UyCyr - Luke

Chapter 1

1:1  Һөрмәтлик Теофилос җанаплири, Сизгә мәлумки, нурғун кишиләр һәзрити Әйсаниң аримизда қилған ишлирини хатириләшкә киришкән еди.

1:2  Улар хатириләштә, бу ишларни баштин-ахир өз көзи билән көрүп, Худаниң Хуш Хәви­рини тарқатқанларниң баянлирини асас қилған.

1:3  Мән буларниң һәмми­сини баштин тәпсилий тәкшүрүп, ениқлап чиққанлиғим үчүн, буларни тәртиви бойичә йезип, сизгә мәлум қилишни лайиқ таптим.

1:4  Буниңдики мәхсәт, сизгә һәзрити Әйса һәққидә аңлиған тәлимләр­ниң ишәнчликлигини билдүрүштур.

1:5  Һирод падиша йәһудийлар районлирида һөкүмранлиғини жүргүзү­ватқан чағларда, Зәкәрия исимлиқ бир роһаний өткән еди. У илгирики роһаний Абия топиға тәвә болуп, өз новити кәлгәндә Йерусалимдики мәркизий ибадәтханида ишләтти. Униң аяли Елизабетму тунҗа баш роһаний Һарунниң әвлатлиридин еди.

1:6  Улар иккилиси Худаниң нәзәридә дурус кишиләрдин болуп, Худаниң пүтүн әмир-пәрманли­риға қаттиқ әмәл қилатти.

1:7  Амма улар пәрзәнт көрмигән еди. Чүнки Елизабет туғмас еди, униң үстигә иккилиси қерип қалған еди.

1:8  Бир күни Зәкәрия вә униң қисмидики роһанийлар мәркизий ибадәт­ханида новити бойичә роһанийлиқ вәзиписини ада қилива­татти.

1:9  Улар һәр күни адити бойичә ибадәтханиниң муқәддәс җайиға кирип, Худаниң һозурида исриқ селишқа бир роһаний таллаш үчүн чәк ташлатти. У күни чәк Зәкәрияға чиқти.

1:10  У муқәддәс җайға кирип исриқ селиватқанда, ибадәткә кәлгән җамаәт ташқирида дуа қилиши­вататти.

1:11  Туюқсиз исриқданниң оң тәрипидә Зәкәрияға Худа әвәткән бир периштә көрүнди.

1:12  Зәкәрия қорққинидин һодуқуп кәтти,

1:13  бирақ периштә униңға: — Әй Зәкәрия, қорқмиғин! Худа дуайиңни қобул қилди. Аялиң Елизабет саңа бир оғул туғуп бериду, униң исмини Йәһия қойғин.

1:14  У саңа хошал-хорамлиқ елип келиду, униң дунияға келиши билән нурғун кишиләр хурсән болушиду.

1:15  У Худаниң нәзәридә улуқ болиду, һарақ-шарап ичмәйду. У анисиниң қосиғидики вақтидин тартипла Худаниң Муқәддәс Роһиға чөмгән болиду.

1:16  У нурғун исраилларни Рәббимиз Худаниң йолиға қайтуриду.

1:17  У Худа тәрипидин худди Илияс пәйғәмбәргә ата қилинғандәк роһ вә күч-қудрәткә толған һалда, өзидин кейин келидиған Қутқазғучидин авал әвәтилип, ата билән балиларниң мунасивитини яңливаштин инақлаштуруп, Худаға бойсунмайдиғанларни адилларниң әқиланә йоллириға қайтуруп, хәлиқни Рәббиниң хизмитини қилишқа тәйяр қилиду, — деди.

1:18  — Мән қерип қалдим, аялимниң йешиму бир йәргә берип қалған турса, бундақ болуши мүмкинму? Мән уни немидин биләләймән? — дәп сориди Зәкәрия периштәдин.

1:19  Периштә: — Мән Худаниң һозуридики Җәбраил болимән. Мени Худа саңа бу Хуш Хәвәрни йәткүзүшкә әвәтти.

1:20  Вақит-саати кәлгәндә, сөзлирим чоқум әмәлгә ашурулиду. Бирақ буниңға ишәнмигәнлигиң үчүн тилиң тутулиду. Бала туғулмиғичә зуванға кәлмәйсән, — дәпла көздин ғайип болди.

1:21  Бу чағда Зәкәрияни күтүп турғанлар униң муқәддәс җайда немә үчүн бунчивала кечиккәнлигини чүшәнмәй һәйран болушти.

1:22  Көпчи­лик униң муқәддәс җайдин чиқип, гәп қилалмай, қоллири арқилиқ ишарәт қилип мәхситини билдүргәнлигидин, униң муқәддәс җайда бирәр ғайибанә аламәтни көргәнлигини чүшәнди.

1:23  Зәкәрия ибадәтханидики новәтчилик муддити тошуши биләнла өйигә қайтти.

1:24  Дәрвәқә, узун өтмәй униң аяли Елизабет һамилдар болуп, бәш айғичә тала-түзгә чиқмиди.

1:25  У: «Әнди Рәббим маңа яхши­лиқ қилип, мени халайиқ алдида номустин қутқузди», деди.

1:26  Елизабет һамилдар болуп алтә ай болғанда, Худа периштә Җәбраи­лни Җәлилийә өлкисидики Насирә дегән шәһәргә, Мәрийәм исимлиқ бир қизниң қешиға әвәтти. Мәрийәм билән Давут падиша­ниң әвладидин болған Йүсүпниң вәдилишиш чейи ичкүзүлгән еди.

1:27  Елизабет һамилдар болуп алтә ай болғанда, Худа периштә Җәбраи­лни Җәлилийә өлкисидики Насирә дегән шәһәргә, Мәрийәм исимлиқ бир қизниң қешиға әвәтти. Мәрийәм билән Давут падиша­ниң әвладидин болған Йүсүпниң вәдилишиш чейи ичкүзүлгән еди.

1:28  Җәбраил Мәрийәмниң алдиға берип: — Салам саңа, әй Худаниң шәпқитигә муйәссәр болған қиз. Рәббим саңа ярдур! — деди.

1:29  Буниңдин бәк тәмтирәп кәткән Мәрийәм бу сөзләрниң мәнаси немиду, дәп ойлиди.

1:30  Җәбраил униңға: — Әй Мәрийәм, қорқмиғин. Сән Худаниң шәпқитигә ериштиң.

1:31  Һамилдар болуп бир Оғул туғисән, исмини Әйса қойғин.

1:32  У улуқ болиду, улуқ Худа Уни Оғлум, дәп атайду. Пәрвәрдигар Худа Уни әҗдади падиша Давутниң тәхтигә олтарғузиду.

1:33  У Яқупниң җамаити болған исраилларниң мәңгү Падишаси болиду, Униң Падишалиғи чәксиздур, — деди.

1:34  — Мән техи қиз турсам, бу қандақму мүмкин болсун? — дәп сориди Мәрийәм периштәдин.

1:35  — Худаниң Муқәддәс Роһи сениң вуҗудуңға чүшиду. Улуқ Худаниң күч-қудрити саңа сайә болуп йеқинлишиду. Шуңа сәндин туғулидиған муқәддәс Пәрзәнт Худа Оғли дәп атилиду.

1:36  Туққиниң Елизабетқа қара! Кишиләр уни туғмас дәтти. У һазир шунчә қерип қалған болсиму, униң оғулға қосақ көтәргинигә алтә ай болуп қалди.

1:37  Чүнки Худа қилалмайдиған һеч қандақ иш йоқ, — деди Җәбраил.

1:38  — Мән Худаниң хизмитигә тәйярмән, дегиниңиздәк болсун, — деди Мәрийәм. Шуниң билән Җәбраил униң йенидин кәтти.

1:39  Узун өтмәй, Мәрийәм алдираш йолға чиқип, Йәһудийә өлкисиниң тағлиқ районидики бир шәһәргә барди.

1:40  У йәрдә Зәкәрияниң өйигә кирип Елизабетқа салам бәрди.

1:41  Елизабет Мәрийәмниң салимини аңлиғанда, қосиғидики бовақ типирлап кәтти. Елизабет Муқәддәс Роһқа чөмүп, жуқури аваз билән мундақ деди: — Аяллар ичидә әң бәхитлик аялсән, қосиғиңдики бовақму бәхит­ликтур.

1:42  Елизабет Мәрийәмниң салимини аңлиғанда, қосиғидики бовақ типирлап кәтти. Елизабет Муқәддәс Роһқа чөмүп, жуқури аваз билән мундақ деди: — Аяллар ичидә әң бәхитлик аялсән, қосиғиңдики бовақму бәхит­ликтур.

1:43  Рәббимниң аниси болуш сүпитиң билән мени йоқлап кели­шиңгә мунасип әмәсмән.

1:44  Салимиң қулиғимға киргәндә, қосиғим­дики бовақ сөйүнүп, типирлап кәтти.

1:45  Сән «Худа маңа бәргән вәдисини җәзмән әмәлгә ашуриду», дәп ишәнгәчкә, нәқәдәр бәхитликсән!

1:46  Мәрийәмму хуш болуп мундақ деди: «Қәлбимдин улуқлаймән Рәббимни,

1:47  Қутқузғучим Худа қилди хурсән дилимни,

1:48  Яд әтти У мәндәк әрзимәс бир қулини. Әвлаттин әвлатқичә бәхитлик, дәп атилармән шундин бери,

1:49  Чүнки қадир Худа мән үчүн яратти улуқ ишларни. Муқәддәстур Униң нами,

1:50  Меһир-шәпқәт қилар У садақәтмәнләргә әвлаттин-әвлатқичә.

1:51  Күчлүк қолини созуп, тар-мар қилди Һейлә-микирлик тәкәббурларни.

1:52  Тәхтидин чүшәрди У күчлүк һөкүмдарларни, Көтәрди әрзимәсләрниң қәддини.

1:53  Сориғанлирини бәрди еһтияҗлиқларға, Қуруқ қол қайтурди Худаға еһтияҗсиз биз, дәп қариған байларни.

1:54  Қилған вәдисини есидә тутуп, биз исраилларға рәһим қилди.

1:55  Чүнки У әҗдадимиз Ибраһим һәм униң әвлатлириға ‹ Әвладиңға мәңгү меһир-шәпқәт көрситимән ›, дәп вәдә қилған еди».

1:56  Мәрийәм Елизабетниң йенида үч айдәк туруп, өз өйигә қайтти.

1:57  Елизабетниң ай-күни тошуп, бир оғул туғди.

1:58  Худаниң униңға шун­чә чоң меһир-шәпқәт көрсәткәнлигини аңлиған холум-хошнилири вә уруқ-туққанлири униң билән бирликтә хошаллиққа чөмди.

1:59  Бовақ туғулуп сәккиз күн болғанда, уруқ-туққанлар келип, бали­ниң хәтнисини қилип, униңға Зәкәрия дәп атисиниң исмини қой­мақчи болушти.

1:60  Бирақ аниси: — Яқ! Исми Йәһия болсун, — деди.

1:61  — Болмайду! Уруқ-җамаитиңиз ичидә бундақ исимдикиләр йоққу! — дейишти уруқ-туққанлар қарши туруп.

1:62  Андин улар балиниң атисидин пәрзәндигә немә исим қоюшни халайди­ғанлиғини ишарәт билән сорашти.

1:63  Зәкәрия бир парчә тахтайни әкәлдүрүп, «Исми Йәһия болсун», дәп язди. Көпчилик интайин һәйран қелишти.

1:64  Дәл шу чағда Зәкәрия қайта зуванға келип, Худаға мәдһийә ейтишқа башлиди.

1:65  Көпчилик Худаниң бу мөҗүзисини көрүп, әйминип кәтти. Бу хәвәр Йәһудийә өлкисиниң тағлиқ районлириға тарқалди.

1:66  Бу иштин хәвәр тапқучилар: «Бу бала кәлгүсидә қандақ адәм болар?» дәп ойлашти, чүнки Худаниң күч-қудрити униңға яр еди.

1:67  Андин Йәһияниң атиси Зәкәрия Муқәддәс Роһқа чөмүп, пәйғәм­бәрлик сөз йәткүзүп, мундақ деди:

1:68  «Пәрвәрдигар, йәни исраиллар етиқат қилип кәлгән Худаға мәдһийиләр ейтилсун! Чүнки У шапаәт қилип, хәлқини қутқузди.

1:69  У улуқ пәйғәмбәрлири арқилиқ вәдә қилғинидәк, Бизни дүшмәнлиримиздин вә яман көргәнләрдин қутқузуш үчүн, Хизмәткари болған падиша Давутниң әвладидин бир күчлүк Қутқазғучи тиклиди.

1:70  У улуқ пәйғәмбәрлири арқилиқ вәдә қилғинидәк, Бизни дүшмәнлиримиздин вә яман көргәнләрдин қутқузуш үчүн, Хизмәткари болған падиша Давутниң әвладидин бир күчлүк Қутқазғучи тиклиди.

1:71  У улуқ пәйғәмбәрлири арқилиқ вәдә қилғинидәк, Бизни дүшмәнлиримиздин вә яман көргәнләрдин қутқузуш үчүн, Хизмәткари болған падиша Давутниң әвладидин бир күчлүк Қутқазғучи тиклиди.

1:72  Әҗдатлиримизға илтипат әйләп, Муқәддәс келишимини есигә алди.

1:73  У әҗдадимиз Ибраһимға: ‹ Мән әвлатлириңни дүшмәнлиридин қутқузимән, Вә уларни өмүр бойи Өз алдимда, Садақәтмәнлик вә һәққанийлиқ билән, Дүшмәнлиридин қорқмай, Маңа ибадәт қилидиған қилимән ›, дәп қәсәм бәргән.

1:74  У әҗдадимиз Ибраһимға: ‹ Мән әвлатлириңни дүшмәнлиридин қутқузимән, Вә уларни өмүр бойи Өз алдимда, Садақәтмәнлик вә һәққанийлиқ билән, Дүшмәнлиридин қорқмай, Маңа ибадәт қилидиған қилимән ›, дәп қәсәм бәргән.

1:75  У әҗдадимиз Ибраһимға: ‹ Мән әвлатлириңни дүшмәнлиридин қутқузимән, Вә уларни өмүр бойи Өз алдимда, Садақәтмәнлик вә һәққанийлиқ билән, Дүшмәнлиридин қорқмай, Маңа ибадәт қилидиған қилимән ›, дәп қәсәм бәргән.

1:76  Саңа кәлсәк, әй балам, Сәнму улуқ Худаниң пәйғәмбири, дәп атилисән. Рәббимизниң йоллирини тәйярлаш үчүн һазирлиғучи болисән.

1:77  Униң хәлқигә: ‹ Гуналириңлар кәчүрүм қилинип қутқузулисиләр! › дәп уқтурисән.

1:78  Чүнки Худайимиз шәпқәтлик вә рәһимдилдур, У асмандин таң шәпиғини елип келәр бизгә. У нурини чачар, Қараңғулуқ вә өлүм көләңгиси илкидә яшаватқанларға, Башлар бизләрни аманлиқ йолиға».

1:79  Чүнки Худайимиз шәпқәтлик вә рәһимдилдур, У асмандин таң шәпиғини елип келәр бизгә. У нурини чачар, Қараңғулуқ вә өлүм көләңгиси илкидә яшаватқанларға, Башлар бизләрни аманлиқ йолиға».

