤز ياشلاري تؤکدولر.

13:37  اَبشالوم قاچيب گِشور پادشاهي عَمّئهود اوغلو تَلمه‌يئن يانينا گتدي. داوود، اوغلو اَمنون اوچون هر گون ياس توتوردو.

13:38  اَبشالوم کي، گِشورا قاچميشدي، اوچ ائل اورادا قالدي.

13:39  اَبشالوم اوچون داوود پادشاه اوره‌يئنده حسرت چکئردي، چونکي اَمنونون اؤلومونه گؤره آرتيق تسلّی تاپميشدي.

Chapter 14

14:1  صِرويا اوغلو يوآب باشا دوشموشدو کي، پادشاه اَبشالومون حسرتئني چکئر.

14:2  بونا گؤره ده تِقوعه‌يه آدام گؤندرئب اورادان حئکمتلي بئر آرواد گتئرتدي و اونا ددي: "خاهئش ادئرم، اؤزونو ياسلي آدام کئمي گؤرسد. ياس پالتاري گِيئن، باشينا زيتون ياغي سورتمه، اؤزونو اله بئري بَنزَت کي، اله بئل، اؤلو اوچون چوخدان بَري ياسلي‌دير.

14:3  سونرا پادشاهين يانينا گت و اونونلا بله دانيش." بلجه يوآب آروادا نه دمک لازيم اولدوغونو اؤيرَتدي.

14:4  تِقوعه‌لي آرواد پادشاهين حوضوروندا گلنده اوزو اوسته يره دوشوب تعظئم اتدي و اونا بله ددي: "کؤمک ات، ای پادشاه!"

14:5  پادشاه اونا ددي: "دردئن ندئر؟" آرواد جاواب وردی: "حقئقتن، من دول بئر آروادام، اَرئم اؤلوب.

14:6  کنئزئنئن ائکي اوغلو وار ائدي. بئر گون اونلارين ائکئسي ده چؤلده بئر-بئري‌ ائله ساواشديلار. اورادا اونلاري آييران هچ کئم يوخ ائدي و بئري او بئرئني ووروب اؤلدوردو.

14:7  ائندي بوتون عايئله بو کنئزئنه ضئدّ چيخيب ديئرلر: «قارداش قاتئلئني بئزه ور، اؤلدوردويو قارداشينين جاني عوضئنه اونو اؤلدورَک، قوي مئراثا وارئث اولان قارداش دا هلاک اولسون.» بلجه اونلار اوجاغيمين قالان کؤزونو ده سؤندوره‌جکلر و اَرئمئن ير اوزونده نه آدي، نه ده يادئگاري قالاجاق."

14:8  پادشاه آروادا ددي: "اِوئنه قاييت. من سنئن حاقّيندا فرمان وره‌رم."

14:9  تِقوعه‌لي آرواد پادشاها ددي: "آغام پادشاه، گوناهين قوي منئم و آتامين نسلی اوستونه دوشسون! قوي پادشاهلا تختي گوناهسيز قالسين!"

14:10  پادشاه ددي: "کئم سنه بئر سؤز دِسه، اونو منئم يانيما گتئر؛ او سنه آرتيق توخونماياجاق."

14:11  آرواد ددي: "خاهئش ادئرم، پادشاه، تاريسي ربّی خاطيرلاسين اِله کي، قان قئصاصيني آلان، هلاک اتمَيه آرتيق چاليشماسين. يوخسا اونلار منئم اوغلومو هلاک اده‌جکلر." داوود ددي: "وار اولان رب حاقّي، اوغلونون باشيندان بئر توک بِله، اَسکئک اولماياجاق."

14:12  او واخت آرواد ددي: "خاهئش ادئرم، ائجازه ور، کنئزئن آغام پادشاها بئر سؤز دانيشسين." او ددي: "دِه."

14:13  آرواد ددي: "اگر بله‌دئر، بس نه اوچون تاري خالقينين ضئدّئنه بو جور ائش گؤرورسن؟ چونکي پادشاهين بو سؤزو اونون اؤزونو ده تقصئرکار ادئر. اونا گؤره کي، آوارا اتدئيي آدامي قايتاريب گری گتئرتمئر.

14:14  هاميميز اؤله‌جيئک، يره داغيلان و تزه‌دن بئر يره ييغيلمايان سو کئمئيئک. لاکئن تاري جاني آلماز، بئر چاره دوشونر کي، آواراليغا دوشن آدام، اؤزوندن اوزاق دوشمه‌سئن.

14:15  ائندي آغام پادشاها بو سؤزو دِمَک اوچون گلمه‌يئمئن سببي بودور کي، خالق منی قورخودوب. اونا گؤره ده بو کنئزئن ددي: «قوي ائندي گدئب پادشاهلا دانيشيم، بلکه پادشاه کنئزئنئن خاهئشئني يرئنه يتئرَر.

14:16  اونا گؤره کي، پادشاه بو کنئزئني اِشئدَر و او آدامدان قورتارار کي، ائسته‌يئر هم منی، هم ده اوغلومو تارينين ائرث وردئيئندن آتسين."

14:17  او واخت کنئزئن دوشوندو: "خاهئش ادئرم، آغام پادشاهين سؤزو منه تسّلي ورسئن، چونکي ياخشيني-پئسي باشا دوشمکده تارينين مَله‌يي نجه‌دئر، آغام پادشاه دا اله‌دئر. قوي رب تارين سنه يار اولسون!"

14:18  بو سؤزدن سونرا پادشاه آروادا جاواب ورئب ددي: "سندن بئر شي سوروشاجاغام، خاهئش ادئرم هچ بئر شيي مندن گئزلَتمه." آرواد ددي: "آغام پادشاه، بويور، خاهئش ادئرم."

14:19  پادشاه ددي: "آيا سنئن بو ائشلرئنئن هاميسيندا يوآبين دا اَلي وار؟" آرواد جاواب وردی: "سنئن جانين اوچون ديئرم کي، آغام پادشاهين سؤزوندن هچ کئم نه صاغا، نه ده سولا دؤنه بئلر. دوغرودان دا قولون يوآب منه امر اتدي و بو سؤزلرئن هاميسيني کنئزئنه او، اؤيرَتدي.

14:20  قولون يوآب بونو ائشئن گؤرونوشونو ديئشمک اوچون بله اتدي. لاکئن آغام تارينين مَله‌يي قدر حئکمتلئدئر، ير اوزونده اولوب-کچن هر شيي بئلئر."

14:21  پادشاه يوآبا ددي: "ياخشي، اونو اده‌رم. گت، او جاواني، اَبشالومو گری گتئر."

14:22  يوآب اوزو اوسته يره دوشدو و تعظئم ادئب پادشاها تبرئک ددی. سونرا يوآب ددي: "آغام پادشاه، بو گون سنئن گؤزونده لوطف تاپديغيني بو قولون بئلئر، چونکي پادشاه قولونون خاهئشئنه عمل اتدي."

14:23  بلجه يوآب دوروب گِشورا گتدي و اَبشالومو اورشلئمه گتئردي.

14:24  لاکئن پادشاه ددي: "قوي او اؤز اِوئنه قاييتسين، منئم گؤزومه گؤرونمه‌سئن." بلجه اَبشالوم اِوئنه قاييتدي و پادشاهين گؤزونه گؤرونمه‌دي.

14:25  بوتون ائسرايئلده هچ کئم يوخ ائدي کي، ياخيشيقليغينا گؤره، اَبشالوم قدر تعرئفلنسئن. تپه‌دن ديرناغا قدر اوندا بئر عيئب يوخ ائدي.

14:26  هر ائلئن آخيريندا ساچيني اونا آغيرليق اتدئيي اوچون کَسَردي، باشيندان ساچيني کسنده ساچي پادشاه تَره‌زئسي ائله ائکي يوز شِکِل گلردي.

14:27  اَبشالومون اوچ اوغلو و تامار آديندا بئر قيزي وار ائدي. تامار چوخ گؤزل بئر آرواد اولموشدو.

14:28  اَبشالوم ائکي ائل تامام اورشلئمده قالدي و پادشاهين اوزونو گؤرمه‌دي.

14:29  سونرا يوآبين يانينا آدام گؤندردي کي، اونو پادشاهين يانينا گؤندرسئن. آمّا يوآب ائستمه‌دی کی، اونون يانينا گلسئن. اَبشالوم ائکئنجي دفه يوآبين يانينا آدام گؤندردي، او گئنه ده ائستمه‌دي کی، گلسئن.

14:30  سونرا اَبشالوم قوللارينا ددي: "باخين، يوآبين زمئسي منئمکئنه بئتئشئکدئر و اورادا اونون آرپاسي وار. گدئن اورايا اود وورون." اَبشالومون قوللاري گدئب زمئيه اود ووردولار.

14:31  يوآب دوروب اَبشالومون اِوئنه گلدي و اونا ددي: "نئيه سنئن قوللارين گلئب منئم زمئمه اود ووردولار؟"

14:32  اَبشالوم يوآبا ددي: "باخ سنئن يانينا آدام گؤندرئب ددئم: «بورايا گل کي، سني پادشاهين يانينا گؤندرئم کي، اونا دئيه‌سن: {من گِشوردان بورايا نه اوچون گلمئشم؟ اورادا قالسايديم، منئم اوچون بوندان داها ياخشي اولاردي.} بونا گؤره ائندي قوي پادشاهين اوزونو گؤروم و اگر خاطام وارسا، قوي منی اؤلدورسون.»"

14:33  يوآب دا پادشاهين يانينا گلئب بونو اونا بئلدئردي. پادشاه اَبشالومو چاغيردي. اَبشالوم پادشاهين يانينا گدئب اونون قاباغيندا اوزو اوسته يره تعظئم اتدي و پادشاه اونو اؤپدو.

Chapter 15

15:1  بئر مودّت کچندن سونرا اَبشالوم اؤزو اوچون بئر دؤيوش عاراباسي ائله آتلار و اونون قاباغيندا قاچماق اوچون اَلّي آدام حاضيرلادي.

15:2  اَبشالوم سحر تزدن دوروب دروازا يولونون کناريندا داياناردي. حؤکم آلماق اوچون پادشاهين يانينا آپاريلاجاق داعواسي اولان هر آدامي اؤز يانينا چاغيريب دئيَردي: "سن هانسي شهردنسن؟" او آدام دا دئيَردي کي، قولون ائسرايئلئن فئلان قبئله‌سئندن‌دئر.

15:3  سونرا اَبشالوم اونا بله دئيَردي: "باخ، سنئن ائشئن ياخشي و دوزگوندور، لاکئن پادشاه طرفئندن هچ کئم سنه قولاق آسماياجاق."

15:4  و علاوه اِدَردي: "کاش بو اؤلکه‌يه منی حاکئم قويارديلار. او زامان منئم يانيما داعواسي، يا دا ائدّئعاسي اولوب گلن هر آدامين ائشئنه عدالتله باخارديم."

15:5  بئر نفر اونا تعظئم اتمک اوچون ياخينلاشاندا، او اَل اوزاديب اونو قوجاقلاياردي و اونو اؤپَردي.

15:6  اَبشالوم حؤکم اوچون پادشاهين يانينا گلن بوتون ائسرايئللی‌لرله بله رفتار اِدَردي. ائسرايئللی‌لرئن اوره‌يئني بو صورتده اَله آلاردي.

