Site uses cookies to provide basic functionality.

OK
PROVERBS
Up
Chapter 1
Prov Kekchi 1:1  Aˈan aˈin li a̱tin li quixye laj Salomón, li ralal laj David li quicuan chokˈ rey saˈ li tenamit Israel.
Prov Kekchi 1:2  Cuan xya̱lal li a̱tin li quixye re nak tixtenkˈa jalan chic chixtaubal xnaˈleb ut chixtaubal li us. Ut re ajcuiˈ xtenkˈanquileb chixtaubal ru li a̱tin junju̱nk li chˈaˈaj xtaubal ru.
Prov Kekchi 1:3  Eb li a̱tin aˈin teˈxtenkˈaheb li cristian chixnaubal bar cuan li us ut bar cuan li incˈaˈ us. Tixtenkˈaheb chi cua̱nc saˈ ti̱quilal ut chi cua̱nc saˈ cha̱bilal.
Prov Kekchi 1:4  Ut tixtenkˈaheb ajcuiˈ chi cua̱nc xcˈaˈuxeb li incˈaˈ nequeˈxnau cˈoxlac. Ut naxqˈue xnaˈlebeb li toj sa̱jeb re nak teˈxcˈoxla chi us cˈaˈru teˈxba̱nu.
Prov Kekchi 1:5  Li ani cuan xnaˈleb ut se̱b xchˈo̱l chixqˈuehak retal li a̱tin aˈin re nak tixtau xtzˈakob lix naˈleb.
Prov Kekchi 1:6  Ut re ajcuiˈ nak tixtau ru li a̱tin li nequeˈxye li cuanqueb xnaˈleb, li a̱tin li chˈaˈaj xtaubal ru.
Prov Kekchi 1:7  Li ani ta̱raj ta̱cua̱nk xnaˈleb, tento nak tixxucua ru li Ka̱cuaˈ. Eb li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb nequeˈxtzˈekta̱na li cha̱bil naˈleb ut nequeˈxtzˈekta̱na ajcuiˈ lix kˈusbaleb.
Prov Kekchi 1:8  Ex cualal incˈajol, cheqˈuehak saˈ e̱chˈo̱l le̱ kˈusbal naxqˈue le̱ yucuaˈ. Ut me̱tzˈekta̱na le̱ tijbal naxqˈue le̱ naˈ.
Prov Kekchi 1:9  Kˈaxal lokˈ chokˈ e̱re nak tex-abi̱nk chiru le̱ naˈ e̱yucuaˈ. Chanchan nak ta̱qˈuehekˈ junak e̱kˈol che̱cux ut junak corona saˈ e̱jolom.
Prov Kekchi 1:10  Ex cualal incˈajol, cui eb laj ma̱c teˈraj e̱balakˈinquil, me̱canab e̱rib chiruheb.
Prov Kekchi 1:11  Usta teˈxye e̱re, “Quimkex kiqˈuin. Chex-oque̱nk saˈ kaya̱nk. Toxic ut takaram saˈ xbe li ma̱cˈaˈeb xma̱c ut takacamsiheb nak yo̱keb chi numecˈ.
Prov Kekchi 1:12  Chanchan nukˈbil takaba̱nu nak takacamsiheb. Chanchan teˈnukˈekˈ xban li jul nak takacamsiheb chi ma̱cˈaˈ saˈ xchˈo̱leb.
Prov Kekchi 1:13  Ut sa chic tocua̱nk. Ta̱cana̱k chokˈ ke chixjunil li takelkˈa chiruheb ut cua̱nk chic kabiomal.
Prov Kekchi 1:14  Ocankex saˈ kaya̱nk. Ma̱re us toe̱lk e̱ban la̱ex. Ut saˈ comonil takayal xsahil li take̱chani,” ma̱re chaˈkeb e̱re.
Prov Kekchi 1:15  Abanan la̱ex, ex cualal incˈajol, mexxic saˈ xya̱nkeb aˈan ut me̱ba̱nu li incˈaˈ us li nequeˈxba̱nu eb aˈan.
Prov Kekchi 1:16  Eb aˈan teˈraj ru xba̱nunquil li incˈaˈ us ut teˈraj ru camsi̱nc.
Prov Kekchi 1:17  ¿Cˈaˈru aj e nak teˈxram saˈ xbeheb li cristian, cui li cristian nequeˈxnau nak yo̱keb xrambal?
Prov Kekchi 1:18  Eb li cui̱nk aˈan nequeˈxyi̱b li raˈal re ta̱tˈanekˈ jalan. Abanan aˈaneb ajcuiˈ nequeˈtˈaneˈ chi saˈ. Incˈaˈ nequeˈxqˈue retal nak nequeˈxqˈue rib saˈ chˈaˈajquilal.
Prov Kekchi 1:19  Joˈcaˈin nak nequeˈosoˈ eb li cui̱nk li nequeˈxrahi ru li jalan aj e. Nequeˈxsach lix yuˈameb xban li cˈaˈru nequeˈxrahi ru.
Prov Kekchi 1:20  Li naˈleb aˈin yo̱ chi abi̱c resilal yalak bar saˈ eb li be joˈ ajcuiˈ saˈ eb li cˈayil.
Prov Kekchi 1:21  Yo̱queb chi cuulac resil saˈ eb li naˈajej bar nequeˈchˈu̱tla cuiˈ nabal li cristian. Ut yo̱ ajcuiˈ chi abi̱c saˈ eb li oqueba̱l re li tenamit.
Prov Kekchi 1:22  La̱ex, li ma̱cˈaˈ e̱naˈleb, ¿jokˈe te̱canab xba̱nunquil li to̱ntil naˈleb li ma̱cˈaˈ na-oc cuiˈ? Ut la̱ex li nequekˈetkˈeti e̱rib, ¿jokˈe te̱canab xtzˈekta̱nanquil li cha̱bil naˈleb?
Prov Kekchi 1:23  Quixye li Ka̱cuaˈ: —Cheqˈuehak retal le̱ kˈusbal li ninqˈue ut la̱in tinqˈuehok e̱naˈleb ut texintenkˈa chixtaubal ru li xya̱lal.
Prov Kekchi 1:24  La̱in xexinbok ut xinye e̱re nak texcha̱lk cuiqˈuin. Abanan la̱ex incˈaˈ queˈraj rabinquil li cˈaˈru quinye e̱re.
Prov Kekchi 1:25  Quetzˈekta̱na ban le̱ naˈleb li quinqˈue. Incˈaˈ queraj xcˈulbal le̱ kˈusbal.
Prov Kekchi 1:26  Cuulac re xkˈehil nak la̱in texinseˈe xban li raylal ta̱cha̱lk saˈ e̱be̱n. Texinseˈe nak ca̱mkak e̱re xban e̱xiu.
Prov Kekchi 1:27  Nak ta̱cha̱lk saˈ e̱be̱n li xiu ut li chˈaˈajquilal, incˈaˈ chic te̱tau cˈaˈru te̱ba̱nu xban li raylal li yo̱kex chixcˈulbal. Chanchan nak nachal li ikˈ li naxsuti rib nak ta̱cha̱lk li raylal saˈ e̱be̱n ut tixsach e̱ru.
Prov Kekchi 1:28  Saˈ li cutan aˈan tine̱ya̱ba raj chic. Abanan la̱in incˈaˈ texinsume. Tine̱sicˈ raj chic, abanan incˈaˈ tine̱tau,
Prov Kekchi 1:29  xban nak xetzˈekta̱na le̱ naˈleb xinqˈue e̱re ut incˈaˈ xeraj xqˈuebal inlokˈal la̱in li Ka̱cuaˈ.
Prov Kekchi 1:30  Incˈaˈ xeraj xcˈulbal le̱ naˈleb xinqˈue e̱re. Xetzˈekta̱na ban le̱ kˈusbal li xinqˈue.
Prov Kekchi 1:31  Joˈcan nak anakcuan cˈulumak chixjunil li raylal xchal saˈ e̱be̱n xban li ma̱usilal xeba̱nu toj retal textitzˈk riqˈuin li cˈaˈak re ru incˈaˈ us xeba̱nu.
Prov Kekchi 1:32  Eb li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb nequeˈcam xban nak incˈaˈ nequeˈraj xcˈulbal lix naˈlebeb. Joˈcaneb ajcuiˈ li jip xchˈo̱leb. Nequeˈcam xban nak nequeˈxtzˈekta̱na li naˈleb naqˈueheˈ reheb.
Prov Kekchi 1:33  Abanan li ani naxqˈue xchˈo̱l chirabinquil li ninye la̱in, aˈan ta̱cua̱nk saˈ tuktu̱quil usilal ut incˈaˈ ta̱xucuak xban li raylal.
Chapter 2
Prov Kekchi 2:1  Ex cualal incˈajol, cheqˈuehak e̱chˈo̱l chixcˈulbal li cua̱tin ut checˈulak saˈ le̱ chˈo̱l lin chakˈrab.
Prov Kekchi 2:2  Qˈuehomak e̱chˈo̱l chirabinquil li cha̱bil naˈleb. Ut qˈuehomak e̱chˈo̱l chixtaubal ru li se̱bal chˈo̱lej.
Prov Kekchi 2:3  Qˈuehomak e̱chˈo̱l chixsicˈbal li cha̱bil naˈleb ut se̱bak e̱chˈo̱l chixtaubal ru li xya̱lal.
Prov Kekchi 2:4  Qˈuehomak e̱chˈo̱l chixtaubal li cha̱bil naˈleb. Chesicˈak toj retal te̱tau joˈ nak nasiqˈueˈ li plata, malaj ut joˈ nak nasiqˈueˈ li cˈaˈru terto xtzˈak.
Prov Kekchi 2:5  Cui te̱tau li naˈleb aˈin, te̱nau chic xxucuanquil ru li Ka̱cuaˈ. Ut te̱nau chic chanru xnaˈleb li Dios.
Prov Kekchi 2:6  Li Ka̱cuaˈ naqˈuehoc kanaˈleb ut li ra̱tin naxcutanobresi li kacˈaˈux ut nocoxtenkˈa chixtaubal ru li xya̱lal.
Prov Kekchi 2:7  Li Ka̱cuaˈ naxqˈue cha̱bil naˈleb reheb li ti̱queb xchˈo̱l ut naxcoleb li nequeˈcuan saˈ ti̱quilal chiru.
Prov Kekchi 2:8  Aˈan na-iloc reheb li ralal xcˈajol li nequeˈcuan saˈ ti̱quilal ut naxcoleb.
Prov Kekchi 2:9  Cui ta̱cuabi li cua̱tin la̱at, ta̱nau chic bar cuan li us ut bar cuan li ti̱quilal. Ut cua̱nk chic a̱naˈleb chixtaubal ru chanru li cua̱nc saˈ cha̱bilal.
Prov Kekchi 2:10  Se̱bak chic a̱chˈo̱l xban nak cua̱nk chic a̱naˈleb ut sahak chic a̱chˈo̱l.
Prov Kekchi 2:11  Xban nak se̱b chic a̱chˈo̱l ta̱nau chic cˈoxlac ut naru ta̱col a̱cuib chiru li cˈaˈak re ru ta̱cha̱lk saˈ a̱be̱n.
Prov Kekchi 2:12  Ut ta̱nau chic xcolbal a̱cuib chiruheb li incˈaˈ useb xnaˈleb, li junes ma̱usilal nequeˈxcˈoxla.
Prov Kekchi 2:13  Eb li cui̱nk aˈan nequeˈxcanab xba̱nunquil li us xban nak nequeˈcuulac chiru cua̱nc saˈ xkˈojyi̱nal ru li ma̱c.
Prov Kekchi 2:14  Nequeˈsahoˈ xchˈo̱l chixba̱nunquil li incˈaˈ us. Nequeˈxkˈaxtesi rib chixba̱nunquil li ma̱usilal.
Prov Kekchi 2:15  Eb aˈan incˈaˈ us lix naˈlebeb xban nak nequeˈxkˈaxtesi rib chixba̱nunquil li incˈaˈ us.
Prov Kekchi 2:16  Cui la̱at cuan a̱naˈleb, ta̱nau xcolbal a̱cuib chiruheb li ixk li incˈaˈ useb xnaˈleb li nequeˈkˈunbesin riqˈuin cha̱bil a̱tin.
Prov Kekchi 2:17  Li ixk aˈan naxcanab lix be̱lom li sumsu cuiˈ saˈ xsa̱jilal ut naxkˈet li ra̱tin li quixye nak quisumla chiru li Dios.
Prov Kekchi 2:18  Li ani naxic saˈ li rochoch li ixk aˈan, ac chˈolchˈo nak yo̱ chi xic saˈ xbehil li ca̱mc.
Prov Kekchi 2:19  Li ani nacuulac riqˈuin li ixk aˈan incˈaˈ chic nequeˈraj xba̱nunquil li us ut incˈaˈ chic nequeˈxtau li cha̱bil yuˈam.
Prov Kekchi 2:20  Joˈcan nak la̱ex cheba̱nuhak li us joˈ nequeˈxba̱nu li cuanqueb saˈ ti̱quilal.
Prov Kekchi 2:21  Eb li ti̱queb xchˈo̱l teˈcua̱nk saˈ li naˈajej qˈuebil reheb xban li Dios. Aran teˈcua̱nk chi junelic.
Prov Kekchi 2:22  Abanan eb li nequeˈxba̱nu li ma̱usilal teˈsachekˈ ruheb ut teˈisi̱k saˈ lix naˈajeb.
Chapter 3
Prov Kekchi 3:1  Ex cualal incˈajol, misach saˈ e̱chˈo̱l lin chakˈrab. Chi anchal ban le̱ chˈo̱l chepa̱bak le̱ taklanquil inban.
Prov Kekchi 3:2  Cui te̱ba̱nu li naxye lin chakˈrab, ta̱najtokˈ ru le̱ yuˈam saˈ ruchichˈochˈ. Ut ta̱cua̱nk li tuktu̱quilal e̱riqˈuin.
Prov Kekchi 3:3  Me̱canab xpa̱banquil li ya̱l. Junelic ban cua̱nk saˈ e̱chˈo̱l. Me̱canab li uxta̱na̱nc u. Junelic ban cua̱nkex saˈ ti̱quilal re nak ta̱cˈutu̱nk nak cha̱bil le̱ naˈleb.
Prov Kekchi 3:4  Cui te̱ba̱nu aˈin, sahak xchˈo̱l li Dios e̱riqˈuin ut cha̱bilak e̱resilal chiruheb li cristian.
Prov Kekchi 3:5  Cauhak e̱chˈo̱l riqˈuin li Ka̱cuaˈ. Me̱cˈojob e̱chˈo̱l e̱junes e̱rib yal xban nak cuan e̱naˈleb.
Prov Kekchi 3:6  Junelic julticak e̱re li Dios riqˈuin chixjunil li cˈaˈru te̱ba̱nu ut aˈan ta̱beresi̱nk e̱re.
Prov Kekchi 3:7  Me̱cˈoxla nak kˈaxal cuan e̱naˈleb e̱junes e̱rib. Chexucua̱k ban ru li Ka̱cuaˈ ut canabomak xba̱nunquil li incˈaˈ us.
Prov Kekchi 3:8  Cui te̱canab xba̱nunquil li ma̱usilal, kˈaxal us chokˈ e̱re. Chanchan nak yo̱kex chixcˈulbal le̱ ban xban nak cua̱nk chic e̱metzˈe̱u ut e̱cacuilal.
Prov Kekchi 3:9  Cheqˈuehak xlokˈal li Ka̱cuaˈ riqˈuin li cˈaˈru cuan e̱re. Te̱mayeja li xbe̱n ru le̱ racui̱mk chiru li Ka̱cuaˈ.
Prov Kekchi 3:10  Cui te̱mayeja li xbe̱n ru le̱ racui̱mk, kˈaxal cuiˈchic nabal li ru le̱ racui̱mk te̱xoc ut kˈaxal cuiˈchic nabalak le̱ vino toj retal ta̱hoyekˈ.
Prov Kekchi 3:11  Ex cualal incˈajol, me̱tzˈekta̱na le̱ kˈusbal li naxqˈue li Ka̱cuaˈ. Chi moco chextitzˈk chirabinquil le̱ tijbal li naxqˈue.
Prov Kekchi 3:12  Li Ka̱cuaˈ naxkˈus li ani naxra. Chanchan jun li yucuaˈbej naxkˈus li ralal xcˈajol xban nak naxraheb.
Prov Kekchi 3:13  Us xak reheb li nequeˈxtau xnaˈlebeb. Ut us xak re li ani se̱b xchˈo̱l.
Prov Kekchi 3:14  Kˈaxal us nak cua̱nk kanaˈleb chiru nak cua̱nk kabiomal. Kˈaxal cuiˈchic lokˈ nak cua̱nk kanaˈleb chiru nak cua̱nk katumin xban nak kˈaxal cuiˈchic nacˈanjelac ke.
Prov Kekchi 3:15  Li naˈleb kˈaxal cuiˈchic terto xtzˈak chiru li terto̱quil pec. Ma̱cˈaˈ naru xjuntakˈe̱tanquil cuiˈ.
Prov Kekchi 3:16  Cui cuan e̱naˈleb najtak ru le̱ yuˈam saˈ ruchichˈochˈ. Ut naru ajcuiˈ nacuan le̱ biomal ut le̱ lokˈal.
Prov Kekchi 3:17  Cui cuan e̱naˈleb, sahak saˈ e̱chˈo̱l junelic. Ut naru ajcuiˈ nequexcuan saˈ tuktu̱quil usilal.
Prov Kekchi 3:18  Cui cuan e̱naˈleb, naru nacuan e̱yuˈam chi junelic. Us xak re li ani naxnau xxocbal saˈ xchˈo̱l li naˈleb aˈin.
Prov Kekchi 3:19  Xban nak cuan xnaˈleb li Ka̱cuaˈ Dios quixqˈue li ruchichˈochˈ saˈ xnaˈaj, ut quixyi̱b ajcuiˈ li choxa saˈ xnaˈaj riqˈuin lix se̱bal xchˈo̱l.
Prov Kekchi 3:20  Xban nak cuan xnaˈleb quixjach li haˈ riqˈuin li chˈochˈ. Ut quixyi̱b ajcuiˈ li chok re nak tixqˈue li hab saˈ ruchichˈochˈ.
Prov Kekchi 3:21  Ex cualal incˈajol, me̱canab xba̱nunquil li cha̱bil naˈleb. Junelic ban cua̱nk saˈ e̱chˈo̱l li us.
Prov Kekchi 3:22  Cui te̱ba̱nu chi joˈcan, ta̱cua̱nk le̱ yuˈam chi junelic ut sahak saˈ e̱chˈo̱l.
Prov Kekchi 3:23  Ut cauhak le̱ chˈo̱l nak texxic yalak bar. Nequenau nak ma̱cˈaˈ te̱cˈul.
Prov Kekchi 3:24  Nak texyocla̱k, ma̱cˈaˈak le̱ xiu ut sa texcua̱rk.
Prov Kekchi 3:25  Incˈaˈ texxucuak xban li raylal ta̱cha̱lk saˈ e̱be̱n chi ma̱cˈaˈ saˈ e̱chˈo̱l. Chi moco texxucuak xban li raylal li nachal saˈ xbe̱neb li incˈaˈ useb xnaˈleb.
Prov Kekchi 3:26  Incˈaˈ texxucuak xban nak li Ka̱cuaˈ tixqˈue xcacuilal le̱ chˈo̱l ut aˈan ta̱colok e̱re re nak incˈaˈ textˈanekˈ saˈ junak raˈal.
Prov Kekchi 3:27  Me̱kˈetkˈeti e̱rib chixba̱nunquil usilal reheb li tenkˈa̱c teˈraj, cui cuan che̱ru li cˈaˈru te̱tenkˈa cuiˈ.
Prov Kekchi 3:28  Cui naru te̱qˈue re li cˈaˈru te̱tenkˈa cuiˈ, qˈuehomak re saˈ li ho̱nal aˈan. Me̱canab chokˈ re cuulaj.
Prov Kekchi 3:29  Ut me̱cˈoxla xba̱nunquil raylal reheb le̱ rechcabal, xban nak ma̱re cˈojcˈo xchˈo̱l e̱riqˈuin.
Prov Kekchi 3:30  Incˈaˈ texpletik chi ma̱cˈaˈ rajbal riqˈuineb li incˈaˈ yo̱queb xba̱nunquil raylal e̱re.
Prov Kekchi 3:31  Me̱cakaliheb li nequeˈxba̱nu ma̱usilal, chi moco chetzol e̱re li cˈaˈru nequeˈxba̱nu.
Prov Kekchi 3:32  Li Ka̱cuaˈ xicˈ narileb li nequeˈxba̱nu li incˈaˈ us, ut cuan chi sum a̱tin riqˈuineb li cuanqueb saˈ ti̱quilal.
Prov Kekchi 3:33  Li Ka̱cuaˈ naxqˈue raylal saˈ xbe̱neb lix jun cablal li nequeˈxba̱nu ma̱usilal. Ut narosobtesiheb lix jun cablal li ti̱queb xchˈo̱l.
Prov Kekchi 3:34  Li Ka̱cuaˈ naxseˈeheb li nequeˈxnimobresi rib. Abanan naruxta̱na ruheb li nequeˈxcubsi ribeb.
Prov Kekchi 3:35  Cha̱bil ta̱yehekˈ chirixeb li cuanqueb xnaˈleb. Abanan xuta̱nal teˈxcˈul li incˈaˈ nequeˈxtau xnaˈleb.
Chapter 4
Prov Kekchi 4:1  Ex cualal incˈajol, cherabihak le̱ tijbal li yo̱quin chixyebal e̱re. Cheqˈuehak retal chi us re nak te̱tau e̱naˈleb.
Prov Kekchi 4:2  La̱in yo̱quin chixcˈutbal li cha̱bil naˈleb che̱ru. Incˈaˈ taxak te̱canab xba̱nunquil.
Prov Kekchi 4:3  La̱in ajcuiˈ alalbej la̱in. Ut quincˈul ajcuiˈ chak inkˈusbal saˈ incaˈchˈinal nak toj cuanquin chiru lin yucuaˈ. Raro̱quin xbaneb lin naˈ inyucuaˈ.
Prov Kekchi 4:4  Ut lin yucuaˈ nak quixqˈue chak innaˈleb quixye cue chi joˈcaˈin: —Chicana̱k taxak saˈ a̱chˈo̱l la̱ kˈusbal li yo̱quin xqˈuebal a̱cue. Ut chaba̱nuhak taxak li cˈaˈru yo̱quin xyebal a̱cue re nak us tatcua̱nk saˈ ruchichˈochˈ.
Prov Kekchi 4:5  Chatauhak taxak a̱naˈleb ut chatauhak taxak xya̱lal. Ut incˈaˈ taxak ta̱sachk saˈ a̱chˈo̱l li cˈaˈru yo̱quin chixyebal a̱cue.
Prov Kekchi 4:6  Chaqˈue taxak a̱chˈo̱l chixtaubal li cha̱bil naˈleb. Incˈaˈ ta̱canab xba̱nunquil, ut aˈan ta̱colok a̱cue.
Prov Kekchi 4:7  Tento nak ta̱tau a̱naˈleb ut ta̱tau li xya̱lal xban nak aˈan li kˈaxal lokˈ chiru chixjunil li cˈaˈru cuan a̱cue.
Prov Kekchi 4:8  Cui ta̱qˈue xcuanquil li cha̱bil naˈleb, ta̱qˈuehekˈ ajcuiˈ a̱cuanquil la̱at. Ut cui cha̱bil a̱naˈleb, ta̱qˈuehekˈ a̱lokˈal.
Prov Kekchi 4:9  Cui cha̱bil a̱naˈleb, ta̱qˈuehekˈ a̱lokˈal la̱at. Chanchan nak ta̱qˈuehekˈ a̱kˈol yi̱banbil riqˈuin utzˈuˈuj, ut chanchan ta̱qˈuehekˈ a̱corona saˈ a̱jolom nak ta̱qˈuehekˈ a̱lokˈal.—
Prov Kekchi 4:10  Ex cualal incˈajol, cheqˈuehak taxak saˈ e̱chˈo̱l le̱ tijbal li yo̱quin chixyebal e̱re re nak ta̱najtokˈ ru le̱ yuˈam saˈ ruchichˈochˈ.
Prov Kekchi 4:11  La̱in yo̱quin chixyebal e̱re li cha̱bil naˈleb. Ut yo̱quin chixcˈutbal li cha̱bil be che̱ru.
Prov Kekchi 4:12  Nak texbe̱k saˈ li cha̱bil be incˈaˈ te̱tich le̱ rok. Cui cua̱nkex saˈ xya̱lal, ma̱cˈaˈ ta̱chˈiˈchˈiˈi̱nk e̱re.
Prov Kekchi 4:13  Cheqˈuehak saˈ e̱chˈo̱l le̱ naˈleb li yo̱quin chixqˈuebal. Ut me̱canab xba̱nunquil li us, xban nak riqˈuin aˈan nacuan le̱ yuˈam chi junelic.
Prov Kekchi 4:14  Me̱ba̱nu e̱re joˈ nequeˈxba̱nu li incˈaˈ useb xnaˈleb. Me̱tzol e̱re li cˈaˈru nequeˈxba̱nu.
Prov Kekchi 4:15  Mexxic bar cuanqueb cuiˈ li incˈaˈ useb xnaˈleb. Ut me̱ba̱nu li cˈaˈru nequeˈxba̱nu eb aˈan. Ba̱nuhomak ban li us.
Prov Kekchi 4:16  Eb aˈan incˈaˈ saheb xchˈo̱l cui incˈaˈ nequeˈxba̱nu li ma̱usilal. Ut incˈaˈ nequeˈcuar chixcˈoxlanquil li incˈaˈ us.
Prov Kekchi 4:17  Li ma̱usilal li nequeˈxba̱nu chanchan chic lix cua rucˈaheb.
Prov Kekchi 4:18  Lix yuˈameb li ti̱queb xchˈo̱l, aˈan cutan saken. Chanchan nak nasake̱u li cutan ekˈela. Rajlal cutan yo̱queb chixtaubal xya̱lal toj retal ta̱tzˈaklok re ru lix yuˈameb.
Prov Kekchi 4:19  Abanan eb li incˈaˈ useb xnaˈleb cuanqueb saˈ xkˈojyi̱nal ru li ma̱c xban li ma̱usilal nequeˈxba̱nu. Moco teˈxnau ta cˈaˈru ta̱cha̱lk saˈ xbe̱neb.
Prov Kekchi 4:20  Ex cualal incˈajol, cheqˈuehak retal chi us li yo̱quin chixyebal e̱re ut qˈuehomak e̱chˈo̱l chixba̱nunquil.
Prov Kekchi 4:21  Me̱canab xba̱nunquil li cˈaˈru ninye. Checanab ban saˈ e̱chˈo̱l.
Prov Kekchi 4:22  Xban nak li ani naxba̱nu li cˈaˈru ninye, aˈan ta̱cua̱nk xyuˈam ut ta̱cua̱nk xcacuilal.
Prov Kekchi 4:23  Cheqˈuehak retal chi us li cˈaˈru te̱ba̱nu xban nak riqˈuin xba̱nunquil li us ta̱cua̱nk e̱yuˈam.
Prov Kekchi 4:24  Moco yalak chakˈ ta re ru tex-a̱tinak. Ut incˈaˈ texyoˈoba̱nk ticˈtiˈ.
Prov Kekchi 4:25  Junelic cheba̱nuhak li ti̱quilal ut cheqˈuehak retal cˈaˈru li us.
Prov Kekchi 4:26  Cheqˈuehak retal chi us chanru nak texcua̱nk ut cheba̱nuhak li ti̱quilal.
Prov Kekchi 4:27  Me̱canab xba̱nunquil li us. Junelic ban texcua̱nk saˈ ti̱quilal.
Chapter 5
Prov Kekchi 5:1  Ex cualal incˈajol, cheqˈuehak retal li naˈleb li yo̱quin chixyebal e̱re. Ut chicana̱k taxak saˈ e̱chˈo̱l li xya̱lal li yo̱quin chixcˈutbal che̱ru xban nak ninnau chanru li cua̱nc saˈ ruchichˈochˈ.
Prov Kekchi 5:2  Cui te̱qˈue saˈ e̱chˈo̱l li cˈaˈru ninye e̱re, texcua̱nk saˈ xya̱lal. Ut riqˈuin li cˈaˈru te̱ye, ta̱cˈutu̱nk nak cuan le̱ naˈleb.