1:80  Йәһия күндин-күнгә чоң болуп, роһий җәһәттин йетилип қалди. У Исраил җамаити алдида Худаниң хизмитини қилишни башлиғичә, чөлләрдә яшап кәлди.

Chapter 2

2:1  Йәһия пәйғәмбәр туғулған күнләрдә Рим императори Авғустус Рим империясидики барлиқ хәлиққә нопус тизимлаш буйруғини чүшәрди.

2:2  Тунҗа қетимлиқ бу нопус тизимлаш, Киринийниң Сурийә өлкисигә һаким болуп турған вақтида елип берилған еди.

2:3  Чүширилгән буйруқ бойичә һәммә адәм нопусқа тизимлиниш үчүн өз жутлириға қайтишти.

2:4  Шуниң билән падиша Давутниң әвладидин болған Йүсүпму Җәли­лийә өлкисидики Насирә шәһиридин чиқип, Йәһудийә өлкисидики падиша Давутниң жути Бәйтләһәм йезисиға кәтти.

2:5  У кәлгүси аяли Мәрийәмниму тизимлинишқа биллә елип барди. Мәрийәм болса һамилдар еди.

2:6  Улар Бәйтләһәм йезисида турған вақтида Мәрийәм­ниң ай-күни тошуп қалди.

2:7  Бирақ меһманханиларда уларға өй чиқми­ғачқа, бир атханида турушқа мәҗбур болди. Мәрийәм шу йәрдә тунҗа Оғлини туғуп, закилап, атниң оқуриға ятқузди.

2:8  Бәйтләһәм йезисиниң әтрапида бәзи падичилар далада түнәп, падилириға қаратти.

2:9  Шу күни уларға Худаниң бир периштәси көрүнүп, Худаниң парлақ нури уларниң әтрапини йорутувәтти. Улар интайин қорқуп кәтти.

2:10  Бирақ периштә уларға: — Қорқмаңлар! Мән силәргә пүтүн хәлиқни хошал қилидиған бир Хуш Хәвәрни йәткүзимән.

2:11  Бүгүн падиша Давутниң жути Бәйтләһәм йезисида Рәббиңлар болған Қутқазғучи-Мәсиһ дунияға кәлди!

2:12  «Уни қандақ тоналаймиз?» дәп сорисаңлар, у йәргә бериң­лар. Шу чағда атниң оқуриға ятқузулған закилақлиқ бир Бовақни көрисиләр. Бу силәргә берилгән бәлгүдур, — деди.

2:13  Бирдинла һелиқи периштәниң әтрапида башқа нурғунлиған периштәләр пәйда болуп, Худани мәдһийиләп:

2:14  «Әң бүйүктики Худаға шан-шәрәпләр болсун! Униң йәр йүзидә йеқин көргән бәндилиригә аманлиқ болсун!» дейишти.

2:15  Периштәләр улардин айрилип асманға чиқип кәткәндин кейин, падичилар бир-биригә: — Бәйтләһәм йезисиға берип, Худа бизгә уқтурған бу вақиәни көрүп келәйли, — дейишти.

2:16  Улар дәрһал Бәйтләһәмгә берип, Мәрийәм билән Йүсүпни тепип, оқурда ятқан Бовақни көрди.

2:17  Падичилар әһвални көргәндин кейин, периштә ейтқан Бовақ һәққидики сөзләрни кишиләргә йәткүзди.

2:18  Буни аңлиғанларниң һәммиси падичиларниң дегинигә һәйран қелишти.

2:19  Мәрийәм болса, бу ишларниң һәммисини өз көңлидә сақлап, чоңқур ойлиди.

2:20  Падичилар қайтишип, Худаға мәдһийә ейтишти. Чүнки көргән вә аңлиғанлириниң һәммиси периштәниң ейтқинидәк болуп чиққан еди.

2:21  Бовақ туғулуп сәккизинчи күни Униң хәтниси қилинди вә Әйса дәп исим қоюлди. Бу периштә У техи анисиниң қосиғида пәйда болмиған вақиттила қойған исим еди.

2:22  Мәрийәмниң қирқи тошқанда, Худаниң Муса пәйғәмбәргә бәргән әмридики «Тунҗа оғул Худаға мәнсүп» дегән бәлгүлимигә асасән, Йүсүп билән Мәрийәм Балини мәркизий ибадәтханида Худаға аташ үчүн, Йерусалимға елип барди.

2:23  Мәрийәмниң қирқи тошқанда, Худаниң Муса пәйғәмбәргә бәргән әмридики «Тунҗа оғул Худаға мәнсүп» дегән бәлгүлимигә асасән, Йүсүп билән Мәрийәм Балини мәркизий ибадәтханида Худаға аташ үчүн, Йерусалимға елип барди.

2:24  Униңдин башқа, Худаниң Тәвраттики әмри бойичә, бир аялниң туғуттин кейин тазилиниши үчүн, бир җүп пахтәк яки икки кәптәр балисини ибадәтханида роһанийларниң қурванлиқ қилишиға апирип бериши керәк еди.

2:25  Шу чағларда Йерусалимда Шимон исимлиқ бир киши өткән болуп, Худаға садақәтмән, бу дурус адәм Худаниң исраилларға тәсәл­ла беридиған Қутқазғучини әвәтишини интизарлиқ билән күткән еди. Муқәддәс Роһ униңға яр еди.

2:26  У Муқәддәс Роһтин кәлгән аяндин өзиниң һаят вақтида Пәрвәрдигар тайинлиған Қутқазғучи-Мәсиһни көрәләйдиғанлиғини билгән еди.

2:27  Йүсүп билән Мәрийәм ибадәтханиға барған күни Муқәддәс Роһ Шимонниму ибадәтханиға башлап барди. Һәзрити Әйсаниң ата-аниси Балини көтирип кирип, Тәвратта бәлгүләнгән ишларни ада қилмақчи болуватқанда,

2:28  Шимон уларниң алдиға берип Балини қучиғиға елип, Худаға мундақ мәдһийә ейтти:

2:29  «Әй Егәм, сөзүңдә турдуң Сән. Әнди бу аләмдин кәтсәм, разимән.

2:30  Чүнки дегиниңдәк өз көзүм билән көрдүм,

2:31  Пүтүн инсанларға һазирлиған Қутқазғучиңни.

2:32  У Сениң Кимлигиңни пүтүн йәһудий әмәсләргә билдүридиған Нурдур, Хәлқиң исраилларниң шан-шәривидур!»

2:33  Балиниң ата-аниси Шимонниң Бала һәққидә ейтқанлириға һәйран қелишти.

2:34  Шимон уларға бәхит тиләп, Мәрийәмгә мундақ деди: — Мана! Бу Бала Худа тәрипидин Исраилдики нурғун киши­ләрниң һалак болуши вә нурғун кишиләрниң қутқузулуши үчүн тайинланди. Гәрчә У Худаниң бешарити болсиму, нурғун кишиләр Уни һақарәтләп, рәт қилиду.

2:35  Шуниң билән уларниң көңлидики мәхпий ғәрәзләр ашкарилиниду. Униң рәт қилиниши билән, сениң жүригиңгә өткүр бир қилич санчилғандәк, қәлбиң қайғудин өртиниду.

2:36  Ибадәтханида Ашир қәбилисидин болған Пануилниң қизи Һанна исимлиқ қерип қалған бир аял пәйғәмбәрму бар болуп, у турмушқа чиқип, ери билән йәттә жил биллә яшап,

2:37  кейин тул қалған еди. У сәксән төрт яшқа киргән болуп, ибадәтхана һойлилиридин чиқмай, роза тутуп, кечә-күндүз дуа қилип, Худаға ибадәт қилатти.

2:38  Шимон гепини түгитиши билән, Һанна йетип келип Худаға шүкүр ейтти һәм исраилларниң қутқузулушини күтүватқан барлиқ халайиққа Бала тоғрисида сөз қилди.

2:39  Йүсүп билән Мәрийәм Тәвратта бәлгүләнгән ишларниң һәмми­сини ада қилғандин кейин, Җәлилийә өлкисидики өз жути Насирә шәһиригә қайтти.

2:40  Һәзрити Әйса чоң болғансири сағлам вә әқил-парасәтлик болуп йетишти. Худаниң меһир-шәпқитиму Униңға яр болуп кәлди.

2:41  Һәзрити Әйсаниң ата-аниси һәр жили «Өтүп кетиш» һейтида Йерусалимға баратти.

2:42  Һәзрити Әйса он икки яшқа киргән жили, улар Уни елип, адити бойичә Йерусалимға йәнә барди.

2:43  Һейт түгигәндин кейин ата-аниси өйигә қарап йол алди, һәзрити Әйса болса Йерусалимда қалди. Бу иштин ата-анисиниң хәвири йоқ еди,

2:44  чүнки улар һәзрити Әйсани һәмралири билән биллә келиватиду, дәп ойлиған еди. Бир күн йол жүргәндин кейин, улар туққан-бурадәрлири арисидин Уни издәшкә башлиди.

2:45  Издәп тапалмиғандин кейин, кәйнигә йенип Йерусалимға берип издиди.

2:46  Үчинчи күни һәзрити Әйсани мәркизий ибадәтхана һойлисида Тәврат устазлириниң арисида олтирип, уларниң тәлимлирини аңлап, улардин соал сораватқанниң өзидә тапти.

2:47  Униң сөзлирини аңлиған­ларниң һәммиси Униң әқлигә вә бәргән җаваплириға һәйран қелишти.

2:48  Ата-анисиму буни көрүп наһайити һәйран қелишти, бирақ аниси Униңға: — Вай Балам! Немишкә бизгә уқтурмай қелип қалдиң? Дадаң икки­миз Сәндин бәк әнсирәп, издимигән йеримиз қалмиди! — деди.

2:49  — Издәшниң немә һаҗити? Һәҗәва, силәр Мениң чоқум Атам­ниң өйидә болидиғанлиғимни билмәмдиңлар? — дәп җавап бәрди һәзрити Әйса.

2:50  Лекин улар бу сөзниң мәнасини чүшәнмиди.

2:51  Һәзрити Әйса улар билән Насирә шәһиригә қайтти. У һәр қандақ ишта ата-анисиниң гепигә кирәтти. Аниси йүз бәргән бу ишларниң һәммисини көңлидә чиң сақлиди.

2:52  Шундақ қилип, һәзрити Әйсаниң бой-турқи вә әқил-парасити йетилип, Худаниң вә кишиләрниң зоқини кәлтүридиған болди.

Chapter 3

3:1  Рим императори Тибериюсниң һөкүмранлиғиниң он бәшин­чи жили Худадин чөлдә яшаватқан Зәкәрияниң оғли Йәһияға сөз кәлди. Шу чағда Йәһудийә өлкисидә Понтий Пилатус һаким еди. Һирод хан Җәлилийә өлкисидә, Һирод ханниң иниси Филип хан Итурийә-Трахонитис өлкисидә, Лисаняс хан Абилиний өлкисидә һакимийәт жүргүзүвататти. Һаннандин кейин Қаяпа баш роһанийлиқ қиливататти.

3:2  Рим императори Тибериюсниң һөкүмранлиғиниң он бәшин­чи жили Худадин чөлдә яшаватқан Зәкәрияниң оғли Йәһияға сөз кәлди. Шу чағда Йәһудийә өлкисидә Понтий Пилатус һаким еди. Һирод хан Җәлилийә өлкисидә, Һирод ханниң иниси Филип хан Итурийә-Трахонитис өлкисидә, Лисаняс хан Абилиний өлкисидә һакимийәт жүргүзүвататти. Һаннандин кейин Қаяпа баш роһанийлиқ қиливататти.

3:3  Худадин кәлгән сөз бойичә Йәһия пәйғәмбәр Иордан дәрияси вадисидики районларни кезип жүрүп: — Яман йоллириңлардин йенип, товва қилиңлар! Товва қилған­лиғиңларни билдүрүш үчүн чөмүлдүрүшни қобул қилиңлар. Шундақ қилғанда, Худа силәрни кәчүрүм қилиду! — дәп җакалиди.

3:4  Бу һәқтә Йәшая пәйғәмбәр Муқәддәс Язмиларда мундақ дәп язған еди: «Баяванда бир киши: ‹ Дилиңларни Рәббимизниң келишигә тәйяр қилиңлар! Униң йоллирини түз қилиңлар!

3:5  Җилғилар толтурулиду, Чоң-кичик тағлар пәслитилиду, Әгри йоллар түзлиниду, Егиз-пәс йоллар тәкшилиниду.

3:6  Шундақ қилип, пүтүн инсан Худаниң қутқузуш йолини көрәләйдиған болиду! › дәп җар салиду».

3:7  Халайиқ Йәһия пәйғәмбәрниң алдиға чөмүлдүрүшни қобул қилиш үчүн топ-топ болуп келишти. Бирақ Йәһия пәйғәмбәр уларға: — Әй сахтипәз иланлар! Товва қилмай, Худадин келидиған ғәзәптин қечип қутулуш үчүн чөмүлдүрүшни қобул қилайли, дегиниңлар қан­дақ гәп?!

3:8  Әгәр «Гуналиримизға товва қилдуқ» десәңлар, уни һәрики­тиңлар билән испатлаңлар. Униң үстигә өзәңларчә «Биз Ибраһимниң әвлади болғанлиғимиз үчүн, Худа гуналиримизни чоқум кәчүриду», дәп ойлап жүрмәңлар! Худа бовимиз Ибраһимға мошу ташлардинму пәрзәнтләрни яритип берәләйду.

3:9  Палта дәрәқниң йилтизиға йеқинлашқандәк, Худаниң ғәзиви әнди силәргә йетип келиш алдида. Яхши мевә бәрмәйдиған дәрәқләр кесилип отқа ташлиниду, — деди.

3:10  Көпчилик униңдин: — Ундақта, биз қандақ қилишимиз керәк? — дәп сориди.

3:11  — Икки қур кийими барлар, бир қурини йоқларға бәрсун, йәйди­ғини барларму шундақ қилсун, — дәп җавап бәрди Йәһия пәйғәмбәр.

3:12  Хәлиқни алдайдиған бәзи баҗгирларму чөмүлдүрүшни қобул қилғили Йәһия пәйғәмбәрниң алдиға келип: — Устаз, биз қандақ қилимиз? — дәп сориди.

3:13  — Бәлгүләнгәндин артуқ баҗ алмаңлар, — деди Йәһия пәйғәмбәр уларға.

3:14  Бәзи ләшкәрләрму униңдин: — Бизчу? Қандақ қилишимиз керәк? — дәп сорашти. Йәһия пәйғәмбәр уларға: — Башқиларниң пулини зорлуқ яки төһмәтләр билән еливал­маңлар. Иш һәққиңларға рази болуңлар, — деди.

3:15  Хәлиқ Қутқазғучи-Мәсиһниң келишини үмүт билән күтмәктә еди. Һәммиси Йәһия пәйғәмбәрни көрүп, ичидә «Қутқазғучи мошу кишимиду?» дәп ойлашти.

3:16  Шуниң үчүн Йәһия пәйғәмбәр уларға: — Мән силәрни суғила чөмүлдүримән. Лекин мәндин кейин техиму қудрәтлик Бири келиду. Мән һәтта Униң айиғиниң жиплирини йешишкиму лайиқ әмәсмән. У силәрни Муқәддәс Роһқа һәм отқа чөмдү­риду.