15:7  دؤرد ائل باشا چاتديقدا اَبشالوم پادشاها ددي: "خاهئش ادئرم، ائجازه ور، گدئب خِبروندا ربّه نذر اتدئيئم قورباني تقدئم ادئم.

15:8  چونکي قولون اَرام تورپاغينين گِشور شهرئنده قالاندا بله نذر اتمئشدي: "اگر رب منی اورشلئمه گری قايتارسا، اونا قوللوق اده‌جيم."

15:9  پادشاه اونا ددي: "سالامات گت." اَبشالوم قالخيب خِبرونا گتدي.

15:10  اَبشالوم ائسرايئل قبئله‌لرئنئن هاميسينا گئزلي قاصئدلر گؤندرئب اونلارا تاپشيردي: «کَره‌ناي سَسئني اشئدنده ديئن: «اَبشالوم خِبروندا پادشاه اولدو.»"

15:11  اورشلئمدن چاغيرديغي ائکي يوز نفر ده اَبشالوملا گتدئلر. اونلار تمئز نئيّتله اونون داليسيجا گدئردئلر و هچ بئر شيدن خبرلري يوخ ائدي.

15:12  اَبشالوم قوربانلاري تقدئم اِدَرکَن داوودون موشاوئري گئلو‌لو اَخئتوفِلي، اؤز شهري گئلودان اؤز يانينا گتئرتدي. فئتنه‌کار دسته قووّتلي ائدي، چونکي اَبشالومون يانيندا اولان خالق گت-گده چوخاليردي.

15:13  او واخت بئر آدام گلئب داوودا خبر وردی: "ائسرايئللی‌لرئن اورَکلري اَبشالوما رغبت باغلايير."

15:14  داوود اورشلئمده، يانيندا اولان بوتون اعيانلارينا ددي: "دورون قاچاق، يوخسا اَبشالومون قاباغيندان هچ کئم قاچيب قورتولا بئلمز. جَلد اولون، گِدَک، يوخسا او تز گلئب بئزه چاتار، باشيميزا بلا آچار و شهري قيلينجدان کچئردر."

15:15  پادشاهين اعيانلاري ددئلر: "باخ، سنئن بو قوللارين حاضيرديلار کي، آغام پادشاهين نه ائسته‌دئيئني يرئنه يتئرسئنلر."

15:16  پادشاه و اونون دالينجا بوتون اِو اهلي چيخدي. لاکئن پادشاه جارئيه‌لرئندن اون آروادي اِوه نظارت اتمک اوچون قويدو.

15:17  پادشاه و دالينجا بوتون خالق چيخيب شهرئن آخيرينداکي اِوئن يانيندا دايانديلار.

15:18  بوتون اعيانلاري اونون قاباغيندان کچدئلر و بوتون کِرِتلی‌لر، پِلِطلی‌لر و گَتدن اونون دالينجا گلمئش آلتي يوز نفر گَتلي ده پادشاهين قاباغيندان کچدئلر.

15:19  سونرا پادشاه گَتلي ائتّه‌يه ددي: "سن نئيه بئزئمله گدئرسن؟ قاييت تزه پادشاهلا قال. سن کي ياداِلّي‌سن و اؤز يوردوندان اسئرلئيه آپاريلميش آدامسان، اؤز يرئنه قاييت.

15:20  سن بورا حله دونَن گلئبسن. من کي، اؤزوم هارايا گده‌جيئمي بئلمئرم، مگر سني ده بو گون اؤزوموزله آوارا اده‌جيئک؟ سن قاييت، اؤز هموطنلرئني ده گری قايتار. رحمت و حقئقت سنه يار اولسون!"

15:21  لاکئن ائتّه‌ي پادشاها جاواب ورئب ددي: "وار اولان ربّه و آغام پادشاهيمين جانينا آند اولسون، پادشاهيم هارادا اولسا، قطعن بو قولون اؤلوم اوچون ده، حيات اوچون ده اولسا، اورادا اولاجاق."

15:22  داوود ائتّه‌يه ددي: "اوندا گل، کچ." گتلي ائتّه‌يله بوتون آداملاري و يانيندا اولان بوتون اوشاقلار گلئب کچدئلر.

15:23  جاماعات کِچَرکَن بوتون بؤلگه اهالئسي برکدن آغلاييردي. پادشاه دا قئدرون دره‌سئني کچدي و بوتون جاماعات چؤله طرف ائره‌لي‌ گتدي.

15:24  سونرا صادوق تارينين عهد سانديغيني داشييان بوتون لاوئلی‌لرله برابر گلدي. تارينين سانديغيني يره قويدولار. بوتون خالق شهردن چيخاناجاق، اِبياتار قوربان تقدئم ادئردي.

15:25  پادشاه صادوقا گئنه ددي: "تارينين سانديغيني شهره قايتار. اگر من ربّئن گؤزونده لوطف تاپسام، او منی گری قايتاريب اؤز سانديغيني و مسکنئني گئنه منه گؤرسدر.

15:26  لاکئن «سندن راضي ديئلم» دسه، باخ، قوي گؤزونده نه ياخشي گؤرونسه، منئم اوچون اله اتسئن. من حاضيرام."

15:27  پادشاه کاهئن صادوقا ددي: "سن گؤروجو مگر ديئلسن؟ سالامات شهره قاييت. سن و اِبياتار، اوغوللارينيز اَخئمَعَص و يوناتاني اؤزونوزله گؤتورون.

15:28  باخين، سئزدن منه حال-احوالي بئلدئرن سؤز چاتانا قدر، من چؤلده، چايين داهاز يرئنده گؤزليه‌جيم."

15:29  صادوقلا اِبياتار تارينين سانديغيني اورشلئمه گری قايتارديلار و اورادا قالديلار.

15:30  داوود زيتون داغينين اوستونه چيخدي و چيخارکن آغلاييردي. باشي اؤرتولو، آياق‌يالين گدئردي. اونونلا برابر گدن بوتون خالق دا باشي اؤرتولو داغا چيخديلار و گده-گده آغلاييرديلار.

15:31  کئمسه داوودا خبر وردی: "اَخئتوفِل اَبشالومون يانيندا فئتنه‌چئلر آراسيندادير." داوود ددي: "يارب، سندن آرزو ادئرم، اَخئتوفِلئن مصلحتلرئني بوشا چيخارت."

15:32  داوود خالقين تارييا پرستئش اتدئيي تپه‌نئن باشينا چاتاندا، اَرکلي خوشه‌ي پالتاري جيريلميش و باشي توز-تورپاق ائچئنده اونون پئشوازينا چيخدي.

15:33  داوود اونا ددي: "اگر سن ده منئمله گده‌سن، منه يوک اولارسان.

15:34  لاکئن اگر شهره قاييديب اَبشالوما دئيه‌سن: «ای پادشاه، من ده سنئن قولون اولاجاغام. کچمئشده آتانا قول ائدئم، لاکئن ائندي سنه قول اولاجاغام.» او زامان منئم خيرئمه اَخئتوفِلئن مصلحتئني پوزا بئلرسن.

15:35  مگر کاهئن صادوق و کاهئن اِبياتار اورادا سنئنله ديئللر؟ پادشاه ساراييندان اشئده‌جيئن هر شيي کاهئن صادوق و کاهئن اِبياتارا بئلدئرَرسن.

15:36  باخ، اونلارين ائکي اوغلو، يعني صادوقون اوغلو اَخئمَعَص و اِبياتارين اوغلو يوناتان اونلارين يانيندادير و اشئده‌جيئز هر شيي اونلارين اَلي ائله منه چاتديرارسينيز."

15:37  اَبشالوم اورشلئمه گئرَرکَن، داوودون دوستو خوشه‌ي ده شهره گئردي.

Chapter 16

16:1  داوود تپه باشيندان بئر آز او يانا کچرکن، مِفئبوشِتئن خئدمتچئسي صئبا ائکي يوز کؤمبه چؤرک، يوز کئشمئش لاواشاسي، يوز عدد ياي مئيوه‌سي و بئر تولوق شراب يوکلَنمئش بئر جوت پالانلي اِششَکله اونون پئشوازينا چيخدي.

16:2  پادشاه صئبايا ددي: "بونلار نه اوچوندور؟" صئبا ددي: "اِششَکلر پادشاهين اِو اهلئنئن مئنمه‌سي، چؤرکله ياي مئيوه‌لرئني نؤکرلرئن يمه‌سي و بو شرابي دا چؤلده اولان يورغونلارين ائچمه‌سي اوچون گتئرمئشم."

16:3  پادشاه صئبايا ددي: "بس سنئن آغانين اوغلو هارادادير؟" صئبا پادشاها ددي: "باخ، او اورشلئمده قالير، چونکي ديئردي: «بو گون ائسرايئل نسلی آتامين پادشاهليغيني منه گری قايتاراجاق."

16:4  پادشاه صئبايا ددي: "اگر بله‌دئر، اوندا مِفئبوشِتئن هر شيي سنئندئر." صئبا جاواب وردی: "آياغينين تورپاغي اولوم، آغام پادشاه، قوي سنئن گؤزونده لوطف تاپيم."

16:5  پادشاه داوود بَخورئمه گلدي. اورادان شاعولون نسلئندن اولان گِرا اوغلو شئمعي آدلي بئر نفر چيخدي. شئمعي داوودا لعنت اده-اده چيخيردي.

16:6  داوودا و داوودون آداملارينا داش آتيردي. بوتون خالق و جنگاورلرئن هاميسي داوودون ساغيندا و سولوندا ائدي.

16:7  شئمعي داوودا لعنت ادئب بله ديئردي: "ردّ اول، ردّ اول، ای اَلي‌قانلي، آلچاق آدام!

16:8  رب سندن يرئنه پادشاه اولدوغون شاعول نسلئنئن بوتون تؤکولَن قان قئصاصيني آلير. رب پادشاهليغي اوغلون اَبشالوما ورئب. باخ، سن اؤز پئسلئيئنئن تله‌سئنه دوشوبسن، چونکي سن اَلي‌قانلي بئر آدامسان."

16:9  صِرويا اوغلو اَبشه‌ي پادشاها ددي: "بو ائت لِشي نه اوچون آغام پادشاها بله لعنت اتسئن؟ ائجازه ور گدئم، اونون باشيني کسئم."

16:10  آمّا پادشاه ددي: "ای صِرويا اوغوللاري، سئزه نه؟ اگر لعنت ادئر، و اگر رب اونا ديئب کي، «داوودا لعنت ات.» او واخت کئم اونا دئيه بئلر: «بله اتمه.»

16:11  سونرا ابئشه‌يه و بوتون اعيانلارينا ددي: "باخ، اگر اؤز بِلئمدن گلن اوغلوم جانيمي آلماق ائسته‌يئر، بس نه قدر چوخ بو بِنيامئنلي؟ اونو بوراخين، قوي او، لعنتئني اتسئن، چونکي رب اونا بله امر ادئب.

16:12  بلکه رب چکدئيئم عذابي گؤروب، بو گون اونون اتدئيي لعنتلرئن عوضئنه منه ياخشيليق اِدَر."

16:13  داوود و آداملاري يوللا گتدئلر. شئمعي ده اونلارلا يانبايان داغين ياماجي ائله گدئردي و گده-گده داوودا لعنت ادئب، اونا داش-تورپاق آتيردي.

16:14  پادشاه و يانينداکي بوتون خالق گده‌جکلري يره يورغون چاتديلار و بو يرده دئنجلرئني آلديلار.

