WelBeiblNet - Jeremiah

Chapter 1

1:1  Neges Jeremeia, mab Chilceia, oedd yn offeiriad yn Anathoth (tref ar dir llwyth Benjamin).

1:2  Roedd yr ARGLWYDD wedi rhoi neges iddo am y tro cyntaf pan oedd Joseia fab Amon wedi bod yn frenin ar Jwda ers un deg tair o flynyddoedd.

1:3  Dyma Duw yn dal ati i roi negeseuon iddo pan oedd Jehoiacim, mab Joseia, yn frenin, ac wedyn am yr un deg un mlynedd y buodd Sedeceia (mab arall Joseia) yn frenin. Yn y pumed mis yn y flwyddyn olaf honno, cafodd pobl Jerwsalem eu cymryd i ffwrdd yn gaethion.

1:4  Dyma'r ARGLWYDD yn rhoi'r neges yma i mi:

1:5  “Rôn i'n dy nabod di cyn i mi dy siapio di yn y groth, ac wedi dy ddewis di cyn i ti gael dy eni, a dy benodi di'n broffwyd i siarad â gwledydd y byd.”

1:6  “O! Feistr, ARGLWYDD!” meddwn i. “Alla i ddim siarad ar dy ran di, dw i'n rhy ifanc.”

1:7  Ond dyma'r ARGLWYDD yn ateb, “Paid dweud, ‘Dw i'n rhy ifanc.’ Byddi di'n mynd i ble dw i'n dy anfon di ac yn dweud beth dw i'n ddweud wrthot ti.

1:8  Paid bod ag ofn pobl,” meddai'r ARGLWYDD “achos dw i gyda ti i ofalu amdanat.”

1:9  Wedyn dyma'r ARGLWYDD yn estyn ei law ac yn cyffwrdd fy ngheg i, a dweud, “Dyna ti. Dw i'n rhoi fy ngeiriau i yn dy geg di.

1:10  Ydw, dw i wedi dy benodi di heddiw a rhoi awdurdod i ti dros wledydd a theyrnasoedd. Byddi'n tynnu o'r gwraidd ac yn chwalu, yn dinistrio ac yn bwrw i lawr, yn adeiladu ac yn plannu.”

1:11  Dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrtho i, “Jeremeia, beth wyt ti'n weld?” A dyma fi'n ateb, “Dw i'n gweld cangen o goeden almon.”

1:12  A dyma'r ARGLWYDD yn dweud, “Ie, yn hollol. Dw i'n gwylio i wneud yn siŵr y bydd beth dw i'n ddweud yn dod yn wir.”

1:13  Yna'r ail waith dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrtho i, “Beth wyt ti'n weld?” A dyma fi'n ateb, “Dw i'n gweld crochan yn berwi, ac mae ar fin cael ei dywallt o gyfeiriad y gogledd.”

1:14  “Ie,” meddai'r ARGLWYDD wrtho i, “bydd dinistr yn cael ei dywallt ar bobl y wlad yma o gyfeiriad y gogledd.

1:15  Edrych, dw i'n mynd i alw ar bobloedd a brenhinoedd y gogledd.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn. “‘Byddan nhw'n gosod eu gorseddau wrth giatiau Jerwsalem. Byddan nhw'n ymosod ar y waliau o'i chwmpas, ac ar drefi eraill Jwda i gyd.’

1:16  “Bydda i'n cyhoeddi'r ddedfryd yn erbyn fy mhobl, ac yn eu cosbi nhw am yr holl bethau drwg maen nhw wedi'i wneud – sef troi cefn arna i a llosgi arogldarth i dduwiau eraill. Addoli pethau maen nhw wedi'u gwneud gyda'i dwylo eu hunain!

1:17  “Ond ti, Jeremeia, bydd di'n barod. Dos, a dweud wrthyn nhw bopeth dw i'n ddweud wrthot ti. Paid bod â'u hofn nhw, neu bydda i'n dy ddychryn di o'u blaenau nhw.

1:18  Ond heddiw dw i'n dy wneud di fel tref gaerog, neu fel colofn haearn neu wal bres. Byddi'n gwneud safiad yn erbyn y wlad i gyd, yn erbyn brenhinoedd Jwda, ei swyddogion, ei hoffeiriaid a'i phobl.

1:19  Byddan nhw'n trio dy wrthwynebu di, ond yn methu, am fy mod i gyda ti yn edrych ar dy ôl,” meddai'r ARGLWYDD.

Chapter 2

2:1  Dyma'r ARGLWYDD yn rhoi neges arall i mi:

2:2  “Dos, a gwna'n siŵr fod pobl Jerwsalem yn clywed y neges yma. Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Dw i'n cofio mor awyddus oeddet ti i'm plesio i, a'r cariad roeddet ti'n ei ddangos, fel merch ifanc ar fin priodi. Dyma ti'n fy nilyn i drwy'r anialwch mewn tir oedd heb ei drin.

2:3  Roedd Israel wedi'i chysegru i'r ARGLWYDD, fel ffrwyth cyntaf ei gynhaeaf. Roedd pawb oedd yn ei chyffwrdd yn cael eu cyfri'n euog, a byddai dinistr yn dod arnyn nhw.’” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

2:4  Gwrandwch ar neges yr ARGLWYDD, bobl Jacob – llwythau Israel i gyd.

2:5  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Pa fai gafodd eich hynafiaid yno i eu bod wedi crwydro mor bell oddi wrtho i? Dilyn delwau diwerth, a gwneud eu hunain yn dda i ddim.

2:6  Wnaethon nhw ddim gofyn, ‘Ble mae'r ARGLWYDD ddaeth â ni allan o wlad yr Aifft, a'n harwain ni drwy'r anialwch – ein harwain drwy dir diffaith oedd yn llawn tyllau, tir sych a thywyll, tir does neb yn mynd drwyddo, a lle does neb yn byw?’

2:7  Des i â chi i dir ffrwythlon a gadael i chi fwynhau ei ffrwyth a'i gynnyrch da. Ond pan aethoch i mewn yno dyma chi'n llygru'r tir, a gwneud y wlad rois i'n etifeddiaeth i chi yn ffiaidd yn fy ngolwg i.

2:8  Wnaeth yr offeiriaid ddim gofyn, ‘Ble mae'r ARGLWYDD?’ Doedd y rhai sy'n dysgu'r Gyfraith ddim yn fy nabod i. Roedd yr arweinwyr yn gwrthryfela yn fy erbyn, a'r proffwydi'n rhoi negeseuon ar ran y duw Baal, ac yn dilyn delwau diwerth.

2:9  Felly, dyma fi eto'n dod â cyhuddiad yn eich erbyn chi, a bydda i'n cyhuddo eich disgynyddion chi hefyd.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

2:10  “Ewch drosodd i ynys Cyprus i weld, neu anfonwch rywun i Cedar i ymchwilio. Ydy'r fath beth wedi digwydd erioed o'r blaen?

2:11  Oes gwlad arall wedi newid ei duwiau? (A dydy'r rheiny ddim yn dduwiau go iawn!) Ond mae fy mhobl i wedi fy ffeirio i, y Duw gwych, am ‛dduwiau‛ sy'n ddim ond delwau diwerth.

2:12  Mae'r nefoedd mewn sioc fod y fath beth yn gallu digwydd! Mae'n ddychryn! Mae'r peth yn syfrdanol!” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

2:13  “Mae fy mhobl wedi gwneud dau beth drwg: maen nhw wedi troi cefn arna i, y ffynnon o ddŵr glân gloyw, a chloddio pydewau iddyn nhw'u hunain – pydewau wedi cracio sydd ddim yn dal dŵr!”

2:14  “Ydy Israel yn gaethwas? Na! Gafodd e ei eni'n gaethwas? Naddo! Felly, pam mae e'n cael ei gipio gan y gelyn?

2:15  Mae'r gelyn yn rhuo drosto fel llewod ifanc yn rhuo'n swnllyd. Mae'r wlad wedi'i difetha, a'i threfi'n adfeilion heb neb yn byw yno bellach.

2:16  A daw milwyr yr Aifft, o drefi Memffis a Tachpanches i siafio'ch pennau chi, bobl Israel.

2:17  Ti, Israel, ddaeth â hyn arnat dy hun, drwy droi dy gefn ar yr ARGLWYDD dy Dduw pan oedd e'n dangos y ffordd i ti.

2:18  Felly beth ydy pwynt mynd i lawr i'r Aifft neu droi at Asyria am help? Ydy yfed dŵr afon Nîl neu'r Ewffrates yn mynd i dy helpu di?

2:19  Bydd dy ddrygioni'n dod â'i gosb, a'r ffaith i ti droi cefn arna i yn dysgu gwers i ti. Cei weld fod troi cefn ar yr ARGLWYDD dy Dduw a dangos dim parch tuag ata i yn ddrwg iawn ac yn gwneud niwed mawr,” —meddai'r Meistr, yr ARGLWYDD hollbwerus.

2:20  “Ymhell bell yn ôl torrais yr iau oedd ar dy war a dryllio'r rhaffau oedd yn dy rwymo; ond dyma ti'n dweud, ‘Wna i ddim dy wasanaethu di!’ Felly addolaist dy ‛dduwiau‛ ar ben pob bryn a than pob coeden ddeiliog, a gorweddian ar led fel putain.

2:21  Rôn i wedi dy blannu di yn y tir fel gwinwydden arbennig o'r math gorau. Sut wnest ti droi'n winwydden wyllt a'i ffrwyth yn ddrwg a drewllyd?

2:22  Gelli drio defnyddio powdr golchi a llwythi o sebon i geisio ymolchi, ond dw i'n dal i weld staen dy euogrwydd di.” —y Meistr, yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

2:23  “Sut elli di ddweud, ‘Dw i ddim yn aflan. Wnes i ddim addoli duwiau Baal’? Meddylia beth wnest ti yn y dyffryn! Rwyt fel camel ifanc yn rhuthro i bob cyfeiriad a ddim yn gwybod ble i droi!

2:24  Rwyt fel asen wyllt wedi'i magu yn yr anialwch yn sniffian yr awyr am gymar pan mae'n amser paru. Does dim modd ei dal hi'n ôl pan mae'r nwyd yna. Does dim rhaid i'r asynnod flino yn rhedeg ar ei hôl, mae hi yna'n disgwyl amdanyn nhw adeg paru.

2:25  Paid gadael i dy esgidiau dreulio a dy wddf sychu yn rhedeg ar ôl duwiau eraill. Ond meddet ti, ‘Na, does dim pwynt! Dw i'n caru'r duwiau eraill yna, a dw i am fynd ar eu holau nhw eto.’

2:26  Fel lleidr, dydy Israel ddim ond yn teimlo cywilydd pan mae wedi cael ei ddal! Brenhinoedd a swyddogion, offeiriaid a phroffwydi – maen nhw i gyd yr un fath.

2:27  Maen nhw'n dweud wrth ddarn o bren, ‘Ti ydy fy nhad i!’ ac wrth garreg, ‘Ti ydy fy mam, ddaeth â fi i'r byd!’ Ydyn, maen nhw wedi troi cefn arna i yn lle troi ata i. Ond wedyn, pan maen nhw mewn trafferthion maen nhw'n gweiddi arna i, ‘Tyrd, achub ni!’

2:28  Felly, ble mae'r duwiau rwyt ti wedi'u gwneud i ti dy hun? Gad iddyn nhw ddod i dy achub di, os gallan nhw, pan wyt ti mewn trafferthion! Wedi'r cwbl, Jwda, mae gen ti gymaint o dduwiau ag sydd gen ti o drefi!

2:29  Pam dych chi'n rhoi'r bai arna i? Chi ydy'r rhai sydd wedi gwrthryfela yn fy erbyn i.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

2:30  “Dyma fi'n cosbi dy bobl, ond doedd dim pwynt; doedden nhw ddim yn fodlon cael eu cywiro. Chi eich hunain laddodd eich proffwydi fel llew ffyrnig yn ymosod ar ei brae.”

2:31  Bobl, gwrandwch beth mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud! “Ydw i wedi bod fel anialwch i Israel? Ydw i wedi bod fel tir tywyll i chi? Felly, pam mae fy mhobl yn dweud, ‘Dŷn ni'n rhydd i wneud beth leiciwn ni. Dŷn ni ddim am droi atat byth eto’?

2:32  Ydy merch ifanc yn anghofio gwisgo'i thlysau? Ydy priodferch yn anghofio'i gwisg briodas? Na! – Ond mae fy mhobl wedi fy anghofio i ers gormod o flynyddoedd i'w cyfri.

2:33  Ti'n un da iawn am redeg ar ôl dy gariadon. Byddai'r butain fwya profiadol yn dysgu lot fawr gen ti!

2:34  Ar ben hynny, mae olion gwaed y tlawd a'r diniwed ar eich dillad, er eich bod chi ddim wedi'u dal nhw yn torri i mewn i'ch tai. Ac eto, er gwaetha'r cwbl

2:35  ti'n dal i ddweud, ‘Dw i wedi gwneud dim byd o'i le; does bosib ei fod e'n dal yn ddig hefo fi!’ Gwylia dy hun! Dw i'n mynd i dy farnu di am ddweud, ‘Dw i ddim wedi pechu.’

2:36  Pam wyt ti'n ei chael hi mor hawdd newid ochr? Gofyn am help un, ac wedyn y llall! Byddi di'n cael dy siomi gan yr Aifft yn union fel y cest ti dy siomi gan Asyria.

2:37  Byddi'n dod allan o'r sefyllfa yma hefo dy ddwylo dros dy wyneb mewn cywilydd. Mae'r ARGLWYDD wedi gwrthod y rhai rwyt ti'n pwyso arnyn nhw; fyddi di ddim yn llwyddo gyda'u help nhw.

Chapter 3

3:1  Os ydy dyn yn ysgaru ei wraig, a hithau wedyn yn ei adael ac yn priodi rhywun arall, dydy'r dyn cyntaf ddim yn gallu ei chymryd hi yn ôl. Byddai gwneud hynny'n llygru'r tir! Ti wedi actio fel putain gyda dy holl gariadon; felly wyt ti'n meddwl y cei di ddod yn ôl ata i?” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

3:2  “Edrych ar y bryniau o dy gwmpas! Oes rhywle rwyt heb orwedd i gael rhyw? Roeddet ti'n eistedd ar ochr y ffordd, fel Bedowin yn yr anialwch, yn disgwyl amdanyn nhw! Ti wedi llygru'r tir gyda dy holl buteinio a'th ddrygioni.

3:3  Dyna pam does dim glaw wedi bod, a dim sôn am gawodydd y gwanwyn. Ond roeddet ti mor benstiff â phutain ac yn teimlo dim cywilydd o gwbl.

3:4  Ac eto dyma ti'n galw arna i, ‘Fy nhad! Ti wedi bod yn ffrind agos ers pan o'n i'n ifanc –

3:5  Wyt ti'n mynd i ddal dig am byth? Wyt ti ddim yn mynd i aros felly, nac wyt?’ Ie, dyna beth ti'n ddweud, ond yna'n dal i wneud cymaint o ddrwg ag y medri di!”

3:6  Pan oedd Joseia yn frenin dwedodd yr ARGLWYDD wrtho i, “Ti wedi gweld beth wnaeth Israel chwit-chwat – mynd i ben pob bryn uchel a gorwedd dan bob coeden ddeiliog a chwarae'r butain drwy addoli duwiau eraill.

3:7  Hyd yn oed wedyn, roeddwn i'n gobeithio y byddai hi'n troi'n ôl ata i. Ond wnaeth hi ddim. Ac roedd Jwda, ei chwaer anffyddlon, wedi gweld y cwbl.

3:8  Gwelodd fi'n rhoi papurau ysgariad i Israel ac yn ei hanfon hi i ffwrdd am fod yn anffyddlon i mi mor aml, drwy addoli duwiau eraill. Ond wnaeth hynny ddim gwahaniaeth i Jwda. Dyma hithau'n mynd ac yn puteinio yn union yr un fath!

3:9  Roedd Israel yn cymryd y cwbl mor ysgafn, ac roedd hi wedi llygru'r tir drwy addoli duwiau o bren a charreg.

3:10  Ond er gwaetha hyn i gyd, dydy Jwda, ei chwaer anffyddlon, ddim wedi troi'n ôl ata i go iawn. Dydy hi ddim ond yn esgus bod yn sori,” meddai'r ARGLWYDD.

3:11  A dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrtho i, “Roedd Israel chwit-chwat yn well na Jwda anffyddlon!

3:12  Felly, dos i wledydd y gogledd i ddweud wrth bobl Israel, ‘Tro yn ôl ata i, Israel anffyddlon!’ meddai'r ARGLWYDD. ‘Dw i ddim yn mynd i edrych yn flin arnat ti o hyn ymlaen. Dw i'n Dduw trugarog! Fydda i ddim yn dal dig am byth.

3:13  Dim ond i ti gyfaddef dy fai – cyfaddef dy fod wedi gwrthryfela yn erbyn yr ARGLWYDD dy Dduw a rhoi dy hun i dduwiau eraill dan bob coeden ddeiliog, cyfaddef dy fod ti ddim wedi gwrando arna i,’ meddai'r ARGLWYDD.

3:14  “‘Trowch yn ôl ata i, bobl anffyddlon,’ meddai'r ARGLWYDD. ‘Fi ydy'ch gŵr chi go iawn. Bydda i'n mynd â chi'n ôl i Seion – bob yn un o'r pentrefi a bob yn ddau o'r gwahanol deuluoedd.

3:15  Bydda i'n rhoi arweinwyr i chi sy'n ffyddlon i mi. Byddan nhw'n gofalu amdanoch chi'n ddoeth ac yn ddeallus.’

3:16  Bydd y boblogaeth yn cynyddu eto, a bryd hynny,” meddai'r ARGLWYDD, “fydd pobl ddim yn dweud pethau fel, ‘Mae gynnon ni Arch ymrwymiad yr ARGLWYDD!’ Fydd y peth ddim yn croesi'r meddwl. Fyddan nhw ddim yn ei chofio hi nac yn ei cholli hi! A fydd dim angen gwneud un newydd.

3:17  Bryd hynny bydd dinas Jerwsalem yn cael ei galw yn orsedd yr ARGLWYDD. Bydd pobl o wledydd y byd i gyd yn dod at ei gilydd yno i addoli'r ARGLWYDD. Fyddan nhw ddim yn dal ati'n ystyfnig i ddilyn y duedd sydd ynddyn nhw i wneud drwg.

3:18  Bryd hynny bydd pobl Jwda a phobl Israel yn teithio yn ôl gyda'i gilydd o'r gaethglud yn y gogledd. Byddan nhw'n dod yn ôl i'r wlad rois i i'w hynafiaid i'w hetifeddu.”

3:19  “Rôn i'n arfer meddwl, ‘Dw i'n mynd i dy drin di fel mab! Dw i'n mynd i roi'r tir hyfryd yma i ti – yr etifeddiaeth orau yn y byd i gyd!’ Rôn i'n arfer meddwl y byddet ti'n fy ngalw i ‘Fy nhad’ a byth yn troi cefn arna i.

3:20  Ond yn lle hynny, buoch yn anffyddlon i mi, bobl Israel, fel gwraig sy'n anffyddlon i'w gŵr.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

3:21  Mae lleisiau i'w clywed ar ben y bryniau, sŵn pobl Israel yn crio ac yn pledio ar eu ‛duwiau‛. Maen nhw wedi anghofio'r ARGLWYDD eu Duw a chrwydro mor bell oddi wrtho!

3:22  “Dewch yn ôl ata i, bobl anffyddlon; gadewch i mi eich gwella chi!” “Iawn! Dyma ni'n dod,” meddai'r bobl. “Ti ydy'r ARGLWYDD ein Duw ni.

3:23  Dydy eilun-dduwiau'r bryniau yn ddim ond twyll, a'r holl rialtwch wrth addoli ar y mynyddoedd. Yr ARGLWYDD ein Duw ydy'r unig un all achub Israel.

3:24  Ond mae Baal, y duw ffiaidd yna, wedi llyncu'r cwbl wnaeth ein hynafiaid weithio mor galed amdano o'r dechrau – eu defaid a'u gwartheg, eu meibion a'u merched.

3:25  Gadewch i ni orwedd mewn cywilydd, a'n gwarth fel blanced droson ni. Dŷn ni a'n hynafiaid wedi pechu yn erbyn yr ARGLWYDD ein Duw o'r dechrau cyntaf hyd heddiw. Dŷn ni ddim wedi bod yn ufudd iddo o gwbl.”

Chapter 4

4:1  “Dim ond i ti droi yn ôl, o Israel,” meddai'r ARGLWYDD “Ie, troi yn ôl! Cael gwared â'r eilun-dduwiau ffiaidd yna o'm golwg i a stopio crwydro o hyn ymlaen;

4:2  dweud y gwir, a bod yn onest wrth dyngu llw, ‘Mor sicr â bod yr ARGLWYDD yn fyw!’ Wedyn bydd y cenhedloedd am iddo'u bendithio nhw, a byddan nhw'n ymffrostio ynddo.”

4:3  Ie, dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud wrthoch chi, bobl Jwda a Jerwsalem: “Rhaid i chi drin y tir caled, a pheidio hau had da yng nghanol drain;

4:4  rhoi eich hunain yn llwyr i'r ARGLWYDD, newid eich agwedd a chael gwared â phob rhwystr. Os na wnewch chi, bydda i'n ddig. Bydda i fel tân yn llosgi a neb yn gallu ei ddiffodd, o achos yr holl ddrwg dych chi wedi'i wneud.”

4:5  Yr ARGLWYDD: “Cyhoeddwch hyn yn Jwda, a dweud wrth bawb yn Jerwsalem: ‘Chwythwch y corn hwrdd i rybuddio pobl drwy'r wlad i gyd.’ Gwaeddwch yn uchel, ‘Dewch, rhaid dianc i'r trefi caerog!’

4:6  Codwch arwydd yn dweud, ‘I Seion!’ Ffowch i le saff! Peidiwch sefyllian! Dw i ar fin dod â dinistr o gyfeiriad y gogledd – trychineb ofnadwy!

4:7  Mae llew wedi dod allan o'i ffau! Mae'r un sy'n dinistrio cenhedloedd ar ei ffordd. Mae'n dod i ddifetha'r wlad, a gwneud ei threfi'n adfeilion lle bydd neb yn byw.

4:8  Felly gwisgwch sachliain, a galaru ac udo: ‘Mae'r ARGLWYDD yn dal wedi digio'n lân hefo ni.’”

4:9  “Y diwrnod hwnnw,” meddai'r ARGLWYDD, “bydd y brenin a'i swyddogion wedi colli pob hyder. Bydd yr offeiriaid yn syfrdan a'r proffwydi'n methu dweud gair.”

4:10  Fy ymateb i oedd, “O! Feistr, ARGLWYDD, mae'n rhaid dy fod ti wedi twyllo'r bobl yma'n llwyr, a Jerwsalem hefyd! Roeddet ti wedi addo heddwch i Jerwsalem, ond mae cleddyf yn cyffwrdd ein gyddfau ni!”

4:11  Bryd hynny bydd yr ARGLWYDD yn dweud wrth y bobl yma ac wrth Jerwsalem, “Bydd gwynt poeth o fryniau'r anialwch yn chwythu ar fy mhobl druan. Nid rhyw wynt ysgafn i nithio'r had a chwythu'r us i ffwrdd fydd e.

4:12  Na, bydd yn wynt llawer rhy gryf i hynny! Dw i fy hun yn mynd i'w barnu nhw.”

4:13  Edrychwch! Mae'r gelyn yn dod fel cymylau'n casglu. Mae sŵn ei gerbydau fel sŵn corwynt, a'i geffylau yn gyflymach nag eryrod. “Gwae ni, mae hi ar ben arnon ni!” meddai'r bobl.

4:14  O, Jerwsalem, golcha'r drwg o dy galon i ti gael dy achub. Am faint wyt ti'n mynd i ddal gafael yn dy syniadau dinistriol?

4:15  Mae negeswyr yn dod i gyhoeddi dinistr o dref Dan ac o fryniau Effraim.

4:16  Cyhoeddwch i'r gwledydd o'i chwmpas, “Maen nhw yma!” a dwedwch wrth Jerwsalem, “Mae'r rhai sy'n ymosod ar ddinasoedd wedi dod o wlad bell, ac yn bloeddio, ‘I'r gad!’ yn erbyn trefi Jwda.”

4:17  Maen nhw'n cau amdani o bob cyfeiriad, fel gwylwyr yn gofalu am gae. “Ydy, mae hi wedi gwrthryfela yn fy erbyn i,” meddai'r ARGLWYDD.

4:18  Ti wedi dod â hyn arnat dy hun, achos y ffordd rwyt wedi byw a'r pethau rwyt wedi'u gwneud. Bydd dy gosb yn brofiad chwerw! Bydd fel cleddyf yn treiddio i'r byw!

4:19  Jeremeia: O'r poen dw i'n ei deimlo! Mae fel gwayw yn fy mol, ac mae fy nghalon i'n pwmpio'n wyllt. Alla i ddim cadw'n dawel wrth glywed y corn hwrdd yn seinio a'r milwyr yn gweiddi “I'r gad!”

4:20  Mae un dinistr yn dod ar ôl y llall, nes bod y wlad i gyd wedi'i difetha. Yn sydyn mae pob pabell wedi'i dinistrio, a'u llenni wedi'u rhwygo mewn chwinciad.

4:21  Am faint mae'n rhaid edrych ar faneri'r gelyn? Am faint fydd raid i'r rhyfela fynd ymlaen?

4:22  Yr ARGLWYDD: “Mae fy mhobl yn ffyliaid. Dŷn nhw ddim yn fy nabod i go iawn. Maen nhw fel plant heb ddim sens. Dŷn nhw'n deall dim byd! Maen nhw'n hen lawiau ar wneud drwg, ond ddim yn gwybod sut i wneud beth sy'n dda.”

4:23  Jeremeia: Edrychais ar y ddaear, ac roedd yn anrhefn gwag. Edrychais i'r awyr, a doedd dim golau!

4:24  Edrychais ar y mynyddoedd, ac roedden nhw'n crynu! Roedd y bryniau i gyd yn gwegian.

4:25  Edrychais eto – doedd dim pobl yn unman, ac roedd yr adar i gyd wedi hedfan i ffwrdd.

4:26  Edrychais, ac roedd y tir amaeth wedi troi'n anialwch, a'r trefi i gyd yn adfeilion. Yr ARGLWYDD oedd wedi achosi'r cwbl, am ei fod wedi digio'n lân hefo ni.

4:27  Ie, dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Bydd y tir i gyd yn destun sioc ond fydda i ddim yn ei ddinistrio'n llwyr.

4:28  Bydd y ddaear yn galaru, a'r awyr wedi tywyllu. Dw i wedi dweud yn glir beth dw i am ei wneud, a dw i ddim yn bwriadu newid fy meddwl.”

4:29  Mae sŵn y marchogion a'r bwasaethwyr yn dod, ac mae pawb yn ffoi o'r trefi. Maen nhw'n cuddio yn y llwyni, ac yn dringo'r clogwyni. Mae'r trefi'n wag – does neb ar ôl ynddyn nhw!

4:30  A thithau'r ddinas sy'n mynd i gael dy ddinistrio: Beth wyt ti'n wneud yn dy ddillad gorau? Pam wyt ti'n addurno dy hun hefo dy dlysau? Pam wyt ti'n rhoi colur ar dy lygaid? Does dim pwynt i ti wisgo colur. Mae dy ‛gariadon‛ wedi dy wrthod; maen nhw eisiau dy ladd di!

4:31  A dweud y gwir, dw i wedi clywed sŵn crio, sŵn gwraig ifanc mewn poen wrth gael ei babi cyntaf, sŵn Seion yn anadlu'n drwm, ac yn pledio am help: “Mae ar ben arna i! Mae'r llofruddion yma wedi cael y gorau arna i.”

Chapter 5

5:1  Yr ARGLWYDD: “Ewch yn ôl ac ymlaen drwy strydoedd Jerwsalem. Edrychwch yn fanwl ym mhobman; chwiliwch yn ei sgwariau cyhoeddus. Os allwch chi ddod o hyd i un person sy'n gwneud beth sy'n iawn ac yn onest, gwna i faddau i'r ddinas gyfan!” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

5:2  Jeremeia: Mae'r bobl yma'n tyngu llw, “Mor sicr â bod yr ARGLWYDD yn fyw …” Ond y gwir ydy fod eu geiriau'n gelwydd!

5:3  O ARGLWYDD, onid gonestrwydd wyt ti eisiau? Ti'n ei cosbi nhw, a dŷn nhw'n cymryd dim sylw. Bron i ti eu dinistrio, ond maen nhw'n gwrthod cael eu cywiro. Maen nhw mor ystyfnig, ac yn gwrthod newid eu ffyrdd.

5:4  Wedyn dyma fi'n meddwl, “Pobl dlawd gyffredin ydy'r rhain. Maen nhw wedi ymddwyn yn ddwl; dŷn nhw ddim yn gwybod beth mae'r ARGLWYDD eisiau, a beth mae Duw yn ei ddisgwyl ganddyn nhw.

5:5  Gwna i fynd i siarad gyda'r arweinwyr. Byddan nhw'n gwybod beth mae'r ARGLWYDD eisiau, a beth mae Duw yn ei ddisgwyl ganddyn nhw.” Ond roedden nhw hefyd fel ychen wedi torri'r iau yn gwrthod gadael i Dduw eu harwain nhw.

5:6  Felly, bydd y gelyn yn dod i ymosod fel llew o'r goedwig. Bydd yn neidio arnyn nhw fel blaidd o'r anialwch. Bydd fel llewpard yn stelcian tu allan i'w trefi, a bydd unrhyw un sy'n mentro allan yn cael ei rwygo'n ddarnau! Maen nhw wedi gwrthryfela ac wedi troi cefn ar Dduw mor aml.

5:7  Yr ARGLWYDD: “Jerwsalem – sut alla i faddau i ti am hyn? Mae dy bobl wedi troi cefn arna i. Maen nhw wedi cymryd llw i ‛dduwiau‛ sydd ddim yn bod! Er fy mod i wedi rhoi popeth oedd ei angen iddyn nhw dyma nhw'n ymddwyn fel gwraig sy'n anffyddlon i'w gŵr. Maen nhw'n heidio i dai puteiniaid,

5:8  fel meirch cryfion yn awchu am gaseg; pob un yn gweryru am wraig ei gymydog.

5:9  Ddylwn i ddim eu cosbi nhw am hyn?” meddai'r ARGLWYDD. “Ddylwn i ddim dial ar wlad fel yma?”

5:10  Yr ARGLWYDD (wrth fyddin y gelyn): “Ewch i lawr y rhesi o goed gwinwydd, a difetha, ond peidiwch â'u dinistrio nhw'n llwyr. Torrwch y canghennau sy'n blaguro i ffwrdd, achos dŷn nhw ddim yn perthyn i'r ARGLWYDD.

5:11  Mae pobl Israel a Jwda wedi bod yn anffyddlon i mi.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

5:12  “Ydyn, maen nhw wedi gwrthod credu'r ARGLWYDD a dweud pethau fel, ‘Dydy e'n neb! Does dim dinistr i ddod go iawn. Welwn ni ddim rhyfel na newyn.

5:13  Mae'r proffwydi'n malu awyr! Dydy Duw ddim wedi rhoi neges iddyn nhw! Gadewch i'r hyn maen nhw'n ddweud ddigwydd iddyn nhw'u hunain!’”

5:14  Felly, dyma mae'r ARGLWYDD, y Duw hollbwerus, yn ei ddweud: “Am eu bod nhw'n dweud hyn, dw i'n mynd i roi neges i ti fydd fel fflam dân yn eu llosgi nhw fel petaen nhw'n goed tân.”

5:15  “Gwranda Israel,” meddai'r ARGLWYDD. “Dw i'n mynd i ddod â gwlad o bell i ymosod arnat ti – gwlad sydd wedi bod o gwmpas ers talwm. Ti ddim yn siarad ei hiaith hi nac yn deall beth mae'r bobl yn ei ddweud.

5:16  Mae ei milwyr i gyd yn gryfion, a'i chawell saethau fel bedd agored.

5:17  Byddan nhw'n bwyta dy gnydau a dy fwyd. Byddan nhw'n lladd dy feibion a dy ferched. Byddan nhw'n bwyta dy ddefaid a dy wartheg. Byddan nhw'n difetha dy goed gwinwydd a dy goed ffigys. Byddan nhw'n ymosod, ac yn dinistrio dy gaerau amddiffynnol – a thithau'n meddwl eu bod nhw mor saff!

5:18  “Ond hyd yn oed bryd hynny fydda i ddim yn eich dinistrio chi'n llwyr,” meddai'r ARGLWYDD.

5:19  “A Jeremeia, pan fydd y bobl yn gofyn, ‘Pam mae'r ARGLWYDD ein Duw wedi gwneud y pethau yma i ni?’, byddi di'n ateb, ‘Am eich bod wedi'i wrthod e, a gwasanaethu duwiau estron yn eich gwlad eich hunain, byddwch chi'n gwasanaethu pobl estron mewn gwlad ddieithr.’”

5:20  “Dwedwch fel hyn wrth ddisgynyddion Jacob, a chyhoeddwch y peth drwy Jwda:

5:21  ‘Gwrandwch, chi bobl ddwl sy'n deall dim – chi sydd â llygaid, ond yn gweld dim, chi sydd â chlustiau, ond yn clywed dim.

5:22  Oes gynnoch chi ddim parch ata i?’ meddai'r ARGLWYDD. ‘Ddylech chi ddim gwingo mewn ofn o mlaen i? Fi roddodd dywod ar y traeth fel ffin nad ydy'r môr i'w chroesi. Er bod y tonnau'n hyrddio, fyddan nhw ddim yn llwyddo; er eu bod nhw'n rhuo, ân nhw ddim heibio.

5:23  Ond mae'r bobl yma mor benstiff, ac yn tynnu'n groes; maen nhw wedi troi cefn a mynd eu ffordd eu hunain.

5:24  Dŷn nhw ddim wir o ddifrif yn dweud, “Gadewch i ni barchu'r ARGLWYDD ein Duw. Mae'n rhoi'r glaw i ni yn y gwanwyn a'r hydref; mae'n rhoi'r cynhaeaf i ni ar yr adeg iawn.”

5:25  Mae'ch drygioni wedi rhoi stop ar y pethau yma! Mae'ch pechodau chi wedi cadw'r glaw i ffwrdd.’

5:26  ‘Mae yna bobl ddrwg iawn ymhlith fy mhobl i. Maen nhw fel helwyr adar yn cuddio ac yn gwylio, ar ôl gosod trapiau i ddal pobl.

5:27  Fel caets sy'n llawn o adar wedi'u dal, mae eu tai'n llawn o enillion eu twyll. Dyna pam maen nhw mor gyfoethog a phwerus,

5:28  wedi pesgi ac yn edrych mor dda. Does dim pen draw i'w drygioni nhw! Dŷn nhw ddim yn rhoi cyfiawnder i'r amddifad, nac yn amddiffyn hawliau pobl dlawd.

5:29  Ddylwn i ddim eu cosbi nhw am hyn?’ meddai'r ARGLWYDD. ‘Ddylwn i ddim dial ar wlad fel yma?’

5:30  Mae beth sy'n digwydd yn y wlad yma'n erchyll, mae'n warthus!

5:31  Mae'r proffwydi'n dweud celwydd, a'r offeiriaid yn rheoli fel maen nhw eisiau. Ac mae fy mhobl i wrth eu boddau gyda'r sefyllfa! Ond beth wnewch chi pan ddaw'r cwbl i ben?”

Chapter 6

6:1  “Bobl Benjamin, ffowch i le saff! A dianc o ganol Jerwsalem! Chwythwch y corn hwrdd yn Tecoa, a chynnau tân yn Beth-hacerem i rybuddio'r bobl. Mae byddin yn dod o'r gogledd i ddinistrio popeth.

6:2  Mae Seion hardd fel porfa hyfryd,

6:3  ond daw byddin iddi fel bugeiliaid yn arwain eu praidd. Byddan nhw'n codi eu pebyll o'i chwmpas, a bydd yn cael ei phori nes bydd dim ar ôl!

6:4  ‘Paratowch i ymladd yn ei herbyn! Dewch! Gadewch i ni ymosod arni ganol dydd!’ ‘Hen dro, mae'n dechrau nosi – mae'r haul yn machlud a'r cysgodion yn hir.’

6:5  ‘Sdim ots! Gadewch i ni ymosod ganol nos, a dinistrio'i phalasau yn llwyr.’

6:6  Ie, dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud: ‘Torrwch goed a chodi ramp i ymosod ar ei waliau. Hi ydy'r ddinas sydd i'w chosbi; does dim byd ond gormes ynddi!

6:7  Mae rhyw ddrwg yn tarddu ohoni'n ddi-baid, fel dŵr yn llifo o ffynnon. Sŵn trais a dinistr sydd i'w glywed ar ei strydoedd; a dw i'n gweld dim ond pobl wedi'u hanafu ym mhobman.’

6:8  Felly dysga dy wers, Jerwsalem! Neu bydda i'n troi yn dy erbyn, ac yn dy ddinistrio'n llwyr. Fydd neb yn byw ynot ti!”

6:9  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud: “Byddan nhw'n lloffa'n llwyr y rhai fydd wedi'u gadael ar ôl. Byddan nhw fel casglwr grawnwin yn edrych dros y brigau yr ail waith i wneud yn siŵr fod dim ffrwyth wedi'i adael.”

6:10  Jeremeia: “Ond pwy sy'n mynd i wrando hyd yn oed os gwna i eu rhybuddio nhw? Maen nhw'n gwrthod gwrando. Dŷn nhw'n cymryd dim sylw! Mae dy neges, ARGLWYDD, yn jôc – does ganddyn nhw ddim eisiau ei chlywed!

6:11  Fel ti, dw i'n hollol ddig gyda nhw, ARGLWYDD; alla i ddim ei ddal yn ôl.” Yr ARGLWYDD: “Felly tywallt dy ddig ar y plant sy'n chwarae ar y stryd, ac ar y criw o bobl ifanc. Bydd cyplau priod yn cael eu cymryd i ffwrdd, y bobl hŷn a'r henoed.

6:12  Bydd eu tai'n cael eu rhoi i'r gelynion, a'u caeau, a'u gwragedd hefyd! Dw i'n mynd i daro pawb sy'n byw yn y wlad yma!” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

6:13  “Maen nhw i gyd yn farus am elw anonest – y bobl gyffredin a'r arweinwyr. Hyd yn oed y proffwydi a'r offeiriaid – maen nhw i gyd yn twyllo!

6:14  Mae'r help maen nhw'n ei gynnig yn arwynebol a gwag. ‘Bydd popeth yn iawn,’ medden nhw; Ond dydy popeth ddim yn iawn!

6:15  Dylai fod cywilydd arnyn nhw am y fath beth! Ond na! Does ganddyn nhw ddim mymryn o gywilydd. Dŷn nhw ddim yn gwybod beth ydy gwrido! Felly byddan nhw'n cael eu lladd gyda pawb arall. Bydda i'n eu cosbi nhw, a byddan nhw'n syrthio.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

6:16  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Dych chi'n sefyll ar groesffordd, felly holwch am yr hen lwybrau – sef y ffordd sy'n arwain i fendith. Ewch ar hyd honno a cewch orffwys wedyn.” Ond ymateb y bobl oedd, “Na, dim diolch!”

6:17  “Anfonais broffwydi fel gwylwyr i'ch rhybuddio chi. Os ydy'r corn hwrdd yn rhoi rhybudd, rhaid i chi ymateb. Ond roeddech chi'n gwrthod cymryd unrhyw sylw.

6:18  Felly, chi'r cenhedloedd, gwrandwch ar hyn. Cewch weld beth fydd yn digwydd i'r bobl yma.

6:19  Gwranda dithau, ddaear. Dw i'n dod â dinistr ar y bobl yma. Bydda i'n talu'n ôl iddyn nhw am eu holl gynllwynio. Dŷn nhw ddim wedi cymryd sylw o beth dw i'n ddweud, ac maen nhw wedi gwrthod beth dw i'n ddysgu iddyn nhw.

6:20  Beth ydy pwynt cyflwyno thus o Sheba i mi, neu sbeisiau persawrus o wlad bell? Dw i ddim yn gallu derbyn eich offrymau i'w llosgi, a dydy'ch aberthau chi ddim yn plesio chwaith.”

6:21  Felly, dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Dw i'n mynd i osod cerrig o'u blaenau nhw, i wneud i'r bobl yma faglu a syrthio. Bydd rhieni a phlant, cymdogion a ffrindiau yn marw.”

6:22  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Gwyliwch! Mae byddin yn dod o gyfeiriad y gogledd. Mae gwlad gref ym mhen draw'r byd yn paratoi i fynd i ryfel.

6:23  Mae ei milwyr wedi gafael yn y bwa a'r cleddyf; maen nhw'n greulon a fyddan nhw'n dangos dim trugaredd. Mae sŵn eu ceffylau'n carlamu fel sŵn y môr yn rhuo. Mae eu rhengoedd nhw mor ddisgybledig, ac maen nhw'n dod yn eich erbyn chi, bobl Seion.”

6:24  Y bobl: “Dŷn ni wedi clywed amdanyn nhw, does dim byd allwn ni ei wneud. Mae dychryn wedi gafael ynon ni fel gwraig mewn poen wrth gael babi.

6:25  Paid mentro allan i gefn gwlad. Paid mynd allan ar y ffyrdd. Mae cleddyf y gelyn yn barod. Does ond dychryn ym mhobman!”

6:26  Jeremeia: “Fy mhobl annwyl, gwisgwch sachliain a rholio mewn lludw. Galarwch ac wylwch fel petai eich unig blentyn wedi marw – dyna'r golled fwya chwerw! Mae'r gelyn sy'n dinistrio yn dod unrhyw funud!”

6:27  Yr ARGLWYDD: “Jeremeia, dw i am i ti brofi fy mhobl, fel un sy'n profi safon metel. Dw i am i ti eu gwylio nhw, a phwyso a mesur.”

6:28  Jeremeia: “Maen nhw'n ofnadwy o benstiff, yn dweud celwyddau, ac mor galed â haearn neu bres. Maen nhw i gyd yn creu llanast llwyr!

6:29  Mae'r fegin yn chwythu'n ffyrnig, a'r tân yn poethi. Ond mae gormod o amhurdeb i'r plwm ei symud. Mae'r broses o buro wedi methu, a'r drwg yn dal yno.