3:17  У қолидики күрәк билән хамандики сап буғдайни амбарға, саминини өчмәс отқа ташлайдиған адәмгә охшаш, һәммә инсанни айрийду, — деди.

3:18  Йәһия пәйғәмбәр һәр хил йоллар билән хәлиққә несиһәт қилди вә Хуш Хәвәрни йәткүзди.

3:19  Униңдин башқа, Йәһия пәйғәмбәр Һирод ханни өгәй акисиниң аяли Һиродийәни тартивалғанлиғи вә нурғунлиған яман ишларни қилғанлиғи үчүн әйиплиди.

3:20  Нәтиҗидә Һирод хан техиму еғир яман иштин бирни қилди, йәни Йәһия пәйғәмбәрни зинданға ташлиди.

3:21  Йәһия пәйғәмбәр зинданға ташлиништин бурун, нурғун адәм униңдин чөмүлдүрүшни қобул қилған еди. Шу чағда һәзрити Әйсаму чөмүлдүрүшни қобул қилди. У дуа қиливатқанда, асман ечилди.

3:22  Муқәддәс Роһ кәптәр һалитидә асмандин чүшүп, Униң үстигә қонди. Андин асмандин Худаниң: «Сән Мениң сөйүмлүк Оғлум, Мән Сәндин хурсәнмән!» дегән авази аңланди.

3:23  Һәзрити Әйса Худа йолида хизмәт қилишқа киришкән вақитта оттуз яшларда еди. Кишиләрниң нәзәридә У Йүсүпниң Оғли еди. Йүсүп Елийниң оғли,

3:24  Елий Мәттатниң оғли, Мәттат Лавийниң оғли, Лавий Мәлкийниң оғли, Мәлкий Яннайниң оғли, Яннай Йүсүпниң оғли,

3:25  Йүсүп Мататияниң оғли, Мататия Амосниң оғли, Амос Наһумниң оғли, Наһум Һеслиниң оғли, Һесли Нағайниң оғли,

3:26  Нағай Маһатниң оғли, Маһат Мататияниң оғли, Мататия Шимийниң оғли, Шимий Йосехниң оғли, Йосех Юданиң оғли,

3:27  Юда Йоананниң оғли, Йоанан Ресаниң оғли, Реса Зерубабилниң оғли, Зерубабил Шалтийәлниң оғли, Шалтийәл Нәрийниң оғли,

3:28  Нәрий Мәлкийниң оғли, Мәлкий Адиниң оғли, Ади Қосамниң оғли, Қосам Елмадамниң оғли, Елмадам Ерниң оғли,

3:29  Ер Йәшуниң оғли, Йәшу Елийәзәрниң оғли, Елийәзәр Йоримниң оғли, Йорим Мәттатниң оғли, Мәттат Лавийниң оғли,

3:30  Лавий Шимонниң оғли, Шимон Йәһуданиң оғли, Йәһуда Йүсүпниң оғли, Йүсүп Йонамниң оғли, Йонам Әляқимниң оғли,

3:31  Әляқим Мелеаһниң оғли, Мелеаһ Мәннаниң оғли, Мәнна Мататаниң оғли, Матата Натанниң оғли, Натан Давутниң оғли,

3:32  Давут Йишайниң оғли, Йишай Обидниң оғли, Обид Боазниң оғли, Боаз Салмонниң оғли, Салмон Наһшонниң оғли, Наһшон Аминадабниң оғли,

3:33  Амминадаб Рамниң оғли, Рам Һесронниң оғли, Һесрон Парәсниң оғли, Парәс Йәһуданиң оғли,

3:34  Йәһуда Яқупниң оғли, Яқуп Исһақниң оғли, Исһақ Ибраһимниң оғли, Ибраһим Тәраһниң оғли, Тәраһ Наһорниң оғли,

3:35  Наһор Серухниң оғли, Серух Рағуниң оғли, Рағу Пәләгниң оғли, Пәләг Әбәрниң оғли, Әбәр Шалаһниң оғли,

3:36  Шалаһ Қенанниң оғли, Қенан Арпахшадниң оғли, Арпахшад Самниң оғли, Сам Нуһниң оғли, Нуһ Ламикниң оғли,

3:37  Ламик Мәтушәлаһниң оғли, Мәтушәлаһ Һанухниң оғли, Һанух Яретниң оғли, Ярет Маһалалилниң оғли, Маһалалил Қенанниң оғли,

3:38  Қенан Еношниң оғли, Енош Шитниң оғли, Шит Адәм атиниң оғли, Адәм ата болса, Худаниң оғли еди.

Chapter 4

4:1  Һәзрити Әйса Муқәддәс Роһқа чөмүп, Иордан дәриясидин қайтип кәлгәндин кейин, Муқәддәс Роһ Уни чөл-баяванға елип барди.

4:2  Һәзрити Әйса у йәрдә қириқ күн шәйтан тәрипидин синалди. У җәриянда һеч нәрсә йемиди. Бу вақит тошқанда, Униң қосиғи таза ачқан еди.

4:3  Буни билгән шәйтан Униңға: — Әгәр Сән расттинла Худа Оғли болсаң, мошу ташни нанға айлан­дуруп йә! — деди.

4:4  Һәзрити Әйса униңға җававән: — Тәвратта: «Инсан пәқәт нан биләнла яшимайду», дәп йезилған, — деди.

4:5  Шәйтан йәнә Уни егиз җайға чиқирип, көзни жумуп ачқичә Униң­ға дуниядики барлиқ дөләтләрни көрситип:

4:6  — Әгәр маңа сәҗдә қилсаң, мана бу дөләтләргә һөкүмранлиқ қилиш һоқуқи вә шан-шавкәтләрниң һәммисини Саңа тәғдим қилимән. Чүнки буларниң һәммиси маңа тапшурулди. Мән уни кимгә беришни халисам, шуниңға беримән, — деди.

4:7  — Әгәр маңа сәҗдә қилсаң, мана бу дөләтләргә һөкүмранлиқ қилиш һоқуқи вә шан-шавкәтләрниң һәммисини Саңа тәғдим қилимән. Чүнки буларниң һәммиси маңа тапшурулди. Мән уни кимгә беришни халисам, шуниңға беримән, — деди.

4:8  Һәзрити Әйса җавап берип, мундақ деди: — Тәвратта: «Рәббиңлар болған Худағила ибадәт қилиңлар, пәқәт Униңғила хизмәт қилиңлар!» дейилгән.

4:9  Андин шәйтан һәзрити Әйсани Йерусалимға елип барди вә мәрки­зий ибадәтханиниң әң егиз җайиға чиқирип, мундақ деди: — Худа Оғли болсаң, мошу йәрдин сәкрәп баққина!

4:10  Чүнки Тәвратта: «Худа периштәлиригә Сени қоғдаш тоғрилиқ әмир қилған,

4:11  путуңниң ташларға урулмаслиғи үчүн, Сени қоллирида тутувалиду», дәп йезилған әмәсму?

4:12  — Тәвратта: «Рәббиңлар Худани синап беқишқа болмайду!» дәпму йезилған, — деди һәзрити Әйса.

4:13  Шәйтан һәр хил усулда һәзрити Әйсани синап аздуралмиғандин кейин, Уни вақитлиқ ташлап кетип қалди.

4:14  Һәзрити Әйса Муқәддәс Роһниң күч-қудритигә чөмгән һалда Җәли­лийә өлкисигә қайтип кәлди. Узун өтмәй, Униң нами шу әтраптики районларға тарқалди.

4:15  У ибадәтханиларда кишиләргә тәлим берип, уларниң махтишиға сазавәр болди.

4:16  У Өз жути Насирә шәһиригә келип, дәм елиш күни адәттикидәк ибадәт­ханиға барди. У өрә туруп Муқәддәс Язмиларни оқумақчи бол­ғанда,

4:17  ибадәтхана хизмәтчиси Униңға Йәшая пәйғәмбәрниң Язми­сини бәрди. У уни ечип, мону айәтләр йезилған йәрни тепип оқуди:

4:18  «Худаниң Роһи Мениң вуҗудумда. Чүнки У Мени кәмбәғәлләргә Хуш Хәвәр йәткүзүшкә таллап, күч-қудрәт ата қилди. У Мени тутқунларға: ‹ Азат болисиләр! › қарғуларға: ‹ Көрәләйдиған болисиләр! › дәп җакалашқа әвәтти. Худа Мени езилгәнләрни әркинликкә ериштүрүшкә, Худаниң хәлқини қутқузуш вақтиниң йетип кәлгәнлигини уқтурушқа әвәтти».

4:19  «Худаниң Роһи Мениң вуҗудумда. Чүнки У Мени кәмбәғәлләргә Хуш Хәвәр йәткүзүшкә таллап, күч-қудрәт ата қилди. У Мени тутқунларға: ‹ Азат болисиләр! › қарғуларға: ‹ Көрәләйдиған болисиләр! › дәп җакалашқа әвәтти. Худа Мени езилгәнләрни әркинликкә ериштүрүшкә, Худаниң хәлқини қутқузуш вақтиниң йетип кәлгәнлигини уқтурушқа әвәтти».

4:20  Һәзрити Әйса Язмини йепип ибадәтхана хизмәтчисигә қайтуруп бәргәндин кейин, тәлим бәргили олтарди. Пүтүн ибадәтханидикиләр көзлирини Униңдин үзмәй қарап олтиришти.

4:21  У көпчиликкә: — Силәр аңлиған бу айәт бүгүн әмәлгә ашурулди, — деди.

4:22  Буни аңлиған көпчилик Униң яхши гепини қилишти вә Униң меһир-шәпқәтлик сөзлиригә һәйран қелишти. Бирақ бәзиләр: — Қандақ гәп? Бу Йүсүпниң оғли әмәсму? — дейишти.

4:23  Һәзрити Әйса сөзини давамлаштуруп: — Силәр чоқум Маңа «Әй тевип, авал өзәңни сақайт!» дегән тәм­силни әслитип, «Кәпәрнаһум шәһиридә яратқан мөҗүзилириңдин хәвәр таптуқ. Әнди Өз жутуңдиму бирәр карамәт көрсәтмәмсән?» демәкчи болуватисиләр.

4:24  Бирақ шуни билип қоюңларки, һеч қандақ пәйғәмбәр өз жутида һәргиз қарши елинмайду.

4:25  Илияс пәйғәмбәр вақтида уда үч жил алтә ай ямғур яғмай, Исраилниң һәммә йеридә қурғақчилиқ йүз бәргән болуп, у йәрдиму ачарчилиқта қалған нурғун бечарә тул аяллар бар еди.

4:26  Бирақ улар Худани рәт қилғачқа, гәрчә Илияс пәйғәмбәр йәһудий болсиму, уларниң һеч қайсисиға ярдәм беришкә әвәтилмигән. Әксичә Сидон вилайитиниң Сәрәпәт шәһири­дики йәһудий әмәс һелиқи тул аялғила мөҗүзә көрситишкә әвәтилгән.

4:27  Йәнә шуниңға охшаш, Елиша пәйғәмбәр заманида Исраилда мохо кесилигә гириптар болғанлар нурғун болсиму, лекин улар Худани рәт қилғачқа, Елиша пәйғәмбәр һелиқи Сурийәлик Наман исимлиқ йәһудий әмәс кишинила сақайтишқа әвәтилгән! — деди.

4:28  Ибадәтханидикиләр бу сөзләрни аңлап, Униң: «Худа әнди силәргә әмәс, бәлки йәһудий әмәсләргә меһир-шәпқәт көрситиду!» демәкчи болғанлиғини билип, дәрғәзәпкә кәлди.

4:29  Һәммиси орнидин турушуп, һәзрити Әйсани яр үстигә қурулған бу шәһәрниң сиртиға һайдап апирип, ярдин жиқитип өлтүрмәкчи болушти.

4:30  Бирақ һәзрити Әйса кишиләр арисидин бемалал меңип чиқип кәтти.

4:31  Һәзрити Әйса Җәлилийә өлкисиниң Кәпәрнаһум шәһиригә қайтип барди. У йәрдә йәһудийлар дәм алидиған шәнбә күнлири ибадәт­ханиға берип, хәлиққә тәлим берип турди.

4:32  Униң тәлимини аңлиғанлар һәйран қелишти. Чүнки У Худадин кәлгән алаһидә һоқуқ билән тәлим бәрди.

4:33  Ибадәтханида җин чаплашқан бир киши болуп, униңдики җинлар:

4:34  — Әй насирәлик Әйса, биз билән кариң болмисун! Бизни йоқатмақ­чимусән? Мән Сениң кимлигиңни билимән. Худа әвәткән Муқәд­дәссән! — дәп вақирап кәтти.

4:35  Бирақ һәзрити Әйса униңдики җинға буйруқ қилип: — Ағзиңни жум, бу адәмниң тенидин чиқ! — деди. Җин һелиқи адәмни кишиләр алдидила жиқитиветип, уни һеч немә қилмай тени­дин чиқип кәтти.

4:36  Буниңдин һәйран болған көпчилик бир-биригә: — Униң сөзлири немә дегән күчлүк! У дәрвәқә җинларға буйруқ қилиш һоқуқи вә қудритигә егә екән! Җинлар расттинла чиқип кәтти, — дейишти.

4:37  Шуниңдин кейин һәзрити Әйсаниң нами шу әтрап­тики районларға тарқилип кәтти.

4:38  Һәзрити Әйса ибадәтханидин чиқип Симунниң өйигә барғанда, Симунниң қейинаниси кесәл болуп, қизитмиси өрләп қалған еди. Шуңа улар һәзрити Әйсадин уни сақайтип беришни өтүнүп сориди.

4:39  Һәзрити Әйса кесәл аялниң йениға берип, униң қизитмисиниң йенишини буйриди. Қизитма шу ан йенип кәтти. У аял дәрһал орни­дин туруп, уларни күтүшкә башлиди.

4:40  Күн петиш вақтида кишиләр һәр хил кесәлләрни һәзрити Әйсаниң алдиға елип келишти. Һәзрити Әйса уларға қолини бир-бирләп тәккүзүп қойған еди, улар сақийип кәтти.

4:41  Кишиләрниң тенидин чиққан җинлар: «Сән Худа Оғли!» дәтти. Чүнки улар Униң Қутқазғучи-Мәсиһ екәнлигини биләтти. Бирақ һәзрити Әйса болса уларни әйипләп, уларниң гәп қилишиға йол қоймиди.

4:42  Таң атқанда һәзрити Әйса шәһәрдин чиқип, тинич бир җайға кәтти. Көпчилик Уни издәп жүрүп, ахири тапти вә Уни кәткүзмәй өзлири билән биллә турғузмақчи болушти.

4:43  Лекин һәзрити Әйса уларға: — Башқа шәһәр-йезиларғиму берип Худаниң Падишалиғиға даир Хуш Хәвәрни тарқитишим керәк. Чүнки Худа Мени бу хизмәт билән әвәткән, — деди.

4:44  Шуниң билән һәзрити Әйса йәһудийларниң һәр қайси район­лиридики ибадәтханиларда тәлим бәрди.

Chapter 5

5:1  Бир күни һәзрити Әйса Гинәсар көлиниң бойида турғанда, кишиләр Униңдин Худаниң сөзини аңлаш үчүн Униң әтрапиға зич олашти.