16:15  اَبشالوم و بوتون خالق، ائسرايئل آداملاري اورشلئمه گلدئلر، اَخئتوفِل ده اَبشالوملا ائدي.

16:16  داوودون دوستو اَرکلي خوشه‌ي اَبشالومون يانينا گلئب ددي: "ياشاسين پادشاه! ياشاسين پادشاه!"

16:17  اَبشالوم خوشه‌يه ددي: "دوستونا اولان وَفان بودور؟ نه اوچون دوستونلا گتمه‌دئن؟"

16:18  خوشه‌ي اَبشالوما ددي: "خير، من آنجاق ربّئن، بو خالقين، و بوتون ائسرايئل آداملارينين سچدئيي آدامين طرفئنده اولاجاغام و اونونلا دا قالاجاغام.

16:19  بئر دِه گؤروم، من کئمه خئدمت اده‌جيم؟ مگر دوستومون اوغلونا ديئل؟ آتانا نجه قوللوق اتمئشم، سنه ده اله قوللوق اده‌جيم."

16:20  سونرا اَبشالوم اَخئتوفِله ددي: "مصلحتئنئزي ورئن گؤرَک، نه اتمه‌لئيئک؟"

16:21  اَخئتوفِل اَبشالوما ددي: "اِوه نظارت اتمک اوچون آتانين قويوب گتدئيي جارئيه‌لرئن يانينا گئر. او واخت بوتون ائسرايئللی‌لر اشئده‌جکلر کي، آتانين نئفرتئني قازانيبسان. بلجه سنئن طرفئنده اولانلارين هاميسينين اَل-قولو قووّتلَنه‌جک."

16:22  دام اوستونده اَبشالوم اوچون چادير قوردولار، اَبشالوم دا بوتون ائسرايئللی‌لرئن گؤزو قاباغيندا آتاسينين جارئيه‌لرئنئن يانينا گئردي.

16:23  او زامانلار اَخئتوفِلئن وردئيي مصلحت تارينين سؤزوندن آلينان مصلحتلرله برابر ساييليردي. اَخئتوفِلئن هر مصلحتي هم داوود اوچون، هم ده اَبشالوم اوچون بو جور ائدي.

Chapter 17

17:1  بوندان علاوه، اَخئتوفِل اَبشالوما ددي: "ائندي قوي اون ائکي مئن نفر سچئم کي، چيخيب بو گجه داوودو تعقئب ادئم.

17:2  گرک اونو يورغون و قول-قانادي قيريلميش ائکن قورخويا ساليم. او واخت يانيندا اولان بوتون خالق قاچار و من ده فقط پادشاهي اؤلدوره‌رم.

17:3  بوتون خالقي دا سنه قايتارارام. هامينين سنه طرف دؤنمه‌سي آختارديغين آداما باغلي‌دير. او زامان بوتون خالق باريش ائچئنده اولار."

17:4  بو سؤز اَبشالومون و بوتون ائسرايئل آغساقّاللارينين نظرئنده خوش گؤروندو.

17:5  لاکئن اَبشالوم ددي: "ائندي اَرکلي خوشه‌يي ده چاغيرين، قويون اونون دا ددئيئنه قولاق آساق."

17:6  خوشه‌ي اَبشالومون يانينا گلنده اَبشالوم اونا ددي: "اَخئتوفِل بله بئر مصلحت وردی. آيا اونون وردئيي مصلحته عمل اِدَک؟ اگر يوخ، سن نه مصلحت گؤرورسن."

17:7  خوشه‌ي اَبشالوما ددي: "اَخئتوفِلئن بو دفه وردئيي مصلحت ياخشي ديئل."

17:8  سونرا سؤزونه داوام وردی: "بئلئرسن کي، آتان و آداملاري جنگاوردئلر. اونلار چؤلده بالالاري توتولموش آيي کئمي جيريب يارتانديلار. آتان موحارئبه‌ده تجروبه‌لي‌دئر و خالقلا بئر يرده گجه‌ني سحر اتمز.

17:9  باخ ائندي او ماغارالارين بئرئنده يا دا آيري بئر يرده گئزله‌نئب. ائلک حمله‌ده سئزلردن قيريلانلار اولسا، هر اشئدن دئيه‌جک: «اَبشالومون دالينجا گدن خالقين آراسيندا قيرغين وار.»

17:10  حتّا آصلان اوره‌يي کئمي اوره‌يي اولان ائگئد اوغول دا بوندان کامئل اوزولوب اَرئيه‌جک. چونکي بوتون ائسرايئل بئلئر کي، آتان جنگاور بئر آدامدير، اونونلا اولانلار آداملار دا جسوردورلار.

17:11  لاکئن من بله مصلحت ورئرم: داندان بئرشئباعا قدر بوتون ائسرايئللی‌لر کي، دهنز کنارينداکي قوم کئمي‌دئرلر، سنئن يانينا ييغيلسينلار و دؤيوشه شخصن سن گده‌سن.

17:12  داوودون قالديغي يرلرئن بئرئنده اونون اوستونه هوجوم گتئرئب تورپاغا دوشن شح کئمي اونلارين اوستونه اِله سَپَلَنه‌رئک کي، نه اؤزو، نه ده کي يانينداکي آداملاردان بئري بله، صاغ قالار.

17:13  اگر او بئر شهره چکئلمئش اولسا، او زامان بوتون ائسرايئللی‌لر شهره ائپلر گتئرئب اوراني اله دره‌يه چکئب آتاريق کي، اورادا بئر چينقيل بله تاپيلماسين."

17:14  او واخت اَبشالوملا بوتون ائسرايئللی‌لر ددئلر: "اَرکلي خوشه‌يئن مصلحتي اَخئتوفِلئن مصلحتئندن ياخشي‌دير." چونکي رب اَبشالومون باشينا فلاکت گتئرمک اوچون، اَخئتوفِلئن ياخشي مصلحتئنئن پوزولماسينا قرار ورمئشدي.

17:15  خوشه‌ي سونرا کاهئن صادوقا و کاهئن اِبياتارا ددي: "اَخئتوفِل اَبشالوما و ائسرايئل آغساقّاللارينا بو جور مصلحت وردی، من ده بله مصلحت وردئم.

17:16  ائندي جَلد داوودون يانينا آدام گؤندرئن و اونا ديئن: «بو گجه چؤلده، چايين داهاز يرئنده قالما، هر نه جور اولسا، چايين او بئري طرفئنه کچ، يوخسا پادشاه و اونونلا اولان بوتون خالق محو اولاجاقلار.»"

17:17  يوناتانلا اَخئمَعَص عِين‌روگِلده قاليرديلار. بئر کنئز قيز گدئب اونلارا خبر ورَردي، اونلار دا گدئب بونو پادشاه داوودا چاتديرارديلار. اونا گؤره کي، شهر ائچئنده گؤرونه بئلمزدئلر.

17:18  لاکئن بئر جاوان اونلاري گؤروب اَبشالوما خبر وردی. اونا گؤره ده يوناتانلا اَخئمَعَص جَلد گدئب بَخورئمده اولان بئر آدامين اِوئنه گئردئلر. بو آدامين حيطئنده بئر قويو وار ائدي. اونلار قويونون ائچئنه گئردئلر.

17:19  اِو صاحئبئنئن آروادي بئر اؤرتوک گؤتوروب قويونون آغزينا دؤشه‌دي. اورايا يارما تؤکدو کي، هچ بئر شي بئلئنمه‌سئن.

17:20  اَبشالومون آداملاري بو اِوه، آروادين يانينا گلئب ددئلر: "اَخئمَعَص و يوناتان هارادادير؟" آرواد اونلارا ددي: "چايي کچدئلر." اونلار آختارماغا باشلاديلار، لاکئن هچ کسي تاپا بئلمه‌يئب اورشلئمه قاييتديلار.

17:21  اَبشالومون آداملاري گدندن سونرا، يوناتانلا اَخئمَعَص قويودان چيخديلار و گدئب پادشاه داوودا خبر وردئلر: "قالخين، تز بو چايدان کِچئن، چونکي اَخئتوفِل سئزئن ضئدّئنئزه مصلحت ورئب."

17:22  داوود و يانيندا اولان بوتون خالق قالخيب اوردون چاييني کچدئلر و سحر آچيلانا قدر چايي کچمه‌مئش آدام قالمادي.

17:23  اَخئتوفِل گؤرنده کي، ائشلر اونون مصلحتئنه گؤره ادئلمه‌يئب، اِششه‌يئني پالانلاييب يولا چيخدي و اؤز شهرئنه، اؤز اِوئنه گتدي. اِو ائشلرئني نئظاما سالاندان سونرا، اؤزونو آسيب اؤلدوردو و اونو آتاسينين قبرئنده باسديرديلار.

17:24  داوود مَخه‌نايئمه گلدي. اَبشالوملا يانيندا اولان بوتون ائسرايئللی‌لر ده اوردون چاييني کچدئلر.

17:25  اَبشالوم عَماساني يوآبين يرئنه قوشون باشچيسي قويموشدو. عَماسا ائسرايئللي يئترا آدلانان بئر آدامين اوغلو ائدي کي، ناخاشين قيزي اَبئگائلئن يانينا گئرمئشدي. اَبئگائل يوآبين آناسي صِرويانين باجيسي ائدي.

17:26  ائسرايئللی‌لرله اَبشالوم گئلعاد تورپاغيندا اوردوگاه قوردولار.

17:27  داوود مَخه‌نايئمه گلنده، عَمّون اوغوللارينين رَبّا شهرئندن ناخاش اوغلو شوبي، لودِباردان عَمّي‌اِل اوغلو ماکئر و روگِلئمدن گئلعادلي بَرزئل‌له‌ي

17:28  داوودلا يانينداکي جاماعاتا دؤشکلر، لَيَنلر، گئل قابلار، يمک اوچون بوغدا، آرپا، اون، قووورغا، پاخلا، مَرجئمَک و قوورولموش دن،

17:29  بال، قاتيق، ائنَک پندئري و قويون گتئردئلر. چونکي دوشونوردولر: "خالق چؤلده آج، يورغون و سوسوزدور."

Chapter 18

18:1  داوود يانينداکي خالقي سايدي. اونلارين اوستونه مئن‌باشي‌لار و يوزباشي‌لار تعيئن اتدي.

18:2  داوود خالقي اوچ دسته‌يه بؤلدو. بئرئنجئسئنه يوآبي، ائکئنجئسئنه يوآبين قارداشي صِرويا اوغلو اَبشه‌يي، اوچونجوسونه ده گَتلي ائتّه‌يي باشچي اتدي. پادشاه خالقا ددي: "من اؤزوم ده سئزئنله برابر دؤيوشه چيخاجاغام."

18:3  لاکئن خالق اونا ددي: "يوخ، سن دؤيوشه چيخماياجاقسان، چونکي اگر بئز قاچساق، بئزه اهمئيّت ورمزلر، ياريميز اؤلسک بله، گئنه ده اهمئيّتي اولماز. لاکئن سن بئزئم اون مئنئمئزدن ده قئيمتلي‌سن. بونا گؤره داها ياخشيسي اودور کي، شهرده قاليب بئزه کؤمک اتمه‌يه حاضير اولاسان."

18:4  پادشاه اونلارا ددي: "سئزئن گؤزونوزده ياخشي ساييلان نه اولسا، اونو اده‌رم." بلجه پادشاه دروازانين يانيندا داياندي و بوتون خالق يوز-يوز، مئن-مئن شهردن چيخدي.