Prov Kekchi 5:3  Li ixk li incˈaˈ us xnaˈleb naxnau kˈunbesi̱nc riqˈuin chˈinaˈusil a̱tin. Sa rabinquil. Chanchan xquiˈal li yaˈal cab. Li ra̱tin naxkˈunobresi xchˈo̱l li junju̱nk, joˈ li aceite li nakˈuntesin.
Prov Kekchi 5:4  Li ani ta̱tˈanekˈ saˈ rukˈ li ixk aˈan ta̱recˈa xcˈahil li raylal li tixcˈul mokon. Chanchan xcˈahil li bakcheˈ. Ut chanchan xkˈesnal li chˈi̱chˈ li caˈ pacˈal xkˈesnal.
Prov Kekchi 5:5  Li cˈaˈru naxba̱nu li ixk aˈan, caˈaj cuiˈ li ca̱mc naxqˈue. Ut aˈan nacˈamoc re saˈ xbalba.
Prov Kekchi 5:6  Li ixk aˈan incˈaˈ nacˈoxlac chirix lix yuˈam. Chi moco naxqˈue retal ma us naxba̱nu malaj ut incˈaˈ.
Prov Kekchi 5:7  Anakcuan ut, ex cualal incˈajol, cherabihak li xya̱lal li yo̱quin chixchˈolobanquil che̱ru. Junelic cheba̱nuhak li cˈaˈru ninye e̱re.
Prov Kekchi 5:8  Me̱cˈam e̱rib riqˈuineb li ixk li incˈaˈ useb xnaˈleb, chi moco texxic saˈ li rochocheb.
Prov Kekchi 5:9  Mexxic riqˈuineb re nak incˈaˈ te̱mux e̱rib riqˈuineb, chi moco te̱sach le̱ yuˈam chi cua̱nc riqˈuineb.
Prov Kekchi 5:10  Incˈaˈ us nak jalan chic teˈyalok xsahil li cˈaˈru e̱re li ac xecˈanjela.
Prov Kekchi 5:11  Ma̱re mokon texya̱bak xban li raylal ut li xuta̱nal te̱cˈul nak yo̱kex chi osocˈ xban li yajel xetau.
Prov Kekchi 5:12  Ut te̱ye: —¿Cˈaˈut nak incˈaˈ xinqˈue saˈ inchˈo̱l li kˈusbal li quiqˈueheˈ cue? ¿Cˈaˈut nak xintzˈekta̱na?
Prov Kekchi 5:13  ¿Cˈaˈut nak incˈaˈ quinqˈue xcuanquil lin cha̱bil naˈleb li queˈxqˈue li queˈtzoloc cue? Incˈaˈ quicuaj rabinquil lin tijbal li queˈxqˈue.
Prov Kekchi 5:14  Caˈchˈin chic ma̱ quinsach cuib chi junaj cua saˈ li ma̱c. Xuta̱nal xincˈul chiruheb chixjunileb li tenamit, ma̱re chaˈkat.
Prov Kekchi 5:15  At cualal, chatcua̱nk saˈ ti̱quilal riqˈuin la̱ cuixakil ut caˈaj cuiˈ riqˈuin aˈan teˈcua̱nk la̱ cualal a̱cˈajol.
Prov Kekchi 5:16  ¿Cˈaˈru aj e nak teˈcua̱nk a̱cualal a̱cˈajol saˈ be? ¿Cˈaˈru aj e nak ta̱canabeb chi tzˈektzˈo yalak bar?
Prov Kekchi 5:17  Eb la̱ cualal a̱cˈajol tzˈakal a̱cueheb. ¿Cˈaˈut nak ta̱canabeb re nak jalan chic teˈxtenkˈa?
Prov Kekchi 5:18  Kˈaxal lokˈ nak cua̱nkeb la̱ cualal a̱cˈajol. Chisahokˈ taxak saˈ a̱chˈo̱l riqˈuin la̱ cuixakil li xatsumla̱k cuiˈ saˈ a̱sa̱jilal.
Prov Kekchi 5:19  La̱ cuixakil, aˈan cha̱bil ut chˈinaˈus. Chanchan xchˈinaˈusal li quej. Chisahokˈ taxak a̱chˈo̱l riqˈuin xban nak junelic tatxra ut tixcˈojob a̱chˈo̱l.
Prov Kekchi 5:20  ¿Cˈaˈut nak ta̱xic a̱chˈo̱l chirix junak ixk incˈaˈ us xnaˈleb? Ut, ¿cˈaˈut nak ta̱kˈalu cui ma̱cuaˈ tzˈakal a̱cuixakil?
Prov Kekchi 5:21  Li Ka̱cuaˈ yo̱ chirilbal chanru lix naˈleb li junju̱nk. Ut junelic yo̱ chixqˈuebal retal cˈaˈru nequeˈxba̱nu.
Prov Kekchi 5:22  Li incˈaˈ useb xnaˈleb, aˈ ajcuiˈ li ma̱usilal li nequeˈxba̱nu nasachoc reheb. Chanchan bacˈbo̱queb xban li ma̱c nequeˈxba̱nu.
Prov Kekchi 5:23  Xban nak ma̱cˈaˈ xnaˈleb naxqˈue lix yuˈam chi sachc. Ut xban nak incˈaˈ naxcuy rib, xjunes naxsach rib.
Chapter 6
Prov Kekchi 6:1  Ex cualal incˈajol, cui la̱ex xecˈu̱luban saˈ e̱be̱n xtojbal lix cˈas le̱ ras e̱ri̱tzˈin cui aˈan incˈaˈ tixtoj, malaj ut te̱sume xtojbal lix cˈas junak incˈaˈ nequenau ru,
Prov Kekchi 6:2  yo̱quex chixbokbal raylal saˈ e̱be̱n. E̱junes yo̱quex chixqˈuebal e̱rib saˈ chˈaˈajquilal.
Prov Kekchi 6:3  Ex cualal incˈajol, cui la̱ex xeqˈue e̱rib saˈ chˈaˈajquilal, chenauhak xcolbal e̱rib chiruheb le̱ ras e̱ri̱tzˈin li xesume oque̱nc chirix. Checubsihak e̱rib, ut yehomak re nak incˈaˈ tixqˈue saˈ e̱be̱n xtojbal lix cˈas.
Prov Kekchi 6:4  Me̱canab e̱rib. Yi̱bomak ru le̱ chˈaˈajquilal. Mexcuar. Yi̱bomak ban ru chi junpa̱t.
Prov Kekchi 6:5  Chenauhak xcolbal e̱rib chiruheb li cristian aˈin joˈ nak naxcol rib li quej chiruheb laj yo̱. Chenauhak xcolbal e̱rib joˈ nak li xul li naxicˈan naxcol rib chiru li raˈal.
Prov Kekchi 6:6  Ilomakeb li sa̱nc, la̱ex li incˈaˈ nacuulac che̱ru cˈanjelac. Qˈuehomak retal li cˈaˈru nequeˈxba̱nu ut tzolomak e̱rib riqˈuineb.
Prov Kekchi 6:7  Eb li sa̱nc ma̱ ani nataklan reheb chi moco cuan ta junak ani nayehoc reheb cˈaˈru teˈxba̱nu.
Prov Kekchi 6:8  Abanan chiru li sakˈehil nequeˈxsicˈ lix tzacae̱mk nak yo̱ li kˈoloc ut nequeˈxchˈutub re teˈxxoc.
Prov Kekchi 6:9  Ut la̱ex li incˈaˈ nequeraj cˈanjelac, ¿jokˈe te̱canab li cua̱rc? ¿Ma incˈaˈ texcuacli̱k? ¿Ma junelic yocyo̱kex?
Prov Kekchi 6:10  La̱ex nequeye: —Chocua̱rk cuan chic junpa̱tak, chanquex. Ut kˈalkˈo e̱rukˈ saˈ e̱rochoch ut yo̱quex chi hila̱nc chi ma̱cˈaˈ e̱cˈaˈux.
Prov Kekchi 6:11  Ma̱cˈaˈ saˈ e̱chˈo̱l nak ta̱cha̱lk li nebaˈil saˈ e̱be̱n. Ta̱cha̱lk joˈ nak nachal laj e̱lkˈ cuan xchˈi̱chˈ saˈ rukˈ.
Prov Kekchi 6:12  Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb ma̱cˈaˈ nequeˈoc cuiˈ. Junes ticˈtiˈic nequeˈxba̱nu.
Prov Kekchi 6:13  Nequeˈxmutzˈ lix nakˈeb ru re xyebal cˈaˈru nequeˈraj. Ut nequeˈrecˈasi li rokeb ut li rukˈeb re xcˈutbal li cˈaˈru nequeˈraj.
Prov Kekchi 6:14  Junes ma̱usilal cuan saˈ xchˈo̱leb. Junelic yo̱queb xcˈoxlanquil li ma̱usilal. Junes ticoc ple̱t nequeˈxba̱nu.
Prov Kekchi 6:15  Joˈcan nak ta̱cha̱lk raylal saˈ xbe̱neb chi ma̱cˈaˈ saˈ xchˈo̱leb. Ut saˈ junpa̱t teˈsachekˈ ruheb. Incˈaˈ chic teˈcolekˈ.
Prov Kekchi 6:16  Cuan cuukub li naˈleb li incˈaˈ nacuulac chiru li Dios. Aˈan eb aˈin:
Prov Kekchi 6:17  li ani naxnimobresi rib ut li ani naticˈtiˈic, ut li ani naxcamsi ras ri̱tzˈin chi ma̱cˈaˈ xma̱c,
Prov Kekchi 6:18  li ani naxcˈoxla chanru nak tixba̱nu li ma̱usilal, ut li ani nacuulac chiru xba̱nunquil li incˈaˈ us,
Prov Kekchi 6:19  li ani nakˈaban ut li ani nayoˈoban pletic saˈ xya̱nkeb li ras ri̱tzˈin.
Prov Kekchi 6:20  Ex cualal incˈajol, cheqˈuehak saˈ e̱chˈo̱l le̱ kˈusbal li nequeˈxqˈue le̱ naˈ e̱yucuaˈ. Me̱tzˈekta̱na li naˈleb nequeˈxqˈue.
Prov Kekchi 6:21  Junelic cua̱nk saˈ e̱chˈo̱l le̱ chakˈrabinquil ut me̱canab xba̱nunquil.
Prov Kekchi 6:22  Aˈan ta̱beresi̱nk e̱re nak yo̱kex chi be̱c. Ut aˈan ta̱colok e̱re nak yo̱kex chi cua̱rc. Ut nak texcuacli̱k, aˈan tixcˈut che̱ru cˈaˈru te̱ba̱nu.
Prov Kekchi 6:23  Relic chi ya̱l nak li kachakˈrabinquil ut li katijbal aˈan naxcutanobresi li kacˈaˈux. Li kakˈusbal naxqˈue kanaˈleb re nak takanau chanru nak tocua̱nk.
Prov Kekchi 6:24  Cui nequeqˈue saˈ e̱chˈo̱l le̱ kˈusbal, te̱nau xcolbal e̱rib chiruheb li ixk li incˈaˈ useb xnaˈleb, li nequeˈkˈunbesin riqˈuin cha̱bil a̱tin.
Prov Kekchi 6:25  Me̱ra ruheb li ixk aˈan yal xban lix chˈinaˈusaleb. Ut me̱qˈue e̱rib chixbalakˈiheb yal xban li riloba̱leb.
Prov Kekchi 6:26  Li cui̱nk li naxic chixsicˈbaleb li ixk li nequeˈxcˈayi rib, naxsach chixjunil lix tumin xban. Ut li cui̱nk li naxchˈic rib riqˈuin junak li sumsu̱quil ixk naxsach lix yuˈam.
Prov Kekchi 6:27  ¿Ma ta̱ru̱k ta biˈ tixqˈue xam chire xchˈo̱l li cui̱nk chi incˈaˈ ta̱cˈatk li rakˈ?
Prov Kekchi 6:28  ¿Ma ta̱ru̱k ta biˈ ta̱be̱k saˈ xbe̱n li ru xam chi incˈaˈ tixcˈat li rok?
Prov Kekchi 6:29  Joˈcan ajcuiˈ li cui̱nk li tixchˈic rib riqˈuin rixakil li ras ri̱tzˈin. Ac chˈolchˈo nak tixtoj xma̱c.
Prov Kekchi 6:30  Li ani na-elkˈac xban xtzˈocajic incˈaˈ natzˈekta̱na̱c.
Prov Kekchi 6:31  Abanan cui ta̱taˈekˈ chi elkˈac tento nak tixkˈaxtesi re̱kaj. Cuukub sut chic xqˈuial li re̱kaj tixqˈue, usta tento nak tixkˈaxtesi chixjunil li cˈaˈru cuan re.
Prov Kekchi 6:32  Li ani naxchˈic rib riqˈuin junak sumsu, aˈan ma̱cˈaˈ xnaˈleb. Li jun aˈan naxsach rib xjunes.
Prov Kekchi 6:33  Kˈaxal ra tixcˈul. Ma̱ ani ta̱rahok re ut xuta̱nal tixcˈul chi junelic.
Prov Kekchi 6:34  Li cui̱nk li yo̱ xjoskˈil xban xcakal xchˈo̱l, ma̱ jokˈe ta̱ril xtokˈoba̱l ru li ta̱ma̱cobk chiru.
Prov Kekchi 6:35  Incˈaˈ ta̱cˈojla̱k xchˈo̱l usta li cui̱nk li cuan xma̱c ta̱raj tixyi̱b ru li chˈaˈajquilal. Chi moco ta̱cˈojla̱k xchˈo̱l cui ta̱sihi̱k nabalak cˈaˈru re.
Chapter 7
Prov Kekchi 7:1  Ex cualal incˈajol, checˈu̱la taxak saˈ le̱ chˈo̱l li cua̱tin ut cheba̱nu li naxye lin chakˈrab.
Prov Kekchi 7:2  Checˈu̱la saˈ le̱ chˈo̱l le̱ chakˈrabinquil li nequexintakla cuiˈ re nak us texcua̱nk saˈ le̱ yuˈam. Cherahak lin chakˈrab joˈ nak nequera li xnakˈ e̱ru.
Prov Kekchi 7:3  Chebacˈ chiru le̱ rukˈ re nak junelic yo̱kex chirilbal. Ut junelic cua̱nk saˈ le̱ chˈo̱l.
Prov Kekchi 7:4  Cheqˈue xlokˈal li cha̱bil naˈleb joˈ nak nequeqˈue xlokˈal le̱ ranab. Qˈue saˈ a̱chˈo̱l li se̱bal chˈo̱lej joˈ nak nacaqˈue saˈ a̱chˈo̱l la̱ cuechˈalal.
Prov Kekchi 7:5  Cui cuan e̱naˈleb te̱nau xcolbal e̱rib chiruheb li ixk li nequeˈmuxuc caxa̱r. Cui se̱b e̱chˈo̱l te̱nau xcolbal e̱rib chiruheb li ixk li nequeˈkˈunbesin.
Prov Kekchi 7:6  Saˈ jun li cutan yo̱quin chi iloc saˈ li ventana re li cuochoch.
Prov Kekchi 7:7  Ut queˈcuil jun chˈu̱taleb li sa̱j al incˈaˈ nequeˈxnau cˈoxlac. Ut quinqˈue retal saˈ xya̱nkeb jun li sa̱j al toj ma̱jiˈ naxtau xnaˈleb.
Prov Kekchi 7:8  Nak quicuulac saˈ xala li be, co̱ saˈ li be li naxic cuan cuiˈ li rochoch jun li ixk incˈaˈ us xnaˈleb.
Prov Kekchi 7:9  Aˈin quicˈulman ecuu. Ac oc re li kˈojyi̱n.
Prov Kekchi 7:10  Ut li ixk qui-el chak chixcˈulbal li al. Li xtikibanquil joˈ nak nequeˈxtikib ribeb li ixk li nequeˈxcˈayi ribeb. Ut se̱b xchˈo̱l chi kˈunbesi̱nc.
Prov Kekchi 7:11  Li ixk incˈaˈ us xnaˈleb se̱b xchˈo̱l chixba̱nunquil li cˈaˈru naraj. Ut incˈaˈ nacuan saˈ li rochoch.
Prov Kekchi 7:12  Nacuulac chiru cua̱nc saˈ eb li be ut saˈ eb li cˈayil. Ut naxxakab rib saˈ xxala be chi ramoc.
Prov Kekchi 7:13  Nak quiril ru li al li ixk aˈin, quixkˈalu ut quirutzˈ ru. Chi ma̱cˈaˈ xxuta̱n quixye re:
Prov Kekchi 7:14  —La̱in quinyechiˈi nak tinqˈue inmayej re xcˈambal cuib saˈ usilal riqˈuin li Dios. Ut anakcuan xinqˈue lin mayej xinyechiˈi.
Prov Kekchi 7:15  Joˈcan nak xin-el chak cha̱cˈulbal. Kˈaxal tincuaj rilbal a̱cuu ut anakcuan xatintau.
Prov Kekchi 7:16  Xinyi̱b lin cuarib chi cha̱bil. Xinqˈue jun li cha̱bil tˈicr lino saˈ lin cuarib. Chˈinaˈus xbonol ut chalenak chak Egipto.
Prov Kekchi 7:17  Ut xinqˈue ajcuiˈ li sununquil ban chiru yi̱banbil riqˈuin mirra, áloes, ut canela.
Prov Kekchi 7:18  Quim. Kayalak xsahil li cua̱nc saˈ cuibal. Kanumsihak li kˈojyi̱n saˈ cuibal ut takara kib.
Prov Kekchi 7:19  Lin be̱lom ma̱ ani saˈ cab anakcuan. Xco̱ chi najt saˈ xvia̱j.
Prov Kekchi 7:20  Nabal li tumin xcˈam nak xco̱. Toj ma̱jiˈ sukˈi̱c chak re. Ac chˈolchˈo jokˈe ta̱cˈulu̱nk, chan li ixk re li al.
Prov Kekchi 7:21  Li ixk aˈan quire̱chani li al riqˈuin li a̱tin quixkˈunbesi cuiˈ. Quixpuersi toj retal quixqˈue chi tˈanecˈ.
Prov Kekchi 7:22  Ut saˈ junpa̱t co̱ li al saˈ rochoch li ixk. Chanchan li bo̱yx yo̱ chi cˈamecˈ re camsi̱c. Malaj ut chanchan li quej li oc re chi tˈanecˈ saˈ li raˈal.
Prov Kekchi 7:23  Incˈaˈ naxnau nak yo̱ chixsachbal lix yuˈam. Chanchan li xul narupupic. Naxic saˈ junpa̱t chi tˈanecˈ saˈ li raˈal ut moco naxnau ta nak ta̱sachekˈ ru xban li naxba̱nu.
Prov Kekchi 7:24  Joˈcan ut, ex cualal incˈajol, cherabihak li cˈaˈru tinye e̱re. Canabomak e̱rib chirabinquil le̱ naˈleb tinqˈue.
Prov Kekchi 7:25  Me̱jal e̱cˈaˈux ut mexxic riqˈuin li ixk aˈan. Me̱tzˈek e̱rib yal xban li ixk aˈan.
Prov Kekchi 7:26  Nabaleb li ac xeˈxsach xyuˈam xban li ixk aˈan. Cauheb raj rib, abanan xqˈueheb chi ca̱mc.
Prov Kekchi 7:27  Li rochoch li ixk aˈan, chanchan lix naˈajeb li camenak. Cui la̱ex texxic aran, chanchan yo̱quex chi xic saˈ xbehil li ca̱mc.
Chapter 8
Prov Kekchi 8:1  ¿Ma incˈaˈ ta biˈ yo̱ chi abi̱c resil li naˈleb aˈin yalak bar? Ut, ¿ma incˈaˈ ta biˈ yo̱ chi abi̱c resil li se̱bal chˈo̱lej?
Prov Kekchi 8:2  Yalak bar yo̱ chi abi̱c resil saˈ eb li be, saˈ eb li xala be, joˈ ajcuiˈ saˈ xbe̱n bol.
Prov Kekchi 8:3  Ut yo̱ ajcuiˈ chi abi̱c resil saˈ eb li oqueba̱l re li tenamit.
Prov Kekchi 8:4  Li Jun li cuan xnaˈleb naxye: Che̱junilex la̱ex li cuanquex saˈ ruchichˈochˈ, e̱riqˈuin oc cue chi a̱tinac.
Prov Kekchi 8:5  La̱ex li incˈaˈ nequetau e̱naˈleb, chetauhak e̱naˈleb. Ut la̱ex li incˈaˈ nequetau xya̱lal, chetzolak e̱rib.
Prov Kekchi 8:6  Abihomak li oc cue chixyebal xban nak oc cue chi a̱tinac chirix li naˈleb kˈaxal lokˈ ut ti̱c.
Prov Kekchi 8:7  La̱in junelic ya̱l nina̱tinac. Incˈaˈ nacuulac chicuu li ma̱usilal.
Prov Kekchi 8:8  Chixjunil li ninye ti̱c. La̱in incˈaˈ ninbalakˈic.
Prov Kekchi 8:9  Chixjunileb li cuanqueb xnaˈleb nequeˈxtau ru li ninye, ut nequeˈxnau nak ya̱l ut cuan xya̱lal.
Prov Kekchi 8:10  Me̱sicˈ li cha̱bil plata chi moco li oro. Chesicˈ ban li cha̱bil naˈleb ut le̱ tijbal.
Prov Kekchi 8:11  Kˈaxal us xsicˈbal li cha̱bil naˈleb chiru li terto̱quil pec li chˈinaˈus. Li cha̱bil naˈleb ma̱ jokˈe naru xjuntakˈe̱tanquil riqˈuin li cˈaˈru nakara ru arin saˈ ruchichˈochˈ.
Prov Kekchi 8:12  La̱in li cuan innaˈleb nintau xya̱lal ut ninnau qˈuehoc cha̱bil naˈleb.
Prov Kekchi 8:13  Li ani naxxucua ru li Dios, xicˈ naril li ma̱usilal. La̱in xicˈ nacuil li kˈetkˈetil ut li nimobresi̱nc ib ut li ticˈtiˈic.
Prov Kekchi 8:14  La̱in ninnau cˈoxlac chi us. La̱in ninqˈuehoc naˈleb ut la̱in ninxakaban reheb saˈ xcuanquil. Ut la̱in ajcuiˈ ninqˈuehoc se̱bal chˈo̱lej.
Prov Kekchi 8:15  Riqˈuin li naˈleb li ninqˈue, eb li rey nequeˈtaklan saˈ xya̱lal ut nequeˈrakoc a̱tin saˈ ti̱quilal.
Prov Kekchi 8:16  Riqˈuin li naˈleb li ninqˈue, eb li rey cuanqueb saˈ xcuanquil saˈ ti̱quilal. Riqˈuin lin naˈleb nintenkˈaneb chi rakoc a̱tin.
Prov Kekchi 8:17  La̱in nequebinra li nequeˈcuulac chiruheb xba̱nunquil li cha̱bil naˈleb. Eb li nequeˈxqˈue xchˈo̱l chixsicˈbal nequeˈxtau ajcuiˈ.
Prov Kekchi 8:18  Riqˈuin li naˈleb li ninqˈue natauman li biomal ut li lokˈal. Li naˈleb li ninqˈue natenkˈan reheb re nak us nequeˈel.
Prov Kekchi 8:19  Li cha̱bil naˈleb li ninqˈue la̱in, aˈan kˈaxal us chiru li oro li numsinbil saˈ xam. Li cha̱bil naˈleb li ninyechiˈi la̱in, kˈaxal us chiru li tzˈakal plata.
Prov Kekchi 8:20  Li cha̱bil naˈleb li ninqˈue, aˈan naxcˈut chanru nak texcua̱nk saˈ xya̱lal ut saˈ ti̱quilal.
Prov Kekchi 8:21  Eb li nequeˈcuulac chiruheb xba̱nunquil li cha̱bil naˈleb nequeˈxcˈul xma̱taneb ut xbiomaleb.
Prov Kekchi 8:22  Li cha̱bil naˈleb ac cuan riqˈuin li Dios nak toj ma̱jiˈ naxyi̱b chak li ruchichˈochˈ. Ac cuan ajcuiˈ chak saˈ xticlajic li ruchichˈochˈ.
Prov Kekchi 8:23  Li cha̱bil naˈleb ac cuan ajcuiˈ chak nak toj ma̱jiˈ naxyi̱b chak li ruchichˈochˈ li Dios.
Prov Kekchi 8:24  Li cha̱bil naˈleb ac cuan ajcuiˈ chak nak toj ma̱jiˈ nayi̱ba̱c chak li xni̱nkal ru palau. Ac cuan ajcuiˈ chak nak toj ma̱jiˈ nequeˈyi̱ba̱c chak li nimaˈ ut li yuˈam haˈ.
Prov Kekchi 8:25  Nak toj ma̱jiˈ nequeˈyi̱ba̱c chak li tzu̱l, ac cuan ajcuiˈ chak li cha̱bil naˈleb. Nak toj ma̱jiˈ queˈqˈueheˈ saˈ xnaˈajeb li tzu̱l ac cuan ajcuiˈ chak.
Prov Kekchi 8:26  Toj ma̱jiˈ nayoˈobtesi̱c chak li ruchichˈochˈ, li cha̱bil naˈleb ac cuan ajcuiˈ chak. Nak toj ma̱cˈaˈakeb li cˈaleba̱l chi moco li chˈochˈ ac cuan ajcuiˈ chak.
Prov Kekchi 8:27  Li cha̱bil naˈleb ac cuan ajcuiˈ chak nak toj ma̱jiˈ queˈyi̱ba̱c li choxa li cuan takekˈ saˈ xbe̱n li ruchichˈochˈ ut li palau.
Prov Kekchi 8:28  Ac cuan ajcuiˈ chak nak quiyi̱ba̱c li chok saˈ choxa. Ut ac cuan ajcuiˈ chak nak quiyi̱ba̱c li chamal palau.
Prov Kekchi 8:29  Ac cuan ajcuiˈ chak li cha̱bil naˈleb nak li Dios quixye re li palau bar ta̱numekˈ ut quixye re lix cau ok nak incˈaˈ ta̱numekˈ jun pacˈal. Ac cuan ajcuiˈ chak nak quixxakab saˈ xnaˈaj li ruchichˈochˈ.
Prov Kekchi 8:30  Riqˈuin lix cha̱bil naˈleb li Ka̱cuaˈ quixyi̱b li ruchichˈochˈ ut junelic sa saˈ xchˈo̱l riqˈuin. Li Ka̱cuaˈ quisahoˈ saˈ xchˈo̱l riqˈuin li cha̱bil naˈleb.
Prov Kekchi 8:31  Nasahoˈ inchˈo̱l chirilbal li ruchichˈochˈ li quixyi̱b. Ut nasahoˈ ajcuiˈ saˈ inchˈo̱l riqˈuineb li cristian li quixyoˈobtesiheb.
Prov Kekchi 8:32  Joˈcan ut, ex cualal incˈajol, cherabihak li cˈaˈru ninye e̱re. Us xak e̱re cui te̱ba̱nu li cˈaˈru ninye.
Prov Kekchi 8:33  Cheqˈuehak retal li cˈaˈru ninye ut me̱tzˈekta̱na. Chicua̱nk ban e̱naˈleb.
Prov Kekchi 8:34  Us xak reheb li nequeˈabin re li cha̱bil naˈleb. Us xak reheb li nequeˈoybenin riqˈuin ut eb li nequeˈsicˈoc re rajlal.
Prov Kekchi 8:35  Li ani nasicˈoc re li cha̱bil naˈleb naxtau li junelic yuˈam. Ut li ani nasicˈoc re naxtau li rusilal li Ka̱cuaˈ.
Prov Kekchi 8:36  Li ani natzˈekta̱nan re li cha̱bil naˈleb, raylal nachal saˈ xbe̱n. Ut chixjunileb li xicˈ nequeˈiloc re, aˈ li ca̱mc nequeˈxbok saˈ xbe̱neb.
Chapter 9
Prov Kekchi 9:1  Li ixk li cuan xnaˈleb quixyi̱b li rochoch ut quixyi̱b ajcuiˈ cuukub li rokechal li nacu̱tun re.
Prov Kekchi 9:2  Quixcamsiheb li xul nak quixba̱nu lix ninkˈe saˈ li rochoch. Quixyi̱b li cha̱bil vino ut quixqˈue xtzacae̱mk saˈ me̱x.