6:30  ‛Arian diwerth‛ ydy'r enw arnyn nhw, am fod yr ARGLWYDD wedi'u gwrthod nhw.”

Chapter 7

7:1  Dyma neges arall roddodd yr ARGLWYDD i Jeremeia:

7:2  “Dos i sefyll wrth y giât i deml yr ARGLWYDD, a chyhoeddi'r neges yma: ‘Bobl Jwda, sy'n mynd i mewn drwy'r giatiau yma i addoli'r ARGLWYDD, gwrandwch!

7:3  Mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn dweud fod rhaid i chi ddechrau newid eich ffyrdd. Os gwnewch chi, cewch chi aros yn eich gwlad.

7:4  Peidiwch credu'r twyll sy'n addo y byddwch chi'n saff wrth ddweud, “Teml yr ARGLWYDD ydy hon! Teml yr ARGLWYDD ydy hi! Teml yr ARGLWYDD!”

7:5  “‘Rhaid i chi newid eich ffyrdd, dechrau trin pobl eraill yn deg,

7:6  peidio cam-drin mewnfudwyr, plant amddifad a gwragedd gweddwon. Peidio lladd pobl ddiniwed ac addoli eilun-dduwiau paganaidd. Dych chi ond yn gwneud drwg i chi'ch hunain!

7:7  Os newidiwch chi eich ffyrdd, bydda i'n gadael i chi aros yn y wlad yma, sef y wlad rois i i'ch hynafiaid chi i'w chadw am byth bythoedd.

7:8  “‘Ond dyma chi, yn credu'r celwydd fydd ddim help i chi yn y diwedd!

7:9  Ydy'n iawn eich bod chi'n dwyn, llofruddio, godinebu, dweud celwydd ar lw, llosgi arogldarth i Baal, ac addoli eilun-dduwiau dych chi'n gwybod dim amdanyn nhw,

7:10  ac wedyn yn dod i sefyll yn y deml yma – fy nheml i – a dweud, “Dŷn ni'n saff!”? Yna cario ymlaen i wneud yr holl bethau ffiaidd yna!

7:11  Ydy'r deml yma – fy nheml i – wedi troi'n guddfan i ladron? Gwyliwch eich hunain! Dw i wedi gweld beth rydych chi'n wneud,’” meddai'r ARGLWYDD.

7:12  “‘Ewch i Seilo, lle roeddwn i'n cael fy addoli o'r blaen. Ewch i weld beth wnes i yno, o achos yr holl bethau drwg wnaeth fy mhobl – pobl Israel.

7:13  A nawr, dych chi'n gwneud yr un pethau!’” meddai'r ARGLWYDD. “‘Dw i wedi ceisio dweud wrthoch chi dro ar ôl tro, ond doeddech chi ddim am wrando. Rôn i'n galw arnoch chi, ond doeddech chi ddim am ateb.

7:14  Felly, dw i'n mynd i ddinistrio'r deml yma dych chi'n meddwl fydd yn eich cadw chi'n saff – ie, fy nheml i fy hun. Dw i'n mynd i ddinistrio'r lle yma rois i i chi a'ch hynafiaid, yn union fel y gwnes i ddinistrio Seilo!

7:15  Dw i'n mynd i'ch gyrru chi o'm golwg i, yn union fel gwnes i yrru pobl Israel i ffwrdd.’”

7:16  “A ti Jeremeia, paid gweddïo dros y bobl yma. Paid galw arna i na gweddïo drostyn nhw. Paid pledio arna i i'w helpu nhw, achos fydda i ddim yn gwrando arnat ti.

7:17  Wyt ti ddim yn gweld beth maen nhw'n ei wneud drwy drefi Jwda a strydoedd Jerwsalem?

7:18  Mae'r plant yn casglu coed tân, y tadau'n cynnau'r tân a'r gwragedd yn paratoi toes i wneud cacennau i'r dduwies maen nhw'n ei galw'n ‛Frenhines y Nefoedd‛! Maen nhw'n tywallt offrwm o ddiod i dduwiau paganaidd dim ond i'm gwylltio i.

7:19  Ond dim fi ydy'r un sy'n cael ei frifo!” meddai'r ARGLWYDD. “Brifo nhw'u hunain, a chywilyddio nhw'n hunain maen nhw yn y pen draw.”

7:20  Felly dyma mae'r Meistr, yr ARGLWYDD, yn ei ddweud: “Dw i'n wyllt gandryll, a bydda i'n tywallt fy llid ar y lle yma. Bydd pobl ac anifeiliaid, coed a chnydau yn cael eu dinistrio. Bydd fel tân sydd ddim yn diffodd.”

7:21  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: “Cymerwch gig yr offrwm sydd i'w losgi'n llwyr a'i ychwanegu at yr aberthau eraill. Waeth i chi fwyta hwnnw hefyd!

7:22  Pan ddes i â'ch hynafiaid chi allan o wlad yr Aifft, nid rhoi rheolau iddyn nhw am offrymau i'w llosgi ac aberthau wnes i.

7:23  Beth ddwedais i oedd, ‘Gwrandwch ar beth dw i'n ddweud. Bydda i'n Dduw i chi a byddwch chi'n bobl i mi. Dw i eisiau i chi fyw yn union fel dw i'n dweud wrthoch chi, a bydd pethau'n mynd yn dda i chi.’

7:24  “Ond doedden nhw ddim am wrando na chymryd unrhyw sylw ohono i. Dim ond dilyn y duedd ynddyn nhw i wneud drwg, a mynd yn bellach oddi wrtho i yn lle dod yn nes.

7:25  Ond o'r diwrnod y daeth eich hynafiaid allan o'r Aifft hyd heddiw dw i wedi dal ati i anfon fy ngweision, y proffwydi, atoch chi, dro ar ôl tro.

7:26  Ond doedd neb yn gwrando arna i nac yn cymryd unrhyw sylw. Roedden nhw'n hollol benstiff – hyd yn oed yn waeth na'u hynafiaid.

7:27  “Dwed hyn i gyd wrthyn nhw, Jeremeia. Ond fyddan nhw ddim yn gwrando arnat ti. Byddi di'n galw arnyn nhw, ond paid disgwyl iddyn nhw ymateb.

7:28  Dwed wrthyn nhw, ‘Mae'r wlad yma wedi gwrthod gwrando ar yr ARGLWYDD ei Duw, a gwrthod cael ei dysgu. Mae gonestrwydd wedi diflannu! Dydy pobl ddim hyd yn oed yn honni ei ddilyn bellach!’

7:29  ‘Siafiwch eich gwallt, bobl Jerwsalem, a'i daflu i ffwrdd. Canwch gân angladdol ar ben y bryniau. Mae'r ARGLWYDD wedi'ch gwrthod, a throi ei gefn ar y genhedlaeth yma sydd wedi'i ddigio.’”

7:30  “Dw i wedi gwrthod pobl Jwda am eu bod nhw wedi gwneud drwg,” meddai'r ARGLWYDD. “Maen nhw'n llygru fy nheml i drwy osod eilun-dduwiau ffiaidd ynddi.

7:31  Maen nhw hefyd wedi codi allorau paganaidd yn Toffet yn Nyffryn Ben-hinnom. Maen nhw'n aberthu eu plant bach yn y tân! Wnes i erioed ddweud wrthyn nhw am wneud y fath beth. Fyddai peth felly byth wedi croesi fy meddwl i!

7:32  “Felly mae'r amser yn dod,” meddai'r ARGLWYDD, “pan fydd neb yn galw'r lle yn Toffet neu ddyffryn Ben-hinnom. ‛Dyffryn Llofruddiaeth‛ fydd enw'r lle. Fydd dim digon o le i gladdu pawb fydd yn cael eu lladd yno.

7:33  Bydd cyrff dynol yn fwyd i adar ac anifeiliaid gwyllt. Fydd yna neb ar ôl i'w dychryn nhw i ffwrdd.

7:34  Dw i'n mynd i roi taw ar sŵn pobl yn chwerthin a joio ar strydoedd Jerwsalem, ac yn mwynhau eu hunain mewn parti priodas. Bydd y wlad yn anialwch diffaith.”

Chapter 8

8:1  Meddai'r ARGLWYDD, “Bryd hynny, bydd esgyrn brenhinoedd Jwda yn cael eu cymryd allan o'u beddau, ac esgyrn y swyddogion hefyd, a'r offeiriaid a'r proffwydi, a phawb arall oedd yn byw yn Jerwsalem.

8:2  Byddan nhw'n cael eu gosod allan dan yr haul a'r lleuad a'r sêr. Dyma'r ‛duwiau‛ roedden nhw'n eu caru a'u gwasanaethu, yn addo bod yn ffyddlon iddyn nhw, yn ceisio arweiniad ganddyn nhw ac yn eu haddoli. A fydd yr esgyrn ddim yn cael eu casglu eto i'w claddu. Byddan nhw'n gorwedd fel tail ar wyneb y tir!

8:3  “Bydd rhai o'r bobl ddrwg yma wedi byw drwy'r cwbl a'u hanfon i ffwrdd i leoedd eraill. Ond byddai'n well gan y rheiny petaen nhw wedi marw!”—meddai'r ARGLWYDD hollbwerus.

8:4  “Jeremeia, dywed wrthyn nhw mai dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Pan mae pobl yn syrthio, ydyn nhw ddim yn codi eto? Pan maen nhw'n colli'r ffordd, ydyn nhw ddim yn troi yn ôl?

8:5  Os felly, pam mae'r bobl yma'n dal i fynd y ffordd arall? Pam mae pobl Jerwsalem yn dal i droi cefn arna i? Maen nhw'n dal gafael mewn twyll, ac yn gwrthod troi'n ôl ata i.

8:6  Dw i wedi gwrando'n ofalus arnyn nhw, a dŷn nhw ddim yn dweud y gwir. Does neb yn sori am y drwg maen nhw wedi'i wneud; neb yn dweud, “Dw i ar fai.” Maen nhw i gyd yn mynd eu ffordd eu hunain, fel ceffyl yn rhuthro i'r frwydr.

8:7  Mae'r crëyr yn gwybod pryd i fudo, a'r durtur, y wennol a'r garan. Maen nhw i gyd yn dod yn ôl ar yr adeg iawn o'r flwyddyn. Ond dydy fy mhobl i'n cymryd dim sylw o'r hyn dw i, yr ARGLWYDD, yn ei ofyn ganddyn nhw.

8:8  Sut allwch chi ddweud, “Dŷn ni'n ddoeth, mae Cyfraith yr ARGLWYDD gynnon ni”? Y gwir ydy fod athrawon y gyfraith yn ysgrifennu pethau sy'n gwyrdroi beth mae'n ei ddweud go iawn.

8:9  Bydd y dynion doeth yn cael eu cywilyddio. Byddan nhw'n syfrdan wrth gael eu cymryd i'r ddalfa. Nhw wnaeth wrthod neges yr ARGLWYDD – dydy hynny ddim yn ddoeth iawn!

8:10  Felly bydda i'n rhoi eu gwragedd i ddynion eraill, a'u tir i'w concwerwyr. Maen nhw i gyd yn farus am elw anonest – y bobl gyffredin a'r arweinwyr. Hyd yn oed y proffwydi a'r offeiriaid – maen nhw i gyd yn twyllo!

8:11  Mae'r help maen nhw'n ei gynnig yn arwynebol a gwag. “Bydd popeth yn iawn,” medden nhw; ond dydy popeth ddim yn iawn!

8:12  Dylai fod cywilydd arnyn nhw am y fath beth! Ond na! Does ganddyn nhw ddim mymryn o gywilydd. Dŷn nhw ddim yn gwybod beth ydy gwrido! Felly byddan nhw'n cael eu lladd gyda pawb arall. Bydda i'n eu cosbi nhw, a byddan nhw'n syrthio.’” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

8:13  “Pan oeddwn i eisiau casglu'r cynhaeaf,” meddai'r ARGLWYDD, “doedd dim grawnwin na ffigys yn tyfu ar y coed. Roedd hyd yn oed y dail ar y coed wedi gwywo. Roedden nhw wedi colli popeth rois i iddyn nhw.”

8:14  Y bobl: “Pam ydyn ni'n eistedd yma yn gwneud dim? Gadewch i ni ddianc i'r trefi caerog, a marw yno. Mae'r ARGLWYDD ein Duw wedi'n condemnio ni i farwolaeth. Mae e wedi gwneud i ni yfed dŵr gwenwynig am ein bod wedi pechu yn ei erbyn.

8:15  Roedden ni'n gobeithio y byddai popeth yn iawn, ond i ddim pwrpas; roedden ni'n edrych am amser gwell, ond dim ond dychryn gawson ni.

8:16  Mae sŵn ceffylau'r gelyn yn ffroeni i'w glywed yn Dan. Mae pawb yn crynu mewn ofn wrth glywed y ceffylau'n gweryru. Maen nhw ar eu ffordd i ddinistrio'r wlad a phopeth sydd ynddi! Maen nhw'n dod i ddinistrio'r trefi, a phawb sy'n byw ynddyn nhw.”

8:17  Yr ARGLWYDD: “Ydw, dw i'n anfon byddin y gelyn i'ch plith chi, fel nadroedd gwenwynig all neb eu swyno. A byddan nhw'n eich brathu chi.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

8:18  Jeremeia: “Dw i wedi fy llethu gan dristwch. Dw i'n teimlo'n sâl.

8:19  Gwrandwch ar fy mhobl druan yn gweiddi ar hyd a lled y wlad: ‘Ydy'r ARGLWYDD wedi gadael Seion? Ydy ei Brenin hi ddim yno bellach?’” Yr ARGLWYDD: “Pam maen nhw wedi fy nigio i gyda'u heilunod a'u delwau diwerth?

8:20  ‘Mae'r cynhaeaf heibio, mae'r haf wedi dod i ben, a dŷn ni'n dal ddim wedi'n hachub,’ medden nhw.”

8:21  Jeremeia: Dw i'n diodde wrth weld fy mhobl annwyl i'n diodde. Dw i'n galaru; dw i'n anobeithio.

8:22  Oes yna ddim eli yn Gilead? Oes dim meddyg yno? Felly pam nad ydy briw fy mhobl wedi gwella?

Chapter 9

9:1  O na fyddai fy mhen yn ffynnon ddŵr a'r dagrau yn pistyllio o'm llygaid, Wedyn byddwn i'n crio ddydd a nos am y rhai hynny o'm pobl sydd wedi cael eu lladd!

9:2  O na fyddai gen i gaban yn yr anialwch – llety lle mae teithwyr yn aros dros nos. Wedyn byddwn i'n gallu dianc, a mynd i ffwrdd oddi wrth fy mhobl. Maen nhw i gyd wedi bod yn anffyddlon i Dduw. Cynulleidfa o fradwyr ydyn nhw!

9:3  Yr ARGLWYDD: “Mae eu tafodau fel bwa wedi'i blygu i saethu celwyddau. Maen nhw wedi dod yn bwerus yn y wlad drwy fod yn anonest. Ac maen nhw wedi mynd o ddrwg i waeth! Does ganddyn nhw ddim eisiau fy nabod i.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

9:4  “Gwyliwch eich ffrindiau! Allwch chi ddim trystio'ch perthnasau hyd yn oed! Maen nhw i gyd yn twyllo'i gilydd, ac yn dweud celwyddau cas am ei gilydd.

9:5  Mae pawb yn twyllo'u ffrindiau. Does neb yn dweud y gwir. Maen nhw wedi hen arfer dweud celwydd: yn pechu, ac yn rhy wan i newid eu ffyrdd.

9:6  Pentyrru gormes ar ben gormes, a thwyll ar ben twyll! Does ganddyn nhw ddim eisiau fy nabod i,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

9:7  Felly, dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud: “Dw i'n mynd i'w puro nhw mewn tân a'u profi nhw. Beth arall alla i ei wneud â'm pobl druan?

9:8  Mae eu tafodau fel saethau marwol, yn dweud celwydd drwy'r amser. Maen nhw'n dweud eu bod yn dymuno'n dda i'w cymdogion, ond yn eu calon yn bwriadu brad!

9:9  Ddylwn i ddim eu cosbi nhw am hyn?” meddai'r ARGLWYDD. “Ddylwn i ddim dial ar wlad fel yma?”

9:10  Jeremeia: Dw i'n mynd i grio'n uchel am y mynyddoedd, a galaru dros diroedd pori'r anialwch. Maen nhw wedi llosgi, a does neb yn teithio'r ffordd honno. Does dim sŵn anifeiliaid yn brefu. Mae hyd yn oed yr adar a'r anifeiliaid gwyllt wedi dianc oddi yno.

9:11  Yr ARGLWYDD: “Bydda i'n gwneud Jerwsalem yn bentwr o rwbel, ac yn lle i siacaliaid fyw. Bydda i'n dinistrio pentrefi Jwda, a fydd neb yn gallu byw ynddyn nhw.”

9:12  Pwy sy'n ddigon doeth i ddeall pam mae hyn wedi digwydd? Gyda pwy mae'r ARGLWYDD wedi siarad, er mwyn iddo esbonio'r peth? Pam mae'r wlad wedi'i difetha'n llwyr, a'r tir fel anialwch does neb yn teithio drwyddo?

9:13  A dyma'r ARGLWYDD yn ateb, “Am eu bod nhw wedi troi cefn ar y ddysgeidiaeth rois i iddyn nhw. Dŷn nhw ddim wedi gwrando arna i, a gwneud beth rôn i'n ddweud.

9:14  Yn lle hynny maen nhw wedi bod yn hollol ystyfnig a gwneud beth maen nhw eisiau, ac wedi addoli'r duwiau Baal yr un fath â'u hynafiaid.

9:15  Felly, dyma dw i, Duw Israel, yr ARGLWYDD hollbwerus, yn ei ddweud: ‘Dw i'n mynd i roi profiadau chwerw yn fwyd i'r bobl, a dŵr gwenwynig barn iddyn nhw i'w yfed.’

9:16  “Dw i'n mynd i'w gyrru nhw ar chwâl. Byddan nhw ar goll mewn gwledydd dŷn nhw, fel eu hynafiaid, yn gwybod dim amdanyn nhw. Bydd byddinoedd eu gelynion yn mynd ar eu holau nes bydda i wedi'u dinistrio nhw'n llwyr.”

9:17  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud: “Meddyliwch yn ofalus beth sy'n digwydd. Galwch am y gwragedd sy'n galaru dros y meirw. Anfonwch am y rhai mwyaf profiadol.

9:18  Ie, galwch arnyn nhw i ddod ar frys, a dechrau wylofain yn uchel: crio nes bydd y dagrau'n llifo, a'n llygaid ni'n socian.

9:19  Mae sŵn crio uchel i'w glywed yn Seion: ‘Mae hi ar ben arnon ni! Dŷn ni wedi'n cywilyddio'n llwyr. Rhaid i ni adael ein gwlad, achos maen nhw wedi chwalu'n tai ni i gyd.’”

9:20  “Felly, chi wragedd, gwrandwch beth mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud. Gwrandwch yn ofalus ar ei eiriau. Dysgwch eich merched i alaru. Dysgwch y gân angladdol yma i'ch gilydd:

9:21  ‘Mae marwolaeth wedi dringo drwy'r ffenestri; mae wedi dod i mewn i'n palasau. Mae wedi cipio ein plant oedd yn chwarae yn y strydoedd, a'r bechgyn ifanc oedd yn cyfarfod yn y sgwâr yn y trefi.’”

9:22  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Bydd cyrff marw yn gorwedd fel tail wedi'i wasgaru ar gae, neu ŷd wedi'i dorri a'i adael yn sypiau, a neb yn ei gasglu.”

9:23  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Ddylai pobl glyfar ddim brolio'u clyfrwch, na'r pwerus eu bod nhw'n bobl bwerus; a ddylai pobl gyfoethog ddim brolio'u cyfoeth.

9:24  Dim ond un peth ddylai pobl frolio amdano: eu bod nhw yn fy nabod i, ac wedi deall mai fi ydy'r ARGLWYDD sy'n llawn cariad, yn deg, ac yn gwneud beth sy'n iawn ar y ddaear. A dw i eisiau i bobl wneud yr un fath.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

9:25  “Gwyliwch!” meddai'r ARGLWYDD. “Mae'r amser yn dod pan fydda i'n cosbi'r rhai sydd ddim ond wedi cael enwaediad corfforol –

9:26  pobl yr Aifft, Jwda, Edom, Ammon, Moab, a'r bobl sy'n byw ar ymylon yr anialwch. Does dim un ohonyn nhw wedi'u henwaedu go iawn, a dydy calon pobl Israel ddim wedi'i henwaedu go iawn chwaith.”

Chapter 10

10:1  Bobl Israel, gwrandwch beth mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud wrthoch chi: “Peidiwch gwneud yr un fath â'r gwledydd paganaidd. Peidiwch cymryd sylw o ‛arwyddion‛ y sêr a'r planedau, a gadael i bethau felly eich dychryn chi, fel maen nhw'n dychryn y gwledydd hynny.

10:2  Bobl Israel, gwrandwch beth mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud wrthoch chi: “Peidiwch gwneud yr un fath â'r gwledydd paganaidd. Peidiwch cymryd sylw o ‛arwyddion‛ y sêr a'r planedau, a gadael i bethau felly eich dychryn chi, fel maen nhw'n dychryn y gwledydd hynny.

10:3  Dydy arferion paganaidd felly yn dda i ddim! Mae coeden yn cael ei thorri i lawr yn y goedwig, ac mae cerfiwr yn gwneud eilun ohoni gyda chŷn.

10:4  Wedyn mae'n ei addurno gydag arian ac aur, ac yn defnyddio morthwyl a hoelion i'w ddal yn ei le, rhag iddo syrthio!

10:5  Mae'r eilunod yma fel bwganod brain mewn gardd lysiau. Allan nhw ddim siarad; allan nhw ddim cerdded, felly mae'n rhaid eu cario nhw i bobman. Peidiwch bod â'u hofn nhw – allan nhw wneud dim niwed i chi, na gwneud dim i'ch helpu chi chwaith!”

10:6  Jeremeia: “O ARGLWYDD, does dim un ohonyn nhw'n debyg i ti. Ti ydy'r Duw mawr, sy'n enwog am dy fod mor bwerus!

10:7  Ti ydy Brenin y cenhedloedd, felly dylai pawb dy addoli di – dyna wyt ti'n ei haeddu! Dydy pobl fwya doeth y gwledydd i gyd a'r teyrnasoedd yn ddim byd tebyg i ti.

10:8  Pobl wyllt a dwl ydyn nhw, yn meddwl y gall eilun pren eu dysgu nhw!

10:9  Maen nhw'n dod ag arian wedi'i guro o Tarshish, ac aur pur o Wffas, i orchuddio'r delwau. Dim ond gwaith llaw cerfiwr a gof aur ydy'r rheiny; a'u dillad glas a phorffor yn waith teiliwr medrus!

10:10  Yr ARGLWYDD ydy'r unig Dduw go iawn – y Duw byw, sy'n frenin am byth! Pan mae e'n ddig mae'r ddaear yn crynu. Mae'r cenhedloedd yn cuddio oddi wrth ei ddicter.”

10:11  (Dylech ddweud wrth y cenhedloedd: “Wnaeth y ‛duwiau‛ yma ddim creu'r nefoedd a'r ddaear. Byddan nhw i gyd yn diflannu – fydd dim sôn amdanyn nhw yn unman!”)

10:12  Yr ARGLWYDD ddefnyddiodd ei rym i greu'r ddaear. Fe ydy'r un osododd y byd yn ei le drwy ei ddoethineb, a lledu'r awyr drwy ei ddeall.

10:13  Mae sŵn ei lais yn gwneud i'r awyr daranu. Mae'n gwneud i gymylau ddod i'r golwg ar y gorwel. Mae'n gwneud i fellt fflachio yng nghanol y glaw. Mae'n dod â'r gwynt allan o'i stordai i chwythu.

10:14  Mae pobl mor ddwl! Dŷn nhw'n gwybod dim byd! Bydd yr eilunod yn codi cywilydd ar y rhai a'u gwnaeth nhw. Duwiau ffals ydy'r delwau; does dim bywyd ynddyn nhw.

10:15  Dŷn nhw'n dda i ddim! Pethau i wneud sbort am eu pennau! Mae'r amser yn dod pan gân nhw eu cosbi a'u dinistrio.

10:16  Dydy Duw Jacob ddim byd tebyg iddyn nhw. Fe ydy'r un wnaeth greu pob peth, ac mae pobl Israel yn bobl sbesial iddo. Yr ARGLWYDD hollbwerus ydy ei enw!

10:17  Mae'r gelyn o'ch cwmpas yn gwarchae, felly heliwch eich pac yn barod i fynd!

10:18  Ie, dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: Dw i'n mynd i daflu'r bobl allan o'r wlad yma, nawr! Maen nhw'n mynd i fod mewn helbul go iawn, a byddan nhw'n teimlo'r peth i'r byw.

10:19  Meddai Jerwsalem, “Mae ar ben arna i! Dw i wedi fy anafu'n ddifrifol. Rôn i'n arfer meddwl, ‘Salwch ydy e a bydda i'n dod drosto.’

10:20  Mae fy mhabell wedi'i dryllio, a'r rhaffau i gyd wedi'u torri. Mae fy mhlant wedi mynd, a fyddan nhw ddim yn dod yn ôl. Does neb ar ôl i godi'r babell eto, nac i hongian y llenni tu mewn iddi.

10:21  Mae'r arweinwyr wedi bod mor ddwl! Dŷn nhw ddim wedi gofyn i'r ARGLWYDD am arweiniad. Maen nhw wedi methu'n llwyr, ac mae eu praidd nhw wedi'u gyrru ar chwâl.

10:22  Gwrandwch! Mae'r si ar led! Mae'n dod! Sŵn twrw'r fyddin yn dod o gyfeiriad y gogledd. Mae'n dod i droi trefi Jwda yn rwbel, ac yn lle i siacaliaid fyw.

10:23  ARGLWYDD, dw i'n gwybod na all pobl reoli eu bywydau. Dŷn nhw ddim yn gallu trefnu beth sy'n mynd i ddigwydd.

10:24  Felly, ARGLWYDD, cywira ni, ond paid bod yn rhy galed. Paid gwylltio, neu fydd dim ohonon ni ar ôl.

10:25  Tywallt dy lid ar y bobloedd sydd ddim yn dy nabod, a'r llwythau hynny sydd ddim yn dy addoli. Nhw ydy'r rhai sydd wedi llarpio pobl Jacob – wedi'u dinistrio nhw'n llwyr a gadael y wlad yn adfeilion.”

Chapter 11

11:1  Dyma neges arall roddodd yr ARGLWYDD i Jeremeia:

11:2  “Atgoffa bobl Jwda a'r rhai sy'n byw yn Jerwsalem o amodau'r ymrwymiad wnes i gydag Israel.

11:3  Dwed wrthyn nhw fod yr ARGLWYDD, Duw Israel, yn dweud: ‘Melltith ar bwy bynnag sy'n diystyru amodau'r ymrwymiad.

11:4  Pan ddes i â'ch hynafiaid chi allan o'r Aifft, o'r ffwrnais haearn, dwedais wrthyn nhw, “Rhaid i chi wrando arna i a chadw'r amodau dw i'n eu gosod. Os gwnewch chi hynny, byddwch chi'n bobl i mi, a bydda i'n Dduw i chi.”

11:5  Wedyn roeddwn i'n gallu rhoi beth wnes i ei addo iddyn nhw – tir ffrwythlon lle mae llaeth a mêl yn llifo. A dyna'r wlad lle dych chi'n byw heddiw.’” A dyma fi'n ateb, “Amen! Mae'n wir, ARGLWYDD!”

11:6  Yna dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrtho i: “Cyhoedda'r neges yma yn nhrefi Jwda ac ar strydoedd Jerwsalem: ‘Gwrandwch ar amodau'r ymrwymiad rhyngon ni, a'u cadw nhw.

11:7  Rôn i wedi rhybuddio'ch hynafiaid chi pan ddes i â nhw allan o'r Aifft. A dw i wedi dal ati i wneud hynny hyd heddiw, i'ch cael chi i wrando arna i.

11:8  Ond doedd neb am wneud beth roeddwn i'n ddweud na chymryd unrhyw sylw. Roedden nhw'n ystyfnig, ac yn dal ati i ddilyn y duedd ynddyn nhw i wneud drwg. Felly, dw i wedi'u cosbi nhw, yn union fel roedd amodau'r ymrwymiad yn dweud – am wrthod gwneud beth roeddwn i'n ddweud.’”

11:9  A dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrtho i: “Mae pobl Jwda a'r rhai sy'n byw yn Jerwsalem wedi cynllwynio yn fy erbyn i.

11:10  Maen nhw wedi mynd yn ôl a gwneud yr union bethau drwg roedd eu hynafiaid yn eu gwneud. Maen nhw wedi gwrthod gwrando arna i, ac wedi addoli duwiau eraill. Mae gwlad Israel a gwlad Jwda wedi torri amodau'r ymrwymiad wnes i gyda'u hynafiaid nhw.

11:11  Felly, dyma dw i, yr ARGLWYDD, yn ei ddweud: ‘Dw i'n mynd i ddod â dinistr arnyn nhw, a fyddan nhw ddim yn gallu dianc. A phan fyddan nhw'n gweiddi arna i am help, wna i ddim gwrando arnyn nhw.

11:12  Wedyn bydd pobl trefi Jwda a phobl Jerwsalem yn gweiddi am help gan y duwiau maen nhw wedi bod yn llosgi arogldarth iddyn nhw. Ond fydd y duwiau hynny yn sicr ddim yn gallu eu hachub nhw o'u trafferthion!

11:13  A hynny er bod gen ti, Jwda, gymaint o dduwiau ag sydd gen ti o drefi! Ac er bod gan bobl Jerwsalem gymaint o allorau ag sydd o strydoedd yn y ddinas, i losgi arogldarth i'r duw ffiaidd yna, Baal!’

11:14  “A ti, Jeremeia, paid gweddïo dros y bobl yma. Paid galw arna i na gweddïo drostyn nhw. Paid pledio arna i i'w helpu nhw. Wna i ddim gwrando arnyn nhw pan fyddan nhw'n gweiddi am help o ganol eu trafferthion.

11:15  Pa hawl sydd gan fy mhobl annwyl i ddod i'm teml ar ôl gwneud cymaint o bethau erchyll? Ydy aberthu cig anifeiliaid yn mynd i gael gwared â'r drygioni? Fyddwch chi'n gallu bod yn hapus wedyn?

11:16  Roeddwn i, yr ARGLWYDD, wedi dy alw di yn goeden olewydd ddeiliog gyda ffrwyth hyfryd arni. Ond mae storm fawr ar y ffordd: dw i'n mynd i dy roi di ar dân, a byddi'n llosgi yn y fflamau gwyllt. Fydd dy ganghennau di yn dda i ddim wedyn.

11:17  Mae'r ARGLWYDD hollbwerus, wnaeth dy blannu di yn y wlad, wedi cyhoeddi fod dinistr yn dod arnat ti. Mae'n dod am fod gwledydd Israel a Jwda wedi gwneud drwg, a'm gwylltio i drwy losgi arogldarth i Baal.”

11:18  Dangosodd yr ARGLWYDD – rôn i'n gwybod wedyn; dangosodd beth roedden nhw'n bwriadu ei wneud.

11:19  Rôn i fel oen bach diniwed yn cael ei arwain i'r lladd-dy, ddim yn sylweddoli mai yn fy erbyn roedd eu cynllwyn: “Rhaid i ni ddinistrio'r goeden a'i ffrwyth! Gadewch i ni ei ladd, a'i dorri o dir y byw, a bydd pawb yn anghofio amdano.”

11:20  “O ARGLWYDD hollbwerus, rwyt ti'n barnu'n deg! Ti'n gweld beth mae pobl yn ei feddwl a'i fwriadu. Tala nôl iddyn nhw am beth maen nhw'n ei wneud. Dw i'n dy drystio di i ddelio gyda'r sefyllfa.”

11:21  Felly, dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud am y dynion o Anathoth sydd eisiau fy lladd i. (Roedden nhw wedi dweud y bydden nhw'n fy lladd i os nad oeddwn i'n stopio proffwydo fel roedd yr ARGLWYDD yn dweud wrtho i.)

11:22  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud amdanyn nhw: “Dw i'n mynd i'w cosbi nhw! Bydd eu bechgyn ifanc yn cael eu lladd yn y rhyfel, a bydd eu plant yn marw o newyn.

11:23  Fydd yna neb ar ôl yn fyw! Mae'r amser iddyn nhw gael eu cosbi wedi dod.”

Chapter 12

12:1  ARGLWYDD, ti sydd bob amser yn iawn pan dw i'n cwyno am rywbeth. Ond mae'n rhaid i mi ofyn hyn: Pam mae pobl ddrwg yn llwyddo? Pam mae'r rhai sy'n twyllo yn cael bywyd mor hawdd?

12:2  Ti'n eu plannu nhw fel coed, ac maen nhw'n bwrw gwreiddiau. Maen nhw'n tyfu ac yn dwyn ffrwyth. Maen nhw'n siarad amdanat ti drwy'r amser, ond ti ddim yn bwysig iddyn nhw go iawn.

12:3  Ond rwyt ti'n fy nabod i, ARGLWYDD. Ti'n fy ngwylio, ac wedi profi fy agwedd i atat ti. Llusga'r bobl ddrwg yma i ffwrdd fel defaid i gael eu lladd; cadw nhw o'r neilltu ar gyfer diwrnod y lladdfa.

12:4  Am faint mae'n rhaid i'r sychder aros, a glaswellt y caeau fod wedi gwywo? Mae'r anifeiliaid a'r adar wedi diflannu o'r tir am fod y bobl sy'n byw yma mor ddrwg, ac am eu bod nhw'n dweud, “Dydy Duw ddim yn gweld beth dŷn ni'n ei wneud.”

12:5  Yr ARGLWYDD: “Os ydy rhedeg ras gyda dynion yn dy flino di, sut wyt ti'n mynd i fedru cystadlu gyda cheffylau? Os wyt ti'n baglu ar y tir agored, beth am yn y goedwig wyllt ar lan yr Iorddonen?

12:6  Y gwir ydy: mae hyd yn oed dy berthnasau wedi dy fradychu di. Maen nhw hefyd yn gweiddi'n groch yn dy erbyn di. Felly paid â'u credu nhw, hyd yn oed os ydyn nhw'n dweud pethau caredig.

12:7  Dw i wedi troi cefn ar fy nheml, a gwrthod y bobl ddewisais. Dw i'n mynd i roi'r bobl wnes i eu caru yn nwylo'u gelynion.

12:8  Mae fy mhobl wedi troi arna i fel llew yn y goedwig. Maen nhw'n rhuo arna i, felly dw i yn eu herbyn nhw.

12:9  Mae'r wlad fel ffau hienas ac adar rheibus yn hofran o'u cwmpas! Casglwch yr anifeiliaid gwyllt i gyd. Gadewch iddyn nhw ddod i ddinistrio.

12:10  Mae arweinwyr y gwledydd yn dinistrio fy ngwinllan, a sathru'r tir ddewisais. Byddan nhw'n troi'r wlad hyfryd yn anialwch diffaith.

12:11  Byddan nhw'n ei dinistrio hi'n llwyr, nes bydd yn grastir gwag. Bydd y tir i gyd wedi'i ddinistrio, a does neb o gwbl yn malio.

12:12  Bydd byddin ddinistriol yn dod dros fryniau'r anialwch. Nhw ydy'r cleddyf mae'r ARGLWYDD yn ei ddefnyddio i ddod â dinistr o un pen o'r wlad i'r llall. Fydd neb yn saff!

12:13  Mae fy mhobl wedi hau gwenith, ond dim ond drain fyddan nhw'n eu casglu! Maen nhw wedi gweithio'n galed i ddim byd. Bydd eu cnydau bach yn achos cywilydd, am fod yr ARGLWYDD wedi digio'n lân hefo nhw.”

12:14  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud am y gwledydd drwg o'n cwmpas ni sy'n ymosod ar y tir roddodd e i'w bobl Israel: “Dw i'n mynd i symud pobl y gwledydd hynny o'u tir, a gollwng pobl Jwda yn rhydd o'u canol nhw.

12:15  Ond ar ôl symud y bobl, bydda i'n troi ac yn dangos trugaredd atyn nhw, a rhoi eu tir yn ôl iddyn nhw i gyd. Bydd pawb yn mynd adre i'w wlad ei hun.

12:16  Ond bydd rhaid iddyn nhw ddysgu byw fel fy mhobl i. Ar un adeg roedden nhw'n dysgu fy mhobl i dyngu llw yn enw'r duw Baal. Ond bryd hynny byddan nhw'n dweud ‘Mor sicr â bod yr ARGLWYDD yn fyw’, wrth dyngu llw, a byddan nhw hefyd yn cael eu hystyried yn bobl i mi.

12:17  Os wnân nhw ddim gwrando, bydda i'n eu diwreiddio nhw ac yn eu dinistrio nhw'n llwyr,” meddai'r ARGLWYDD.

Chapter 13

13:1  Dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrtho i: “Dos i brynu lliain isaf newydd, a'i wisgo am dy ganol. A phaid â'i olchi.”

13:2  Felly dyma fi'n prynu lliain isaf fel y dwedodd yr ARGLWYDD, a'i wisgo am fy nghanol.

13:3  Wedyn dyma'r ARGLWYDD yn rhoi neges arall i mi, a dweud,

13:4  “Cymer y lliain isaf brynaist ti, yr un rwyt ti'n ei wisgo, a dos at afon Ewffrates. Cuddia fe yno mewn hollt yn y graig.”

13:5  Felly dyma fi'n mynd ac yn ei guddio wrth yr Ewffrates, fel roedd yr ARGLWYDD wedi dweud.

13:6  Aeth amser maith heibio, a dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrtho i, “Dos at afon Ewffrates i nôl y lliain ddwedais i wrthot ti am ei guddio yno.”

13:7  Felly dyma fi'n mynd yno a phalu am y lliain lle roeddwn i wedi'i guddio. Roedd wedi'i ddifetha, ac yn dda i ddim.

13:8  A dyma fi'n cael neges arall gan yr ARGLWYDD

13:9  yn dweud, “Dyna sut bydda i'n difetha balchder Jwda a Jerwsalem.

13:10  Mae'r bobl ddrwg yma'n gwrthod gwrando arna i. Maen nhw'n ystyfnig ac yn mynnu gwneud beth maen nhw eisiau. Maen nhw'n addoli eilun-dduwiau paganaidd. Felly byddan nhw'n cael eu difetha fel y lliain yma, sy'n dda i ddim bellach.

13:11  Yn union fel lliain isaf wedi'i rwymo'n dynn am ganol dyn, roeddwn i wedi rhwymo pobl Israel a Jwda amdana i,” meddai'r ARGLWYDD. “Rôn i eisiau iddyn nhw fod yn bobl sbesial i mi, yn fy anrhydeddu i, ac yn fy addoli i. Ond roedden nhw'n gwrthod gwrando.”

13:12  “Felly dywed wrthyn nhw mai dyma mae'r ARGLWYDD, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Mae pob jar gwin i gael ei lenwi â gwin!’ A byddan nhw'n ateb, ‘Wrth gwrs! Dŷn ni'n gwybod hynny'n iawn.’

13:13  Yna dywed di wrthyn nhw mai dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Dw i'n mynd i lenwi pobl y wlad yma nes byddan nhw'n feddw gaib – y brenhinoedd sy'n ddisgynyddion i Dafydd, yr offeiriaid, y proffwydi, a phobl Jerwsalem i gyd.

13:14  Bydda i'n eu malu nhw fel jariau yn erbyn ei gilydd, rhieni a'u plant. Fydda i'n dangos dim trueni na thosturi atyn nhw. Bydda i'n eu dinistrio nhw,’” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

13:15  Jeremeia: Gwrandwch! Peidiwch bod yn falch! —mae'r ARGLWYDD wedi dweud.

13:16  Rhowch i'r ARGLWYDD eich Duw y parch mae'n ei haeddu cyn iddo ddod â thywyllwch arnoch chi. Cyn i chi faglu a syrthio wrth iddi dywyllu ar y mynyddoedd. Cyn i'r golau dych chi'n chwilio amdano droi'n dristwch ac yn dywyllwch dudew.

13:17  Os wnewch chi ddim gwrando, bydda i'n mynd o'r golwg i grio am eich bod mor falch. Bydda i'n beichio crio, a bydd y dagrau'n llifo, am fod praidd yr ARGLWYDD wedi'i gymryd yn gaeth.

13:18  Yr ARGLWYDD: “Dwed wrth y brenin a'r fam frenhines: ‘Dewch i lawr o'ch gorseddau ac eistedd yn y llwch. Bydd eich coronau hardd yn cael eu cymryd oddi arnoch.

13:19  Bydd giatiau trefi'r Negef wedi'u cau, a neb yn gallu eu hagor. Bydd pobl Jwda i gyd yn cael eu caethgludo!’”

13:20  Jeremeia: “Edrych, Jerwsalem. Mae'r gelyn yn dod o'r gogledd. Ble mae'r praidd gafodd ei roi yn dy ofal di? Ble mae'r ‛defaid‛ roeddet ti mor falch ohonyn nhw?

13:21  Sut fyddi di'n teimlo pan fydd yr ARGLWYDD yn gosod y rhai wnest ti ffrindiau gyda nhw i dy reoli di? Byddi'n gwingo mewn poen fel gwraig ar fin cael babi.

13:22  Byddi'n gofyn i ti dy hun, ‘Pam mae'r pethau yma wedi digwydd i mi? Pam mae fy nillad wedi'u rhwygo i ffwrdd? Pam dw i wedi fy nhreisio fel hyn?’ A'r ateb ydy, am dy fod ti wedi gwneud cymaint o ddrwg!

13:23  Ydy dyn du yn gallu newid lliw ei groen? Ydy'r llewpard yn gallu cael gwared â'i smotiau? Na. A does dim gobaith i chi wneud da, am eich bod wedi hen arfer gwneud drwg!”

13:24  Yr ARGLWYDD “Dw i'n mynd i'ch gyrru chi ar chwâl, fel us yn cael ei chwythu i bobman gan wynt yr anialwch.

13:25  Dyna beth sy'n dod i ti! Dyna wyt ti'n ei haeddu. Ti wedi fy anghofio i, a throi at dduwiau ffals yn fy lle.

13:26  Bydda i'n gwneud i ti gywilyddio – yn codi dy sgert dros dy wyneb a bydd pawb yn gweld dy rannau preifat.