5:2  Һәзрити Әйса көл бойида турған икки кемини көрди. Белиқчилар кемидин чүшүп, қирғақта торлирини жуюшувататти.

5:3  Һәзрити Әйса белиқчи Симунниң кемисигә чиқип, униңдин кемини қирғақтин сәл жирақлитишни тәләп қилди. Андин У кемидә олтирип халайиққа тәлим бәрди.

5:4  Тәлим берип болғандин кейин Симунға: — Кемини чоңқурирақ йәргә һайдап берип, торлириңларни селип, белиғиңларни тутуңлар, — деди.

5:5  — Устазим, биз кечичә җапа тартип һеч нәрсә туталмидуқ, — деди Симун, — бирақ дегиниңизгә бенаән торни салсақ салайли.

5:6  Шуниң билән улар торлирини көлгә селиведи, белиқлар торға патмай қелип, торлар житилишқа башлиди.

5:7  Улар башқа кемидики шериклирини ярдәмгә чақиришти. Улар келип, белиқларни икки кемигә лиқ қачиливеди, кемиләр белиқниң җиқлиғидин чөкүп кәт­ки­ли тас қалди.

5:8  Бу ишни көргән Симун һәзрити Әйсаниң алдида тизли­нип туруп: — Әй Рәббим, мәндин жирақлишиң, гунакармән! — деди.

5:9  Чүнки Симун вә униң шериклири бунчивала көп белиқ тутқанлиғидин һәйран болған еди.

5:10  Башқа кемидики шериклири Зәбәдийниң оғул­лири Яқуп билән Юһаннаму һәйран болди. Һәзрити Әйса Симунға: — Қорқма, буниңдин кейин белиқ тутушниң орниға, Маңа адәм тутисән, — деди.

5:11  Улар кемини қирғаққа тохтитип, һәммә нәрсини ташлап, һәзрити Әйсаға әгишип маңди.

5:12  Бир қетим һәзрити Әйса мәлум бир шәһәргә барғандин кейин, пүтүн бәдинини мохо қаплап кәткән бир киши Уни көрүпла Униң айиғиға жиқилип: — Тәхсир, әгәр халисиңиз, мени кесилимдин сақайтип пак қил­ғайсиз! — дәп ялвурди.

5:13  Һәзрити Әйса униңға қолини тәккүзүп туруп: — Халаймән, пак болғин! — девиди, бу адәмниң бәдинидики мохо кесили шу ан сақайди.

5:14  Һәзрити Әйса униңға: — Һазир бу ишни һеч кимгә ейтма. Лекин удул мәркизий ибадәт­ханиға берип, роһанийға өзәңниң сақайғанлиғиңни көрсәт. Андин буни башқиларға испатлаш үчүн, Муса пәйғәмбәрниң әмри бойичә мохо кесилидин сақайғанлар қилишқа тегишлик қурванлиғини қил, — дәп тапилиди.

5:15  Гәрчә һәзрити Әйса: «Бу ишни һеч кимгә ейтма», дегән болсиму, У тоғрисидики хәвәр техиму пур кәтти. Нурғун хәлиқ Униң тәлимини аңлаш вә өз кесәллирини сақайтиш үчүн Униң алдиға келәтти.

5:16  Һәзрити Әйса болса, пат-пат тинич йәрләргә берип дуа қилатти.

5:17  Бир күни һәзрити Әйса тәлим бериватқанда, Униң йенида пәри­сий­ләр вә Тәврат устазлири олтиратти. Улар Җәлилийә, Йәһу­дийә өлкилириниң һәр қайси йеза-қишлақлири вә Йеруса­лимдин кәлгән еди. Рәббимизниң күч-қудрити һәзрити Әйсаға яр болғачқа, кесәлләрни сақайтивататти.

5:18  Шу чағда бир қанчә киши зәмбилгә ятқузулған бир паләчни көтирип келип, уни өйниң ичидики һәзрити Әйсаниң алдиға әкиришкә тиришти,

5:19  бирақ адәмниң толилиғидин кесәлни әкирәлмәй, өгүзгә елип чиқип, өгүздин түңлүк ечип, кесәлни өйниң ичигә зәмбилдә чүширип, халайиқниң арисида турған һәзрити Әйсаниң алдиға әкәлди.

5:20  Уларниң ишәнчини көргән һәзрити Әйса һелиқи паләчкә: — Достум, гуналириң кәчүрүм қилинди! — деди.

5:21  Һелиқи Тәврат устазлири билән пәрисийләр бир-биригә: — Қорқмастин бундақ күпүрлүк сөзлигән бу адәм кимдур?! Худадин башқа һеч кимниң гуналарни кәчүрүм қилиш һоқуқи йоққу! — дейишти.

5:22  Уларниң көңлидә немә ойлаватқанлиғини билгән һәзрити Әйса уларға мундақ деди: — Силәр буни немә үчүн күпүрлүк дәйсиләр?

5:23  «Гуналириң кәчү­рүм қилинди!» дейиш асанму яки «Орнуңдин тур, маң!» дейишму? Әлвәттә, ейтмақ асан, қилмақ тәс. Амма һазир Инсан Оғлиниң йәр йүзидә һәм гуналарни кәчүрүм қилиш, һәм кесәлләрни сақайтиш һоқуқиға егә екәнлигини испатлап берәй, — деди. Андин паләч кесәлгә: — Орнуңдин тур, орун-көрпәңни жиғиштуруп өйүңгә қайт! — дәп буйриди.

5:24  «Гуналириң кәчү­рүм қилинди!» дейиш асанму яки «Орнуңдин тур, маң!» дейишму? Әлвәттә, ейтмақ асан, қилмақ тәс. Амма һазир Инсан Оғлиниң йәр йүзидә һәм гуналарни кәчүрүм қилиш, һәм кесәлләрни сақайтиш һоқуқиға егә екәнлигини испатлап берәй, — деди. Андин паләч кесәлгә: — Орнуңдин тур, орун-көрпәңни жиғиштуруп өйүңгә қайт! — дәп буйриди.

5:25  Һелиқи адәм дәрһал көпчиликниң алдида орнидин дәс туруп, өзи ятқан зәмбилни елип, Худани мәдһийилигиничә, өйигә қайтти.

5:26  Буниңға һәйран болған көпчиликму Худани мәдһийиләшти вә аң-таң қалған һалда: — Бүгүн биз әқлимиз йәтмәйдиған ишларни көрдуқ! — дейишти.

5:27  Бу иштин кейин һәзрити Әйса у йәрдин чиқип, Лавий исимлиқ бир баҗгирни көрди. У баҗ жиғидиған җайда олтиратти. Һәзрити Әйса униңға: — Маңа әгәшкин! — деди.

5:28  Лавий орнидин туруп, ишини ташлап, һәзрити Әйсаға әгәшти.

5:29  Шу күни Лавий өйидә һәзрити Әйсаға чоң зияпәт бәрди. Тәклип қилинған нурғун баҗгирлар вә уларға охшаш кишиләрму һәзрити Әйса вә шагиртлири билән һәмдәстихан болди.

5:30  Кейин бәзи пәри­сийләр вә уларниң диний еқимидики бәзи Тәврат устазлири рәнҗигән һалда һәзрити Әйсаниң шагиртлириға: — Силәрниң баҗгир вә гунакарлар билән бир дәстиханда олтар­ғиниңлар қандақ гәп?! — дейишти.

5:31  Һәзрити Әйса уларға: — Сағлам адәм әмәс, бәлки кесәл адәм тевипқа муһтаҗдур.

5:32  Мән өзлирини дурус һесаплайдиғанларни әмәс, бәлки өзлириниң гунали­рини тонуйдиғанларни товва қилишқа чақирғили кәлдим, — дәп җавап бәрди.

5:33  Бәзи кишиләр һәзрити Әйсаға: — Йәһия пәйғәмбәрниң шагиртлири пат-пат роза тутуп дуа қилиду. Пәрисийләрниң шагиртлириму шундақ қилиду. Сизниң шагиртлириңиз һәҗәп йәп-ичипла жүридиғу! — дейишти.

5:34  Һәзрити Әйса уларға: — Тойи болуватқан жигит техи той зияпитидә турған чағда, меһман­лар һәсрәт чекиватқан адәмләрдәк роза тутса қандақ болғини?! Әлвәттә болмайду!

5:35  Амма жигитниң улардин елип кетилидиған күни келиду, улар әйнә шу чағда қайғу-һәсрәт чәккинидин роза тутиду, — деди.

5:36  Һәзрити Әйса уларға йәнә бир тәмсил кәлтүрди: — Һеч ким йеңи көйнигини житип, уни кона көйнигигә ямақ қилмайду. Ундақ қилса, йеңи көйнәкму житилиду, житивелинған ямақму кона көйнәккә ярашмайду.

5:37  Шуниңдәк, һеч ким йеңи шарапни кона тулумға қачилимайду. Әгәр ундақ қилса, йеңи шарап­ниң көпүши билән тулум йерилидудә, шарапму төкүлүп кетиду. Демәк, тулумму кардин чиқиду.

5:38  Шуниң үчүн йеңи шарапни йеңи тулумға қачилаш керәк.

5:39  Униң үстигә, кона шарап ичип жүргән һәр қандақ адәм йеңисини ичишни халимайду. «Болди, кониси яхши екән!» дәйду.

Chapter 6

6:1  Бир дәм елиш күни һәзрити Әйса буғдайлиқтин өтүп кетива­татти. Униң шагиртлири башақларни үзүвелип, алқинида угулап йеди.

6:2  Буни көргән бәзи пәрисийләр: — Силәр немишкә дәм елиш күни чәкләнгән ишни қилисиләр, — дейишти.

6:3  Һәзрити Әйса: — Падиша Давут вә униң һәмралириниң ач қалғанда қандақ қилған­лиғини Муқәддәс Язмилардин оқумиғанму? Қени ейтип беқиңлар!

6:4  У ибадәтханидики муқәддәс җайға кирип, Худаға аталған нанларни роһанийдин сорап йегән вә һәмралириғиму бөлүп бәргән. Һалбуки, бу нанларни роһанийлардин башқа һәр қандақ кишиниң йейиши Тәврат қануниға хилап еди, — дәп җавап бәрди

6:5  вә хуласә чиқирип, уларға: — Мән Инсан Оғли дәм елиш күниниң Егисидурмән, — деди.

6:6  Йәнә бир дәм елиш күни һәзрити Әйса ибадәтханиға кирип тәлим беривататти. Ибадәтханида оң қоли қуруп кәткән бир адәм бар еди.

6:7  Һәзрити Әйсаниң үстидин әризә қилиш үчүн банә издәп жүргән Тәврат устазлири билән пәрисийләр Униң дәм елиш күниму кесәл сақайтидиған яки сақайтмайдиғанлиғини пайлап жүрүшәтти.

6:8  Бирақ уларниң көңлидикини билгән һәзрити Әйса қоли қуруп кәткән һелиқи кесәлгә: — Орнуңдин тур, алдимға кәл! — девиди, һелиқи кесәл орнидин турди.

6:9  Андин һәзрити Әйса көпчиликкә: — Силәрдин сорап бақайчу, қандақ қилиш Тәврат қануниға уйғун? Дәм елиш күни яхшилиқ қилиш керәкму яки яманлиқ қилишму? Җанни қутқузуш керәкму яки җанға зәмин болушму? — деди вә

6:10  кесәлниң әтрапидикиләргә көз жүгәртип чиққандин кейин һелиқи кесәлгә: — Қолуңни узарт, — деди. У адәм қолини узитиши биләнла қоли әслигә кәлди.

6:11  Амма Тәврат устазлири вә пәрисийләр интайин ғәзәп­линип, һәзрити Әйсаға қандақ қарши туруш тоғрисида мәслиһәткә чүшти.

6:12  Бир күни һәзрити Әйса дуа қилиш үчүн таққа чиқти. У йәрдә кечичә Худаға дуа қилди.

6:13  Таң атқанда шагиртлирини алдиға чақи­рип, уларниң ичидин он икки кишини таллап, уларни әлчи дәп атиди.

6:14  Улар: Симун (һәзрити Әйса уни Петрус дәпму атиған) вә униң иниси Әндәр, Яқуп, Юһанна, Филип, Бартоломай,

6:15  Мәтта, Томас, Һалпайниң оғли Яқуп, вәтәнпәрвәр дәп аталған Симун,

6:16  башқа бир Яқупниң оғли Йәһуда вә кейин һәзрити Әйсаға сатқунлуқ қилған Йәһуда Ишқарийотлар еди.

6:17  Һәзрити Әйса әлчилири билән тағдин чүшүп, түз бир йәрдә туратти. Уларниң алдиға нурғун шагиртлар һәм Йерусалим шәһири­дин, җүмлидин пүтүн Йәһудийә өлкисидин кәлгән кишиләр топ-топ болуп келип жиғилишти. Һәтта деңиз бойидики Тир вә Сидон шәһәрлиридинму нурғун кишиләр кәлгән еди.

6:18  Улар һәзрити Әйсаниң тәлимлирини аңлаш вә кесәллиригә шипалиқ издәш үчүн кәлгән еди. Җинлар дәстидин азапланғанларму келип, шипалиқ тепишти.

6:19  Көпчилик қоллирини һәзрити Әйсаға тәккүзүвелишқа тиришатти. Чүнки Униң вуҗудидин күч-қудрәт чиқип уларниң һәм­ми­сини сақайтивататти.

6:20  Андин һәзрити Әйса шагиртлириға қарап мундақ деди: — Әй йоқсуллар, нәқәдәр бәхитликсиләр! Чүнки Худаниң Падишалиғи силәрниңкидур.

6:21  Әй ач қалғанлар, силәрму нәқәдәр бәхитлик! Чүнки Худа силәрни толуқ қанаәтләндүриду. Әй жиғлаватқанлар, силәрму бәхитлик! Буниңдин кейин шат-хорамлиққа чөмисиләр.

6:22  Инсан Оғлиға әгәшкәнлигиңлар үчүн бәзиләр силәрдин нәпрәт­ләнсә, йүз өрсә, силәргә төһмәт-һақарәт қилса, силәрни яман десә, нәқәдәр бәхитликсиләр!

6:23  У чағда шат-хорам болуп тәнтәнә қилиң­лар. Чүнки асманда силәр үчүн көп мукапат сақланмақта. Бу қара нийәт­ләрниң ата-бовилири бурунқи пәйғәмбәрләргиму шундақ зиянкәшлик қилған.

6:24  Лекин һалиңларға вай, әй байлар! Раһәт-парағәт силәргә яр болмас әнди.

6:25  Һалиңларға вай, әй қарни тоқлар! Ачлиқта қалисиләр әнди. Һалиңларға вай, әй күлүватқанлар! Һаза тутуп жиғлайсиләр әнди.

6:26  Халайиқ силәрни махтиғанда, һалиңларға вай! Чүнки Худаниң ғәзивигә учриған бурунқи сахта пәйғәмбәрләрму бу хәлиқниң ата-бовилириниң махтишиға еришкән.

6:27  — Қулақ селип аңлаңлар! Силәргә дүшмәнлик қилғанларға меһир-муһәббәт көрситиңлар. Өчмәнлик қилғанларға яхшилиқ қилиңлар.

6:28  Силәрни қарғиғанларға бәхит тиләңлар. Силәргә яман муамилидә болғанларғиму дуа қилиңлар.