18:5  پادشاه يوآبا، ابئشه‌يه و ائتّه‌يه امر ادئب ددي: "منئم خاطئرئمه او جاوان اَبشالوملا مولايئم رفتار ادئن!" پادشاهين اَبشالومون حاقّيندا بو باشچي‌لارا امر اتدئيئني بوتون خالق اشئتدي.

18:6  خالق چؤله، ائسرايئلئن ضئدّئنه دؤيوشه چيخدي و موحارئبه اِفرايئم مِشه‌سئنده باش وردی.

18:7  ائسرايئللی‌لر اورادا داوودون آداملاري قاباغيندا مغلوب اولدولار. او گون او يرده بؤيوک قيرغين اولدو، ائيئرمي مئن نفر قيريلدي.

18:8  اورادا اولان دؤيوش بوتون اطرافا ياييلدي و او گون قيلينجلا قيريلانلاردان چوخ، مِشه‌ده قيريلانلار اولدو.

18:9  اَبشالوم داوودون آداملارينا راست گلدي. او، قاطيرا مئنمئشدي و قاطير بؤيوک بئر چؤل پوسته‌سي آغاجينين سيخ بوداقلاري آلتيندان کچنده، اَبشالومون ساچي چؤل پوسته‌سي آغاجينا ائلئشدي. آلتينداکي قاطير يولونا داوام وردی، لاکئن او، گؤيله ير آراسيندا آسيلي قالدي.

18:10  بئر نفر بونو گؤروب يوآبا خبر وردی: "باخ، اَبشالومو گؤردوم کي، بئر چؤل پوسته‌سي آغاجيندان آسيليب."

18:11  يوآب اونا خبر ورن آداما ددي: "باخ، اگر اونو گؤردون، بس نئيه اونو اورادا ووروب يره سَرمه‌دئن؟ او واخت من سنه اون پارا گوموش و بئر کمر ورَردئم."

18:12  آدام يوآبا ددي: "اووجوما مئن گوموش ورئلسه بله، پادشاهين اوغلونا اَل قالديرمارام. چونکي پادشاهين سنه، ابئشه‌يه و ائتّه‌يه وردئيي امري قولاقلاريميزلا اشئتدئک کي، «منئم خاطئرئمه او جاوان اَبشالومو قورويون.»

18:13  اگر من خيانت ادئب اونون جا‌نيني آلميش اولسايديم، هچ بئر شي پادشاهدان گئزلئن قالماز و سن اؤزون ده اؤزونو مندن اوزاق ساخلاردين."

18:14  يوآب ددي: "سنئنله بله واخت هدر اده بئلمه‌رم." اَبشالوم چؤل پوسته‌سي آغاجينين ائچئنده حله صاغ ائکن، يوآب اَلئنه اوچ مئزراق آليب اونون سئنه‌سئنه ساپلادي.

18:15  يوآبين سئلاحلاريني داشييان اون نفر جاوان آدام اَبشالومو اَحاطه اتدئلر و اونو ووروب اؤلدوردولر.

18:16  يوآب کَره‌ناي چالدي و قوشون ائسرايئللی‌لري تعقئب اتمکدن اَل چکدي، چونکي يوآب بونا مانع اولدو.

18:17  اَبشالومو گؤتوروب مِشه‌ده‌کي درئن چوخورا آتديلار و اوستونه بؤيوک داش قالاغي ييغديلار. بوتون ائسرايئللی‌لر قاچيب اؤز اِولرئنه داغيليشديلار.

18:18  اَبشالوم حله صاغ ائکن بئر سوتونو گؤتوروب اؤزو اوچون برپا اتمئشدي، چونکي ديئردي: "آديمي ياشادان بئر اوغلوم يوخدور." بو سوتون پادشاه دره‌سئنده‌دئر. بلجه ابشالوم بو سوتونا اؤز آديني قويدو و بو گونه قدر اونا اَبشالومون يادبودو ديئلئر.

18:19  او واخت صادوق اوغلو اَخئمَعَص ددي: "قوي قاچيم، پادشاها موژده ورئم کي، رب اونو دوشمنلرئن اَلئندن قورتاريب."

18:20  آمّا يوآب اونا ددي: "سن بو گون موژده‌چي اولماياجاقسان، موژده‌ني آيري گون ورَرسن. بو گون هچ خبر آپارما، اونا گؤره کي پادشاهين اوغلو اؤلوب."

18:21  يوآب کوشلو کئشئيه ددي: "گت، بوتون گؤردوکلرئني پادشاها خبر ور." کوشلو کئشي يوآبين قاباغيندا باش اَيدي و قاچدي.

18:22  صادوق اوغلو اَخئمَعَص گئنه يوآبا ددي: "نه اولورسا- اولسون، قوي من ده کوشلو کئشئنئن دالينجا قاچيم." يوآب ددي: "نه اوچون قاچاسان، اوغلوم؟ گتدئيئن اوچون پاداش آلماياجاقسان."

18:23  لاکئن او ددي: "نه اولورسا-اولسون، قاچاجاغام." يوآب دا ددي: "ياخشي، قاچ." اَخئمَعَص دره‌ يولو ائله قاچيب کوشلو کئشئني اؤتدو.

18:24  بو واخت داوود ائچَري و چؤل دروازالارين آراسيندا اوتورموشدو. نؤوبَتچي دووارا، دروازانين اوستونه چيخدي و باشيني قالديريب گؤردو کي، بئر آدام تک باشينا قاچير.

18:25  نؤوبتچي قيشقيريب پادشاها خبر وردی. پادشاه ددي: "اگر او تک گلئر، دمه‌لي موژده گتئرئر." آدام گتدئکجه ياخينلاشيردي.

18:26  سونرا نؤوبتچي قاچان آيري بئر آدام گؤردو و قاپيچييا قيشقيريب ددي: "باخ، تک باشينا قاچان داها بئر آدام دا گلئر." پادشاه ددي: "او دا موژده‌ گتئرئر."

18:27  نؤوبتچي ددي: "منه گؤره بئرئنجئسئنئن قاچيشي صادوق اوغلو اَخئمَعَصئن قاچيشينا بَنزه‌يئر." پادشاه ددي: "او ياخشي آدامدير، موژده ائله گلئر."

18:28  اَخئمَعَص چيغيريب پادشاها ددي: "سالاماتليقدير." سونرا پادشاها تعظئم ادئب اوزو اوسته يره دوشدو و ددي: "تارين رب موبارک اولسون کي، آغام پادشاها اَل قالديرانلاري اونا تسلئم ادئب."

18:29  پادشاه ددي: "آيا او جاوان اَبشالوم سالاماتدير؟" اَخئمَعَص جاواب وردی: "يوآب پادشاهين بئر قولونو و من قولونو گؤندرَن زامان گؤردوم کي، اورادا بؤيوک بئر قاريشيقليق وار، لاکئن نه اولدوغونو بئلمه‌دئم."

18:30  پادشاه ددي: "چکئل، بئر ياندا دايان." او دا چکئلئب بئر ياندا داياندي.

18:31  باخ، کوشلو گلدي و ددي: "آغام پادشاها موژده وار! رب سنه آرخا اولوب بو گون سني، سنئن ضئدّئنه قالخانلارين هاميسينين اَلئندن قورتاريب."

18:32  او واخت پادشاه کوشلويا ددي: "آيا او جاوان اَبشالوم سالاماتدير؟" کوشلو جاواب وردی: "قوي آغام پادشاهين دوشمنلري، پئس نئيّتله سنئن ضئدّئنه قالخانلارين هاميسي او جاوان کئمي اولسون."

18:33  پادشاه ائضطئرابدان تئتره‌يئب دروازانين اوستونده‌کي اوتاغا قالخدي و آغلادي. قَدَمله‌يئب بله ديئردي: "اوغلوم اَبشالوم، اوغلوم، اوغلوم اَبشالوم! کاش سنئن يرئنه من اؤلَيدئم، اوغلوم! اوغلوم، اَبشالوم!"

Chapter 19

19:1  يوآبا ديئلدي: "باخ، پادشاه، اَبشالوم اوچون ياس توتوب آغلايير."

19:2  او گون ظفر خالق اوچون ياسا چِورئلدي، چونکي بوتون خالق اشئتدي کي، پادشاه اوغلو اوچون ياس توتوب.

19:3  او گون قوشون شهره اله قاييتدي کي، اله بئل، دؤيوشدن قاچان فراري بئري اوتانديغيندان اوغرو کئمي قاييدير.

19:4  پادشاه اوزونو اؤرتوب فريادلا چيغيريردي: "اوغلوم اَبشالوم، ای اَبشالوم، اوغلوم، اوغلوم!"

19:5  او واخت يوآب اِوه، پادشاهين يانينا گلئب ددي: "بو گون بوتون قوللارينين اوزونو خجالتدن قيزارتدين، اونلارين اوزونو کي، سنئن جا‌نيني، اوغوللارينين، قيزلارينين و جارئيه‌لرئنئن جانلاريني خئلاص اتدئلر.

19:6  چونکي سندن نئفرت ادنلري سِوئب، سني سِوَنلردن نئفرت ادئرسن. بو گون سن آشکار اتدئن کي، باشچي‌لارين و آداملارين سنئن گؤزونده دَيَرسئزدئلر. من بو گون باشا دوشدوم کي، اگر اَبشالوم صاغ قاليب، بئز هاميميز بو گون اؤلسَيدئک، بوندان راضي قالاردين.

19:7  آمّا ائندي قالخ، اِشئيه گت و آداملارينلا محبّتلي دانيش. چونکي من ربّئن حاقّي اوچون آند ائچئرم، خالقين قاباغينا چيخماياسان، بو گجه سنئنله تک بئر نفر بله، قالماياجاق. بو دا سنئن اوچون اوشاقليقدان ائندئيه‌جک باشينا گلن موصئبتلرئن هاميسيندان بَتَر اولاجاق."

19:8  بلجه پادشاه قالخيب دروازادا اوتوردو. بوتون خالقا خبر ورئلدي کي، "باخ، پادشاه دروازا آغزيندا اوتوروب." او واخت بوتون جاماعات پادشاهين حوضورونا گلدي. بو زامان ائسرايئللی‌لرئن هاميسي اؤز اِولرئنه داغيلميشديلار.

19:9  ائسرايئلئن بوتون قبئله‌لرئنده هر کس موباحئثه ادئب ديئردي: "پادشاه بئزي دوشمنلرئمئزئن اَلئندن قورتاردي و فئلئسطلی‌لرئن اَلئندن خئلاص اتدي. ائندي آمّا اَبشالوما گؤره او، بو اؤلکه‌دن قاچيب.

19:10  هر حالدا بئزه حاکئم اولماق اوچون مسح اتدئيئمئز اَبشالوم دؤيوشده اؤلوب. ائندي پادشاهي گری قايتارماق باره‌ده نئيه ساکئت قاليرسينيز؟"

19:11  داوود پادشاه کاهئن صادوق و کاهئن اِبياتارا بو خبري گؤندرئب ددي: "يهودا آغساقّاللارينا دانيشين و اونلارا بله ديئن: «پادشاهي اِوئنه قايتارماقدا سئز نئيه آخيرا قاليرسينيز؟ بوتون ائسرايئلده گَزَن سؤز-صوحبت پادشاهين قولاغينا چاتيب.