13:27  Dw i wedi gweld y pethau ffiaidd ti'n eu gwneud: godinebu, a gweryru'n nwydus ar ôl duwiau eraill. Ti wedi puteinio gyda nhw ar ben y bryniau ac yn y caeau. Mae hi ar ben arnat ti, Jerwsalem! Fyddi di byth yn lân! Am faint mwy mae hyn i fynd ymlaen?”

Chapter 14

14:1  Y negeseuon roddodd yr ARGLWYDD i Jeremeia am y sychder:

14:2  Jeremeia: “Mae pobl Jwda yn galaru. Mae'r busnesau yn y trefi yn methu. Mae pobl yn gorwedd ar lawr mewn anobaith. Mae Jerwsalem yn gweiddi am help.

14:3  Mae'r meistri yn anfon eu gweision i nôl dŵr; mae'r rheiny'n cyrraedd y pydewau a'u cael yn hollol sych. Maen nhw'n mynd yn ôl gyda llestri gwag, yn siomedig ac yn ddigalon. Maen nhw'n mynd yn ôl yn cuddio'u pennau mewn cywilydd.

14:4  Mae'r tir wedi sychu a chracio am nad ydy hi wedi glawio. Mae'r gweision fferm yn ddigalon, ac yn cuddio'u pennau mewn cywilydd.

14:5  Mae hyd yn oed yr ewig yn troi cefn ar y carw bach sydd newydd ei eni, am fod dim glaswellt ar ôl.

14:6  Mae'r asynnod gwyllt ar y bryniau moel yn nadu fel siacaliaid. Mae eu llygaid yn pylu am fod dim porfa yn unman.”

14:7  Pobl Jwda: “O ARGLWYDD, er bod ein pechodau yn tystio yn ein herbyn, gwna rywbeth i'n helpu ni er mwyn dy enw da. Dŷn ni wedi troi cefn arnat ti lawer gwaith, ac wedi pechu yn dy erbyn di.

14:8  Ti ydy unig obaith Israel – ein hachubwr pan oedden ni mewn trwbwl. Pam wyt ti fel estron yn y wlad? Pam wyt ti fel teithiwr sydd ddim ond yn aros am noson?

14:9  Pam ddylet ti ymddangos fel rhywun gwan, neu arwr sydd ddim yn gallu achub ddim mwy? Ond rwyt ti gyda ni, ARGLWYDD. Dŷn ni'n cael ein nabod fel dy bobl di. Paid troi dy gefn arnon ni!”

14:10  Yr ARGLWYDD: Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud am ei bobl: “Maen nhw wrth eu bodd yn mynd i grwydro. Maen nhw'n mynd ble bynnag maen nhw eisiau. Felly dw i ddim yn eu derbyn nhw fel fy mhobl ddim mwy. Bydda i'n cofio'r pethau drwg maen nhw wedi'u gwneud ac yn eu cosbi nhw am eu pechodau.”

14:11  A dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrtho i: “Paid gweddïo dros y bobl yma.

14:12  Hyd yn oed os byddan nhw'n ymprydio, fydda i'n cymryd dim sylw. Ac os byddan nhw'n offrymu aberth llosg ac offrwm o rawn, fydda i ddim yn eu derbyn nhw. Bydda i'n eu dinistrio nhw â rhyfel, newyn a haint.”

14:13  A dyma fi'n dweud, “Ond Feistr, ARGLWYDD, mae'r proffwydi'n dweud wrthyn nhw, ‘Bydd popeth yn iawn! Fydd dim rhyfel na newyn, dim ond heddwch a llwyddiant.’”

14:14  A dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrtho i: “Mae'r proffwydi'n dweud celwydd. Maen nhw'n honni eu bod nhw'n siarad drosto i, ond wnes i mo'u hanfon nhw. Wnes i ddim eu penodi nhw na rhoi neges iddyn nhw. Maen nhw'n proffwydo gweledigaethau ffals ac yn darogan pethau diwerth. Maen nhw'n twyllo'u hunain.

14:15  “Felly dyma dw i, yr ARGLWYDD, yn ei ddweud am y proffwydi sy'n hawlio eu bod nhw'n siarad drosto i ac yn dweud fod dim rhyfel na newyn yn mynd i fod: ‘Rhyfel a newyn fydd yn lladd y proffwydi hynny.’

14:16  A bydd y bobl maen nhw'n proffwydo iddyn nhw hefyd yn marw o ganlyniad i ryfel a newyn. Bydd eu cyrff yn cael eu taflu allan ar strydoedd Jerwsalem, a fydd neb yno i'w claddu nhw na'u gwragedd na'u plant. Bydda i'n tywallt arnyn nhw beth maen nhw'n ei haeddu am eu drygioni.

14:17  Dwed fel hyn wrthyn nhw, Jeremeia: ‘Dw i'n colli dagrau nos a dydd; alla i ddim stopio crio dros fy mhobl druan. Mae'r wyryf annwyl wedi cael ergyd farwol. Mae hi wedi cael ei hanafu'n ddifrifol.

14:18  Pan dw i'n mynd allan i gefn gwlad, dw i'n gweld y rhai sydd wedi cael eu lladd gyda'r cleddyf. Pan dw i'n cerdded drwy'r ddinas, dw i'n gweld canlyniadau erchyll y newyn. Mae'r proffwydi a'r offeiriaid yn mynd ymlaen â'u busnes; dŷn nhw ddim yn deall beth sy'n digwydd.’”

14:19  Pobl Jwda: “ARGLWYDD, wyt ti wir wedi gwrthod Jwda? Wyt ti'n casáu Seion bellach? Pam wyt ti wedi'n taro ni mor galed nes bod dim gobaith i ni wella? Roedden ni'n gobeithio y byddai popeth yn iawn, ond i ddim pwrpas; roedden ni'n edrych am amser gwell, ond dim ond dychryn gawson ni.

14:20  ARGLWYDD, dŷn ni'n cyfadde'n drygioni, a bod ein hynafiaid wedi gwneud drwg hefyd. Dŷn ni wedi pechu go iawn yn dy erbyn di.

14:21  ARGLWYDD, er mwyn dy enw da, paid â'n gwrthod ni. Paid dirmygu'r lle ble mae dy orsedd wych di. Cofia'r ymrwymiad wnest ti hefo ni. Paid â'i dorri!

14:22  Oes un o eilunod diwerth y cenhedloedd yn gallu anfon glaw? Neu ydy glaw yn dod o'r awyr ohono'i hun? Wrth gwrs ddim! Ti, ARGLWYDD Dduw, sy'n gwneud y cwbl, A dyna pam mai ti ydy'n gobaith ni.”

Chapter 15

15:1  Yna dyma'r ARGLWYDD yn dweud hyn wrtho i: “Hyd yn oed petai Moses a Samuel yn dod i bledio dros y bobl yma, fyddwn i ddim yn eu helpu nhw. Dos â nhw o ngolwg i! Anfon nhw i ffwrdd!

15:2  Ac os byddan nhw'n gofyn, ‘Ble awn ni?’, dywed wrthyn nhw: ‘Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Bydd y rhai sydd i farw o haint yn marw o haint. Bydd y rhai sydd i farw yn y rhyfel yn marw yn y rhyfel. Bydd y rhai sydd i farw o newyn yn marw o newyn. Bydd y rhai sydd i gael eu cymryd yn gaethion yn cael eu cymryd yn gaethion.”’

15:3  Bydd pedwar peth ofnadwy yn digwydd iddyn nhw,” meddai'r ARGLWYDD: “Bydd y cleddyf yn eu lladd. Bydd cŵn yn llusgo'r cyrff i ffwrdd. Bydd adar yn eu bwyta a'r anifeiliaid gwyllt yn gorffen beth sydd ar ôl.

15:4  Bydd beth fydd yn digwydd iddyn nhw yn dychryn pobl y gwledydd i gyd. Dyna'r gosb am beth wnaeth Manasse fab Heseceia, brenin Jwda, yn Jerwsalem.”

15:5  Yr ARGLWYDD “Pwy sy'n mynd i deimlo trueni drosot ti, Jerwsalem? Fydd unrhyw un yn cydymdeimlo hefo ti? Fydd unrhyw un yn stopio i holi sut wyt ti?

15:6  Ti wedi troi cefn arna i,” meddai'r ARGLWYDD. “Rwyt ti wedi mynd o ddrwg i waeth! Felly dw i'n mynd i dy daro di a dy ddinistrio di. Dw i wedi blino rhoi cyfle arall i ti o hyd.

15:7  Dw i'n mynd i wahanu'r us a'r grawn ym mhob un o drefi'r wlad. Dw i'n mynd i ddinistrio fy mhobl, a mynd â'u plant i ffwrdd, am eu bod nhw wedi gwrthod newid eu ffyrdd.

15:8  Bydd mwy o weddwon nag o dywod ar lan y môr. Bydda i'n lladd dy filwyr ifanc ganol dydd, a chwalu bywydau eu mamau. Bydd dioddef a dychryn yn dod drostyn nhw'n sydyn.

15:9  Bydd y fam oedd â saith o feibion yn anadlu'n drwm mewn panig, ac yn llewygu. Mae'r haul oedd yn disgleirio yn ei bywyd wedi machlud ganol dydd. Mae hi'n eistedd mewn cywilydd a gwarth. A bydd y rhai sydd ar ôl yn cael eu lladd gan gleddyf y gelyn,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

15:10  “O, mam! Dw i'n sori fy mod i wedi cael fy ngeni! Ble bynnag dw i'n mynd dw i'n dadlau a thynnu'n groes i bobl! Dw i ddim wedi benthyg arian i neb na benthyg arian gan neb. Ond mae pawb yn fy rhegi i!”

15:11  A dyma'r ARGLWYDD yn ateb: “Onid ydw i wedi dy wneud di'n gryf am reswm da? Bydda i'n gwneud i dy elynion bledio am dy help di pan fyddan nhw mewn trafferthion.

15:12  “Oes rhywun yn gallu torri haearn, haearn o'r gogledd gyda phres ynddo?”

15:13  Yr ARGLWYDD “Am eich bod wedi pechu drwy'r wlad, bydda i'n rhoi eich cyfoeth a'ch trysorau yn ysbail i'ch gelynion.

15:14  Byddwch yn gwasanaethu eich gelynion mewn gwlad ddieithr. Mae fy llid yn llosgi fel tân fydd ddim yn diffodd.”

15:15  Jeremeia “ARGLWYDD, ti'n gwybod beth sy'n digwydd. Cofia amdana i, a thyrd i'm helpu i. Tyrd i dalu'n ôl i'r bobl hynny sy'n fy erlid i. Paid bod mor amyneddgar nes gadael iddyn nhw fy lladd i. Dw i'n diodde'r gwawdio er dy fwyn di.

15:16  Wrth i ti siarad rôn i'n llyncu pob gair; roedd dy eiriau'n fy ngwneud i mor hapus – rôn i wrth fy modd! I ti dw i'n perthyn, O ARGLWYDD, y Duw hollbwerus.

15:17  Wnes i ddim ymuno hefo pawb arall yn chwerthin a joio. Na, roeddwn i'n cadw ar wahân am fod dy law di arna i. Rôn i wedi gwylltio hefo nhw.

15:18  Felly, pam dw i'n dal i ddioddef? Pam dw i'n gorfod goddef hyn i gyd – fel petawn i wedi fy anafu, a'r briw yn gwrthod gwella? Wyt ti'n mynd i'm siomi fel nant sydd wedi sychu, – ffos â'i dŵr wedi diflannu?”

15:19  A dyma ateb yr ARGLWYDD: Yr ARGLWYDD “Rhaid i ti stopio siarad fel yna! Gwna i dy gymryd di'n ôl wedyn, a cei ddal ati i'm gwasanaethu i. Dywed bethau gwerth eu dweud yn lle siarad rwtsh, wedyn cei ddal ati i siarad ar fy rhan i. Ti sydd i ddylanwadu arnyn nhw, nid nhw'n dylanwadu arnat ti!

15:20  Dw i'n mynd i dy wneud di yn gryf fel wal bres. Byddan nhw'n ymosod arnat ti ond yn methu dy drechu di. Bydda i'n edrych ar dy ôl di ac yn dy achub di.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

15:21  “Bydda i'n dy achub di o afael y bobl ddrwg yma, ac yn dy ryddhau o grafangau pobl greulon,”

Chapter 16

16:1  Dyma'r ARGLWYDD yn rhoi'r neges yma i mi:

16:2  “Paid priodi na chael plant yn y wlad yma.

16:3  Achos dyma sy'n mynd i ddigwydd i'r plant fydd yn cael eu geni yma, ac i'w mamau a'u tadau nhw:

16:4  byddan nhw'n marw o afiechydon erchyll. Fydd neb yn galaru ar eu hôl nhw, a neb yn eu claddu nhw. Byddan nhw'n gorwedd fel tail ar wyneb y tir, wedi'u lladd yn y rhyfel neu wedi marw o newyn, a bydd yr adar a'r anifeiliaid gwyllt yn bwyta eu cyrff.”

16:5  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Paid mynd i dŷ lle mae rhywun wedi marw. Paid mynd i alaru nac i gydymdeimlo. Dw i ddim am roi llwyddiant na heddwch i'r bobl yma eto. Dw i ddim am ddangos caredigrwydd na thrugaredd atyn nhw.

16:6  Bydd yr arweinwyr a'r bobl gyffredin yn marw yn y wlad yma. Fyddan nhw ddim yn cael eu claddu, a fydd neb yn galaru ar eu hôl nhw. Fydd pobl ddim yn torri eu hunain â chyllyll a siafio'u pennau i ddangos mor drist ydyn nhw.

16:7  Fydd neb yn mynd â bwyd i'r rhai sy'n galaru, i godi eu calonnau nhw, na rhoi gwin iddyn nhw chwaith, i'w cysuro ar ôl iddyn nhw golli mam neu dad.

16:8  “Paid mynd i rywle lle mae pobl yn gwledda a phartïo chwaith.

16:9  Dw i, yr ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn dweud fy mod i'n mynd i roi taw ar sŵn pobl yn chwerthin a joio yn y wlad yma – sŵn pobl yn mwynhau eu hunain mewn parti priodas. Cewch fyw i weld y peth yn digwydd!

16:10  “Pan fyddi di'n dweud hyn i gyd wrth y bobl, byddan nhw'n siŵr o ofyn i ti, ‘Pam mae'r ARGLWYDD yn bygwth gwneud y pethau ofnadwy yma i ni? Beth ydyn ni wedi'i wneud o'i le? Sut ydyn ni wedi pechu yn erbyn yr ARGLWYDD ein Duw?’

16:11  Dwed di wrthyn nhw mai dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Am fod eich hynafiaid chi wedi troi cefn arna i. Aethon nhw i addoli a gwasanaethu duwiau eraill, troi cefn arna i a gwrthod beth ddysgais i iddyn nhw.

16:12  Ond dych chi'n waeth na'ch hynafiaid! Dych chi'n ystyfnig, yn dilyn y duedd ynoch chi i wneud drwg, ac wedi gwrthod gwrando arna i.

16:13  Felly dw i'n mynd i'ch taflu chi allan o'r wlad yma, a'ch gyrru chi i wlad dych chi a'ch hynafiaid yn gwybod dim amdani. Byddwch chi'n addoli duwiau eraill yno, nos a dydd. Fydda i ddim yn teimlo'n sori drosoch chi!’”

16:14  “Ac eto, mae amser gwell i ddod,” meddai'r ARGLWYDD. “Yn lle dweud, ‘Mor sicr â bod yr ARGLWYDD yn fyw, yr un achubodd bobl Israel o'r Aifft …’

16:15  bydd pobl yn dweud, ‘Mor sicr â bod yr ARGLWYDD yn fyw, yr un achubodd bobl Israel o dir y gogledd ac o'r gwledydd lle roedd wedi'u gyrru nhw.’ Achos bryd hynny dw i'n mynd i ddod â nhw yn ôl i'r wlad rois i i'w hynafiaid nhw.”

16:16  Ond ar hyn o bryd, dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Dw i'n anfon am y gelynion, fydd yn dod i ddal y bobl yma fel pysgotwyr. Wedyn bydda i'n anfon am eraill i ddod fel helwyr. Byddan nhw'n eu hela nhw o'r mynyddoedd a'r bryniau lle maen nhw'n cuddio yn y creigiau.

16:17  Achos dw i'n gweld popeth maen nhw yn ei wneud – y cwbl! Allan nhw ddim cuddio'u pechodau oddi wrtho i.

16:18  Rhaid iddyn nhw'n gyntaf ddiodde'r gosb lawn maen nhw'n ei haeddu am eu drygioni a'u pechod. Maen nhw wedi llygru fy nhir i gyda delwau marw o'u heilun-dduwiau ffiaidd, a llenwi fy etifeddiaeth â'u defodau afiach.”

16:19  Jeremeia: “O ARGLWYDD, ti sy'n rhoi nerth i mi, ac yn fy amddiffyn; ti ydy'r lle saff i mi ddianc iddo pan dw i mewn trafferthion. Bydd cenhedloedd o bob rhan o'r byd yn dod atat ti ac yn dweud: ‘Roedd ein hynafiaid wedi'u magu i addoli delwau diwerth, pethau da i ddim oedd yn gallu helpu neb.

16:20  Ydy pobl yn gallu gwneud eu duwiau eu hunain? Na! Dydy pethau felly ddim yn dduwiau go iawn.’”

16:21  Yr ARGLWYDD “Felly, dw i'n mynd i'w dysgu nhw,” meddai'r ARGLWYDD. “Dw i'n mynd i ddangos iddyn nhw unwaith ac am byth mor gryf ydw i, a byddan nhw'n gwybod mai'r ARGLWYDD ydy fy enw i.”

Chapter 17

17:1  “Mae pechod pobl Jwda wedi'i gerfio gyda chŷn haearn ar lech eu calonnau. Mae fel arysgrif wedi'i chrafu gyda diemwnt ar y cyrn ar gorneli'r allorau.

17:2  Dydy'r plant yn gwybod am ddim byd ond am allorau paganaidd a pholion y dduwies Ashera! Maen nhw wedi'u gosod wrth ymyl pob coeden ddeiliog ar ben pob bryn,

17:3  ar y mynyddoedd ac yn y caeau. Bydda i'n rhoi eich cyfoeth a'ch trysorau yn ysbail i'ch gelynion. Dyma'r pris fyddwch chi'n ei dalu am yr holl bechu drwy'r wlad.

17:4  Byddwch chi'n colli gafael yn y wlad rois i'n etifeddiaeth i chi. Byddwch yn gwasanaethu eich gelynion mewn gwlad ddieithr. Mae fy llid yn llosgi fel tân fydd ddim yn diffodd.”

17:5  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: Yr ARGLWYDD “Melltith ar y rhai sy'n trystio pobl feidrol a chryfder dynol, ac sydd wedi troi cefn arna i.

17:6  Byddan nhw'n sych fel prysglwyn ar dir anial, heb ddim gobaith i'r dyfodol. Byddan nhw'n aros yn yr anialwch poeth, mewn tir diffaith lle does neb yn gallu byw.

17:7  Ond mae yna fendith fawr i'r rhai sy'n fy nhrystio i ac yn rhoi eu hyder ynof fi.

17:8  Byddan nhw'n gryf fel coeden wedi'i phlannu ar lan afon, a'i gwreiddiau'n ymwthio i'r dŵr. Dydy'r gwres crasboeth yn poeni dim arni hi; mae ei dail yn aros yn wyrdd. A does dim lle i boeni pan ddaw blwyddyn o sychder; bydd ei ffrwyth yn dal i dyfu arni.

17:9  Oes rhywun yn deall y galon ddynol? Mae'n fwy twyllodrus na dim, a does dim gwella arni.

17:10  Dw i, yr ARGLWYDD, yn chwilio'r galon ac yn gwybod beth sydd ar feddyliau pobl. Dw i'n rhoi i bawb beth maen nhw'n ei haeddu am y ffordd maen nhw wedi ymddwyn.

17:11  Mae pobl sy'n gwneud arian drwy dwyll fel petrisen yn eistedd ar wyau wnaeth hi mo'u dodwy. Byddan nhw'n colli'r cwbl yn annisgwyl, ac yn dangos yn y diwedd mai ffyliaid oedden nhw.”

17:12  Jeremeia: “ARGLWYDD, ti sydd ar dy orsedd wych, yn uchel o'r dechrau cyntaf: ti ydy'r lle saff i ni droi!

17:13  ARGLWYDD, ti ydy gobaith Israel, a bydd pawb sy'n troi cefn arnat ti yn cael eu cywilyddio. Yr ARGLWYDD Byddan nhw'n cael eu cofrestru ym myd y meirw am iddyn nhw droi cefn arna i, yr ARGLWYDD, y ffynnon o ddŵr glân croyw.”

17:14  Jeremeia: “ARGLWYDD, dim ond ti sy'n gallu fy iacháu; dim ond ti sy'n gallu fy achub. Ti ydy'r un dw i'n ei foli!

17:15  Gwrando beth maen nhw'n ddweud wrtho i! ‘Beth am y neges yma gest ti gan yr ARGLWYDD? Tyrd! Gad i ni ei weld yn digwydd!’

17:16  Gwnes i dy annog i atal y dinistr. Doedd gen i ddim eisiau gweld y diwrnod o drwbwl di-droi'n-ôl yn cyrraedd. Ti'n gwybod yn iawn beth ddwedais i. Roedd y cwbl yn agored o dy flaen di.

17:17  Paid dychryn fi; ti ydy'r lle saff i mi guddio pan mae pethau'n ddrwg arna i.

17:18  Gwna i'r rhai sy'n fy erlid i gywilyddio; paid codi cywilydd arna i. Gad iddyn nhw gael eu siomi; paid siomi fi. Tyrd â'r dyddiau drwg arnyn nhw, a dinistria nhw'n llwyr!”

17:19  Dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrtho i: “Dos i sefyll wrth Giât y Bobl lle mae brenhinoedd Jwda yn mynd i mewn ac allan o'r ddinas. Yna dos at giatiau eraill y ddinas.

17:20  Dwed wrth y bobl yno: ‘Frenhinoedd Jwda, pobl Jwda, a phawb sy'n byw yn Jerwsalem, pawb sy'n dod drwy'r giatiau yma, gwrandwch ar neges yr ARGLWYDD.

17:21  Gwyliwch am eich bywydau eich bod chi ddim yn cario pethau i'w gwerthu drwy giatiau Jerwsalem ar y Saboth.

17:22  Peidiwch cario dim allan o'ch tai chwaith, a mynd i weithio ar y Saboth. Dw i eisiau i'r Saboth fod yn ddiwrnod sbesial, fel y dwedais i wrth eich hynafiaid.

17:23  Ond wnaethon nhw ddim gwrando na chymryd unrhyw sylw. Roedden nhw'n hollol benstiff, ac yn gwrthod dysgu gwers.’

17:24  “‘Ond os gwnewch chi wrando arna i,’ meddai'r ARGLWYDD, ‘peidio cario pethau i'w gwerthu drwy giatiau Jerwsalem ar Saboth, cadw'r Saboth yn ddiwrnod sbesial, a pheidio gweithio ar y diwrnod hwnnw,

17:25  bydd brenhinoedd, disgynyddion Dafydd, yn dal i ddod drwy'r giatiau yma yn eu cerbydau ac ar geffylau. Bydd eu swyddogion yn dod gyda nhw, a phobl Jwda a Jerwsalem hefyd. Bydd pobl yn byw yn y ddinas yma am byth.

17:26  Bydd pobl yn dod yma o drefi Jwda a'r ardal o gwmpas Jerwsalem, o dir llwyth Benjamin, o'r iseldir yn y gorllewin, o'r bryniau ac o'r Negef yn y de. Byddan nhw'n dod i deml yr ARGLWYDD gydag offrymau i'w llosgi ac aberthau, offrymau o rawn ac arogldarth, ac offrymau diolch.

17:27  Ond rhaid i chi wrando arna i, a chadw'r Saboth yn ddiwrnod sbesial, a pheidio cario pethau i'w gwerthu drwy giatiau Jerwsalem ar y Saboth. Os wnewch chi ddim gwrando bydda i'n rhoi giatiau Jerwsalem ar dân. Fydd y tân ddim yn diffodd, a bydd plastai Jerwsalem i gyd yn cael eu llosgi'n ulw.’”

Chapter 18

18:1  Dyma'r ARGLWYDD yn rhoi neges arall i Jeremeia:

18:2  “Dos i lawr i weithdy'r crochenydd, a bydda i'n siarad gyda ti yno.”

18:3  Felly dyma fi'n mynd i lawr i'r crochendy, a dyna lle roedd y crochenydd yn gweithio ar y droell.

18:4  Pan oedd rhywbeth o'i le ar y potyn roedd yn ei wneud o'r clai, byddai'n dechrau eto, ac yn gwneud rhywbeth oedd yn edrych yn iawn.

18:5  A dyma'r ARGLWYDD yn rhoi neges i mi:

18:6  “Ydw i ddim yn gallu gwneud yr un peth i ti, wlad Israel? Rwyt ti yn fy nwylo i fel mae'r clai yn nwylo'r crochenydd.

18:7  Galla i ddweud un funud fy mod i'n mynd i chwynnu a chwalu a dinistrio gwlad arbennig.

18:8  Ond os ydy pobl y wlad dw i'n ei bygwth yn stopio gwneud drwg, fydda i ddim yn ei dinistrio hi fel roeddwn i wedi dweud.

18:9  Dro arall bydda i'n addo adeiladu gwlad neu deyrnas arbennig a'i gwneud hi'n sefydlog.

18:10  Ond os ydy pobl y wlad honno'n gwneud drwg ac yn gwrthod gwrando arna i, fydda i ddim yn gwneud y pethau da wnes i addo iddi.

18:11  “Felly dywed wrth bobl Jwda a'r rhai sy'n byw yn Jerwsalem fod yr ARGLWYDD yn dweud: ‘Dw i'n paratoi i wneud drwg i chi, ac yn bwriadu eich cosbi chi. Felly rhaid i bob un ohonoch newid eich ffyrdd a stopio gwneud y pethau drwg dych chi'n eu gwneud.’

18:12  “Ond byddan nhw'n dweud, ‘Does dim pwynt. Dŷn ni'n mynd i ddal ati i wneud beth dŷn ni eisiau.’”

18:13  Felly dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Gofyn i bobl y gwledydd eraill os ydyn nhw wedi clywed am y fath beth! Mae Jerwsalem, dinas lân Israel, wedi gwneud peth cwbl ffiaidd!

18:14  Ydy'r eira'n diflannu oddi ar lethrau creigiog Libanus? Ydy nentydd oer y mynyddoedd pell yn stopio llifo? Nac ydyn.

18:15  Ond mae fy mhobl wedi fy anghofio i. Maen nhw'n llosgi arogldarth i eilun-dduwiau diwerth! Gwnaeth hynny iddyn nhw faglu a gadael yr hen ffyrdd a mynd ar goll ar lwybrau diarffordd.

18:16  O ganlyniad, bydd pethau ofnadwy yn digwydd i'r wlad. Fydd pobl ddim yn stopio chwibanu mewn rhyfeddod. Bydd pawb sy'n pasio heibio yn dychryn ac yn ysgwyd eu pennau'n syn.

18:17  Dw i'n mynd i wneud i'w gelynion eu gyrru nhw ar chwâl, fel tywod yn cael ei yrru gan wynt y dwyrain. Bydda i'n troi cefn arnyn nhw yn lle troi i'w helpu nhw pan ddaw'r drychineb.”

18:18  A dyma'r bobl yn dweud, “Dewch, gadewch i ni ddelio hefo Jeremeia. Bydd offeiriaid yn dal ar gael i roi arweiniad i ni, dynion doeth i roi cyngor i ni, a phroffwydi i roi neges Duw i ni. Dewch, gadewch i ni ddod â cyhuddiadau yn ei erbyn. Fydd dim rhaid i ni wrando arno fe o gwbl wedyn.”

18:19  Jeremeia: “ARGLWYDD, wnei di ymateb, plîs? Gwranda beth mae fy ngelynion yn ei ddweud.

18:20  Ydy'n iawn i dalu drwg am dda? Maen nhw wedi cloddio twll i mi. Wyt ti ddim yn cofio fel roeddwn i'n pledio ar eu rhan nhw o dy flaen di? Rôn i'n ceisio dy stopio di rhag bod yn ddig hefo nhw.

18:21  Felly gad i'w plant nhw lwgu! Gad iddyn nhw farw yn y rhyfel! Gwna eu gwragedd yn weddwon heb blant. Gad i'r dynion hŷn gael eu lladd gan heintiau, a'r bechgyn ifanc wrth ymladd yn y rhyfel.

18:22  Gad i sŵn sgrechian gael ei glywed yn y tai wrth i gangiau o filwyr ymosod arnyn nhw'n ddirybudd. Maen nhw wedi cloddio twll i mi a gosod trapiau i geisio fy nal.

18:23  ARGLWYDD, rwyt ti'n gwybod eu bod nhw'n bwriadu fy lladd i. Paid maddau iddyn nhw eto. Paid cuddio'u pechodau nhw o dy olwg. Gad iddyn nhw faglu o dy flaen. Delia gyda nhw yn dy lid.”

Chapter 19

19:1  Dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrtho i: “Dos i brynu jwg gan y crochenydd. Wedyn, dos ag arweinwyr y bobl a'r offeiriaid hynaf gyda ti

19:2  i ddyffryn Ben-hinnom sydd tu allan i Giât y Sbwriel. Yno, dywed wrthyn nhw beth dw i'n ddweud wrthot ti.

19:3  Dywed, ‘Gwrandwch ar neges yr ARGLWYDD, frenhinoedd Jwda a phobl Jerwsalem. Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: “Dw i'n mynd i ddod â dinistr ofnadwy i'r lle yma. Bydd pawb fydd yn clywed am y peth yn gegagored.

19:4  Mae'r bobl yma wedi troi cefn arna i, a gwneud y lle yma fel lle estron. Maen nhw wedi llosgi arogldarth i dduwiau eraill – duwiau nad oedden nhw na'u hynafiaid na brenhinoedd Jwda yn gwybod dim amdanyn nhw! Ac maen nhw wedi tywallt gwaed plant diniwed yma!

19:5  Maen nhw wedi adeiladu allorau paganaidd, ac wedi llosgi eu plant yn aberth i Baal. Wnes i erioed ddweud wrthyn nhw am wneud hynny. Fyddai'r fath beth byth yn croesi fy meddwl i!

19:6  “‘“Felly mae'r amser yn dod,” meddai'r ARGLWYDD, “pan fydd neb yn galw'r lle yn Toffet neu ddyffryn Ben-hinnom. Dyffryn y Lladdfa fydd enw'r lle.

19:7  Bydda i'n drysu cynlluniau pobl Jwda a Jerwsalem. Byddan nhw'n cael eu lladd gan eu gelynion yn y rhyfel. Bydd adar ac anifeiliaid gwyllt yn bwyta eu cyrff nhw.

19:8  Bydd y ddinas yma'n cael ei dinistrio'n llwyr. Bydd pawb sy'n pasio heibio wedi dychryn am eu bywydau, ac yn chwibanu mewn rhyfeddod wrth weld y dinistr.

19:9  Bydda i'n gwneud iddyn nhw fwyta'u meibion a'u merched. Byddan nhw'n bwyta cyrff pobl am fod y sefyllfa wedi mynd mor ddrwg, a'r gelynion yn gwarchae arnyn nhw ac yn rhoi'r fath bwysau arnyn nhw.”’

19:10  “Wedyn dw i eisiau i ti falu'r jwg yn deilchion o flaen y dynion fydd wedi mynd hefo ti,

19:11  yna dweud wrthyn nhw fod yr ARGLWYDD hollbwerus yn dweud: ‘Dw i'n mynd i ddryllio'r wlad yma a'r ddinas, yn union fel cafodd y jwg yma ei dorri'n deilchion. Does dim gobaith ei drwsio! Bydd cyrff yn cael eu claddu yma yn Toffet nes bydd dim lle ar ôl!

19:12  A bydd hi'r un fath ar y ddinas yma a'i phobl,’ meddai'r ARGLWYDD. ‘Bydd hi fel Toffet yma!

19:13  Am fod pobl wedi aberthu i'r sêr, a thywallt offrwm o ddiod i dduwiau eraill ar doeau'r tai a thoeau palasau brenhinoedd Jwda, bydd Jerwsalem hefyd wedi'i llygru gan gyrff yr un fath â Toffet.’”

19:14  Ar ôl dod yn ôl o Toffet, lle roedd yr ARGLWYDD wedi'i anfon i broffwydo, dyma Jeremeia'n mynd i deml yr ARGLWYDD a sefyll yn yr iard ac annerch y bobl yno.

19:15  “Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Yn fuan iawn dw i'n mynd i ddod â dinistr ar y ddinas yma a'r pentrefi sydd o'i chwmpas, yn union fel dwedais i. Mae'r bobl wedi bod mor benstiff, a gwrthod gwrando arna i.’”

Chapter 20

20:1  Clywodd Pashchwr fab Immer beth ddwedodd Jeremeia. (Pashchwr oedd yr offeiriad oedd yn gyfrifol am gadw trefn yn y deml.)

20:2  A dyma fe'n gorchymyn arestio Jeremeia, ei guro a'i rwymo mewn cyffion wrth Giât Uchaf Benjamin yn y deml.

20:3  Y bore wedyn, dyma Pashchwr yn gollwng Jeremeia'n rhydd. A dyma Jeremeia'n dweud wrtho, “Nid Pashchwr mae'r ARGLWYDD yn dy alw di ond ‘Dychryn ym mhobman’.

20:4  Achos dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Byddi di a dy ffrindiau wedi dychryn am eich bywydau. Byddi'n edrych arnyn nhw'n cael eu lladd gan eu gelynion. Dw i'n mynd i roi pobl Jwda yn nwylo brenin Babilon. Bydd e'n cymryd rhai yn gaeth i Babilon, a bydd rhai yn cael eu lladd.

20:5  Bydd cyfoeth y ddinas yma i gyd yn cael ei gario i ffwrdd i Babilon. Bydd y gelynion yn cymryd holl eiddo'r bobl, popeth gwerthfawr sydd ganddyn nhw, a thrysorau brenhinol Jwda.

20:6  Byddi di a dy deulu, dy weision a dy forynion i gyd, yn cael eich cymryd yn gaethion i Babilon. Dyna lle byddi di a dy ffrindiau'n marw ac yn cael eich claddu, sef pawb y buost ti'n pregethu celwydd iddyn nhw ac yn dweud y byddai popeth yn iawn.’”

20:7  ARGLWYDD, ti wedi fy nhwyllo i, a dw innau wedi gadael i ti wneud hynny. Ti gafodd y llaw uchaf am dy fod ti'n gryfach na fi. A dyma fi bellach yn ddim byd ond testun sbort i bobl. Mae pawb yn chwerthin am fy mhen i!

20:8  Bob tro dw i'n agor fy ngheg rhaid i mi weiddi, “Mae trais a dinistr yn dod!” Mae neges yr ARGLWYDD yn fy ngwneud yn ddim byd ond jôc a thestun sbort i bobl drwy'r amser.

20:9  Dw i'n meddwl weithiau, “Wna i ddim sôn amdano eto. Dw i'n mynd i wrthod siarad ar ei ran!” Ond wedyn mae ei neges fel tân y tu mewn i mi. Mae fel fflam yn llosgi yn fy esgyrn. Dw i'n trio fy ngorau i'w ddal yn ôl, ond alla i ddim!

20:10  Dw i wedi clywed lot fawr o bobl yn hel straeon amdana i. “‛Dychryn ym mhobman‛ wir! Gadewch i ni ddweud wrth yr awdurdodau amdano!” Mae hyd yn oed y rhai oedd yn ffrindiau i mi yn disgwyl i'm gweld i'n baglu: “Falle y gallwn ei ddenu i wneud rhywbeth gwirion, wedyn byddwn ni'n gallu dial arno!”

20:11  Ond mae'r ARGLWYDD hefo fi fel rhyfelwr ffyrnig. Felly, y rhai sy'n fy erlid i fydd yn baglu. Fyddan nhw ddim yn ennill! Byddan nhw'n teimlo cywilydd mawr am eu methiant. Fydd y gwarth byth yn cael ei anghofio!

20:12  O ARGLWYDD hollbwerus, sy'n profi'r rhai sy'n gwneud beth sy'n iawn. Ti'n gwybod beth mae pobl yn ei feddwl a'i fwriadu. Tala nôl iddyn nhw am beth maen nhw'n ei wneud. Dw i'n dy drystio di i ddelio gyda'r sefyllfa.

20:13  Canwch i'r ARGLWYDD! Molwch yr ARGLWYDD! Mae e'n achub y tlawd o afael pobl ddrwg.

20:14  Melltith ar y diwrnod ces i fy ngeni! Does dim byd da am y diwrnod y cafodd mam fi.

20:15  Melltith ar y person roddodd y newyddion i dad a'i wneud mor hapus wrth ddweud, “Mae gen ti fab!”

20:16  Boed i'r person hwnnw fod fel y trefi hynny gafodd eu dinistrio'n ddidrugaredd gan yr ARGLWYDD – yn clywed sŵn sgrechian yn y bore, a sŵn gweiddi yn y rhyfel ganol dydd!

20:17  Pam wnaeth e ddim fy lladd i cyn i mi ddod allan o'r groth? Byddai croth fy mam yn fedd i mi, a hithau'n feichiog am byth.

20:18  Pam oedd rhaid i mi gael fy ngeni o gwbl? Dw i wedi gweld dim byd ond trafferthion a thristwch, ac wedi profi dim byd ond cywilydd ar hyd fy mywyd!

Chapter 21

21:1  Dyma neges arall roddodd yr ARGLWYDD i Jeremeia, pan gafodd Pashchwr fab Malcîa a'r offeiriad Seffaneia fab Maaseia eu danfon ato gan y Brenin Sedeceia.

21:2  “Wnei di ofyn i'r ARGLWYDD ein helpu ni?” medden nhw. “Mae Nebwchadnesar, brenin Babilon, ar fin ymosod arnon ni. Falle y bydd yr ARGLWYDD yn gwneud gwyrth fel yn y gorffennol, ac yn ei anfon i ffwrdd oddi wrthon ni.”

21:3  A dyma oedd ateb Jeremeia: “Dyma mae'r ARGLWYDD, Duw Israel, yn ei ddweud:

21:4  ‘Mae dy fyddin wedi mynd allan i ymladd yn erbyn byddin brenin Babilon, ond bydda i'n gwneud iddyn nhw droi yn ôl. Bydda i'n dod â nhw yn ôl i'r ddinas yma.

21:5  Dw i'n wyllt, ac wedi digio'n fawr hefo chi, a dw i fy hun yn mynd i ymladd yn eich erbyn chi gyda'm holl nerth a'm grym.

21:6  Dw i'n mynd i daro popeth byw yn y ddinas yma – yn bobl ac anifeiliaid. Byddan nhw'n marw o haint erchyll.

21:7  Wedyn,’ meddai'r ARGLWYDD, ‘bydda i'n rhoi Sedeceia, brenin Jwda (a'i swyddogion a phawb arall fydd yn dal yn fyw, ar ôl yr haint y rhyfel a'r newyn) yn nwylo Nebwchadnesar, brenin Babilon. Bydd eu gelynion yn eu dal nhw, ac yn eu lladd â'r cleddyf. Fyddan nhw'n dangos dim piti. Fydd neb yn cael eu harbed. Fydd dim trugaredd o gwbl!’

21:8  “Yna dywed wrth bobl Jerwsalem mai dyma dw i, yr ARGLWYDD, yn ei ddweud wrthyn nhw: ‘Dw i'n rhoi dewis i chi – ffordd bywyd neu ffordd marwolaeth.

21:9  Bydd y rhai sy'n aros yn y ddinas yma yn cael eu lladd yn y rhyfel, neu'n marw o newyn neu haint. Ond bydd pawb sy'n mynd allan ac yn ildio i'r Babiloniaid sy'n gwarchae ar y ddinas yma, yn cael byw.

21:10  Dw i wedi penderfynu gwneud drwg i'r ddinas yma yn lle gwneud da. Dw i'n mynd i adael i frenin Babilon ei choncro hi, a bydd yn ei llosgi'n ulw.’” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

21:11  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud wrth deulu brenhinol Jwda, sy'n perthyn i linach Dafydd: “Gwrandwch ar neges yr ARGLWYDD – ‘Gwnewch yn siŵr fod pobl yn cael tegwch yn y llysoedd. Achubwch bobl sy'n dioddef o grafangau'r rhai sy'n eu gormesu nhw. Os na wnewch chi, bydda i'n ddig. Bydda i fel tân yn llosgi a neb yn gallu ei ddiffodd, o achos yr holl ddrwg dych chi wedi'i wneud.

21:12  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud wrth deulu brenhinol Jwda, sy'n perthyn i linach Dafydd: “Gwrandwch ar neges yr ARGLWYDD – ‘Gwnewch yn siŵr fod pobl yn cael tegwch yn y llysoedd. Achubwch bobl sy'n dioddef o grafangau'r rhai sy'n eu gormesu nhw. Os na wnewch chi, bydda i'n ddig. Bydda i fel tân yn llosgi a neb yn gallu ei ddiffodd, o achos yr holl ddrwg dych chi wedi'i wneud.

21:13  Hei, ti sydd wedi dy orseddu uwchben y dyffryn ar y byrdd-dir creigiog – dw i'n dy erbyn di!’ —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn. ‘Dych chi'n dweud, “Fydd neb yn gallu ymosod arnon ni yma. Does gan neb obaith dod i mewn aton ni!”

21:14  Ond dw i'n mynd i roi'r gosb dych chi'n ei haeddu i chi,’ —meddai'r ARGLWYDD. ‘Bydda i'n rhoi dy balas ar dân, a bydd popeth o dy gwmpas yn cael ei losgi.’”

Chapter 22

22:1  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Dos i lawr i balas brenin Jwda, a rho'r neges yma iddo:

22:2  ‘Frenin Jwda, gwrando ar neges yr ARGLWYDD – ti sy'n perthyn i deulu brenhinol Dafydd, dy swyddogion a phawb arall sy'n mynd drwy'r giatiau yma.

22:3  Mae'r ARGLWYDD yn dweud: “Gwnewch beth sy'n gyfiawn ac yn deg, ac achubwch bobl sy'n dioddef o grafangau'r rhai sy'n eu gormesu nhw. Peidiwch cam-drin a chymryd mantais o fewnfudwyr, plant amddifad a gweddwon. A pheidiwch lladd pobl ddiniwed.