Prov Kekchi 9:3  Ut quixtaklaheb lix mo̱s ixk chixyebal resil reheb li tenamit.
Prov Kekchi 9:4  Queˈoc chixyebal reheb li toj sa̱jeb: —Quimkex la̱ex li ma̱cˈaˈ e̱naˈleb. La̱ex li incˈaˈ nequetau xya̱lal, cha̱lkex.
Prov Kekchi 9:5  Cha̱lkex. Cuaˈinkex cuiqˈuin. Ucˈumak li vino li xinyi̱b.
Prov Kekchi 9:6  Chetauhak le̱ naˈleb ut chesicˈak li us. Canabomak li to̱ntil naˈleb re nak cua̱nk e̱yuˈam, chanquex.
Prov Kekchi 9:7  Cui ta̱kˈus junak li kˈetkˈet li incˈaˈ us xnaˈleb, ma̱cˈaˈ ta̱raj re xban nak aˈan tatxseˈe ut tatxhob.
Prov Kekchi 9:8  Ma̱qˈue xnaˈleb li ani naxhob ras ri̱tzˈin xban xkˈetkˈetil xban nak aˈan xicˈ chic tatril. Abanan cui ta̱qˈue xnaˈleb li naxnau cˈoxlac, aˈan tatxra.
Prov Kekchi 9:9  Cui ta̱qˈue xnaˈleb junak li naxnau cˈoxlac, aˈan kˈaxal cuiˈchic tixtau xnaˈleb. Chˈolob xya̱lal chiru li ani cha̱bil ut aˈan tixtzol rib chi us.
Prov Kekchi 9:10  Riqˈuin xxucuanquil ru li Dios natauman li cha̱bil naˈleb. Li ani naxnau ru li Dios Santo naxtau xya̱lal.
Prov Kekchi 9:11  Cui cha̱bil la̱ naˈleb ta̱najtokˈ ru la̱ yuˈam saˈ ruchichˈochˈ.
Prov Kekchi 9:12  Cui la̱at cuan a̱naˈleb, a̱cue ajcuiˈ li us. Ut cui la̱at aj hobonel, la̱at ajcuiˈ tatcˈuluk re li raylal.
Prov Kekchi 9:13  Li ixk li ma̱cˈaˈ xnaˈleb incˈaˈ naraj kˈusecˈ ut incˈaˈ naxtau xya̱lal.
Prov Kekchi 9:14  Nacuulac chiru xchunubanquil rib chiru li rochoch malaj ut saˈ junak naˈajej bar cuanqueb cuiˈ nabal li cristian.
Prov Kekchi 9:15  Ut naxbokeb li yo̱queb chi numecˈ aran, li ti̱queb xchˈo̱l.
Prov Kekchi 9:16  Naxbokeb riqˈuin li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb ut li incˈaˈ nequeˈxtau xya̱lal, ut naxye reheb:
Prov Kekchi 9:17  —Us xyalbal xsahil li jalan aj e. Us xyalbal xsahil xba̱nunquil li cˈaˈak re ru chi mukmu, chan.
Prov Kekchi 9:18  Ut eb aˈan incˈaˈ nequeˈxnau nak li yo̱queb cuiˈ chi bokecˈ aˈan xnaˈajeb li camenak. Incˈaˈ nequeˈxqˈue retal nak yo̱queb chi xic saˈ xbehil li ca̱mc.
Chapter 10
Prov Kekchi 10:1  Aˈaneb aˈin li proverbios li quixye laj Salomón: Li alalbej li cuan xnaˈleb naxqˈue xsahil xchˈo̱l lix naˈ xyucuaˈ. Abanan li alalbej li incˈaˈ naxtau xnaˈleb naxqˈue xrahil xchˈo̱l lix naˈ xyucuaˈ.
Prov Kekchi 10:2  Li ani naxtau xbiomal riqˈuin balakˈic, ma̱cˈaˈ na-oc cuiˈ lix biomal. Abanan li ani nacuan saˈ ti̱quilal naxcol rix lix yuˈam.
Prov Kekchi 10:3  Li Ka̱cuaˈ incˈaˈ tixcanab li ti̱c xchˈo̱l chixcuybal xtzˈocajic xban nebaˈil. Abanan eb li incˈaˈ useb xnaˈleb ma̱cˈaˈ tixqˈue reheb re risinquil lix tzˈocajiqueb.
Prov Kekchi 10:4  Li ani cau nacˈanjelac cuan xbiomal. Ut li ani incˈaˈ nacˈanjelac junelic nebaˈ.
Prov Kekchi 10:5  Li ani cuan xnaˈleb nakˈoloc saˈ li sakˈehil. Ut li ani incˈaˈ nacˈanjelac saˈ xkˈehil li kˈoloc, aˈan xuta̱nal naxcˈul.
Prov Kekchi 10:6  Li ani ti̱c xchˈo̱l na-osobtesi̱c xban li Dios. Ut eb li incˈaˈ useb xnaˈleb mem teˈcana̱k xban li raylal li ta̱cha̱lk saˈ xbe̱neb.
Prov Kekchi 10:7  Li cha̱bileb xnaˈleb junelic teˈjultica̱k. Abanan li incˈaˈ useb xnaˈleb, ma̱ ani ta̱jultica̱nk reheb.
Prov Kekchi 10:8  Li ani cuan xnaˈleb naxcˈu̱luban lix tijbal. Ut li ani nacuulac chiru a̱tinac chi ma̱cˈaˈ rajbal ta̱osokˈ.
Prov Kekchi 10:9  Li ani cuan saˈ ti̱quilal ma̱cˈaˈ naxxucua. Ut li ani naxba̱nu li incˈaˈ us, incˈaˈ ajcuiˈ us na-el.
Prov Kekchi 10:10  Li ani naxmutzˈ li xnakˈ ru re xmukbal li ma̱usilal, nabal raylal ta̱cha̱lk saˈ xbe̱n. Ut li ani naa̱tinac chi incˈaˈ naxqˈue retal li cˈaˈru naxye, xjunes naxsach rib.
Prov Kekchi 10:11  Li a̱tin li naxye li ti̱c xchˈo̱l, aˈan natenkˈan re li junju̱nk chixtaubal li cha̱bil yuˈam. Abanan li incˈaˈ useb xnaˈleb mem teˈcana̱k nak ta̱cha̱lk li raylal saˈ xbe̱neb.
Prov Kekchi 10:12  Li ani xicˈ na-iloc nayoˈoban ple̱t. Abanan li ani narahoc, aˈan nacuyuc ma̱c.
Prov Kekchi 10:13  Li ani cuan xnaˈleb naxnau a̱tinac saˈ xya̱lal. Abanan li ani incˈaˈ naxtau xnaˈleb, naqˈueheˈ xlob.
Prov Kekchi 10:14  Li ani cuan xnaˈleb naxqˈue xlokˈal li cha̱bil naˈleb. Ut nak nequeˈa̱tinac li incˈaˈ nequeˈxtau xya̱lal, nachal nabal li raylal.
Prov Kekchi 10:15  Li biom naru naxcol rib riqˈuin lix biomal. Abanan li nebaˈ ma̱cˈaˈ naru naxcol cuiˈ rib xban nak ma̱cˈaˈ cuan re.
Prov Kekchi 10:16  Li ti̱c xchˈo̱l naxma̱tani lix yuˈam. Abanan li naxba̱nu ma̱usilal naxma̱tani li tojba ma̱c.
Prov Kekchi 10:17  Li ani naxqˈue saˈ xchˈo̱l lix tijbal tixtau li cha̱bil yuˈam. Ut li ani incˈaˈ naxqˈue saˈ xchˈo̱l lix tijbal ta̱sachk.
Prov Kekchi 10:18  Li ani xicˈ na-iloc chi mukmu, aˈan aj ticˈtiˈ. Ut li ani nacuulac chiru moloc ticˈtiˈ, aˈan ma̱cˈaˈ xnaˈleb.
Prov Kekchi 10:19  Li ani nacuulac chiru a̱tinac chi nabal naru nama̱cob riqˈuin li cˈaˈru naxye. Abanan li ani cuan xnaˈleb incˈaˈ naa̱tinac chi ma̱cˈaˈ rajbal.
Prov Kekchi 10:20  Li cˈaˈru nequeˈxye li ti̱queb xchˈo̱l cuan xlokˈal. Chanchan li cha̱bil plata. Abanan lix cˈaˈuxeb li incˈaˈ useb xnaˈleb ma̱cˈaˈ na-oc cuiˈ.
Prov Kekchi 10:21  Li cha̱bil a̱tin nequeˈxye li ti̱queb xchˈo̱l naxtenkˈa nabal. Abanan eb li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb nequeˈcam xban nak incˈaˈ nequeˈxtau xya̱lal.
Prov Kekchi 10:22  Li ani na-osobtesi̱c xban li Dios, aˈan cuan xbiomal, ut incˈaˈ naxqˈue rahil chˈo̱lej.
Prov Kekchi 10:23  Eb li incˈaˈ nequeˈxnau cˈoxlac nequeˈxcˈoxla nak li ma̱usilal nequeˈxba̱nu, aˈan re rajsinquil ruheb. Abanan li ani cuan xnaˈleb nasahoˈ xchˈo̱l xban nak cuan xnaˈleb.
Prov Kekchi 10:24  Li cˈaˈru nequeˈxxucua li incˈaˈ useb xnaˈleb, aˈan ajcuiˈ li nachal saˈ xbe̱neb. Abanan eb li ti̱queb xchˈo̱l nequeˈxcˈul li cˈaˈru nequeˈraj.
Prov Kekchi 10:25  Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb nequeˈosoˈ joˈ nak nanumeˈ li cak-sut-ikˈ. Abanan eb li ti̱queb xchˈo̱l cua̱nkeb chi junelic.
Prov Kekchi 10:26  Junak mo̱s incˈaˈ naraj trabajic, ra tixcˈul lix patrón riqˈuin. Chanchan nak narahoˈ li ruch re xban li vinagre malaj ut chanchan xrahil li sib na-oc saˈ xnakˈ ru.
Prov Kekchi 10:27  Li ani naxxucua ru li Dios ta̱najtokˈ ru lix yuˈam saˈ ruchichˈochˈ. Abanan li nequeˈxba̱nu ma̱usilal incˈaˈ najt teˈcua̱nk saˈ ruchichˈochˈ.
Prov Kekchi 10:28  Eb li ti̱queb xchˈo̱l sahil chˈo̱lej nequeˈroybeni. Abanan eb li nequeˈxba̱nu ma̱usilal, ma̱cˈaˈ nequeˈroybeni.
Prov Kekchi 10:29  Li Ka̱cuaˈ Dios naxcoleb li nequeˈxba̱nu li us ut naxsach ruheb li nequeˈxba̱nu li incˈaˈ us.
Prov Kekchi 10:30  Li ti̱queb xchˈo̱l junelic us nequeˈel riqˈuin li cˈaˈru nequeˈxba̱nu. Abanan eb li incˈaˈ useb xnaˈleb incˈaˈ najt teˈcua̱nk saˈ ruchichˈochˈ.
Prov Kekchi 10:31  Li ti̱c xchˈo̱l naqˈuehoc naˈleb riqˈuin li cha̱bil a̱tin naxye. Abanan li incˈaˈ nequeˈa̱tinac cha̱bil a̱tin, incˈaˈ chic teˈa̱tinak.
Prov Kekchi 10:32  Eb li ti̱queb xchˈo̱l nequeˈxnau a̱tinac riqˈuin cha̱bil a̱tin. Abanan eb li nequeˈxba̱nu li ma̱usilal junes yibru a̱tin nequeˈa̱tinac.
Chapter 11
Prov Kekchi 11:1  Li Ka̱cuaˈ sa xchˈo̱l riqˈuin li ani nabisoc chi tzˈakal. Abanan xicˈ narileb li ani incˈaˈ nequeˈbisoc chi tzˈakal.
Prov Kekchi 11:2  Li ani naxnimobresi rib ta̱cˈutekˈ xxuta̱n. Abanan li ani naxcubsi rib, aˈan cuan xnaˈleb.
Prov Kekchi 11:3  Li ani cha̱bil xnaˈleb, naxba̱nu li us xban xti̱quilal xchˈo̱l. Abanan eb li nequeˈxba̱nu li incˈaˈ us, aˈan ajcuiˈ lix ma̱queb nasachoc reheb.
Prov Kekchi 11:4  Li biomal incˈaˈ naru nacoloc saˈ xkˈehil li rakba a̱tin. Abanan li ti̱quilal nacoloc chiru li ca̱mc.
Prov Kekchi 11:5  Li ani cha̱bil nacoleˈ xban xti̱quilal xchˈo̱l. Abanan li nequeˈxba̱nu ma̱usilal aˈ ajcuiˈ li ma̱usilal nequeˈxba̱nu naqˈuehoc reheb chi sachc.
Prov Kekchi 11:6  Li ti̱quilal nacoloc re li ani ti̱c xchˈo̱l. Abanan eb laj ma̱c nachal raylal saˈ xbe̱neb xban li ma̱c nequeˈxba̱nu.
Prov Kekchi 11:7  Nak nequeˈcam li nequeˈxba̱nu ma̱usilal, na-osoˈ ajcuiˈ li cˈaˈru nequeˈxcˈoxla xba̱nunquil. Ut li cˈaˈru xcˈoxla raj xba̱nunquil incˈaˈ chic tixba̱nu.
Prov Kekchi 11:8  Li ti̱c xchˈo̱l nacoleˈ chiru li chˈaˈajquilal. Aˈ eb chic li incˈaˈ useb xnaˈleb nequeˈcˈuluc re li chˈaˈajquilal.
Prov Kekchi 11:9  Eb laj caˈ pacˈal u nequeˈxba̱nu raylal reheb li ras ri̱tzˈin riqˈuin li a̱tin nequeˈxye. Abanan li ti̱c xchˈo̱l naxcoleb li ras ri̱tzˈin xban nak cuan xnaˈleb.
Prov Kekchi 11:10  Nak eb li ti̱queb xchˈo̱l us nequeˈel, eb li tenamit nequeˈsahoˈ saˈ xchˈo̱leb. Ut nak nequeˈcam li incˈaˈ useb xnaˈleb, li tenamit kˈaxal cuiˈchic nequeˈsahoˈ saˈ xchˈo̱leb.
Prov Kekchi 11:11  Nak eb li ti̱queb xchˈo̱l nequeˈosobtesi̱c, na-osobtesi̱c ajcuiˈ li tenamit. Abanan eb li incˈaˈ useb xnaˈleb naru nequeˈxpoˈ li tenamit riqˈuin li cˈaˈru nequeˈxye.
Prov Kekchi 11:12  Li ani ma̱cˈaˈ xnaˈleb naxhob li ras ri̱tzˈin. Ut li ani cuan xnaˈleb incˈaˈ naxhob li ras ri̱tzˈin.
Prov Kekchi 11:13  Li ani nacuulac chiru moloc a̱tin naxserakˈi chixjunil li cˈaˈru mukmu. Abanan li ani cuan xnaˈleb incˈaˈ naa̱tinac chirix li cˈaˈru narabi.
Prov Kekchi 11:14  Cui ma̱ ani naqˈuehoc xnaˈleb li cuanqueb saˈ xcuanquil, li tenamit incˈaˈ us na-el. Li tenamit naru na-el chi us cui li cuanqueb saˈ xcuanquil cuan nabal li nequeˈqˈuehoc xnaˈlebeb.
Prov Kekchi 11:15  Li ani naxsume xtojbal xcˈas junak incˈaˈ naxnau ru, incˈaˈ us na-el. Aˈut li incˈaˈ naxsume tojoc cˈas, aˈan naru nacuan chi ma̱cˈaˈ xcˈaˈux.
Prov Kekchi 11:16  Junak ixk cha̱bil xnaˈleb naqˈueheˈ xlokˈal. Ut junak cui̱nk se̱b xchˈo̱l nabiomoˈ.
Prov Kekchi 11:17  Li ani naxba̱nu usilal re li ras ri̱tzˈin, chokˈ re ajcuiˈ aˈan naxba̱nu li us. Ut li ani incˈaˈ naxba̱nu usilal, chokˈ re ajcuiˈ aˈan naxsicˈ li incˈaˈ us.
Prov Kekchi 11:18  Li ma̱tan li nequeˈxcˈul li incˈaˈ useb xnaˈleb nalaj na-osoˈ. Abanan li ma̱tan li nequeˈxcˈul li cuanqueb saˈ ti̱quilal, aˈan ma̱cˈaˈ rosoˈjic.
Prov Kekchi 11:19  Li ani cuan saˈ ti̱quilal cuan xyuˈam chi junelic. Aˈut eb li nequeˈxba̱nu li ma̱usilal yo̱queb chixbokbal li ca̱mc saˈ xbe̱neb.
Prov Kekchi 11:20  Li Ka̱cuaˈ Dios xicˈ narileb li incˈaˈ useb xnaˈleb. Aˈut li nequeˈxba̱nu li us sa xchˈo̱l riqˈuineb.
Prov Kekchi 11:21  Relic chi ya̱l nak eb li incˈaˈ useb xnaˈleb tento nak teˈxcˈul lix tojbal xma̱c. Abanan eb li ti̱queb xchˈo̱l teˈcolekˈ chiru li tojba ma̱c.
Prov Kekchi 11:22  Lix chˈinaˈusal li ixk li ma̱cˈaˈ xnaˈleb, aˈan chanchan jun li argolla oro li qˈuebil chi ruˈuj junak li a̱k.
Prov Kekchi 11:23  Li ti̱queb xchˈo̱l junes li us nequeˈraj xba̱nunquil. Abanan li cˈaˈru nequeˈroybeni li incˈaˈ useb xnaˈleb, aˈan lix joskˈil li Dios.
Prov Kekchi 11:24  Cuanqueb cristian nequeˈsihin ut kˈaxal cuiˈchic nabal li nequeˈxcˈul. Ut cuanqueb ajcuiˈ li cristian caˈchˈin ajcuiˈ nequeˈsihin ut nequeˈcana saˈ nebaˈil xban nak caˈchˈin ajcuiˈ nequeˈxsi.
Prov Kekchi 11:25  Li ani nacuulac chiru sihi̱nc, nabal chic ta̱qˈuehekˈ re. Li ani naxtenkˈa li ras ri̱tzˈin, ta̱tenkˈa̱k ajcuiˈ aˈan.
Prov Kekchi 11:26  Li ani naxxoc nabal li trigo chokˈ re namajecua̱c xbaneb li tenamit. Abanan eb li tenamit nequeˈxtzˈa̱ma rusilal li Dios saˈ xbe̱neb li nequeˈxcˈayi li trigo.
Prov Kekchi 11:27  Li ani naxsicˈ li us, us ajcuiˈ naxcˈul. Ut li ani naxsicˈ li incˈaˈ us, aˈan ajcuiˈ tixcˈul.
Prov Kekchi 11:28  Li ani naxcˈojob xchˈo̱l saˈ xbe̱n lix biomal ta̱osokˈ joˈ nak na-osoˈ li chaki kˈe̱n. Abanan li ti̱queb xchˈo̱l cha̱bil cua̱nkeb. Chanchanakeb jun to̱n li cheˈ rax rax ru.
Prov Kekchi 11:29  Li ani incˈaˈ naril lix jun cablal ma̱cˈaˈ chic cuan re nacana. Ut li ma̱cˈaˈ xnaˈleb nacana chokˈ xmo̱s li cuan xnaˈleb.
Prov Kekchi 11:30  Li ti̱quilal naqˈuehoc yuˈam. Li ani cuan xnaˈleb naxchˈolob xya̱lal re nak jalaneb chic teˈxtau li junelic yuˈam.
Prov Kekchi 11:31  Relic chi ya̱l nak li ti̱queb xchˈo̱l nequeˈxcˈul lix kˈajca̱munquil arin saˈ ruchichˈochˈ. ¿Ma tojaˈ ta chic eb laj ma̱c ut eb li incˈaˈ useb xnaˈleb incˈaˈ teˈxcˈul xtojbal lix ma̱queb?
Chapter 12
Prov Kekchi 12:1  Li ani naxqˈue saˈ xchˈo̱l li xtijbal, aˈan cuan xnaˈleb. Ut li ani naxtzˈekta̱na lix kˈusbal, aˈan ma̱cˈaˈ xnaˈleb.
Prov Kekchi 12:2  Li ani cha̱bil xnaˈleb na-uxta̱na̱c ru xban li Dios. Ut li ani se̱b xchˈo̱l chixba̱nunquil li incˈaˈ us ta̱qˈuehekˈ chixtojbal xma̱c xban li Dios.
Prov Kekchi 12:3  Ma̱ ani naru naxcˈojob xchˈo̱l saˈ xbe̱n li ma̱usilal. Abanan li ti̱queb xchˈo̱l cˈojcˈo̱queb xchˈo̱l saˈ xbe̱n li ti̱quilal.
Prov Kekchi 12:4  Junak li be̱lomej naqˈueheˈ xlokˈal xban nak cha̱bil xnaˈleb li rixakil. Abanan li ixakilbej li incˈaˈ us xnaˈleb naxsach xcuanquil lix be̱lom.
Prov Kekchi 12:5  Eb li ti̱queb xchˈo̱l junes li us nequeˈxcˈoxla. Abanan li incˈaˈ useb xnaˈleb junes balakˈic nequeˈxcˈoxla.
Prov Kekchi 12:6  Li a̱tin li nequeˈxye li incˈaˈ useb xnaˈleb, aˈan chanchan jun li raˈal re camsi̱nc. Abanan li a̱tin li nequeˈxye li ti̱queb xchˈo̱l, aˈan nacoloc.
Prov Kekchi 12:7  Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb teˈsachekˈ ruheb ut teˈosokˈ chi junaj cua. Abanan eb li ti̱queb xchˈo̱l cua̱nkeb chi junelic, joˈ eb ajcuiˈ li ralal xcˈajol.
Prov Kekchi 12:8  Li ani cuan xnaˈleb naqˈueheˈ xlokˈal. Abanan li incˈaˈ useb xnaˈleb nequeˈtzˈekta̱na̱c.
Prov Kekchi 12:9  Kˈaxal us nak tocˈanjelak re nak cua̱nk cˈaˈru ke usta totzˈekta̱na̱k, chiru nak takanimobresi kib ut ma̱cˈaˈak katzacae̱mk.
Prov Kekchi 12:10  Li ani ti̱c xchˈo̱l naxnau xrabaleb lix xul. Abanan eb li incˈaˈ useb xnaˈleb ma̱cˈaˈ nequeˈril xtokˈoba̱l ru.
Prov Kekchi 12:11  Li ani naxqˈue xchˈo̱l chi a̱uc ta̱cua̱nk nabal lix tzacae̱mk. Abanan li ani nequeˈxic xchˈo̱l chirix li ma̱cˈaˈ na-oc cuiˈ ma̱cˈaˈeb xnaˈleb.
Prov Kekchi 12:12  Li ti̱queb xchˈo̱l cˈojcˈo̱queb xchˈo̱l saˈ xbe̱n li ti̱quilal. Abanan li incˈaˈ useb xnaˈleb junes li incˈaˈ us nequeˈxrahi ru xba̱nunquil.
Prov Kekchi 12:13  Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb nequeˈxbok raylal saˈ xbe̱neb riqˈuin li ticˈtiˈic nequeˈxba̱nu. Abanan eb li ti̱queb xchˈo̱l nequeˈxnau xcolbal ribeb chiru li raylal.
Prov Kekchi 12:14  Li junju̱nk tixcˈul xkˈajca̱munquil aˈ yal chanru lix yehom xba̱nuhom. Ut tixcˈul lix tojbal aˈ yal chanru lix naˈleb.
Prov Kekchi 12:15  Li ani ma̱cˈaˈ xnaˈleb naxcˈoxla nak us yo̱ chixba̱nunquil. Abanan li cuan xnaˈleb naxqˈue saˈ xchˈo̱l li naˈleb naqˈueheˈ re.
Prov Kekchi 12:16  Li ani ma̱cˈaˈ xnaˈleb saˈ junpa̱t najoskˈoˈ. Abanan li ani cuan xnaˈleb ma̱cˈaˈ naraj re usta nahobeˈ.
Prov Kekchi 12:17  Li ani ti̱c xchˈo̱l naxye li ya̱l nak naxic chi a̱tinac chirix li ras ri̱tzˈin. Abanan eb li incˈaˈ ti̱queb xchˈo̱l incˈaˈ nequeˈxye li ya̱l nak nequeˈxic chi a̱tinac chirixeb li ras ri̱tzˈin.
Prov Kekchi 12:18  Cuanqueb li nequeˈa̱tinac chi incˈaˈ nequeˈxcˈoxla li cˈaˈru nequeˈxye. Ut li a̱tin li nequeˈxye ra nanak cuiˈ. Abanan li a̱tin li nequeˈxye li cuanqueb xnaˈleb, aˈan naxcˈojob xchˈo̱l li ani ra saˈ xchˈo̱l.
Prov Kekchi 12:19  Li ani naxye li ya̱l ta̱cua̱nk chi junelic. Abanan li ani naticˈtiˈic incˈaˈ najt ta̱cua̱nk.
Prov Kekchi 12:20  Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb, junes balakˈic nequeˈxcˈoxla. Abanan li cha̱bileb xnaˈleb junelic saheb saˈ xchˈo̱l chixtenkˈanquil li ras ri̱tzˈin chi cua̱nc saˈ usilal.
Prov Kekchi 12:21  Ma̱ jun chˈaˈajquilal teˈxcˈul li ti̱queb xchˈo̱l. Abanan li incˈaˈ useb xnaˈleb ta̱cha̱lk chixjunil li chˈaˈajquilal saˈ xbe̱neb.
Prov Kekchi 12:22  Li Ka̱cuaˈ xicˈ narileb li nequeˈticˈtiˈic. Abanan nasahoˈ riqˈuineb li nequeˈxye li ya̱l.
Prov Kekchi 12:23  Li ani cuan xnaˈleb incˈaˈ naxnimobresi rib xban nak cuan xnaˈleb: Abanan li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb nequeˈxcˈutbesi nak ma̱cˈaˈ xnaˈleb.
Prov Kekchi 12:24  Li ani nacuulac chiru trabajic, aˈan chic ta̱takla̱nk. Abanan li ani incˈaˈ nacuulac chiru trabajic, aˈan ta̱cana̱k rubel xcuanquil li ani nataklan.
Prov Kekchi 12:25  Li rahil chˈo̱lej natacuasin, abanan li cha̱bil a̱tin naxqˈue sahil chˈo̱lej.
Prov Kekchi 12:26  Li ani ti̱c xchˈo̱l naxtenkˈa li ras ri̱tzˈin chixtaubal li us. Abanan eb li incˈaˈ useb xnaˈleb nequeˈxqˈue li ras ri̱tzˈin chi tˈanecˈ.
Prov Kekchi 12:27  Li ani nacuulac chiru cˈanjelac ta̱cua̱nk cˈaˈru re. Ut li ani incˈaˈ nacuulac chiru cˈanjelac incˈaˈ ta̱cua̱nk cˈaˈru re.
Prov Kekchi 12:28  Li ani nacuan saˈ ti̱quilal ta̱cua̱nk xyuˈam. Ut li ani incˈaˈ us xnaˈleb, aˈan ta̱ca̱mk.
Chapter 13
Prov Kekchi 13:1  Li alalbej li cuan xnaˈleb naxqˈue saˈ xchˈo̱l lix kˈusbal naqˈueheˈ xban lix yucuaˈ. Abanan li alalbej li incˈaˈ naraj kˈusecˈ incˈaˈ naxqˈue saˈ xchˈo̱l lix kˈusbal.
Prov Kekchi 13:2  Eb li cha̱bileb xnaˈleb usilal teˈxcˈul xban li us nequeˈxye. Abanan eb li incˈaˈ useb xnaˈleb teˈraj ru xba̱nunquil li ma̱usilal.
Prov Kekchi 13:3  Li ani naxba̱nu cue̱nt riqˈuin li a̱tinac yo̱ chixcolbal rix lix yuˈam. Ut li ani nacuulac chiru a̱tinac xjunes naxsach rib.
Prov Kekchi 13:4  Li incˈaˈ nacuulac chiru trabajic yal naxrahi ru li cˈaˈak re ru ut incˈaˈ naxtau. Abanan li ani natrabajic nacuan cˈaˈru re.
Prov Kekchi 13:5  Li ani ti̱c xchˈo̱l xicˈ naril li ticˈtiˈ. Ut eb li incˈaˈ useb xnaˈleb xicˈ chic nequeˈileˈ ut xuta̱nal nequeˈel.