19:12  سئز منئم قارداشلاريم، اَتئمدن، سومويومدنسئنئز. بس نئيه پادشاهي گری قايتارماقدا آخيرا قاليبسينيز؟"

19:13  عَماسايا دا ديئن کي، مگر سن ده منئم اَتئمدن و سومويومدن ديئلسن؟ قوي تاري منه بله‌سئني و بوندان بَتَرئني اتسئن اگر سن همئشه منئم قاباغيمدا يوآبين يرئنه قوشون باشچيسي اولماسان."

19:14  بلجه او، بوتون يهودالي‌لارين اوره‌يئني بئر نفر کئمي اَله گتئردي و اونلار پادشاهين يانينا آدام گؤندرئب ددئلر: "قاييت، هم سن هم ده بوتون آداملارين."

19:15  پادشاه گری قاييتدي و اوردون چايينا قدر گلدي. يهودالي‌لار پادشاهي پئشواز اتمک و اونو اوردون چاييندان کچئرتمَک اوچون گئلگالا گلدئلر.

19:16  بَخورئمدن اولان بِنيامئنلي گِرانين اوغلو شئمعي ده يهودا آداملاري ائله بئرلئکده پادشاه داوودون پئشوازينا جَلد ترپه‌نئب آشاغي اِندي.

19:17  اونون يانيندا بِنيامئندن مئن نفر و شاعول اِوئنئن خئدمتچئسي صئبا ائله اون بش اوغلو و ائيئرمي قولو وار ائدي. اونلار اوردون چايينا طرف پادشاهين قاباغينا چيخماغا تَلَسدئلر.

19:18  سونرا پادشاهين عايئله‌سئني چايدان کچئرتمک اوچون و اونون گؤزونده خوش گؤرونَن ائشلر اوچون داهاز يردن او تايا-بو تايا کچدئلر. گِرا اوغلو شئمعي، پادشاهين اوردون چاييني کچن آن، اونون قاباغيندا يره سَرئلدي.

19:19  او، پادشاها ددي: "قوي آغام منی گوناهکار سايماسين و آغام پادشاه اورشلئمدن چيخديغي گون بو قولونون اتدئيي سهوئني اوره‌يئنه ساليب خاطيرلاماسين.

19:20  چونکي گوناه اتدئيئمي بو قولون اؤزو ده بئلئر و باخ، بو گون آغام پادشاهي پئشواز اتمک اوچون، بوتون يوسئف نسلئندن، هاميدان اوّل من گلمئشم."

19:21  لاکئن صِرويا اوغلو اَبشه‌ي جاواب ورئب ددي: "مگر شئمعي ربّئن مسح اتدئيئنه لعنت ياغديرديغي اوچون اؤلدورولمه‌لي ديئل؟"

19:22  داوود ددي: "ای صِرويا اوغوللاري، آخي سئزه نه؟ نئيه منه دوشمنچئلئک ادئرسئنئز؟ بو گونده مگر اولار کي، ائسرايئلده کئمسه‌ني اؤلومه وِرَک؟ مگر من بئلمئرم کي، بو گون ائسرايئلئن پادشاهي منم؟"

19:23  پادشاه سونرا شئمعئيه ددي: "سن اؤلومه ورئلميه‌جکسن." و بلجه پادشاه اونا آند ائچدي.

19:24  شاعولون نوه‌سي مِفئبوشِت پادشاهي پئشواز اتميه گلدي. پادشاه گدن گوندن اِوئنه صاغ-سالامات قاييدان گونه قدر او، آياقلارينا باخماميش، بيغلاريني کسمه‌مئش و پالتارلاريني يوماميشدي.

19:25  پادشاهين پئشوازينا اورشلئمه گلن زامان پادشاه اونا ددي: "مِفئبوشِت، نئيه سن ده منئمله گتمه‌دئن؟"

19:26  مِفئبوشِت جاواب ورئب ددي: "ای آغام پادشاه، خئدمتچئم منی آلداتدي، چونکي بو قولون دمئشدي کي، "پادشاهلا برابر گتمک اوچون اِششه‌يي پالانلاييب اوستونه مئنئم. چونکي قولون علئل بئر آدامدير.

19:27  لاکئن خئدمتچئم آغام پادشاهين قاباغيندا قولونا بؤهتان آتدي. آمّا آغام پادشاه تارينين مَله‌يي کئمئدئر. ائندي سنئن گؤزونده نه خوشدور، منه ات.

19:28  آتامين بوتون اِوي آغام پادشاهين قاباغيندا اؤلومدن آيري بئر شيه لايئق ديئلکَن، سن بو قولونو اؤز سوفرَنده يمک يئيَنلر آراسيندا قويدون. آرتيق پادشاهدان بئر شي ائستَمه‌يه نه حاقّيم وار کي؟"

19:29  پادشاه اونا ددي: "اؤز ائشلرئن حاقّيندا نه اوچون سؤزو اوزاديرسان؟ آرتيق قرار ورمئشم؛ سن و صئبا تورپاغي اؤز آرانيزدا بؤلون."

19:30  مِفئبوشِت پادشاها ددي: "ائندي کي پادشاه اؤز اِوئنه سالامات گلدي، قوي هر شيي او گؤتورسون."

19:31  گئلعادلي بَرزئل‌له‌يي روگِلئمدن گلمئشدي. او دا اوردون چايينا قدر گتدي کي، پادشاهي اوردون چاييندان کچئرتسئن.

19:32  بَرزئل‌له‌ي هشتاد ياشينا چاتميش و آرتيق قوجالميشدي. پادشاه مَخه‌نايئمده قالان، زامان بَرزئل‌له‌ي اونون دولاناجاغيني تأمئن اتمئشدي، چونکي او چوخ بؤيوک بئر آدام ائدي.

19:33  پادشاه بَرزئل‌له‌يه ددي: "منئمله برابر چايي کچ، سنئن کچنه‌جيئني اؤزومله اورشلئمده تأمئن اده‌رم."

19:34  بَرزئل‌له‌ي پادشاها ددي: "مگر عؤمرومدن نه قدر قاليب کي، پادشاهلا برابر اورشلئمه گدئم؟

19:35  منئم بو گون هشتاد ياشيم وار، مگر آرتيق ياخشيني پئسدن آييرا بئله‌رم؟ بو قولون مگر هچ يدئيئنئن، ائچدئيئنئن داديني بئلئر؟ کئشي و آرواد خانَنده‌لرئن سَسئني مگر اشئده بئله‌رم؟ بونا گؤره ده، نه اوچون بو قولون آغام پادشاها آرتيق يوک اولسون؟

19:36  بو قولون آنجاق پادشاهلا اوردون چاييني کچئب. نه‌يه گؤره پادشاه منه بله پاداش ورسئن؟

19:37  قوي بو قولون قاييتسين، قوي اؤز شهرئمده، آتا-آنامين قبرئنئن يانيندا اؤلوم. آمّا باخ، بو، قولون کئمهامدير، قوي کئمهام، آغام پادشاهلا چايي کچسئن و سن ده گؤزونده خوش گؤرونه‌ني اونون اوچون ات."

19:38  پادشاه ددي: "کئمهام منئمله برابر او تايا کچه‌جک، سنئن گؤزونده خوش اولاني اونون اوچون اده‌جيم. مندن طلب اتدئيئن هر شيي سنئن اوچون اده‌جيم."

19:39  بوتون خالق اوردون چاييني کچدي. پادشاه دا چايي کچدي. سونرا پادشاه بَرزئل‌له‌يي اؤپدو و اونا برکت وردی. او دا اؤز يرئنه قاييتدي.

19:40  پادشاه گئلگالا طرف گتدي و کئمهام دا اونونلا بئرلئکده گتدي. بوتون يهودا خالقي و ائسرايئل خالقينين ياريسي پادشاهي موشايئعت ادئردي.

19:41  بوتون ائسرايئللی‌لر پادشاهين يانينا گلئب، پادشاها ددئلر: "نه اوچون قارداشيميز يهودالي‌لار سني اوغورلاديلار؟ نه اوچون پادشاهلا عايئله‌سئني و يانينداکي بوتون آداملاري اوردون چاييندان کچئرتدئلر؟"

19:42  بوتون يهودالي‌لار ائسرايئللی‌لره جاواب وردئلر: "چونکي پادشاه ياخين قوحوموموزدور. نئيه بوندان بله قضبله‌نئبسئنئز؟ مگر بئز پادشاه شوتونا بئر شي يِمئشئک؟ و يا پادشاه بئزه مگر بئر هدئيّه ورئب؟"

19:43  ائسرايئللی‌لر يهودالي‌لارا جاواب ورئب ددئلر: "پادشاه بئزه سئزدن اون قات آرتيق ياخيندير، اونون اوچون ده داووددا بئزئم سئزدن ده آرتيق حاقّيميز وار. بس نئيه بئزه حقارتله باخيرسينيز؟ مگر اوّل بئز ديئلدئک کي، پادشاهي گری قايتارماقدان صؤحبت اتدئک؟" لاکئن يهودالي‌لارين سؤزلري ائسرايئللی‌لرئن سؤزلرئندن داها مؤحکم و آجي ائدي.

Chapter 20

20:1  اله بو زامانلار بِنيامئنلي بئکري اوغلو شِبَع آديندا دَيَرسئز بئر آدام تصادوفن گئلگالدا ائدي. او، کَره‌ناي چاليب ددي: "بئزئم داوودلا رابئطه‌مئز قالماييب. يَسّه‌نئن اوغلوندا هچ بئر پاييميز يوخدور! ای ائسرايئللی‌لر، هامينيز اِوئنئزه دؤنون!"

20:2  بوتون ائسرايئللی‌لر ده داوودو آتيب بئکري اوغلو شِبَعئن دالينجا گتدئلر. لاکئن يهودالي‌لار، پادشاهلاري داوودا صادئق قاليب اوردون چاييندان اورشلئمه قدر اونو موشايئعت اتدئلر.

20:3  داوود پادشاه اورشلئمده‌کي اِوئنه گدئب اون آروادي، اِوي حئفظ اتمک اوچون ساخلاديغي جارئيه‌لري گؤتوروب اؤز نظارتي آلتيندا ساخلادي و اونلارين ياشاييشيني تأمئن اتدي، لاکئن يانلارينا گئرمه‌دي. اؤلَنه قدر بو آروادلار دول کئمي قاليب باغلي ساخلانديلار.

20:4  پادشاه عماسايا ددي: "اوچ گون عرضئنده يهودالي‌لاري منئم يانيما چاغير و اؤزون ده بورادا اول."

20:5  عماسا يهودالي‌لاري بئر يره چاغيرماق اوچون گتدي، لاکئن يوبانيب اونون اوچون تعيئن اولونان واختدا گری قاييتمادي.

20:6  داوود ابئشه‌يه ددي: "ائندي بئکري اوغلو شِبَع بئزه اَبشالومدان داها چوخ زئيان ووراجاق. سن آغانين قوللاريني گؤتور، اونو تعقئب اتمه‌يه گت. يوخسا او اؤزونه قالا دووارلي شهرلر تاپار و گؤزوموزدن قاچار."

20:7  بلجه يوآبين آداملاري، کِرِتلی‌لرله پِلِطلی‌لر و بوتون جنگاورلر اورشلئمدن چيخديلار کي، بئکري اوغلو شِبَعي تعقئب اتسئنلر.