6:29  Бирси силәрниң оң йүзүң­ларға урса, сол йүзүңларниму тутуп бериңлар. Бирси силәрниң чапиниң­ларни елип кәтсә, көйнигиңларниму селип бериңлар.

6:30  Бирси силәрдин бир немә тилисә, тилигинини бериңлар. Бирси силәрниң бирәр нәрсәңларни елип кәтсә, уни қайтуруп беришни соримаңлар.

6:31  Башқиларниң өзәңларға қандақ муамилә қилишини күтсәңлар, силәрму уларға шундақ муамилә қилиңлар.

6:32  Әгәр силәр өзәңларни яхши көргәнләргила меһир-муһәббәт көрсәтсәңлар, буниң махтанғидәк нәри бар? Гунакарларму өзини яхши көргәнләргә меһир-муһәббәт көрситидиғу.

6:33  Әгәр силәр өзәңларға яхшилиқ қилғанларғила яхшилиқ қилсаңлар, буниң махтанғидәк нәри бар? Һәтта гунакарларму шундақ қилидиғу!

6:34  Әгәр силәр қәризни қайтуралайдиғанларғила қәриз бәрсәңлар, буниң махтанғидәк нәри бар? Гунакарларму әйнән қайтуруш шәрти билән башқа гунакарларға қәриз беридиғу!

6:35  Яқ! Силәр дүшминиңларғиму меһир-муһәббәт көрситиңлар, уларға яхшилиқ қилиңлар. Башқиларға қайтурувелишни ойлимайла пул қәриз бериңлар. Шу чағда асманда мол мукапатқа еришисиләр вә улуқ Худаниң пәрзәнди болғанлиғиңлардин гувалиқ бәргән болисиләр. Чүнки Худа яхшилиқни билмәйдиғанларға вә яманларғиму шәпқәт қилиду.

6:36  Асмандики Атаңлар меһриван болғинидәк, силәрму меһриван болуңлар.

6:37  — Башқиларниң үстидин һөкүм қилип жүрмәңлар. Силәрму Худа­ниң һөкүмигә учримайсиләр. Башқиларни әйиплимәңлар, Худаму силәрни әйиплимәйду. Башқиларни кәчүрүңлар, Худаму силәрни кәчүрүм қилиду.

6:38  Башқилардин һеч немини айимаңлар, Худаму силәрдин һеч немини айимайду. Һәтта силәргә чоң өлчигүчкә лиқ чиңдап толтурулған соғиларни тәғдим қилиду. Силәр башқиларға қандақ өлчәм билән өлчәп бәрсәңлар, Худаму силәргә шундақ өлчәм билән өлчәп бериду.

6:39  Андин һәзрити Әйса уларға тәмсил арқилиқ тәлим берип мундақ деди: — Қарғу қарғуни йетәкләп маңалмайду. Ундақ қилса, һәр икки­лиси ориға чүшүп кетиду.

6:40  Шагирт устазидин үстүн турмайду. Лекин у оқуп йетишкәндин кейин устазиға охшаш болалайду.

6:41  Немә үчүн бурадириңниң һәрә кепигидәк кичик камчилиғинила көрүп, өзәңдики лимдәк чоң гунани көрмәйсән?!

6:42  Өзәңдики шунчә чоң гунани көрмәй туруп, бурадириңгә: «Көзүңдики һәрә кепигини еливетәй!» дейишиң қандақ гәп? Әй сахтипәз! Авал өзәңниң көзи­дики лимни еливәт. Буниң билән ениқ көрүп, бурадириңниң көзи­дики һәрә кепигини еливетәләйсән.

6:43  — Яхши дәрәқ яман мевә бәрмәйду, яман дәрәқму яхши мевә бәрмәйду.

6:44  Һәр қандақ дәрәқни бәргән мевисидин пәриқ әткили болиду. Тикәндин әнҗир, янтақтин үзүм алғили болмайду.

6:45  Шуниңға охшаш, яхши адәм қәлбидики яхшилиғидин яхшилиқ чиқириду. Яман адәм қәлбидики яманлиғидин яманлиқ чиқириду. Чүнки көңүлдә немә болса, еғиздин шу чиқиду.

6:46  — Силәр һәҗәп Мени «Рәббим! Рәббим!» дәйсиләрю, буйруқ­ли­римға әмәл қилмайсиләр.

6:47  Әмсә Мениң алдимға келип, сөзлиримни аңлап әмәл қилғанлар кимгә охшайду?

6:48  Улар худди һулини чоңқур қезип, қорам ташниң үстигә имарәт салған кишигә охшайду. Кәлкүн кәлгәндә, униң күчлүк һуҗуми ундақ имарәтни қимир қилғузалмайду, чүнки у пухта селинған.

6:49  Лекин сөзлиримни аңлап туруп, әмәл қилмайдиғанлар, һул қурмай қуруқ йәрниң үстигә имарәт салған кишигә охшайду. Бундақ имарәт кәлкүнниң һуҗумиға учриған һаман, өрүлүп, пүтүнләй гумран болиду.

Chapter 7

7:1  Һәзрити Әйса көпчиликкә сөз қилип болғандин кейин, Кәпәр­наһум шәһиригә қайтти.

7:2  У йәрдә бир римлиқ йүз бешиниң әтиварлиқ чакири еғир кесәл болуп, өлүм гирдавида туратти.

7:3  Йүз беши һәзрити Әйсаниң ишлиридин хәвәр тепип, бир нәччә йәһудий ақсақалниң берип, Униң келип чакирини сақайтип қоюши үчүн өтүнүшини тапшурди.

7:4  Ақсақаллар һәзрити Әйсаниң алдиға берип: — Йүз беши һәқиқәтән Сизниң ярдәм беришиңизгә әрзийдиған адәм.

7:5  Өзи йәһудий болмисиму, биз йәһудийларни яхши көриду. Һәтта биз үчүн бир ибадәтханиму селип бәрди, — дәп Униң йүз бешиниң өйигә беришни чин көңлидин тәләп қилди.

7:6  Һәзрити Әйса улар билән биллә йолға чиқти. Бирақ өйгә йетип келишкә аз қалғанда, йүз беши һәзрити Әйсаниң алдиға бир нәччә достини әвәтти. Улар: — Тәхсир, йүз беши: «Аварә болуп өйүмгә келишиңизгә әрзимәй­мән.

7:7  Һәтта өзәмму берип Сиз билән көрүшүшкә лайиқ әмәсмән. Бир еғизла сөз қилип қойсиңиз, чакирим сақийип кетиду.

7:8  Мениңму үстүмдә башлиғим, қол астимда ләшкәрлирим бар. Биригә бар десәм, бариду, биригә кәл десәм, келиду. Чакиримға бу ишни қил десәм, у шу ишни қилиду. Худди шуниңдәк, Сиз бир еғиз гәп қилсиңизла, һәммә иш һәл болиду» дәйду, — деди.

7:9  Йүз бешиниң гепини аңлап, һәйран болған һәзрити Әйса бурулуп, биллә кәлгән халайиққа: — Дәрвәқә, Мән исраиллар арисидиму бундақ ишәнчни һеч кимдә көрмигән едим! — деди.

7:10  Йүз беши әвәткән һелиқи кишиләр қайтип барғанда, чакарниң пүтүнләй сақийип кәткәнлигини көрди.

7:11  Узун өтмәй һәзрити Әйса Наин дегән шәһәргә қарап йол алди. Униң шагиртлири вә йәнә нурғунлиған кишиләр Униңға әгишип маңди.

7:12  У шәһәр дәрвазисиға кәлгәндә, җиназа көтирип чиқиватқан бир топ адәмгә йолуқуп қалди. Өлгән бала бир тул аялниң ялғуз оғли еди. Шәһәрдики нурғун кишиләр һелиқи тул аял билән биллә чиққан еди.

7:13  Бу аялни көргән һәзрити Әйса ичи ағриған һалда униңға: — Жиғлимаң, — деди.

7:14  Андин топниң алдиға өтүп, җиназиға қолини тәккүзгән еди, җиназа көтәргәнләр тохтиди. Һәзрити Әйса: — Жигит, орнуңдин тур, — дейиши биләнла,

7:15  өлүп қалған жигит қопуп, гәп қилишқа башлиди. Һәзрити Әйса уни анисиға тапшуруп бәрди.

7:16  Қорқунуч басқан көпчилик: — Аримиздин улуқ бир пәйғәмбәр чиқти! — Худа бизгә шапаәт қилиш үчүн кәлди! — дәп Худани мәдһийи­лиди.

7:17  Һәзрити Әйсаниң бу иши тоғрисидики хәвәр пүтүн йәһудийлар зимини вә әтраптики районларға тарқилип кәтти.

7:18  Йәһия пәйғәмбәрниң шагиртлири бу ишларниң һәммисини Йәһия­ға йәткүзди. У шагиртлиридин икки кишини өзи йетиватқан зинданға чақирип,

7:19  уларни һәзрити Әйсаниң алдиға: «Худа бизгә әвәтмәк­чи болған Қутқазғучи Сизму яки башқа бирси келәмду?» дәп сорап келишкә әвәтти.

7:20  Улар һәзрити Әйсаниң алдиға берип: — Чөмүлдүргүчи Йәһия бизни Сиздин: «Худа бизгә әвәтмәкчи болған Қутқазғучи Сизму яки башқа бирси келәмду?» дәп сорап келишкә әвәтти, — деди.

7:21  Дәл шу чағда һәзрити Әйса ағриқ-силақ вә җин чаплашқан нурғун кишиләрни сақайтқан вә нурғун қарғуларниң көзини ачқан еди.

7:22  Шуниң билән У Йәһия пәйғәмбәрниң шагиртлириға: — Силәр қайтип берип, яратқан мөҗүзилиримни вә ейтқан тәлим­лиримни Йәһияға йәткүзүп: «Корларниң көзи ечилди, токуларму маңалайдиған болди. Мохо кесили болғанлар сақайди, паңлар аңлалайдиған болди, һәтта өлгәнләрму тирилди вә кәмбәғәлләргә Хуш Хәвәр йәткүзүлди», дәп ейтиңлар.

7:23  Йәһияға йәнә: «Мәндин гуманланмай, Маңа тәврәнмәй ишәнгәнләр немә дегән бәхитлик!» дәп қоюңлар, — деди.

7:24  Йәһия пәйғәмбәрниң шагиртлири кәткәндин кейин, һәзрити Әйса көпчиликкә Йәһия тоғрилиқ мундақ деди: — Силәр бурун Йәһияни издәп чөлгә барғиниңларда, зади қандақ бир адәмни көрмәкчидиңлар? Шамалда йәлпүнүп турған қомучтәк бир адәмниму?

7:25  Яки чирайлиқ кийингән бир есилзадиниму? Һәргиз ундақ әмәс! Һашамәтлик кийим кийгән, әйш-ишрәт ичидә яшайдиған кишиләр чөлдин әмәс, бәлки хан ордисидин тепилиду.

7:26  Әмәлиятта силәр бир пәйғәмбәрни көргили чиқтиңлар. Әнди билип қоюңларки, Йәһия һәр қандақ пәйғәмбәрдинму үстүн пәйғәмбәрдур.

7:27  Чүнки Муқәддәс Язмиларда: «Мана алдиңда әлчимни әвәтимән. У Сениң йолуңни алдин-ала тәйярлайду», дәп йезилған вә бу йәрдики «әлчим» дәп Йәһия пәйғәмбәрни көрситиду.

7:28  Билип қоюңларки, инсанлар арисида Йәһиядин улуқ киши йоқ. Амма Худаниң Падишалиғидики әң әрзимәс бирсиму униң­дин улуқ болиду.

7:29  Буни аңлиған пухралар, һәтта баҗгирларму Худаниң йоли тоғра деди, чүнки улар бурун Йәһия пәйғәмбәрниң чөмүлдүрүшини қобул қилған еди.

7:30  Лекин пәрисийләр вә Тәврат устазлири Йәһия пәйғәм­бәрниң чөмүлдүрүшини қобул қилмай, Худаниң өзлиригә болған мәхситини қайрип қойған еди.

7:31  Шуниң билән һәзрити Әйса уларға мундақ деди: — Бу заманниң силәрдәк кишилирини зади кимләргә охшитай?!

7:32  Улар худди кочида олтиривелип, бир-биригә: «Биз силәргә сүнәй челип бәрсәк, уссул ойнимидиңлар. Матәм музыкисини челип бәрсәк, жиға-зар қилмидиңлар», дәп рәнҗийдиған балиларға охшайсиләр.

7:33  Чүнки чөмүлдүргүчи Йәһия келип роза тутатти, шарап ичмәтти. Шуниң билән улар: «Униңға җин тегипту!» дейишти.

7:34  Инсан Оғли болса, һәм йәйду, һәм ичиду. Бирақ улар: «Таза бир тоймас һарақкәш екән! У баҗгир вә башқа гунакарларниң дости», дейишиду.

7:35  Билип қоюңларки, һекмәт Уни қобул қилғанлар арқилиқ тонулиду.

7:36  Пәрисийләрдин бир киши һәзрити Әйсани тамаққа тәклип қилди. Һәзрити Әйса униң өйигә берип тамаққа олтарди.

7:37  У йәрдә паһишә дәп тонулған бир аял һәзрити Әйсаниң бу пәрисийниң өйигә кәлгәнлигини аңлап, ақ қаштешидин ясалған бир қутида әтир елип кәлди

7:38  вә һәзрити Әйсаниң кәйнидә, путиға йеқин йәрдә туруп жиғлашқа башлиди. Униң көз яшлири һәзрити Әйсаниң путлирини һөл қиливәтти. Андин у чачлири билән һәзрити Әйсаниң путлирини сүртүп қурутти һәм путлирини сөйүп, үстигә әтир сүрди.

7:39  Һәзрити Әйсани чақирған пәрисий буни көрүп, ичидә: «Бу Адәм раст пәйғәм­бәр болған болса, Өзигә қолини тәккүзгән бу аялниң паһишә екәнли­гини биләтти!» дәп ойлиди.

7:40  Буни билгән һәзрити Әйса: — Шимон, саңа ейтидиған бир гепим бар, — деди. — Ейтиң, Устаз, — деди Шимон.

7:41  — Икки адәм бир кишигә қәриздар екән. Бири бәш йүз күмүч тәңгигә, йәнә бири болса, әллик күмүч тәңгигә қәриздар екән.

7:42  Һәр иккилисиниң қәризни қайтуруш имканийити йоқ екән. Шуңа қәриз егиси меһриванлиқ қилип, һәр иккилисиниң қәрзини кәчүрүм қипту. Сениңчә уларниң қайсиси қәриз егисини көпирәк яхши көриду? — дәп сориди һәзрити Әйса.

7:43  — Мениңчә көпирәк кәңчиликкә еришкини, — дәп җавап бәрди Шимон. — Тоғра ейттиң, — деди һәзрити Әйса.

7:44  Андин У һелиқи аялни көрситип, Шимонға: — Бу аялни көрдүңму? Өйүңгә кәлгинимдә, сән путлиримни жуюшқа су бәрмигән едиң. Бирақ у көз йеши билән путлиримни жуйди, чечи билән сүртүп қурутти.

7:45  Сән Мени һал-әһвал сорап, сөйүп күтүвалмиған едиң. Лекин у Мән киргәндин тартип путли­ри­мни сөйүватиду.