Prov Kekchi 13:6  Li cha̱bileb xnaˈleb nequeˈcoleˈ xban nak ti̱queb xchˈo̱l. Abanan eb li incˈaˈ useb xnaˈleb, aˈ ajcuiˈ li ma̱c li nequeˈxba̱nu, aˈan ta̱sachok reheb.
Prov Kekchi 13:7  Cuanqueb li cristian nacˈutun nak biomeb, usta ma̱cˈaˈ cuan reheb. Ut cuanqueb ajcuiˈ li cristian nacˈutun nak nebaˈeb usta biomeb.
Prov Kekchi 13:8  Cuanqueb li cristian naru nequeˈxcol rix lix yuˈameb riqˈuin lix biomal. Abanan eb li nebaˈ ma̱cˈaˈ nachˈiˈchˈiˈin reheb.
Prov Kekchi 13:9  Li ti̱queb xchˈo̱l cuanqueb xyuˈam chi junelic. Chanchan li saken. Abanan eb li incˈaˈ useb xnaˈleb incˈaˈ teˈcua̱nk xyuˈam. Teˈsachekˈ ban. Chanchan nak nachup lix xameb.
Prov Kekchi 13:10  Eb li nequeˈxnimobresi rib junes chˈaˈajquilal nachal saˈ xbe̱neb. Abanan eb li cuanqueb xnaˈleb nequeˈrabi li naˈleb li naqˈueheˈ reheb.
Prov Kekchi 13:11  Li ani cuan xbiomal chi incˈaˈ xcˈanjelac saˈ junpa̱t ta̱osokˈ chiru. Abanan li ani cau nacˈanjelac naxchˈutub chi caˈchˈinkil lix tumin toj retal nabiomoˈ.
Prov Kekchi 13:12  Li ani incˈaˈ naxcˈul li cˈaˈru naroybeni narahoˈ xchˈo̱l. Abanan eb li nequeˈxcˈul li cˈaˈru nequeˈroybeni nasahoˈ saˈ xchˈo̱leb.
Prov Kekchi 13:13  Li ani naxtzˈekta̱na li chakˈrab ta̱sachk. Abanan li ani naxqˈue xcuanquil li chakˈrab, aˈan tixcˈul xkˈajca̱munquil.
Prov Kekchi 13:14  Li ani cuan xnaˈleb naxqˈue cha̱bil naˈleb ut li a̱tin li naxye naxqˈue xyuˈam li ani naqˈueheˈ xnaˈleb. Ut li ani naqˈueheˈ xnaˈleb nacoleˈ chiru lix cuanquil li ca̱mc.
Prov Kekchi 13:15  Li ani naxnau cˈoxlac ta̱qˈuehekˈ xlokˈal. Ut eb li nequeˈxba̱nu li ma̱usilal incˈaˈ us nequeˈel.
Prov Kekchi 13:16  Li ani cuan xnaˈleb toj naxcˈoxla chi us li cˈaˈru naxba̱nu. Abanan li ma̱cˈaˈ xnaˈleb naxba̱nu li cˈaˈru naraj xjunes ut naxcˈut nak incˈaˈ naxnau cˈoxlac.
Prov Kekchi 13:17  Junak aj yehol esil incˈaˈ us xnaˈleb naxqˈue chˈaˈajquilal. Abanan junak aj yehol esil cha̱bil xnaˈleb naxqˈue usilal.
Prov Kekchi 13:18  Li ani incˈaˈ naxqˈue saˈ xchˈo̱l lix kˈusbal tixcˈut xxuta̱n ut ta̱cana̱k saˈ nebaˈil. Abanan li ani tixqˈue saˈ xchˈo̱l lix kˈusbal, ta̱qˈuehekˈ xlokˈal.
Prov Kekchi 13:19  Eb li us nequeˈel riqˈuin li cˈaˈru nequeˈxcˈoxla xba̱nunquil nasahoˈ saˈ xchˈo̱leb. Abanan eb li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb incˈaˈ nequeˈxcuy cua̱nc chi incˈaˈ teˈxba̱nu li ma̱usilal.
Prov Kekchi 13:20  Li ani naxcˈam rib riqˈuineb li cuanqueb xnaˈleb ta̱cua̱nk xnaˈleb. Ut li ani tixcˈam rib riqˈuineb li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb ta̱sachk.
Prov Kekchi 13:21  Eb laj ma̱c ta̱cha̱lk raylal saˈ xbe̱neb. Abanan eb li ti̱queb xchˈo̱l teˈkˈajca̱mu̱k riqˈuin usilal.
Prov Kekchi 13:22  Li ani cha̱bil xnaˈleb naxcanab li cˈaˈru re chokˈ reheb li ralal xcˈajol. Abanan laj ma̱c, aˈaneb chic li ti̱queb xchˈo̱l teˈe̱chani̱nk re li cˈaˈru re.
Prov Kekchi 13:23  Junak li nebaˈ naru nacuan nabal cˈaˈru re cui tixcˈanjela lix chˈochˈ. Abanan naru ta̱makˈekˈ chiru xbaneb li incˈaˈ nequeˈxba̱nu li ti̱quilal.
Prov Kekchi 13:24  Li ani incˈaˈ naxtij li ralal xcˈajol incˈaˈ naxraheb. Aˈut li ani naxra li ralal xcˈajol naxtijeb chalen saˈ xcaˈchˈinal.
Prov Kekchi 13:25  Eb li ti̱queb xchˈo̱l nequeˈcuaˈac toj nequeˈcˈojla xchˈo̱leb. Abanan eb li incˈaˈ useb xnaˈleb toj teˈtzˈoca̱k ajcuiˈ nequeˈcana.
Chapter 14
Prov Kekchi 14:1  Li ixk li cuan xnaˈleb naxnau rilbal lix jun cablal. Ut li ixk li ma̱cˈaˈ xnaˈleb, aˈan ajcuiˈ nasachoc re lix jun cablal.
Prov Kekchi 14:2  Li ani ti̱c xyuˈam naxxucua ru li Ka̱cuaˈ. Ut eb li incˈaˈ ti̱queb xchˈo̱l nequeˈxtzˈekta̱na li Ka̱cuaˈ.
Prov Kekchi 14:3  Li ani ma̱cˈaˈ xnaˈleb naxbok raylal saˈ xbe̱n xban nak naxnimobresi rib riqˈuin li cˈaˈru naxye. Abanan li cuan xnaˈleb naxcol rix lix yuˈam xban nak naxcˈoxla chi us li cˈaˈru naxye.
Prov Kekchi 14:4  Cui ma̱cˈaˈeb li bo̱yx re teˈcˈanjelak ma̱cˈaˈak ajcuiˈ li acui̱mk xban nak riqˈuin lix metzˈe̱uheb li bo̱yx nacˈanjelaman li chˈochˈ ut nabal li acui̱mk na-el.
Prov Kekchi 14:5  Li ani cha̱bil naxye li ya̱l chirix li ras ri̱tzˈin. Abanan li incˈaˈ cha̱bil incˈaˈ naxye li ya̱l. Naxye ban li ticˈtiˈ.
Prov Kekchi 14:6  Li ani incˈaˈ naxtau xya̱lal naxsicˈ lix naˈleb, abanan incˈaˈ naxtau. Li ani se̱b xchˈo̱l moco chˈaˈaj ta chokˈ re xtaubal xnaˈleb.
Prov Kekchi 14:7  Isihomak e̱rib riqˈuineb li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb xban nak riqˈuineb aˈan incˈaˈ te̱tau li cha̱bil naˈleb.
Prov Kekchi 14:8  Li ani se̱b xchˈo̱l cuan xnaˈleb chixqˈuebal retal chanru lix yuˈam. Abanan li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb incˈaˈ nequeˈxnau xqˈuebal retal chanru lix yuˈameb. Xjuneseb nequeˈxbalakˈi rib.
Prov Kekchi 14:9  Li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb ma̱cˈaˈ nequeˈraj re nak nequeˈxba̱nu li ma̱usilal. Abanan eb li cha̱bileb nasahoˈ saˈ xchˈo̱leb chixba̱nunquil li us.
Prov Kekchi 14:10  Li junju̱nk naxnau li rahil chˈo̱lej li cuan saˈ xchˈo̱l. Ut ma̱ ani ta̱tzˈako̱nk riqˈuin xsahil xchˈo̱l li ani sa saˈ xchˈo̱l.
Prov Kekchi 14:11  Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb teˈsachekˈ ru lix jun cablaleb. Abanan lix jun cablaleb li cha̱bileb, us ta̱e̱lk.
Prov Kekchi 14:12  Cuanqueb li nequeˈxcˈoxla nak us li nequeˈxba̱nu xjuneseb, abanan li cˈaˈru nequeˈxba̱nu, aˈan ajcuiˈ li nacˈamoc chak re li ca̱mc saˈ xbe̱neb.
Prov Kekchi 14:13  Cuanqueb li nequeˈseˈec usta raheb saˈ xchˈo̱leb. Ut cuan nak li sahil chˈo̱lej nasukˈi chokˈ rahil chˈo̱lej chokˈ reheb.
Prov Kekchi 14:14  Li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb cˈojcˈo̱queb xchˈo̱l riqˈuin li incˈaˈ us nequeˈxba̱nu. Ut li cha̱bileb saheb saˈ xchˈo̱l riqˈuin li us nequeˈxba̱nu.
Prov Kekchi 14:15  Li incˈaˈ naxnau cˈoxlac naxpa̱b chixjunil li nayeheˈ re. Abanan li naxnau cˈoxlac naxqˈue retal chi us li cˈaˈru naxba̱nu.
Prov Kekchi 14:16  Li ani cuan xnaˈleb naxucuac. Joˈcan nak incˈaˈ naxba̱nu li ma̱usilal. Abanan li ma̱cˈaˈ xnaˈleb nabal li ma̱usilal naxba̱nu ut incˈaˈ naxucuac.
Prov Kekchi 14:17  Li ani najoskˈoˈ saˈ junpa̱t incˈaˈ naxcˈoxla chi us li cˈaˈru naxba̱nu. Ut li ani incˈaˈ us xnaˈleb xicˈ ta̱ilekˈ.
Prov Kekchi 14:18  Eb li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb junelic ma̱cˈaˈakeb xnaˈleb. Ut li nequeˈxnau cˈoxlac teˈxcˈul xtzˈakob lix naˈlebeb.
Prov Kekchi 14:19  Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb teˈxcubsi ribeb chiruheb li cha̱bileb xnaˈleb ut teˈxtzˈa̱ma usilal chiruheb.
Prov Kekchi 14:20  Eb li nebaˈ tzˈekta̱nanbileb xbaneb li rami̱g, usta rami̱gueb. Abanan eb li biom nabal li rami̱gueb.
Prov Kekchi 14:21  Li ani naxtzˈekta̱na li ras ri̱tzˈin nama̱cob. Us xak re li ani naril xtokˈoba̱l ru li nebaˈ.
Prov Kekchi 14:22  Li ani junes li ma̱usilal naxcˈoxla xba̱nunquil naxsach rib xjunes. Abanan eb li nequeˈxba̱nu li us, teˈrahekˈ ut teˈuxta̱na̱k ruheb.
Prov Kekchi 14:23  Li ani nacˈanjelac naru nacuan cˈaˈru re. Abanan li ani junes a̱tinac naxba̱nu cuan saˈ nebaˈil.
Prov Kekchi 14:24  Lix lokˈaleb li se̱beb xchˈo̱l, aˈan lix naˈlebeb. Ut eb li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb, naˈno̱queb ru xban lix to̱ntileb.
Prov Kekchi 14:25  Li ani cha̱bil naxye li ya̱l chirixeb li ras ri̱tzˈin ut naxcol rix lix yuˈameb. Abanan li ani nabalakˈic incˈaˈ naxye li ya̱l.
Prov Kekchi 14:26  Li ani naxxucua ru li Ka̱cuaˈ Dios cau xchˈo̱l ut eb li ralal xcˈajol cuan cˈaˈru nequeˈroybeni.
Prov Kekchi 14:27  Li ani naxxucua ru li Dios naxtau xyuˈam chi junelic ut nacoleˈ chiru lix cuanquil li ca̱mc.
Prov Kekchi 14:28  Junak li rey li nataklan saˈ xbe̱n nabal chi tenamit naqˈueheˈ xlokˈal. Abanan cui incˈaˈ qˈui li tenamit li nataklan cuiˈ moco nim ta xcuanquil.
Prov Kekchi 14:29  Li ani cuan xnaˈleb incˈaˈ najoskˈoˈ chi junpa̱t. Ut li ani incˈaˈ nacuyuc naxcˈutbesi nak ma̱cˈaˈ xnaˈleb.
Prov Kekchi 14:30  Li ani ma̱cˈaˈ naxcˈoxla sa cuan lix yuˈam ut cuan xcacuilal. Abanan li ani nacakalin incˈaˈ nacuan chi sa saˈ xchˈo̱l. Ut naxqˈue ajcuiˈ xyajel lix tibel.
Prov Kekchi 14:31  Li ani naxba̱nu raylal re li nebaˈ, xicˈ naril li Dios li quiyi̱ban re. Abanan li ani natokˈoban ru li nebaˈ, aˈan naxqˈue xlokˈal li Dios.
Prov Kekchi 14:32  Li ani incˈaˈ useb xnaˈleb, aˈ ajcuiˈ lix ma̱usilaleb nasachoc reheb. Ut eb li ti̱c xchˈo̱leb incˈaˈ nequeˈxxucua ru li ca̱mc xban nak cuan li cˈaˈru nequeˈroybeni.
Prov Kekchi 14:33  Li ani nequeˈxnau cˈoxlac cuan xnaˈlebeb. Ut eb li incˈaˈ nequeˈxnau cˈoxlac ma̱cˈaˈ li cha̱bil naˈleb riqˈuineb.
Prov Kekchi 14:34  Junak li tenamit li cuan saˈ ti̱quilal cuan xlokˈal. Ut li tenamit li incˈaˈ nacuan saˈ ti̱quilal xuta̱nal na-el.
Prov Kekchi 14:35  Junak li rey nasahoˈ xchˈo̱l riqˈuin li mo̱s li cha̱bil xnaˈleb. Abanan najoskˈoˈ riqˈuin li mo̱s li yibru xnaˈleb.
Chapter 15
Prov Kekchi 15:1  Li ani nasumen riqˈuin kˈunil a̱tin naxcubsi xjoskˈil li ani yo̱ chi a̱tinac saˈ joskˈil. Aˈut li ani nasumen saˈ joskˈil, kˈaxal cuiˈchic naxnimobresi ru li chˈaˈajquilal.
Prov Kekchi 15:2  Li a̱tin li naxye li cuan xnaˈleb naxqˈue xnaˈleb li ani na-abin re. Abanan li a̱tin li nequeˈxye li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb, aˈan yal to̱ntil a̱tin nequeˈxye.
Prov Kekchi 15:3  Li Ka̱cuaˈ cuan yalak bar ut yo̱ chixqˈuebal retal li cˈaˈru yo̱queb li cha̱bileb xnaˈleb joˈ ajcuiˈ li incˈaˈ useb xnaˈleb.
Prov Kekchi 15:4  Li ani naa̱tinac saˈ tu̱lanil chanchan li cheˈ re junelic yuˈam xban nak naxtenkˈa saˈ lix yuˈam li ani na-abin re. Abanan li incˈaˈ us naa̱tinac naxqˈue chi rahocˈ xchˈo̱l li na-abin re li cˈaˈru naxye.
Prov Kekchi 15:5  Li ani ma̱cˈaˈ xnaˈleb naxtzˈekta̱na lix kˈusbal naqˈueheˈ xban lix yucuaˈ. Abanan li se̱b xchˈo̱l naxqˈue saˈ xchˈo̱l lix kˈusbal.
Prov Kekchi 15:6  Li ani ti̱c xchˈo̱l cuan nabal cˈaˈru re saˈ rochoch. Abanan eb li incˈaˈ useb xnaˈleb incˈaˈ nequeˈxyal xsahil li cˈaˈruheb re.
Prov Kekchi 15:7  Eb li cuanqueb xnaˈleb nequeˈxqˈue xnaˈlebeb nabal. Ut eb li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb moco joˈcan ta nequeˈxba̱nu.
Prov Kekchi 15:8  Li Ka̱cuaˈ xicˈ naril lix mayejeb li incˈaˈ useb xnaˈleb. Abanan lix tijeb li ti̱queb xchˈo̱l li Ka̱cuaˈ naxcˈul chi sa saˈ xchˈo̱l.
Prov Kekchi 15:9  Li Ka̱cuaˈ xicˈ naril li cˈaˈru nequeˈxba̱nu li incˈaˈ useb xnaˈleb. Abanan naxraheb li nequeˈxba̱nu li ti̱quilal.
Prov Kekchi 15:10  Li nequeˈxcanab xba̱nunquil li us tento xkˈusbaleb chi cau. Li ani xicˈ naril lix kˈusbal ta̱ca̱mk.
Prov Kekchi 15:11  Li Ka̱cuaˈ naxnau chixjunil li cˈaˈru cuan saˈ lix naˈajeb li camenak ut li xbalba. ¿Ma tojaˈ ta chic incˈaˈ tixnau li cˈaˈru cuan saˈ xchˈo̱l li junju̱nk?
Prov Kekchi 15:12  Li incˈaˈ naxtau xya̱lal incˈaˈ naxra li ani naqˈuehoc naˈleb, chi moco nacuulac chiru cua̱nc saˈ xya̱nkeb li cuanqueb xnaˈleb.
Prov Kekchi 15:13  Li sa saˈ xchˈo̱l seˈse na-iloc. Li ani ra saˈ xchˈo̱l saˈ xnakˈ ru nacˈutun nak ra saˈ xchˈo̱l.
Prov Kekchi 15:14  Li ani naxtau xya̱lal naxsicˈ li cha̱bil naˈleb. Abanan li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb junes li to̱ntil naˈleb nequeˈxsicˈ.
Prov Kekchi 15:15  Li rahobtesinbileb, chixjunil incˈaˈ na-el chi us chiruheb. Abanan eb li saheb saˈ xchˈo̱l chixjunil us na-el chiruheb.
Prov Kekchi 15:16  Kˈaxal us xxucuanquil ru li Dios, usta nebaˈo, chiru nak cua̱nk kabiomal ut cua̱nk karaylal.
Prov Kekchi 15:17  Kˈaxal us nak takatzaca li tzacae̱mk li cubenak xtzˈak ut takara kib chiru nak takatzaca li cha̱bil tzacae̱mk terto xtzˈak ut xicˈ takil kib.
Prov Kekchi 15:18  Li ani chˈinpoˈ naxnimobresi ru li chˈaˈajquilal. Abanan li ani incˈaˈ najoskˈoˈ saˈ junpa̱t, aˈan naxyi̱b ru li chˈaˈajquilal saˈ usilal.
Prov Kekchi 15:19  Chixjunil chˈaˈaj xba̱nunquil chiru li ani incˈaˈ nacuulac chiru cˈanjelac. Abanan chiru li ani nacuulac chiru cˈanjelac, ma̱cˈaˈ chˈaˈaj xba̱nunquil.
Prov Kekchi 15:20  Li alalbej cuan xnaˈleb naxqˈue xsahil xchˈo̱l lix naˈ xyucuaˈ. Abanan li alalbej incˈaˈ naxtau xnaˈleb naxtzˈekta̱na lix naˈ xyucuaˈ.
Prov Kekchi 15:21  Li ani ma̱cˈaˈ xnaˈlebeb saheb saˈ xchˈo̱l nak ma̱cˈaˈeb xnaˈleb. Abanan li se̱b xchˈo̱leb nequeˈxqˈue retal chi us li cˈaˈru nequeˈxba̱nu.
Prov Kekchi 15:22  Li ani incˈaˈ naxpatzˈ xnaˈleb incˈaˈ us na-el riqˈuin li cˈaˈru naxba̱nu. Abanan na-el chi us cui ta̱qˈuehekˈ xnaˈleb xbaneb nabal.
Prov Kekchi 15:23  Li ani naxnau xsumenquil junak li patzˈoc nasahoˈ saˈ xchˈo̱l. Ut kˈaxal cuiˈchic us nak teˈxye junak a̱tin nak ta̱ajekˈ ru.
Prov Kekchi 15:24  Li ani naxnau cˈoxlac ta̱xic saˈ choxa xban nak cuan saˈ ti̱quilal. Ut tixcol rib chiru lix naˈajeb li camenak.
Prov Kekchi 15:25  Li Ka̱cuaˈ naxsach ru lix jun cablaleb li nequeˈxkˈetkˈeti ribeb. Ut naxcol rix li cˈaˈru cuan reheb li xma̱lcaˈan.
Prov Kekchi 15:26  Li Ka̱cuaˈ xicˈ naril li cˈaˈru nequeˈxcˈoxla li incˈaˈ useb xnaˈleb. Abanan nacuulac chiru li cˈaˈru nequeˈxcˈoxla li ti̱queb xchˈo̱l.
Prov Kekchi 15:27  Li ani naxrahi ru chixjunil naxqˈue saˈ raylal lix jun cablal. Abanan li ani incˈaˈ naxcˈu̱luban nak ta̱tumina̱k ru, aˈan sa ta̱cua̱nk.
Prov Kekchi 15:28  Li ani ti̱c xchˈo̱l toj naxcˈoxla chi us cˈaˈru ta̱sume̱nk cuiˈ. Abanan li incˈaˈ useb xnaˈleb yibru nequeˈsumen cuiˈ xban nak incˈaˈ nequeˈxcˈoxla cˈaˈru nequeˈxye.
Prov Kekchi 15:29  Li Ka̱cuaˈ incˈaˈ narabi lix tijeb li incˈaˈ useb xnaˈleb. Abanan eb li ti̱queb xchˈo̱l, li Ka̱cuaˈ narabi lix tijeb.
Prov Kekchi 15:30  Li ani seˈse na-iloc naxqˈue sahil chˈo̱lej. Ut li cha̱bil esilal naqˈuehoc cacuilal.
Prov Kekchi 15:31  Li ani narabi lix kˈusbal cha̱bil ta̱cua̱nk. Ut ta̱cua̱nk xnaˈaj saˈ xya̱nkeb li cuanqueb xnaˈleb.
Prov Kekchi 15:32  Li ani incˈaˈ naxqˈue saˈ xchˈo̱l lix kˈusbal, aˈan xjunes naxtzˈekta̱na rib. Abanan li ani naxqˈue saˈ xchˈo̱l lix kˈusbal naxtau xnaˈleb.
Prov Kekchi 15:33  Li ani naxxucua ru li Ka̱cuaˈ naxtau xnaˈleb. Ut li ani ta̱raj ta̱qˈuehekˈ xlokˈal tento tixcubsi rib.
Chapter 16
Prov Kekchi 16:1  Eb li cristian nequeˈxcˈu̱b ru cˈaˈru nequeˈxba̱nu, abanan li Ka̱cuaˈ, aˈan yal re ma teˈxba̱nu li cˈaˈru nequeˈxcˈu̱b ru malaj ut incˈaˈ.
Prov Kekchi 16:2  Eb li cristian nequeˈxcˈoxla nak us chixjunil li nequeˈxba̱nu. Abanan, li Ka̱cuaˈ naxnau ma us malaj ut incˈaˈ us li cuan saˈ lix cˈaˈuxeb.
Prov Kekchi 16:3  Canab saˈ rukˈ li Dios chixjunil li cˈaˈru nacacˈoxla xba̱nunquil. Ut aˈan ta̱tenkˈa̱nk a̱cue re nak us tat-e̱lk riqˈuin li cˈaˈru ta̱ba̱nu.
Prov Kekchi 16:4  Cuan xya̱lal nak quixyi̱b li cˈaˈak re ru li Dios. Ut quixyi̱beb ajcuiˈ li incˈaˈ useb xnaˈleb re nak teˈroybeni lix tojbal lix ma̱queb.
Prov Kekchi 16:5  Li Ka̱cuaˈ xicˈ narileb li nequeˈxkˈetkˈeti ribeb. Relic chi ya̱l nak incˈaˈ teˈcana̱k chi incˈaˈ teˈxtoj rix lix ma̱queb.
Prov Kekchi 16:6  Riqˈuin xba̱nunquil li ya̱l ut li cha̱bilal naru nacuyeˈ li ma̱c. Ut riqˈuin xqˈuebal xlokˈal li Ka̱cuaˈ naru xcanabanquil li ma̱usilal.
Prov Kekchi 16:7  Nak li Ka̱cuaˈ nacuulac chiru li cˈaˈru nequeˈxba̱nu li cristian, aˈan ajcuiˈ naqˈuehoc reheb chixcˈambaleb rib saˈ usilal riqˈuineb li xicˈ nequeˈiloc reheb.
Prov Kekchi 16:8  Kˈaxal us nak cua̱nk cˈaˈru a̱cue saˈ ti̱quilal, usta caˈchˈin ajcuiˈ, chiru nak cua̱nk nabal cˈaˈru a̱cue riqˈuin balakˈic.
Prov Kekchi 16:9  Eb li cristian nequeˈxcˈoxla li cˈaˈru nequeˈxba̱nu. Abanan li Ka̱cuaˈ yal re ma teˈxba̱nu malaj ut incˈaˈ.
Prov Kekchi 16:10  Li rey moco xjunes ta naa̱tinac. Li Dios ban nayehoc re cˈaˈru naxba̱nu. Ut aˈan narakoc a̱tin saˈ xya̱lal.
Prov Kekchi 16:11  Li ani nabisoc chi tzˈakal re ru, aˈan naxba̱nu joˈ naraj li Ka̱cuaˈ. Ut li Ka̱cuaˈ naraj nak li cristian teˈbisok chi tzˈakal re ru.
Prov Kekchi 16:12  Incˈaˈ us chokˈ reheb li rey xba̱nunquil li incˈaˈ us xban nak riqˈuin xba̱nunquil li ti̱quilal xakxo̱queb lix cuanquileb.
Prov Kekchi 16:13  Eb li rey nequeˈxra li ani nequeˈxye li ya̱l ut nequeˈsahoˈ saˈ xchˈo̱leb riqˈuineb li cuanqueb saˈ xya̱lal.
Prov Kekchi 16:14  Li ani cuan xnaˈleb incˈaˈ tixchikˈ xjoskˈil li rey xban nak cui teˈxchikˈ xjoskˈil, li rey naru naxtakla xcamsinquileb.
Prov Kekchi 16:15  Li rey naxba̱nu usilal reheb li nequeˈxba̱nu li cˈaˈru naraj aˈan. Chanchan li hab li naqˈuehoc re li acui̱mk chi kˈanoc.
Prov Kekchi 16:16  Kˈaxal us nak cua̱nk a̱naˈleb chiru nak cua̱nk nabal la̱ biomal. Kˈaxal us nak ta̱tau xya̱lal chiru nak cua̱nk nabal la̱ tumin.
Prov Kekchi 16:17  Li cˈaˈru nequeˈxba̱nu li ti̱queb xchˈo̱l, aˈan xcanabanquil li ma̱usilal. Ut nequeˈxqˈue retal chi us li cˈaˈru nequeˈxba̱nu re nak teˈxcol rix lix yuˈameb.
Prov Kekchi 16:18  Li ani naxkˈetkˈeti rib ta̱osokˈ. Ut li ani naxnimobresi rib ta̱cubsi̱k xcuanquil.
Prov Kekchi 16:19  Kˈaxal us nak takacubsi kib saˈ xya̱nkeb li nebaˈ chiru nak takanimobresi kib saˈ xya̱nkeb li cuanqueb xbiomal.
Prov Kekchi 16:20  Li ani naxqˈue saˈ xchˈo̱l li naˈleb li naqˈueheˈ re, us ta̱e̱lk riqˈuin li cˈaˈru naxba̱nu. Us xak re li ani naxcˈojob xchˈo̱l riqˈuin li Ka̱cuaˈ.
Prov Kekchi 16:21  Li ani naxnau cˈoxlac, “cuan xnaˈleb” chanqueb re. Ut nequeˈabin chiru xban nak naxnau a̱tinac chi cha̱bil.
Prov Kekchi 16:22  Li ani cuan xnaˈleb naxtau xyuˈam chi junelic. Ut xqˈuebal xnaˈlebeb li incˈaˈ nequeˈxtau xya̱lal, aˈan ma̱cˈaˈ aj e.
Prov Kekchi 16:23  Li ani cuan xnaˈleb naxcˈoxla chi us li cˈaˈru naxye. Ut li a̱tin li naxye na-abi̱c.