22:4  Os ewch chi ati i wneud beth dw i'n ddweud, bydd disgynyddion Dafydd yn dal i deyrnasu. Byddan nhw'n dod drwy'r giatiau yma mewn cerbydau ac ar gefn ceffylau, gyda'u swyddogion a'u pobl.

22:5  Ond os byddwch chi'n gwrthod gwrando, dw i'n addo ar fy llw y bydd y palas yma yn rwbel.”’” Yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

22:6  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud am balas brenin Jwda: “Ti fel tir ffrwythlon Gilead i mi, neu fel y coed ar fynyddoedd Libanus. Ond bydda i'n dy wneud di'n anialwch, a fydd neb yn byw yn dy drefi di.

22:7  Mae gen i rai sy'n barod i dy ddinistrio di, pob un yn cario'i arfau. Byddan nhw'n torri'r coed cedrwydd gorau, ac yn taflu'r cwbl i'r tân.

22:8  “Bydd pobl o wledydd eraill yn pasio heibio'r ddinas yma, ac yn gofyn, ‘Pam mae'r ARGLWYDD wedi gwneud y fath beth i'r ddinas wych yma?’

22:9  A bydd yr ateb yn cael ei roi. ‘Am fod y bobl wedi troi cefn ar yr ymrwymiad i'r ARGLWYDD eu Duw, ac wedi addoli a gwasanaethu duwiau eraill.’”

22:10  “Paid crio am fod y brenin wedi marw. Paid galaru ar ei ôl. Crïa am y brenin sy'n cael ei gymryd i ffwrdd. Fydd e ddim yn dod yn ôl adre, Gaiff e byth weld ei wlad eto.

22:11  Achos dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud am Shalwm fab Joseia brenin Jwda, ddaeth i deyrnasu ar ôl ei dad, Joseia: ‘Mae e wedi'i gymryd i ffwrdd, a fydd e byth yn dod yn ôl.

22:12  Bydd e'n marw yn y wlad lle cafodd ei gymryd yn gaeth. Fydd e byth yn gweld y wlad yma eto.’”

22:13  “Gwae yr un anghyfiawn sy'n adeiladu ei balas, yr un sy'n trin pobl yn annheg wrth godi'r lloriau uchaf. Mae'n gwneud i'w bobl weithio am ddim; dydy e ddim yn talu cyflog iddyn nhw.

22:14  Mae'n dweud wrtho'i hun, ‘Dw i'n mynd i adeiladu palas gwych, gyda llofftydd mawr a digon o ffenestri. Dw i'n mynd i osod paneli o goed cedrwydd drwyddo, a'i beintio yn goch llachar.’

22:15  Ydy bod â mwy o baneli cedrwydd yn dy wneud di'n well brenin? Meddylia am dy dad. Roedd e'n hapus os oedd ganddo fwyd a diod. Roedd yn gwneud beth oedd yn gyfiawn ac yn deg, ac roedd pethau'n mynd yn dda gydag e.

22:16  Roedd yn amddiffyn hawliau pobl dlawd ac anghenus, ac roedd pethau'n mynd yn dda. Onid dyna beth mae fy nabod i yn ei olygu?” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

22:17  “Ond rwyt ti'n hunanol ac yn anonest. Ti'n lladd pobl ddiniwed, yn twyllo ac yn gorthrymu'r bobl.”

22:18  Felly, dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud am Jehoiacim fab Joseia, brenin Jwda: “Fydd neb yn galaru ar ei ôl, a dweud, ‘O, dw i mor drist, fy mrawd! O, dw i mor drist, fy chwaer!’ Fydd neb yn dweud, ‘O, druan o'n harglwydd ni!’ ‘O, druan o'r brenin!’

22:19  Fydd ei angladd ddim gwell na phan mae asyn yn marw – Bydd ei gorff yn cael ei lusgo allan o'r ddinas a'i daflu tu allan i giatiau Jerwsalem.”

22:20  Dringwch fynyddoedd Libanus, a galaru yno. Gwaeddwch yn uchel ar fryniau Bashan. Ewch i alaru ar fynyddoedd Afarîm. Mae eich ‛cariadon‛ i gyd wedi'u concro!

22:21  Gwnes i eich rhybuddio pan oeddech chi'n byw'n ddibryder, ond yr ymateb ges i oedd, “Dŷn ni ddim am wrando.” Dyma sut dych chi wedi bod o'r dechrau cyntaf – dych chi erioed wedi bod yn barod i wrando.

22:22  Bydd eich arweinwyr yn cael eu chwythu i ffwrdd gan y gwynt. Bydd eich ‛cariadon‛ i gyd wedi'u cymryd yn gaeth. Bryd hynny bydd gynnoch chi gywilydd go iawn o'r holl bethau drwg wnaethoch chi.

22:23  Falle eich bod chi'n teimlo'n reit saff, fel aderyn yn nythu ar goed cedrwydd Libanus. Ond byddwch yn griddfan mewn poen pan ddaw'r farn. Byddwch fel gwraig mewn poen wrth gael babi.

22:24  “Mor sicr â'm bod i fy hun yn fyw,” meddai'r ARGLWYDD, “er dy fod ti, Jehoiachin fab Jehoiacim, brenin Jwda, wedi bod yn sêl-fodrwy ar fy llaw dde, bydda i'n dy dynnu i ffwrdd.

22:25  Bydda i'n dy roi di yn nwylo'r rhai sydd eisiau dy ladd di, y rhai hynny rwyt ti'n eu hofni nhw, sef Nebwchadnesar, brenin Babilon, a'i fyddin.

22:26  A bydda i'n dy daflu di a dy fam i wlad ddieithr, a dyna lle byddwch chi'n marw.

22:27  Gewch chi byth ddod yn ôl yma, er eich holl hiraeth.”

22:28  Ai jwg diwerth wedi'i dorri ydy'r dyn Jehoiachin (fel potyn pridd does neb ei eisiau)? Pam mae e a'i blant wedi'u taflu i ffwrdd (wedi'u taflu i wlad ddieithr)?

22:29  Wlad, wlad, wlad, gwrando ar neges yr ARGLWYDD.

22:30  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Gwnewch gofnod fod y dyn yma'n ddi-etifedd (dyn fydd yn gweld dim llwyddiant)! Fydd dim un o'i blant yn teyrnasu yn Jwda ar ei ôl. Fydd neb yn ei ddilyn ar orsedd Dafydd.”

Chapter 23

23:1  “Mae ar ben ar arweinwyr y wlad!” meddai'r ARGLWYDD. “Yn lle gofalu am fy mhobl fel mae bugeiliaid yn gofalu am eu defaid, maen nhw'n gwneud niwed iddyn nhw a'u gyrru nhw ar chwâl.”

23:2  Felly dyma mae'r ARGLWYDD, Duw Israel, yn ei ddweud am y ‛bugeiliaid‛ yma sydd i fod i ofalu am fy mhobl: “Dych chi wedi chwalu'r praidd a gyrru'r defaid i ffwrdd yn lle gofalu amdanyn nhw. Felly bydda i'n eich cosbi chi am y drwg dych chi wedi'i wneud,” meddai'r ARGLWYDD.

23:3  “Ond dw i'n mynd i gasglu'r defaid sydd ar ôl at ei gilydd. Bydda i'n eu casglu nhw o'r gwledydd lle gwnes i eu gyrru nhw, a'u harwain nhw yn ôl i'w corlan. Byddan nhw'n cael rhai bach a bydd mwy a mwy ohonyn nhw.

23:4  Bydda i'n penodi arweinwyr fydd yn gofalu'n iawn amdanyn nhw. Fydd dim rhaid iddyn nhw fod ag ofn. Fydd dim byd i'w dychryn nhw, a fydd dim un ohonyn nhw yn mynd ar goll,” meddai'r ARGLWYDD.

23:5  “Mae'r amser yn dod,” meddai'r ARGLWYDD, “pan fydda i'n gwneud i flaguryn dyfu ar goeden deuluol Dafydd, un fydd yn gwneud beth sy'n iawn. Bydd e'n frenin fydd yn teyrnasu'n ddoeth. Bydd e'n gwneud beth sy'n gyfiawn ac yn deg yn y wlad.

23:6  Bryd hynny bydd Jwda'n cael ei hachub a bydd Israel yn saff. Yr enw ar y brenin yma fydd, ‘Yr ARGLWYDD sy'n rhoi cyfiawnder i ni.’

23:7  “Ac eto, mae amser gwell i ddod,” meddai'r ARGLWYDD. “Yn lle dweud, ‘Mor sicr â bod yr ARGLWYDD yn fyw, yr un achubodd bobl Israel o'r Aifft …’

23:8  bydd pobl yn dweud, ‘Mor sicr â bod yr ARGLWYDD yn fyw, yr un achubodd bobl Israel o dir y gogledd ac o'r gwledydd lle roedd wedi'u gyrru nhw.’ A bryd hynny byddan nhw'n cael byw yn eu gwlad eu hunain.”

23:9  Neges am y proffwydi: Jeremeia: Dw i wedi cynhyrfu'n lân, a dw i'n crynu drwyddo i. Dw i fel dyn wedi meddwi, fel rhywun sy'n chwil gaib. Alla i ddim diodde'r ffordd mae'r ARGLWYDD a'i neges yn cael eu trin.

23:10  Mae'r wlad yn llawn pobl sy'n anffyddlon iddo. Mae'r tir wedi sychu am ei fod wedi'i felltithio. Does dim porfa yn yr anialwch – mae wedi gwywo. A'r cwbl am eu bod nhw'n byw bywydau drwg ac yn camddefnyddio'u grym.

23:11  Yr ARGLWYDD: “Mae'r proffwydi a'r offeiriaid yn bobl annuwiol. Dw i wedi gweld y pethau ofnadwy maen nhw'n eu gwneud hyd yn oed yn y deml ei hun!” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

23:12  “Felly bydd eu llwybrau yn dywyll a llithrig. Byddan nhw'n baglu ac yn syrthio. Dw i'n mynd i ddod â dinistr arnyn nhw. Mae'r amser iddyn nhw gael eu cosbi wedi dod.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

23:13  “Gwelais broffwydi Samaria gynt yn gwneud peth cwbl anweddus: Roedden nhw'n proffwydo ar ran y duw Baal, ac yn camarwain fy mhobl, Israel.

23:14  A nawr dw i'n gweld proffwydi Jerwsalem yn gwneud rhywbeth yr un mor erchyll. Maen nhw'n anffyddlon i mi ac yn dilyn celwydd! Maen nhw'n annog y rhai sy'n gwneud drwg yn lle ceisio'u cael nhw i stopio. Maen nhw mor ddrwg â Sodom yn fy ngolwg i. Mae pobl Jerwsalem fel pobl Gomorra.”

23:15  Felly, dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud am y proffwydi: “Bydda i'n gwneud i'r bobl yma ddioddef yn chwerw, ac yfed dŵr gwenwynig barn. Mae proffwydi Jerwsalem yn gyfrifol am ledaenu annuwioldeb drwy'r wlad i gyd.”

23:16  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud: “Peidiwch gwrando ar beth mae'r proffwydi yna'n ei ddweud – maen nhw'n eich twyllo gyda'u gobaith gwag. Maen nhw'n rhannu eu ffantasïau yn lle beth mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud.

23:17  Maen nhw'n dal ati i ddweud wrth y rhai sy'n ddirmygus ohono i, ‘Mae'r ARGLWYDD yn dweud y bydd popeth yn iawn!’ Maen nhw'n dweud wrth y rhai sy'n ystyfnig, ‘Fydd dim byd drwg yn digwydd i chi.’

23:18  Ond prun ohonyn nhw sy'n gwybod cynlluniau'r ARGLWYDD, ac wedi clywed a deall beth mae e'n ddweud? Prun ohonyn nhw sydd wedi gwrando arno?”

23:19  Jeremeia: Gwyliwch chi! Bydd yr ARGLWYDD yn ddig. Bydd yn dod fel storm. Bydd fel corwynt dinistriol yn disgyn ar y rhai drwg.

23:20  Fydd llid yr ARGLWYDD ddim yn tawelu nes bydd wedi gwneud popeth mae'n bwriadu ei wneud. Byddwch chi'n dod i ddeall y peth yn iawn ryw ddydd.

23:21  Yr ARGLWYDD: “Wnes i ddim anfon y proffwydi yma, ond roedden nhw'n rhedeg i gyhoeddi eu neges. Wnes i ddim rhoi neges iddyn nhw, ond roedden nhw'n dal i broffwydo.

23:22  Petaen nhw wedi sefyll o'm blaen a gwrando, bydden nhw wedi cyhoeddi fy neges i'm pobl. Bydden nhw wedi gwneud iddyn nhw droi cefn ar ddrwg.”

23:23  “Ai rhyw dduw bach lleol ydw i?” meddai'r ARGLWYDD. “Onid fi ydy'r Duw sy'n gweld popeth o bell?”

23:24  “Pwy sy'n gallu cuddio oddi wrtho i?” meddai'r ARGLWYDD. “Dw i ym mhobman drwy'r nefoedd a'r ddaear!”

23:25  “Dw i wedi clywed beth mae'r proffwydi'n ei ddweud. Maen nhw'n honni siarad drosto i, ond yn dweud celwydd! ‘Dw i wedi cael breuddwyd! Dw i wedi cael breuddwyd!’ medden nhw.

23:26  Am faint mae'n rhaid i hyn fynd ymlaen? Am faint maen nhw'n mynd i ddal ati i ddweud celwydd? Maen nhw'n twyllo'u hunain! Ydyn nhw'n mynd i newid rywbryd?

23:27  Am faint maen nhw'n mynd i rannu eu breuddwydion gyda'i gilydd, a cheisio cael fy mhobl i anghofio pwy ydw i? Dyna beth wnaeth eu hynafiaid – anghofio amdana i ac addoli'r duw Baal.

23:28  Gadewch i'r proffwyd gafodd freuddwyd ei rhannu fel breuddwyd. Ond dylai'r un dw i wedi rhoi neges iddo gyhoeddi'r neges yna'n ffyddlon.” “Allwch chi ddim cymharu'r gwellt gyda'r grawn!” meddai'r ARGLWYDD.

23:29  “Mae fy neges i fel tân yn llosgi,” meddai'r ARGLWYDD. “Mae fel gordd yn dryllio carreg.”

23:30  “Felly, dw i eisiau i chi ddeall fy mod i yn erbyn y proffwydi hynny sy'n dwyn y neges oddi ar ei gilydd,” meddai'r ARGLWYDD.

23:31  “Dw i yn erbyn y proffwydi hynny sy'n dweud beth maen nhw eisiau, ac yna'n honni, ‘Dyma beth mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud …’

23:32  Dw i eisiau i chi ddeall,” meddai'r ARGLWYDD, “fy mod i yn erbyn y proffwydi hynny sy'n cyhoeddi'r celwydd maen nhw wedi'i ddychmygu. Maen nhw'n camarwain fy mhobl gyda'u celwyddau a'u honiadau anghyfrifol. Wnes i mo'u hanfon nhw na dweud wrthyn nhw beth i'w wneud. Dŷn nhw ddim yn helpu'r bobl yma o gwbl,” meddai'r ARGLWYDD.

23:33  Yna dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrtho i, “Jeremeia, pan mae'r bobl yma, neu broffwyd neu offeiriad, yn gofyn i ti, ‘Beth ydy'r baich mae'r ARGLWYDD yn ei roi arnon ni nawr?’ dywed wrthyn nhw, ‘Chi ydy'r baich, a dw i'n mynd i'ch taflu chi i ffwrdd,’

23:34  Ac os bydd proffwyd, offeiriad, neu unrhyw un arall yn dweud, ‘Mae'r ARGLWYDD yn rhoi baich trwm arnon ni,’ bydda i'n cosbi'r dyn hwnnw a'i deulu.

23:35  Dyma ddylech chi fod yn ei ofyn i'ch gilydd: ‘Beth oedd ateb yr ARGLWYDD?’ neu ‘Beth ddwedodd yr ARGLWYDD?’

23:36  Rhaid i chi stopio dweud fod yr ARGLWYDD yn rhoi baich trwm arnoch chi. Y pethau dych chi'ch hunain yn eu dweud ydy'r ‛baich‛. Dych chi wedi gwyrdroi neges ein Duw ni, yr ARGLWYDD hollbwerus, y Duw byw!

23:37  Beth ddylech chi ei ofyn i'r proffwyd ydy, ‘Beth oedd ateb yr ARGLWYDD?’ neu ‘Beth ddwedodd yr ARGLWYDD?’

23:38  Os daliwch chi ati i ddweud, ‘Mae'r ARGLWYDD yn rhoi baich trwm arnon ni,’ dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Dych chi'n dal i ddweud, “Mae'r ARGLWYDD yn rhoi baich trwm arnon ni,” er fy mod i wedi dweud yn glir wrthoch chi am beidio gwneud hynny.

23:39  Felly, dw i'n mynd i'ch codi chi a'ch taflu chi i ffwrdd – chi a'r ddinas rois i i'ch hynafiaid chi.

23:40  Bydda i'n eich gwneud chi'n jôc, a byddwch yn cael eich cywilyddio am byth.’”

Chapter 24

24:1  Roedd Nebwchadnesar, brenin Babilon, wedi cymryd Jehoiachin fab Jehoiacim, brenin Jwda, yn gaeth i Babilon. Cymerodd y swyddogion i gyd hefyd, a'r seiri coed a'r gweithwyr metel. A dyma'r ARGLWYDD yn rhoi gweledigaeth i mi. Gwelais ddwy fasged yn llawn ffigys wedi'u gosod o flaen teml yr ARGLWYDD.

24:2  Roedd y ffigys yn un fasged yn rhai da iawn, fel ffigys wedi aeddfedu'n gynnar. Ond roedd y ffigys yn y fasged arall wedi mynd yn ddrwg, a ddim yn ffit i'w bwyta.

24:3  Dyma'r ARGLWYDD yn gofyn i mi, “Beth wyt ti'n weld, Jeremeia?” A dyma fi'n ateb, “Ffigys. Mae'r rhai da yn edrych yn hyfryd, ond mae'r lleill wedi mynd yn rhy ddrwg i'w bwyta.”

24:4  Yna dyma fi'n cael y neges yma gan yr ARGLWYDD:

24:5  “Dyma dw i, yr ARGLWYDD, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Mae'r ffigys da yn cynrychioli'r bobl sydd wedi'u cymryd yn gaeth i wlad y Babiloniaid.

24:6  Dw i wedi'u hanfon nhw yno er eu lles eu hunain, a dw i'n mynd i ddod â nhw'n ôl i'r wlad yma. Bydda i'n eu hadeiladu nhw, dim eu bwrw nhw i lawr. Bydda i'n eu plannu nhw yn y tir, dim yn eu tynnu fel chwyn.

24:7  Bydda i'n rhoi'r awydd ynddyn nhw i gydnabod mai fi ydy'r ARGLWYDD. Nhw fydd fy mhobl i, a fi fydd eu Duw nhw. Byddan nhw'n troi'n ôl ata i go iawn.’

24:8  “Ond,” meddai'r ARGLWYDD, “mae'r ffigys drwg yn cynrychioli Sedeceia brenin Jwda a'i swyddogion, a'r bobl hynny sydd wedi'u gadael ar ôl yn Jerwsalem neu sydd wedi mynd i fyw i'r Aifft.

24:9  Bydd beth fydd yn digwydd iddyn nhw yn dychryn pobl y gwledydd eraill i gyd. Byddan nhw'n jôc. Bydda i'n gwneud esiampl ohonyn nhw. Byddan nhw'n destun sbort, ac yn esiampl o bobl wedi'u melltithio. Dyna sut fydd hi arnyn nhw ble bynnag wna i eu gyrru nhw.

24:10  Bydda i'n anfon rhyfel, newyn a haint i'w taro nhw nes byddan nhw wedi cael eu dileu'n llwyr o'r wlad rois i iddyn nhw a'u hynafiaid.”

Chapter 25

25:1  Cafodd Jeremeia neges gan yr ARGLWYDD am bobl Jwda yn ystod y bedwaredd flwyddyn pan oedd Jehoiacim fab Joseia yn frenin ar Jwda (hon hefyd oedd y flwyddyn y cafodd Nebwchadnesar ei wneud yn frenin Babilon).

25:2  Dyma ddwedodd y proffwyd Jeremeia wrth bobl Jwda a'r rhai oedd yn byw yn Jerwsalem:

25:3  “Mae'r ARGLWYDD wedi bod yn siarad hefo fi ers dau ddeg tair o flynyddoedd – o'r adeg pan oedd Joseia fab Amon wedi bod yn frenin am un deg tair o flynyddoedd hyd heddiw. Dw i wedi dweud wrthoch chi dro ar ôl tro beth oedd ei neges, ond dych chi ddim wedi gwrando.

25:4  Ac mae'r ARGLWYDD wedi dal ati i anfon ei weision y proffwydi atoch chi. Ond dych chi ddim wedi gwrando na chymryd unrhyw sylw.

25:5  Y neges oedd, ‘Rhaid i bob un ohonoch chi stopio gwneud y pethau drwg dych chi'n eu gwneud; wedyn byddwch chi'n cael aros yn y wlad roddodd yr ARGLWYDD i chi a'ch hynafiaid am byth bythoedd.

25:6  Stopiwch addoli a gwasanaethu duwiau eraill, a'm gwylltio i drwy blygu i eilunod dych chi eich hunain wedi'u cerfio. Wedyn fydda i'n gwneud dim drwg i chi.

25:7  Ond wnaethoch chi ddim gwrando arna i,’ meddai'r ARGLWYDD. ‘Dych chi wedi fy ngwylltio i gyda'ch eilunod. Dych chi wedi dod â drwg arnoch chi'ch hunain.’

25:8  “Felly dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud: ‘Dych chi ddim wedi gwrando arna i.

25:9  Felly, dyma dw i, yr ARGLWYDD, yn mynd i'w wneud: dw i'n mynd i anfon am bobloedd y gogledd, ac am fy ngwas i, Nebwchadnesar brenin Babilon. Dw i'n mynd i'w cael nhw i ymosod ar y wlad yma a'i phobl ac ar y gwledydd o'i chwmpas hefyd. Dw i'n mynd i'w dinistrio nhw'n llwyr. Bydd pethau ofnadwy yn digwydd yma. Fydd pobl ddim yn stopio rhyfeddu at y llanast.

25:10  Bydda i'n rhoi taw ar sŵn pobl yn chwerthin a joio, ac yn mwynhau eu hunain mewn parti priodas. Fydd dim sŵn maen melin yn troi, a dim golau lamp i'w weld yn y tai.

25:11  Bydd y wlad yn anialwch diffaith. A bydd y gwledydd yn gorfod gwasanaethu brenin Babilon am saith deg mlynedd.

25:12  “‘Ar ddiwedd y saith deg mlynedd bydda i'n cosbi brenin Babilon a'i wlad am y drwg wnaethon nhw. Bydd gwlad y Babiloniaid yn cael ei dinistrio am byth.

25:13  Bydd popeth wnes i ei fygwth yn digwydd iddi – popeth sydd wedi'i ysgrifennu yn y llyfr yma, sef beth mae Jeremeia wedi'i broffwydo yn erbyn y gwledydd i gyd.

25:14  Bydd brenin a phobl Babilon yn gorfod gwasanaethu brenhinoedd a gwledydd eraill. Bydda i'n talu'n ôl iddyn nhw am beth wnaethon nhw.’”

25:15  Dyma mae'r ARGLWYDD, Duw Israel, yn ei ddweud wrtho i: “Cymer y gwpan yma gen i. Mae hi'n llawn dop o win fy llid. Cymer hi, a gwna i'r gwledydd dw i'n dy anfon di atyn nhw yfed ohoni.

25:16  Byddan nhw'n yfed, ac yn stagro yn ôl ac ymlaen. Bydd y rhyfel dw i'n ei anfon i'w cosbi nhw yn eu gyrru nhw'n wallgof.”

25:17  Felly dyma fi'n cymryd y gwpan o law'r ARGLWYDD, ac yn gwneud i'r holl wledydd lle'r anfonodd fi yfed ohoni:

25:18  Jerwsalem a threfi Jwda, ei brenhinoedd a'i swyddogion. Byddan nhw'n cael eu dinistrio a'u difetha'n llwyr. Bydd pobl yn chwibanu mewn rhyfeddod wrth weld yr holl bethau dychrynllyd fydd yn digwydd, a bydd yn esiampl o wlad wedi'i melltithio. Mae'n dechrau digwydd heddiw!

25:19  Yna'r Pharo (brenin yr Aifft) a'i weision a'i swyddogion, pobl yr Aifft i gyd,

25:20  a'r bobl o dras gymysg sy'n byw yno. Wedyn brenhinoedd gwlad Us, a brenhinoedd trefi'r Philistiaid i gyd: pobl Ashcelon, Gasa, Ecron, a beth sydd ar ôl o Ashdod.

25:21  Wedyn pobl Edom, Moab ac Ammon.

25:22  Brenhinoedd Tyrus a Sidon, a brenhinoedd y trefi eraill ar yr arfordir.

25:23  Pobl Dedan, Tema, Bws, a'r bobl sy'n byw ar ymylon yr anialwch.

25:24  Brenhinoedd Arabia a brenhinoedd y gwahanol lwythau nomadig yn yr anialwch.

25:25  Brenhinoedd Simri, Elam a Media i gyd.

25:26  Brenhinoedd y gogledd i gyd, pell ac agos, a phob un gwlad sydd ar wyneb y ddaear. Ac yn olaf bydd rhaid i frenin Babilon ei hun yfed o'r gwpan.

25:27  Yr ARGLWYDD: “Dwed di wrthyn nhw wedyn fod yr ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn dweud: ‘Yfwch nes byddwch chi'n feddw ac yn chwydu. Yfwch nes byddwch yn syrthio ac yn methu codi ar eich traed eto, o achos y rhyfel dw i'n ei anfon i'ch cosbi chi.’

25:28  “Os byddan nhw'n gwrthod cymryd y gwpan gen ti ac yfed ohoni, dywed wrthyn nhw, ‘Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud: “Does gynnoch chi ddim dewis. Bydd rhaid i chi yfed!

25:29  Gwyliwch chi, dw i wedi dechrau cosbi Jerwsalem, fy ninas i fy hun. Os felly, ydych chi'n mynd i osgoi cael eich cosbi? Na! Dw i'n mynd i ddod â rhyfel ar bawb sy'n byw ar y ddaear.” Fi, yr ARGLWYDD hollbwerus, sy'n dweud hyn.’

25:30  Felly, Jeremeia, proffwyda fel hyn yn eu herbyn nhw: ‘Mae'r ARGLWYDD yn rhuo fel llew oddi uchod, o'r lle sanctaidd lle mae'n byw. Mae'n rhuo yn erbyn y bobl mae'n byw yn eu plith. Bydd yn gweiddi fel un yn sathru'r grawnwin, wrth gosbi pawb sy'n byw ar wyneb y ddaear.

25:31  Bydd twrw'r frwydr yn atseinio drwy'r byd i gyd. Mae'r ARGLWYDD yn cyhuddo'r cenhedloedd, ac yn mynd i farnu'r ddynoliaeth gyfan. Bydd pobl ddrwg yn cael eu lladd â'r cleddyf!’” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

25:32  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud: “Mae trychineb yn mynd i ddod ar un wlad ar ôl y llall. Mae gwynt stormus ar fin dod o ben draw'r byd.”

25:33  Bydd y rhai fydd wedi'u lladd gan yr ARGLWYDD bryd hynny wedi'u gwasgaru ar hyd a lled y byd. Fydd neb yn galaru ar eu hôl nhw, a neb yn casglu'r cyrff i'w claddu. Byddan nhw'n gorwedd fel tail wedi'i wasgaru ar wyneb y tir.

25:34  Dechreuwch udo a chrio, chi arweinwyr y bobl! Rholiwch yn y lludw, chi sy'n bugeilio praidd fy mhobl. Mae diwrnod y lladdfa wedi dod. Cewch eich gwasgaru. Byddwch fel llestr gwerthfawr wedi syrthio a malu'n ddarnau.

25:35  Fydd yr arweinwyr ddim yn gallu rhedeg i ffwrdd. Fydd dim dianc i'r rhai sy'n bugeilio'r praidd!

25:36  Gwrandwch ar sŵn yr arweinwyr yn crio! Gwrandwch ar fugeiliaid y praidd yn udo! Mae'r ARGLWYDD ar fin dinistrio'u tir nhw.

25:37  Bydd y borfa dawel lle maen nhw'n aros yn anialwch difywyd am fod yr ARGLWYDD wedi digio'n lân hefo nhw.

25:38  Mae'r ARGLWYDD fel llew wedi dod allan o'i ffau. Mae wedi digio'n lân a bydd y wlad yn cael ei difetha gan gleddyf y gelyn.

Chapter 26

26:1  Pan ddaeth Jehoiacim fab Joseia yn frenin ar Jwda ces i'r neges yma gan yr ARGLWYDD:

26:2  dyma'r ARGLWYDD yn dweud, “Dos i sefyll yn iard teml yr ARGLWYDD. Siarada gyda'r bobl o holl drefi Jwda sydd wedi dod yno i addoli. Dwed wrthyn nhw bopeth fydda i'n ei ddweud – pob gair!

26:3  Falle y gwnân nhw wrando a stopio gwneud drwg. Wedyn fydda i ddim yn eu dinistrio nhw fel roeddwn i wedi bwriadu gwneud am yr holl bethau drwg roedden nhw'n eu gwneud.

26:4  Dwed wrthyn nhw mai dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Rhaid i chi wrando arna i, a byw fel dw i wedi'ch dysgu chi i fyw.

26:5  Rhaid i chi wrando ar neges fy ngweision y proffwydi. Dw i wedi'u hanfon nhw atoch chi dro ar ôl tro, ond dych chi wedi cymryd dim sylw.

26:6  Felly os daliwch chi i wrthod gwrando, bydda i'n dinistrio'r deml yma fel gwnes i ddinistrio Seilo, a bydda i'n gwneud y ddinas yma'n esiampl i'r gwledydd o ddinas sydd wedi'i melltithio.’”

26:7  Roedd yr offeiriaid a'r proffwydi a'r bobl i gyd wedi clywed Jeremeia yn dweud y pethau yma yn y deml.

26:8  Ac yn syth ar ôl iddo orffen dweud popeth roedd yr ARGLWYDD wedi'i orchymyn iddo, dyma'r offeiriaid a'r proffwydi a'r bobl i gyd yn gafael ynddo gan weiddi, “Ti'n mynd i farw am hyn!

26:9  Rhag dy gywilydd di, yn honni fod yr ARGLWYDD wedi dweud wrthot ti am broffwydo'r fath bethau! Sut alli di broffwydo fod y deml yma'n mynd i gael ei dinistrio yr un fath â Seilo, a bod dinas Jerwsalem yn mynd i gael ei chwalu, ac y bydd neb yn byw ynddi?” A dyma'r bobl yn dechrau hel o gwmpas Jeremeia yn y deml.

26:10  Pan glywodd swyddogion Jwda beth oedd yn digwydd, dyma nhw'n rhuthro draw o'r palas brenhinol i deml yr ARGLWYDD ac yn cynnal achos llys wrth y Giât Newydd.

26:11  Dyma'r offeiriaid a'r proffwydi'n dweud wrth y llys a'r bobl beth oedd y cyhuddiad yn erbyn Jeremeia, “Rhaid dedfrydu'r dyn yma i farwolaeth! Mae wedi proffwydo yn erbyn y ddinas yma. Dych chi wedi'i glywed eich hunain.”

26:12  Yna dyma Jeremeia yn amddiffyn ei hun: “Yr ARGLWYDD sydd wedi fy anfon i, a dweud wrtho i am broffwydo popeth rydych chi wedi fy nghlywed i'n ei ddweud yn erbyn y deml a'r ddinas yma.

26:13  Rhaid i chi newid eich ffyrdd, a gwneud beth mae'r ARGLWYDD eich Duw yn ei ddweud. Os gwnewch chi hynny, fydd e ddim yn eich dinistrio chi fel roedd e wedi bygwth gwneud.

26:14  Ond dw i yn eich dwylo chi. Gwnewch chi beth bynnag dych chi'n feddwl sy'n iawn.

26:15  Ond deallwch hyn: os gwnewch chi fy lladd i, byddwch yn tywallt gwaed dyn dieuog. Byddwch chi a'r ddinas yma a'i phobl yn gyfrifol am wneud hynny. Achos y ffaith ydy mai'r ARGLWYDD sydd wedi fy anfon i i'ch rhybuddio chi.”

26:16  Dyma'r swyddogion a'r bobl yn dweud wrth yr offeiriaid a'r proffwydi, “Dydy'r dyn yma ddim yn haeddu marw. Mae e wedi siarad ar ran yr ARGLWYDD ein Duw.”

26:17  A dyma rai o arweinwyr hŷn Jwda yn codi a dweud wrth y dyrfa o bobl oedd yno,

26:18  “Pan oedd Heseceia yn frenin ar Jwda, roedd Micha o Moresheth wedi proffwydo ac wedi dweud wrth y bobl, ‘Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud: Bydd Seion yn cael ei haredig fel cae, a bydd Jerwsalem yn bentwr o gerrig. Bydd y bryn lle mae'r deml yn sefyll, yn goedwig wedi tyfu'n wyllt.’

26:19  Wnaeth Heseceia a phobl Jwda roi Micha i farwolaeth? Naddo! Dangosodd Heseceia barch at yr ARGLWYDD a chrefu arno i fod yn garedig atyn nhw. Wedyn wnaeth yr ARGLWYDD ddim eu dinistrio nhw fel roedd e wedi bygwth gwneud. Ond dŷn ni mewn peryg o wneud drwg mawr i ni'n hunain!”

26:20  Roedd yna ddyn arall o'r enw Wreia fab Shemaia o Ciriath-iearîm yn proffwydo ar ran yr ARGLWYDD. Roedd e hefyd wedi proffwydo yn erbyn y ddinas yma a'r wlad, yn union yr un fath â Jeremeia.

26:21  Pan glywodd y Brenin Jehoiacim a'i warchodwyr a'i swyddogion beth oedd y proffwyd yn ei ddweud, roedd yn mynd i'w ladd. Ond dyma Wreia'n clywed am y bwriad ac yn dianc am ei fywyd i'r Aifft.

26:22  Anfonodd y Brenin Jehoiacim ddynion i'r Aifft i'w ddal (roedd Elnathan fab Achbor yn un ohonyn nhw),

26:23  a dyma nhw'n dod ag Wreia yn ôl yn garcharor at y Brenin Jehoiacim. Dyma Jehoiacim yn gorchymyn ei ladd gyda'r cleddyf, a chafodd ei gorff ei gladdu ym mynwent y bobl gyffredin.

26:24  Ond roedd Achicam fab Shaffan o blaid Jeremeia, a gwrthododd drosglwyddo Jeremeia i'r bobl i gael ei ladd.

Chapter 27

27:1  Yn fuan ar ôl i Sedeceia fab Joseia ddod yn frenin ar Jwda dyma'r ARGLWYDD yn rhoi'r neges yma i Jeremeia:

27:2  Dyma ddwedodd yr ARGLWYDD wrtho i: “Gwna iau i ti dy hun, a'i rhwymo am dy wddf gyda strapiau lledr.

27:3  Wedyn anfon neges at frenhinoedd Edom, Moab, Ammon, Tyrus a Sidon. Rho'r neges i'r llysgenhadon maen nhw wedi'u hanfon at y Brenin Sedeceia yn Jerwsalem.

27:4  Dyma'r neges: ‘Mae Duw Israel, yr ARGLWYDD hollbwerus, yn dweud,

27:5  “Fi ydy'r Duw wnaeth greu'r ddaear a'r holl bobl ac anifeiliaid sydd arni. Dw i'n Dduw cryf a nerthol, a fi sy'n dewis pwy sy'n ei rheoli.

27:6  Dw i wedi penderfynu rhoi'ch gwledydd chi i gyd yn nwylo fy ngwas, y Brenin Nebwchadnesar o Babilon. Mae hyd yn oed yr anifeiliaid gwyllt yn ei wasanaethu e!

27:7  Bydd y gwledydd i gyd yn ei wasanaethu e, a'i fab a'i ŵyr. Ond wedyn bydd yr amser yn dod pan fydd ei wlad e'n syrthio, a bydd nifer o wledydd eraill a brenhinoedd mawr yn gorchfygu Babilon ac yn ei rheoli hi.

27:8  “‘“Ond beth os bydd gwlad neu deyrnas yn gwrthod ymostwng i Nebwchadnesar, brenin Babilon? Beth fydd yn digwydd i'r wlad sy'n gwrthod rhoi ei gwar dan iau Babilon? Bydda i fy hun yn ei chosbi! Bydda i'n anfon rhyfel, newyn a haint, nes bydd Babilon wedi'u dinistrio nhw yn llwyr.

27:9  Felly peidiwch gwrando ar eich proffwydi, na'r bobl hynny sy'n dweud ffortiwn drwy ddehongli breuddwydion, cysylltu gyda'r meirw neu ddewino – y rhai sy'n dweud fydd dim rhaid i chi wasanaethu brenin Babilon.

27:10  Maen nhw'n dweud celwydd. Os gwrandwch chi arnyn nhw byddwch chi'n cael eich cymryd i ffwrdd yn bell o'ch gwlad. Bydda i'n eich gyrru chi i ffwrdd, a byddwch yn marw yno.

27:11  Ond bydd y wlad sy'n rhoi ei gwar dan iau brenin Babilon, a'i wasanaethu e, yn cael llonydd. Byddan nhw'n cael dal ati i drin eu tir a byw yn eu gwlad eu hunain. Fi, yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.”’”

27:12  Dwedais yr un peth wrth Sedeceia, brenin Jwda. “Rhaid i chi roi eich gwar dan iau brenin Babilon, a'i wasanaethu e a'i bobl. Os gwnewch chi hynny cewch fyw.

27:13  Pam ddylet ti â'th bobl gael eich lladd â'r cleddyf, neu drwy newyn a haint? Yn ôl yr ARGLWYDD dyna fydd yn digwydd i unrhyw wlad sy'n gwrthod plygu i frenin Babilon.

27:14  Peidiwch gwrando ar y proffwydi sy'n dweud wrthoch na fydd raid i chi wasanaethu brenin Babilon. Maen nhw'n dweud celwydd!

27:15  ‘Wnes i mo'u hanfon nhw,’ meddai'r ARGLWYDD. ‘Maen nhw'n honni eu bod nhw'n siarad drosto i, ond proffwydo celwydd maen nhw. Os gwrandwch chi arnyn nhw bydda i'n eich gyrru chi i ffwrdd, a byddwch chi a'r proffwydi sy'n dweud celwydd yn marw yn y gaethglud.’”

27:16  Wedyn dyma fi'n dweud wrth yr offeiriaid a'r bobl i gyd, “Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Peidiwch gwrando ar y proffwydi sy'n dweud wrthoch chi y bydd dodrefn a llestri gwerthfawr y deml yn dod yn ôl o Babilon.’ Maen nhw'n dweud celwydd.

27:17  Peidiwch gwrando arnyn nhw. Os gwnewch chi wasanaethu brenin Babilon, cewch fyw. Pam ddylai'r ddinas yma gael ei dinistrio?

27:18  Os ydyn nhw'n broffwydi go iawn ac os ydy'r ARGLWYDD yn siarad hefo nhw, gwell iddyn nhw ddechrau gweddïo'n daer ar yr ARGLWYDD hollbwerus – gweddïo na fydd y dodrefn a'r llestri sydd ar ôl yn y deml a phalas y brenin yn cael eu cymryd i ffwrdd i Babilon!

27:19  Achos dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud am y pileri pres o flaen y deml, y ddysgl fawr bres sy'n cael ei galw ‛Y Môr‛, a'r trolïau pres, ac am bob dodrefnyn arall gwerthfawr sydd wedi'i adael yn y ddinas yma.

27:20  (Dyma'r pethau adawodd Nebwchadnesar brenin Babilon yn Jerwsalem pan aeth â Jehoiachin fab Jehoiacim, brenin Jwda, a phobl bwysig Jerwsalem i gyd yn gaethion i Babilon.)

27:21  Ie, dyma mae Duw Israel, yr ARGLWYDD hollbwerus, yn ei ddweud am y pethau gwerthfawr sydd wedi'u gadael yn y deml a phalas y brenin yn Jerwsalem:

27:22  ‘Bydd y cwbl yn cael eu cario i ffwrdd i Babilon ac yn aros yno nes bydda i'n dewis gwneud rhywbeth amdanyn nhw. Wedyn bydda i'n dod â nhw'n ôl i'r lle yma eto,’ Fi, yr ARGLWYDD, sy'n dweud hyn.”

Chapter 28

28:1  Yr un flwyddyn, ar ddechrau cyfnod Sedeceia fel brenin Jwda (sef pumed mis y bedwaredd flwyddyn o'i deyrnasiad), dyma Hananeia fab Asswr, y proffwyd o Gibeon, yn dweud wrth Jeremeia yn y deml o flaen yr offeiriaid a'r bobl i gyd:

28:2  “Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Dw i'n mynd i dorri iau brenin Babilon!

28:3  Mewn llai na dwy flynedd dw i'n mynd i ddod â phopeth wnaeth Nebwchadnesar brenin Babilon ei gymryd o ma yn ôl.

28:4  Dw i hefyd yn mynd i ddod â Jehoiachin fab Jehoiacim, brenin Jwda, yn ôl, a phawb arall gafodd eu cymryd yn gaeth i Babilon.’ Mae'r ARGLWYDD yn dweud, ‘Dw i'n mynd i dorri iau brenin Babilon.’”

28:5  A dyma'r proffwyd Jeremeia yn ateb y proffwyd Hananeia, o flaen yr offeiriaid a phawb arall oedd yn y deml.

28:6  “Amen! Boed i'r ARGLWYDD wneud hynny! Boed i'r ARGLWYDD ddod â dy broffwydoliaeth di'n wir! O na fyddai'n gwneud hynny, a dod â holl offer y deml yn ôl o Babilon, a'r bobl gafodd eu cymryd yno'n gaeth hefyd!

28:7  Ond na, gwrando di nawr ar beth sydd gen i i'w ddweud wrthot ti a'r bobl yma i gyd.

28:8  Ers amser maith mae'r proffwydi ddaeth o dy flaen di a fi wedi proffwydo fod rhyfel, trychinebau a heintiau yn mynd i daro llawer o wledydd a theyrnasoedd mawr.