20:8  اونلار گئبعونداکي بؤيوک قايانين يانيندا اولاندا، عماسا اونلارين پئشوازينا گلدي. يوآب دؤيوش پالتاريني گِيمئشدي و پالتارينين اوستونده کمري وار ائدي. کمرئنه باغلي قينيندا اولان بئر قيلينج بلئنده ائدي. او قاباغا گِدَرکَن قيلينج قينيندان چيخدي.

20:9  يوآب عماسايا ددي: "قارداشيم، آيا ياخشي‌سان؟" سونرا يوآب صاغ اَلي ائله عماسانين ساقّاليندان ياپيشدي کي، اونو اؤپسون.

20:10  آمّا عماسا يوآبين سول اَلئنده‌کي قيلينجا اهمئيّت ورمه‌دي. يوآب قيلينجي ائله عماسانين قارنيندان ووروب باغيرساقلاريني يره اله تؤکدو کي، ائکئنجي ضربه‌يه احتئياج قالمادان عماسا اؤلدو. سونرا يوآب و قارداشي اَبشه‌ي بئکري اوغلو شِبَعي تعقئب اتدئلر.

20:11  يوآبين آداملاريندان بئري اونون يانيندا دوروب ددي: "کئم يوآبدان راضي‌دير، کئم داوودون طرفئنده‌دئر، يوآبين دالينجا گلسئن."

20:12  لاکئن عماسا اصلي يولون اورتاسيندا قان ائچئنده اوزوردو. يوآبين طرفداري اولان بو آدام گؤردو کي، عماسانين جسدئنئن يانينا گلن هر کس دايانير. خالقين دايانديغيني گؤردويو اوچون جسدي اصلي يولدان گؤتوروب چؤله آپاردي و اوستونه بئر پالتار آتدي.

20:13  عماسانين جسدي اصلي يولدان گؤتورولدوکده، هامي يوآبين دالينجا گتدئلر کي، بئکري اوغلو شِبَعي تعقئب اتسئنلر.

20:14  شِبَع بوتون ائسرايئل قبئله‌لرئنئن ائچَرئسئندن آبِله، حتّا بِيت‌مَعَکا و بوتون بِرئم دئيارلارينا قدر کچدي و بوتون جاماعات ييغيليب اونون دالينجا گتدي.

20:15  يوآبين يانينداکي بوتون خالق گلئب شِبَعئن قالديغي آبِل‌بِيت‌مَعَکا شهرئني موحاصئره‌يه آلديلار و شهر دووارينا ضئدّ دايانان بئر تورپاق ييغيني قوردولار و دوواري ييخماغا باشلاديلار.

20:16  بئر آغيلّي آرواد شهردن قيشقيريب ددي: "قولاق آسين! قولاق آسين! خاهئش ادئرم، يوآبا ديئن: «بورايا ياخينلاش، سنه سؤزوم وار.»"

20:17  يوآب اونا ياخينلاشاندا آرواد سوروشدو: "يوآب سنسن؟" او جاواب وردی: "بلی، منم." آرواد اونا ددي: "سن بو کنئزئنئن سؤزونه قولاق آس." يوآب ددي: "اشئدئرم."

20:18  آرواد سؤزونه داوام وردی: "قدئم زامانلاردا دئيَردئلر «آبِلده مصلحت آلين.» و داعواني بله حلّ اِدَردئلر.

20:19  من صولح سِوَن و ائسرايئله وفالي آداملاردان بئرئيم. سن ائسته‌يئرسن کی، ائسرايئلده شهرلرئن آناسي اولان بئر شهري داغيداسان. نه اوچون ائسته‌يئرسن کی، ربّئن ائرثئني محو اده‌سن؟"

20:20  يوآب جاواب وردی: "ائراق اولسون، مندن ائراق اولسون کي، داغيتماق و يا محو اتمک نئيّتئنده اولام!

20:21  مطلب بله ديئل. لاکئن اِفرايئمئن داغليق بؤلگه‌سئندن بئکري اوغلو شِبَع آدلي بئر آدام، داوود پادشاهين ضئدّئنه عوصيان قالديريب. فقط اونو بئزه ورئن، من ده بو شهردن چکئله‌رم." آرواد يوآبا ددي: "باخ، اونون باشي، شهر دوواريندان سنه آتيلاجاق."

20:22  آرواد آغيلّي تَرپه‌نئب خالقينين يانينا گتدي. اونلار دا بئکري اوغلو شِبَعئن باشيني کسئب يوآبا آتديلار. بوندان سونرا يوآب شيپور چالدي و قوشون شهرئن موحاصئره‌سئندن چکئلدي. هامي اؤز اِوئنه قاييتدي. يوآب دا اورشلئمه، پادشاهين يانينا قاييتدي.

20:23  يوآب بوتون ائسرايئل قوشونونون باشچيسي ائدي. يِهويادانين اوغلو بِنايا کِرِتلی‌لرئن و پِلِطلی‌لرئن باشچيسي ائدي.

20:24  اَدورام ائجباري ائشچئلرئن باشچيسي و اَخئلود اوغلو يِهوشافاط دا سالنامه‌چي ائدي.

20:25  شِوا مئرزه، صادوق و اِبياتار دا کاهئن ائدئلر،

20:26  ياعئرلي عئرا دا داوودون کاهئني ائدي.

Chapter 21

21:1  داوودون دؤورونده اوچ ائل دالبادال قيتليق اولدو. داوود بونا گؤره ربدن مصلحت ائسته‌دي. رب ددي: "بو قيتليق شاعول و اونون قان تؤکَن نسلئنه گؤره‌دئر. چونکي او، گئبعونلولاري اؤلدوردو.»

21:2  پادشاه گئبعونلولاري چاغيردي و اونلارلا دانيشدي. (گئبعونلولار ائسرايئل اؤولادلاري ديئلدئلر. اِمورلولاردان صاغ قالان بئر خالق ائدئلر کي، ائسرايئللی‌لر اونلارلا عهد باغلاميشديلار. لاکئن شاعول ائسرايئل و يهودايا اولان قيرتي اوزوندن اونلاري يوخ اتمه‌يه جَهد اتمئشدي.)

21:3  داوود گئبعونلولارا ددي: "سئزئن اوچون من نه اده بئله‌رم؟ ادئلن بو گوناهي نه ائله تمئزليه بئله‌رم کي، سئز ربّئن ائرثئنه برکت وره‌سئنئز؟"

21:4  گئبعونلولار اونا ددئلر: "شاعوللا اونون نسلئندن قيزيل-گوموش ائسته‌مک فئکرئنده ديئلئک. ائسرايئلده بئرئني اؤلومه ورمک ده بئزئم ائختئياريميزدا ديئل." داوود ددي: "سئز نه دئيه‌سئنئز، اونو اده‌رم."

21:5  اونلار پادشاها ددئلر: "بئزي قيريب محو ادن و ائسرايئل اراضئسئنده قالماماق اوچون بئزه قصد قوران آدامين اؤولادلاريندان

21:6  يدّي نفر بئزه ورئلسئن. بئز ده ربّئن سچدئيي شاعولون گئبعا شهرئنده، اونلاري ربّئن حوضوروندا آساجاغيق." پادشاه ددي: "من اونلاري سئزه وره‌رم."

21:7  لاکئن پادشاه شاعول اوغلو يوناتان اوغلو مِفئبوشِتي اونلارين اَلئنه ورمه‌دي، چونکي ربّئن حوضوروندا شاعول اوغلو يوناتانا آند ائچمئشدي.

21:8  بلجه پادشاه اَيّا قيزي رئصپانين ائکي اوغلونو يعني شاعولدان دوغدوغو اَرموني ائله مِفئبوشِتي، بئر ده شاعولون قيزي مِرابين مِخولالي بَرزئل‌له‌ي اوغلو عَدري‌اِلدن دوغدوغو بش اوغلونو گؤتوردو

21:9  و اونلاري گئبعونلولارا تسلئم اتدي. گئبعونلولار اونلاري ربّئن حوضوروندا، داغين اوستونده آسديلار و يدّئسي ده بئرلئکده اؤلدو. اونلار بئچئن واختينين ائلک گونلرئنده، آرپا بئچئني باشلانيشيندا اؤلدورولدولر.

21:10  اَيّانين قيزي رئصپا چول گؤتوروب اؤزو اوچون بئر قايا اوستونه سَردي. بئچئن مؤوسومونون باشلانيشيندان ياغيش مؤوسومونه‌جک رئصپا اورادا قاليب اونلارين ميئتلرئني گوندوز گؤيده‌کي قوشلاردان، گجه ده وحشي حيوانلاردان قورودو.

21:11  شاعولون جارئيه‌سي اَيّا قيزي رئصپانين اتدئيي بو ائشي داوودا خبر وردئلر.

21:12  داوود گدئب شاعولون سوموکلرئني و اوغلو يوناتانين سوموکلرئني يابِش‌گئلعاد اهالئسئندن آلدي. فئلئسطلی‌لر گئلبوعا‌دا شاعولو اؤلدوردوکلري گون اونلارين جسدلرئني بِيت‌شِه‌آن ميدانيندا آسميشديلار، يابِش- گئلعاد اهالئسي ده گلئب جسدلري اورادان اوغورلاميشديلار.

21:13  داوود شاعولون و اوغلو يوناتانين سوموکلرئني گتئرتدي و آسيلانلارين دا سوموکلرئني ييغديلار.

21:14  اونلار شاعولون و اوغلو يوناتانين سوموکلرئني بِنيامئن تورپاغيندا، شِلاعدا، شاعولون آتاسي قئشئن مقبره‌سئنده باسديرديلار، پادشاهين اونلارا امر اتدئيي هر شيه عمل اتدئلر. بوندان سونرا تاري اؤلکه اوچون دوعالاري قبول اتدي.

21:15  گئنه فئلئسطلی‌لرئن ائسرايئللی‌لرله دؤيوشو اولدو. داوود آداملاري ائله بئرلئکده دؤيوشه گتدي. اونلار فئلئسطلی‌لرله دؤيوشَرکَن داوود يورولدو.

21:16  رافا اؤولادلاريندان يئشبي‌بِنوب بو نئيّتده ائدي کي، داوودو اؤلدورسون. اونون نئزه‌سئنئن باشي اوچ يوز شِکِل آغيرليغيندا بورونجدن ائدي و بِلئنه تزه قيلينج باغلاميشدي.

21:17  لاکئن صِرويا اوغلو اَبشه‌ي داوودون کؤمه‌يئنه چاتدي و بو فئلئسطلئني ووروب اؤلدوردو. او زامان داوودون آداملاري اونا آند ائچئب ددئلر: "بئر داها سن بئزئمله برابر دؤيوشه چيخما کي، ائسرايئلئن چيراغيني سؤندورميه‌سن."

21:18  بوندان سونرا گئنه فئلئسطلی‌لرله گوبدا دؤيوش اولدو. او زامان خوشالي سئبّه‌که‌ي، رافا اؤولادلاريندان صَفي اؤلدوردو.

21:19  گئنه فئلئسطلی‌لرله گوبدا دؤيوش اولدو و بِيت‌لِخِملي يَعرِه‌اورِگئمئن اوغلو اِلخانان، گَتلي گولياتي اؤلدوردو. گولياتين نئزه‌سئنئن ساپي توخوجو دَزگاهينين اَرئش آغاجي بويدا ائدي.

21:20  گَتده گئنه موحارئبه باش وردی. اورادا اوجابوي بئر آدام وار ائدي کي، او دا رافا اؤولادلاريندان ائدي. بو آدامين اَللري و آياقلاري آلتي بارماقلي ائدي؛ ائيئرمي دؤرد بارماغي وار ائدي.