7:46  Сән меһманларға тәғдим қилинидиған яғни бешимғиму сүркимигән едиң. Бирақ у Мени һөрмәтләп, путлиримға әтир сүркәп қойди.

7:47  Қисқиси саңа ейтайки, униң нурғун гуналириниң һәммиси кәчүрүм қилинди. Шуңа униң Маңа көрсәткән меһир-муһәббити чоңқур. Лекин өзиниң гуналирини аз дәп ойлайдиғанлар кәчүрүм алғандиму, уларниң меһир-муһәббити аз болиду, — деди.

7:48  Андин һәзрити Әйса у аялға: — Гуналириң кәчүрүм қилинди, — деди.

7:49  Һәзрити Әйса билән бир дәстиханда олтарғанлар: «Һәтта киши­ләрниң гуналириниму кәчүрүм қилидиған бу Адәм зади кимду?» дейишти.

7:50  Һәзрити Әйса һелиқи аялға: — Маңа бағлиған ишәнчиң сени қутқузди. Аман бол! — деди.

Chapter 8

8:1  Узун өтмәй һәзрити Әйса Җәлилийә өлкисидики шәһәр, йеза-қишлақларға берип, Худаниң Падишалиғиға даир Хуш Хәвәрни тарқатти. Он икки шагиртиму Униң билән биргә барди.

8:2  Булардин башқа, йәнә җин вә кесәллик азаплиридин қутқузуп сақайтилған бәзи аялларму болуп, уларниң арисида, тенидин йәттә җин һайдап чиқирилған мәҗдәллик Мәрийәм,

8:3  Һирод ханниң сарай әмәлдари Хузаниң аяли Йоанна, Сузана вә башқа бир мунчә аялларму бар еди. Булар өз мал-мүлүклири билән һәзрити Әйса вә Униң шагирт­лириға ярдәмдә болди.

8:4  Халайиқ һәр қайси жутлардин һәзрити Әйса билән көрүшкили үзүлмәй келип туратти. Бир күни нурғун адәм жиғилғанда, һәзрити Әйса уларға төвәндики тәмсилни сөзләп бәрди:

8:5  — Бир дехан уруқ чачқили етизиға чиқипту. Чачқан уруқлириниң бәзилири чиғир йол үстигә чүшүп, кишиләрниң аяқ астида қапту вә қушларға йәм бопту.

8:6  Бәзилири асти ташлиқ топиға чүшүпту. Амма йәрдики нәмлик йетишмигәнликтин уруқлар үнүп чиққандин кейин қуруп кетипту.

8:7  Бәзилири тикәнләрниң арисиға чүшүпту. Майсилар тикәнләр билән бой талишип өсүпту. Бирақ нәтиҗидә тикәнләр майсиларни бесивапту.

8:8  Бәзилири болса үнүмлүк топиға чүшүп, убдан өсүп, йүз һәссиләп һосул берипту. Һәзрити Әйса жуқури аваз билән йәнә: — Бу сөзләрни қулиғиңларда чиң тутуңлар! — деди.

8:9  Кейин Униң шагиртлири Униңдин бу тәмсилниң мәнасини сориди.

8:10  Һәзрити Әйса уларға мундақ деди: — Худаниң Падишалиғиниң сирлири силәрниң билишиңларға берилди. Бирақ башқиларға кәлсәк, уларға тәмсилләр биләнла чүшәндүримән. Шуниң үчүн улар сөзүмни аңлисиму чүшәнмәйду. Бу әһвал Йәшая пәйғәмбәрниң дегинидәк болди: «Улар қарисиму көрмәйду, аңлисиму чүшәнмәйду».

8:11  Бу тәмсилниң мәнаси мундақ: — Уруқ Худаниң сөзидур.

8:12  Чиғир йолдики топиға чүшкән уруқлар шундақ кишиләргә тәмсил қилинғанки, улар Худаниң сөзини аңлисиму, уни қобул қилмайду. Шәйтан уларни ишәнч арқилиқ қутқузулмисун дәп, уларниң көңлидин Худаниң сөзини елип қечип кетиду.

8:13  Ташлиқ топиға чүшкән уруқлар Худаниң сөзини аңлиған һаман хошаллиқ билән қобул қилғанларға тәмсил қилинған. Улар буниңға бир мәһәл ишәнгән болиду, амма уларниң йилтизи болмиғанлиғи үчүн, бирәр мүшкүллүккә йолуқсила, бәрдашлиқ берәлмәйду.

8:14  Тикәнликкә чүшкән уруқларға кәлсәк, улар шундақ кишиләргә тәмсил қилинғанки, улар Худаниң сөзлирини аңлисиму, узун өтмәй көңлигә бу дунияниң әндишә, байлиқ вә һалавәтлириниң езиқтурушлири киривелип, Худаниң сөзини боғуветидудә, улар һосулсиз қалиду.

8:15  Үнүмлүк топиға чүшкән уруқлар болса, Худаниң сөзини аңлайдиған, уларни пак вә чин дилида чиң сақлайдиған, һосул бәргичә сәвир қилидиған кишиләрдур.

8:16  Һәзрити Әйса шагиртлириға йәнә: — Чирақни йеқип, уни бирәр нәрсә билән йепип қойидиған яки каривәтниң астиға йошуруп қойидиған киши йоқ, әлвәттә. Әксичә өйгә киргәнләр ениқ көрәлисун дәп, уни җәзмән чирақданниң үстигә қойиду.

8:17  Чүнки йепиқ қоюлған һәр қандақ нәрсә ашкарә болмай қалмайду. Йошурулған һәр қандақ нәрсә билинмәй қалмайду.

8:18  Шуниң үчүн Мениң Худаниң һәқиқити тоғрисида ейтқанлиримни көңүл қоюп аңлаңлар. Чүнки кимдә әқил-парасәт болса, униңға техиму көп берилиду. Лекин кимдә әқил-парасәт болмиса, өзидә бар дәп қаралғиниму елип кетилиду, — деди.

8:19  Һәзрити Әйсаниң аниси вә инилири Униң билән көрүшкили кәлди. Лекин адәм көп болғачқа, йениға келәлмигән еди.

8:20  Бир киши һәзрити Әйсаға: — Аниңиз вә инилириңиз Сиз билән көрүшимиз дәп, сиртта туриду, — деди.

8:21  — Худаниң сөзини аңлап, униңға әмәл қилғанларниң һәммиси Мениң анам вә ака-инилиримдур, — деди һәзрити Әйса көпчиликкә.

8:22  Бир күни һәзрити Әйса шагиртлири билән кемигә чүшүп, уларға: — Көлниң у қетиға барайли, — деди. Шуниң билән улар йолға чиқти.

8:23  Кемә кетиватқанда һәзрити Әйса ухлап қалди. Уштумтут қаттиқ боран чиқип, кемигә су тошуп, һәммиси интайин ховуп ичидә қалди.

8:24  Шагиртлар һәзрити Әйсани ойғитип: — Устаз, Устаз, ғәриқ болуш алдида туримиз! — деди. Һәзрити Әйса ойғинип, боран-чапқунға буйруқ қилған еди, боран тохтап, долқун пәсләп, һәммиси тиничланди. Андин У шагиртлириға бурулуп:

8:25  — Ишәнчиңлар нәгә кәтти? — деди. Шагиртлар һәм һәйран болуп, һәм қорқушуп, бир-биригә: — Бу Адәм зади кимду? Буйруқ қилса, һәтта боран вә долқунларму Униң гепини аңлайдикән һә! — дәп кетишти.

8:26  Һәзрити Әйса шагиртлири билән Җәлилийә көлиниң у четидики герасалиқлар турған йәргә барди.

8:27  Һәзрити Әйса қирғаққа чиқишиға, шәһәрдин кәлгән җин чаплашқан бири Униң алдиға кәлди. Бу адәм узундин бери кийим киймәй, өйдә турмай, гөр қилинидиған өңкүрләрдә яшатти.

8:28  У һәзрити Әйсани көрүши биләнла Униң айиғиға жиқилип: — Улуқ Худа Оғли Әйса, ишимға арилашма! Сәндин өтүнимәнки, мени қийнима! — дәп вақирап кәтти.

8:29  Униң бундақ дейишиниң сәвәви, һәзрити Әйса җинға униң тенидин чиқишини буйруған еди. Җин бу адәмни узун вақит илкигә еливалған еди. Хәлиқ бу адәмни көп қетим зәнҗир-кишәнләр билән бағлап, қамап қойған болсиму, у уларни үзүп қечип чиқип, җин тәрипидин чөл-баяванларға елип кетиләтти.

8:30  Һәзрити Әйса бу адәмдин: — Исмиң немә? — дәп сориди. — Исмим «Миңлиған», — дәп җавап бәрди бу адәмни сөзлити­ватқан җин. Чүнки бу адәмгә миңлиған җинлар чаплишивалған еди.

8:31  Улар һәзрити Әйсаға өзлирини шәйтанға тәйярланған теги йоқ һаңларға сүргүн қилмаслиғини өтүнүп ялвурди.

8:32  Шу әтраптики тағ бағрида чоң бир топ тоңғуз падиси озуқли­нип жүрәтти. Җинлар һәзрити Әйсаға ялвуруп, тоңғузларниң тенигә кирип кетишигә иҗазәт беришини тәләп қилди. Һәзрити Әйса иҗазәт бәрди.

8:33  Җинлар һелиқи адәмниң тенидин чиқип, тоңғуз­ларға чаплишивалди. Пүтүн тоңғуз падиси терә-перәң болуп, жүгригән пети ярдин чүшүп, көлгә ғәриқ болди.

8:34  Бу һални көргән тоңғуз баққучилар бу йәрдин қечип, шәһәр- йезиларда бу хәвәрни тарқатти.

8:35  У йәрдики кишиләр зади немә иш болғанлиғини көргили бу йәргә келишти. Улар һәзрити Әйсаниң алдиға келип, тенидин җинлар чиқип кәткән һелиқи адәмниң кийим­лирини кийип, әс-һоши җайида һалда һәзрити Әйсаниң алдида олтарғанлиғини көрүп, қорқуп кетишти.

8:36  Бу мөҗүзини көргәнләр һелиқи кишиниң сақийиш җәриянини көпчиликкә сөзләп бәрди.

8:37  Шу йәрдики кишиләр һәзрити Әйсаниң у йәрдин кетишини тәләп қилишти. Чүнки улар интайин қорқушқан еди. Шуңа һәзрити Әйса кемигә чүшүп, қайтип кәтмәкчи болди.

8:38  Тенидин җинлар чиқип кәткән һелиқи киши һәзрити Әйсаға: — Мәнму Сиз билән биллә кетәй, — дәп ялвурди. Лекин һәзрити Әйса униңға:

8:39  — Өйүңгә қайтип берип, Худаниң саңа нәқәдәр чоң ишларни қилип бәргәнлигини йәткүзгин, — деди. У адәм қайтип берип, пүтүн шәһәрни арилап, һәзрити Әйса өзигә қилип бәргән чоң ишларни һәммисигә йәткүзди.

8:40  Һәзрити Әйса көлниң бу қетиға қайтип кәлгинидә, халайиқ Уни қарши елишти. Чүнки һәммиси Униң қайтип келишини күтүп туратти.

8:41  Қарши алғили чиққанлар ичидә мәлум бир ибадәтханиниң җавапкәр адәмлиридин бири болған Яирму бар еди. У һәзрити Әйсаниң айиғиға жиқилип, өйигә тәклип қилип ялвурди.

8:42  Чүнки униң он икки яшлиқ ялғуз қизи өлүп кетиш алдида туратти. Һәзрити Әйса у йәргә барғинида, кишиләр Униң әтрапиға зич олишивалди.

8:43  Топниң ичидә хун тәврәш кесилигә гириптар болғи­ниға он икки жил болған бир аялму бар еди. У бар пулини тевипларға хәшләп түгәткән болсиму, һеч ким уни сақайталмиған екән.

8:44  У һәзрити Әйсаниң арқа тәрипидин келип, Униң чапининиң пешини силап қоюведи, хун шу ан тохтиди.

8:45  — Пешимни тутқан ким? — дәп сориди һәзрити Әйса. Көпчилик «Тутмидуқ», дейишти. — Устаз, төрт әтрапиңизниң һәммиси адәм, улар Сизни қистап туруватмамду? — деди Петрус.

8:46  Лекин һәзрити Әйса: — Яқ! Бирси қәстән пешимни тутти. Чүнки вуҗудумдин күч-қудрәт­ниң чиқип кәткинини сәздим, — деди.

8:47  Һелиқи аял һәзрити Әйса­ниң сезип қалғанлиғини билип, титригән һалда Униң алдиға келип, айиғиға жиқилди вә көпчиликкә өзиниң һәзрити Әйсаниң пеши­ни немишкә тутқанлиғини һәм шу ан сақийип кәткәнлигини ейтти.

8:48  — Қизим, ишәнчиң сени сақайтти! Теч-аман бол, — деди һәзрити Әйса униңға.

8:49  Һәзрити Әйса бу сөзни қиливатқанда, ибадәтхана җавапкәриниң өйидин кәлгән бири Яирға: — Қизиң өлүп кәтти. Әнди Устазни аварә қилмайли, — деди.

8:50  Буни аңлиған һәзрити Әйса Яирға: — Қорқмиғин! Маңа ишәнгин! У сақийип кетиду, — деди.

8:51  Һәзрити Әйса Яирниң өйигә барғанда, Петрус, Юһанна, Яқуп вә қизниң ата-анисидин башқа кишиләрниң Өзи билән биллә өйгә киришигә рухсәт қилмиди.

8:52  У йәрдикиләр қизға һаза тутуп жиға-зар қилишивататти. Һәзрити Әйса уларға: — Болди, жиғлимаңлар! Қиз өлмиди, ухлап қапту! — деди.

8:53  Бирақ халайиқ Уни мәсқирә қилди. Чүнки қизниң аллиқачан җан үзгәнлигидин уларниң хәвири бар еди.

8:54  Лекин һәзрити Әйса қизниң қолидин тартип: — Балам, орнуңдин тур, — дәп чақирди.

8:55  Қизниң роһи тенигә қайтип келип, у дәрһал орнидин турди. Һәзрити Әйса уларға қизниң қосиғиға бир нәрсә беришни буйриди.

8:56  Қизниң ата-аниси наһайити һәйран қелишти. Лекин һәзрити Әйса уларға бу ишни һеч кимгә ейтмаслиқни тапилиди.

Chapter 9

9:1  Һәзрити Әйса он икки шагиртини чақирип, уларға һәр қандақ җинни һайдаш, кесәлләрни сақайтиш қудрити вә һоқуқини бәрди.

9:2  Андин уларни Худаниң Падишалиғи һәққидики Хуш Хәвәрни тарқитиш вә кесәлләрни сақайтишқа әвәтти.

9:3  У шагиртлириға: — Силәр сәпәрдә һеч нәрсә алмаңлар, нә һаса, нә хурҗун, нә нан, нә пул еливалмаңлар, һәтта бирәр артуқ көйнәкму еливалмаңлар.

9:4  Бир жутқа барғиниңларда, қайси өйдә қарши елинсаңлар, у йәрдин кәткичә шу өйдила туруңлар.

9:5  Әгәр бирәр йәрдики кишиләр силәрни қарши алмиса, у йәрдин кәткиниңларда уларни агаһландуруш үчүн айиғиңлардики топини қеқиветиңлар, — деди.