Prov Kekchi 16:24  Li cha̱bil a̱tin, aˈan chanchan li xyaˈal cab. Sa xtzacanquil ut naxqˈue xcacuilal li katibel.
Prov Kekchi 16:25  Cuanqueb li cui̱nk nequeˈxcˈoxla nak us li nequeˈxba̱nu xjuneseb. Abanan li cˈaˈru nequeˈxba̱nu, aˈan ajcuiˈ li nacˈamoc chak re li ca̱mc saˈ xbe̱neb.
Prov Kekchi 16:26  Li ani natrabajic, natrabajic xban nak tzaca̱nc naraj. Xban nak cuaˈac naraj, cau nacˈanjelac.
Prov Kekchi 16:27  Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb junes ma̱usilal nequeˈxcˈoxla xba̱nunquil. Ra nanak cuiˈ li ra̱tineb. Chanchan li xam.
Prov Kekchi 16:28  Li incˈaˈ useb xnaˈleb nequeˈyoˈoban ple̱t. Ut li ani namoloc a̱tin nequeˈxqˈueheb saˈ chˈaˈajquilal li rami̱gueb rib.
Prov Kekchi 16:29  Li ani najoskˈoˈ saˈ junpa̱t naxbalakˈiheb li ras ri̱tzˈin, ut naxcˈameb chixba̱nunquil li incˈaˈ us.
Prov Kekchi 16:30  Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb nequeˈxmutzˈ li ru nak nequeˈoc chixcˈoxlanquil chanru nak teˈxba̱nu li ma̱usilal. Ut nequeˈxcˈux li reheb nak nequeˈxba̱nu li ma̱usilal.
Prov Kekchi 16:31  Li ani nati̱x chi us, kˈaxal lokˈ chokˈ re. Nati̱x chi us xban nak cuan saˈ ti̱quilal.
Prov Kekchi 16:32  Kˈaxal us nak cua̱nk a̱cuyum chiru nak cauhak a̱cuib. Ut kˈaxal us nak ta̱nau xcuybal a̱cuib chiru nak ta̱cue̱chani junak tenamit.
Prov Kekchi 16:33  Eb li cui̱nk nequeˈxsicˈ cˈaˈru teˈxba̱nu riqˈuin bu̱lic. Abanan li Dios, aˈan yal re saˈ xbe̱n chixjunil.
Chapter 17
Prov Kekchi 17:1  Kˈaxal us li tzaca̱nc saˈ nebaˈil chi sa saˈ kachˈo̱l chiru nak yo̱ko chi ninkˈei̱c rajlal ut yo̱ko chi pletic.
Prov Kekchi 17:2  Junak mo̱s cuan xnaˈleb, aˈan ta̱cua̱nk xcuanquil saˈ xbe̱n li alalbej ma̱cˈaˈ xnaˈleb ut aˈan ta̱tzˈako̱nk riqˈuin li cˈaˈru cuan re lix patrón saˈ xya̱nkeb li ralal xcˈajol lix patrón.
Prov Kekchi 17:3  Li oro ut li plata isinbil lix tzˈajnil riqˈuin xam. Abanan li Ka̱cuaˈ narisi li ma̱usilal saˈ xchˈo̱leb li cristian.
Prov Kekchi 17:4  Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb nequeˈxpa̱b chixjunil li incˈaˈ us nequeˈrabi. Ut eb laj ticˈtiˈ nequeˈxpa̱b li moco ya̱l ta li nayeheˈ reheb.
Prov Kekchi 17:5  Li ani nequeˈhoboc reheb li nebaˈ, aˈ li Dios li quiyi̱ban reheb nequeˈxhob. Ut li ani nasahoˈ saˈ xchˈo̱l chirilbal li raylal nequeˈxcˈul, aˈan incˈaˈ ta̱cana̱k chi incˈaˈ teˈxtoj xma̱c.
Prov Kekchi 17:6  Lix lokˈaleb li ac ti̱xeb, aˈaneb li ri. Ut lix lokˈaleb li alalbej cˈajolbej, aˈaneb lix naˈ xyucuaˈeb.
Prov Kekchi 17:7  Incˈaˈ us chokˈ reheb li ma̱cˈaˈ xnaˈleb nak teˈxnimobresi ribeb chi a̱tinac. Joˈcan ajcuiˈ li cui̱nk li cuan xcuanquil, incˈaˈ us cui naticˈtiˈic.
Prov Kekchi 17:8  Li tumina̱nc u kˈaxal terto xtzˈak chiruheb li cˈaynakeb chi tuminac u xban nak riqˈuin aˈan us nequeˈel riqˈuin chixjunil li nequeˈxba̱nu.
Prov Kekchi 17:9  Li ani incˈaˈ naa̱tinac chirix lix paltil li rami̱g nacˈutun nak naxra li rami̱g. Ut li ani naa̱tinac chirix lix paltil naxqˈue chˈaˈajquilal saˈ xya̱nkeb li rami̱g.
Prov Kekchi 17:10  Li ani cuan xnaˈleb naxqˈue retal lix kˈusbal. Aˈut li ma̱cˈaˈ xnaˈleb usta ta̱qˈue jun cientak lix lo̱b incˈaˈ naxtau xya̱lal.
Prov Kekchi 17:11  Li incˈaˈ useb xnaˈleb junes sicˈoc ple̱t nequeˈxba̱nu. Kˈaxal ra li tojba ma̱c ta̱cha̱lk saˈ xbe̱neb.
Prov Kekchi 17:12  Kˈaxal us nak ta̱cˈul jun li oso yo̱ xjoskˈil li qui-elkˈa̱c li ral, chiru nak ta̱chˈic a̱cuib riqˈuin jun li incˈaˈ naxnau xya̱lal xban nak kˈaxal ra cuiˈchic ta̱cˈul.
Prov Kekchi 17:13  Junelic cua̱nk li ma̱usilal saˈ lix jun cablal li ani naxba̱nu ma̱usilal re li naba̱nun usilal re.
Prov Kekchi 17:14  Li xtiquibanquil jun li ple̱t chanchan xtebal jun rok li haˈ xban nak junpa̱t naniman ru. Joˈcan nak kˈaxal us chokˈ e̱re nak incˈaˈ te̱chˈic e̱rib saˈ li ple̱t.
Prov Kekchi 17:15  Incˈaˈ us xyebal nak ma̱cˈaˈeb xma̱c li nequeˈxba̱nu li incˈaˈ us. Ut incˈaˈ ajcuiˈ us nak teˈxye nak cuanqueb xma̱c li ma̱cˈaˈeb xma̱c. Li cuib chi naˈleb aˈin xicˈ naril li Ka̱cuaˈ.
Prov Kekchi 17:16  ¿Cˈaˈru aj e nak cua̱nk xtumin li ma̱cˈaˈ xnaˈleb? Ma̱cˈaˈ aj e xban nak moco naru ta tixlokˈ xnaˈleb riqˈuin lix tumin.
Prov Kekchi 17:17  Li cha̱bil amigo junelic narahoc, ut tixcˈojob a̱chˈo̱l nak yo̱kat chi cˈuluc raylal joˈ junak tzˈakal asbej.
Prov Kekchi 17:18  Li ani ma̱cˈaˈ xnaˈleb saˈ junpa̱t naxcˈu̱luban saˈ xbe̱n xtojbal xcˈas li rami̱g chi incˈaˈ naxcˈoxla chi us.
Prov Kekchi 17:19  Li ani nacuulac chiru pletic naxra li ma̱c. Li ani naxnimobresi rib yo̱ chixbokbal raylal saˈ xbe̱n.
Prov Kekchi 17:20  Li incˈaˈ useb xnaˈleb ma̱ jokˈe teˈxtau li us. Ut li ani nacuulac chiru balakˈic riqˈuin li cˈaˈru naxye naxbok chˈaˈajquilal saˈ xbe̱n.
Prov Kekchi 17:21  Junak cui̱nk cuan ralal ma̱cˈaˈ xnaˈleb junelic ra saˈ xchˈo̱l. Ma̱cˈaˈ sahil chˈo̱lej chokˈ re junak li yucuaˈbej cuan junak ralal incˈaˈ naxtau xya̱lal.
Prov Kekchi 17:22  Junak cristian sa saˈ xchˈo̱l, aˈan naxqˈue sahil chˈo̱lej joˈ li cha̱bil ban. Abanan junak cristian ra saˈ xchˈo̱l, aˈan naxqˈue xrahil xchˈo̱l li ras ri̱tzˈin joˈ junak yajel.
Prov Kekchi 17:23  Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb nequeˈtumina̱c ru chi mukmu re xsachbal xcuanquil li ti̱quilal.
Prov Kekchi 17:24  Li cuan xnaˈleb junelic yo̱ chixcˈoxlanquil chanru nak tixtau xtzˈakob lix naˈleb. Abanan li incˈaˈ naxtau xnaˈleb moco chˈolchˈo ta ru li cˈaˈru naxba̱nu.
Prov Kekchi 17:25  Li alalbej li incˈaˈ naxtau xnaˈleb, aˈan naxqˈue xjoskˈileb ut xrahil xchˈo̱leb lix naˈ xyucuaˈ.
Prov Kekchi 17:26  Relic chi ya̱l nak incˈaˈ us nak teˈxye nak cuan xma̱c li ma̱cˈaˈ xma̱c. Ut incˈaˈ ajcuiˈ us nak teˈxqˈue saˈ raylal li nequeˈtaklan saˈ xya̱lal.
Prov Kekchi 17:27  Eb li cuan xnaˈlebeb incˈaˈ nequeˈcuulac chiruheb a̱tinac. Ut li ani naxnau cˈoxlac incˈaˈ najoskˈoˈ saˈ junpa̱t.
Prov Kekchi 17:28  Nequeˈxye nak li incˈaˈ naxtau xya̱lal cuan xnaˈleb cui incˈaˈ naa̱tinac. Nequeˈxye nak naxnau cˈoxlac cui ma̱cˈaˈ naxye.
Chapter 18
Prov Kekchi 18:1  Li ani naxsicˈ li us chokˈ re xjunes rib, incˈaˈ naxcˈu̱luban li cha̱bil naˈleb naqˈueheˈ re.
Prov Kekchi 18:2  Li ma̱cˈaˈ xnaˈleb incˈaˈ naraj xtzolbal rib. Li cˈaˈru nacuulac chiru, aˈan xserakˈinquil li cˈaˈru naxcˈoxla xjunes.
Prov Kekchi 18:3  Li ani naxba̱nu ma̱usilal naxcˈut xxuta̱n. Ut li ani naxnimobresi rib narisi xlokˈal xjunes rib.
Prov Kekchi 18:4  Li cha̱bil a̱tin li naxye li cui̱nk li cuan xnaˈleb, aˈan chanchan li yuˈam haˈ li nabe̱c rok ut incˈaˈ nachakic.
Prov Kekchi 18:5  Incˈaˈ us xyebal nak ma̱cˈaˈeb xma̱c li incˈaˈ useb xnaˈleb. Incˈaˈ us xqˈuebal li ma̱c saˈ xbe̱neb li ma̱cˈaˈ xma̱c.
Prov Kekchi 18:6  Li ma̱cˈaˈ xnaˈleb naxchˈic rib saˈ raylal riqˈuin li cˈaˈru naxye. Ut riqˈuin li a̱tin li naxye naxtzˈa̱ma xlob.
Prov Kekchi 18:7  Li a̱tin li naxye li ma̱cˈaˈ xnaˈleb, aˈan li nasachoc re. Li a̱tin li naxye, aˈan chanchan jun raˈal chokˈ re.
Prov Kekchi 18:8  Li ticˈtiˈ, aˈan chanchan li cocˈ cab chiruheb li nequeˈcuulac chiru ticˈtiˈic chirix li ras ri̱tzˈin. Abanan ra nanak cuiˈ li cˈaˈru nequeˈxye.
Prov Kekchi 18:9  Li incˈaˈ naraj trabajic, aˈan juntakˈe̱t riqˈuin li nasachoc.
Prov Kekchi 18:10  Kˈaxal lokˈ xcˈabaˈ li Ka̱cuaˈ ut kˈaxal nim xcuanquil. Caˈaj cuiˈ riqˈuin aˈan nequeˈxic chixsicˈbal lix colbaleb li ti̱queb xchˈo̱l.
Prov Kekchi 18:11  Eb li biom nequeˈxcˈoxla nak lix biomaleb naru nacoloc reheb. Nequeˈxcˈoxla nak lix biomaleb, aˈan chanchan jun li tzˈac li najt xteram re teˈxcol cuiˈ ribeb.
Prov Kekchi 18:12  Li ani naxnimobresi rib xjunes naxsach rib. Ut li ani naxcubsi rib naqˈueheˈ xlokˈal.
Prov Kekchi 18:13  Xuta̱nal na-el li ma̱cˈaˈ xnaˈleb nak naxsume li a̱tin chi toj ma̱jiˈ narabi li cˈaˈru ta̱yehekˈ re.
Prov Kekchi 18:14  Li ani yaj tixcacuubresi xchˈo̱l. Aˈan ta̱tenkˈa̱nk re chi cacuu̱c. Abanan junak li yaj incˈaˈ cau xchˈo̱l, ¿ani ta̱ru̱k ta̱tenkˈa̱nk re chi cacuu̱c?
Prov Kekchi 18:15  Li cuanqueb xnaˈleb ut li se̱beb xchˈo̱l nequeˈxsicˈ xtzˈakob lix naˈleb ut nequeˈxtau.
Prov Kekchi 18:16  Riqˈuin junak li ma̱tan li ta̱si, naru naqˈueheˈ a̱cue li cˈaˈru ta̱tzˈa̱ma. Ut naru nacat-oc chi a̱tinac riqˈuineb li cuanqueb saˈ xcuanquil.
Prov Kekchi 18:17  Li ani nacuulac xbe̱n cua chixyebal nak ma̱cˈaˈ xma̱c, nacˈutun nak ma̱cˈaˈ xma̱c toj nak nacuulac li jun chic li yo̱ chi jitoc re. Aˈan nayehoc re nak cuan xma̱c.
Prov Kekchi 18:18  Riqˈuin bu̱lic naru teˈxyi̱b ru lix chˈaˈajquilal li yo̱queb chi pletic. Aˈan naru tixrak li ple̱t usta cuanqueb xcuanquil li yo̱queb chi pletic.
Prov Kekchi 18:19  Junak asbej ta̱hobekˈ, aˈan li kˈaxal cuiˈchic ta̱joskˈok. Ta̱cacuu̱k xchˈo̱l joˈ junak li tenamit cau rib. Ma̱ ani ta̱ru̱k ta̱tenkˈa̱nk re xban nak kˈaxal cau lix chˈo̱l joˈ li chˈi̱chˈ li natzˈapoc re li puerta.
Prov Kekchi 18:20  Li ani ta̱a̱tinak cha̱bil, cha̱bil ajcuiˈ tixcˈul. Li ani incˈaˈ us ta̱a̱tinak, incˈaˈ ajcuiˈ us li cˈaˈru tixcˈul.
Prov Kekchi 18:21  Li ani cha̱bil naa̱tinac, cua̱nk xyuˈam. Ut li ani incˈaˈ us ta̱a̱tinak tixbok li ca̱mc saˈ xbe̱n. Li ani nequeˈcuulac chiru a̱tinac chi nabal, teˈxcˈul lix tojbal rix.
Prov Kekchi 18:22  Li ani naxtau rixakil naxtau li us. Ut naxtau ajcuiˈ rusilal li Dios.
Prov Kekchi 18:23  Li nebaˈ naa̱tinac riqˈuin kˈunil a̱tin re nak ta̱ilekˈ xtokˈoba̱l ru. Abanan li biom saˈ kˈetkˈetil nachakˈoc.
Prov Kekchi 18:24  Cuan amigo incˈaˈ chˈaˈaj nak nequeˈxyo̱b junak chˈaˈajquilal. Abanan cuan li tzˈakal amigo kˈaxal cuiˈchic cha̱bil chiru junak asbej.
Chapter 19
Prov Kekchi 19:1  Kˈaxal us li cua̱nc saˈ ti̱quilal usta nebaˈako chiru nak incˈaˈ takatau kanaˈleb ut ta̱cuulak chiku ticˈtiˈic.
Prov Kekchi 19:2  Junak cristian ma̱cˈaˈ xnaˈleb incˈaˈ naxcˈoxla chi us li cˈaˈru naxba̱nu. Xban nak naxba̱nu saˈ junpa̱t aˈan naqˈuehoc re chi ma̱cobc.
Prov Kekchi 19:3  Eb li cristian nequeˈxtzˈek rib xjuneseb rib xban li ma̱usilal nequeˈxba̱nu. Abanan eb aˈan nequeˈxye nak aˈ li Ka̱cuaˈ cuan re nak joˈcan nequeˈxcˈul.
Prov Kekchi 19:4  Li ani cuan xbiomal cuan nabal li rami̱g. Abanan li nebaˈ incˈaˈ nacuan rami̱g xban nak ma̱cˈaˈ cuan re.
Prov Kekchi 19:5  Li ani naxic chi yehoc ticˈtiˈ chiru laj rakol a̱tin tixcˈul xtojbal xma̱c. Ut ma̱cˈaˈ naru tixcol cuiˈ rib.
Prov Kekchi 19:6  Nabaleb nequeˈraj nak teˈuxk usilal reheb xbaneb li cuanqueb xcuanquil xban nak nasihin. Nabaleb nequeˈxcˈam rib saˈ amiguil riqˈuin li ani nasihin.
Prov Kekchi 19:7  Eb li nebaˈ nequeˈtzˈekta̱na̱c xbaneb li rechˈalal. ¿Ma tojaˈ ta chic li rami̱g incˈaˈ teˈtzˈekta̱na̱nk reheb? Usta nequeˈxtzˈa̱ma usilal chiruheb, abanan eb aˈan ma̱cˈaˈ nequeˈraj re.
Prov Kekchi 19:8  Li ani naxtau xnaˈleb naxba̱nu li us xban nak naxra rib. Li ani naxqˈue xlokˈal li naˈleb li naxtzol, us na-el riqˈuin li naxba̱nu.
Prov Kekchi 19:9  Li ani naxic chi yehoc ticˈtiˈ chiru laj rakol a̱tin tixcˈul xtojbal xma̱c. Li ani naticˈtiˈic, aˈ li ca̱mc naroybeni.
Prov Kekchi 19:10  Eb li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb moco xcˈulubeb ta nak ta̱cua̱nk xbiomaleb. Joˈcan ajcuiˈ eb li mo̱s. Moco xcˈulubeb ta nak teˈtakla̱nk saˈ xbe̱neb li cuanqueb xcuanquil.
Prov Kekchi 19:11  Li ani naxnau cˈoxlac, naxnau xcuybal rib ut incˈaˈ najoskˈoˈ saˈ junpa̱t. Ut lix lokˈal, aˈan nak incˈaˈ naxqˈue saˈ xchˈo̱l nak naba̱nu̱c ma̱usilal re.
Prov Kekchi 19:12  Nak najoskˈoˈ li rey, chanchan nak najoskˈoˈ li cakcoj. Abanan nak naxba̱nu junak usil aˈan chanchan li hab li naxtˈakresi li acui̱mk.
Prov Kekchi 19:13  Junak li alalbej incˈaˈ naxtau xya̱lal, aˈan jun rahil chˈo̱lej chokˈ re lix yucuaˈ. Ut junak li ixakilbej junes chˈila̱nc naxba̱nu, aˈan chanchan li oques li na-oc saˈ cab rajlal.
Prov Kekchi 19:14  Riqˈuineb li naˈbej yucuaˈbej naru nakacˈul kajun cablal ut kabiomal. Abanan junak li cha̱bil ixakilbej, caˈaj cuiˈ li Dios naru naqˈuehoc re.
Prov Kekchi 19:15  Li ani incˈaˈ nacuulac chiru trabajic, junes cua̱rc naraj. Ut li ani incˈaˈ nacˈanjelac, naxcuy xtzˈocajic xban nak ma̱cˈaˈ xcua.
Prov Kekchi 19:16  Li ani naxba̱nu li naxye saˈ lix chakˈrab li Dios, aˈan naxcol rix lix yuˈam. Ut li ani naxtzˈekta̱na lix chakˈrab li Dios, aˈan ta̱ca̱mk.
Prov Kekchi 19:17  Li ani naxba̱nu usilal reheb li nebaˈ, chanchan ajcuiˈ re li Ka̱cuaˈ yo̱ chixba̱nunquil. Ut li Ka̱cuaˈ ta̱qˈuehok re̱kaj re.
Prov Kekchi 19:18  Nak toj naru xkˈusbaleb li cocˈal, us xkˈusbaleb xban nak cui incˈaˈ nacakˈuseb naru nequeˈxic saˈ xbehil li ca̱mc.
Prov Kekchi 19:19  Li ani kˈaxal cuiˈchic najoskˈoˈ, tento tixcˈul li raylal naxbok saˈ xbe̱n. Incˈaˈ us xcolbal rix xban nak cui ta̱col rix, ta̱cˈa̱yk xba̱nunquil.
Prov Kekchi 19:20  Kˈaxal us nak te̱cˈu̱luban le̱ naˈleb li ta̱qˈuehekˈ e̱re ut te̱qˈue saˈ e̱chˈo̱l le̱ kˈusbal. Chi joˈcan cua̱nk e̱naˈleb toj saˈ e̱ti̱xilal.
Prov Kekchi 19:21  Eb li cristian nabal li cˈaˈak re ru nequeˈxcˈu̱b ru. Abanan caˈaj cuiˈ li Dios yal re ma ta̱uxma̱nk chixjunil li nequeˈxcˈu̱b ru.
Prov Kekchi 19:22  Cuan xsahil xchˈo̱leb li nequeˈuxta̱nan u. Joˈcan nak kˈaxal us li nebaˈil chiru li balakˈic.
Prov Kekchi 19:23  Li ani naxxucua ru li Ka̱cuaˈ cuan xyuˈam. Junelic sa saˈ xchˈo̱l ut incˈaˈ nachal li chˈaˈajquilal saˈ xbe̱n.
Prov Kekchi 19:24  Li incˈaˈ nacuulac chiru cˈanjelac naxchˈic li rukˈ saˈ li plato. Abanan chi moco li tzacae̱mk naraj xqˈuebal saˈ re.
Prov Kekchi 19:25  Riqˈuin lix kˈusbal li incˈaˈ us xnaˈleb, nequeˈxtzol ribeb li cubenakeb xcuanquil, usta ma̱cuaˈ aˈan li yo̱ xkˈusbal. Joˈcan ajcuiˈ li cuan xnaˈleb. Naxqˈue saˈ xchˈo̱l lix kˈusbal.
Prov Kekchi 19:26  Junak li alalbej narelkˈa cˈaˈru re lix yucuaˈ ut nara̱lina lix naˈ, aˈan kˈaxal yibru ut xuta̱nal ta̱e̱lk.
Prov Kekchi 19:27  Ex cualal incˈajol, canabomak rabinquil li naˈleb incˈaˈ us, li na-isin e̱re riqˈuin li cha̱bil naˈleb.
Prov Kekchi 19:28  Li naxic chi yehoc ticˈtiˈ chiru laj rakol a̱tin, aˈan incˈaˈ naxqˈue xcuanquil li ti̱quilal. Ut li incˈaˈ useb xnaˈleb junes ma̱usilal nequeˈcuulac chiru xba̱nunquil.
Prov Kekchi 19:29  Ac cauresinbil chak li rakba a̱tin chokˈ reheb li nequeˈhoboc. Ut ac cauresinbil ajcuiˈ li tzˈu̱m chokˈ reheb li incˈaˈ nequeˈraj xtaubal xnaˈleb.
Chapter 20
Prov Kekchi 20:1  Li na-ucˈac vino nayiboˈ ru lix naˈleb. Ut li na-ucˈac re li haˈ li nacaltesin nasach xnaˈleb. Li ani naba̱nun re chi joˈcan, aˈan ma̱cˈaˈ xnaˈleb.
Prov Kekchi 20:2  Nak najoskˈoˈ li rey, aˈan chanchan nak najoskˈoˈ li cakcoj. Li ani naxchikˈ xjoskˈil li rey naxqˈue xyuˈam saˈ xiu.
Prov Kekchi 20:3  Li ani incˈaˈ napletic, aˈan jun lokˈal chokˈ re. Abanan li ani ma̱cˈaˈ xnaˈleb, junes ticoc ple̱t naxba̱nu.
Prov Kekchi 20:4  Li ani incˈaˈ nacuulac chiru cˈanjelac incˈaˈ na-au saˈ xkˈehil li a̱uc. Abanan nak nacuulac xkˈehil li kˈoloc naxic chi kˈoloc. Ma̱cˈaˈ naxtau xban nak incˈaˈ nacˈanjelac.
Prov Kekchi 20:5  Li cha̱bil naˈleb li cuan riqˈuin junak cui̱nk incˈaˈ nacˈutun. Chanchan li haˈ cham cuan chˈaˈaj risinquil. Abanan li ani se̱b xchˈo̱l tixnau xqˈuebal retal li cha̱bil naˈleb cuan riqˈuin.
Prov Kekchi 20:6  Nabaleb li cristian nequeˈxye nak cha̱bileb. Abanan junak li cha̱bil cristian, chˈaˈaj xtaubal.
Prov Kekchi 20:7  Us xak reheb li alal cˈajolbej li xeˈcuan xnaˈ xyucuaˈ saˈ ti̱quilal ut saˈ cha̱bilal.
Prov Kekchi 20:8  Nak junak li rey nachunla saˈ li rakleba̱l a̱tin, yal riqˈuin rilbal li junju̱nk naxqˈue retal ani cuan xma̱c.
Prov Kekchi 20:9  Ma̱ ani naru nayehoc re nak tzˈakal re ru li ra̱m. Incˈaˈ naru naxye nak ma̱cˈaˈ chic li ma̱c riqˈuin.
Prov Kekchi 20:10  Li Dios xicˈ naril li ani nabisoc chi incˈaˈ tzˈakal re ru.
Prov Kekchi 20:11  Usta toj sa̱j junak, abanan nacˈutun chanru lix naˈleb riqˈuin lix yehom xba̱nuhom.
Prov Kekchi 20:12  Li Ka̱cuaˈ quixqˈue li kaxic re nak to-abi̱nk ut quixqˈue ajcuiˈ li xnakˈ ku re nak to-ilok.
Prov Kekchi 20:13  Me̱numsi li cutan chi cua̱rc xban nak naru texcana̱k saˈ nebaˈil. Aj-ajak ban e̱ru chi cˈanjelac re nak cua̱nk nabal le̱ tzacae̱mk.
Prov Kekchi 20:14  Laj lokˈonel naxye: “Incˈaˈ us la̱ cˈay.” Abanan nak ac x-el riqˈuin laj cˈay naxye nak us li xlokˈ.
Prov Kekchi 20:15  Li ani naxnau xqˈuebal cha̱bil naˈleb kˈaxal cuiˈchic lokˈ chiru li oro ut li terto̱quil pec.
Prov Kekchi 20:16  Li ani tixsume xtojbal xcˈas junak incˈaˈ naxnau ru, isihomak li rakˈ ut te̱qˈue chokˈ prenda.
Prov Kekchi 20:17  Li ani natzacan riqˈuin balakˈic, sa nak naxtzaca. Abanan mokon raylal ta̱cha̱lk saˈ xbe̱n. Chanchan yo̱ chi tzaca̱nc chˈochˈ.
Prov Kekchi 20:18  Li cˈaˈru naxcˈu̱b ru junak, us na-el xban nak naxqˈue saˈ xchˈo̱l li cha̱bil naˈleb qˈuebil re. Joˈcan nak te̱cˈoxla chi us nak te̱tiquib junak ple̱t.
Prov Kekchi 20:19  Li ani nacuulac chiru moloc a̱tin naxye resil li cˈaˈru cuan chi mukmu. Joˈcan nak me̱junaji e̱rib riqˈuineb li nequeˈcuulac chiru jaloc a̱tin.
Prov Kekchi 20:20  Li ani naxtzˈekta̱na lix naˈ xyucuaˈ kˈaxal ra tixcˈul nak ta̱ca̱mk. Chanchan nak nachup li xam saˈ kˈojyi̱n.
Prov Kekchi 20:21  Li ani naxtau lix biomal saˈ junpa̱t chi incˈaˈ xraylal, mokon incˈaˈ ta̱osobtesi̱k.