21:21  او، ائسرايئله ميدان اوخودو. اونو داوودون قارداشي شئمعا اوغلو يوناتان اؤلدوردو.

21:22  بو دؤرد کئشي رافا اؤولادلاريندان اولوب گَتده دوغولموشدولار. اونلار داوودون و اونون آداملارينين اَلي ائله قيريلديلار.

Chapter 22

22:1  رب داوودو بوتون دوشمنلرئنئن و شاعولون اَلئندن قورتاراندا، داوود بو نغمه‌نئن سؤزلرئني ربّه ددی؛

22:2  او بله اوخودو: "منئم قايام، منئم قالام، منئم قورتاريجيم ربدئر.

22:3  تاريم قايامدير، اونا پناه آپاريرام، اودور قالخانيم، گوجلو خئلاصکاريم، بورجوم، سيغيناجاق يِرئم. خئلاصکاريم؛ سن منی قدّارليق اَلئندن قورتاريرسان!

22:4  حمدلره لايئق اولان ربّی چاغيريرام، دوشمنلرئمدن خئلاص اولورام.

22:5  اؤلوم شپه‌لري اطرافيما دولاشدي، هلاکت سل‌لري منی قورخوتدو.

22:6  اؤلولر دئيارينين ائپلري اطرافيما ساريلدي، اؤلوم تله‌لري قاباغيما چيخدي.

22:7  سيخينتيم ائچئنده ربّی چاغيرديم، تاريما يالوارديم. او، معبدئندن سَسئمي اشئتدي، کؤمک ائسته‌ين فرياديم اونون قولاغينا يتئشدي.

22:8  او زامان ير لرزه‌يه دوشدو، تئتره‌دي، گؤيلر پايالاريندان اسئردئلر، تئتره‌يئردئلر، چونکي او قضبلَنمئشدي.

22:9  اونون بورنوندان دومان قالخدي، آغزيندان يانديريب ياخان اود چيخدي، کؤز کؤمورلر اوندان توتوشدولار.

22:10  رب، گؤيلري ياريب اِندي. قارا بولودلار اونون آياقلاري آلتيندا ائدئلر.

22:11  رب کَرّوبا مئنئب اوچدو، يِل قانادلاري اوستونده گؤروندو.

22:12  اطرافيني ظولمته بورودو، سولارين ييغينيني، گؤيون قارا بولودلاريني.

22:13  اونون پاريلدايان حوضوروندان اودلو کؤزلر دوشوب آلوولاندي.

22:14  رب گؤيدن گورلادي، اوجالاردا اولانين سَسي سَسلَندي.

22:15  اوخلاريني آتيب اونلاري داغيتدي، شئمشه‌يئني چاخديريب اونلاري سَرسَم اتدي.

22:16  ربّئن تَنبِهئندن، بورنونون نفسئنئن ووروشوندان، دهنزلرئن دئبي گؤروندو، دونيانين بونؤوره‌لري آچيلدي.

22:17  رب اوجالاردان اَلئني اوزاديب منی توتدو، منی او درئن سولاردان چيخارتدي.

22:18  قودرتلي دوشمنئمدن منی قورتاردي؛ مندن نئفرت ادنلردن کي، اونلارا گوجوم چاتميردي.

22:19  بلالي گونومده ضئدّئمه قالخديلار، لاکئن رب منه داياق اولدو.

22:20  منی گِنئشلئيه چيخارديب قورتاردي، چونکي مندن خوشلاندي.

22:21  رب صالحلئيئمه گؤره اجرئمي ورئب، اَل‌لرئمئن پاکليغينين موطابئقئنده منه عوض ورئب.

22:22  چونکي ربّئن يوللاريني توتموشام، تاريما عوصيان اتمه‌مئشم.

22:23  اونون هامي حؤکملرئني قاباغيما قويموشام، اونون امرلرئنئن ائطاعتئندن چيخماميشام.

22:24  اونون گؤزونون قاباغيندا کاماللا ياشاميشام، اؤزومو تقصئردن ساخلاميشام.

22:25  رب صالحلئيئمه گؤره، گؤزونون قاباغيندا تمئزلئيئمئن موطابئقئنده منه عوض ورئب.

22:26  سنه وفالي قالانا، اؤزونو وفالي گؤرسدئرسن، کاماللا ياشايان آداما، اؤزونو کامئل گؤرسدئرسن.

22:27  پاک آداما اؤزونو پاک گؤرسدئرسن، لاکئن اَيري آدامين قاباغيني آليرسان.

22:28  فاغير آداملارا نئجات ورئرسن، لووغالارا گؤز قويورسان، اونلاري آلچالديرسان.

22:29  يارب، سن منئم چيراغيمسان، قارانليغيمي ائشيغا دؤنده‌رن، رب تاريمدير.

22:30  سنئنله بئر قوشونو اَزه‌رم، تاريملا دووار اوستوندن اوچارام.

22:31  تارينين يولو کامئلدئر، ربّئن سؤزو خالئصدئر، رب اونا پناه گتئرن هرکسه قالخاندير.

22:32  ربدن باشقا تاري کئمدئر؟ بئزئم تاريدان ساوايي قايا کئمدئر؟

22:33  تاري قالامدير، منئم يولومو او، کامئل ادئر.

22:34  آياقلاريمي مارال آياقلاري کئمي ادئر، اوجا يرلرده منی برک دوردورور.

22:35  اَللرئمه دؤيوشمک اوچون تعلئم ورئر، قوللاريم بورونج کاماني دا اَيئر.

22:36  سن منه نئجاتينين قالخانيني ورئبسن، عئنايتئن منی بؤيوک ادئب.

22:37  آتديغيم قدملرئن يرئني گِنئشلَتدئن کي، آياقلاريم سوروشمه‌سئن.

22:38  دوشمنلرئمي قووالاديم، اونلاري قيرديم، اونلار محو اولاناجاق، گری قاييتماديم.

22:39  اونلاري اَزئب قورتارديم، اله کي، قالخا بئلمه‌دئلر، اونلار آياقلاريمين آلتينا دوشدولر.

22:40  موحارئبه اوچون منی قووّته سئلاحلانديران سنسن؛ منه ضئدّ اولانلاري آياغيمين آلتينا سالدين،

22:41  دوشمنلرئمئن آرخاسيني منه دؤنده‌ردئن، مندن نئفرت ادنلري محو اتدئم.

22:42  کؤمک اوچون باغيرديلار، لاکئن اونلارين دادينا يِتئشَن هچ کس يوخ ائدي، ربّی چاغيرديلار، لاکئن اونلارا جاواب ورمه‌دي.

22:43  سونرا اونلاري يرده‌کي توز کئمي داغيتديم، کوچه‌لرئن پالچيغي کئمي تاپدالاديم.

22:44  خالقيمين چکئشمه‌سئندن منی قورتاريبسان، مئلّتلره منی ريئس قويوبسان، اله کي، تانيماديغيم خالق دا منه قوللوق ادئر.

22:45  ياداِلّي‌لر منه بويون اَيئرلر. سَسئمي اشئدنده مندن ائطاعت ادئرلر.

22:46  اورکلري اوزولور، قالالاريندان تئتره‌يه-تئتره‌يه اشئيه چيخيرلار.

22:47  رب دئري‌دئر، منئم قاياما حمد اولسون! قورتولوش قايام، منئم تاريم اوجالسين!

22:48  ائنتئقاميمي آلان تاري‌دير، خالقلاري منه موطئع ادن، اودور.

22:49  او منی دوشمن ائچئندن چيخاردير، ضئدّئمه قالخانلاردان منی چوخ اوجالديبسان، قدّار آدامدان منی خئلاص ادئبسن.

22:50  اونا گؤره ده، يارب، مئلّتلر آراسيندا سنه شوکر ادئرم، سنئن آدينا پرستئش نغمه‌لري اوخوياجاغام.

22:51  رب پادشاهينا بؤيوک ظفرلر ورئر، مسح اتدئيئنه سِوگي گؤرسدئر. داوودا و اونون نسلئنه، ابده کئمي."

Chapter 23

23:1  داوودون آخير سؤزلري بونلاردير: يَسّه اوغلو داوود ديئر! تارينين اوجالتديغي آدام، يعقوبون تاريسينين مسح اتدئيي، ائسرايئلئن شئرئن مزمور شاعئري بله ديئر:

23:2  ربّئن روحو منئم واسئطَمله ددی؛ اونون سؤزو دئلئمئن اوستونده ائدي.

23:3  ائسرايئلئن تاريسي بله ددی، ائسرايئلئن قاياسي منه بله ددی: ائنسانلار اوستونده دوغرولوقلا حؤکم سورَن آدام، تارينين قورخوسو ائله حؤکم سورَن آدام،

23:4  بولودسوز گؤيده، گون دوغارکَن صوبح شفقي کئمئدئر؛ شوعاسي ياغيشدان سونرا يردن تزه اوت بئتئرئر.

23:5  مگر منئم اِوئم تاري ائله بله ديئل؟ چونکي او منئمله ابدی عهد باغلاييب، کامئل و تام تأمئناتلي عهد باغلاييب، مگر قورتولوشومو، مگر آرزومو تام حياتا کچئرتمز؟

23:6  بوتون دَيَرسئز آداملار تئکانلار کئمي آتيلاجاقلار، چونکي اونلاري هچ کئم اَلئنده توتا بئلمز.

23:7  لاکئن اونلارا توخونانلار دمئرله، نئزه ساپي ائله سئلاحلانمالي‌ديرلار. دَيَرسئزلر يِرئنده‌جه کامئل يانديريلاجاقلار.

23:8  داوودون ائگئد دؤيوشچولرئنئن آدلاري بله‌دئر: تَخکِمونلو يوشِب‌بِشّبِت، اوچ ائگئدئن باشچيسي ائدي. او، نئزه‌سئني قالديريب بئر هوجومدا سکّئز يوز نفري ووروب اؤلدورموشدو.

23:9  اوندان سونرا اَخوخ نسلئندن دودو اوغلو اِلعازار ائدي. او، دؤيوش اوچون اورادا ييغيلان فئلئسطلی‌لره ميدان اوخوناندا، داوودون يانينداکي اوچ ائگئددن بئري ائدي. ائسرايئللی‌لر دؤيوش ميدانيندان گِرئيه چکئلَنده

23:10  اِلعازار مؤحکم داياندي و قيلينج چکئب اَللري طاقتدن دوشَنه قدر فئلئسطلی‌لري قيردي و قيلينج اَلئنه ياپيشدي. رب او گون ائسرايئللی‌لره بؤيوک ظفر وردی. ائسرايئللی‌لر اونون دالينجا آنجاق تالان مالي گؤتورمک اوچون قاييتديلار.

23:11  اوندان سونرا هارارلي آگِه اوغلو شَمّا ائدي. فئلئسطلی‌لر مَرجئمَک اَکئلن بئر زمي ساحه‌سئنئن يانيندا ييغيلميشديلار. خالق فئلئسطلی‌لرئن قاباغيندان قاچدي.

23:12  لاکئن شَمّا زمئنئن اورتاسيندا دوروب اوراني قورودو و فئلئسطلی‌لري قيردي. رب ائسرايئللی‌لره بؤيوک بئر ظفر وردی.