28:9  Os oedd proffwyd yn proffwydo y byddai popeth yn iawn, yr unig ffordd i wybod os oedd yr ARGLWYDD wedi'i anfon oedd pan fyddai ei neges yn dod yn wir.”

28:10  Yna dyma'r proffwyd Hananeia yn cymryd yr iau oddi ar war Jeremeia a'i thorri.

28:11  A dyma Hananeia yn datgan o flaen pawb: “Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Mewn llai na dwy flynedd dw i'n mynd i dynnu iau Nebwchadnesar, brenin Babilon, oddi ar war y gwledydd i gyd, a'i thorri.’” Yna dyma'r proffwyd Jeremeia yn mynd i ffwrdd.

28:12  Yn fuan ar ôl i Hananeia dorri'r iau oedd ar war Jeremeia, dyma'r ARGLWYDD yn rhoi'r neges yma i Jeremeia:

28:13  “Dos i ddweud wrth Hananeia fod yr ARGLWYDD yn dweud: ‘Ti wedi torri'r iau bren dim ond i roi un haearn yn ei lle!

28:14  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: “Dw i wedi rhoi iau haearn ar war y gwledydd yma i gyd. Bydd rhaid iddyn nhw wasanaethu Nebwchadnesar, brenin Babilon. Bydd hyd yn oed yr anifeiliaid gwyllt yn ei wasanaethu e!”’”

28:15  Yna dyma'r proffwyd Jeremeia yn dweud wrth Hananeia, “Gwranda, Hananeia. Dydy'r ARGLWYDD ddim wedi dy anfon di. Ti'n gwneud i'r bobl yma gredu celwydd!

28:16  Felly, dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Mae hi ar ben arnat ti! Ti'n mynd i farw cyn diwedd y flwyddyn yma, am dy fod ti wedi annog pobl i wrthryfela yn erbyn yr ARGLWYDD.’”

28:17  A'r flwyddyn honno cyn pen deufis, roedd y proffwyd Hananeia wedi marw.

Chapter 29

29:1  Dyma lythyr Jeremeia at yr arweinwyr oedd ar ôl, yr offeiriaid a'r proffwydi, a phawb arall o Jerwsalem oedd wedi'u cymryd yn gaeth i Babilon gan y Brenin Nebwchadnesar.

29:2  (Roedd hyn ar ôl i'r Brenin Jehoiachin a'r fam frenhines, swyddogion y palas brenhinol, arweinwyr Jwda a Jerwsalem, y seiri coed a'r gweithwyr metel i gyd gael eu cymryd i ffwrdd yn gaeth o Jerwsalem.)

29:3  Elasa fab Shaffan a Gemareia fab Chilceia aeth â'r llythyr yno. Roedden nhw wedi'u hanfon i Babilon at Nebwchadnesar gan Sedeceia, brenin Jwda. Dyma'r llythyr:

29:4  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud wrth y bobl mae wedi'u hanfon yn gaeth o Jerwsalem i Babilon:

29:5  “Adeiladwch dai a setlo i lawr. Plannwch erddi a bwyta'r hyn sy'n tyfu ynddyn nhw.

29:6  Priodwch a chael plant. Dewiswch wragedd i'ch meibion a gadael i'ch merched briodi, er mwyn iddyn nhw hefyd gael plant. Dw i eisiau i'ch niferoedd chi dyfu, yn lle lleihau.

29:7  Gweithiwch dros heddwch a llwyddiant y ddinas lle dw i wedi mynd â chi'n gaeth. Gweddïwch ar yr ARGLWYDD drosti. Ei llwyddiant hi fydd eich llwyddiant chi.”

29:8  Achos dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: “Peidiwch gadael i'r proffwydi sydd gyda chi, a'r rhai hynny sy'n dweud ffortiwn, eich twyllo chi. Peidiwch cymryd sylw o'u breuddwydion.

29:9  Maen nhw'n hawlio eu bod nhw'n siarad drosto i, ond yn dweud celwydd! Wnes i mo'u hanfon nhw,” meddai'r ARGLWYDD.

29:10  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Pan fydd Babilon wedi rheoli am saith deg mlynedd bydda i'n cymryd sylw ohonoch chi eto. Dyna pryd y bydda i'n gwneud y pethau da dw i wedi'u haddo, a dod â chi yn ôl yma i'ch gwlad eich hunain.

29:11  Fi sy'n gwybod beth dw i wedi'i gynllunio ar eich cyfer chi,” meddai'r ARGLWYDD. “Dw i'n bwriadu eich bendithio chi, dim gwneud niwed i chi. Dw i am roi dyfodol llawn gobaith i chi.

29:12  Byddwch yn galw arna i ac yn gweddïo, a bydda i'n gwrando.

29:13  Os byddwch chi'n chwilio amdana i o ddifri, â'ch holl galon, byddwch chi'n fy ffeindio i.

29:14  Bydda i'n gadael i chi ddod o hyd i mi,” meddai'r ARGLWYDD. “Bydda i'n rhoi'r cwbl wnaethoch chi ei golli yn ôl i chi. Bydda i'n eich casglu chi yn ôl o'r holl wledydd wnes i eich gyrru chi i ffwrdd iddyn nhw. Bydda i'n dod â chi adre i'ch gwlad eich hunain.”

29:15  “Ond mae'r ARGLWYDD wedi rhoi proffwydi i ni yma yn Babilon,” meddech chi.

29:16  Felly gwrandwch beth mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud am y brenin sy'n eistedd ar orsedd Dafydd yma yn Jerwsalem, ac am eich perthnasau sy'n dal i fyw yma a heb gael eu cymryd i ffwrdd yn gaethion gyda chi.

29:17  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud: “Dw i'n mynd i anfon rhyfel, newyn a haint i'w taro nhw. Byddan nhw fel ffigys ffiaidd sydd ddim ffit i'w bwyta.

29:18  Dw i'n mynd i anfon rhyfel, newyn a haint i'w taro nhw. Bydd beth fydd yn digwydd iddyn nhw yn dychryn pobl y gwledydd i gyd. Byddan nhw'n enghraifft o wlad wedi'i melltithio. Bydd pethau ofnadwy yn digwydd, pethau fydd yn achosi i bobl chwibanu mewn rhyfeddod. A byddan nhw'n destun sbort i'r gwledydd lle bydda i'n eu hanfon nhw'n gaeth.

29:19  Bydd hyn yn digwydd am eu bod nhw heb wrando na chymryd sylw o beth dw i wedi'i ddweud dro ar ôl tro drwy fy ngweision y proffwydi,” meddai'r ARGLWYDD.

29:20  Felly – chi sydd wedi'ch gyrru i ffwrdd o Jerwsalem yn gaeth i Babilon – gwrandwch ar neges yr ARGLWYDD.

29:21  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud am Ahab fab Colaia a Sedeceia fab Maaseia sy'n proffwydo celwydd ac yn hawlio eu bod nhw'n siarad drosto i: “Dw i'n mynd i'w rhoi nhw yn nwylo Nebwchadnesar, brenin Babilon, a bydd e'n eu lladd nhw o'ch blaenau chi.

29:22  Bydd gan bobl Jwda sy'n gaeth yn Babilon y dywediad yma wrth felltithio rhywun: ‘Boed i'r ARGLWYDD dy wneud di fel Sedeceia ac Ahab, gafodd eu llosgi'n fyw gan frenin Babilon!’

29:23  Maen nhw wedi gwneud pethau gwarthus yn Israel, wedi cysgu gyda gwragedd dynion eraill a dweud celwydd, tra'n honni eu bod nhw'n siarad drosto i. Wnes i ddim dweud dim wrthyn nhw. Ond dw i'n gwybod yn iawn ac wedi gweld beth maen nhw wedi'i wneud,” meddai'r ARGLWYDD.

29:24  Yna dywed wrth Shemaia o Nechelam:

29:25  dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel yn ei ddweud: “Anfonaist lythyrau ar dy liwt dy hun at y bobl sydd yn Jerwsalem, ac at Seffaneia fab Maaseia a'r offeiriaid eraill i gyd, yn dweud fel hyn,

29:26  ‘Mae'r ARGLWYDD wedi dy wneud di'n offeiriad yn lle Jehoiada, i fod yn gyfrifol am beth sy'n digwydd yn y deml, a delio gydag unrhyw wallgofddyn sy'n dod yno a chymryd arno ei fod yn broffwyd. Dylet ei ddal a rhoi coler haearn a chyffion arno.

29:27  Felly pam wyt ti ddim wedi ceryddu Jeremeia o Anathoth am gymryd arno ei fod yn broffwyd?

29:28  Mae e wedi anfon neges aton ni yn Babilon, yn dweud, “Dych chi'n mynd i fod yna am amser hir. Adeiladwch dai a setlo i lawr. Plannwch erddi a bwyta'r hyn sy'n tyfu ynddyn nhw.”’

29:29  Darllenodd Seffaneia'r offeiriad y llythyr i Jeremeia.

29:30  A dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrth Jeremeia,

29:31  ‘Anfon y neges yma at y bobl sydd wedi'u cymryd yn gaeth i Babilon: “Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud am Shemaia o Nechelam: ‘Mae Shemaia yn siarad fel petai'n broffwyd, ond wnes i ddim ei anfon e. Mae e wedi gwneud i chi gredu celwydd!’

29:32  Felly, dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Dw i'n mynd i gosbi Shemaia a'i deulu. Fydd neb ohonyn nhw'n cael byw i weld y pethau da dw i'n mynd i'w gwneud i'm pobl. Fi, yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn. Mae e wedi annog pobl i wrthryfela yn fy erbyn i.’”’”

Chapter 30

30:1  Neges arall roddodd yr ARGLWYDD i Jeremeia:

30:2  “Dyma mae'r ARGLWYDD, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Dw i eisiau i ti ysgrifennu popeth dw i'n ei ddweud wrthot ti ar sgrôl.

30:3  Mae'r amser yn dod,’ meddai'r ARGLWYDD, ‘pan fydda i'n rhoi'r cwbl wnaeth fy mhobl Israel a Jwda ei golli yn ôl iddyn nhw. Dw i'n mynd i ddod â nhw'n ôl i'r wlad rois i i'w hynafiaid. Byddan nhw'n ei chymryd hi'n ôl eto.’”

30:4  Dyma'r neges roddodd yr ARGLWYDD i mi am bobl Israel a Jwda.

30:5  “Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Sŵn pobl yn gweiddi mewn panig a dychryn sydd i'w glywed; does dim sôn am heddwch!’

30:6  Ond meddyliwch am hyn: ydy dyn yn gallu cael babi? Na? Felly pam dw i'n gweld y dynion cryf yma i gyd yn dal eu boliau fel gwraig yn cael babi? Pam mae eu hwynebau nhw i gyd yn wyn fel y galchen?

30:7  O! Mae'n amser caled ofnadwy! Does erioed gyfnod tebyg wedi bod o'r blaen. Mae'n argyfwng ofnadwy ar bobl Jacob – ac eto byddan nhw yn cael eu hachub.”

30:8  Yr ARGLWYDD hollbwerus sy'n dweud hyn, “Bryd hynny bydda i'n torri'r iau sydd ar eu gwar a dryllio'r rhaffau sy'n eu dal yn gaeth. Fydd pobl estron ddim yn feistri arnyn nhw o hynny ymlaen.

30:9  Byddan nhw'n gwasanaethu'r ARGLWYDD eu Duw a'r un o linach Dafydd fydda i'n ei wneud yn frenin arnyn nhw.”

30:10  “Felly, peidiwch bod ag ofn, bobl Jacob, fy ngweision,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn. “Peidiwch anobeithio, bobl Israel. Dw i'n mynd i'ch achub chi a'ch plant o'r wlad bell lle buoch yn gaeth. Bydd pobl Jacob yn dod yn ôl adre ac yn mwynhau heddwch. Byddan nhw'n teimlo'n saff a fydd neb yn eu dychryn nhw.

30:11  Dw i gyda chi, i'ch achub chi,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn. “Dw i'n mynd i ddinistrio'r gwledydd hynny lle gwnes i eich gyrru chi ar chwâl, ond wna i ddim eich dinistrio chi. Ydw, dw i'n mynd i'ch disgyblu, ond dim ond faint dych chi'n ei haeddu; alla i ddim peidio'ch cosbi chi o gwbl.”

30:12  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Does dim modd gwella dy friwiau; ti wedi dy anafu'n ddifrifol.

30:13  Does neb yn gallu dy helpu di. Does dim eli i wella'r dolur; does dim iachâd.

30:14  Mae dy ‛gariadon‛ i gyd wedi dy anghofio di. Dŷn nhw'n poeni dim amdanat ti! Dw i wedi dy daro di fel petawn i'n elyn; rwyt wedi diodde cosb greulon, am dy fod wedi bod mor ddrwg ac wedi pechu mor aml.

30:15  Pam wyt ti'n cwyno am dy friwiau? Does dim modd gwella dy boen Dw i wedi gwneud hyn i gyd i ti am dy fod ti wedi bod mor ddrwg ac wedi pechu mor aml.

30:16  Ond bydd y rhai wnaeth dy larpio di yn cael eu llarpio. Bydd dy elynion i gyd yn cael eu cymryd yn gaeth. Bydd y rhai wnaeth dy ysbeilio yn cael eu hysbeilio, a'r rhai wnaeth ddwyn dy drysorau yn colli popeth.

30:17  Ydw, dw i'n mynd i dy iacháu di; dw i'n mynd i wella dy friwiau,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn. “Roedden nhw'n dy alw di ‛yr un gafodd ei gwrthod‛. ‘Does neb yn poeni am Seion,’ medden nhw.”

30:18  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Dw i'n mynd i adfer tai pobl Jacob, a thosturio wrth eu teuluoedd. Bydd y ddinas yn cael ei chodi eto ar safle ei hadfeilion, a'r palas yn cael ei ailadeiladu lle roedd o'r blaen.

30:19  Bydd canu mawl a diolch a sŵn pobl yn joio i'w clywed yn dod oddi yno. Bydda i'n gwneud i'w poblogaeth dyfu yn lle lleihau; bydda i'n eu hanrhydeddu yn lle eu bod yn cael eu bychanu.

30:20  Bydd disgynyddion Jacob yn profi'r bendithion fel o'r blaen. Bydda i'n eu sefydlu nhw eto fel cymuned o bobl, a bydda i'n cosbi pawb sydd am eu gorthrymu nhw.

30:21  Bydd eu harweinydd yn un o'u pobl eu hunain; bydd yr un sy'n eu rheoli yn dod o'u plith. Bydda i'n ei wahodd i ddod ata i, a bydd yn dod. Pwy fyddai'n mentro dod heb gael gwahoddiad?” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

30:22  “Byddwch chi'n bobl i mi, a bydda i'n Dduw i chi.”

30:23  Gwyliwch chi! Mae'r ARGLWYDD yn ddig. Mae'n dod fel storm, fel corwynt dinistriol fydd yn disgyn ar y rhai drwg.

30:24  Fydd llid ffyrnig yr ARGLWYDD ddim yn tawelu nes bydd wedi gwneud popeth mae'n bwriadu ei wneud. Byddwch chi'n dod i ddeall y peth yn iawn ryw ddydd.

Chapter 31

31:1  “Bryd hynny,” meddai'r ARGLWYDD, “fi fydd Duw pob llwyth yn Israel, a byddan nhw yn bobl i mi.”

31:2  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Cafodd pobl Israel osgoi'r cleddyf a profi ffafr Duw yn yr anialwch, wrth iddyn nhw chwilio am le i orffwys.

31:3  Roedd yr ARGLWYDD wedi ymddangos iddo mewn gwlad bell, a dweud, ‘Mae fy nghariad i atat ti yn gariad sy'n para am byth, a dyna pam dw i wedi aros yn ffyddlon i ti.

31:4  Bydda i'n dy ailadeiladu eto, o wyryf annwyl Israel! Byddi'n gafael yn dy dambwrîn eto, ac yn mynd allan i ddawnsio a joio.

31:5  Byddi'n plannu gwinllannoedd ar fryniau Samaria unwaith eto. A'r rhai fydd yn eu plannu fydd yn cael mwynhau eu ffrwyth.

31:6  Mae'r amser yn dod pan fydd y gwylwyr yn gweiddi ar fryniau Effraim: “Dewch! Gadewch i ni fynd i fyny i Seion i addoli'r ARGLWYDD ein Duw.”’”

31:7  Ie, dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Canwch yn llawen dros bobl Israel, a gweiddi o blaid y wlad bwysicaf. Gweiddi ac addoli gan ddweud, ‘Achub dy bobl, o ARGLWYDD, achub y rhai sydd ar ôl o Israel.’

31:8  ‘Ydw, dw i'n mynd i ddod â nhw o dir y gogledd; dw i'n mynd i'w casglu nhw o ben draw'r byd. Bydd pobl ddall a chloff yn dod gyda nhw, gwragedd beichiog hefyd, a'r rhai sydd ar fin cael plant. Bydd tyrfa fawr yn dod yn ôl yma.

31:9  Byddan nhw'n dod yn eu dagrau, yn gweddïo wrth i mi eu harwain yn ôl. Bydda i'n eu harwain wrth ymyl afonydd o ddŵr ac ar hyd llwybrau gwastad lle fyddan nhw ddim yn baglu. Fi ydy tad Israel; Effraim ydy fy mab hynaf.’”

31:10  Gwrandwch ar neges yr ARGLWYDD, chi'r cenhedloedd i gyd, a'i chyhoeddi yn y gwledydd pell ar yr arfordir a'r ynysoedd: “Bydd yr ARGLWYDD, wnaeth yrru pobl Israel ar chwâl, yn eu casglu eto ac yn gofalu amdanyn nhw fel bugail yn gofalu am ei braidd.”

31:11  Mae'r ARGLWYDD yn mynd i ryddhau pobl Jacob. Bydd yn eu gollwng nhw'n rhydd o afael yr un wnaeth eu trechu nhw.

31:12  Byddan nhw'n dod gan ganu'n frwd ar Fynydd Seion. Byddan nhw'n wên i gyd am fod yr ARGLWYDD mor dda. Mae'n rhoi ŷd, sudd grawnwin ac olew olewydd, ŵyn a lloi bach. Mae'n gwneud bywyd fel gardd hyfryd wedi'i dyfrio. Fyddan nhw byth yn teimlo'n llesg a blinedig eto.

31:13  Yna bydd y merched ifanc yn dawnsio'n llawen, a'r bechgyn ifanc a'r dynion hŷn yn dathlu gyda'i gilydd. Bydda i'n troi eu galar yn llawenydd. Bydda i'n eu cysuro nhw, a rhoi hapusrwydd yn lle tristwch.

31:14  Bydd gan yr offeiriaid fwy na digon o aberthau, a bydd fy mhobl yn cael digonedd o bethau da, —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

31:15  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Mae cri i'w chlywed yn Rama, sŵn wylo chwerw a galaru mawr – Rachel yn crio am ei phlant. Mae'n gwrthod cael ei chysuro, am eu bod nhw wedi mynd.”

31:16  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Stopia grio. Paid colli mwy o ddagrau. Dw i'n mynd i roi gwobr i ti am dy waith. Bydd dy blant yn dod yn ôl o wlad y gelyn.

31:17  Mae gobaith i'r dyfodol,” meddai'r ARGLWYDD “Bydd dy blant yn dod yn ôl i'w gwlad eu hunain.

31:18  Dw i wedi clywed pobl Effraim yn dweud yn drist, ‘Roedden ni'n wyllt fel tarw ifanc heb ei ddofi. Ti wedi'n disgyblu ni, a dŷn ni wedi dysgu'n gwers. Gad i ni ddod yn ôl i berthynas iawn hefo ti. Ti ydy'r ARGLWYDD ein Duw ni.

31:19  Roedden ni wedi troi cefn arnat ti, ond bellach dŷn ni wedi troi'n ôl. Ar ôl gweld ein bai roedden ni wedi'n llethu gan alar am fod mor wirion! Roedd gynnon ni gywilydd go iawn am y ffordd roedden ni wedi ymddwyn pan oedden ni'n ifanc.’

31:20  Yr ARGLWYDD: Yn wir mae pobl Effraim yn dal yn blant i mi! Maen nhw'n blant annwyl yn fy ngolwg i. Er fy mod wedi gorfod eu ceryddu nhw, dw i'n dal yn eu caru nhw. Mae'r teimladau mor gryf yno i, alla i ddim peidio dangos trugaredd atyn nhw.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

31:21  Jeremeia: O wyryf annwyl Israel! Cofia'r ffordd aethost ti. Gosod arwyddion, a chodi mynegbyst i ganfod y ffordd yn ôl. Tyrd yn ôl! Tyrd adre i dy drefi dy hun.

31:22  Am faint wyt ti'n mynd i oedi, ferch anffyddlon? Mae'r ARGLWYDD yn creu rhywbeth newydd – mae fel benyw yn amddiffyn dyn!

31:23  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: “Dw i'n mynd i roi'r cwbl wnaeth pobl Jwda ei golli yn ôl iddyn nhw, a byddan nhw'n dweud eto am Jerwsalem: ‘O fynydd cysegredig lle mae cyfiawnder yn byw, boed i'r ARGLWYDD dy fendithio di!’

31:24  Bydd pobl yn byw gyda'i gilydd yn nhrefi Jwda unwaith eto. Bydd yno ffermwyr a bugeiliaid crwydrol yn gofalu am eu praidd.

31:25  Bydda i'n rhoi diod i'r rhai sydd wedi blino, ac yn adfywio'r rhai sy'n teimlo'n llesg.”

31:26  Yn sydyn dyma fi'n deffro ac yn edrych o'm cwmpas. Rôn i wedi bod yn cysgu'n braf!

31:27  “Mae'r amser yn dod,” meddai'r ARGLWYDD, “pan fydd poblogaeth fawr a digonedd o anifeiliaid yn Israel a Jwda unwaith eto.

31:28  Yn union fel roeddwn i'n gwylio i wneud yn siŵr eu bod nhw'n cael eu tynnu o'r gwraidd a'u chwalu, eu dinistrio a'u bwrw i lawr, yn y dyfodol bydda i'n gwylio i wneud yn siŵr eu bod nhw'n cael eu hadeiladu a'u plannu'n ddiogel,” meddai'r ARGLWYDD.

31:29  “Bryd hynny fydd pobl ddim yn dweud pethau fel: ‘Mae'r rhieni wedi bwyta grawnwin surion ond y plant sy'n diodde'r blas drwg.’

31:30  Bydd pawb yn marw am ei bechod ei hun. Pwy bynnag sy'n bwyta'r grawnwin surion fydd yn diodde'r blas drwg.”

31:31  “Mae'r amser yn dod,” meddai'r ARGLWYDD, “pan fydda i'n gwneud ymrwymiad newydd gyda phobl Israel a Jwda.

31:32  Fydd hwn ddim yr un fath â'r un wnes i gyda'u hynafiaid (pan afaelais yn eu llaw a'u harwain allan o'r Aifft). Roedden nhw wedi torri amodau'r ymrwymiad hwnnw, er fy mod i wedi bod yn ŵr ffyddlon iddyn nhw.

31:33  Dyma'r ymrwymiad fydda i'n ei wneud gyda phobl Israel bryd hynny,” meddai'r ARGLWYDD: “Bydda i'n rhoi fy nghyfraith yn eu calonnau nhw, ac yn ei hysgrifennu ar eu meddyliau nhw. Fi fydd eu Duw nhw, a nhw fydd fy mhobl i.

31:34  Fyddan nhw ddim yn gorfod dysgu pobl eraill, a dweud wrth ei gilydd, ‘Rhaid i ti ddod i nabod yr ARGLWYDD’. Byddan nhw i gyd yn fy nabod i, y bobl gyffredin a'r arweinwyr, am fy mod i'n maddau iddyn nhw am y pethau wnaethon nhw o'i le, ac yn anghofio'u pechodau am byth.”

31:35  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud – yr un sydd wedi gosod trefn i'r haul roi golau'n y dydd a'r lleuad a'r sêr roi eu golau'n y nos, yr un sy'n corddi'r môr yn donnau mawr – yr ARGLWYDD hollbwerus ydy ei enw e:

31:36  “Byddai dileu pobl Israel fel cenedl yr un fath â chael gwared â threfn natur!”

31:37  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Mae'n amhosib mesur yr awyr a'r gofod, neu archwilio sylfeini'r ddaear. Mae'r un mor amhosib i mi wrthod pobl Israel am bopeth drwg maen nhw wedi'i wneud,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

31:38  “Mae'r amser yn dod,” meddai'r ARGLWYDD, “pan fydd dinas Jerwsalem yn cael ei hadeiladu i mi eto, o Dŵr Chanan-el i Giât y Gornel.

31:39  Bydd ei ffiniau'n ymestyn i'r gorllewin at Fryn Gareb ac yna'n troi i'r de i lawr i Goath.

31:40  Bydd hyd yn oed y dyffryn lle cafodd yr holl gyrff marw a'u lludw eu taflu, a'r holl gaeau i lawr at Ddyffryn Cidron yn y dwyrain at gornel Giât y Ceffylau, yn rhan o'r ddinas fydd wedi'i chysegru i'r ARGLWYDD. Fydd y ddinas ddim yn cael ei chwynnu na'i bwrw i lawr byth eto.”

Chapter 32

32:1  Rhoddodd yr ARGLWYDD neges arall i Jeremeia pan oedd Sedeceia wedi bod yn frenin ar Jwda ers deg mlynedd, bron. Roedd hi'n flwyddyn un deg wyth o deyrnasiad Nebwchadnesar,

32:2  ac roedd byddin Babilon yn gwarchae ar Jerwsalem. Roedd Jeremeia yn y ddalfa yn iard y gwarchodlu ym mhalas brenin Jwda.

32:3  Sedeceia oedd wedi gorchymyn ei gadw yno ar ôl ei holi pam ei fod yn proffwydo fod yr ARGLWYDD yn dweud: “Dw i'n mynd i roi'r ddinas yma i frenin Babilon. Bydd e'n ei choncro hi.

32:4  Bydd y Brenin Sedeceia yn cael ei ddal, a bydd yn cael ei osod i sefyll ei brawf o flaen brenin Babilon a'i wynebu'n bersonol.

32:5  Yna bydd Sedeceia'n cael ei gymryd i Babilon, a bydd yn aros yno nes bydda i, yr ARGLWYDD, wedi gorffen delio hefo fe. Gallwch ddal ati i ymladd yn erbyn y Babiloniaid, ond wnewch chi ddim ennill!”

32:6  Dyna pryd dwedodd Jeremeia, “Mae'r ARGLWYDD wedi rhoi'r neges yma i mi:

32:7  ‘Bydd Chanamel, mab dy ewythr Shalwm, yn dod i dy weld di. Bydd yn gofyn i ti brynu'r cae sydd ganddo yn Anathoth, am mai ti ydy'r perthynas agosaf, ac felly ti sydd â'r hawl cyntaf i'w brynu.’

32:8  A dyna'n union ddigwyddodd. Dyma Chanamel, cefnder i mi, yn dod i'm gweld yn iard y gwarchodlu. Gofynnodd i mi, ‘Wyt ti eisiau prynu'r cae sydd gen i yn Anathoth, yn ardal Benjamin? Ti sydd â'r hawl cyntaf i'w brynu am mai ti ydy'r perthynas agosaf. Pryna fe i ti dy hun.’ Pan ddigwyddodd hyn, roeddwn i'n gwybod yn iawn fod yr ARGLWYDD wedi siarad gyda mi.

32:9  “Felly dyma fi'n prynu'r cae sydd yn Anathoth gan Chanamel, a thalu un deg saith darn arian amdano.

32:10  Dyma fi'n arwyddo'r gweithredoedd a'u selio o flaen tystion, pwyso'r arian mewn clorian a thalu iddo.

32:11  Roedd dau gopi o'r gweithredoedd – un wedi'i selio oedd yn cynnwys amodau a thelerau'r cytundeb, a'r llall yn gopi agored. Wedyn, dyma fi'n eu rhoi nhw

32:12  i Barŵch (mab Nereia ac ŵyr i Machseia). Gwnes hyn i gyd o flaen fy nghefnder Chanamel a'r dynion oedd wedi ardystio'r gweithredoedd, a phawb arall o bobl Jwda oedd yn eistedd yn iard y gwarchodlu.

32:13  Yna dyma fi'n dweud wrth Barŵch o'u blaenau nhw i gyd,

32:14  ‘Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: “Cymer y gweithredoedd yma, y copi sydd wedi'i selio a'r un agored, a'u rhoi mewn jar pridd i'w cadw'n saff am amser hir.”

32:15  Achos dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: “Bydd tai a chaeau a gwinllannoedd yn cael eu prynu yn y wlad yma eto.”’

32:16  “Ar ôl rhoi'r gweithredoedd i Barŵch, dyma fi'n gweddïo ar yr ARGLWYDD:

32:17  ‘O, Feistr, ARGLWYDD! Ti ydy'r Duw cryf a nerthol sydd wedi creu'r nefoedd a'r ddaear. Does dim byd yn rhy anodd i ti ei wneud.

32:18  Ti'n dangos cariad diddiwedd at filoedd. Ond rwyt ti hefyd yn gadael i blant ddiodde am bechodau eu rhieni. Ti ydy'r Duw mawr, yr Un grymus! Yr ARGLWYDD hollbwerus ydy dy enw di.

32:19  Ti ydy'r Duw doeth sy'n gwneud pethau rhyfeddol. Ti'n gweld popeth mae pobl yn eu gwneud. Ti sy'n rhoi i bawb beth maen nhw'n ei haeddu am y ffordd maen nhw wedi ymddwyn.

32:20  Ti wnaeth arwyddion gwyrthiol a phethau rhyfeddol yng ngwlad yr Aifft. Ti'n enwog hyd heddiw yn Israel ac ar hyd a lled y byd am beth wnest ti.

32:21  Defnyddiaist dy nerth rhyfeddol i ddod â'th bobl Israel allan o wlad yr Aifft, a dychryn y bobl yno gyda'r gwyrthiau mwyaf syfrdanol.

32:22  Ac wedyn dyma ti'n rhoi'r wlad ffrwythlon yma iddyn nhw – tir lle mae llaeth a mêl yn llifo! Dyna oeddet ti wedi'i addo i'w hynafiaid nhw.

32:23  Ond pan ddaethon nhw i gymryd y wlad drosodd, wnaethon nhw ddim gwrando arnat ti na byw fel roeddet ti wedi'u dysgu nhw. Wnaethon nhw ddim byd oeddet ti'n ei ddweud. Dyma pam mae'r dinistr yma wedi dod arnyn nhw.

32:24  Mae rampiau gwarchae wedi'u codi o gwmpas y ddinas, yn barod i'w chymryd hi. Mae'r rhyfela, y newyn a'r haint, yn siŵr o arwain at y ddinas yma'n cael ei choncro gan y Babiloniaid. Fel y gweli, mae popeth yn digwydd yn union fel gwnest ti rybuddio.

32:25  Ac eto, er bod y Babiloniaid yn mynd i goncro'r ddinas yma, rwyt ti wedi dweud wrtho i am brynu'r cae yma, a chael tystion i wneud y peth yn gyfreithlon.’”

32:26  Dyma'r ARGLWYDD yn ateb Jeremeia:

32:27  “Yr ARGLWYDD ydw i, Duw'r ddynoliaeth gyfan. Mae'n wir, does dim byd yn rhy anodd i mi ei wneud.

32:28  Felly, dyma dw i'n ei ddweud: ‘Dw i'n mynd i roi'r ddinas yma yn nwylo'r Babiloniaid. Bydd Nebwchadnesar, brenin Babilon, yn ei choncro.

32:29  Bydd byddin Babilon yn ymosod ac yn dod i mewn i'r ddinas yma, yn ei rhoi ar dân ac yn ei llosgi'n ulw. Bydd y tai lle buodd pobl yn aberthu i Baal ar eu toeau ac yn tywallt offrwm o ddiod i dduwiau eraill, yn cael eu llosgi. Roedd pethau fel yna'n fy ngwylltio i.

32:30  Dydy pobl Israel a Jwda wedi gwneud dim byd ond drwg o'r dechrau cyntaf. Maen nhw wedi fy nigio i drwy addoli eilunod maen nhw eu hunain wedi'u cerfio,’ meddai'r ARGLWYDD.

32:31  ‘Mae'r ddinas yma wedi fy ngwylltio i'n lân o'r diwrnod pan gafodd ei hadeiladu hyd heddiw. Felly rhaid i mi gael gwared â hi.

32:32  Mae pobl Israel a Jwda wedi fy ngwylltio'n lân drwy wneud cymaint o bethau drwg – nhw a'u brenhinoedd a'u swyddogion, yr offeiriaid a'r proffwydi, pobl Jwda i gyd, a phawb sy'n byw yn Jerwsalem!

32:33  Maen nhw wedi troi cefn arna i yn lle troi ata i! Dw i wedi ceisio'u dysgu nhw dro ar ôl tro, ond roedden nhw'n gwrthod gwrando a chael eu cywiro.

32:34  Maen nhw'n llygru fy nheml i drwy osod eilun-dduwiau ffiaidd ynddi.

32:35  Maen nhw hefyd wedi codi allorau paganaidd i Baal yn Nyffryn Ben-hinnom. Maen nhw'n aberthu eu plant bach i Molech! Wnes i erioed ddweud wrthyn nhw am wneud y fath beth. Fyddai peth felly byth wedi croesi fy meddwl i! Mae wedi gwneud i Jwda bechu yn ofnadwy!’

32:36  “‘Mae'r rhyfel, a'r newyn a haint yn mynd i arwain at roi'r ddinas yma yn nwylo brenin Babilon,’ meddech chi. Gwir. Ond nawr dw i, yr ARGLWYDD, Duw Israel, am ddweud hyn am y ddinas yma:

32:37  ‘Dw i'n mynd i gasglu fy mhobl yn ôl o'r gwledydd lle gwnes i eu gyrru nhw. Rôn i wedi gwylltio'n lân hefo nhw. Rôn i'n ffyrnig! Ond dw i'n mynd i ddod â nhw'n ôl i'r lle yma, a byddan nhw'n cael byw yma yn hollol saff.

32:38  Fi fydd eu Duw nhw, a nhw fydd fy mhobl i.

32:39  Byddan nhw i gyd yn benderfynol o fyw yn ffyddlon i mi bob amser, a bydd hynny'n dda iddyn nhw a'u plant ar eu holau.

32:40  Bydda i'n gwneud ymrwymiad gyda nhw fydd yn para am byth – ymrwymiad i beidio stopio gwneud daioni iddyn nhw. Bydda i'n plannu ynddyn nhw barch ata i fydd yn dod o waelod calon, a fyddan nhw byth yn troi cefn arna i eto.

32:41  Bydda i wrth fy modd yn gwneud pethau da iddyn nhw. Bydda i'n eu plannu nhw yn y tir yma eto. Bydda i'n ffyddlon iddyn nhw, ac yn rhoi fy hun yn llwyr i wneud hyn i gyd.’

32:42  “Ie, dyma dw i, yr ARGLWYDD, yn ei ddweud: ‘Fel y bydda i'n dod â'r dinistr mawr yma arnyn nhw, bydda i wedyn yn dod â'r holl bethau da dw i'n ei addo iddyn nhw.’

32:43  ‘Ond mae'r wlad yma'n anialwch diffaith,’ meddech chi. ‘Does dim pobl nac anifeiliaid yn byw yma. Mae'r wlad wedi'i choncro gan y Babiloniaid.’ Ond gwrandwch, bydd caeau yn cael eu prynu yn y wlad yma unwaith eto.

32:44  Bydd caeau yn cael eu prynu a'u gwerthu yma eto, a gweithredoedd yn cael eu harwyddo a'u selio o flaen tystion. Bydd hyn yn digwydd yn nhir Benjamin, yr ardal o gwmpas Jerwsalem, trefi Jwda, yn y bryniau, yn yr iseldir yn y gorllewin a'r Negef yn y de. Bydda i'n rhoi'r cwbl wnaethon nhw ei golli yn ôl iddyn nhw,” meddai'r ARGLWYDD.

Chapter 33

33:1  Dyma'r ARGLWYDD yn rhoi neges i Jeremeia yr ail waith (roedd yn dal yn gaeth yn iard y gwarchodlu ar y pryd):

33:2  “Fi, yr ARGLWYDD, sy'n gwneud hyn. Dw i'n cyflawni beth dw i'n ei fwriadu. Yr ARGLWYDD ydy fy enw i.

33:3  Galwa arna i, a bydda i'n ateb. Gwna i ddangos i ti bethau mawr cudd allet ti ddim eu gwybod ohonot dy hun.

33:4  “Dyma dw i, yr ARGLWYDD, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Mae tai'r ddinas yma a hyd yn oed y palasau brenhinol wedi'u chwalu i gael deunydd i amddiffyn rhag y rampiau gwarchae a'r ymosodiadau.

33:5  Dych chi'n bwriadu ymladd y Babiloniaid, ond bydd y tai yma'n cael eu llenwi hefo cyrff marw. Dw i'n mynd i daro pobl y ddinas yma yn ffyrnig. Dw i wedi troi cefn arnyn nhw am eu bod nhw wedi gwneud cymaint o ddrwg.

33:6  “‘Ond bydda i'n iacháu'r ddinas yma eto. Dw i'n mynd i'w gwella hi a'i phobl, rhoi heddwch iddyn nhw a'u cadw nhw'n saff am byth.

33:7  Bydda i'n rhoi popeth wnaeth Israel a Jwda ei golli yn ôl iddyn nhw. Dw i'n mynd i'w hadeiladu nhw eto, fel roedden nhw o'r blaen.

33:8  Dw i'n mynd i'w glanhau nhw o'u holl bechodau yn fy erbyn i. Bydda i'n maddau eu pechodau a'u gwrthryfel yn fy erbyn i.

33:9  Bydd y gwledydd i gyd yn clywed am y pethau da fydda i'n eu gwneud iddyn nhw. Bydd y ddinas yma'n fy ngwneud i'n enwog, ac yn dod ag anrhydedd a mawl i mi, am fy mod i wedi gwneud ei phobl hi mor llawen. Bydd y gwledydd wedi dychryn am fy mod i wedi gwneud cymaint o dda i'r ddinas ac wedi rhoi heddwch iddi.’”

33:10  “Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Dych chi'n dweud am y lle yma, “Mae'r wlad yma'n anialwch diffaith. Does dim pobl nac anifeiliaid yn byw yma.” Gwir! Yn fuan iawn bydd pentrefi Jwda a strydoedd Jerwsalem yn wag – fydd neb yn byw yma, a fydd dim anifeiliaid yma chwaith. Ac eto bydd sŵn

33:11  pobl yn chwerthin ac yn joio a mwynhau eu hunain mewn parti priodas i'w glywed yma eto. A bydd sŵn pobl yn canu wrth fynd i'r deml i gyflwyno offrwm diolch i'r ARGLWYDD: “Diolchwch i'r ARGLWYDD hollbwerus. Mae e mor dda aton ni; mae ei haelioni yn ddiddiwedd!” Dw i'n mynd i roi'r cwbl oedd gan y wlad ar y dechrau yn ôl iddi,’ meddai'r ARGLWYDD.

33:12  “Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud: ‘Mae'n wir – bydd y lle yma'n adfeilion, heb bobl nac anifeiliaid yn byw yma. Ond yna ryw ddydd bydd bugeiliaid unwaith eto yn arwain eu praidd i orffwys yma.

33:13  Bydd bugeiliaid yn cyfrif eu defaid wrth iddyn nhw fynd i'r gorlan yn y pentrefi i gyd, yn y bryniau a'r iseldir i'r gorllewin, yn y Negef i'r de, ar dir llwyth Benjamin, yn yr ardal o gwmpas Jerwsalem ac yn nhrefi Jwda i gyd. Fi, yr ARGLWYDD, sy'n dweud hyn.

33:14  “‘Mae'r amser yn dod,’ meddai'r ARGLWYDD, ‘pan fydda i'n gwneud beth dw i wedi addo ei wneud i bobl Israel a Jwda.

33:15  Bryd hynny, bydda i'n gwneud i flaguryn dyfu ar goeden deuluol Dafydd, un fydd yn gwneud beth sy'n iawn. Bydd e'n gwneud beth sy'n gyfiawn ac yn deg yn y wlad.

33:16  Bryd hynny bydd Jwda'n cael ei hachub, a bydd Jerwsalem yn saff. Bydd e'n cael ei alw, “Yr ARGLWYDD sy'n rhoi cyfiawnder i ni”.’

33:17  “Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Bydd un o ddisgynyddion Dafydd yn eistedd ar orsedd Israel am byth.

33:18  A bydd yna bob amser offeiriaid o lwyth Lefi yn sefyll o'm blaen i gyflwyno offrymau i'w llosgi, offrymau o rawn, ac aberthau.’”

33:19  Yna dyma'r ARGLWYDD yn rhoi'r neges yma i Jeremeia:

33:20  “Dyma dw i, yr ARGLWYDD, yn ei ddweud: ‘Does neb yn gallu torri'r patrwm o nos a dydd yn dilyn ei gilydd mewn trefn.

33:21  A'r un fath, does neb yn gallu torri'r ymrwymiad dw i wedi'i wneud i Dafydd fy ngwas, sef y bydd un o'i ddisgynyddion yn frenin bob amser. A does neb yn gallu torri'r ymrwymiad dw i wedi'i wneud i lwyth Lefi chwaith.

33:22  Bydd cymaint o ddisgynyddion gan Dafydd fy ngwas, â'r rhai o lwyth Lefi sy'n fy ngwasanaethu i. Byddan nhw fel y sêr yn yr awyr neu'r tywod ar lan y môr – yn gwbl amhosib i'w cyfri!’”

33:23  Dyma'r ARGLWYDD yn rhoi'r neges yma i Jeremeia:

33:24  “Mae'n siŵr dy fod ti wedi clywed beth mae pobl yn ei ddweud – ‘Mae'r ARGLWYDD wedi gwrthod y ddau deulu wnaeth e ddewis!’ Does ganddyn nhw ddim parch at fy mhobl i. Dŷn nhw ddim yn eu hystyried nhw'n genedl ddim mwy.

33:25  Ond dw i, yr ARGLWYDD, yn addo hyn: dw i wedi gosod trefn i reoli dydd a nos, ac wedi gosod deddfau i'r awyr a'r ddaear. Dydy'r pethau yna byth yn mynd i gael eu newid.

33:26  A'r un modd dw i ddim yn mynd i wrthod disgynyddion Jacob. Bydd un o ddisgynyddion Dafydd yn teyrnasu ar ddisgynyddion Abraham, Isaac a Jacob. Byddan nhw'n cael popeth maen nhw wedi'i golli yn ôl. Dw i'n mynd i ddangos trugaredd atyn nhw.”