Prov Kekchi 20:22  Ma̱ jun sut te̱cˈoxla xqˈuebal re̱kaj li raylal na-ux e̱re. Canabomak ban saˈ rukˈ li Ka̱cuaˈ ut aˈan ta̱tenkˈa̱nk e̱re.
Prov Kekchi 20:23  Li bisleb incˈaˈ tzˈakal moco us ta. Li Ka̱cuaˈ xicˈ naril nak junak incˈaˈ tzˈakal nabisoc.
Prov Kekchi 20:24  Li Ka̱cuaˈ, aˈan naberesin re li junju̱nk. Ut ma̱ ani nanaˈoc re cˈaˈru nachal saˈ xbe̱n.
Prov Kekchi 20:25  Xiu xiu chokˈ re junak cristian xyechiˈinquil li cˈaˈak re ru re li Dios cui incˈaˈ tixcˈoxla chi us xbe̱n cua. Ma̱re mokon tixqˈue retal nak incˈaˈ ta̱ru̱k chixba̱nunquil.
Prov Kekchi 20:26  Li rey li cuan xnaˈleb narakoc a̱tin saˈ xbe̱neb li incˈaˈ useb xnaˈleb ut naxqˈueheb chixtojbal lix ma̱queb.
Prov Kekchi 20:27  Li musikˈ li quiqˈueheˈ reheb li cristian xban li Dios, aˈan nacutanobresin re lix cˈaˈux li junju̱nk. Chanchan jun li lámpara.
Prov Kekchi 20:28  Junak li rey xakxo̱k saˈ xnaˈaj lix cuanquil cui narahoc ut cui nataklan saˈ xya̱lal.
Prov Kekchi 20:29  Eb li toj sa̱jeb cuanqueb xlokˈal xban nak cuan xmetzˈe̱uheb. Abanan li ac che̱queb cuanqueb xlokˈal xban nak cuanqueb xnaˈleb.
Prov Kekchi 20:30  Li ma̱usilal naru xbanbal riqˈuin xcˈulbal li raylal. Ut riqˈuin xcˈulbal li tzˈu̱m naru xjalbal li cˈaˈux.
Chapter 21
Prov Kekchi 21:1  Joˈ nak li Ka̱cuaˈ naxberesi li nimaˈ, joˈcan ajcuiˈ nak naxberesi lix cˈaˈuxeb li rey.
Prov Kekchi 21:2  Eb li cristian nequeˈxcˈoxla nak us chixjunil li nequeˈxba̱nu. Abanan li Ka̱cuaˈ naxnau ma us malaj ut incˈaˈ us li cuan saˈ lix cˈaˈuxeb.
Prov Kekchi 21:3  Chexcua̱nk saˈ cha̱bilal ut saˈ ti̱quilal xban nak aˈan li kˈaxal lokˈ chiru li Dios chiru li cˈatbil mayej.
Prov Kekchi 21:4  Li kˈetkˈetil ut li nimobresi̱nc ib, aˈan ma̱c. Joˈcan ajcuiˈ lix cˈaˈuxeb li incˈaˈ useb xnaˈleb.
Prov Kekchi 21:5  Li ani nequeˈxcˈoxla chi us li cˈaˈru nequeˈxba̱nu, us nequeˈel riqˈuin li cˈaˈru nequeˈxba̱nu. Abanan li ani incˈaˈ nequeˈxcˈoxla chi us li cˈaˈru nequeˈxba̱nu, eb aˈan incˈaˈ us nequeˈel riqˈuin li cˈaˈru nequeˈxba̱nu.
Prov Kekchi 21:6  Ma̱cˈaˈ na-oc cuiˈ li biomal sicˈbil riqˈuin balakˈic. Yal nanumeˈ. Xban li balakˈic nequeˈxba̱nu yo̱queb chixbokbal li ca̱mc saˈ xbe̱neb.
Prov Kekchi 21:7  Li ma̱usilal nequeˈxba̱nu li incˈaˈ useb xnaˈleb, aˈan ajcuiˈ ta̱sachok reheb xban nak incˈaˈ nequeˈraj cua̱nc saˈ ti̱quilal.
Prov Kekchi 21:8  Li incˈaˈ useb xnaˈleb junes ma̱usilal nequeˈxba̱nu. Abanan li cha̱bileb xnaˈleb nequeˈxba̱nu li ti̱quilal.
Prov Kekchi 21:9  Kˈaxal us li cua̱nc saˈ junak cab nebaˈ chiru li cua̱nc saˈ junak xnimal ru cab riqˈuin junak ixakilbej junes pletic naxba̱nu.
Prov Kekchi 21:10  Li incˈaˈ useb xnaˈleb junes ma̱usilal nequeˈxcˈoxla xba̱nunquil. Ut incˈaˈ nequeˈril xtokˈoba̱l ruheb li ras ri̱tzˈin.
Prov Kekchi 21:11  Riqˈuin lix kˈusbal li incˈaˈ useb xnaˈleb nequeˈxtzol ribeb li cubenak xcuanquil, usta ma̱cuaˈ aˈan li yo̱ xkˈusbal. Joˈcan ajcuiˈ li cuan xnaˈleb. Naxqˈue saˈ xchˈo̱l lix kˈusbal.
Prov Kekchi 21:12  Li Dios, aˈan ti̱c xchˈo̱l ut naxnau cˈaˈru yo̱ chi cˈulma̱nc saˈ rochocheb li incˈaˈ useb xnaˈleb. Joˈcan nak naxcanabeb chi osocˈ.
Prov Kekchi 21:13  Li ani incˈaˈ narabi nak yo̱ chixtzˈa̱manquil xtenkˈanquil li nebaˈ, joˈcan ajcuiˈ tixcˈul aˈan. Incˈaˈ ta̱sume̱k nak tixtzˈa̱ma xtenkˈanquil.
Prov Kekchi 21:14  Li ani nasihin chi mukmu, aˈan narisi xjoskˈil li yo̱ xjoskˈil.
Prov Kekchi 21:15  Li ti̱quilal naxqˈue xsahil xchˈo̱l li ti̱c xchˈo̱l. Abanan eb li nequeˈxba̱nu ma̱usilal, nachal li sachecˈ saˈ xbe̱neb.
Prov Kekchi 21:16  Li ani naxcanab xba̱nunquil li cha̱bil naˈleb, ta̱cha̱lk li ca̱mc saˈ xbe̱n.
Prov Kekchi 21:17  Li ani nequeˈxcˈoxla chirix junes li naxqˈue xsahil xchˈo̱leb teˈnebaˈokˈ. Joˈcan ajcuiˈ eb li nequeˈcuulac chiru rucˈbal li vino ut xqˈuebal li sununquil ban incˈaˈ teˈbiomokˈ.
Prov Kekchi 21:18  Li ti̱queb xchˈo̱l incˈaˈ teˈqˈuehekˈ chi cˈuluc raylal. Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb teˈqˈuehekˈ chi cˈuluc raylal.
Prov Kekchi 21:19  Kˈaxal us li cua̱nc saˈ chaki chˈochˈ bar ma̱cˈaˈ cuan chiru li cua̱nc riqˈuin junak ixakilbej junes pletic naxba̱nu.
Prov Kekchi 21:20  Li ani cuan xnaˈleb cuan xbiomal saˈ li rochoch ut cuan ajcuiˈ li sununquil ban. Abanan, li ma̱cˈaˈ xnaˈleb yal naxsach lix tumin chi ma̱cˈaˈ rajbal.
Prov Kekchi 21:21  Li ani naraj cua̱nc saˈ ti̱quilal ut saˈ cha̱bilal naxtau lix yuˈam ut lix lokˈal.
Prov Kekchi 21:22  Li ani cuan xnaˈleb nare̱chani jun li tenamit cau rib ut naxpoˈi li tzˈac li sutsu cuiˈ, li cˈojcˈo̱queb cuiˈ raj xchˈo̱leb li tenamit.
Prov Kekchi 21:23  Li ani incˈaˈ naa̱tinac nabal, aˈan yo̱ chixcolbal rib chiru li raylal.
Prov Kekchi 21:24  Kˈetkˈet ut aj hobonel nayeheˈ reheb li ani nequeˈxnimobresi rib, li incˈaˈ nequeˈra̱tina ras ri̱tzˈin saˈ xya̱lal.
Prov Kekchi 21:25  Li ani incˈaˈ nequeˈcˈanjelac nequeˈcam. Xban nak incˈaˈ nequeˈcˈanjelac, incˈaˈ nequeˈxtzaca li cˈaˈru nequeˈxrahi ru.
Prov Kekchi 21:26  Nequeˈxnumsi li cutan chixrabal ru li cˈaˈak re ru. Abanan li ti̱queb xchˈo̱l nequeˈsihin. Moco pixeb ta.
Prov Kekchi 21:27  Li Ka̱cuaˈ xicˈ naril lix mayejeb li incˈaˈ useb xnaˈleb. ¿Ma tojaˈ ta chic tixcˈul nak teˈxqˈue chi incˈaˈ useb lix cˈaˈuxeb?
Prov Kekchi 21:28  Li ani naticˈtiˈic chiru laj rakol a̱tin ta̱sachekˈ ru. Abanan li ani naxye li ya̱l, xakxo saˈ xnaˈaj li ra̱tin.
Prov Kekchi 21:29  Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb nequeˈxye nak cauheb rib. Abanan li ti̱queb xchˈo̱l nequeˈxnau cua̱nc saˈ ti̱quilal.
Prov Kekchi 21:30  Chiru li Ka̱cuaˈ ma̱cˈaˈ na-oc cuiˈ li naˈleb re li ruchichˈochˈ.
Prov Kekchi 21:31  Eb li cui̱nk nequeˈxcauresiheb lix cacua̱y re nak teˈxic chi pletic. Abanan, aˈ li Ka̱cuaˈ, aˈan li naqˈuehoc reheb chi numta̱c saˈ xbe̱neb li tenamit.
Chapter 22
Prov Kekchi 22:1  Kˈaxal us nak ta̱abi̱k resil nak cha̱bil xnaˈleb junak chiru nak cua̱nk nabal lix biomal. Kˈaxal us nak ta̱qˈuehekˈ xlokˈal chiru nak cua̱nk nabal lix oro ut lix plata.
Prov Kekchi 22:2  Li biom ut li nebaˈ juntakˈe̱teb xban nak li Dios quiyi̱ban reheb.
Prov Kekchi 22:3  Eb li cuanqueb xnaˈleb nequeˈxqˈue retal li ma̱usilal ut nequeˈxcol ribeb chiru. Abanan eb li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb nequeˈxcˈul li raylal nachal saˈ xbe̱neb xban nak incˈaˈ nequeˈxnau xqˈuebal retal.
Prov Kekchi 22:4  Li ani naxcubsi rib ut naxxucua ru li Ka̱cuaˈ, aˈan tixcˈul chokˈ xkˈajca̱munquil lix yuˈam, lix biomal ut lix lokˈal.
Prov Kekchi 22:5  Junes raylal nequeˈxcˈul li incˈaˈ useb xnaˈleb. Abanan li nequeˈxba̱nu cue̱nt riqˈuin lix yuˈameb incˈaˈ nequeˈxcˈul chi joˈcan.
Prov Kekchi 22:6  Nak toj coqˈueb li cocˈal, us xcˈutbal chiruheb chanru li cua̱nc saˈ ti̱quilal ut nak ac xeˈni̱nkan incˈaˈ teˈxcanab xba̱nunquil.
Prov Kekchi 22:7  Eb li biom nequeˈnumta saˈ xbe̱neb li nebaˈ. Ut li ani natoˈonin riqˈuin li cuan xtumin, chanchan chic xmo̱s nacana cuiˈ.
Prov Kekchi 22:8  Li ani naxba̱nu ma̱usilal, ma̱usilal ajcuiˈ tixcˈul. Ut ta̱cuulak xkˈehil nak incˈaˈ chic ta̱ru̱k tixcˈutbesi lix joskˈil.
Prov Kekchi 22:9  Li ani natokˈoban u ta̱osobtesi̱k xban nak tixqˈueheb xtzacae̱mk li ma̱cˈaˈ cuan reheb.
Prov Kekchi 22:10  Isihomakeb saˈ e̱ya̱nk li nequeˈhoboc. Chi joˈcan ma̱cˈaˈak chic pletic ut hoboc saˈ e̱ya̱nk.
Prov Kekchi 22:11  Li ani nacuan saˈ ti̱quilal ut cha̱bil naa̱tinac, li rey tixcˈam rib saˈ amiguil riqˈuin.
Prov Kekchi 22:12  Li Ka̱cuaˈ junelic na-iloc reheb li cuanqueb xnaˈleb. Ut naxcˈut nak moco ya̱l ta li nequeˈxye li nequeˈticˈtiˈic.
Prov Kekchi 22:13  Li ani incˈaˈ naraj trabajic naxsicˈ xya̱lal chanru nak incˈaˈ nacˈanjelac. Naxye nak incˈaˈ naru naxic chi trabajic xban nak cuan jun li cakcoj saˈ be naru nacamsi̱c xban.
Prov Kekchi 22:14  Li cˈaˈru naxye li ixk incˈaˈ us xnaˈleb, aˈan chanchan jun li jul cham ut aran nequeˈtˈaneˈ li nequeˈtzˈekta̱na̱c xban li Ka̱cuaˈ.
Prov Kekchi 22:15  Eb li cocˈal nequeˈxba̱nu li incˈaˈ us xban nak ma̱cˈaˈeb xnaˈleb. Abanan cui teˈqˈuehekˈ chi tzˈu̱m teˈxtau xnaˈleb.
Prov Kekchi 22:16  Ta̱cuulak xkˈehil nak ta̱nebaˈokˈ li ani nabiomoˈ xban xrahobtesinquil li nebaˈ. Ut li ani naxqˈue xtumin re li biom ta̱cana̱k saˈ nebaˈil.
Prov Kekchi 22:17  Cheqˈuehak retal li nequeˈxye li cuanqueb xnaˈleb. Ut cheqˈuehak retal chi us li cˈaˈru nincˈut che̱ru.
Prov Kekchi 22:18  Kˈaxal us nak ta̱cana̱k saˈ le̱ chˈo̱l li cˈaˈru te̱tzol. Chi joˈcan naru te̱ye re jalan li cˈaˈru xetzol.
Prov Kekchi 22:19  Nacuaj xqˈuebal e̱naˈleb anakcuan re nak te̱nau ut re ajcuiˈ nak te̱cacuubresi e̱chˈo̱l riqˈuin li Ka̱cuaˈ.
Prov Kekchi 22:20  La̱in xintzˈi̱ba laje̱b xcaˈcˈa̱l chi naˈleb re nak te̱tzol e̱rib ut te̱tau e̱naˈleb.
Prov Kekchi 22:21  Aˈin yo̱quin chixyebal e̱re re nak te̱nau xya̱lal ut re ajcuiˈ nak te̱nau xsumenquil li cˈaˈru ta̱patzˈekˈ e̱re.
Prov Kekchi 22:22  Li xbe̱n naˈleb, aˈan aˈin: Me̱relkˈa li cˈaˈru reheb li nebaˈ yal xban nak nebaˈeb. Chi moco te̱rahobtesiheb nak yo̱k chi rakecˈ a̱tin saˈ xbe̱neb yal xban nak incˈaˈ naru teˈxcol ribeb.
Prov Kekchi 22:23  Li Ka̱cuaˈ, aˈan ta̱colok reheb li nebaˈ ut tixrahobtesiheb li nequeˈrahobtesin reheb li nebaˈ.
Prov Kekchi 22:24  Li xcab li naˈleb, aˈan aˈin: Incˈaˈ te̱cˈam e̱rib saˈ amiguil riqˈuineb laj ple̱t, chi moco te̱cˈam e̱rib riqˈuineb li chˈinpoˈeb.
Prov Kekchi 22:25  Ma̱re te̱tzol e̱re lix naˈlebeb aˈan ut incˈaˈ chic usak le̱ naˈleb.
Prov Kekchi 22:26  Li rox li naˈleb, aˈan aˈin: Me̱cˈuluban saˈ e̱be̱n xtojbal xcˈas jalan cristian.
Prov Kekchi 22:27  Cui la̱ex incˈaˈ naru te̱toj li cˈas, naru nequeˈxcˈam le̱ cuarib re xtojbal li cˈas.
Prov Kekchi 22:28  Li xca̱ li naˈleb, aˈan aˈin: Me̱jal xnaˈaj li nuba̱l li ac qˈuebil xbaneb le̱ xeˈto̱nil yucuaˈ.
Prov Kekchi 22:29  Li roˈ li naˈleb, aˈan aˈin: Li ani naxnau cˈanjelac chi cha̱bil, aˈan ta̱cˈanjelak riqˈuineb li rey. Moco riqˈuin ta yalak ani ta̱trabajik.
Chapter 23
Prov Kekchi 23:1  Li xcuak li naˈleb, aˈan aˈin: Nak tatbokekˈ chi cuaˈac riqˈuin junak cui̱nk nim xcuanquil, ta̱cˈoxla chi us ani aj iqˈuin yo̱cat chi cuaˈac.
Prov Kekchi 23:2  Matcuaˈac chi nabal usta kˈaxal tattzˈoca̱k.
Prov Kekchi 23:3  Ma̱ra ru li cha̱bil tzacae̱mk cuan saˈ lix me̱x, xban nak ma̱re re a̱balakˈinquil nak xqˈue.
Prov Kekchi 23:4  Li xcuuk li naˈleb, aˈan aˈin: Me̱tacuasi e̱rib chixsicˈbal le̱ biomal chi moco chi xic e̱chˈo̱l chirix li cˈaˈru cuan e̱re.
Prov Kekchi 23:5  La̱ex te̱qˈue retal nak li biomal ma̱cˈaˈ na-oc cuiˈ. Saˈ junpa̱t na-osoˈ. Chanchan nak narupupic li cˈuch.
Prov Kekchi 23:6  Li xcuakxak li naˈleb, aˈan aˈin: Incˈaˈ texxic chi cuaˈac riqˈuineb li pixeb, chi moco te̱ra ru lix cha̱bil tzacae̱mk.
Prov Kekchi 23:7  Eb aˈan nequeˈxbok chi cuaˈac ut nequeˈxye e̱re “Ocankex, cuaˈinkex”. Abanan moco ya̱l ta li nequeˈxye. Incˈaˈ nequenau cˈaˈru cuan saˈ xchˈo̱leb.
Prov Kekchi 23:8  Te̱xaˈcua li cˈaˈru xetzaca ut ma̱cˈaˈ aj e nak xeye cha̱bil a̱tin reheb.
Prov Kekchi 23:9  Li xbele li naˈleb, aˈan aˈin: Incˈaˈ te̱qˈue xnaˈleb li incˈaˈ nequeˈxtau xya̱lal, xban nak teˈxseˈe li cha̱bil naˈleb li ta̱qˈuehekˈ reheb.
Prov Kekchi 23:10  Li xlaje li naˈleb, aˈan aˈin: Incˈaˈ te̱jal xnaˈaj li nuba̱l li ac qˈuebil najter, chi moco te̱chap xchˈochˈeb li ma̱cˈaˈeb xnaˈ xyucuaˈ,
Prov Kekchi 23:11  xban nak eb aˈan cuan Jun cau rib nacoloc reheb. Ut Aˈan ta̱rakok a̱tin saˈ e̱be̱n.
Prov Kekchi 23:12  Li xjunlaju li naˈleb, aˈan aˈin: Qˈuehomak e̱chˈo̱l chixqˈuebal retal le̱ tijbal ut te̱rabi li naˈleb li ta̱qˈuehekˈ e̱re.
Prov Kekchi 23:13  Li xcablaju li naˈleb, aˈan aˈin: Junelic te̱kˈus li sa̱j al. Cui te̱qˈue cuib oxibak lix tzˈu̱m, aˈan incˈaˈ ta̱ca̱mk xban.
Prov Kekchi 23:14  Te̱qˈue chi tzˈu̱m. Chi joˈcan yo̱kex chixcolbal chiru li sachc.
Prov Kekchi 23:15  Ex cualal incˈajol, nak te̱tau le̱ naˈleb, kˈaxal cuiˈchic ta̱sahokˈ inchˈo̱l la̱in.
Prov Kekchi 23:16  Cˈajoˈ nak ta̱sahokˈ saˈ inchˈo̱l nak tincuabi nak yo̱kex chi a̱tinac saˈ ti̱quilal.
Prov Kekchi 23:17  Me̱ra ru li ma̱usilal li nequeˈxba̱nu eb laj ma̱c. Junelic ban chexucua ru li Dios.
Prov Kekchi 23:18  Cui te̱ba̱nu aˈan, us tex-e̱lk riqˈuin li cˈaˈru te̱ba̱nu ut te̱cˈul li cˈaˈru yo̱quex chiroybeninquil.
Prov Kekchi 23:19  Abihomak, ex cualal incˈajol. Chicua̱nk e̱naˈleb ut qˈuehomak e̱chˈo̱l chi cua̱nc saˈ ti̱quilal.
Prov Kekchi 23:20  Incˈaˈ te̱cˈam e̱rib riqˈuineb li nequeˈcala. Ut me̱ba̱nu e̱re joˈ nequeˈxba̱nu li nequeˈnum-ucˈac ut nequeˈnumcuaˈac.
Prov Kekchi 23:21  Eb li nequeˈcala ut eb li nequeˈnum-ucˈac nequeˈnumcuaˈac teˈcana̱k chi ma̱cˈaˈ cuanqueb re. Ut eb li incˈaˈ nequeˈraj cˈanjelac, teˈcana̱k chi ma̱cˈaˈ rakˈeb.
Prov Kekchi 23:22  Chex-abi̱nk chiru le̱ yucuaˈ xban nak cui ta ma̱cˈaˈ aˈan, ma̱cˈaˈex ajcuiˈ raj la̱ex. Me̱tzˈekta̱na le̱ naˈ nak ac xchecoˈ. Cheqˈue ban xlokˈal.
Prov Kekchi 23:23  Li naˈleb ut li xya̱lal ut li kˈusecˈ kˈaxal terto xtzˈak. Me̱canab chi numecˈ yal chi joˈcan.
Prov Kekchi 23:24  Cˈajoˈ nak ta̱sahokˈ saˈ xchˈo̱l junak yucuaˈbej nak cua̱nk junak ralal cha̱bil ut cua̱nk xnaˈleb. Cuan cˈaˈut nak sahak saˈ xchˈo̱l riqˈuin.
Prov Kekchi 23:25  Cheqˈuehak biˈ chi sahocˈ saˈ xchˈo̱leb le̱ naˈ e̱yucuaˈ. Junelic cheˈsahokˈ saˈ xchˈo̱leb e̱riqˈuin.
Prov Kekchi 23:26  Ex cualal incˈajol, cheqˈuehak e̱chˈo̱l chirabinquil li cˈaˈru tinye e̱re. Ut cheba̱nuhak li us joˈ ninba̱nu la̱in.
Prov Kekchi 23:27  Me̱qˈue e̱rib chixbalakˈi li ixk li incˈaˈ us xnaˈleb. Ut me̱qˈue e̱rib chixbalakˈi li ixk li naxcˈayi rib xban nak eb li ixk aˈan chanchaneb li chamal jul li naru textˈanekˈ cuiˈ.
Prov Kekchi 23:28  Eb li ixk aˈan chanchaneb laj e̱lkˈ yo̱queb chixqˈuebal retal jokˈe naru teˈxqˈue chi tˈanecˈ li cui̱nk. Ut nabaleb li cui̱nk nequeˈxqˈue chi sachc.
Prov Kekchi 23:29  ¿Aniheb li teˈcˈuluk re li raylal? ¿Aniheb li teˈcˈuluk re li chˈaˈajquilal? ¿Aniheb li nequeˈpletic? Ut, ¿aniheb li nequeˈya̱bac? ¿Aniheb li nequeˈtochˈeˈ chi ma̱cˈaˈ rajbal? Ut, ¿aniheb li cak cak nequeˈiloc?
Prov Kekchi 23:30  Aˈan eb li junelic yo̱queb chi cala̱c, li incˈaˈ nequeˈxcanab ucˈac vino. Junelic yo̱queb chixsicˈbal jalan chic haˈ re teˈcala̱k.
Prov Kekchi 23:31  Abanan la̱ex, ex cualal incˈajol, me̱qˈue e̱rib chi a̱le̱c xban li vino, usta cak cak ru nak na-oc saˈ li secˈ. Usta sa rucˈbal, me̱ra ru.
Prov Kekchi 23:32  Cui te̱rucˈ li vino, aˈan naqˈuehoc raylal. Chanchan natiˈoc li cˈantiˈ.
Prov Kekchi 23:33  Nak ac xerucˈ li vino, texqˈue chi rilbal cˈaˈak re ru incˈaˈ us ut tex-oc chi a̱tinac yibru aj a̱tin xban nak incˈaˈ chic jultic e̱re.
Prov Kekchi 23:34  Te̱recˈa nak chanchan nak yocyo̱quex saˈ junak jucub saˈ xbe̱n li palau. Malaj ut te̱recˈa nak chanchan nak cuanquex chak saˈ ruˈuj junak li cheˈ najt xteram.
Prov Kekchi 23:35  Ut te̱ye: —Xineˈxsacˈ ut incˈaˈ xcuecˈa. Xineˈxsacˈ ut incˈaˈ xinqˈue retal jokˈe xineˈxsacˈ. Nak ta̱aj cuu, tinxic cuiˈchic chi ucˈac, chaˈkex.
Chapter 24
Prov Kekchi 24:1  Me̱ra ru li ma̱usilal li nequeˈxba̱nu li incˈaˈ useb xnaˈleb. Ut me̱rahi ru cua̱nc saˈ xya̱nkeb.
Prov Kekchi 24:2  Xban nak eb aˈan junes elkˈac nequeˈxcˈoxla. Ut junes yibru aj a̱tin nequeˈa̱tinac.
Prov Kekchi 24:3  Li ani cuan xnaˈleb naxcˈoxla chi us chanru nak tixyi̱b li rochoch. Xban nak se̱b xchˈo̱l naxxakab lix cimiento saˈ xnaˈaj.
Prov Kekchi 24:4  Xban nak cuan xnaˈleb naxqˈue nabal li cˈaˈak re ru chˈinaˈuseb ut li terto xtzˈak saˈ li rochoch.
Prov Kekchi 24:5  Kˈaxal us nak cua̱nk xnaˈleb chiru nak cua̱nk xcuanquil.
Prov Kekchi 24:6  Li ani naxic chi pletic toj naxcˈu̱b ru chanru tixba̱nu. Cui cuan li cˈaˈru ta̱re̱chani, aˈan xban nak quixcˈuluban li naˈleb li quiqˈueheˈ re xbaneb nabal laj qˈuehol naˈleb.
Prov Kekchi 24:7  Li incˈaˈ naxtau xya̱lal incˈaˈ naxnau cˈaˈru tixsume cuiˈ nak cuan chiru laj rakol a̱tin xban nak ma̱cˈaˈ xnaˈleb.
Prov Kekchi 24:8  Li ani junes li incˈaˈ us naxcˈoxla xba̱nunquil, “aˈan incˈaˈ us xnaˈleb” ta̱yehekˈ re.
Prov Kekchi 24:9  Lix cˈaˈux li ma̱cˈaˈ xnaˈleb, aˈan ma̱c. Xicˈ na-ileˈ xbaneb li cristian li nahoboc.
Prov Kekchi 24:10  Cui nachˈinan a̱chˈo̱l nak cuancat saˈ chˈaˈajquilal, aˈan naraj naxye nak ma̱cˈaˈ xcacuilal a̱chˈo̱l.
Prov Kekchi 24:11  Chetenkˈaheb li ma̱cˈaˈeb xma̱c re nak naru teˈxcol rib li ac tenebanbil ca̱mc saˈ xbe̱neb. Checoleb rix li ac oc re xcamsinquileb.
Prov Kekchi 24:12  Usta ta̱ye nak ma̱cˈaˈ nacanau, abanan li Dios naxnau cˈaˈru cuan saˈ a̱chˈo̱l. Li Dios na-iloc a̱cue ut naxnau cˈaˈru yo̱cat. Aˈan ta̱kˈajca̱mu̱nk a̱cue aˈ yal chanru la̱ yehom a̱ba̱nuhom.
Prov Kekchi 24:13  Ex cualal incˈajol, chetzaca li xyaˈal cab xban nak cha̱bil ut sa xtzacanquil.