9:6  Шагиртлар йолға чиқип, һәммә йеза-қишлақларни арилап Хуш Хәвәрни тарқитип, кесәлләрни сақайтти.

9:7  Җәлилийәдики Һирод хан һәзрити Әйсаниң ишлиридин хәвәр тепип, гаңгирап қалди. Чүнки бәзиләр: «Бу ишларни қиливатқан киши Йәһия пәйғәмбәр екән. У тирилипту!» десә,

9:8  йәнә бәзиләр: «Бурун әҗайип мөҗүзиләрни яратқан Илияс пәйғәмбәр яки башқа қедимки пәйғәмбәрләрдин бири қайтидин тирилипту!» дәтти.

9:9  «Мән Йәһияниң каллисини алдурған едим, әнди бу гәпләрни аңлаватимән. Бу ишларни қиливатқан киши зади кимдур?» деди Һирод хан. Шуниң үчүн у һәзрити Әйса билән көрүшүшниң йолини издиди.

9:10  Он икки шагирт қайтип келип, өзлириниң қилған һәммә ишли­рини һәзрити Әйсаға мәлум қилди. Һәзрити Әйса башқиларға уқтур­май уларни Бәйтсайда дегән йезиға елип маңди.

9:11  Бирақ буниңдин хәвәр тапқан халайиқму Униңға әгишип кәлди. Һәзрити Әйса уларни қарши елип, уларға Худаниң Падишалиғиға даир ишларни чүшән­дүрди вә кесили барларни сақайтти.

9:12  Күн олтарғили аз қалғанда, он икки шагирти һәзрити Әйсаниң алдиға келип: — Халайиқни тарқитивәткән болсиңиз, улар әтраптики йеза-қишлақларға берип тамақ йесун вә қонғидәк җай тапсун. Чүнки бу хали җай екән, — деди.

9:13  Лекин һәзрити Әйса: — Уларға өзәңлар тамақ бериңлар, — деди. — Биздә пәқәтла бәш нан билән икки белиқ бар. Тамақ сетивелип әкелип бериңлар демәкчимусиз? — дейишти улар һәйран болуп.

9:14  Чүнки шу йәрдә жиғилған әрләрниңла сани тәхминән бәш миңчә бар еди. Һәзрити Әйса уларға: — Халайиқ әлликтин-әлликтин бөлүнүп олтарсун, — деди.

9:15  Шагиртлар көпчиликни һәзрити Әйсаниң дегини бойичә олтарғузди.

9:16  Һәзрити Әйса бәш нан билән икки белиқни қолиға елип, асманға қарап Худаға шүкүр ейтти. Андин нанларни уштуп, көпчиликкә тарқитип бериш үчүн шагиртлириға бәрди.

9:17  Һәммиси йәп тойди. Шагиртлири ешип қалған нан билән белиқниң парчи­лирини жиғиведи, он икки севәт чиқти.

9:18  Бир күни һәзрити Әйса Өзи ялғуз дуа қиливататти. Униң йенида шагиртлирила бар еди. Һәзрити Әйса улардин: — Халайиқ Мени ким дәп билидикән? — дәп сориди.

9:19  — Бәзиләр Сизни чөмүлдүргүчи Йәһия дәйду, бәзиләр Илияс пәйғәмбәр дәйду вә йәнә бәзиләр башқа қедимки пәйғәмбәрләрдин бири тирилипту дәйду, — дәп җавап бәрди шагиртлар.

9:20  Һәзрити Әйса улардин: — Силәрчу? Силәр Мени ким дәп билисиләр? — дәп сориди. — Сиз Худа тайинлиған Қутқазғучи-Мәсиһ екәнсиз, — дәп җавап бәрди Петрус.

9:21  — Һазир бу ишни һеч кимгә ейтмаңлар, — дәп буйриди һәзрити Әйса уларға,

9:22  — чүнки Инсан Оғли нурғун азап-оқубәт тартиши керәк. Ақсақаллар, алий роһанийлар вә Тәврат устазлири Уни рәт қилип өлтүргүзиду. Лекин Уни өлтүрсиму, У үчинчи күни тирилиду.

9:23  Һәзрити Әйса көпчиликкә йәнә мундақ деди: — Кимду-ким Маңа әгишишни халиса, өз хаһишидин ваз кечип, өзиниң чапрас яғичини көтирип, һәр күни Маңа әгәшсун.

9:24  Чүнки өзи үчүнла яшайдиғанлар әксичә һаятидин мәһрум болиду. Бирақ өз хаһишидин ваз кечип, Мениң үчүн яшайдиғанлар һаятини сақлалайду.

9:25  Бир адәм пүтүн дунияға егә болуп һаятидин мәһрум қалса, буниң немә пайдиси болсун?!

9:26  Әгәр кимду-ким Мәндин вә Мениң сөзлиримдин номус қилса, Инсан Оғли болған Мән Өзәмниң, Атамниң вә муқәддәс периштәләрниң шан-шәриви ичидә қайтип кәлгинимдә, униңдин номус қилимән.

9:27  Билип қоюңларки, бу йәрдә турғанларниң бәзилири Худаниң Падишалиғини көрмигичә өлмәйду.

9:28  Тәхминән сәккиз күндин кейин һәзрити Әйса Петрус, Юһанна вә Яқупни елип, дуа қилиш үчүн таққа чиқти.

9:29  Һәзрити Әйса дуа қиливатқинида, Униң йүзи өзгәрди. Кийимлири аппақ болуп, чақмақ­тәк чақниди.

9:30  Тосаттин Муса пәйғәмбәр вә Илияс пәйғәмбәр пәйда болуп, Униң билән сөзлишишкә башлиди.

9:31  Улар Худаниң парлақ нури ичидә аян болуп, һәзрити Әйса билән Униң Худаниң ирадисини әмәлгә ашуруш йолида Йерусалимда қурван болидиғанлиғи тоғрисида сөһбәтләшти.

9:32  Петрус вә униң қериндашлирини уйқа басқан еди. Улар ухлап ойғанғанда, һәзрити Әйсаниң парлақ нурини вә Униң билән биллә турған Муса пәйғәмбәр вә Илияс пәйғәмбәрни көрди.

9:33  Бу икки пәйғәмбәр һәзрити Әйсадин айрилидиған вақитта, Петрус өзиму туймиған һалда һәзрити Әйсаға: — Устазим, бу йәрдә болғинимиз немә дегән яхши! Бири Сизгә, бири Муса пәйғәмбәргә, йәнә бири Илияс пәйғәмбәргә дәп, бу йәргә үч кәпә ясайли, — деди.

9:34  Петрус гәп қиливатқанда, бир булут пәйда болуп, уларни қапла­валди. Шагиртлар булут ичидә қалғинида қорқушуп кәтти.

9:35  Туюқсиз булуттин Худаниң авази аңлинип: — Бу Мениң Оғлум, Мениң таллиғиним. Униң сөзигә қулақ селиң­лар! — деди.

9:36  Аваз тохтиғандин кейин, улар һәзрити Әйсаниң Өзи ялғуз қал­ғанлиғини көрди. Шагиртлар бу ишни узун вақитқичә һеч кимгә ейтмиди.

9:37  Әтиси һәзрити Әйса үч шагирти билән биллә тағдин чүшкән вақтида, нурғун кишиләр Уни қарши алғили чиқти.

9:38  Топниң ичидин бири туюқсиз вақирап: — Устаз, оғлумға көңүл бөлгәйсиз, у бирла бала еди!

9:39  Униңға дайим бир җин чаплишивелип, өзичила вақирап-җақирап кетиду. Бәзидә пүтүн бәдини тартишип қелип, ағзидин ақ көпүк келиду. Җин уни дайим қийнап арам бәрмәйду.

9:40  Шагиртлириңиздин бу җинни һайдаветишни өтүнүп сориған едим, бирақ уларниң қоллиридин кәлмиди, — деди.

9:41  — Әй етиқатсиз вә бузулған әвлат! Мән силәр билән биллә болуп, силәрниң йәнила Маңа ишәнмигәнлигиңларға йәнә қачанғичә бәрдашлиқ берәй? — деди һәзрити Әйса. Андин һелиқи кишигә: — Балаңни елип кәл, — деди.

9:42  Бала келиватқанда, җин уни йәргә жиқитип, пүтүн бәдинини тартиштурувәтти. Бирақ һәзрити Әйса җинни һайдаветип, балини сақайтти вә уни атисиға тапшуруп бәрди.

9:43  Көпчилик Худаниң күч-қудритигә һәйран болушти. Көпчилик һәзрити Әйсаниң қилған пүтүн ишлириға һәйран болуп турғанда, һәзрити Әйса шагиртлириға:

9:44  — Аңлап қоюңлар, бирсиниң сатқунлуғи билән, Инсан Оғли башқиларниң қолиға тапшуруп берилиду, — деди.

9:45  Бирақ улар бу сөзниң мәнасини чүшинәлмиди. Чүнки буниң мәнаси қәстән йошурулған еди. Улар Униңдин бу сөзниң тегини сорашқиму петиналмиди.

9:46  Шагиртлар зади кимниң әң улуқ екәнлигини өз ара талаш-тартиш қилишивататти.

9:47  Уларниң немә ойлаватқанлиғини билгән һәзрити Әйса кичик бир балини йенида турғузуп,

9:48  шагиртларға: — Ким Мени дәп, бундақ кичик балини қобул қилса, Мени қобул қилған болиду. Мени қарши алса, Мени Әвәткүчини қарши алған болиду. Араңларда өзини әң төвән тутқини Худаниң нәзәридә әң улуқ болиду, — деди.

9:49  Юһанна һәзрити Әйсаға: — Устаз, Сизниң намиңиз билән җинларни һайдаватқан бирсини көрдуқ. Лекин у бизгә охшаш Сизгә әгәшмигәнлиги үчүн, биз уни тосидуқ, — деди.

9:50  — Уни тосимаңлар. Чүнки силәргә қарши турмиғанлар силәрни қоллиғанлардур, — деди һәзрити Әйса униңға.

9:51  Һәзрити Әйса өлүп, андин тирилип, асманға елип кетилидиған күнгә аз қалғанда, Йерусалимға беришни қәтъий қарар қилди.

9:52  Буниң үчүн У алдин-ала адәм әвәтти. Улар Самарийә өлкисидики бир йезиға келип, һәзрити Әйсаниң келиши үчүн тәйярлиқ қилишқа киришти.

9:53  Бирақ самарийәликләр һәзрити Әйсани «Йерусалимға ибадәт қилишқа баридикән», дәп қарши алмиди.

9:54  Униң шагиртли­ридин Яқуп билән Юһанна бу әһвални көрүп: — Әй Рәббим, уларни көйдүрүветиш үчүн асмандин от яғдурушни өтүнсәк қандақ дәйсиз? — деди.

9:55  Лекин һәзрити Әйса бурулуп уларни әйиплиди.

9:56  Андин улар баш­қа бир йезиға кәтти.

9:57  Улар йолда кетиватқанда, бир киши һәзрити Әйсаға: — Сиз қәйәргә бармаң, мән Сизгә әгишип маңимән, — деди.

9:58  Бирақ һәзрити Әйса: — Түлкиниң өңкүри, қушниң угиси бар. Бирақ Инсан Оғлиниң бешини қойғидәк йериму йоқ, — деди униңға.

9:59  У йәнә башқа бир кишигә: — Маңа әгәшкин, — деди. Бирақ һелиқи киши банә көрситип: — Устаз, атам өлүп уни йәрликкә қойғичә күтүп, андин Сизгә әгишәйчу, — деди.

9:60  — Өлгәнләрни роһи өлүкләр өзлири йәрликкә қойсун! Сән болсаң, берип Худаниң Падишалиғиға даир Хуш Хәвәрни тарқат, — деди һәзрити Әйса униңға.

9:61  Йәнә бирси: — Әй Устаз, мән Сизгә әгәшмәкчимән. Бирақ авал өйүмгә берип, өйдикиләр билән хошлишип келәй, — деди.

9:62  — Қош һайдаветип, тохтимай кәйнигә қарайдиған адәмдәк, бурун­қи һаятиңлардин меһриңларни үзәлмисәңлар, Худаға хизмәт қилишқа лайиқ болмайсиләр, — деди һәзрити Әйса униңға.

Chapter 10

10:1  Шу ишлардин кейин һәзрити Әйса шагиртлардин йәнә йәтмиш иккини таллап, Өзи бармақчи болған шәһәр-йезиларға икки-иккидин әвәтти.

10:2  Улар йолға чиқиштин бурун һәзрити Әйса мундақ деди: — Қутқузулушқа интилидиғанлар мол һосулдәк көп, бирақ һосул­ни елиш үчүн ишләйдиғанлар аз екән. Һосулниң Егиси болған Худа­дин көпирәк ишчи әвәтип, һосулни жиғивелишни тиләңлар.

10:3  Әнди йолға чиқиңлар. Мән силәрни қозиларни бөриләрниң арисиға әвәткәндәк әвәтимән.

10:4  Пул халта, хурҗун вә аяқму алмаңлар. Йолда кишиләр билән көрүшкәндә параңлишишқиму тохтимаңлар.

10:5  Қайси өйгә кирсәңлар, алди билән: «Аиләңләргә Худадин аманлиқ тиләймән!» дәңлар.

10:6  У өйдә Худадин келидиған аманлиқни сөйгүчи болса, тилигән аманлиғиңлар униңға мәнсүп болиду. Әгәр болмиса, тилигән аманлиғиңлар өзәңларға яниду.

10:7  У өйдин бу өйгә йөткилип жүрмәңлар, бәлки чүшкән өйдә туруңлар вә өйдикиләрниң бәрги­нини йәңлар, чүнки хизмәткар кимгә хизмәт қилса, шуниңдин иш һәққи елишқа һәқлиқ.

10:8  Бирәр шәһәргә барғиниңларда, бирси силәрни қарши елип, алдиңларға немә қойса, шуни йәңлар.

10:9  У шәһәрдики кесәлләрни сақайтиңлар вә у йәрдики кишиләргә: «Худаниң Падишалиғи силәргә намайән болуш алдида туриду!» дәңлар.

10:10  Бирақ бирәр шәһәргә барғиниңларда, у йәрдики кишиләр силәрни қарши алмиса, көпчилик алдида:

10:11  «Худадин келидиған җазаға өзәңларниң җавапкәр болидиғанлиғиңларни билдүрүш үчүн биз шәһириңларниң айиғимизға қонған тописиниму қеқип чүшириветимиз!» дәп агаһ­ландуруңлар вә уларға «Билишиңлар керәкки, Худаниң Падишалиғи силәргә расттинла намайән болған еди!» дәңлар.

10:12  Билип қоюңларки, у шәһәрдикиләрниң қиямәт күни тартидиған җазаси Содом шәһи­ридики яман кишиләрниң тартидиған җазасидинму еғир болиду.

10:13  — Һалиңларға вай, әй қоразинлиқлар! Һалиңларға вай, әй бәйтсайдалиқлар! Силәр үчүн яратқан мөҗүзилиримни Тир вә Сидон дегән ятлар шәһәрлиридә яратқан болсам, у йәрдики хәлиқ бурунла мәйүсләнгән һалда матиға йөгинип, күлгә милинип гуналириға товва қилған болатти.

10:14  Қиямәт күни Худаниң силәргә беридиған җазаси, Тир вә Сидондикиләрниңкидинму еғир болиду.