Chapter 34

34:1  Roedd Nebwchadnesar, brenin Babilon, a'i fyddin (oedd yn cynnwys milwyr o'r holl wledydd roedd wedi'u concro) yn ymosod ar Jerwsalem a'r trefi o'i chwmpas. A dyna pryd rhoddodd yr ARGLWYDD neges arall i Jeremeia,

34:2  a dweud wrtho am fynd i ddweud wrth Sedeceia, brenin Jwda: “Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Dw i'n mynd i roi'r ddinas yma yn nwylo brenin Babilon, a bydd yn ei llosgi'n ulw.

34:3  A fyddi di ddim yn dianc o'i afael. Byddi'n cael dy ddal ac yn cael dy osod i sefyll dy brawf o'i flaen a'i wynebu'n bersonol. Wedyn byddi'n cael dy gymryd i Babilon.’

34:4  Ond gwrando ar beth mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud amdanat ti, Sedeceia, brenin Jwda. Mae'n dweud: ‘Fyddi di ddim yn cael dy ddienyddio.

34:5  Byddi'n cael marw'n dawel. Byddan nhw'n llosgi arogldarth yn dy angladd di, yn union fel gwnaethon nhw i'r brenhinoedd oedd o dy flaen di. Byddan nhw'n wylo ac yn galaru ar dy ôl di, “O, ein meistr!” Dw i'n addo i ti. Fi, yr ARGLWYDD, sy'n dweud hyn.’”

34:6  Felly, dyma'r proffwyd Jeremeia yn dweud hyn i gyd wrth Sedeceia, brenin Jwda.

34:7  Roedd byddin brenin Babilon yn dal i ymladd yn erbyn Jerwsalem ar y pryd, a hefyd yn erbyn Lachish ac Aseca, yr unig gaerau amddiffynnol yn Jwda oedd yn dal eu tir.

34:8  Cafodd Jeremeia neges arall gan yr ARGLWYDD ar ôl i'r Brenin Sedeceia ymrwymo gyda'r bobl yn Jerwsalem i ollwng eu caethweision yn rhydd.

34:9  Roedd pawb i fod i ryddhau'r dynion a'r merched oedd yn gaethweision. Doedd neb i fod i gadw un o'u pobl eu hunain o Jwda yn gaeth.

34:10  Cytunodd pawb, yr arweinwyr a'r bobl i gyd, ac ymrwymo i ollwng eu caethweision yn rhydd – y dynion a'r merched oedd wedi bod yn gweithio iddyn nhw. Ar y dechrau dyma nhw'n gwneud beth roedden nhw wedi'i addo.

34:11  Ond ar ôl hynny dyma nhw'n newid eu meddyliau, a chymryd y dynion a'r merched yn ôl, a'u gorfodi i weithio fel caethweision eto.

34:12  Dyna pryd rhoddodd yr ARGLWYDD y neges yma i Jeremeia:

34:13  “Dyma mae'r ARGLWYDD, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Pan ddes i â'ch hynafiaid chi allan o'r Aifft, a'u rhyddhau nhw o fod yn gaethweision, gwnes i gytundeb gyda nhw:

34:14  “Bob saith mlynedd rhaid i chi ollwng yn rhydd eich cydwladwyr Hebreig sydd wedi gwerthu eu hunain i chi ac wedi'ch gwasanaethu chi am chwe mlynedd.” Ond wnaeth eich hynafiaid ddim gwrando na chymryd unrhyw sylw ohono i.

34:15  Ond yna'n ddiweddar dyma chi'n newid eich ffyrdd a gwneud beth roeddwn i eisiau. Dyma chi'n gadael i'ch cydwladwyr fynd yn rhydd, ac mewn seremoni yn y deml ymrwymo i gadw at hynny.

34:16  Ond wedyn dyma chi'n newid eich meddwl eto a dangos bod gynnoch chi ddim parch ata i go iawn. Dyma chi'n cymryd y dynion a'r merched oedd wedi cael eu gollwng yn rhydd i fyw eu bywydau eu hunain, a'u gwneud nhw'n gaethweision unwaith eto!

34:17  “‘Felly, dyma dw i, yr ARGLWYDD, yn ei ddweud: “Dych chi ddim wedi gwrando arna i go iawn. Dych chi ddim wedi gollwng eich cymdogion a'ch cydwladwyr yn rhydd. Felly dw i'n mynd i roi rhyddid i ryfel, newyn a haint eich lladd chi.” Fi, yr ARGLWYDD, sy'n dweud hyn. “Bydd beth fydd yn digwydd i chi yn dychryn pobl y gwledydd i gyd.

34:18  Bydda i'n cosbi'r bobl hynny sydd wedi torri amodau'r ymrwymiad. Bydda i'n eu gwneud nhw fel y llo gafodd ei dorri yn ei hanner ganddyn nhw wrth dyngu'r llw a cherdded rhwng y darnau.

34:19  Bydda i'n cosbi swyddogion Jwda, swyddogion Jerwsalem, swyddogion y llys brenhinol, yr offeiriaid, a phawb arall wnaeth gerdded rhwng y darnau o'r llo.

34:20  Byddan nhw'n cael eu rhoi yn nwylo'r gelynion sydd am eu lladd nhw. Bydd eu cyrff yn fwyd i adar ac anifeiliaid gwyllt.

34:21  Bydd y Brenin Sedeceia a'i swyddogion yn cael eu rhoi yn nwylo'r gelynion hefyd. Mae brenin Babilon a'i fyddin wedi mynd i ffwrdd a stopio ymosod arnoch chi am y tro.

34:22  Ond dw i, yr ARGLWYDD, yn mynd i orchymyn iddyn nhw ddod yn ôl yn fuan iawn. Byddan nhw'n ymladd yn erbyn y ddinas yma, yn ei choncro, ac yn ei llosgi'n ulw. Bydd trefi Jwda yn cael eu dinistrio'n llwyr, a fydd neb yn byw yno.”’”

Chapter 35

35:1  Dyma neges roddodd yr ARGLWYDD i Jeremeia pan oedd Jehoiacim fab Joseia yn frenin ar Jwda:

35:2  “Dos i'r gymuned lle mae'r Rechabiaid yn byw, i siarad â nhw a'u gwahodd nhw i deml yr ARGLWYDD. Dos â nhw i un o'r ystafelloedd ochr, a chynnig gwin iddyn nhw i'w yfed.”

35:3  Felly dyma fi'n mynd i nôl Iaasaneia (mab Jeremeia ac ŵyr Hafatsiniâ) a'i frodyr a'i feibion, a gweddill y gymuned o Rechabiaid,

35:4  a mynd â nhw i deml yr ARGLWYDD. Es â nhw i'r ystafell lle roedd disgyblion y proffwyd Chanan fab Igdaleia yn aros – sef drws nesa i'r ystafell lle roedd swyddogion y deml yn aros, ac uwchben ystafell Maaseia fab Shalwm, prif borthor y deml.

35:5  Dyma fi'n rhoi jygiau o win a chwpanau o'u blaenau nhw, a dweud, “Cymerwch win.”

35:6  Ond dyma nhw'n ateb, “Na. Dŷn ni ddim yn yfed gwin am fod Jonadab fab Rechab, ein cyndad ni, wedi dweud wrthon ni am beidio. ‘Ddylech chi na'ch plant fyth yfed gwin,’ meddai.

35:7  ‘Peidiwch adeiladu tai. Peidiwch tyfu cnydau. A pheidiwch plannu na phrynu gwinllan. Dych chi i fyw mewn pebyll bob amser. Os gwnewch chi hynny, byddwch yn byw am hir yn y wlad lle rydych chi'n crwydro.’

35:8  Dŷn ni a'n gwragedd a'n plant bob amser wedi gwrando a bod yn ufudd i orchymyn Jonadab fab Rechab, ein cyndad. Dŷn ni erioed wedi yfed gwin

35:9  nac adeiladu tai; does gynnon ni ddim gwinllannoedd, caeau na chnydau,

35:10  a dŷn ni bob amser wedi byw mewn pebyll. Dŷn ni wedi gwrando a gwneud yn union beth ddwedodd ein cyndad Jonadab wrthon ni.

35:11  Ond pan ddaeth Nebwchadnesar brenin Babilon i ymosod ar y wlad, dyma ni'n penderfynu dianc i Jerwsalem oddi wrth fyddin Babilon a byddin Syria. A dyna pam dŷn ni yma yn Jerwsalem.”

35:12  Dyma'r ARGLWYDD yn rhoi'r neges yma i Jeremeia:

35:13  “Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, am i ti ei ddweud wrth bobl Jwda a'r rhai sy'n byw yn Jerwsalem: ‘Pam wnewch chi ddim dysgu gwers o hyn, a gwrando ar beth dw i'n ddweud?’ meddai'r ARGLWYDD.

35:14  ‘Roedd Jonadab fab Rechab wedi dweud wrth ei ddisgynyddion am beidio yfed gwin, ac maen nhw wedi gwrando arno. Dŷn nhw erioed wedi yfed gwin. Ond dw i wedi bod yn siarad hefo chi dro ar ôl tro, a dych chi byth yn gwrando arna i.

35:15  Dw i wedi anfon un proffwyd ar ôl y llall i'ch rhybuddio chi, a dweud, “Rhaid i chi stopio gwneud y pethau drwg dych chi'n eu gwneud. Rhaid i chi newid eich ffyrdd a pheidio addoli a gwasanaethu eilun-dduwiau paganaidd, wedyn cewch fyw yn y wlad rois i i chi a'ch hynafiaid.” Ond wnaethoch chi ddim cymryd unrhyw sylw na gwrando ar beth roeddwn i'n ddweud.

35:16  Mae disgynyddion Jonadab fab Rechab wedi gwneud beth ddwedodd e wrthyn nhw, ond dych chi ddim wedi bod yn ufudd i mi.’

35:17  Felly, dyma mae'r ARGLWYDD, y Duw hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Dw i'n mynd i daro pobl Jwda a'r rhai sy'n byw yn Jerwsalem hefo pob dinistr dw i wedi'i fygwth. Dw i wedi siarad hefo nhw a dŷn nhw ddim wedi gwrando. Dw i wedi galw arnyn nhw a dŷn nhw ddim wedi ateb.’”

35:18  Yna dyma Jeremeia'n dweud wrth y gymuned o Rechabiaid: “Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Dych chi wedi gwrando ar orchymyn eich cyndad Jonadab. Dych chi wedi gwneud popeth ddwedodd e wrthych chi ei wneud.’

35:19  Felly mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn dweud hyn: ‘Bydd un o ddisgynyddion Jonadab fab Rechab yn fy ngwasanaethu i bob amser.’”

Chapter 36

36:1  Yn y bedwaredd flwyddyn pan oedd Jehoiacim fab Joseia yn frenin ar Jwda, dyma'r ARGLWYDD yn rhoi'r neges yma i Jeremeia:

36:2  “Cymer sgrôl, ac ysgrifennu arni bopeth dw i wedi'i ddweud wrthot ti am Israel a Jwda a'r gwledydd eraill i gyd. Ysgrifenna bopeth dw i wedi'i ddweud ers i mi ddechrau siarad gyda ti yn y cyfnod pan oedd Joseia yn frenin.

36:3  Pan fydd pobl Jwda yn clywed am yr holl bethau ofnadwy dw i'n bwriadu eu gwneud iddyn nhw, falle y byddan nhw'n stopio gwneud yr holl bethau drwg maen nhw'n eu gwneud, a bydda i'n maddau iddyn nhw am y drwg a'r pechod maen nhw wedi ei wneud.”

36:4  Felly, dyma Jeremeia yn galw am Barŵch fab Nereia i'w helpu. Wrth i Jeremeia adrodd pob un neges roedd yr ARGLWYDD wedi'i rhoi iddo, roedd Barŵch yn ysgrifennu'r cwbl i lawr ar y sgrôl.

36:5  Wedyn dyma Jeremeia yn dweud wrth Barŵch, “Dw i'n cael fy rhwystro rhag mynd i mewn i deml yr ARGLWYDD.

36:6  Felly dos di yno y tro nesa mae pobl trefi Jwda yn mynd i ymprydio. Dw i eisiau i ti ddarllen yn gyhoeddus yr holl negeseuon rwyt ti wedi'u hysgrifennu yn y sgrôl, yn union fel gwnes i eu hadrodd nhw.

36:7  Falle y gwnân nhw bledio ar yr ARGLWYDD i faddau iddyn nhw, ac y gwnân nhw stopio gwneud y pethau drwg maen nhw wedi bod yn eu gwneud. Mae'r ARGLWYDD wedi dweud yn glir ei fod e wedi gwylltio'n lân gyda nhw.”

36:8  Felly dyma Barŵch yn gwneud yn union fel roedd Jeremeia wedi dweud wrtho. Aeth i deml yr ARGLWYDD a darllen negeseuon yr ARGLWYDD o'r sgrôl.

36:9  Roedd pobl Jerwsalem a'r holl bobl oedd wedi dod i mewn o drefi Jwda yn cynnal ympryd. Roedd hyn yn y nawfed mis o'r bumed flwyddyn pan oedd Jehoiacim fab Joseia yn frenin ar Jwda.

36:10  A dyma Barŵch yn mynd i deml yr ARGLWYDD, i ystafell Gemareia (mab Shaffan, yr ysgrifennydd brenhinol). Roedd ystafell Gemareia wrth iard uchaf y deml yn ymyl y Giât Newydd. A dyma Barŵch yn darllen yn uchel o'r sgrôl bopeth oedd Jeremeia wedi'i ddweud wrtho.

36:11  Dyma Michaia (mab Gemareia ac ŵyr i Shaffan) yn clywed Barŵch yn darllen y negeseuon gan yr ARGLWYDD oedd yn y sgrôl.

36:12  Felly aeth i lawr i balas y brenin, a mynd i ystafell yr ysgrifennydd brenhinol. Roedd swyddogion y llys brenhinol yno i gyd mewn cyfarfod: Elishama yr ysgrifennydd, Delaia fab Shemaia, Elnathan fab Achbor, Gemareia fab Shaffan, Sedeceia fab Chananeia a'r swyddogion eraill.

36:13  Dyma Michaia yn dweud wrthyn nhw am bopeth roedd Barŵch wedi'i ddarllen yn gyhoeddus o'r sgrôl.

36:14  Felly dyma swyddogion y llys yn anfon Iehwdi (oedd yn fab i Nethaneia, yn ŵyr i Shelemeia, ac yn or-ŵyr i Cwshi) at Barŵch i'w nôl ac i ddweud wrtho am ddod â'r sgrôl roedd e wedi'i darllen gydag e. Felly dyma Barŵch yn mynd atyn nhw a'r sgrôl gydag e.

36:15  “Eistedd i lawr a darllen y sgrôl i ni,” medden nhw. Felly dyma Barŵch yn ei darllen iddyn nhw.

36:16  Roedden nhw i gyd wedi dychryn yn lân pan glywon nhw'r negeseuon. “Rhaid i ni ddweud wrth y brenin am hyn i gyd,” medden nhw.

36:17  Yna dyma nhw'n gofyn i Barŵch, “Dwed wrthon ni, sut gest ti'r negeseuon yma i gyd? Ai pethau ddwedodd Jeremeia ydyn nhw?”

36:18  “Ie,” meddai Barŵch, “roedd Jeremeia'n adrodd y cwbl, a finnau wedyn yn ysgrifennu'r cwbl mewn inc ar y sgrôl.”

36:19  A dyma'r swyddogion yn dweud wrth Barŵch, “Rhaid i ti a Jeremeia fynd i guddio, a pheidio gadael i neb wybod ble rydych chi.”

36:20  Dyma nhw'n cadw'r sgrôl yn saff yn ystafell Elishama, yr ysgrifennydd brenhinol. Wedyn aethon nhw i ddweud wrth y brenin am y cwbl.

36:21  Dyma'r brenin yn anfon Iehwdi i nôl y sgrôl. Aeth Iehwdi i'w nôl o ystafell Elishama, ac yna ei darllen i'r brenin a'r swyddogion oedd yn sefyll o'i gwmpas.

36:22  Y nawfed mis oedd hi, ac roedd y brenin yn eistedd yn y gaeafdy lle roedd tân yn llosgi mewn padell dân o'i flaen.

36:23  Bob tro roedd Iehwdi wedi darllen tair neu bedair colofn byddai'r brenin yn eu torri i ffwrdd gyda chyllell fach a'u taflu i'r tân yn y badell. Gwnaeth hyn nes roedd y sgrôl gyfan wedi'i llosgi.

36:24  Wnaeth y brenin a'i swyddogion ddim cynhyrfu o gwbl pan glywon nhw'r negeseuon, a wnaethon nhw ddim rhwygo'u dillad i ddangos eu bod nhw'n edifar.

36:25  Roedd Elnathan, Delaia a Gemareia wedi pledio ar y brenin i beidio llosgi'r sgrôl, ond wnaeth e ddim gwrando arnyn nhw.

36:26  A dyma'r brenin yn gorchymyn i Ierachmeël (un o'r tywysogion brenhinol), Seraia fab Asriel a Shelemeia fab Abdeël, arestio Barŵch y copïwr a Jeremeia'r proffwyd. Ond roedd yr ARGLWYDD wedi'u cuddio nhw.

36:27  Ar ôl i'r brenin losgi'r sgrôl (sef yr un roedd Barŵch wedi ysgrifennu arni bopeth roedd Jeremeia wedi'i ddweud), dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrth Jeremeia:

36:28  “Cymer sgrôl arall, ac ysgrifennu arni bopeth oedd ar y sgrôl wreiddiol gafodd ei llosgi gan Jehoiacim.

36:29  Yna dywed wrth Jehoiacim, brenin Jwda, fy mod i, yr ARGLWYDD, yn dweud: ‘Rwyt wedi llosgi'r sgrôl, a gofyn i Jeremeia pam wnaeth e ysgrifennu arni fod brenin Babilon yn mynd i ddod i ddinistrio'r wlad yma, a chipio pobl ac anifeiliaid ohoni.’

36:30  Felly dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud am Jehoiacim, brenin Jwda: ‘Fydd neb o'i ddisgynyddion yn eistedd ar orsedd Dafydd. Pan fydd e farw, fydd ei gorff ddim yn cael ei gladdu – bydd yn cael ei daflu i orwedd allan yn haul poeth y dydd a barrug y nos.

36:31  Dw i'n mynd i'w gosbi e a'i ddisgynyddion a'i swyddogion am yr holl bethau drwg maen nhw wedi'u gwneud. Bydda i'n eu taro nhw (a pobl Jerwsalem a Jwda) hefo pob dinistr dw i wedi'i fygwth, am iddyn nhw ddal i wrthod gwrando.’”

36:32  Felly dyma Jeremeia'n rhoi sgrôl arall i Barŵch fab Nereia, y copïwr. A dyma Barŵch yn ysgrifennu arni bopeth roedd Jeremeia'n ei ddweud – y negeseuon oedd ar y sgrôl gafodd ei llosgi gan Jehoiacim, brenin Jwda. A chafodd llawer o negeseuon eraill tebyg eu hychwanegu.

Chapter 37

37:1  Sedeceia, mab i Joseia, wnaeth olynu Jehoiachin fab Jehoiacim yn frenin ar Jwda. Cafodd Sedeceia ei benodi'n frenin gan Nebwchadnesar, brenin Babilon.

37:2  Ond wnaeth e a'i swyddogion, na'r bobl gyffredin chwaith, ddim gwrando ar beth roedd yr ARGLWYDD yn ei ddweud drwy'r proffwyd Jeremeia.

37:3  Er hynny, dyma'r Brenin Sedeceia yn anfon Iehwchal fab Shelemeia a'r offeiriad Seffaneia fab Maaseia at Jeremeia. Dwedodd wrthyn nhw am ofyn iddo, “Plîs gweddïa y bydd yr ARGLWYDD ein Duw yn ein helpu ni.”

37:4  (Ar y pryd roedd Jeremeia'n dal yn rhydd i fynd a dod. Doedd e ddim eto wedi cael ei roi yn y carchar.)

37:5  Roedd byddin Babilon wedi stopio ymosod ar Jerwsalem am y tro. Roedden nhw wedi clywed fod byddin y Pharo yn dod i fyny o'r Aifft, ac felly dyma nhw'n gadael Jerwsalem.

37:6  A dyma'r ARGLWYDD yn rhoi neges i Jeremeia:

37:7  “Dyma mae'r ARGLWYDD, Duw Israel, yn ei ddweud: Dwedwch wrth frenin Jwda wnaeth eich anfon chi ata i am help: ‘Bydd byddin y Pharo, sydd ar ei ffordd i'ch helpu chi, yn mynd yn ôl adre i'r Aifft,

37:8  a bydd y Babiloniaid yn dod yn ôl i ymosod ar y ddinas yma. Byddan nhw'n ei choncro ac yn ei llosgi'n ulw.’

37:9  Mae'r ARGLWYDD yn dweud: ‘Peidiwch twyllo'ch hunain i feddwl y bydd y Babiloniaid yn mynd i ffwrdd ac yn gadael llonydd i chi. Fyddan nhw ddim yn mynd i ffwrdd.

37:10  Hyd yn oed petaech chi'n llwyddo i ddinistrio'r fyddin sy'n dod i ymladd yn eich erbyn chi, a gadael dim ond llond dwrn o ddynion wedi'u hanafu yn gorwedd yn eu pebyll, bydden nhw'n codi eto ac yn llosgi'r ddinas yma'n ulw.’”

37:11  Roedd byddin Babilon wedi gadael Jerwsalem am fod byddin y Pharo ar ei ffordd,

37:12  a dyma Jeremeia'n cychwyn allan o Jerwsalem i fynd adre i ardal Benjamin. Roedd yn mynd i dderbyn ei siâr e o'r tir oedd piau'r teulu.

37:13  Ond pan gyrhaeddodd Giât Benjamin dyma gapten y gwarchodlu, sef Ireia (mab Shelemeia ac ŵyr i Chananeia), yn ei stopio. “Ti'n mynd drosodd at y Babiloniaid!” meddai wrtho.

37:14  Ond dyma Jeremeia'n ateb, “Na, dydy hynny ddim yn wir. Dw i ddim yn mynd drosodd at y Babiloniaid.” Ond roedd Ireia'n gwrthod gwrando arno, a dyma fe'n arestio Jeremeia a mynd ag e at y swyddogion.

37:15  Roedd y swyddogion yn wyllt gynddeiriog hefo Jeremeia. Ar ôl ei guro dyma nhw'n ei garcharu yn nhŷ Jonathan, yr ysgrifennydd brenhinol – roedd y tŷ wedi cael ei droi'n garchar.

37:16  Felly roedd Jeremeia yn y carchar, wedi'i roi mewn dwnsiwn. A buodd yno am amser hir.

37:17  Dyma'r Brenin Sedeceia yn anfon am Jeremeia, a dod ag e i'r palas i'w holi'n gyfrinachol. “Oes gen ti neges gan yr ARGLWYDD?” meddai. “Oes,” meddai Jeremeia. “Ti'n mynd i gael dy roi yn nwylo brenin Babilon!”

37:18  Wedyn dyma Jeremeia'n gofyn i'r brenin, “Pa ddrwg dw i wedi'i wneud i ti, neu i dy swyddogion, neu i'r bobl yma? Pam dych chi wedi fy nhaflu i i'r carchar?

37:19  A ble mae'r proffwydi hynny wnaeth broffwydo y byddai brenin Babilon ddim yn ymosod ar y wlad yma?

37:20  Plîs gwranda arna i, f'arglwydd frenin. Dw i'n pledio am drugaredd. Bydda i'n marw os gwnei di f'anfon i'n ôl i'r carchar yna yn nhŷ Jonathan yr ysgrifennydd.”

37:21  Felly dyma'r Brenin Sedeceia yn gorchymyn cadw Jeremeia yn iard y gwarchodlu. Rhoddodd orchymyn hefyd ei fod i gael dogn o fara ffres o Stryd y Pobyddion bob dydd, o leia tra oedd bara i'w gael yn y ddinas. Felly cafodd Jeremeia ei gadw yn iard y gwarchodlu.

Chapter 38

38:1  Roedd Sheffateia fab Mattan, Gedaleia fab Pashchwr, Iwchâl fab Shelemeia, a Pashchwr fab Malcîa, wedi clywed beth oedd Jeremeia wedi bod yn ei ddweud wrth y bobl. Roedd yn dweud,

38:2  “Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Bydd pawb sy'n aros yn y ddinas yma'n cael eu lladd yn y rhyfel, neu'n marw o newyn neu haint. Ond bydd y rhai sy'n ildio i'r Babiloniaid yn cael byw.’

38:3  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: ‘Bydd y ddinas yma'n cael ei rhoi yn nwylo byddin brenin Babilon. Byddan nhw'n ei choncro hi.’”

38:4  Felly dyma'r pedwar swyddog yn mynd at y brenin a dweud, “Rhaid i'r dyn yma farw! Mae e'n torri calonnau'r milwyr a'r bobl sydd ar ôl yn y ddinas yma. Dydy e ddim yn trio helpu'r bobl yma o gwbl – gwneud niwed iddyn nhw mae e!”

38:5  “O'r gorau,” meddai'r Brenin Sedeceia, “gwnewch beth fynnoch chi ag e. Alla i ddim eich stopio chi.”

38:6  Felly dyma nhw'n cymryd Jeremeia a'i daflu i bydew Malcîa, aelod o'r teulu brenhinol. Mae'r pydew yn iard y gwarchodlu, a dyma nhw'n ei ollwng i lawr iddo gyda rhaffau. Doedd dim dŵr yn y pydew, ond roedd mwd ar y gwaelod. A dyma Jeremeia yn suddo i mewn i'r mwd.

38:7  Yna dyma Ebed-melech, dyn du o Affrica oedd yn swyddog yn y llys brenhinol, yn clywed eu bod nhw wedi rhoi Jeremeia yn y pydew. Roedd y brenin mewn achos llys wrth Giât Benjamin ar y pryd.

38:8  Dyma Ebed-melech yn gadael y palas ac yn mynd i siarad â'r brenin.

38:9  “Fy mrenin, syr,” meddai, “mae'r dynion yna wedi gwneud peth drwg iawn yn y ffordd maen nhw wedi trin y proffwyd Jeremeia. Maen nhw wedi'i daflu i mewn i'r pydew. Mae'n siŵr o lwgu i farwolaeth yno achos does prin dim bwyd ar ôl yn y ddinas.”

38:10  Felly dyma'r brenin yn rhoi'r gorchymyn yma i Ebed-melech o Affrica: “Dos â thri deg o ddynion gyda ti, a thynnu'r proffwyd Jeremeia allan o'r pydew cyn iddo farw.”

38:11  Felly dyma Ebed-melech yn mynd â'r dynion gydag e. Aeth i'r palas a nôl hen ddillad a charpiau o'r ystafell dan y trysordy. Gollyngodd nhw i lawr i Jeremeia yn y pydew gyda rhaffau.

38:12  Wedyn dyma Ebed-melech yn dweud wrth Jeremeia, “Rho'r carpiau a'r hen ddillad yma rhwng dy geseiliau a'r rhaffau.” A dyma Jeremeia'n gwneud hynny.

38:13  Yna dyma nhw'n tynnu Jeremeia allan o'r pydew gyda'r rhaffau. Ond roedd rhaid i Jeremeia aros yn iard y gwarchodlu wedyn.

38:14  Dyma'r Brenin Sedeceia yn anfon am y proffwyd Jeremeia i'w gyfarfod wrth y drydedd fynedfa i deml yr ARGLWYDD. A dyma fe'n dweud wrth Jeremeia, “Dw i eisiau dy holi di. Paid cuddio dim oddi wrtho i.”

38:15  Ond dyma Jeremeia'n ateb, “Os gwna i ddweud y cwbl wrthot ti, byddi'n fy lladd i. A wnei di ddim gwrando arna i os gwna i roi cyngor i ti beth bynnag.”

38:16  Ond dyma'r Brenin Sedeceia yn addo i Jeremeia, “Mor sicr â bod yr ARGLWYDD sy'n rhoi bywyd i ni yn fyw, wna i ddim dy ladd di, a wna i ddim dy roi di yn nwylo'r dynion hynny sydd eisiau dy ladd di chwaith.”

38:17  Felly dyma Jeremeia'n dweud wrth Sedeceia, “Dyma mae'r ARGLWYDD, y Duw hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Rhaid i ti ildio i swyddogion brenin Babilon. Os gwnei di, byddi di a dy deulu yn cael byw, a fydd y ddinas yma ddim yn cael ei llosgi.

38:18  Ond os byddi'n gwrthod ildio iddyn nhw, bydd y ddinas yma'n cael ei rhoi yn nwylo'r Babiloniaid, a byddan nhw'n ei llosgi'n ulw. A fyddi di ddim yn dianc o'u gafael nhw chwaith.’”

38:19  Dyma'r Brenin Sedeceia yn dweud wrth Jeremeia, “Mae gen i ofn y bobl hynny o Jwda sydd wedi mynd drosodd at y Babiloniaid. Os bydd y Babiloniaid yn fy rhoi i'n eu dwylo nhw, byddan nhw'n fy ngham-drin i.”

38:20  “Na, fydd hynny ddim yn digwydd,” meddai Jeremeia. “Gwna di beth mae'r ARGLWYDD wedi'i ddweud drwyddo i, a bydd popeth yn iawn. Bydd dy fywyd yn cael ei arbed.

38:21  Ond os gwnei di wrthod ildio, mae'r ARGLWYDD wedi dangos i mi beth fydd yn digwydd –

38:22  bydd y merched sydd ar ôl yn y palas brenhinol yn cael eu cymryd at swyddogion brenin Babilon, a dyma fydd yn cael ei ddweud amdanat ti: ‘Mae dy ffrindiau wedi dy gamarwain di! Maen nhw wedi cael y gorau arnat ti! Pan oedd dy draed yn sownd yn y mwd dyma nhw'n cerdded i ffwrdd!’

38:23  Bydd dy wragedd a dy blant i gyd yn cael eu cymryd gan y Babiloniaid. A fyddi di dy hun ddim yn dianc o'u gafael nhw chwaith – bydd brenin Babilon yn dy ddal di. A bydd y ddinas yma'n cael ei llosgi'n ulw.”

38:24  “Paid gadael i neb wybod am y sgwrs yma,” meddai Sedeceia wrth Jeremeia. “Os gwnei di, bydd dy fywyd mewn perygl.

38:25  Petai'r swyddogion yn dod i glywed fy mod i wedi siarad gyda ti ac yn dod atat i ofyn, ‘Beth ddwedaist ti wrth y brenin? A beth ddwedodd e wrthot ti? Dwed y cwbl wrthon ni, neu byddwn ni'n dy ladd di!’

38:26  Petai hynny'n digwydd, dywed wrthyn nhw, ‘Rôn i'n pledio ar i'r brenin beidio fy anfon i'n ôl i'r dwnsiwn yn nhŷ Jonathan, i farw yno.’”

38:27  A dyna ddigwyddodd. Pan ddaeth y swyddogion at Jeremeia i'w holi, dyma fe'n dweud yn union beth oedd y brenin wedi'i orchymyn iddo. Wnaethon nhw ddim ei groesholi ddim mwy, achos doedd neb wedi clywed y sgwrs rhwng Jeremeia a'r brenin.

38:28  Felly cafodd Jeremeia ei gadw yn y ddalfa yn iard y gwarchodlu hyd y dydd pan gafodd Jerwsalem ei choncro.

Chapter 39

39:1  Dyma Nebwchadnesar, brenin Babilon, yn dod â'i fyddin gyfan i ymosod ar Jerwsalem a gwarchae arni. Digwyddodd hyn yn y degfed mis o nawfed flwyddyn Sedeceia yn frenin ar Jwda.

39:2  Buon nhw'n gwarchae arni am flwyddyn a hanner. Yna ar y nawfed diwrnod o'r pedwerydd mis ym mlwyddyn un deg un o deyrnasiad Sedeceia dyma nhw'n torri drwy waliau'r ddinas.

39:3  Dyma swyddogion brenin Babilon yn dod ac yn eistedd wrth y Giât Ganol – Nergal-sharetser o Samgar, Nebo-sarsechîm (prif swyddog y llys), Nergal-sharetser (oedd yn uchel-swyddog), a'r swyddogion eraill i gyd.

39:4  Roedd y Brenin Sedeceia a'i filwyr wedi dianc. Roedden nhw wedi gadael y ddinas yn ystod y nos, drwy ardd y brenin ac yna allan drwy'r giât sydd rhwng y ddwy wal. Wedyn mynd i gyfeiriad Dyffryn Iorddonen.

39:5  Ond aeth byddin Babilon ar eu holau a dal Sedeceia ar wastatir Jericho. Dyma nhw'n mynd ag e i sefyll ei brawf o flaen Nebwchadnesar, brenin Babilon, yn Ribla yn ardal Chamath.

39:6  Cafodd Sedeceia ei orfodi i edrych ar ei feibion yn cael eu lladd gan frenin Babilon. A chafodd pobl bwysig Jwda i gyd eu lladd ganddo hefyd.

39:7  Wedyn dyma fe'n tynnu llygaid Sedeceia allan a'i roi mewn cadwyni pres cyn mynd ag e'n gaeth i Babilon.

39:8  Dyma'r Babiloniaid yn llosgi'r palas brenhinol a thai'r bobl a bwrw waliau Jerwsalem i lawr.

39:9  Wedyn, dyma Nebwsaradan, capten y gwarchodlu brenhinol, yn mynd â'r bobl oedd ar ôl yn y ddinas yn gaeth i Babilon – gan gynnwys y bobl oedd wedi dianc ato o Jerwsalem yn gynharach.

39:10  Yr unig bobl gafodd eu gadael ganddo yn Jwda oedd rhai o'r bobl gyffredin dlawd oedd heb eiddo o gwbl. Rhoddodd gaeau a gwinllannoedd iddyn nhw i ofalu amdanyn nhw.

39:11  Roedd Nebwchadnesar, brenin Babilon, wedi rhoi gorchymyn i Nebwsaradan, capten y gwarchodlu brenhinol, am Jeremeia.

39:12  “Ffeindia Jeremeia, a gofalu amdano. Paid gwneud dim drwg iddo. Gwna beth mae e'n ei ofyn i ti.”

39:13  Felly dyma Nebwsaradan (capten y gwarchodlu brenhinol), Nebwshasban (prif swyddog y llys), Nergal-sharetser (oedd yn uchel-swyddog), a swyddogion eraill brenin Babilon

39:14  yn anfon am Jeremeia a mynd ag e o iard y gwarchodlu. Yna dyma nhw'n cael Gedaleia (mab Achicam ac ŵyr i Shaffan) i ofalu amdano a mynd ag e i'w dŷ. Ond dewisodd Jeremeia aros gyda'r bobl gyffredin.

39:15  Roedd yr ARGLWYDD wedi rhoi neges i Jeremeia pan oedd yn y ddalfa yn iard y gwarchodlu:

39:16  “Dos i ddweud wrth Ebed-melech yr Affricanwr: Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Dw i'n mynd i wneud beth ddwedais i i'r ddinas yma – gwneud drwg iddi yn lle gwneud da. A byddi di yma i weld y cwbl yn digwydd.

39:17  Ond bydda i'n dy arbed di pan fydd y peth yn digwydd,’ meddai'r ARGLWYDD. ‘Fyddi di ddim yn cael dy ddal gan y bobl rwyt ti'n eu hofni.

39:18  Bydda i'n dy achub di. Gei di ddim dy ladd yn y rhyfel. Byddi di'n cael byw, am dy fod ti wedi trystio yno i.’” Yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

Chapter 40

40:1  Dyma neges arall roddodd yr ARGLWYDD i Jeremeia, pan gafodd ei ollwng yn rhydd gan Nebwsaradan, capten y gwarchodlu brenhinol. Roedd yn Rama, wedi'i rwymo mewn cadwyni fel pawb arall o Jwda a Jerwsalem oedd yn cael eu cymryd yn gaeth i Babilon.

40:2  Yna, dyma Nebwsaradan yn cymryd Jeremeia o'r neilltu a dweud wrtho, “Roedd yr ARGLWYDD dy Dduw wedi bygwth dinistrio'r lle yma,

40:3  a dyna wnaeth e. Mae wedi gwneud beth ddwedodd e am eich bod chi wedi pechu yn ei erbyn a gwrthod gwrando arno. Dyna pam mae hyn wedi digwydd i chi.

40:4  Nawr, dw i wedi tynnu dy gadwyni ac yn dy ollwng di'n rhydd. Os wyt ti eisiau dod hefo fi i Babilon, tyrd, a gwna i edrych ar dy ôl di. Ond does dim rhaid i ti ddod os wyt ti ddim eisiau. Ti'n rhydd i fynd i ble bynnag rwyt ti eisiau.

40:5  Os wyt ti am aros, dos yn ôl at Gedaleia (mab Achicam ac ŵyr i Shaffan) sydd wedi'i benodi gan frenin Babilon yn llywodraethwr dros drefi Jwda. Aros gydag e a'r bobl yno. Neu dos i ble bynnag arall rwyt ti eisiau.” Yna ar ôl rhoi bwyd ac arian i Jeremeia, dyma gapten y gwarchodlu brenhinol yn gadael iddo fynd.

40:6  A dyma Jeremeia yn mynd i Mitspa at Gedaleia fab Achicam. Arhosodd yno gyda'r bobl oedd wedi'u gadael ar ôl yn y wlad.

40:7  Roedd rhai o swyddogion byddin Jwda a'u milwyr wedi bod yn cuddio yng nghefn gwlad. Dyma nhw'n clywed fod brenin Babilon wedi penodi Gedaleia fab Achicam i reoli'r wlad, a bod dynion, gwragedd a phlant mwya tlawd y wlad wedi'u gadael yno a heb eu cymryd yn gaeth i Babilon.

40:8  Felly dyma nhw'n mynd i gyfarfod â Gedaleia yn Mitspa – Ishmael fab Nethaneia, Iochanan a Jonathan (meibion Careach), Seraia fab Tanchwmeth, meibion Effai o Netoffa, a Iesaneia (mab y Maachathiad). Daeth y rhain i gyd gyda'u milwyr.

40:9  A dyma Gedaleia yn addo iddyn nhw, “Does dim rhaid i chi fod ag ofn ildio i'r Babiloniaid. Arhoswch yn y wlad a gwasanaethu brenin Babilon, a bydd popeth yn iawn.

40:10  Bydda i'n aros yn Mitspa ac yn eich cynrychioli pan fydd y Babiloniaid yn dod i'n cyfarfod ni. Ewch chi i gasglu'r cynhaeaf grawnwin, y ffigys aeddfed a'r olew, a'u storio mewn jariau. Cewch setlo i lawr yn y trefi dych chi wedi'u cipio.”

40:11  Roedd llawer o bobl Jwda wedi dianc yn ffoaduriaid i Moab, gwlad Ammon, Edom a gwledydd eraill, a dyma nhw'n clywed beth oedd wedi digwydd. Clywon nhw fod brenin Babilon wedi gadael i rai pobl aros yn Jwda, a'i fod wedi penodi Gedaleia i reoli'r wlad.

40:12  Felly dyma'r bobl hynny i gyd yn dod adre i wlad Jwda o'r gwledydd lle roedden nhw wedi bod yn ffoaduriaid, a mynd i Mitspa i gyfarfod Gedaleia. A dyma nhw hefyd yn casglu cynhaeaf enfawr o rawnwin a ffigys.

40:13  Un diwrnod dyma Iochanan fab Careach a swyddogion eraill y fyddin oedd wedi bod yn cuddio yng nghefn gwlad yn mynd i Mitspa eto i gyfarfod Gedaleia.

40:14  A dyma nhw'n dweud wrtho, “Wyt ti'n gwybod fod Baalis, brenin Ammon, wedi anfon Ishmael fab Nethaneia i dy lofruddio di?” Ond doedd Gedaleia ddim yn eu credu nhw.

40:15  Wedyn, dyma Iochanan fab Careach yn cael gair preifat hefo Gedaleia ym Mitspa. “Gad i mi fynd i ladd Ishmael fab Nethaneia,” meddai. “Fydd neb yn gwybod am y peth. Rhaid i ni beidio gadael iddo dy lofruddio di, neu bydd pobl Jwda sydd wedi dy gefnogi di'n mynd ar chwâl, a bydd y rhai sydd ar ôl yn Jwda yn diflannu!”

40:16  Ond dyma Gedaleia yn ateb Iochanan, “Paid meiddio gwneud y fath beth! Dydy beth rwyt ti'n ddweud am Ishmael ddim yn wir.”

Chapter 41

41:1  Yna, yn y seithfed mis dyma Ishmael (mab Nethaneia ac ŵyr i Elishama) yn mynd i gyfarfod â Gedaleia fab Achicam yn Mitspa. Roedd deg o ddynion eraill gydag e. (Roedd Ishmael yn perthyn i'r teulu brenhinol, ac roedd wedi bod yn un o brif swyddogion y Brenin Sedeceia.) Roedden nhw'n cael pryd o fwyd gyda'i gilydd yn Mitspa.

41:2  Ond yn sydyn dyma Ishmael a'r dynion oedd gydag e'n codi ac yn tynnu eu cleddyfau a lladd Gedaleia, y dyn roedd brenin Babilon wedi'i benodi i reoli'r wlad.

41:3  Lladdodd Ishmael hefyd bob un o swyddogion Jwda oedd gyda Gedaleia yn Mitspa, a rhai milwyr o Babilon oedd yn digwydd bod yno.

41:4  Y diwrnod wedyn, cyn i neb glywed fod Gedaleia wedi'i lofruddio,

41:5  dyma wyth deg o ddynion yn cyrraedd yno o Sichem, Seilo a Samaria. Roedden nhw wedi siafio'u barfau, rhwygo'u dillad a thorri eu hunain â chyllyll, ac yn dod ag offrymau o rawn ac arogldarth i'w cyflwyno i'r ARGLWYDD yn y deml yn Jerwsalem.

41:6  Aeth Ishmael allan i'w cyfarfod nhw. Roedd yn cymryd arno ei fod yn crio. A phan ddaeth atyn nhw, dyma fe'n dweud wrthyn nhw, “Dewch i weld Gedaleia fab Achicam.”

41:7  Ond pan aethon nhw i mewn i'r ddinas, dyma Ishmael a'r dynion oedd gydag e'n eu lladd nhw hefyd a thaflu eu cyrff i bydew.