Prov Kekchi 24:14  Joˈ xquiˈal li xyaˈal cab, joˈcan ajcuiˈ li cha̱bil naˈleb nak te̱cˈul. Cui te̱tau e̱naˈleb us tex-e̱lk riqˈuin li nequecˈoxla xba̱nunquil ut te̱cˈul li cˈaˈru yo̱quex chiroybeninquil.
Prov Kekchi 24:15  Me̱cˈu̱b junak naˈleb incˈaˈ us xba̱nunquil re te̱ba̱nu raylal reheb li cha̱bileb. Chi moco tex-oc saˈ li rochocheb chixpoˈbal ru li cˈaˈruheb re.
Prov Kekchi 24:16  Usta ta̱ba̱nu cuukub sut raylal reheb li ti̱queb xchˈo̱l, abanan eb aˈan teˈxcuy ut incˈaˈ ta̱chˈina̱nk xchˈo̱leb. Abanan eb li incˈaˈ useb xnaˈleb ra teˈxcˈul nak teˈosokˈ.
Prov Kekchi 24:17  Incˈaˈ chisahokˈ e̱chˈo̱l nak yo̱queb chi cˈuluc raylal li xicˈ nequeˈiloc e̱re,
Prov Kekchi 24:18  xban nak li Ka̱cuaˈ incˈaˈ nacuulac chiru nak te̱ba̱nu chi joˈcan. Ma̱re anchal tixjal lix cˈaˈux li Dios ut ta̱risi li raylal saˈ xbe̱neb.
Prov Kekchi 24:19  Mexjoskˈoˈ xbaneb li incˈaˈ useb xnaˈleb ut me̱rahi ru li ma̱usilal li nequeˈxba̱nu.
Prov Kekchi 24:20  Li incˈaˈ useb xnaˈleb moco us ta nak teˈosokˈ. Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb teˈosokˈ joˈ nak nachup li xam.
Prov Kekchi 24:21  Ex cualal incˈajol, chexucua ru li Ka̱cuaˈ ut chexucua ajcuiˈ ru li rey. Me̱cˈam e̱rib riqˈuineb li xicˈ nequeˈiloc reheb.
Prov Kekchi 24:22  Eb aˈan teˈosokˈ saˈ junpa̱t. Ma̱ ani nanaˈoc re chanru li raylal li ta̱qˈuehekˈ saˈ xbe̱neb xban li Ka̱cuaˈ ut xban li rey.
Prov Kekchi 24:23  Joˈcan ajcuiˈ eb li a̱tin aˈin yebil xbaneb li cuanqueb xnaˈleb. Incˈaˈ us nak laj rakol a̱tin tixsicˈ ru ani tixcol rix saˈ li rakleb a̱tin.
Prov Kekchi 24:24  Li ani tixye re li cuan xma̱c, “La̱at ti̱c a̱chˈo̱l,” aˈan ta̱tzˈekta̱na̱k xbaneb li tenamit ut incˈaˈ chic ta̱ajekˈ ru.
Prov Kekchi 24:25  Abanan osobtesinbilakeb chi nabal li nequeˈrakoc a̱tin saˈ ti̱quilal saˈ xbe̱neb li cuanqueb xma̱c.
Prov Kekchi 24:26  Kˈaxal lokˈ li ani naxye chi tzˈakal li ya̱l.
Prov Kekchi 24:27  Xbe̱n cua te̱cˈanjela ru le̱ chˈochˈ li cuan saˈ cˈaleba̱l. Chirix aˈan te̱yi̱b le̱ rochoch.
Prov Kekchi 24:28  Me̱ye nak cuan xma̱c le̱ ras e̱ri̱tzˈin cui ma̱cˈaˈ xma̱c, chi moco te̱yoˈob a̱tin chirix.
Prov Kekchi 24:29  Me̱cˈoxla xqˈuebal re̱kaj li raylal xba̱nu e̱re. Me̱ba̱nu reheb le̱ ras e̱ri̱tzˈin joˈ xeˈxba̱nu e̱re la̱ex.
Prov Kekchi 24:30  Xinnumeˈ chak cuan cuiˈ xnaˈaj li racui̱mk li cui̱nk li incˈaˈ naraj trabajic. Ut xinnumeˈ ajcuiˈ saˈ li naˈajej li aubil cuiˈ lix uvas li ma̱cˈaˈ xnaˈleb.
Prov Kekchi 24:31  Ut li naˈajej li quicuil chak nujenak chi pim ut chi qˈuix. Ut li tzˈac li sutsu cuiˈ ac poˈbileb.
Prov Kekchi 24:32  Li cˈaˈru quicuil chak saˈ li naˈajej aˈan quicana saˈ inchˈo̱l ut riqˈuin aˈan quintau innaˈleb.
Prov Kekchi 24:33  Li ani junes cua̱rc naraj ut nacana saˈ rochoch chi kˈalkˈo li rukˈ chire xchˈo̱l,
Prov Kekchi 24:34  aˈan ta̱cha̱lk nebaˈil saˈ xbe̱n. Chanchan nak nachal chi elkˈac laj e̱lkˈ, li cuan xpu̱b saˈ rukˈ.
Chapter 25
Prov Kekchi 25:1  Joˈcan ajcuiˈ li a̱tin aˈin. Yebil xban li rey Salomón. Queˈtzi̱ba̱c retalil xbaneb li cui̱nk li queˈcˈanjelac chiru laj Ezequías lix reyeb laj Judá.
Prov Kekchi 25:2  Naqˈueheˈ xlokˈal li Dios nak cuan li cˈaˈak re ru tixcanab chi mukmu. Ut naqˈueheˈ ajcuiˈ xlokˈal li rey nak tixtau ru li cˈaˈru mukmu.
Prov Kekchi 25:3  Ma̱ ani nataˈoc ru joˈ najtil cuan li choxa ut chanru lix chamal li chˈochˈ. Joˈcan ajcuiˈ lix cˈaˈuxeb li rey. Ma̱ ani nataˈoc ru.
Prov Kekchi 25:4  Cui na-isi̱c lix tzˈajnil li plata, laj tenol chˈi̱chˈ naru naxyi̱b li cha̱bil kˈol chiru.
Prov Kekchi 25:5  Joˈcan ajcuiˈ nak te̱risiheb chi cˈanjelac chiru li rey li incˈaˈ useb xnaˈleb re nak lix cuanquilal li rey ta̱cana̱k chi xakxo saˈ xnaˈaj xban li ti̱quilal naxba̱nu.
Prov Kekchi 25:6  Me̱nimobresi e̱rib chiru li rey ut incˈaˈ te̱qˈue e̱rib saˈ xnaˈajeb li ni̱nkeb xcuanquil.
Prov Kekchi 25:7  Kˈaxal us nak toj teˈxye a̱cue, “Numen chak arin chi ubej,” chiru nak teˈxcˈut a̱xuta̱n chiruheb li xni̱nkaleb ru.
Prov Kekchi 25:8  Li cˈaˈru ta̱cuil riqˈuin xnakˈ a̱cuu incˈaˈ tatxic saˈ junpa̱t chixyebal chiruheb laj rakol a̱tin xban nak ma̱re cuan junak chic ta̱xic chixyebal nak incˈaˈ ya̱l li yo̱cat chixyebal ut ma̱re incˈaˈ chic ta̱tau cˈaˈru tatsume̱nk cuiˈ.
Prov Kekchi 25:9  Us nak ta̱nau xcolbal a̱cuib chiruheb li ani teˈjitok a̱cue. Abanan ma̱serakˈi chiru jalan li cˈaˈru cuan chi mukmu.
Prov Kekchi 25:10  Ma̱re ani ta̱abi̱nk a̱cue ut li cˈaˈru xaba̱nu ta̱naˈekˈ ut ma̱cˈaˈ chic cˈaˈru ta̱ba̱nu re xyi̱banquil ru.
Prov Kekchi 25:11  Junak cha̱bil a̱tin saˈ xkˈehil, aˈan chanchan jun li cha̱bil manzana yi̱banbil riqˈuin oro ut qˈuebil lix sahob ru riqˈuin plata.
Prov Kekchi 25:12  Kˈaxal lokˈ li ani narabi lix kˈusbal. Chanchan li matkˈab ut li kˈol yi̱banbil riqˈuin cha̱bil oro.
Prov Kekchi 25:13  Kˈaxal lokˈ li cha̱bil takl chokˈ re li ani nataklan re. Naxqˈue xsahil xchˈo̱l lix patrón. Chanchan xquehal li sakbach chiru li cutan tik ru.
Prov Kekchi 25:14  Li ani naxnimobresi rib chixyebal nak nabal naxqˈue ut ma̱cˈaˈ naxqˈue, li jun aˈan chanchan li ikˈ ut li chok li ma̱cˈaˈ hab chi saˈ.
Prov Kekchi 25:15  Li ani nim xcuyum naxcubsi xjoskˈil li cuan xcuanquil. Li kˈunil a̱tin naxtenkˈa xjalbal xcˈaˈux junak li kˈaxal cau xchˈo̱l.
Prov Kekchi 25:16  Cui ta̱tau li xyaˈal cab ma̱tzaca nabal. Caˈaj cuiˈ tzˈakal ta̱tzaca. Cui ta̱tzaca chi nabal, ma̱re tatxqˈue chi xaˈcuac.
Prov Kekchi 25:17  Joˈcan ut nak ta̱cuulaˈani junak la̱ cuami̱g, ma̱ba̱nu chi cocˈ aj xsaˈ xban nak cui yo̱cat chi xic rajlal riqˈuin naru natitzˈ cha̱cuilbal ut xicˈ chic tatril.
Prov Kekchi 25:18  Li ani naxyoˈob ticˈtiˈ chirix li rami̱g, aˈan naxba̱nu raylal re. Chanchan junak li martillo, malaj junak li chˈi̱chˈ caˈpacˈal xkˈesnal, malaj ut chanchan li tzimaj kˈes ruˈuj.
Prov Kekchi 25:19  Chanchan nak ra li ruch ke, malaj ut chanchan tokol junak li kok cui takacˈojob kachˈo̱l saˈ xbe̱n junak incˈaˈ us xnaˈleb saˈ xkˈehil li rahil chˈo̱lej.
Prov Kekchi 25:20  Li ani naxic chi bicha̱nc riqˈuin junak ra saˈ xchˈo̱l, aˈan naxqˈue xtzˈakob xrahil xchˈo̱l. Chanchan nak naxqˈue vinagre saˈ lix yocˈolal malaj ut narisi li rakˈ nak yo̱ li que.
Prov Kekchi 25:21  Cui li xicˈ na-iloc a̱cue ta̱tzˈoca̱k, qˈue chi cuaˈac. Ut cui ta̱chakik re, qˈue chi ucˈac.
Prov Kekchi 25:22  Cui ta̱ba̱nu re chi joˈcan kˈaxal cuiˈchic xuta̱nal ta̱e̱lk. Chanchan nak yo̱cat chixqˈuebal li ru xam saˈ xjolom. Ut li Dios tixqˈue a̱kˈajca̱munquil.
Prov Kekchi 25:23  Li ikˈ li nachal saˈ li norte naxcˈam chak li hab. Joˈcan ajcuiˈ nak li ani naa̱tinac saˈ joskˈil naxchikˈ xjoskˈil li yo̱ chi abi̱nc re.
Prov Kekchi 25:24  Kˈaxal us li cua̱nc saˈ junak cab nebaˈ chiru li cua̱nc saˈ junak xnimal ru cab riqˈuin junak ixakilbej junes pletic naxba̱nu.
Prov Kekchi 25:25  Li cha̱bil esilal li nachal chak saˈ najtil naˈajej naxqˈue xsahil chˈo̱lej joˈ li cha̱bil haˈ li narucˈ li ta̱chakik re.
Prov Kekchi 25:26  Li ti̱c xchˈo̱l li naxqˈue rib saˈ rukˈeb li incˈaˈ useb xnaˈleb, aˈan chanchan jun li haˈ li naxrepuelti rib ru ut naxcuaclesi li tzˈaj li cuan chi rubel.
Prov Kekchi 25:27  Incˈaˈ us xtzacanquil li xyaˈal cab chi nabal. Joˈcan ajcuiˈ xsicˈbal li lokˈal incˈaˈ us.
Prov Kekchi 25:28  Li ani incˈaˈ naxnau xcuybal rib, aˈan chanchan jun li tenamit xiu xiu cuan xban nak incˈaˈ sutsu saˈ tzˈac.
Chapter 26
Prov Kekchi 26:1  Joˈ nak li ratzˈam que incˈaˈ natˈaneˈ saˈ sakˈehil, chi moco li hab naxqˈue saˈ xkˈehil li kˈoloc, joˈcan ajcuiˈ nak li ma̱cˈaˈ xnaˈleb moco xcˈulub ta nak ta̱qˈuehekˈ xlokˈal.
Prov Kekchi 26:2  Eb li tzˈunun incˈaˈ nequeˈcuan saˈ jun chi naˈajej. Ut eb li cuilix yal numecˈ nequeˈxba̱nu. Joˈcan ajcuiˈ nak li majecua̱c incˈaˈ nachal saˈ xbe̱n junak yal chi joˈcan chi ma̱cˈaˈ xma̱c.
Prov Kekchi 26:3  Li cacua̱y naqˈueman xtzˈu̱m re nak tixtau xya̱lal. Ut li bu̱r naqˈueman li chˈi̱chˈ saˈ re, re xberesinquil. Joˈcan ajcuiˈ li incˈaˈ naxtau xya̱lal. Tento xqˈuebal xtzˈu̱m re nak tixtau xnaˈleb.
Prov Kekchi 26:4  Ma̱sume ru li cˈaˈru tixye li incˈaˈ naxtau xya̱lal, re nak incˈaˈ ta̱juntakˈe̱ta a̱cuib riqˈuin.
Prov Kekchi 26:5  Tento nak ta̱nau xsumenquil li ma̱cˈaˈ xnaˈleb re nak incˈaˈ yo̱k xcˈoxlanquil nak cuan xnaˈleb.
Prov Kekchi 26:6  Li ani tixtakla junak ma̱cˈaˈ xnaˈleb chixba̱nunquil lix taklanquil, aˈan yo̱ chixqˈuebal rib saˈ chˈaˈajquilal.
Prov Kekchi 26:7  Li ye̱k rok ma̱cˈaˈ aj e nak cuan li rok xban nak incˈaˈ nacˈanjelac chiru. Joˈcan ajcuiˈ li incˈaˈ naxtau xnaˈleb. Ma̱cˈaˈ aj e nak tixye li cha̱bil naˈleb.
Prov Kekchi 26:8  Ma̱cˈaˈ aj e xqˈuebal xlokˈal li ma̱cˈaˈ xnaˈleb. Chanchan xbacˈbal junak pec saˈ li rantˈin.
Prov Kekchi 26:9  Junak li calajenak incˈaˈ narecˈa xrahil li qˈuix nak na-oc chi rukˈ. Joˈcan ajcuiˈ li ma̱cˈaˈ xnaˈleb. Ma̱cˈaˈ aj e xyebal li cha̱bil naˈleb re.
Prov Kekchi 26:10  Li ani naxbok yalak ani chi trabajic chi incˈaˈ naxnau ma us xnaˈleb malaj ut incˈaˈ, li jun aˈan chanchan li ani yo̱k chixti̱canquil yalak ani riqˈuin lix tzimaj.
Prov Kekchi 26:11  Eb li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb junelic yo̱queb chixba̱nunquil li incˈaˈ us. Chanchaneb li tzˈiˈ li nequeˈxlou xcaˈ sut lix xaˈau.
Prov Kekchi 26:12  Toj naru xqˈuebal xnaˈlebeb li incˈaˈ nequeˈxtau xya̱lal chiruheb li nequeˈxye nak cuanqueb xnaˈleb. ¿Ma incˈaˈ ta biˈ nequeqˈue retal aˈan?
Prov Kekchi 26:13  Li ani incˈaˈ naraj trabajic naxsicˈ xya̱lal chanru nak incˈaˈ nacˈanjelac. Naxye nak incˈaˈ naru naxic chi trabajic xban nak cuan jun li cakcoj saˈ be naru nacamsi̱c xban.
Prov Kekchi 26:14  Junak puerta na-ecˈan saˈ lix bisagras, abanan incˈaˈ naxjal xnaˈaj. Joˈcan ajcuiˈ naxba̱nu li incˈaˈ naraj trabajic. Naxqˈue vue̱lt saˈ lix cuarib, abanan incˈaˈ nacuacli.
Prov Kekchi 26:15  Li incˈaˈ nacuulac chiru cˈanjelac naxchˈic li rukˈ saˈ li plato. Abanan chi moco li tzacae̱mk naraj xqˈuebal saˈ re.
Prov Kekchi 26:16  Li incˈaˈ naraj trabajic naxye nak aˈan cuan xnaˈleb chi us chiru cuukub chi cristian li nequeˈxnau qˈuehoc xnaˈleb.
Prov Kekchi 26:17  Li ani naxchˈic rib chi pletic saˈ xya̱nkeb li yo̱queb chi pletic, aˈan chanchan yo̱ chixchapbal lix xic junak tzˈiˈ.
Prov Kekchi 26:18  Junak lo̱c na-oc chi cutuc riqˈuin li tzimaj cuan xxamlel re camsi̱nc.
Prov Kekchi 26:19  Joˈcan ajcuiˈ li naxba̱nu raylal re li rami̱g ut naxye nak yal batzˈu̱nc re nak xba̱nu chi joˈcan.
Prov Kekchi 26:20  Chi ma̱cˈaˈ xsiˈil li xam nachup. Ut nak ma̱cˈaˈeb aj molol a̱tin, ma̱cˈaˈ chic ple̱t.
Prov Kekchi 26:21  Ma̱cˈaˈ ru xam cui ma̱cˈaˈ li xam. Ut ma̱cˈaˈ li xam cui ma̱cˈaˈ li siˈ. Joˈcan ajcuiˈ nak ma̱cˈaˈ li ple̱t cui ma̱ ani nayoˈoban re li ple̱t.
Prov Kekchi 26:22  Li ticˈtiˈ, aˈan chanchan li cocˈ cab chiruheb li nequeˈcuulac chiru ticˈtiˈic chirix li ras ri̱tzˈin. Abanan ra nanak cuiˈ li cˈaˈru li nequeˈxye.
Prov Kekchi 26:23  Ma̱cˈaˈ na-oc cuiˈ xqˈuebal li plata chirix junak chˈochˈ ucˈal. Chanchan aˈan li kˈunil a̱tin li nequeˈxye li incˈaˈ useb xnaˈleb. Ma̱cˈaˈ na-oc cuiˈ.
Prov Kekchi 26:24  Li ani xicˈ na-iloc incˈaˈ nacˈutun chiru lix joskˈil nak yo̱ chi a̱tinac. Abanan saˈ lix cˈaˈux yo̱ chixcˈoxlanquil chanru tixba̱nu li incˈaˈ us.
Prov Kekchi 26:25  Nak tatra̱tina riqˈuin kˈunil a̱tin ma̱pa̱b re, xban nak lix cˈaˈux nujenak chi ma̱usilal.
Prov Kekchi 26:26  Usta tixmuk cha̱cuu lix joskˈil, abanan ta̱cuulak xkˈehil nak chixjunileb teˈxnau li ma̱usilal naxba̱nu.
Prov Kekchi 26:27  Li ani naxbec junak li jul re xtˈanbal li ras ri̱tzˈin, chi saˈ ajcuiˈ ta̱tˈanekˈ. Ut li ani naxtolcˈosi junak pec re xtˈanbal ras ri̱tzˈin, saˈ xbe̱n ajcuiˈ ta̱tˈanekˈ.
Prov Kekchi 26:28  Li ani naticˈtiˈic xicˈ naril li nacˈuluc raylal xban lix ticˈtiˈ. Ut li a̱tinac riqˈuin cha̱bil a̱tin chi yal xcab rix xchˈo̱l, aˈan ma̱cˈaˈ na-oc cuiˈ. Caˈaj cuiˈ nasachoc.
Chapter 27
Prov Kekchi 27:1  Me̱nimobresi e̱rib chixyebal cˈaˈru te̱ba̱nu cuulaj xban nak incˈaˈ nequenau cˈaˈru ta̱cˈulma̱nk cuulaj.
Prov Kekchi 27:2  Me̱qˈue e̱lokˈal e̱junes e̱rib. Kˈaxal us nak jalan teˈqˈuehok e̱lokˈal.
Prov Kekchi 27:3  Li pec ut li samaib kˈaxal chˈaˈaj xcuybal li ra̱lal. Abanan kˈaxal cuiˈchic chˈaˈaj xcuybal lix joskˈil li ma̱cˈaˈ xnaˈleb.
Prov Kekchi 27:4  Li joskˈil naqˈuehoc chˈaˈajquilal. Li joskˈil nasachoc. Abanan li cakali̱nc, aˈan li kˈaxal cuiˈchic ra naxba̱nu.
Prov Kekchi 27:5  Kˈaxal us nak tatkˈusuk chi tzˈakal re ru chiru nak tatrahok chi yal xcab rix a̱chˈo̱l.
Prov Kekchi 27:6  Kˈaxal us la̱ cuami̱g li nakˈusuc a̱cue chi tzˈakal re ru, usta ra ta̱cuecˈa nak tatxkˈus, chiru li jun li xicˈ na-iloc a̱cue, usta aˈan naxye nak tzˈakal a̱cuami̱g.
Prov Kekchi 27:7  Li ani nujenak xsaˈ incˈaˈ chic sa narecˈa li xyaˈal cab. Abanan li ta̱tzˈoca̱k, usta incˈaˈ sa, tixtzaca xban nak ta̱tzˈoca̱k.
Prov Kekchi 27:8  Li ani naxcanab li rochoch, aˈan chanchan li xul li naxcanab xsoc.
Prov Kekchi 27:9  Li sununquil ban naxqˈue sahil chˈo̱lej. Ut naxqˈue ajcuiˈ xsahil xchˈo̱l li cha̱bil naˈleb li nequeˈxqˈue li amigos.
Prov Kekchi 27:10  Ma̱tzˈekta̱naheb la̱ cuami̱g chi moco ta̱tzˈekta̱naheb li rami̱g la̱ yucuaˈ. Chi moco tatxic saˈ rochoch la̱ cuas chixyebal li chˈaˈajquilal li cuancat cuiˈ. Kˈaxal us nak tatxtenkˈa la̱ cuechcabal li nachˈ cuan chiru nak tatxtenkˈa la̱ cuas li najt cuan.
Prov Kekchi 27:11  Ex cualal incˈajol, chicua̱nk e̱naˈleb re nak sahak inchˈo̱l e̱riqˈuin. Chi joˈcan tinnau xsumenquil li nequeˈhoboc cue.
Prov Kekchi 27:12  Li ani cuanqueb xnaˈleb nequeˈxqˈue retal li raylal ut nequeˈxcol ribeb chiru. Abanan eb li ma̱cˈaˈeb xnaˈleb nequeˈxcˈul li raylal nachal saˈ xbe̱neb xban nak incˈaˈ nequeˈxnau xqˈuebal retal.
Prov Kekchi 27:13  Li ani tixsume xtojbal xcˈas junak incˈaˈ naxnau ru, isihomak li rakˈ ut te̱qˈue chokˈ prenda.
Prov Kekchi 27:14  Li ani ta̱xic toj ekˈela chixqˈuebal xsahil xchˈo̱l li rami̱g chi japjo̱k re, aˈan chanchan nak japjo̱k re chixhobbal.
Prov Kekchi 27:15  Junak li ixakilbej junes chˈila̱nc naxba̱nu, aˈan chanchan li oques li na-oc saˈ cab rajlal nak yo̱ li hab.
Prov Kekchi 27:16  Li ikˈ incˈaˈ naru xrambal, chi moco li aceite ta̱ru̱k ta̱cana̱k saˈ a̱cuukˈ. Ta̱hoyekˈ ban. Joˈcan ajcuiˈ li ixk li nacuulac chiru chˈila̱nc. Incˈaˈ naru xrambal chiru.
Prov Kekchi 27:17  Li chˈi̱chˈ riqˈuin chˈi̱chˈ ajcuiˈ nakˈesna̱c. Joˈcan ajcuiˈ li cui̱nk. Cui̱nk ajcuiˈ ta̱qˈuehok xnaˈleb.
Prov Kekchi 27:18  Li ani naxchˈolani lix to̱nal lix higo tixtzaca li ru. Ut li ani naril chi us li cˈaˈru re lix patrón, aˈan ta̱qˈuehekˈ xlokˈal.
Prov Kekchi 27:19  Joˈ nak nakil li xnakˈ ku saˈ li haˈ, joˈcan ajcuiˈ nak nakaqˈue retal kacˈaˈux riqˈuin jalan.
Prov Kekchi 27:20  Li xbalba ut li mukleba̱l ma̱ jokˈe nequeˈnujac riqˈuin li joˈ qˈuial nequeˈxcˈul. Joˈcaneb ajcuiˈ li cristian. Incˈaˈ nequeˈcˈojla xchˈo̱l riqˈuin li joˈ qˈuial cuan reheb. Toj nequeˈxrahi ru xtzˈakob.
Prov Kekchi 27:21  Li oro ut li plata isinbil lix tzˈajnil riqˈuin xam. Abanan eb li cristian nacˈutun chanru lix naˈlebeb nak nequeˈqˈueheˈ xlokˈal.
Prov Kekchi 27:22  Usta ta̱tenle junak li ma̱cˈaˈ xnaˈleb, abanan ma̱ jokˈe tixtau xya̱lal. Junelic ban ma̱cˈaˈak xnaˈleb.
Prov Kekchi 27:23  Chanauhak rilbaleb la̱ carner. Ut chaqˈuehak a̱chˈo̱l chirilbaleb la̱ queto̱mk,
Prov Kekchi 27:24  xban nak li biomal ut li cuanquilal moco nacuan ta chi junelic. Na-osoˈ ban.
Prov Kekchi 27:25  Ta̱e̱lk chi us li ichaj. Nak acak xayocˈ chak li ichaj, jalan chic re̱kaj ta̱e̱lk.
Prov Kekchi 27:26  Eb la̱ cocˈ carner teˈxqˈue li lana re nak naru ta̱yi̱b la̱ cuakˈ. Ut naru ajcuiˈ nacacˈayi eb la̱ cocˈ chiba̱t re nak ta̱cua̱nk a̱tumin re xlokˈbal la̱ chˈochˈ.
Prov Kekchi 27:27  Ut eb la̱ chiba̱t nabal li leche teˈxqˈue re ta̱chˈolani a̱cuib la̱at, joˈ ajcuiˈ la̱ cualal a̱cˈajol, joˈqueb ajcuiˈ chixjunileb li nequeˈtrabajic saˈ la̱ cuochoch.
Chapter 28
Prov Kekchi 28:1  Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb nequeˈe̱lelic usta ma̱ ani yo̱ chi a̱lina̱nc reheb. Abanan eb li ti̱queb xchˈo̱l incˈaˈ nequeˈxucuac. Cˈojcˈo̱queb ban xchˈo̱l. Chanchaneb li cakcoj.
Prov Kekchi 28:2  Nak li tenamit incˈaˈ sa saˈ xchˈo̱l cocˈ aj xsaˈ nequeˈxjal li acuabej. Abanan nak cuan junak acuabej cha̱bil xnaˈleb, li tenamit cau rib ut xakxo saˈ xnaˈaj.
Prov Kekchi 28:3  Nak nachal li cacuil hab saˈ xbe̱n li acui̱mk, nasach ruheb li acui̱mk. Joˈcan ajcuiˈ li incˈaˈ useb xnaˈleb nak nequeˈxrahobtesiheb li nebaˈ.
Prov Kekchi 28:4  Li nequeˈxtzˈekta̱na li chakˈrab nequeˈxqˈue xlokˈal li incˈaˈ useb xnaˈleb. Ut eb li nequeˈxba̱nu li naxye li chakˈrab, xicˈ nequeˈril li cˈaˈru nequeˈxba̱nu eb aˈan.
Prov Kekchi 28:5  Eb li incˈaˈ useb xnaˈleb incˈaˈ nequeˈxtau ru cˈaˈru li ti̱quilal. Abanan eb li nequeˈxpa̱b li Ka̱cuaˈ nequeˈxtau ru cˈaˈru li ti̱quilal.
Prov Kekchi 28:6  Kˈaxal us li cua̱nc saˈ ti̱quilal, usta nebaˈo, chiru nak cua̱nk kabiomal ut incˈaˈ usak kanaˈleb.