23:13  بئچئن زاماني اوتوز باشچي آراسيندان "اوچ ائگئد" داوودون يانينا، عَدولّام ماغاراسينا گتدئلر. بو واخت فئلئسطلی‌لرئن بئر دؤيوش دسته‌سي رِفاعئم دره‌سئنده اوردوگاه قورموشدو.

23:14  بو زامان داوود قالادا ائدي. فئلئسطلی‌لرئن بئر کشئکچي دسته‌سي ده بِيت‌لِخِمده ائدي.

23:15  داوود حسرت چکه‌رک ددي: "کاش کي، بئري بِيت‌لِخِم دروازاسي يانينداکي قويودان منه ائچمک اوچون سو گتئرَيدي!"

23:16  بونا گؤره بو "اوچ ائگئد" فئلئسطلی‌لرئن اوردوگاهيني ياريب، دروازانين يانيندا اولان بِيت‌لِخِم قويوسوندان سو چکدئلر و اونو گؤتوروب داوودا گتئردئلر. لاکئن داوود ائستمه‌دی کی، بو سويو ائچسئن و اونو ربّه تقدئم اولاراق يره تؤکدو.

23:17  و ددي: "يارب، بونو اتمک مندن ائراق اولسون، مگر من بو آداملارين قانيندان کی، گدئب جانلاريني خطره سالديلار، ائچه‌جيم؟" بونا گؤره ده ائستمه‌دی کی، بو سويو ائچسئن. بونلاري او "اوچ ائگئد" اتمئشدي.

23:18  يوآبين قارداشي صِرويا اوغلو اَبشه‌ي او اوتوزون باشچيسي ائدي. او، نئزه‌سئني اوچ يوز نفرئن ضئدّئنه قالديريب اونلاري قيردي. بونا گؤره اونون دا آدي اوچ ائگئدئن آدي قدر شؤهرتلندي.

23:19  اصلئنده او، اوتوز نفرئن لاپ شؤهرتلئسي ائدي. بونا گؤره ده اونلارا باشچي اولدو. لاکئن او اوچ ائگئده يتئشمه‌دي.

23:20  يِهوياداع اوغلو بِنايا دا ائگئد آدام ائدی و بؤيوک ائشلر گؤرموشدو. او، قَبصِه‌اِلدن گلمئشدي. بِنايا موآبلي اَري‌اِلئن ائکي اوغلونو اؤلدوردو. او، قارلي گونده چوخورا اِنئب بئر شئر اؤلدوردو.

23:21  او هم ده قد-قامتلي بئر مئصئرلئني ووروب اؤلدوردو. مئصئرلئنئن اَلئنده نئزه وار ائدي. بِنايا اونون اوستونه دَيَنَکله گتدي و مئصئرلئنئن اَلئندن نئزه‌سئني چکئب آلدي، اونو اؤز نئزه‌سي ائله اؤلدوردو.

23:22  بونلاري يِهوياداع اوغلو بِنايا اتدي. بونا گؤره ده اونون "اوچ ائگئد" قدر شؤهرتي وار ائدي.

23:23  او، "اوتوز ائگئد" آراسيندا مَشهور ائدي، لاکئن او اوچ ائگئده يتئشمزدي. داوود اونو اؤز کشئکچئلرئنه باشچي قويدو.

23:24  اوتوز ائگئدئن آراسيندا اولانلار: يوآبين قارداشي عَساهِل، بِيت‌لِخِملي دودو اوغلو اِلخانان،

23:25  خَرودلو شَمّا و اِلئقا،

23:26  پَلَطلي خِلِص، تِقوعَعلي عئقّش اوغلو عئرا،

23:27  عَناتوتلو اَبئعِزِر، خوشالي مِبونّه‌ي،

23:28  اَخوخلو صَلمون، نِط‌وَفالي مَهره‌ي،

23:29  نِط‌وَفالي بَعَنا اوغلو خِلِب، بِنيامئن اؤولادلاريندان گئبعالي رئبه‌ي اوغلو ائتّه‌ي،

23:30  پئرعاتونلو بِنايا، گاعَش دره‌لرئندن هئدّه‌ي،

23:31  عَربالي اَبي عَلبون، بَرخوملو عَزما‌وِت،

23:32  شَعَلبونلو اِل‌يَخبا، ياشِنئن اوغوللاري، يوناتان،

23:33  هَرارلي شَمّا، اَرارلي شارار اوغلو اَخئآم،

23:34  مَعَکا‌لي اَخَسبه‌ي اوغلو اِلئفِلِط، گئلو‌لو اَخئتوفِل اوغلو اِلئعام،

23:35  کَرمِل‌لي خِصره‌ي، اَرَ‌بلي پَعه‌ره‌ي،

23:36  صوبالي ناتان اوغلو يئگال، جادلي باني،

23:37  عَمّونلو صِلِق، صِرويا اوغلو يوآبين سئلاحداري اولان بِعِروتلو نَخره‌ي،

23:38  يَتّئرلي عئرا و يَتّئرلي گارِب،

23:39  خئتلي اورئيا. هاميسي بئرلئکده اوتوز يدّي نفر ائدئلر.

Chapter 24

24:1  ربّئن قضبي گئنه ائسرايئلئن ضئدّئنه آلوولاندي و داوودو اونلارين ضئدّئنه تحرئک ادئب ددي: "گت، ائسرايئللی‌لرله يهودالي‌لاري ساي."

24:2  پادشاه يانينداکي قوشون باشچيسي يوآبا ددي: "ائندي داندان بئرشئباعا قدر ائسرايئلئن بوتون قبئله‌لري آراسيندا دولانين و خالقي سئياهييا آلين کي، ساييني بئلئم."

24:3  لاکئن يوآب پادشاها ددي: "قوي تارين رب بو خالقا اولدوقلاريندان يوز قات چوخ آرتيرسين و آغام پادشاه بونو گؤزلري ائله گؤرسون. آمّا نئيه بله شيلر آغام پادشاهين خوشونا گلئر؟"

24:4  لاکئن پادشاهين سؤزو يوآبا و اونون قوشون باشچيلارينا قالئب گلدي. بلجه يوآبلا قوشون باشچيلاري پادشاهين حوضوروندان چيخديلار کی، ائسرايئل خالقيني سئياهييا آلسينلار.

24:5  اوردون چاييني کچدئلر و يَعزِره باخان عَروعِرده دوشَرگه سالديلار، يعني جاد دره‌سئنئن اورتاسيندا اولان شهرئن صاغ طرفئنده.

24:6  سونرا گئلعادا و تَختئم‌خودشي تورپاغينا گتدئلر و دان‌‌يَعه‌ني کچئب صئدونا چاتديلار.

24:7  سور قالاسينا و خئولی‌لرله کَنَعانليلارين بوتون شهرلرئنه يتئشئب، نهايت، يهودانين جنوبوندا اولان بئرشئباعا گلدئلر.

24:8  بوتون اؤلکه‌ني دولانديلار و دوقّوز آي ائيئرمي گون کچندن سونرا اورشلئمه قاييتديلار.

24:9  يوآب خالقين سئياهيسيني پادشاها وردی. ائسرايئلده قيلينج چکن سکّئز يوز مئن ائگئد، يهودادا دا بش يوز مئن ائگئد وار ائدي.

24:10  لاکئن خالقي ساياندان سونرا، داوود وئجدان عذابينا دوشدو. بونا گؤره ده ربّه ددي: "بو ائشي گؤرمکله بؤيوک گوناه اتمئشم. آمّا ائندي، يارب، يالواريرام، قولونون بو تقصئرئندن کچ، چونکي چوخ آغيلسيزليق اتمئشم."

24:11  او گونون صاباحي سحر آچيلاندا، ربّئن سؤزو داوودون گؤروجوسو جاد پيغمبره گلدي. رب ددي:

24:12  "گت، داوودا دِه کي، رب بله ديئر: «سنئن قاباغينا اوچ شي قويورام، اؤزون اوچون بونلارين بئرئني سچ کي، سنه ادئم.»"

24:13  جاد داوودون يانينا گلئب بونو اونا بئلدئردي: "سنئن اؤلکَنده يدّي ائل آجليق اولسون، يوخسا سني تعقئب ادن دوشمنلرئن قاباغيندا اوچ آي قاچاسان، يا دا اؤلکَنده اوچ گون وبا اولسون؟ ائندي ياخشي فئکئرلَش و قرار ور، منی گؤنده‌رنه من نه جاواب ورئم؟"

24:14  داوود جادا ددي: "من چوخ پرئشانام. قوي ائندي ربّئن اَلئنه دوشَک، چونکي اونون رحمي چوخدور. لاکئن قويما من ائنسان اَلئنه دوشوم."

24:15  بلجه رب صاباحدان تعيئن اولونان واختا قدر ائسرايئلئن اوستونه وبا گؤندردي. داندان بئرشئباعا قدر خالقدان يتمئش مئن نفر اؤلدو.

24:16  خالقي هلاک ادن مَلَک اورشلئمي محو اتمک اوچون اورايا طرف اَلئني اوزاداندا، رب وره‌جيی بلادان واز کچئب مَله‌يه ددي: "بسدئر، اَل ساخلا!" ربّئن مَله‌يي يِبوسلو اَرَونانين خرمنئنئن يانيندا ائدي.

24:17  داوود، خالقي قيران مَله‌يي گؤرن زامان، ربّه ددي: "باخ، گوناه ادن منم، من تقصئرکارام. بس بو قويونلار نه ادئب؟ قوي سنئن اَلئن منئم و آتا نسلئمئن ضئدّئنه قالخسين."

24:18  او گون جاد داوودون يانينا گلئب ددي: "چيخ، يِبوسلو اَرَونانين خرمنئنده ربّه بئر قوربانگاه دوزلت."

24:19  جادين سؤزو ائله داوود، ربّئن امر اتدئيي کئمي چيخدي.

24:20  اَرَونا آشاغي باخيب گؤردو کي، پادشاهلا اعيانلاري اونا طرف گلئرلر. باييرا چيخيب پادشاهين قاباغيندا يره قدر تعظئم اتدي.

24:21  سونرا اَرَونا ددي: "نه اوچون آغام پادشاه بو قولونون يانينا گلئب؟" داوود ددي: "ربّه قوربانگاه قورماق اوچون سندن بو خرمنئني ساتين آلماغا گلدئم کي، خالقين اوستونه گلن وبا دايانسين."

24:22  اَرَونا داوودا ددي: "قوي آغام پادشاه، گؤزونه خوش گؤرونه‌ني گؤتورسون و ربّه تقدئم اتسئن. باخ يانديرما قورباني اوچون اؤکوزلر، يانديرماغا اودون يرئنه وَللر و اؤکوزلرئن يوغلاري.

24:23  ای پادشاه، اَرَونا بونلارين هاميسيني سنه ورئر." اَرَونا پادشاها گئنه ددي: "قوي تارين رب سندن قبول اتسئن."

24:24  لاکئن پادشاه اَرَونايا ددي: "بله يوخ، آمّا سندن بونو قطعن قئيمت قويوب ساتين آلاجاغام. چونکي من هاوايي مالي تاريم ربّه يانديرما قورباني ورمه‌رم." بلجه، داوود خرمنی و اؤکوزلري اَلّي شِکِل گوموشه ساتين آلدي.

24:25  داوود اورادا ربّه بئر قوربانگاه دوزَلدئب يانديرما قوربانلاري و باريش قوربانلاري تقدئم اتدي. رب اؤلکه اوچون ادئلَن دوعالاري قبول اتدي و ائسرايئلئن اوستونه گلن وباني دايانديردي.