41:8  Llwyddodd deg ohonyn nhw i arbed eu bywydau drwy ddweud wrth Ishmael, “Paid lladd ni. Mae gynnon ni stôr o wenith, haidd, olew a mêl wedi'i guddio mewn cae.” Felly wnaeth Ishmael ddim eu lladd nhw gyda'r lleill.

41:9  Roedd y pydew lle taflodd Ishmael gyrff y dynion laddwyd yn un mawr. (Dyma'r pydew oedd Asa, brenin Jwda, wedi'i adeiladu pan oedd yn amddiffyn y ddinas rhag Baasha, brenin Israel.) Ond roedd Ishmael wedi llenwi'r pydew gyda'r cyrff!

41:10  Yna, dyma Ishmael yn cymryd pawb oedd yn Mitspa yn gaeth – roedd hyn yn cynnwys merched o'r teulu brenhinol, a phawb arall roedd Nebwsaradan, capten y gwarchodlu brenhinol, wedi'u gosod dan awdurdod Gedaleia fab Achicam. Cymerodd Ishmael nhw i gyd yn gaeth a chychwyn ar ei ffordd yn ôl i wlad Ammon.

41:11  Pan glywodd Iochanan fab Careach a swyddogion eraill y fyddin am y pethau erchyll roedd Ishmael fab Nethaneia wedi'u gwneud,

41:12  dyma nhw'n mynd â'u milwyr i ymladd yn ei erbyn. Cawson nhw hyd iddo wrth y pwll mawr yn Gibeon.

41:13  Roedd y bobl roedd Ishmael wedi'u cymryd yn gaethion o Mitspa wrth eu boddau pan welon nhw Iochanan a swyddogion eraill y fyddin gydag e.

41:14  Dyma nhw'n troi a mynd drosodd at Iochanan fab Careach.

41:15  Ond llwyddodd Ishmael fab Nethaneia ac wyth o ddynion eraill i ddianc a chroesi drosodd i wlad Ammon.

41:16  Dyma Iochanan fab Careach a swyddogion eraill y fyddin oedd gydag e yn arwain y bobl oedd wedi'u hachub i ffwrdd. (Roedd dynion, gwragedd a phlant, a swyddogion y llys yn eu plith, sef y bobl roedd Ishmael fab Nethaneia wedi'u cymryd yn gaeth o Mitspa ar ôl llofruddio Gedaleia fab Achicam.) Ar ôl gadael Gibeon,

41:17  dyma nhw'n aros yn Llety Cimham, sydd wrth ymyl Bethlehem. Y bwriad oedd mynd i'r Aifft

41:18  i ddianc oddi wrth y Babiloniaid. Roedd ganddyn nhw ofn beth fyddai'r Babiloniaid yn ei wneud am fod Ishmael fab Nethaneia wedi llofruddio Gedaleia, y dyn roedd brenin Babilon wedi'i benodi i reoli'r wlad.

Chapter 42

42:1  Dyma swyddogion y fyddin i gyd, gan gynnwys Iochanan fab Careach a Iesaneia fab Hoshaia, a phawb arall (y bobl gyffredin a'r arweinwyr)

42:2  yn mynd at y proffwyd Jeremeia, a gofyn iddo, “Plîs wnei di weddïo ar yr ARGLWYDD dy Dduw droson ni – fel ti'n gweld does ond criw bach ohonon ni ar ôl.

42:3  Gofyn i'r ARGLWYDD dy Dduw ddangos i ni ble i fynd a beth i'w wneud.”

42:4  A dyma Jeremeia yn ateb, “Iawn. Gwna i weddïo ar yr ARGLWYDD eich Duw fel dych chi'n gofyn, a dweud wrthoch chi bopeth fydd yr ARGLWYDD yn ei ddweud. Gwna i guddio dim byd.”

42:5  A dyma nhw'n ateb Jeremeia, “Bydd yr ARGLWYDD ei hun yn dyst yn ein herbyn os na wnawn ni yn union beth fydd e'n ei ddweud wrthon ni drwot ti.

42:6  Dŷn ni'n dy anfon di at yr ARGLWYDD ein Duw, a sdim ots os fyddwn ni'n hoffi beth mae'n ei ddweud ai peidio, byddwn ni'n gwrando arno. Os gwnawn ni hynny, bydd popeth yn iawn.”

42:7  Ddeg diwrnod wedyn dyma'r ARGLWYDD yn siarad â Jeremeia.

42:8  Felly, dyma Jeremeia yn galw am Iochanan fab Careach a swyddogion eraill y fyddin, a gweddill y bobl – y bobl gyffredin a'r arweinwyr.

42:9  Yna, dyma Jeremeia'n dweud wrthyn nhw, “Anfonoch chi fi at yr ARGLWYDD, Duw Israel, gyda'ch cais; a dyma beth mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud:

42:10  ‘Os gwnewch chi aros yn y wlad yma, bydda i'n eich adeiladu chi. Fydda i ddim yn eich bwrw chi i lawr. Bydda i'n eich plannu chi yn y tir yma, a ddim yn eich tynnu fel chwyn. Dw i'n wirioneddol drist o fod wedi'ch dinistrio chi.

42:11  Ond bellach does dim rhaid i chi fod ag ofn brenin Babilon. Peidiwch bod â'i ofn, achos dw i gyda chi, i'ch achub chi o'i afael.

42:12  Dw i'n mynd i fod yn garedig atoch chi, a gwneud iddo fe fod yn garedig atoch chi drwy adael i chi fynd yn ôl i'ch tir.’

42:13  “Os byddwch chi'n gwrthod gwrando ar yr ARGLWYDD eich Duw, a mynnu, ‘Na, dŷn ni ddim am aros yma,

42:14  dŷn ni am fynd i wlad yr Aifft i fyw. Fydd dim rhaid i ni wynebu rhyfel yno, a chlywed sŵn y corn hwrdd yn ein galw i ymladd. Fydd dim rhaid i ni lwgu yno …’

42:15  Os dyna wnewch chi, dyma neges yr ARGLWYDD i chi sydd ar ôl o bobl Jwda. Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel yn ei ddweud: ‘Os ydych chi mor benderfynol o fynd i'r Aifft a setlo yno,

42:16  bydd y rhyfel dych chi'n ei ofni yn eich dilyn chi i wlad yr Aifft. Bydd y newyn dych chi'n poeni amdano yn dod ar eich hôl chi hefyd, a byddwch chi'n marw yno.

42:17  Bydd pawb sy'n penderfynu mynd i setlo yn yr Aifft yn cael eu lladd mewn rhyfel, neu yn marw o newyn neu haint. Bydd y dinistr fydda i'n ei anfon arnyn nhw mor ofnadwy fel na fydd neb ar ôl yn fyw.’

42:18  “Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Yn union fel gwnes i dywallt fy llid mor ffyrnig ar bobl Jerwsalem, bydda i'n tywallt fy llid arnoch chi pan ewch chi i'r Aifft. Bydd pethau ofnadwy yn digwydd i chi, a byddwch yn destun sbort ac yn esiampl o bobl wedi'ch melltithio. A fyddwch chi ddim yn gweld y lle yma byth eto.’

42:19  “Chi bobl Jwda sydd ar ôl yma, mae'r ARGLWYDD yn dweud wrthoch chi, ‘Peidiwch mynd i'r Aifft.’ Dw i am i chi ddeall fy mod i wedi'ch rhybuddio chi heddiw.

42:20  Dych chi'n gwneud camgymeriad dybryd. Bydd yn costio'ch bywydau i chi! Chi anfonodd fi at yr ARGLWYDD Dduw. ‘Gweddïa ar yr ARGLWYDD ein Duw droson ni,’ meddech chi. ‘Dwed wrthon ni beth mae'r ARGLWYDD ein Duw yn ei ddweud, ac fe wnawn ni hynny.’

42:21  Wel, dyma fi wedi dweud wrthoch chi heddiw, ond dych chi ddim am wrando. Dych chi ddim am wneud beth mae'r ARGLWYDD eich Duw wedi fy anfon i i'w ddweud wrthoch chi.

42:22  Felly dw i eisiau i chi ddeall y byddwch chi'n cael eich lladd â'r cleddyf, neu'n marw o newyn a haint yn y lle dych chi'n bwriadu mynd i fyw.”

Chapter 43

43:1  Pan oedd Jeremeia wedi gorffen dweud wrth y bobl beth oedd neges yr ARGLWYDD eu Duw iddyn nhw,

43:2  dyma Asareia fab Hoshaia, Iochanan fab Careach a dynion eraill oedd yn meddwl eu bod nhw'n gwybod yn well yn ateb Jeremeia, “Ti'n dweud celwydd! Dydy'r ARGLWYDD ein Duw ddim wedi dweud wrthon ni am beidio mynd i fyw i'r Aifft.

43:3  Barŵch fab Nereia sydd wedi dy annog di i ddweud hyn, er mwyn i'r Babiloniaid ein dal ni, a'n lladd neu ein cymryd ni'n gaeth i Babilon.”

43:4  Felly, wnaeth Iochanan fab Careach a swyddogion y fyddin a gweddill y bobl ddim aros yn Jwda fel y dwedodd yr ARGLWYDD wrthyn nhw.

43:5  Dyma Iochanan a'r swyddogion eraill yn mynd â'r bobl oedd ar ôl yn Jwda gyda nhw i'r Aifft. (Roedd ffoaduriaid gyda nhw, sef y rhai oedd wedi dod yn ôl i fyw yn Jwda o'r gwledydd lle roedden nhw wedi dianc.

43:6  Hefyd y bobl roedd Nebwsaradan, capten y gwarchodlu brenhinol, wedi'u gadael yng ngofal Gedaleia – dynion, gwragedd, plant, a merched o'r teulu brenhinol. Aethon nhw hyd yn oed â'r proffwyd Jeremeia a Barŵch fab Nereia gyda nhw.)

43:7  Aethon nhw i'r Aifft am eu bod nhw'n gwrthod gwrando ar yr ARGLWYDD. A dyma nhw'n cyrraedd Tachpanches.

43:8  Yn Tachpanches dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrth Jeremeia:

43:9  “Cymer gerrig mawr a'u claddu nhw dan y pafin morter sydd o flaen y fynedfa i balas y Pharo yn Tachpanches. Dw i eisiau i bobl Jwda dy weld ti'n gwneud hyn.

43:10  Wedyn dywed wrthyn nhw mai dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Dw i'n mynd i anfon am fy ngwas Nebwchadnesar, brenin Babilon. Dw i'n mynd i osod ei orsedd e ar y cerrig yma dw i wedi'u claddu, a bydd e'n codi canopi drosti.

43:11  Mae e'n dod i daro gwlad yr Aifft. Bydd y rhai sydd i farw o haint yn marw o haint. Bydd y rhai sydd i'w cymryd yn gaeth yn cael eu cymryd yn gaeth. Bydd y rhai sydd i farw yn y rhyfel yn marw yn y rhyfel.

43:12  Bydd e'n rhoi temlau duwiau'r Aifft ar dân. Bydd e'n llosgi'r delwau neu'n mynd â nhw i ffwrdd. Bydd e'n clirio gwlad yr Aifft yn lân fel bugail yn pigo'r llau o'i ddillad. Wedyn bydd e'n gadael y lle heb gael unrhyw niwed.

43:13  Bydd e'n malu obelisgau Heliopolis, ac yn llosgi temlau duwiau'r Aifft yn ulw.’”

Chapter 44

44:1  Dyma neges arall roddodd yr ARGLWYDD i Jeremeia am bobl Jwda oedd yn byw yn yr Aifft, yn Migdol ger Tachpanches, a Memffis yn y gogledd, a thir Pathros i'r de hefyd:

44:2  “Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Dych chi wedi gweld y dinistr anfonais i ar Jerwsalem a threfi Jwda i gyd. Pentwr o gerrig ydyn nhw bellach, a does neb yn byw ynddyn nhw.

44:3  Digwyddodd hyn i gyd am fod y bobl yno wedi gwneud cymaint o ddrwg, a'm gwylltio i drwy addoli duwiau eraill a llosgi arogldarth iddyn nhw. Duwiau oedden nhw doeddech chi na'ch hynafiaid yn gwybod dim amdanyn nhw.

44:4  Rôn i'n anfon fy ngweision y proffwydi atoch chi dro ar ôl tro, yn pledio arnoch chi i beidio ymddwyn mor ffiaidd am fy mod i'n casáu'r fath beth!

44:5  Ond wnaethoch chi ddim gwrando na chymryd unrhyw sylw ohono i. Wnaeth y bobl ddim troi cefn ar eu drygioni na stopio offrymu i'r duwiau eraill.

44:6  Felly, dyma fi'n tywallt fy llid yn ffyrnig arnyn nhw – roedd fel tân yn llosgi drwy drefi Jwda a strydoedd Jerwsalem. Dyna pam maen nhw'n adfeilion diffaith hyd heddiw.’

44:7  “Felly nawr mae'r ARGLWYDD, y Duw hollbwerus, Duw Israel, yn gofyn: ‘Pam dych chi'n dal ati i wneud niwed i chi'ch hunain? Pam ddylai pob dyn, gwraig, plentyn a babi bach gael eu cipio i ffwrdd o Jwda, fel bod neb o gwbl ar ôl?

44:8  Pam dych chi'n fy ngwylltio i drwy addoli eilunod dych chi eich hunain wedi'u cerfio? Ac yma yn yr Aifft, lle daethoch chi i fyw, dych chi'n llosgi arogldarth i dduwiau eraill. Ydych chi eisiau cael eich torri i ffwrdd? Ydych chi eisiau bod yn esiampl o bobl wedi'u melltithio ac yn destun sbort yng ngolwg y gwledydd i gyd?

44:9  Ydych chi wedi anghofio'r holl ddrwg wnaeth eich hynafiaid yng ngwlad Jwda ac ar strydoedd Jerwsalem – y drwg wnaeth brenhinoedd Jwda a'u gwragedd, a chi eich hunain a'ch gwragedd?

44:10  Does neb wedi dangos eu bod nhw'n sori o gwbl! Does neb wedi dangos parch ata i, na byw'n ffyddlon i'r ddysgeidiaeth a'r rheolau rois i i chi a'ch hynafiaid.’

44:11  “Felly dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Dw i'n bendant yn mynd i ddod â dinistr arnoch chi. Dw i'n mynd i gael gwared â chi'n llwyr.

44:12  Byddwch chi i gyd yn marw – pawb oedd ar ôl yn Jwda ac a wnaeth benderfynu dod i fyw i'r Aifft, yn bobl gyffredin ac arweinwyr. Byddwch chi i gyd yn cael eich lladd yn y rhyfel neu'n marw o newyn. Bydd pethau ofnadwy yn digwydd i chi, a byddwch yn destun sbort ac yn esiampl o bobl wedi'ch melltithio.

44:13  Dw i'n mynd i gosbi'r rhai sy'n byw yn yr Aifft, fel gwnes i gosbi pobl Jerwsalem. Dw i'n mynd i'w taro nhw gyda rhyfel, newyn a haint.

44:14  Fydd neb o bobl Jwda oedd ar ôl ag a aeth i lawr i'r Aifft yn dianc. Maen nhw'n hiraethu am gael mynd yn ôl i wlad Jwda, ond gân nhw ddim – ar wahân i lond dwrn o ffoaduriaid.’”

44:15  Dyma'r dynion oedd yn gwybod bod eu gwragedd wedi bod yn llosgi arogldarth i dduwiau eraill, a'r gwragedd oedd yno hefyd, yn ateb Jeremeia. (Roedd tyrfa fawr ohonyn nhw – sef pobl Jwda oedd yn byw yn Pathros, de'r Aifft.)

44:16  “Ti'n dweud dy fod ti'n siarad ar ran yr ARGLWYDD. Wel, dŷn ni ddim yn mynd i wrando arnat ti!

44:17  Dŷn ni wedi addo llosgi arogldarth a thywallt offrwm o ddiod i'r dduwies ‛Brenhines y Nefoedd‛. Roedd ein hynafiaid a'n brenhinoedd a'n harweinwyr yn gwneud hynny yn nhrefi Jwda ac ar strydoedd Jerwsalem, a bryd hynny roedd gynnon ni ddigon o fwyd, roedd pethau'n dda arnon ni a doedd dim trafferthion.

44:18  Ond ers i ni stopio llosgi arogldarth a thywallt offrwm o ddiod iddi, dŷn ni wedi bod mewn angen – mae llawer o'n pobl ni wedi cael eu lladd yn y rhyfel neu wedi marw o newyn.”

44:19  A dyma'r gwragedd oedd yno'n dweud, “Mae'n wir ein bod ni wedi bod yn llosgi arogldarth a thywallt offrwm o ddiod i Frenhines y Nefoedd, ond wyt ti'n meddwl ein bod ni wedi bod yn gwneud cacennau a thywallt offrwm o ddiod iddi heb fod ein gwŷr yn gwybod am y peth ac yn ein cefnogi?”

44:20  A dyma Jeremeia yn eu hateb nhw, y dynion a'u gwragedd:

44:21  “Wnaeth yr ARGLWYDD ddim anghofio'r arogldarth wnaethoch chi ei losgi i eilun-dduwiau ar strydoedd Jerwsalem. Roeddech chi a'ch hynafiaid, eich brenhinoedd a'ch swyddogion, a'r bobl gyffredin yn gwneud hynny.

44:22  A doedd yr ARGLWYDD ddim yn gallu diodde'r holl ddrwg a'r pethau ffiaidd roeddech chi'n eu gwneud. Cafodd y wlad ei dinistrio a'i difetha'n llwyr ganddo. Cafodd ei gwneud yn esiampl o wlad wedi'i melltithio. Does neb yn byw yno heddiw.

44:23  Am eich bod chi wedi llosgi arogldarth i dduwiau eraill, am eich bod chi wedi pechu yn erbyn yr ARGLWYDD a gwrthod gwrando arno, am eich bod chi ddim wedi byw fel dysgodd e chi a chadw ei reolau a'i ddeddfau – dyna pam mae'r dinistr yma wedi digwydd.”

44:24  Yna, dyma Jeremeia yn dweud fel hyn wrthyn nhw, yn arbennig y gwragedd: “Gwrandwch ar neges yr ARGLWYDD, chi bobl Jwda sydd yng ngwlad yr Aifft.

44:25  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: ‘Dych chi'r gwragedd wedi gwneud yn union beth roeddech chi'n ei ddweud! Roeddech chi'n dweud eich bod chi wedi addo llosgi arogldarth a thywallt offrwm o ddiod i Frenhines y Nefoedd, ac mai dyna oeddech chi'n mynd i'w wneud. Iawn! Ewch ymlaen! Cadwch eich gair!’

44:26  Ond gwrandwch ar beth sydd gan yr ARGLWYDD i'w ddweud wrthoch chi: ‘Dw i wedi tyngu llw i'm henw mawr fy hun,’ meddai'r ARGLWYDD. ‘Fydd neb o bobl Jwda sydd yn yr Aifft yn galw arna i na dweud, “Mor sicr â bod yr ARGLWYDD, ein Meistr, yn fyw …”

44:27  Dw i'n gwylio, i wneud yn siŵr mai drwg fydd yn digwydd iddyn nhw, dim da. Byddan nhw'n cael eu lladd yn y rhyfel ac yn marw o newyn. Fydd neb ar ôl!

44:28  Ychydig iawn iawn fydd yn llwyddo i ddianc rhag y cleddyf. Byddan nhw'n mynd yn ôl o'r Aifft i wlad Jwda. Bydd y bobl o Jwda ddaeth i fyw i wlad yr Aifft yn gwybod mai beth dw i'n ddweud sy'n wir, nid beth maen nhw'n ddweud!

44:29  Byddwch chi'n gwybod wedyn fod y dinistr dw i'n ei fygwth yn mynd i ddigwydd. A dyma'r prawf fy mod i'n mynd i'ch cosbi chi,’ meddai'r ARGLWYDD:

44:30  ‘Dw i'n mynd i roi Pharo Hoffra, brenin yr Aifft, yng ngafael y gelynion sydd eisiau ei ladd. Bydd yn union fel y gwnes i i Sedeceia, brenin Jwda, pan gafodd ei ddal gan Nebwchadnesar, brenin Babilon, oedd am ei ladd e.’”

Chapter 45

45:1  Dyma'r proffwyd Jeremeia yn rhoi neges i Barŵch fab Nereia, oedd yn ysgrifennu'r cwbl roedd Jeremeia'n ei ddweud mewn sgrôl. (Roedd hyn yn ystod y bedwaredd flwyddyn pan oedd Jehoiacim fab Joseia yn frenin ar Jwda):

45:2  “Barŵch, rwyt ti'n dweud, ‘Mae hi ar ben arna i! Mae'r ARGLWYDD wedi rhoi tristwch ar ben y boen oedd yna'n barod! Dw i wedi blino tuchan. Alla i ddim gorffwys.’ Wel, dyma mae'r ARGLWYDD, Duw Israel, yn ei ddweud wrthot ti:

45:3  “Barŵch, rwyt ti'n dweud, ‘Mae hi ar ben arna i! Mae'r ARGLWYDD wedi rhoi tristwch ar ben y boen oedd yna'n barod! Dw i wedi blino tuchan. Alla i ddim gorffwys.’ Wel, dyma mae'r ARGLWYDD, Duw Israel, yn ei ddweud wrthot ti:

45:4  ‘Dw i'n mynd i fwrw i lawr beth dw i wedi'i adeiladu, a thynnu o'r gwraidd beth dw i wedi'i blannu. Bydda i'n gwneud hyn drwy'r byd i gyd.

45:5  Ddylet ti ddim disgwyl pethau mawr i ti dy hun. Dw i'n dod â dinistr ar y ddynoliaeth gyfan. Ond bydda i'n dy gadw di'n fyw ble bynnag ei di.’” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

Chapter 46

46:1  Y negeseuon roddodd yr ARGLWYDD i Jeremeia am y gwledydd eraill.

46:2  Dyma'r neges am yr Aifft, ac am fyddin Pharo Necho, brenin yr Aifft, oedd yn gwersylla yn Carcemish ar lan afon Ewffrates. (Cafodd y fyddin ei threchu gan Nebwchadnesar, brenin Babilon, yn y bedwaredd flwyddyn pan oedd Jehoiacim fab Joseia yn frenin ar Jwda):

46:3  “I'ch rhengoedd! Tarianau'n barod! I'r gad!

46:4  Harneisiwch y ceffylau i'r cerbydau! Ar gefnau eich stalwyni! Helmedau ymlaen! Pawb i'w le! Rhowch fin ar eich picellau! Arfwisg ymlaen!”

46:5  “Ond beth dw i'n weld?” meddai'r ARGLWYDD. “Maen nhw wedi dychryn. Maen nhw'n ffoi. Mae'r milwyr dewr yn syrthio. Maen nhw'n dianc am eu bywydau, heb edrych yn ôl.” Does ond dychryn ym mhobman!

46:6  Dydy'r cyflymaf ddim yn gallu dianc; dydy'r cryfaf ddim yn llwyddo i ffoi. Maen nhw'n baglu ac yn syrthio ar lan afon Ewffrates yn y gogledd.

46:7  Pwy ydy'r wlad sy'n codi fel afon Nîl a'r afonydd sy'n llifo iddi, ac yn gorlifo?

46:8  Yr Aifft sy'n codi ac yn brolio ei bod yn mynd i orchuddio'r ddaear fel llifogydd, a dinistrio dinasoedd a'u pobl.

46:9  “Ymlaen! Rhuthrwch i'r frwydr, farchogion! Gyrrwch yn wyllt yn eich cerbydau! Martsiwch yn eich blaenau, filwyr traed – y cynghreiriaid o Affrica a Libia gyda'u tarianau; a'r rhai o Lydia sy'n trin bwa saeth.”

46:10  Ond mae beth fydd yn digwydd y diwrnod hwnnw yn llaw'r Meistr, yr ARGLWYDD hollbwerus. Diwrnod o dalu'n ôl i'w elynion. Bydd y cleddyf yn difa nes cael digon; bydd wedi meddwi ar eu gwaed! Mae'r Meistr, yr ARGLWYDD hollbwerus, yn eu cyflwyno nhw'n aberth ar lan afon Ewffrates yn y gogledd.

46:11  Dos i fyny i Gilead i chwilio am eli, o wyryf annwyl yr Aifft! Gelli drio pob moddion dan haul, ond i ddim pwrpas – does dim gwella i fod i ti!

46:12  Bydd y gwledydd yn clywed am dy gywilydd. Bydd sŵn dy gri am help yn mynd drwy'r byd i gyd. Bydd dy filwyr cryfaf yn baglu dros ei gilydd, ac yn syrthio gyda'i gilydd!

46:13  Y neges roddodd yr ARGLWYDD i Jeremeia am Nebwchadnesar, brenin Babilon, yn dod i ymosod ar wlad yr Aifft:

46:14  “Cyhoeddwch hyn drwy wlad yr Aifft, yn Migdol, Memffis a Tachpanches: ‘Pawb i'w le! Byddwch barod i amddiffyn! Mae pobman o'ch cwmpas yn cael ei ddinistrio gan y gelyn.’

46:15  Pam mae dy dduw Apis wedi ffoi? Pam wnaeth dy darw ddim dal ei dir? Am fod yr ARGLWYDD wedi'i fwrw i lawr!

46:16  Gwnaeth i lu o filwyr syrthio a baglu dros ei gilydd wrth geisio dianc. ‘Gadewch i ni fynd yn ôl at ein pobl,’ medden nhw. ‘Mynd yn ôl i'n gwledydd ein hunain, a dianc rhag i'r gelyn ein lladd!’

46:17  Bydd y Pharo, brenin yr Aifft, yn cael y llysenw ‘Ceg fawr wedi colli ei gyfle’.”

46:18  “Mor sicr â'm bod i fy hun yn fyw,” meddai'r Brenin (yr ARGLWYDD hollbwerus ydy ei enw e), “mae'r gelyn yn dod i ymosod ar yr Aifft. Bydd yn sefyll fel Mynydd Tabor yng nghanol y bryniau, neu Fynydd Carmel ar lan y môr.

46:19  ‘Paciwch eich bagiau, bobl yr Aifft, yn barod i'ch cymryd yn gaeth!’ Mae Memffis yn mynd i gael ei difetha; bydd yn adfeilion gyda neb yn byw yno.

46:20  Mae'r Aifft fel heffer a golwg da arni, ond bydd haid o bryfed o'r gogledd yn dod a'i phigo.

46:21  Mae'r milwyr tâl sydd yn ei chanol fel lloi wedi'u pesgi. Ond byddan nhw hefyd yn troi a dianc gyda'i gilydd; wnân nhw ddim sefyll eu tir. Mae'r dydd y cân nhw eu dinistrio wedi dod; mae'n bryd iddyn nhw gael eu cosbi.

46:22  Mae'r Aifft fel neidr yn llithro i ffwrdd yn dawel, tra mae byddin y gelyn yn martsio'n hyderus. Maen nhw'n dod yn ei herbyn gyda bwyeill, fel dynion yn mynd i dorri coed.

46:23  Bydd yr Aifft fel coedwig drwchus yn cael ei thorri i lawr, —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn. Mae'r dyrfa sy'n dod yn ei herbyn fel haid o locustiaid! Mae'n amhosib eu cyfri nhw!

46:24  Bydd pobl yr Aifft yn cael eu cywilyddio. Byddan nhw'n cael eu concro gan fyddin o'r gogledd.”

46:25  Mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn dweud: “Dw i'n mynd i gosbi Amon, sef duw Thebes, a chosbi'r Aifft, ei duwiau a'i brenhinoedd. Dw i'n mynd i gosbi'r Pharo, a phawb sy'n ei drystio fe.

46:26  Dw i'n mynd i'w rhoi nhw yn nwylo'r rhai sydd eisiau eu lladd nhw – sef Nebwchadnesar, brenin Babilon, a'i filwyr. Ond ar ôl hynny bydd pobl yn byw yng ngwlad yr Aifft fel o'r blaen,” meddai'r ARGLWYDD.

46:27  “Felly, peidiwch bod ag ofn, bobl Jacob, fy ngweision,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn. “Peidiwch anobeithio, bobl Israel. Dw i'n mynd i'ch achub chi a'ch plant o'r wlad bell lle buoch yn gaeth. Bydd pobl Jacob yn dod yn ôl adre ac yn mwynhau heddwch. Byddan nhw'n teimlo'n saff a fydd neb yn eu dychryn nhw.

46:28  Peidiwch bod ag ofn, bobl Jacob, fy ngweision,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn, “dw i gyda chi. Dw i'n mynd i ddinistrio'r gwledydd hynny lle gwnes i eich gyrru chi ar chwâl, ond wna i ddim eich dinistrio chi. Bydda i'n eich disgyblu chi, ond dim ond faint dych chi'n ei haeddu; alla i ddim peidio'ch cosbi chi o gwbl.”

Chapter 47

47:1  Y neges roddodd yr ARGLWYDD i Jeremeia am y Philistiaid, cyn i'r Pharo ymosod ar Gasa.

47:2  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Edrychwch! Mae'r gelynion yn codi yn y gogledd fel afon ar fin gorlifo. Byddan nhw'n dod fel llifogydd i orchuddio'r tir. Byddan nhw'n dinistrio'r wlad a phopeth ynddi, y trefi a phawb sy'n byw ynddyn nhw. Bydd pobl yn gweiddi mewn dychryn, a phopeth byw yn griddfan mewn poen.

47:3  Bydd sŵn y ceffylau'n carlamu, y cerbydau'n clecian, a'r olwynion yn rymblan. Bydd rhieni'n ffoi am eu bywydau heb feddwl troi'n ôl i geisio achub eu plant am fod arnyn nhw gymaint o ofn.

47:4  Mae'r diwrnod wedi dod i'r Philistiaid gael eu dinistrio, a'r cynghreiriaid sydd ar ôl yn Tyrus a Sidon. Ydw, dw i'r ARGLWYDD yn mynd i ddinistrio'r Philistiaid, y bobl ddaeth drosodd o ynys Creta.

47:5  Bydd pobl Gasa yn siafio'u pennau mewn galar, a phobl Ashcelon yn cael eu taro'n fud. Am faint ydych chi sydd ar ôl ar y gwastatir yn mynd i ddal ati i dorri eich hunain â chyllyll?”

47:6  Y bobl: “O! gleddyf yr ARGLWYDD, am faint wyt ti'n mynd i ddal ati i ladd? Dos yn ôl i'r wain! Aros yno, a gorffwys!”

47:7  Jeremeia: “Ond sut mae'n gallu gorffwys pan mae'r ARGLWYDD wedi gorchymyn iddo? Fe sydd wedi dweud wrtho am ymosod ar dref Ashcelon a phobl yr arfordir.”

Chapter 48

48:1  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud am Moab: “Mae hi ar ben ar dref Nebo! Bydd hi'n cael ei dinistrio. Bydd Ciriathaim yn cael ei chywilyddio a'i choncro – bydd y gaer yn cael ei chywilyddio a'i bwrw i lawr.

48:2  Fydd Moab ddim yn cael ei hedmygu eto! Bu cynllwynio yn Cheshbon i'w dinistrio: ‘Dewch! Gadewch i ni roi diwedd ar y wlad!’ Tref Madmen, cei dithau dy dawelu – does dim dianc rhag y rhyfel i fod.

48:3  Gwrandwch ar y gweiddi yn Choronaïm! ‘Dinistr llwyr! Mae'n adfeilion!’

48:4  Mae Moab wedi'i dryllio! Bydd ei phlant yn gweiddi allan.

48:5  Byddan nhw'n dringo llethrau Lwchith ac yn wylo'n chwerw wrth fynd. Ar y ffordd i lawr i Choronaïm bydd sŵn pobl yn gweiddi mewn dychryn.

48:6  ‘Ffowch am eich bywydau! Byddwch fel prysglwyn unig yn yr anialwch.’

48:7  Am dy fod wedi trystio dy ymdrechion a dy gyfoeth dy hun, byddi di hefyd yn cael dy goncro. Bydd dy dduw Chemosh yn cael ei gymryd i ffwrdd, a'i offeiriaid a'i swyddogion gydag e.

48:8  Mae'r gelyn sy'n dinistrio yn dod i daro'r trefi i gyd; fydd dim un yn dianc. Bydd trefi'r dyffryn yn cael eu dinistrio, a'r trefi ar y byrdd-dir uchel hefyd. Dw i, yr ARGLWYDD, wedi dweud.

48:9  Cod garreg fedd i Moab, achos bydd yn cael ei throi'n adfeilion. Bydd ei threfi'n cael eu dinistrio a fydd neb yn byw ynddyn nhw.”

48:10  (Melltith ar unrhyw un sy'n ddiog wrth wneud gwaith yr ARGLWYDD! Melltith ar unrhyw un sydd ddim yn defnyddio'i gleddyf i dywallt gwaed!)

48:11  “Mae Moab wedi teimlo'n saff o'r dechrau cyntaf. Mae hi wedi cael llonydd, fel gwin wedi hen setlo a heb gael ei dywallt o un jar i'r llall. Dydy hi erioed wedi cael ei chymryd yn gaeth; mae fel gwin sydd wedi cadw ei flas a'i arogl.

48:12  “Ond mae'r amser yn dod pan fydda i'n anfon dynion i'w selar i'w thywallt allan a malu'r jariau'n ddarnau,” meddai'r ARGLWYDD.

48:13  “Bydd gan Moab gywilydd o'i heilun-dduw Chemosh, fel roedd gan Israel gywilydd o'r llo roedd yn ei drystio yn Bethel.

48:14  Mae dynion Moab yn brolio, ‘Dŷn ni'n arwyr! Dŷn ni'n filwyr cryf!’

48:15  Ond mae'r un sy'n dinistrio Moab yn dod. Bydd ei threfi'n cael eu concro, a'i milwyr ifanc gorau'n cael eu lladd,” —y Brenin, sef yr ARGLWYDD hollbwerus, sy'n dweud hyn.

48:16  “Mae dinistr Moab ar fin digwydd; mae'r drwg ddaw arni'n dod yn fuan.

48:17  Galarwch drosti, chi wledydd sydd o'i chwmpas a phawb sy'n gwybod amdani. Dwedwch, ‘O! Mae ei grym wedi'i golli; mae'r deyrnwialen hardd wedi'i thorri!’

48:18  Dewch i lawr o'ch safle balch ac eistedd yn y baw, chi sy'n byw yn Dibon. Bydd yr un fydd yn dinistrio Moab yn ymosod ac yn dymchwel y caerau sy'n eich amddiffyn.

48:19  Chi sy'n byw yn Aroer, safwch ar ochr y ffordd yn gwylio. Gofynnwch i'r dynion a'r merched sy'n dianc, ‘Beth sydd wedi digwydd?’

48:20  Byddan nhw'n ateb: ‘Mae Moab wedi'i chywilyddio – mae wedi'i choncro.’ Udwch a chrio! Cyhoeddwch ar lan afon Arnon ‘Mae Moab wedi'i dinistrio.’”

48:21  Mae trefi'r byrdd-dir i gael eu barnu – Cholon, Iahats, Meffaäth,

48:22  Dibon, Nebo, Beth-diblathaîm,

48:23  Ciriathaim, Beth-gamwl, Beth-meon,

48:24  Cerioth a Bosra. Bydd trefi Moab i gyd yn cael eu cosbi – pell ac agos.

48:25  “Mae corn Moab wedi'i dorri, a'i nerth wedi dod i ben,” meddai'r ARGLWYDD.

48:26  Roedd Moab yn brolio ei bod yn well na'r ARGLWYDD. Ond bydd fel meddwyn yn rholio yn ei chwŷd. Bydd pawb yn chwerthin ar ei phen!

48:27  Onid chi, bobl Moab, oedd yn chwerthin ar ben Israel? Roeddech yn ei thrin fel petai'n lleidr, ac yn ysgwyd eich pennau bob tro roedd rhywun yn sôn amdani.

48:28  Bobl Moab, gadewch eich trefi a mynd i fyw yn y creigiau, fel colomennod yn nythu ar y clogwyni uwchben y ceunant.

48:29  Dŷn ni wedi clywed am falchder Moab – mae ei phobl mor falch: yn hunandybus, yn brolio, yn snobyddlyd, ac mor llawn ohoni ei hun!

48:30  “Dw innau'n gwybod mor filain ydy hi,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn. “Mae ei brolio hi'n wag ac yn cyflawni dim byd!

48:31  Felly, bydda i'n udo dros bobl Moab. Bydda i'n crio dros Moab gyfan, ac yn griddfan dros bobl Cir-cheres.

48:32  Bydda i'n wylo dros winwydden Sibma mwy na mae tref Iaser yn wylo drosti. Roedd ei changhennau'n ymestyn i'r Môr Marw ar un adeg; roedden nhw'n cyrraedd mor bell â Iaser. Ond mae'r gelyn sy'n dinistrio'n mynd i ddifetha ei chnydau o ffigys a grawnwin.

48:33  Bydd pleser a llawenydd yn diflannu'n llwyr o dir ffrwythlon Moab. Bydda i'n stopio'r gwin rhag llifo i'r cafnau; fydd neb yn gweiddi'n llawen wrth sathru'r grawnwin – bydd gweiddi, ond bydd y gweiddi'n wahanol.

48:34  “Bydd y gweiddi a'r galar yn Cheshbon i'w clywed yn Elealê a hyd yn oed Iahats. Bydd y sŵn i'w glywed o Soar i Choronaïm ac Eglath-shalisheia. Bydd hyd yn oed dŵr Nimrim yn cael ei sychu.

48:35  Fydd neb yn mynd i fyny i aberthu ar yr allorau paganaidd ac yn llosgi arogldarth i dduwiau Moab,” meddai'r ARGLWYDD.

48:36  “Felly bydd fy nghalon yn griddfan fel pibau dros Moab. Pibau chwyth yn canu cân i alaru dros bobl Cir-cheres. Bydd y cyfoeth wnaethon nhw ei gasglu'n diflannu.

48:37  “Bydd pawb wedi siafio'r pen a'r farf. Bydd pawb wedi torri eu dwylo â chyllyll, ac yn gwisgo sachliain.

48:38  Fydd dim byd ond galaru i'w glywed ar bennau'r tai ac yn y sgwariau. Dw i'n mynd i dorri Moab fel potyn pridd does neb ei eisiau,” meddai'r ARGLWYDD.

48:39  “Bydd wedi'i dorri'n deilchion! Bydd y bobl yn udo! Bydd Moab yn troi ei chefn mewn cywilydd! Bydd yn destun sbort ac yn olygfa ddychrynllyd i'r gwledydd o'i chwmpas.”

48:40  Ie, dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Edrychwch! Bydd y gelyn fel eryr yn lledu ei adenydd ac yn plymio i lawr ar Moab.

48:41  Bydd ei threfi'n cael eu meddiannu, a'r caerau sy'n ei hamddiffyn yn cael eu dal. Y diwrnod hwnnw bydd milwyr Moab wedi dychryn fel gwraig ar fin cael babi!

48:42  Bydd Moab yn cael ei dinistrio ac yn peidio â bod yn genedl, am ei bod hi wedi brolio ei bod yn well na'r ARGLWYDD.

48:43  Panig, pydew a thrap sydd o'ch blaenau chi, bobl Moab! —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

48:44  Bydd pawb sy'n ffoi mewn dychryn yn disgyn i dwll. A bydd pawb sy'n dringo o'r twll yn cael eu dal mewn trap! Mae'r amser wedi dod i mi gosbi Moab, —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

48:45  Bydd ffoaduriaid yn sefyll wedi ymlâdd dan gysgod waliau Cheshbon. Mae tân wedi lledu o Cheshbon, fflamau o diriogaeth y Brenin Sihon. Mae'n llosgi ar hyd ffiniau Moab i ben y mynyddoedd yng ngwlad y bobl ryfelgar.

48:46  Mae hi ar ben arnat ti, Moab! Dych chi, bobl sy'n addoli Chemosh, wedi'ch difa. Mae eich meibion yn garcharorion, a'ch merched wedi'u cymryd yn gaethion.

48:47  Ond yn y dyfodol, bydda i'n rhoi'r cwbl gollodd Moab yn ôl iddi.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn. Dyma ddiwedd y neges o farn ar Moab.

Chapter 49

49:1  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud am bobl Ammon: “Oes gan Israel ddim disgynyddion? Oes neb ohonyn nhw ar ôl i etifeddu'r tir? Ai dyna pam dych chi sy'n addoli Milcom wedi dwyn tir Gad a setlo yn ei drefi?

49:2  Felly, mae'r amser yn dod,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn, “pan fydd sŵn rhyfel i'w glywed yn Rabba. Bydd prifddinas Ammon yn domen o adfeilion, a bydd ei phentrefi yn cael eu llosgi'n ulw. Wedyn bydd Israel yn cymryd ei thir yn ôl gan y rhai gymrodd ei thir oddi arni,” —meddai'r ARGLWYDD.

49:3  “Udwch, bobl Cheshbon, am fod Ai wedi'i bwrw i lawr! Gwaeddwch, chi sydd yn y pentrefi o gwmpas Rabba! Gwisgwch sachliain a galarwch! Rhedwch o gwmpas yn anafu eich hunain! Bydd eich duw Milcom yn cael ei gymryd i ffwrdd, a'i offeiriaid a'i swyddogion gydag e!

49:4  Pam dych chi'n brolio eich bod mor gryf? Mae eich cryfder yn diflannu, bobl anffyddlon! Roeddech yn trystio eich cyfoeth ac yn meddwl, ‘Pwy fyddai'n meiddio ymosod arnon ni?’

49:5  Wel, dw i'n mynd i dy ddychryn di o bob cyfeiriad,” meddai'r Meistr, yr ARGLWYDD hollbwerus. “Byddi'n cael dy yrru ar chwâl, a fydd neb yna i helpu'r ffoaduriaid.

49:6  “Ond wedyn bydda i'n rhoi'r cwbl gollodd Ammon yn ôl iddi.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

49:7  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud am Edom: “Oes rhywun doeth ar ôl yn Teman? Oes neb call ar ôl i roi cyngor? Ydy eu doethineb nhw wedi diflannu?

49:8  Ffowch! Trowch yn ôl! Ewch i guddio'n bell, bobl Dedan! Dw i'n dod â dinistr ar ddisgynyddion Esau, mae'n amser i mi eu cosbi.

49:9  Petai casglwyr grawnwin yn dod atat ti, oni fydden nhw'n gadael rhywbeth i'w loffa? Petai lladron yn dod yn y nos, fydden nhw ond yn dwyn beth roedden nhw eisiau!