Prov Kekchi 28:7  Li alalbej li naxba̱nu li naxye lix chakˈrab li Dios, aˈan naxnau cˈoxlac. Abanan li ani nacuulac chiru cua̱nc saˈ xya̱nkeb li nequeˈnumcuaˈac nequeˈnum-ucˈac, aˈan naxcˈut xxuta̱n lix yucuaˈ.
Prov Kekchi 28:8  Li ani yo̱ chixtu̱banquil lix biomal riqˈuin xpatzˈbal nabal ral li tumin, li biomal li naxchˈutub aˈan ta̱cana̱k chokˈ reheb li nequeˈiloc xtokˈoba̱l ruheb li nebaˈ.
Prov Kekchi 28:9  Li ani incˈaˈ naraj rabinquil lix chakˈrab li Dios, li Dios naxtzˈekta̱na ajcuiˈ lix tij aˈan nak ta̱tijok.
Prov Kekchi 28:10  Li ani nequeˈqˈuehoc reheb li ti̱queb xchˈo̱l chi tˈanecˈ, aˈaneb ajcuiˈ teˈtˈanekˈ saˈ lix raˈaleb. Abanan eb li ti̱queb xchˈo̱l, eb aˈan teˈxcˈul lix kˈajca̱munquileb.
Prov Kekchi 28:11  Eb li biom nequeˈxcˈoxla nak cuanqueb xnaˈleb. Abanan junak li nebaˈ naxnau cˈoxlac naxqˈue retal chanru lix naˈlebeb.
Prov Kekchi 28:12  Nak eb li ti̱queb xchˈo̱l nequeˈxakaba̱c saˈ xcuanquil, chixjunileb nequeˈsahoˈ saˈ xchˈo̱leb. Abanan nak nequeˈxakaba̱c saˈ xcuanquil li incˈaˈ useb xnaˈleb, li tenamit nequeˈxmuk ribeb xbaneb xxiu.
Prov Kekchi 28:13  Li ani naxmuk lix ma̱c, incˈaˈ us ta̱e̱lk. Abanan li ani tixpatzˈ xcuybal xma̱c ut tixcanab xba̱nunquil li ma̱usilal, ta̱uxta̱na̱k ru.
Prov Kekchi 28:14  Us xak reheb li ani nequeˈxxucua ru li Ka̱cuaˈ. Abanan eb li cauheb xchˈo̱l ut li incˈaˈ nequeˈxtau xya̱lal, ra teˈxcˈul.
Prov Kekchi 28:15  Nak junak li acuabej incˈaˈ us xnaˈleb ta̱oc chi takla̱nc saˈ xbe̱neb li tenamit nebaˈ, aˈan chanchan li cakcoj xban nak joskˈ. Malaj ut chanchan li oso li ta̱tzˈoca̱k.
Prov Kekchi 28:16  Junak li acuabej ma̱cˈaˈ xnaˈleb naxrahobtesi li tenamit. Abanan li acuabej li incˈaˈ naxra ru biomal, aˈan najtak rok lix yuˈam.
Prov Kekchi 28:17  Li ani ta̱ma̱cobk riqˈuin xcamsinquil li ras ri̱tzˈin, aˈan tixtoj rix lix ma̱c chalen toj saˈ lix camic. Ut ma̱ ani naru natenkˈan re.
Prov Kekchi 28:18  Li ani nacuan saˈ ti̱quilal ta̱colekˈ. Ut li ani incˈaˈ nacuan saˈ ti̱quilal ta̱sachekˈ ru.
Prov Kekchi 28:19  Li ani naxtrabaji chi us lix chˈochˈ ta̱cua̱nk xtzacae̱mk chi nabal. Abanan li ani nacuulac chiru cua̱nc saˈ xya̱nkeb li incˈaˈ nequeˈtrabajic, aˈan ma̱cˈaˈ ta̱cua̱nk re.
Prov Kekchi 28:20  Li ani nacuan saˈ ti̱quilal ta̱osobtesi̱k xban li Dios. Abanan li ani ta̱raj ru xtaubal xbiomal incˈaˈ ta̱cana̱k chi incˈaˈ tixtoj rix lix ma̱c.
Prov Kekchi 28:21  Incˈaˈ us nak takasicˈ ru ani takara. Abanan cuanqueb ajcuiˈ li nequeˈxsicˈ ru ani nequeˈxra yal xban xcˈulbal xtumineb.
Prov Kekchi 28:22  Li ani naxra li biomal naraj ru xtaubal lix biomal. Ut incˈaˈ naxqˈue retal nak nebaˈil yo̱ chi cha̱lc saˈ xbe̱n.
Prov Kekchi 28:23  Li ani naxkˈus ras ri̱tzˈin saˈ xya̱lal ta̱qˈuehekˈ xlokˈal. Abanan li ani incˈaˈ naxye li ya̱l incˈaˈ ta̱qˈuehekˈ xlokˈal, usta chanchan cha̱bil li a̱tin naxye.
Prov Kekchi 28:24  Li ani narelkˈa li cˈaˈru cuan re lix naˈ xyucuaˈ ut naxye nak moco ma̱c ta li naxba̱nu, aˈan xcomoneb li nequeˈsachoc.
Prov Kekchi 28:25  Li ani naxrahi ru li cˈaˈak re ru yal re aˈan xjunes, aˈan nayoˈoban ple̱t. Abanan li ani naxcˈojob xchˈo̱l riqˈuin li Dios us ta̱e̱lk riqˈuin li cˈaˈru naxba̱nu.
Prov Kekchi 28:26  Li ani naxcˈojob xchˈo̱l saˈ xbe̱n li cˈaˈru naxba̱nu xjunes, aˈan ma̱cˈaˈ xnaˈleb. Abanan li ani cuan xnaˈleb ta̱colekˈ.
Prov Kekchi 28:27  Ma̱cˈaˈ ta̱paltok reheb li ani nequeˈxtenkˈa eb li nebaˈ. Abanan li ani incˈaˈ nequeˈxtokˈoba ruheb li nebaˈ, tzˈekta̱nanbilakeb xbaneb chixjunileb.
Prov Kekchi 28:28  Nak eb li incˈaˈ useb xnaˈleb nequeˈoc saˈ xcuanquil, eb li cristian nequeˈxmuk ribeb xbaneb xxiu. Abanan nak nequeˈsacheˈ ruheb li incˈaˈ useb xnaˈleb, us nequeˈel riqˈuin li cˈaˈru nequeˈxba̱nu li ti̱queb xchˈo̱l.
Chapter 29
Prov Kekchi 29:1  Li ani incˈaˈ naxqˈue saˈ xchˈo̱l lix kˈusbal ta̱sachekˈ ru chi junpa̱t ut ma̱ ani naru nacoloc re chiru li sachc.
Prov Kekchi 29:2  Nak li ti̱queb xchˈo̱l nequeˈqˈueheˈ saˈ xcuanquil, eb li tenamit nequeˈsahoˈ saˈ xchˈo̱leb. Abanan kˈaxal narahoˈ saˈ xchˈo̱leb nak eb li incˈaˈ useb xnaˈleb nequeˈqˈueheˈ saˈ xcuanquil.
Prov Kekchi 29:3  Li ani naraj xtaubal xnaˈleb naxqˈue xsahil xchˈo̱l lix yucuaˈ. Ut li ani nacuan riqˈuineb li ixk li nequeˈxcˈayi ribeb naxsach lix biomal.
Prov Kekchi 29:4  Li rey li nataklan saˈ ti̱quilal naxtenkˈa lix tenamit. Abanan li rey li junes tumin naxcˈoxla, naxpoˈ ru lix tenamit.
Prov Kekchi 29:5  Li ani naxye cha̱bil a̱tin re li ras ri̱tzˈin chi incˈaˈ ya̱l li naxye, aˈan chanchan yo̱ chixqˈuebal jun li raˈal re xtˈanbal.
Prov Kekchi 29:6  Li ma̱c li nequeˈxba̱nu li incˈaˈ useb xnaˈleb, aˈan ajcuiˈ li nasachoc reheb. Abanan li ti̱queb xchˈo̱l junelic nequeˈbichan xban xsahileb xchˈo̱l.
Prov Kekchi 29:7  Li ti̱queb xchˈo̱l nequeˈxqˈue xchˈo̱l chixtenkˈanquileb li nebaˈ. Abanan li incˈaˈ useb xnaˈleb ma̱cˈaˈ nequeˈraj re li cˈaˈru nequeˈxcˈul li nebaˈ.
Prov Kekchi 29:8  Eb li nequeˈcuulac chiru hoboc nequeˈxtiquib chˈaˈajquilal saˈ junak tenamit. Abanan eb li cuanqueb xnaˈleb nequeˈxnau xyi̱banquil ru li chˈaˈajquilal.
Prov Kekchi 29:9  Cui li ani cuan xnaˈleb naxcˈam saˈ rakleb a̱tin junak li ma̱cˈaˈ xnaˈleb, li ani ma̱cˈaˈ xnaˈleb junes hoboc naxba̱nu. Ma̱cˈaˈ naru xyi̱banquil ru riqˈuin.
Prov Kekchi 29:10  Eb laj camsinel ras ri̱tzˈin xicˈ nequeˈril li ti̱queb xchˈo̱l. Abanan eb li ti̱queb xchˈo̱l nequeˈxsicˈ xya̱lal chanru nak teˈcua̱nk saˈ xya̱lal riqˈuineb.
Prov Kekchi 29:11  Li ani ma̱cˈaˈ xnaˈleb saˈ junpa̱t najoskˈoˈ. Abanan li ani cuan xnaˈleb naxnau xcuybal xjoskˈil.
Prov Kekchi 29:12  Cui junak acuabej naxqˈue xcuanquil li ticˈtiˈ, li jun aˈan naxpoˈ xnaˈlebeb li ani nequeˈtenkˈan re.
Prov Kekchi 29:13  Eb li nequeˈrahobtesi̱c, ut eb li nequeˈrahobtesin juntakˈe̱t nequeˈxcˈul. Li Ka̱cuaˈ naxcutanobresi li xya̱lal chiruheb chi xcabichaleb.
Prov Kekchi 29:14  Li rey li nataklan saˈ ti̱quilal saˈ xbe̱neb li nebaˈ, xakxo̱k saˈ xnaˈaj lix cuanquil junelic.
Prov Kekchi 29:15  Li alalbej li natijeˈ ut naqˈueheˈ xtzˈu̱m, aˈan naxtau xnaˈleb. Abanan li alalbej li nakˈunbesi̱c, aˈan naxcˈut xxuta̱n lix naˈ.
Prov Kekchi 29:16  Nak nequeˈtam li incˈaˈ useb xnaˈleb, natam ajcuiˈ li ma̱usilal. Abanan li ti̱queb xchˈo̱l teˈril nak ta̱sachekˈ ruheb li incˈaˈ useb xnaˈleb.
Prov Kekchi 29:17  Chekˈuseb le̱ ralal e̱cˈajol saˈ xya̱lal re nak naru te̱cˈojob e̱chˈo̱l saˈ xbe̱neb. Junelic teˈxqˈue xsahil e̱chˈo̱l.
Prov Kekchi 29:18  Cui incˈaˈ nayeheˈ re li tenamit cˈaˈru naraj li Dios, incˈaˈ nequeˈcuan saˈ tuktu̱quilal. Us xak reheb li tenamit li nequeˈxba̱nu li cˈaˈru naxye saˈ lix chakˈrab li Dios.
Prov Kekchi 29:19  Incˈaˈ naru xkˈusbal junak mo̱s yal riqˈuin kˈunil a̱tin. Usta naxtau ru li cˈaˈru nacaye re, abanan incˈaˈ tixba̱nu.
Prov Kekchi 29:20  Toj naru xqˈuebal xnaˈleb li incˈaˈ nequeˈxtau xya̱lal chiruheb li nequeˈa̱tinac chi incˈaˈ nequeˈxcˈoxla li cˈaˈru nequeˈxye.
Prov Kekchi 29:21  Li ani naxkˈunbesi lix mo̱s chalen saˈ xcaˈchˈinal, mokon lix mo̱s chic ta̱e̱chani̱nk re lix jun cablal.
Prov Kekchi 29:22  Li ani chˈinpoˈ naxyoˈob ra xi̱cˈ. Ut li ani najoskˈoˈ, nabal sut nama̱cob.
Prov Kekchi 29:23  Li ani naxnimobresi rib nacubsi̱c xcuanquil xban xkˈetkˈetil. Abanan li naxcubsi rib naqˈueheˈ xlokˈal.
Prov Kekchi 29:24  Li ani na-oquen chirix junak aj e̱lkˈ, aˈan xicˈ naril rib xjunes rib. Usta nayeheˈ re nak tento tixye li ya̱l, abanan incˈaˈ naxye xban xxiu.
Prov Kekchi 29:25  Li xxucuanquil ru li cui̱nk, aˈan chanchan jun li raˈal. Abanan li ani cˈojcˈo xchˈo̱l riqˈuin li Dios, aˈan ta̱colekˈ.
Prov Kekchi 29:26  Nabaleb li teˈraj ta̱uxk usilal reheb xban li acuabej. Abanan caˈaj cuiˈ li Ka̱cuaˈ narakoc a̱tin saˈ ti̱quilal.
Prov Kekchi 29:27  Eb li ti̱queb xchˈo̱l xicˈ nequeˈril li incˈaˈ us. Abanan li incˈaˈ useb xnaˈleb xicˈ nequeˈril li ti̱quil chˈo̱lej.
Chapter 30
Prov Kekchi 30:1  Li a̱tin aˈin quixye laj Agur li ralal laj Jaqué. Laj Agur quia̱tinac riqˈuineb laj Itiel ut laj Ucal ut quixye chi joˈcaˈin:
Prov Kekchi 30:2  —Relic chi ya̱l la̱in ma̱cˈaˈ innaˈleb. Incˈaˈ ninnau cˈoxlac joˈ nequeˈcˈoxlac eb li cui̱nk.
Prov Kekchi 30:3  Incˈaˈ xintau li xni̱nkal naˈleb chi moco ninnau li xya̱lal chirix li Dios Santo.
Prov Kekchi 30:4  ¿Ani li quitakeˈ toj saˈ choxa ut quicube cuiˈchic saˈ ruchichˈochˈ? ¿Ani li quichapoc re li ikˈ saˈ rukˈ? ¿Ani li quilanoc re li haˈ saˈ lix tˈicr? ¿Ani li quixakaban re li ruchichˈochˈ saˈ xnaˈaj? Cui nacanau ani aˈan, ye cue. ¿Ani xcˈabaˈ ut ani xcˈabaˈ li ralal?
Prov Kekchi 30:5  Li Ka̱cuaˈ nacoloc reheb li nequeˈxcˈojob xchˈo̱l riqˈuin. Chixjunil li naxye li Ka̱cuaˈ ya̱l ut tzˈakal re ru.—
Prov Kekchi 30:6  Ma̱qˈue xtzˈakob li ra̱tin li Dios xban nak cui ta̱ba̱nu aˈan, li Dios tatxkˈus ut tatcana̱k joˈ aj ticˈtiˈ.
Prov Kekchi 30:7  At Ka̱cuaˈ, cuib ajcuiˈ li naˈleb li nintzˈa̱ma cha̱cuu. Chaqˈue taxak cue nak toj ma̱jiˈ nincam.
Prov Kekchi 30:8  China̱tenkˈa re nak incˈaˈ tinticˈtiˈik. Incˈaˈ ta̱qˈue nabal inbiomal, chi moco tina̱canab saˈ nebaˈil. Caˈaj cuiˈ intzacae̱mk re rajlal cutan ta̱qˈue cue.
Prov Kekchi 30:9  Cui nabal ta̱qˈue cue, ma̱re tatintzˈekta̱na ut ma̱re tinye nak incˈaˈ ninnau a̱cuu. Ut cui incˈaˈ tzˈakal li cˈaˈru cuan cue, ma̱re tin-elkˈak ut tincˈut a̱xuta̱n, at inDios, chan.
Prov Kekchi 30:10  Incˈaˈ ta̱jit junak li mo̱s chiru lix patrón. Cui ta̱ba̱nu aˈan, ma̱re tixtzˈa̱ma ma̱usilal saˈ a̱be̱n. Ma̱re la̱at chic tatqˈuehekˈ chixtojbal rix la̱ ma̱c.
Prov Kekchi 30:11  Cuanqueb cristian nequeˈxtzˈekta̱na xyucuaˈeb ut incˈaˈ nequeˈxqˈue xlokˈal lix naˈeb.
Prov Kekchi 30:12  Cuanqueb li nequeˈxcˈoxla nak tzˈakal re ru lix yuˈameb, abanan toj ma̱jiˈ cuybil sachbil lix ma̱queb.
Prov Kekchi 30:13  Cuanqueb li nequeˈxnimobresi ribeb ut nequeˈxkˈetkˈeti ribeb chiruheb li ras ri̱tzˈin.
Prov Kekchi 30:14  Cuanqueb li nequeˈrahobtesin reheb li nebaˈ saˈ ruchichˈochˈ toj retal nequeˈxmakˈ chiruheb li cˈaˈru cuan reheb.
Prov Kekchi 30:15  Cuanqueb cristian caˈaj cuiˈ xtzˈa̱manquil cˈaˈru reheb nequeˈcuulac chiruheb. Chanchaneb li xul li natzˈubuc quicˈ. Cuanqueb oxib li incˈaˈ natzˈakloc re li joˈ qˈuial nequeˈxcˈul. Ut cuan jun chic ma̱ jaruj naxcˈojob xchˈo̱l riqˈuin li joˈ qˈuial naxcˈul.
Prov Kekchi 30:16  Li oxibeb, aˈaneb aˈin: li mukleba̱l, ut li ixk li incˈaˈ nequeˈqˈuiresin, ut li chaki chˈochˈ li ta̱raj tˈakresi̱c. Ut li xca̱ li incˈaˈ naxcˈojob xchˈo̱l riqˈuin li joˈ qˈuial naxcˈul, aˈan li xam.
Prov Kekchi 30:17  Li ani tixhob lix yucuaˈ ut li ani tixtzˈekta̱na lix naˈleb li ta̱qˈuehekˈ xban lix naˈ, aˈ ta eb li soˈsol cheˈisi̱nk lix nakˈ ruheb ut teˈxtiu lix tibeleb.
Prov Kekchi 30:18  Cuan ca̱hib chi naˈleb nasach inchˈo̱l xcˈoxlanquil ut incˈaˈ nintau ru.
Prov Kekchi 30:19  Incˈaˈ nintau ru chanru nak narupupic li cˈuch chiru choxa, chi moco nintau ru chanru nak naxquelo rib li cˈantiˈ chiru li pec, chi moco nintau ru chanru nak nequeˈbe̱c li ni̱nki jucub chiru li palau. Ut incˈaˈ nintau ru cˈaˈut nak naxic xchˈo̱l junak cui̱nk chirix junak ixk.
Prov Kekchi 30:20  Li ixk li naxmux ru xsumlajic nacuaˈac ut naxchˈaj saˈ li re ut naxye nak moco ma̱c ta li naxba̱nu.
Prov Kekchi 30:21  Cuan ca̱hib pa̱y ru li cristian li incˈaˈ useb xnaˈleb li nequeˈqˈuehoc chˈaˈajquil saˈ li tenamit. Aˈaneb aˈin:
Prov Kekchi 30:22  Li xbe̱n, aˈan jun li lokˈbil mo̱s li na-oc chokˈ rey; li xcab, aˈan li ma̱cˈaˈ xnaˈleb li nanumcuaˈac;
Prov Kekchi 30:23  li rox, aˈan li ixk li xicˈ na-ileˈ, li naxtau xbe̱lom; ut li xca̱, aˈan jun li mo̱s ixk li nacana chokˈ re̱kaj li ixakilbej.
Prov Kekchi 30:24  Cuanqueb ca̱hib pa̱y ru li xul saˈ ruchichˈochˈ kˈaxal coqˈueb. Abanan kˈaxal cuan xnaˈlebeb chiruheb li jun chˈol chic.
Prov Kekchi 30:25  Eb li sa̱nc ma̱cˈaˈeb xmetzˈe̱u. Abanan nequeˈxcˈu̱la lix tzacae̱mkeb saˈ sakˈehil re nak ta̱cua̱nk xtzacae̱mkeb saˈ habalkˈe.
Prov Kekchi 30:26  Joˈcan eb ajcuiˈ li imul ma̱cˈaˈeb xmetzˈe̱u. Abanan nequeˈxnau xcolbal ribeb. Joˈcan nak nequeˈxyi̱b xsoc saˈ xya̱nk li pec.
Prov Kekchi 30:27  Eb laj sa̱cˈ ma̱ ani nacˈamoc be chiruheb. Abanan ac chi chˈu̱tal cuanqueb nak nequeˈbe̱c.
Prov Kekchi 30:28  Eb li x-am naru nacachap riqˈuin a̱cuukˈ. Ut naru ajcuiˈ nequeˈcuan saˈ rochoch eb li rey.
Prov Kekchi 30:29  Cuan oxib pa̱y ruheb li xul li chˈinaˈus rilbal nak nequeˈbe̱c. Ut li xca̱ nabe̱c chi cha̱bil.
Prov Kekchi 30:30  Lix be̱n, aˈan li cakcoj li kˈaxal cau rib saˈ xya̱nkeb li xul. Ut ma̱ ani naxxucua ru.
Prov Kekchi 30:31  Li xcab, aˈan li tzoˈ xul li kˈaxal kˈetkˈet, ut li rox, aˈan li chiba̱t. Ut li xca̱, aˈan li rey li naxcˈameb xbeheb lix soldados chi pletic.
Prov Kekchi 30:32  Xban nak ma̱cˈaˈ a̱naˈleb, xanimobresi a̱cuib ut xat-oc chixcˈu̱banquil ru li incˈaˈ us. Cˈoxla chi us cˈaˈru ta̱ba̱nu.
Prov Kekchi 30:33  Relic chi ya̱l, cui ta̱juyle xsaˈ li leche, ta̱sukˈi̱k mantequilla. Ut cui ta̱tochˈ saˈ a̱cuuˈuj chi cau, ta̱e̱lk xquiqˈuel. Joˈcan ajcuiˈ cui ani ta̱chikˈ xjoskˈil, ple̱t texrakekˈ cuiˈ.
Chapter 31
Prov Kekchi 31:1  Li rey Lemuel quixye resil li naˈleb li quicˈuteˈ chiru xban lix naˈ nak quiyeheˈ re chi joˈcaˈin:
Prov Kekchi 31:2  —At inyum, la̱in tzˈakal la̱ naˈ. La̱at qˈuebilat chak cue xban li Dios xban nak xatintzˈa̱ma chiru.
Prov Kekchi 31:3  Ma̱mux a̱cuib riqˈuineb li ixk ut ma̱sach la̱ yuˈam riqˈuin xba̱nunquil li joˈ ma̱joˈil naˈleb xban nak eb aˈan narisi xcuanquileb li rey.
Prov Kekchi 31:4  At Lemuel, moco xcˈulubeb ta eb li rey nak teˈucˈak vino, chi moco xcˈulubeb li cuanqueb xcuanquil chi takla̱nc nak teˈrucˈ li haˈ li nacaltesin.
Prov Kekchi 31:5  Cui yo̱keb chi cala̱c ma̱re anchal ta̱sachk saˈ xchˈo̱leb li naxye saˈ li chakˈrab ut incˈaˈ chic teˈrakok a̱tin saˈ xya̱lal saˈ xbe̱neb li rahobtesinbileb.
Prov Kekchi 31:6  Canabomak li haˈ li nacaltesin chokˈ reheb li ca̱mqueb re ut chokˈ reheb li cuanqueb saˈ raylal.
Prov Kekchi 31:7  Cheˈrucˈa̱k re nak ta̱sachk saˈ xchˈo̱leb li raylal ut li rahobtesi̱c li yo̱queb chixcˈulbal.
Prov Kekchi 31:8  Chat-oque̱nk ban chirixeb li incˈaˈ naru teˈxcol rib xjuneseb ut chacolakeb rix.
Prov Kekchi 31:9  Chat-a̱tinak chirixeb ut chatrakok a̱tin saˈ xya̱lal saˈ xbe̱neb. Chatenkˈaheb li nebaˈ joˈ eb ajcuiˈ li tenkˈa̱c teˈraj.—
Prov Kekchi 31:10  Junak ixakilbej cha̱bil xnaˈleb kˈaxal chˈaˈaj xtaubal. Kˈaxal lokˈ ut kˈaxal terto xtzˈak chiru li cha̱bil pec perla.
Prov Kekchi 31:11  Lix be̱lom cˈojcˈo xchˈo̱l saˈ xbe̱n aˈan ut ma̱cˈaˈ napaltoˈ reheb xban nak naxnau xjolominquil lix jun cablal.
Prov Kekchi 31:12  Junelic us naxba̱nu re lix be̱lom ut ma̱ jun sut naxba̱nu li incˈaˈ us re joˈ najtil teˈcua̱nk saˈ ruchichˈochˈ.
Prov Kekchi 31:13  Naxqˈue xchˈo̱l chixyi̱banquil li tˈicr riqˈuin lana ut lino. Ut nasahoˈ saˈ xchˈo̱l chixba̱nunquil lix cˈanjel.
Prov Kekchi 31:14  Li ixk aˈan chanchan jun li jucub naxic chi najt chixcˈambal li tzacae̱mk.
Prov Kekchi 31:15  Toj ma̱jiˈ nasake̱u nak nacuacli. Naxqˈueheb chi cuaˈac li ralal xcˈajol ut naxqˈueheb ajcuiˈ chi tzaca̱nc lix mo̱s ixk.
Prov Kekchi 31:16  Naxsicˈ jun si̱rak li chˈochˈ, naxlokˈ ut narau li uvas chi saˈ riqˈuin li tumin li naxsicˈ.
Prov Kekchi 31:18  Naril chi us lix cˈanjel re nak us ta̱e̱lk chiru ut incˈaˈ nahilan chi cˈanjelac chi kˈek.
Prov Kekchi 31:20  Rajlal naxtenkˈaheb li teˈraj tenkˈa̱c ut naxtenkˈaheb ajcuiˈ li ma̱cˈaˈ cuan reheb.
Prov Kekchi 31:21  Incˈaˈ nacˈoxlac chirixeb li ralal xcˈajol nak natˈaneˈ li ratzˈam que xban nak ac cuan tzˈakal li rakˈeb re teˈxtzˈap cuiˈ ribeb.
Prov Kekchi 31:22  Riqˈuin rukˈ naxyi̱b li ris ut naxyi̱b ajcuiˈ li rakˈ aˈan riqˈuin li cha̱bil tˈicr lino.
Prov Kekchi 31:23  Ut lix be̱lom naˈno ru xbaneb chixjunileb li cuanqueb saˈ li tenamit xban nak aˈan jun reheb li nequeˈcˈamoc be saˈ xya̱nkeb li tenamit.
Prov Kekchi 31:24  Li ixk aˈan naxquem li tˈicr lino ut naxquem li cˈa̱mal saˈ ut naxcˈayi reheb laj cˈay.
Prov Kekchi 31:25  Li ixk aˈan cau rib ut cuan xlokˈal. Incˈaˈ nacˈoxlac chirix li cˈaˈru ta̱cha̱lk chiru mokon.
Prov Kekchi 31:26  Riqˈuin li cˈaˈru naxye nacˈutun nak cuan xnaˈleb. Ut riqˈuin cha̱bilal naqˈuehoc naˈleb.
Prov Kekchi 31:27  Incˈaˈ naxnumsi li cutan yal chi joˈcan. Junelic ban naxqˈue xchˈo̱l xchˈolaninquil lix jun cablal.
Prov Kekchi 31:28  Li be̱lomej naxqˈue xlokˈal li rixakil. Joˈcan eb ajcuiˈ li ralal xcˈajol nequeˈxqˈue ajcuiˈ xlokˈal.
Prov Kekchi 31:29  Lix be̱lom naxye re: —Nabaleb li ixk nequeˈxba̱nu li us, abanan la̱at li kˈaxal cha̱bil chiruheb chixjunileb, chan.
Prov Kekchi 31:30  Eb li ixk li nequeˈa̱tinac saˈ kˈunil a̱tin naru nequeˈbalakˈi̱nc ut lix chˈinaˈusaleb na-osoˈ. Abanan li ixk li naxxucua ru li Dios xcˈulub nak ta̱qˈuehekˈ xlokˈal.
Prov Kekchi 31:31  Cheqˈuehak xlokˈal chiruheb li tenamit, ut cheqˈuehak ajcuiˈ xlokˈal chixjunil li cˈaˈru naxba̱nu.