49:10  Ond dw i'n mynd i gymryd popeth oddi ar bobl Esau. Bydda i'n dod o hyd iddyn nhw; fyddan nhw ddim yn gallu cuddio. Bydd eu plant, eu perthnasau, a'u cymdogion i gyd yn cael eu dinistrio. Fydd neb ar ôl!

49:11  Gadael dy blant amddifad gyda mi, gwna i ofalu amdanyn nhw. Bydd dy weddwon hefyd yn gallu dibynnu arna i.”

49:12  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Os oes rhaid i bobl ddiniwed ddiodde, wyt ti'n meddwl y byddi di'n dianc? Na! Bydd rhaid i tithau yfed o gwpan barn.

49:13  Dw i wedi addo ar lw,” meddai'r ARGLWYDD. “Bydd Bosra yn cael ei throi'n adfeilion. Bydd yn destun sbort. Bydd yn cael ei dinistrio'n llwyr a'i gwneud yn enghraifft o bobl wedi'u melltithio. Bydd eu trefi yn cael eu gadael yn adfeilion am byth.”

49:14  Jeremeia: “Ces i neges gan yr ARGLWYDD, pan gafodd negesydd ei anfon i'r gwledydd, yn dweud, ‘Dewch at eich gilydd i ymosod arni hi. Gadewch i ni fynd i ryfel yn ei herbyn!’”

49:15  Yr ARGLWYDD: “Dw i'n mynd i dy wneud di'n wlad fach wan; bydd pawb yn cael hwyl ar dy ben.

49:16  Mae dy allu i ddychryn pobl a dy falchder wedi dy dwyllo di. Ti'n byw yn saff yng nghysgod y graig, yn byw ar ben y mynydd – ond hyd yn oed petaet ti'n gwneud dy nyth mor uchel â'r eryr, bydda i'n dy dynnu di i lawr.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

49:17  “Bydd Edom yn cael ei dinistrio'n llwyr. Bydd pawb sy'n pasio heibio wedi dychryn am eu bywydau ac yn chwibanu mewn rhyfeddod wrth weld y dinistr.

49:18  Bydd yn union yr un fath â Sodom a Gomorra a'r pentrefi o'u cwmpas. Fydd neb yn byw nac yn setlo i lawr yno eto,” yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

49:19  “Bydda i'n gyrru pobl Edom o'u tir, fel llew yn dod allan o goedwig wyllt yr Iorddonen ac yn gyrru'r praidd yn y borfa agored ar chwâl. Bydda i'n dewis yr hyrddod gorau i'w llarpio. Achos pwy sy'n debyg i mi? Pwy sy'n mynd i'm galw i gyfri? Pa fugail sy'n gallu sefyll yn fy erbyn i?”

49:20  Dyma gynllun yr ARGLWYDD yn erbyn Edom. Dyma mae'n bwriadu ei wneud i bobl Teman. “Bydd hyd yn oed yr ŵyn bach yn cael eu llusgo i ffwrdd. Bydd eu corlan yn cael ei dinistrio am beth wnaethon nhw.

49:21  Bydd pobl y ddaear yn crynu wrth glywed am eu cwymp. Bydd eu sŵn nhw'n gweiddi i'w glywed wrth y Môr Coch.

49:22  Edrychwch! Bydd y gelyn fel eryr yn codi i'r awyr, yn lledu ei adenydd ac yn plymio i lawr ar Bosra. Y diwrnod hwnnw bydd milwyr Edom wedi dychryn, fel gwraig ar fin cael babi!”

49:23  Neges am Damascus: “Mae pobl Chamath ac Arpad wedi drysu. Maen nhw wedi clywed newyddion drwg. Maen nhw'n poeni ac wedi cynhyrfu fel môr stormus sy'n methu bod yn llonydd.

49:24  Mae pobl Damascus wedi colli pob hyder, ac wedi ffoi mewn panig. Mae poen a phryder wedi gafael ynddyn nhw, fel gwraig ar fin cael babi.

49:25  Bydd y ddinas enwog yn wag cyn bo hir – y ddinas oedd unwaith yn llawn bwrlwm a hwyl!

49:26  Bydd ei bechgyn ifanc yn syrthio'n farw ar ei strydoedd, a'i milwyr i gyd yn cael eu lladd y diwrnod hwnnw,” —yr ARGLWYDD hollbwerus sy'n dweud hyn.

49:27  “Bydda i'n llosgi waliau Damascus, a bydd y tân yn dinistrio caerau amddiffynnol Ben-hadad.”

49:28  Neges am Cedar ac ardaloedd Chatsor, gafodd eu taro gan Nebwchadnesar, brenin Babilon: Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Fyddin Babilon, codwch ac ymosod ar Cedar! Dinistriwch bobl y dwyrain.

49:29  Cymerwch eu pebyll a'u preiddiau, eu llenni a'u hoffer, a'u camelod i gario'r cwbl i ffwrdd. Bydd pobl yn gweiddi: ‘Does ond dychryn ym mhobman!’

49:30  Bobl Chatsor, rhedwch i ffwrdd; ewch i guddio mewn ogofâu! Mae Nebwchadnesar, brenin Babilon, yn bwriadu ymosod arnoch chi. Mae e'n bwriadu eich dinistrio chi!

49:31  Codwch, ac ymosod ar wlad sy'n meddwl ei bod mor saff!” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn. Does dim giatiau dwbl gyda barrau i'w hamddiffyn, a does neb wrth ymyl i'w helpu.

49:32  Bydd y milwyr yn cymryd ei chamelod a'i gyrroedd o wartheg yn ysbail. Bydda i'n gyrru ar chwâl bawb sy'n byw ar ymylon yr anialwch. Daw dinistr arnyn nhw o bob cyfeiriad, —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

49:33  Bydd Chatsor wedi'i throi'n adfeilion am byth. Bydd yn lle i siacaliaid fyw – fydd neb yn byw nac yn setlo i lawr yno.

49:34  Y neges roddodd yr ARGLWYDD i Jeremeia am wlad Elam, yn fuan ar ôl i Sedeceia gael ei wneud yn frenin ar Jwda.

49:35  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud: “Dw i'n mynd i ladd bwasaethwyr Elam, sef asgwrn cefn eu grym milwrol.

49:36  Dw i'n mynd i ddod â gelynion yn erbyn pobl Elam o bob cyfeiriad, a byddan nhw'n cael eu gyrru ar chwâl. Bydd ffoaduriaid o Elam yn dianc i bobman.

49:37  Bydd pobl Elam wedi'u dychryn yn lân gan y gelynion sydd am eu lladd nhw. Dw i wedi gwylltio'n lân hefo nhw, a dw i'n mynd i'w dinistrio nhw,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn. “Bydda i'n anfon byddinoedd eu gelynion ar eu holau, nes bydda i wedi'u dinistrio nhw'n llwyr.

49:38  Bydda i'n teyrnasu dros Elam. Bydda i'n lladd eu brenin a'u swyddogion,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

49:39  “Ond wedyn bydda i'n rhoi'r cwbl gollodd Elam yn ôl iddi,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

Chapter 50

50:1  Y neges roddodd yr ARGLWYDD am Babilon a gwlad Babilonia, drwy'r proffwyd Jeremeia:

50:2  “Cyhoeddwch y newyddion drwy'r gwledydd i gyd; peidiwch dal dim yn ôl. Gwnewch yn siŵr fod pawb yn clywed ac yn deall: ‘Mae Babilon yn mynd i syrthio! Bydd y duw Bel yn cael ei gywilyddio! Bydd Merodach yn cael ei falu! Bydd eilun-dduwiau Babilon yn cael eu cywilyddio! Bydd ei delwau diwerth yn cael eu malu.

50:3  Bydd gwlad yn ymosod arni o gyfeiriad y gogledd. Bydd yn ei dinistrio hi'n llwyr, a fydd neb yn byw yno. Bydd pobl ac anifeiliaid wedi dianc i ffwrdd.’”

50:4  “Bryd hynny,” meddai'r ARGLWYDD, “bydd pobl Israel a phobl Jwda yn dod adre gyda'i gilydd.” Byddan nhw'n crio wrth gerdded, ac eisiau perthynas iawn gyda'u Duw eto.

50:5  Byddan nhw'n holi am y ffordd i Seion, ac yna'n troi i'r cyfeiriad hwnnw. Byddan nhw'n ymrwymo i fod yn ffyddlon i'r ARGLWYDD, a fydd yr ymrwymiad hwnnw byth yn cael ei anghofio.

50:6  “Mae fy mhobl wedi bod fel defaid oedd ar goll. Roedd eu bugeiliaid wedi gadael iddyn nhw grwydro i ffwrdd. Maen nhw wedi bod yn crwydro ar y mynyddoedd – crwydro o gopa un bryn i'r llall, wedi anghofio'r ffordd yn ôl i'r gorlan.

50:7  Roedd pawb ddaeth ar eu traws yn eu llarpio. Ond wedyn roedd y gelynion hynny'n dweud, ‘Does dim bai arnon ni. Maen nhw wedi pechu yn erbyn yr ARGLWYDD. Fe oedd eu porfa go iawn nhw – unig obaith eu hynafiaid.’”

50:8  “Ffowch o Babilon! Ewch allan o wlad y Babiloniaid! Am y cyntaf i adael – fel y bychod geifr sy'n arwain y praidd.

50:9  Dw i'n mynd i wneud i nifer o wledydd cryf o'r gogledd ymosod ar Babilon. Byddan nhw'n trefnu'u hunain yn rhengoedd i ymosod arni, yn dod o'r gogledd ac yn ei choncro hi. Bydd eu saethau'n taro'r targed bob tro, fel saethau'r milwyr gorau.

50:10  Bydd gwlad Babilonia yn cael ei hysbeilio. Bydd milwyr y gelyn yn cymryd popeth maen nhw eisiau,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

50:11  Yr ARGLWYDD: “Bobl Babilon, chi wnaeth ysbeilio gwlad fy mhobl i. Roeddech chi mor hapus, ac yn dathlu. Roeddech chi'n prancio o gwmpas fel lloi mewn cae. Roeddech chi'n gweryru fel meirch.

50:12  Ond bydd Babilon eich mamwlad yn cael ei chywilyddio'n fawr, a'r wlad lle cawsoch eich geni yn teimlo'r gwarth. A dweud y gwir, hi fydd y lleiaf pwysig o'r gwledydd i gyd! Bydd hi'n anialwch sych a diffaith.”

50:13  Jeremeia: Am fod yr ARGLWYDD wedi digio fydd neb yn cael byw yno – bydd Babilon yn cael ei dinistrio'n llwyr. Bydd pawb sy'n pasio heibio wedi'u syfrdanu, ac yn chwibanu wrth weld beth ddigwyddodd iddi.

50:14  Yr ARGLWYDD: “Pawb i'w le, yn barod i ymosod ar Babilon! Dewch, chi sy'n trin y bwa saeth, saethwch ati! Defnyddiwch eich saethau i gyd! Mae hi wedi pechu yn erbyn yr ARGLWYDD.

50:15  Gwaeddwch wrth ymosod o bob cyfeiriad. Mae'n rhoi arwydd ei bod am ildio. Mae ei thyrau amddiffynnol wedi syrthio, a'i waliau wedi'u bwrw i lawr. Fi, yr ARGLWYDD, sy'n dial arni. Gwna i iddi beth wnaeth hi i eraill!

50:16  Bydd y rhai sy'n hau hadau yn cael eu cipio o Babilon, a'r rhai sy'n trin y cryman adeg cynhaeaf hefyd. Bydd pawb yn ffoi at eu pobl eu hunain, a dianc i'w gwledydd rhag i'r gelyn eu lladd.”

50:17  Mae Israel fel praidd wedi'i yrru ar chwâl gan lewod. Brenin Asyria oedd y cyntaf i'w llarpio nhw, a nawr mae Nebwchadnesar, brenin Babilon, wedi cnoi beth oedd ar ôl o'r esgyrn!

50:18  Felly, dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel, yn ei ddweud: “Dw i'n mynd i gosbi brenin Babilon a'i bobl, fel gwnes i gosbi brenin Asyria.

50:19  Bydda i'n dod â phraidd Israel yn ôl i'w borfa ei hun. Byddan nhw'n pori ar Fynydd Carmel ac yn ardal Bashan. Byddan nhw'n cael eu digoni ar fryniau Effraim ac yn ardal Gilead.

50:20  Bryd hynny,” meddai'r ARGLWYDD, “Fydd Israel yn gwneud dim byd o'i le; fydd dim pechod i'w gael yn Jwda. Dw i'n mynd i faddau i'r rhai wnes i eu cadw'n fyw.”

50:21  Yr ARGLWYDD: “Ewch i ymosod ar wlad Merathaïm! Ymosodwch ar bobl Pecod! Lladdwch nhw a'u dinistrio'n llwyr,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn. “Gwnewch bopeth dw i'n ei orchymyn i chi.

50:22  Mae sŵn rhyfel i'w glywed yn y wlad – sŵn dinistr ofnadwy!

50:23  Roedd Babilon fel gordd yn malu'r ddaear, ond bellach mae'r ordd wedi'i thorri! Mae Babilon wedi'i gwneud yn olygfa ddychrynllyd i'r gwledydd i gyd.

50:24  Rôn i wedi gosod trap i ti, Babilon, a cest dy ddal cyn i ti sylweddoli beth oedd yn digwydd! Am dy fod wedi ymladd yn fy erbyn i, yr ARGLWYDD, cest dy ddal a'th gymryd yn gaeth.”

50:25  Jeremeia: Mae'r ARGLWYDD wedi agor ei stordy arfau; mae wedi dod ag arfau ei ddigofaint i'r golwg. Mae gan y Meistr, yr ARGLWYDD hollbwerus, waith i'w wneud yng ngwlad y Babiloniaid.

50:26  Yr ARGLWYDD: “Dewch yn ei herbyn hi o ben draw'r byd. Agorwch ei hysguboriau hi. Trowch hi'n domen o adfeilion! Dinistriwch hi'n llwyr! Peidiwch gadael unrhyw un ar ôl yn fyw!

50:27  Lladdwch ei milwyr hi i gyd, fel teirw yn cael eu gyrru i'r lladd-dy. Ydy, mae hi ar ben arnyn nhw! Mae'r diwrnod iddyn nhw gael eu cosbi wedi dod.”

50:28  Gwrandwch ar y ffoaduriaid sy'n dianc o Babilon. Maen nhw ar eu ffordd i Seion, i ddweud sut mae'r ARGLWYDD wedi dial – wedi dial ar Babilon am beth wnaethon nhw i'w deml.

50:29  Yr ARGLWYDD: “Galwch am fwasaethwyr i ymosod ar Babilon! Galwch ar bawb sy'n trin y bwa saeth i ddod yn ei herbyn hi! Codwch wersyll o gwmpas y ddinas! Does neb i gael dianc! Talwch yn ôl iddi am beth wnaeth hi. Gwnewch iddi hi beth wnaeth hi i eraill. Mae hi wedi ymddwyn yn haerllug yn erbyn yr ARGLWYDD, Un Sanctaidd Israel.

50:30  Felly, bydd ei bechgyn ifanc yn syrthio'n farw ar ei strydoedd, a'i milwyr i gyd yn cael eu lladd ar y diwrnod hwnnw,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

50:31  “Gwranda! Dw i yn dy erbyn di, ddinas falch,” meddai'r Meistr, yr ARGLWYDD hollbwerus. “Mae'r diwrnod pan dw i'n mynd i dy gosbi di wedi dod.

50:32  Bydd y ddinas falch yn baglu ac yn syrthio, a fydd neb yna i'w chodi ar ei thraed. Dw i'n mynd i roi dy drefi di ar dân, a bydd popeth o dy gwmpas yn cael ei losgi'n ulw.”

50:33  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud: “Mae pobl Israel a phobl Jwda yn cael eu cam-drin. Mae'r rhai wnaeth eu caethiwo yn dal gafael ynddyn nhw, ac yn gwrthod eu gollwng nhw'n rhydd.

50:34  Ond mae'r un fydd yn eu rhyddhau nhw yn gryf—yr ARGLWYDD hollbwerus ydy ei enw e. Bydd e'n gweithredu ar eu rhan nhw, ac yn dod â heddwch i'w gwlad nhw. Ond bydd yn aflonyddu ar y bobl sy'n byw yn Babilon.

50:35  Bydd cleddyf yn taro'r Babiloniaid,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn. “Bydd yn taro pawb sydd yn byw yn Babilon. Bydd yn taro'i swyddogion a'i gwŷr doeth!

50:36  Bydd cleddyf yn taro'i phroffwydi ffals, a bydd hi'n amlwg mai ffyliaid oedden nhw. Bydd cleddyf yn taro'i milwyr, a byddan nhw'n cael eu difa!

50:37  Bydd cleddyf yn taro'u ceffylau a'u cerbydau rhyfel. Bydd yn taro'r milwyr tramor sydd gyda hi, a byddan nhw'n wan fel merched! Bydd cleddyf yn taro'i thrysorau, a bydd y cwbl yn cael ei gymryd i ffwrdd yn ysbail.

50:38  Bydd sychder yn taro'r wlad, a bydd y cyflenwad dŵr yn dod i ben! Achos mae'r wlad yn llawn o eilun-dduwiau a delwau dychrynllyd sy'n eu gyrru nhw'n wallgof!

50:39  Felly, ysbrydion yr anialwch, bwganod ac estrys fydd yn byw yn Babilon. Fydd pobl yn byw yno byth eto – neb o gwbl ar hyd y cenedlaethau.

50:40  Bydd yn union yr un fath â Sodom a Gomorra a'r pentrefi o'u cwmpas. Fydd neb yn byw nac yn setlo i lawr yno eto.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

50:41  “Gwyliwch! Mae byddin yn dod o gyfeiriad y gogledd. Mae gwlad gref a brenhinoedd ym mhen draw'r byd yn paratoi i fynd i ryfel.

50:42  Mae ei milwyr wedi gafael yn y bwa a'r cleddyf, maen nhw'n greulon a fyddan nhw'n dangos dim trugaredd. Mae sŵn eu ceffylau'n carlamu fel sŵn y môr yn rhuo. Mae eu rhengoedd nhw mor ddisgybledig, ac maen nhw'n dod yn eich erbyn chi, bobl Babilon.”

50:43  Mae brenin Babilon wedi clywed amdanyn nhw. Does dim byd all e ei wneud. Mae dychryn wedi gafael ynddo, fel gwraig mewn poen wrth gael babi.

50:44  “Bydda i'n gyrru pobl Babilon o'u tir, fel llew yn dod allan o goedwig wyllt yr Iorddonen ac yn gyrru'r praidd yn y borfa agored ar chwâl. Bydda i'n dewis yr hyrddod gorau i'w llarpio. Achos pwy sy'n debyg i mi? Pwy sy'n mynd i'm galw i i gyfri? Pa fugail sy'n gallu sefyll yn fy erbyn i?”

50:45  Dyma gynllun yr ARGLWYDD yn erbyn Babilon. Dyma mae'n bwriadu ei wneud i wlad Babilonia: “Bydd hyd yn oed yr ŵyn bach yn cael eu llusgo i ffwrdd. Bydd eu corlan yn cael ei dinistrio am beth wnaethon nhw.

50:46  Bydd pobl y ddaear yn crynu wrth glywed fod Babilon wedi'i choncro. Bydd eu sŵn nhw'n gweiddi i'w glywed drwy'r gwledydd i gyd.”

Chapter 51

51:1  Dyma mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Dw i'n mynd i ddod â corwynt dinistriol yn erbyn Babilon, ac yn erbyn y bobl sy'n byw yn Babilonia.

51:2  Bydda i'n anfon pobl estron i'w nithio; bydd fel gwynt yn chwythu'r us i ffwrdd. Bydd y wlad yn cael ei gadael yn wag. Byddan nhw'n ymosod o bob cyfeiriad y diwrnod hwnnw pan fydd pethau'n ddrwg arni.

51:3  Peidiwch rhoi cyfle i'r bwasaethwr roi llinyn ar ei fwa; nac amser iddo roi ei arfwisg amdano. Lladdwch y bechgyn ifanc i gyd! Dinistriwch y fyddin yn llwyr!”

51:4  Bydd pobl Babilon yn syrthio'n farw, wedi'u hanafu ar strydoedd y ddinas.

51:5  Dydy Duw, yr ARGLWYDD hollbwerus, ddim wedi troi cefn ar Israel a Jwda. Mae gwlad Babilonia yn euog o bechu yn erbyn Un sanctaidd Israel!

51:6  Ffowch o ganol Babilon! Rhedwch am eich bywydau, bawb! Does dim rhaid i chi ddiodde am ei bod hi'n cael ei chosbi. Mae'r amser wedi dod i'r ARGLWYDD dalu'n ôl iddi. Bydd yn rhoi iddi beth mae'n ei haeddu!

51:7  Roedd Babilon fel cwpan aur yn llaw'r ARGLWYDD. Roedd wedi gwneud y byd i gyd yn feddw. Roedd gwledydd wedi yfed y gwin ohoni, ac wedi'u gyrru'n wallgof.

51:8  Ond yn sydyn mae Babilon yn mynd i syrthio a dryllio. “Udwch drosti! Dewch ag eli i wella'i briwiau! Falle y bydd hi'n cael ei hiacháu!

51:9  ‘Bydden ni wedi ceisio helpu Babilon, ond doedd dim modd ei helpu. Gadewch i ni fynd adre i'n gwledydd ein hunain. Mae'r farn sy'n dod arni'n anferthol! Mae fel pentwr enfawr sy'n ymestyn i'r entrychion, ac yn codi i'r cymylau!’”

51:10  Pobl Israel a Jwda: “Mae'r ARGLWYDD wedi achub ein cam ni. Dewch! Gadewch i ni fynd i ddweud wrth Seion beth mae'r ARGLWYDD ein Duw wedi'i wneud.”

51:11  Arweinwyr byddin Media: “Rhowch fin ar y saethau! Llanwch eich cewyll!” (Mae'r ARGLWYDD yn gwneud i frenhinoedd Media godi yn erbyn Babilon. Mae e'n bwriadu dinistrio Babilon. Dyna sut mae'r ARGLWYDD yn mynd i ddial arnyn nhw. Mae'n mynd i ddial arnyn nhw am beth wnaethon nhw i'w deml e.)

51:12  “Rhowch yr arwydd i ymosod ar waliau Babilon! Dewch â mwy o filwyr! Gosodwch wylwyr o'i chwmpas! Paratowch grwpiau i ymosod arni!” Mae'r ARGLWYDD yn mynd i wneud beth mae wedi'i gynllunio yn erbyn pobl Babilon.

51:13  “Ti'n byw yng nghanol yr afonydd a'r camlesi. Rwyt wedi casglu cymaint o drysorau. Ond mae dy ddiwedd wedi dod; mae edau dy fywyd ar fin cael ei thorri!”

51:14  Mae'r ARGLWYDD hollbwerus wedi addo ar lw, “Dw i'n mynd i lenwi'r wlad â milwyr y gelyn. Byddan nhw fel haid o locustiaid ym mhobman. Byddan nhw'n gweiddi'n llawen am eu bod wedi ennill y frwydr.”

51:15  Yr ARGLWYDD ddefnyddiodd ei rym i greu'r ddaear. Fe ydy'r un osododd y byd yn ei le drwy ei ddoethineb, a lledu'r awyr drwy ei ddeall.

51:16  Mae sŵn ei lais yn gwneud i'r awyr daranu. Mae'n gwneud i gymylau ddod i'r golwg ar y gorwel. Mae'n gwneud i fellt fflachio yng nghanol y glaw. Mae'n dod â'r gwynt allan o'i stordai i chwythu.

51:17  Mae pobl mor ddwl! Dŷn nhw'n gwybod dim byd! Bydd yr eilunod yn codi cywilydd ar y rhai a'u gwnaeth nhw. Duwiau ffals ydy'r delwau; does dim bywyd ynddyn nhw.

51:18  Dŷn nhw'n dda i ddim! Pethau i wneud sbort ohonyn nhw! Mae'r amser yn dod pan gân nhw eu cosbi a'u dinistrio.

51:19  Dydy Duw Jacob ddim byd tebyg iddyn nhw. Fe ydy'r un wnaeth greu pob peth, ac mae pobl Israel yn bobl sbesial iddo. Yr ARGLWYDD hollbwerus ydy ei enw!

51:20  “Ti ydy fy mhastwn rhyfel i, yr arf dw i'n ei ddefnyddio yn y frwydr. Dw i wedi dryllio gwledydd gyda ti, a dinistrio teyrnasoedd gyda ti.

51:21  Dw i wedi taro ceffylau a'u marchogion gyda ti, cerbydau rhyfel a'r milwyr sy'n eu gyrru.

51:22  Dw i wedi taro dynion a merched – dynion hŷn, bechgyn a merched ifanc.

51:23  Dw i wedi taro bugeiliaid a'u preiddiau, ffermwyr a'r ychen maen nhw'n aredig gyda nhw. Dw i wedi taro llywodraethwyr a swyddogion gyda ti.

51:24  “Dw i'n mynd i dalu'n ôl i Babilon a phawb sy'n byw yn Babilonia am yr holl bethau drwg wnaethon nhw yn Seion o flaen eich llygaid chi.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

51:25  “Dw i yn dy erbyn di, Babilon!” meddai'r ARGLWYDD. “Ti ydy'r llosgfynydd sy'n dinistrio'r byd i gyd. Dw i'n mynd i dy daro di, a dy rolio di i lawr oddi ar y clogwyni. Byddi fel llosgfynydd mud.

51:26  Fydd neb yn defnyddio carreg ohonot ti fel maen congl na charreg sylfaen. Byddi'n adfeilion am byth.” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

51:27  “Rhowch arwydd clir a chwythu'r corn hwrdd i alw'r gwledydd i ryfel yn erbyn Babilon – Ararat, Minni ac Ashcenas. Penodwch gadfridog i arwain yr ymosodiad. Dewch â cheffylau rhyfel fel haid o locustiaid.

51:28  Paratowch wledydd i ymladd yn ei herbyn hi – brenhinoedd Media, ei llywodraethwyr a'i swyddogion, a'r gwledydd sy'n cael eu rheoli ganddi.”

51:29  Mae'r ddaear yn crynu ac yn gwingo mewn poen, am fod bwriadau'r ARGLWYDD yn mynd i gael eu cyflawni. Mae'n mynd i ddinistrio gwlad Babilon yn llwyr, a fydd neb yn byw yno.

51:30  Bydd milwyr Babilon yn stopio ymladd. Byddan nhw'n cuddio yn eu caerau. Fydd ganddyn nhw ddim nerth i gario mlaen; byddan nhw'n wan fel merched. Bydd eu tai yn y ddinas yn cael eu llosgi. Bydd barrau eu giatiau wedi'u torri.

51:31  Bydd negeswyr yn rhedeg, un ar ôl y llall, i ddweud wrth frenin Babilon fod y ddinas gyfan wedi cael ei dal.

51:32  Mae'r rhydau, lle gallai pobl ddianc, wedi eu cipio. Mae'r corsydd brwyn, lle gallai pobl guddio, wedi'u llosgi. Mae'r fyddin mewn panig.

51:33  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus, Duw Israel yn ei ddweud: “Bydd Babilon fel llawr dyrnu pan mae'n cael ei sathru. Mae amser cynhaeaf yn dod yn fuan iawn!”

51:34  Jerwsalem: Nebwchadnesar, brenin Babilon, wnaeth fy llarpio, a gyrru fy mhobl i ffwrdd. Llyncodd fi fel anghenfil a llenwi ei fol gyda'm cyfoeth. Gadawodd fi fel plât gwag wedi'i glirio'n llwyr.

51:35  “Rhaid i Babilon dalu am y ffordd gwnaeth hi ein treisio ni!” meddai'r bobl sy'n byw yn Seion. “Dial ar bobl Babilonia am dywallt gwaed fy mhobl,” meddai Jerwsalem.

51:36  Felly, dyma beth mae'r ARGLWYDD yn ei ddweud: “Dw i'n mynd i weithredu ar dy ran di. Dw i'n mynd i dalu'n ôl i'r Babiloniaid am beth wnaethon nhw i ti. Dw i'n mynd i wagio ei chyflenwad dŵr hi, a sychu ei ffynhonnau.

51:37  Bydd Babilon yn bentwr o rwbel, ac yn lle i siacaliaid fyw. Bydd pethau ofnadwy yn digwydd yno a bydd pobl yn chwibanu mewn rhyfeddod. Fydd neb yn byw yno.

51:38  Byddan nhw'n rhuo fel llewod gyda'i gilydd, ac yn chwyrnu fel rhai bach eisiau bwyd.

51:39  Wrth awchu am fwyd bydda i'n rhoi gwledd o'u blaenau, ac yn eu meddwi nes byddan nhw'n chwil gaib. Byddan nhw'n llewygu, ac yn syrthio i gysgu, a fyddan nhw byth yn deffro eto,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

51:40  “Bydda i'n eu harwain nhw fel ŵyn i'r lladd-dy, neu hyrddod a bychod geifr sydd i gael eu haberthu.”

51:41  “Meddyliwch! Bydd Babilon yn cael ei dal! Bydd y ddinas mae'r byd yn ei chanmol yn cael ei choncro! Bydd beth fydd yn digwydd i Babilon yn dychryn y gwledydd i gyd!

51:42  Bydd y môr yn ysgubo drosti. Bydd tonnau gwyllt yn ei gorchuddio hi.

51:43  Bydd beth fydd yn digwydd i'w threfi yn creu dychryn. Bydd yn troi'n dir sych anial – tir lle does neb yn byw a heb bobl yn pasio drwyddo.

51:44  Dw i'n mynd i gosbi'r duw Bel yn Babilon. Bydda i'n gwneud iddo chwydu beth mae wedi'i lyncu. Fydd y gwledydd ddim yn llifo ato ddim mwy. Bydd waliau Babilon yn syrthio!

51:45  Dewch allan ohoni, fy mhobl! Rhedwch am eich bywydau, bob un ohonoch chi! A dianc oddi wrth lid ffyrnig yr ARGLWYDD!

51:46  Peidiwch torri'ch calon na bod ag ofn pan glywch y si'n mynd ar led drwy'r wlad. Bydd un stori'n mynd o gwmpas un flwyddyn, ac un arall y flwyddyn wedyn. Bydd trais ofnadwy yn y wlad, wrth i lywodraethwyr ymladd yn erbyn ei gilydd.

51:47  Mae'r amser yn dod pan fydda i'n cosbi eilun-dduwiau Babilon. Bydd y wlad i gyd yn cael ei chywilyddio, a bydd pobl yn syrthio'n farw ym mhobman.

51:48  Bydd y nefoedd a'r ddaear a phopeth ynddyn nhw yn canu'n llawen am beth fydd yn digwydd i Babilon. Bydd byddin yn dod o gyfeiriad y gogledd i'w dinistrio nhw,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

51:49  “Rhaid i Babilon syrthio, am ei bod wedi lladd cymaint o bobl Israel, ac am ei bod wedi lladd cymaint o bobl drwy'r byd i gyd.”

51:50  Chi bobl wnaeth lwyddo i ddianc rhag cael eich lladd gan gleddyf Babilon, ewch allan ohoni ar frys! Peidiwch loetran! Cofiwch yr ARGLWYDD yn y wlad bell. Meddyliwch am Jerwsalem.

51:51  Y bobl: “Mae gynnon ni gywilydd; dŷn ni wedi cael ein sarhau. Mae'r gwarth i'w weld ar ein hwynebau. Aeth paganiaid i mewn i'r lleoedd sanctaidd yn nheml yr ARGLWYDD.”

51:52  Yr ARGLWYDD: “Felly mae'r amser yn dod,” meddai'r ARGLWYDD, “pan fydda i'n cosbi eu heilun-dduwiau nhw, a bydd pobl wedi'u hanafu yn griddfan mewn poen drwy'r wlad i gyd.

51:53  Hyd yn oed petai waliau Babilon yn cyrraedd i'r awyr, a'i chaerau'n anhygoel o gryf, byddwn i'n anfon byddin i'w dinistrio hi,” —yr ARGLWYDD sy'n dweud hyn.

51:54  Gwrandwch – pobl yn gweiddi yn Babilon! Sŵn dinistr ofnadwy'n dod o wlad Babilonia!

51:55  Mae'r ARGLWYDD yn mynd i ddinistrio Babilon. Mae e'n mynd i roi taw ar ei thwrw! Bydd sŵn y gelyn fel sŵn tonnau'n rhuo – byddin a'i sŵn yn fyddarol.

51:56  Ydy, mae'r gelyn sy'n dinistrio'n ymosod! Bydd milwyr Babilon yn cael eu dal, a'i bwâu yn cael eu torri. Mae'r ARGLWYDD yn Dduw sy'n cosbi. Bydd yn talu'n ôl yn llawn iddyn nhw!

51:57  “Bydda i'n meddwi ei swyddogion a'i gwŷr doeth, ei llywodraethwyr, ei phenaethiaid a'i milwyr. Byddan nhw'n syrthio i gysgu am byth. Fyddan nhw ddim yn deffro eto,” meddai'r Brenin —yr ARGLWYDD hollbwerus ydy ei enw e.

51:58  Dyma mae'r ARGLWYDD hollbwerus yn ei ddweud: “Bydd wal drwchus dinas Babilon yn cael ei bwrw i lawr. Bydd ei giatiau uchel yn cael eu llosgi. Bydd ymdrechion y bobloedd i ddim byd. Bydd holl lafur y gwledydd yn cael ei losgi!”

51:59  Dyna'r negeseuon roedd y proffwyd Jeremeia wedi'u rhoi i Seraia (mab Nereia ac ŵyr i Machseia). Seraia oedd swyddog llety'r brenin, ac roedd wedi mynd gyda Sedeceia, brenin Jwda, i Babilon yn y bedwaredd flwyddyn i Sedeceia fel brenin.

51:60  Roedd Jeremeia wedi ysgrifennu mewn sgrôl am y dinistr ofnadwy oedd yn mynd i ddod ar Babilon.

51:61  Yna dwedodd wrth Seraia: “Gwna'n siŵr dy fod yn darllen y cwbl yn uchel i'r bobl ar ôl cyrraedd Babilon.

51:62  Wedyn gweddïa, ‘O ARGLWYDD, rwyt ti wedi dweud yn glir dy fod ti'n mynd i ddinistrio'r lle yma. Fydd dim pobl nac anifeiliaid yn gallu byw yma. Bydd yn lle anial am byth.’

51:63  Ar ôl darllen y sgrôl, rhwyma hi wrth garreg a'i thaflu i ganol afon Ewffrates.

51:64  Yna gwna'r datganiad yma: ‘Fel hyn bydd Babilon yn suddo, a fydd hi byth yn codi eto, o achos yr holl ddinistr dw i'n ei anfon arni.’” Dyma ddiwedd neges Jeremeia.

Chapter 52

52:1  Roedd Sedeceia yn ddau ddeg un oed pan gafodd ei benodi'n frenin. Bu'n teyrnasu yn Jerwsalem am un deg un o flynyddoedd. Enw ei fam oedd Chamwtal (merch Jeremeia o Libna).

52:2  Gwnaeth bethau drwg iawn yng ngolwg yr ARGLWYDD, yn union fel y Brenin Jehoiacim.

52:3  Felly gyrrodd yr ARGLWYDD bobl Jerwsalem a Jwda o'i olwg am ei fod mor ddig hefo nhw. Ond yna, dyma Sedeceia yn gwrthryfela yn erbyn brenin Babilon.

52:4  A dyma Nebwchadnesar, brenin Babilon, yn dod â'i fyddin gyfan i ymosod ar Jerwsalem. Digwyddodd hyn ar y degfed diwrnod o'r degfed mis yn nawfed flwyddyn Sedeceia fel brenin. Dyma nhw'n gwersylla o gwmpas y ddinas, ac yn codi rampiau i warchae arni.

52:5  Buon nhw'n gwarchae ar y ddinas am flwyddyn a hanner (blwyddyn un deg un Sedeceia fel brenin).

52:6  Erbyn y nawfed diwrnod o'r pedwerydd mis y flwyddyn honno roedd y newyn yn y ddinas mor ddrwg doedd gan y werin bobl ddim byd o gwbl i'w fwyta.

52:7  Dyma'r gelyn yn llwyddo i fylchu wal y ddinas. A dyma filwyr Jwda i gyd yn ceisio dianc, a mynd allan o'r ddinas ganol nos drwy'r giât sydd rhwng y ddwy wal wrth ymyl gardd y brenin. Dyma nhw'n dianc i gyfeiriad Dyffryn Iorddonen. (Roedd y Babiloniaid yn amgylchynu'r ddinas.)

52:8  Ond aeth byddin Babilon ar ôl y Brenin Sedeceia. Cafodd ei ddal ar wastatir Jericho, a dyma'i fyddin gyfan yn cael ei gyrru ar chwâl.

52:9  Dyma nhw'n mynd â'r brenin Sedeceia i sefyll ei brawf o flaen brenin Babilon yn Ribla yn ardal Chamath.

52:10  Cafodd Sedeceia ei orfodi i edrych ar ei feibion yn cael eu lladd gan frenin Babilon. Cafodd swyddogion Jwda i gyd eu lladd ganddo yn Ribla hefyd.

52:11  Wedyn dyma fe'n tynnu llygaid Sedeceia allan a'i roi mewn cadwyni pres cyn mynd ag e'n gaeth i Babilon. Yn Babilon cafodd Sedeceia ei roi yn y carchar, a dyna lle bu nes iddo farw.

52:12  Rhyw fis yn ddiweddarach, dyma Nebwsaradan, capten y gwarchodlu brenhinol, un o swyddogion pwysica brenin Babilon, yn cyrraedd Jerwsalem (Roedd hyn ar y degfed diwrnod o'r pumed mis, a Nebwchadnesar wedi bod yn frenin Babilon ers un deg naw o flynyddoedd.)

52:13  Dyma fe'n rhoi teml yr ARGLWYDD, palas y brenin, a'r tai yn Jerwsalem i gyd ar dân. Llosgodd yr adeiladau pwysig i gyd.

52:14  Wedyn dyma fyddin Babilon oedd gyda'r capten yn bwrw'r waliau o gwmpas Jerwsalem i lawr.

52:15  A dyma Nebwsaradan yn mynd â'r bobl dlawd a phawb oedd wedi'u gadael ar ôl yn y ddinas, y milwyr oedd wedi mynd drosodd at y gelyn ac unrhyw grefftwyr oedd ar ôl, yn gaethion i Babilon.

52:16  Ond gadawodd rai o'r bobl mwyaf tlawd yn y wlad, a rhoi gwinllannoedd a thir iddyn nhw edrych ar ei ôl.

52:17  Wedyn dyma'r Babiloniaid yn malu'r offer pres oedd yn y deml – y ddwy golofn bres, y trolïau pres, a'r basn mawr pres oedd yn cael ei alw ‛Y Môr‛. A dyma nhw'n cario'r metel yn ôl i Babilon.

52:18  Dyma nhw hefyd yn cymryd y bwcedi lludw, y rhawiau, y sisyrnau, y dysglau, y powlenni arogldarth, a phopeth arall o bres oedd yn cael ei ddefnyddio yn yr addoliad.

52:19  Cymerodd capten y gwarchodlu bopeth oedd wedi'i wneud o aur neu arian – y powlenni bach, y padellau, y dysglau, bwcedi lludw, y lampau ar stand, y padellau a phowlenni'r offrwm o ddiod.

52:20  Roedd cymaint o bres yn yr offer oedd y Brenin Solomon wedi'u gwneud ar gyfer y deml – pres y ddau biler, y ddysgl bres fawr sy'n cael ei galw ‛Y Môr‛, y deuddeg tarw pres oedd dan y Môr, a'r trolïau pres – roedd y cwbl yn ormod i'w bwyso.

52:21  Roedd y pileri yn wyth metr o uchder, ac roedd eu cylchedd yn bum metr a hanner; roedden nhw'n wag y tu mewn, ac wedi'u gwneud o fetel oedd tua 75 milimetr o drwch.

52:22  Ar dop y pileri roedd capan pres oedd tua dau fetr o uchder. O gwmpas top y capan roedd rhwyllwaith cain a phomgranadau yn ei haddurno, y cwbl wedi'i wneud o bres. Roedd y ddau biler yn union yr un fath.

52:23  Roedd 96 o bomgranadau ar yr ochrau, a chyfanswm o gant o gwmpas y rhwyllwaith ar y top.

52:24  Cymerodd capten y gwarchodlu brenhinol rai pobl yn garcharorion hefyd. Aeth â Seraia (y prif-offeiriad), Seffaneia (yr offeiriad cynorthwyol), a tri porthor y deml.

52:25  Wedyn o'r ddinas cymerodd swyddog y llys oedd yn gyfrifol am y milwyr, saith o gynghorwyr y brenin oedd wedi cael eu darganfod yn cuddio yn y ddinas, un o'r swyddogion oedd yn drafftio pobl i ymladd yn y fyddin, a chwe deg o'i ddynion gafodd eu darganfod yn y ddinas.

52:26  Aeth Nebwsaradan, capten y gwarchodlu, â nhw at frenin Babilon i Ribla,

52:27  a dyma'r brenin yn eu curo nhw a'u dienyddio nhw yno. Felly roedd pobl Jwda wedi cael eu caethgludo o'u tir.

52:28  Dyma nifer y bobl gafodd eu caethgludo gan Nebwchadnesar: Yn ei seithfed flwyddyn fel brenin, 3,023 o bobl Jwda.

52:29  Ym mlwyddyn un deg wyth o'i deyrnasiad, 832 o bobl.

52:30  Yna ym mlwyddyn dau ddeg tri o'i deyrnasiad, cymerodd Nebwsaradan, capten y gwarchodlu brenhinol, 745 o Iddewon yn gaethion. Cafodd 4,600 o bobl eu caethgludo i gyd.

52:31  Roedd Jehoiachin, brenin Jwda, wedi bod yn garcharor am dri deg saith o flynyddoedd pan ddaeth Efil-merodach yn frenin ar Babilon. Ar y pumed ar hugain o'r deuddegfed mis y flwyddyn honno dyma Efil-merodach yn rhyddhau Jehoiachin o'r carchar.

52:32  Buodd yn garedig ato, a'i anrhydeddu fwy nag unrhyw un o'r brenhinoedd eraill oedd gydag e yn Babilon.

52:33  Felly dyma Jehoiachin yn newid o'i ddillad carchar. Cafodd eistedd i fwyta'n rheolaidd wrth fwrdd brenin Babilon,

52:34  ac roedd yn derbyn lwfans dyddiol gan y brenin am weddill ei fywyd.