10:15  Әй кәпәрнаһум­луқлар! Асманға чиқмақчимидиңлар? Әксичә дозаққа ташлинисиләр!

10:16  Һәзрити Әйса шагиртлириға йәнә: — Кимду-ким силәрниң сөзүңларға кирсә, Мениң сөзүмгә киргән болиду. Кимду-ким силәрни рәт қилса, Мениму рәт қилған болиду. Мени рәт қилғанлар Мени Әвәткүчиниму рәт қилған болиду, — деди.

10:17  Һелиқи йәтмиш икки шагирт хошал-хорам һалда қайтип келип: — Әй Рәббимиз! Биз Сизниң намиңиздин буйруқ қилған едуқ, һәтта җинларму бизгә бойсунуп, чиқип кетишти! — дәп мәлум қилди.

10:18  Һәзрити Әйса уларға: — Шундақ! Шәйтанниң асмандин чақмақтәк тез чүшкәнлигини көрдүм.

10:19  Қулақ селиңлар! Мән силәргә илан-чаяндәк шәйтанни аяқ астиңларда янчип ташлалайдиған, униң барлиқ күч-қудритини бесип чүшидиған һоқуқ бәрдим. Силәргә һеч қандақ нәрсә зиян йәткүзәлмәйду.

10:20  Лекин силәр җинларниң бойсунғанлиғи биләнла хошал болуп кәтмәңлар, бәлки Худаниң намиңларни асмандики һаятлиқ дәптиригә язғанлиғиға хошал болуңлар, — деди.

10:21  Бу чағда һәзрити Әйса Муқәддәс Роһниң тәсири билән хурсән­ликкә чөмгән һалда мундақ деди: — Пүтүн аләмниң Егиси болған әй Атам! Сән бу һәқиқәтләрни өзини әқиллиқ, билимлик чағлайдиған кишиләрдин йошуруп, кичик балилардәк сәби кишиләргә ашкарилиғанлиғиң үчүн, Саңа мәд­һийи­ләр ейтимән. Шундақ, Ата, Сениң Өз хаһишиң әйнә шу еди.

10:22  Һәзрити Әйса әтрапидикиләргә: — Атам һәммини Маңа ата қилди. Мениң Кимлигимни Атамдин башқа һеч ким билмәйду. Атамниң Кимлигиниму Мән вә Мән Өзәм ашкарилашни халайдиған кишиләрдин башқа һеч ким билмәйду, — деди.

10:23  Андин һәзрити Әйса шагиртлириға қарап, астағина: — Көргән ишларни көрәлигәнлигиңлар үчүн нәқәдәр бәхитликсиләр!

10:24  Билип қоюңларки, бурунқи нурғун пәйғәмбәрләр вә падишалар силәр көргән вә аңлиғанларни көрүшни вә аңлашни арзу қилған болсиму, мурадиға йетәлмиди, — деди.

10:25  Тәврат устазлиридин бири һәзрити Әйсани синимақчи болуп: — Устаз, мән қандақ қилсам мәңгүлүк һаятқа еришәләймән? — дәп сориди.

10:26  — Тәврат қанунида немә дейилгән? Буни өзиңиз қандақ чүшән­дүрисиз? — дәп сориди һәзрити Әйса.

10:27  Һелиқи киши мундақ җавап бәрди: — «Пәрвәрдигариң болған Худани пүтүн қәлбиң, пүтүн җениң, пүтүн күчүң вә пүтүн зеһниң билән сөйгин»; буниңдин қалса, «Хошнаң­ни өзәңни сөйгәндәк сөй».

10:28  — Тоғра җавап бәрдиңиз. Мана шундақ қилсиңиз, мәңгү яшайсиз, — деди һәзрити Әйса униңға.

10:29  У киши өзиниң соал соришиниң йоллуқ екәнлигини билдүрүш үчүн, һәзрити Әйсадин чүшәндүрүш тәләп қилип: — Мениң сөйүшкә тегишлик хошнилирим кимләр? — дәп сориди.

10:30  Һәзрити Әйса мундақ деди: — Бир адәм Йерусалимдин Ериха шәһиригә келиветип, йолда қарақчиларға учрап қапту. Қарақчилар униң кийим-кечәклирини салдурувелип, уни уруп, чала өлүк қилип, ташлап кетипту.

10:31  Узун өтмәй, бир йәһудий роһаний шу йолдин келиветип, һелиқи адәмни көрүп, писәң қилмай йолниң у чети билән меңип өтүп кетипту.

10:32  Шуниңдәк мәркизий ибадәтханида ишләйдиған лавий қәбилисидин болған бир хизмәтчиму бу йәргә кәлгәндә, у бечарә адәмни көрүп, кари болмай йолниң у чети билән меңип өтүп кетипту.

10:33  Лекин йәһудийлар яман көридиған Самарийәдин кәлгән бир капир бу йәрдин өтүп кетиветип, уни көрүпла ич ағритипту

10:34  вә алдиға берип, яғ вә шарап билән җараһитини жуюп, теңип қоюпту, андин уни өз ешигигә миндүрүп, бир меһманханиға елип берип, у йәрдә һалидин хәвәр апту.

10:35  Әтиси меһманханиниң ғоҗайиниға икки күмүч тәңгә берип: «Униңға қарап қоюң, артуқ чиқими бар болса, қайтишимда төләймән», дәпту.

10:36  Һәзрити Әйса һелиқи устаздин: — Сизчә, бу үч адәм ичидә қайсиси қарақчиларға йолуққан һелиқи кишигә хошнидарчилиқни йәткүзгән? — дәп сориди.

10:37  — Униңға меһриванлиқ қилған һелиқи киши, — дәп җавап бәрди у. — Ундақ болса, сизму берип, башқиларға шундақ қилиң, — деди һәзрити Әйса униңға.

10:38  Һәзрити Әйса шагиртлири билән биллә сәпирини давамлаш­туруп, бир йезиға кәлди. У йәрдә Марта исимлиқ бир аял Уни өйигә тәклип қилди.

10:39  Мартаниң Мәрийәм исимлиқ бир сиңлиси бар еди. У һәзрити Әйсаниң айиғи тәрәптә олтирип, тәлимини аңлавататти.

10:40  Өйдики ишларниң көплүгидин пайпетәк болуп жүргән Марта һәзрити Әйсаниң алдиға келип: — Әй Рәббим, сиңлим Мәрийәм шунчә көп ишларни маңила ташлавәтти, уни маңа ярдәмләштүргәйсиз! — деди.

10:41  Бирақ һәзрити Әйса униңға мундақ җавап бәрди: — Әй Марта, сән артуқ ишларға баш қатуруп аварә болуп жүрүва­тисән.

10:42  Бирақ бирла муһим иш бар. Мәрийәм шу яхши ишни тал­лавалди. Буни һеч ким униңдин тартивалалмайду.

Chapter 11

11:1  Бир күни һәзрити Әйса бир йәрдә дуа қиливататти. Дуа аяқлаш­қандин кейин шагиртлиридин бири Униңға: — Әй Рәббим, Йәһия пәйғәмбәр өз шагиртлириға үгәткинидәк, Сизму бизгә дуа қилишни үгитип қойсиңиз, — деди.

11:2  Һәзрити Әйса җавап берип мундақ деди: — Дуа қилғиниңларда, мундақ дәңлар: «Әй Атимиз, Сениң намиң улуқланғай. Падишалиғиң йәр йүзидиму намайән болғай.

11:3  Күндилик йемәклигимизни бәргәйсән.

11:4  Бизгә гуна қилған һәр кимни кәчүргинимиздәк, Сәнму гуналиримизни кәчүргәйсән. Бизни аздурулушлардин сақлап қалғайсән».

11:5  Һәзрити Әйса сөзини давам қилип шагиртлириға мундақ деди: — Әгәр йерим кечидә достуңниң өйигә берип, «Бурадәр, маңа үч нан берип тур,

11:6  өйүмгә бир достум сәпәр билән кәлгән еди, өйдә уни күткидәк бир нәрсә қалмапту» десәң,

11:7  достуң өйиниң ичидә туруп, «Мени аварә қилма, ишик тақақлиқ, балилар, һәммимиз йетип қалдуқ. Хапа болма!» дәп җавап бериши мүмкинму?

11:8  Яқ, у достлуқ­ниң йүзини қилмиған тәғдирдиму, сениң тартинмастин қайта-қайта ялвурушуң сәвәвидин болсиму, орнидин туруп, сориған нәрсәңни чоқум бериду.

11:9  Шуниңға охшаш, силәр дуа қилип тиләңлар, Худа тилигиниңларни бериду. Издәңлар, таписиләр. Ишикни қеқиңлар, ечилиду.

11:10  Чүнки тилигәнләр чоқум еришиду, издигәнләр чоқум тапиду, ишикни қаққанларға ишик чоқум ечилиду.

11:11  Силәр белиқ тәләп қилған оғлуң­ларға илан берәттиңларму?

11:12  Тухум тәләп қилса, чаян берәттиңларму?

11:13  Гунакар болған силәр пәрзәнтлириңларға яхши нәрсиләрни беришни билгән йәрдә, асмандики Атаңлар тилигәнләргә Муқәддәс Роһини илтипат қилмасму?

11:14  Бир күни һәзрити Әйса бир адәмни кекәч қилип қойған җин­ни униң тенидин һайдап чиқарди. Шуниң билән кекәч зуванға кәлди. Көпчилик буниңға интайин һәйран болушти.

11:15  Бирақ бәзи кишиләр: «У җинларни уларниң башлиғи болған шәйтанға тайинип һайдаве­тиду», деди.

11:16  Йәнә бәзиләр Униң Худа тәрипидин әвәтилгәнлигини синап беқиш мәхситидә, Униңдин бир карамәт көрситишни тәләп қилди.

11:17  Уларниң немә ойлаватқанлиғини билгән һәзрити Әйса мундақ деди: — Әгәр бир дөләттикиләр икки груһқа бөлүнүп соқушса, у дөләт гумранлиққа йүз тутиду. Бир аилидикиләр өз ара җедәл-маҗра қилиш­са, у аилиму вәйран болиду.

11:18  Шуниңға охшаш, шәйтан өз башқурушида болған җинлар билән соқушса, униң падишалиғи қандақму пут тирәп туралисун? Силәр Мени «Җинларни шәйтанға тайинип һайдайдикән», дәйсиләр.

11:19  Әгәр дәрвәқә шундақ болса, силәрниң әгәшкүчилириңлар җинларни һайдашта кимгә таянди?! Ейтқанлириңларниң хата екәнли­гини өз әгәшкүчилириңлар дәлилләп бериду!

11:20  Әмәлиятта Мән Худа­ниң күч-қудритигә тайинип җинларни һайдавәттим. Бу Худаниң Падишалиғиниң араңларда намайән болғанлиғини испатлайду.

11:21  Әгәр толуқ қуралланған қавул адәм өз өйини қоғдап турса, униң мал-мүлки бехәтәр болиду.

11:22  Лекин униңдин қавул бири һуҗум қилип уни йәңсә, униң таянған қураллирини тартивалиду вә мал-мүлүклирини олҗиға елип, өз адәмлиригә тарқитип бериду.

11:23  Мән билән бир йолда маңмиғанлар, Маңа қарши турғучилардур. Маңа жиғивелишқа ярдәм бәрмигәнләр тозутувәткүчиләрдур.

11:24  Җин бирәр адәмниң тенидин һайдаветилгәндин кейин, қурғақ далаларни арилап чиқип, туридиған җай издәйду. Тапалмиғандин кейин, «Илгирики өйүмгә қайтай!» дәйду.

11:25  Шуниң билән җин у адәм­ниң тенигә қайтип келип, һелиқи адәмниң дилиниң пакиз тазилинип рәтләнгән өйдәк болуп қалғанлиғини байқайдудә,

11:26  өзидинму бетәр йәттә җинни башлап кирип биллә туриду. Буниң билән һелиқи адәмниң кейинки һали бурунқидинму яманлишип кетиду.

11:27  Һәзрити Әйса бу гәпләрни қиливатқанда, көпчилик арисида бир аял жуқури авазда: — Сизни туғуп, беқип чоң қилған аял нәқәдәр бәхитлик һә! — деди.

11:28  — Худаниң сөзини аңлап, униңға бойсунидиған киши униң­динму бәхитлик! — деди һәзрити Әйса.

11:29  Шу чағда һәзрити Әйсаниң әтрапиға нурғун адәм олишивалған еди. У Өзидин карамәт көрситишни тәләп қилған кишиләргә мундақ деди: — Бу заманниң адәмлири немә дегән осал! Улар карамәт көрсәт дәпла туриду. Бирақ силәргә Юнус пәйғәмбәрниң карамитидин башқа көрситидиған иккинчи карамәт йоқ.

11:30  Юнус пәйғәмбәрдә йүз бәргән ишлар Нинәви шәһиридики хәлиққә бир мөҗүзилик аламәт болғиниға охшаш, Мәндә — Инсан Оғлида йүз беридиған ишларму бу әвлатқа йәнә шундақ мөҗүзилик аламәт болиду.

11:31  Қиямәт күни Әрәпстандики Шәба падишалиғиниң аял падишаси орнидин туруп, силәрниң үстүңлардин шикайәт қилиду. Чүнки у падиша Сулайманниң әқиланә сөзлирини аңлаш үчүн, узун йолларни бесип кәлгән. Мана һазир бу йәрдә падиша Сулаймандинму Улуғи бар.

11:32  Қиямәт күни Нинәви шәһиридики хәлиқму қопуп, силәрниң үстүңлардин шикайәт қилиду. Чүнки улар Юнус пәйғәмбәрниң тәлимини аңлап, яман йолдин қайтқан. Бирақ бу йәрдә Юнус пәйғәм­бәрдинму улуқ Бирси силәрни яман йолдин қайтишқа чақирса, қулақ салмидиңлар.

11:33  — Һеч ким чирақни йеқип, уни көрүнмәс йәргә яки дас астиға йошуруп қоймайду. Әксичә өйгә киргәнләр ениқ көрәлисун дәп, уни чирақданниң үстигә қойиду, әлвәттә.

11:34  Силәрниң көзүңлар тениңларниң чириғидур. Әгәр көзүңлар яхши болса, йәни көзүңлар Худада болса, пүтүн вуҗудуңлар йоруқлуқ билән толиду. Әгәр көзүңлар яман болса, пүтүн вуҗудуң­ларни қараңғулуқ басиду.

11:35  Шуниң үчүн һошияр болуңларки, вуҗудуң­лардики «йоруқлуқ» йоруқлуқ әмәс, қараңғулуқ болмисун. Һаятиңлардики «Йоруқлуқниң» йоруқлуқ әмәс, бәлки қараңғулуқ болуп қелишиға диққәт қилиңлар.

11:36  Әгәр пүтүн вуҗудуңлар йоруқлуқ билән толуп, униңда қараңғулуқтин қилчә әсәр болмиса, худди нурлуқ чирақ силәрни йорутуп турғандәк, һаятиңлар пүтүнләй йоруқлуқта болиду.

11:37  Һәзрити Әйса сөзлирини аяқлаштурғандин кейин, бир пәрисий Уни өйигә тамаққа тәклип қилди. Һәзрити Әйса өйгә кирип, дәсти­ханда олтарди.

11:38  Һелиқи пәрисий Униң тамақтин илгири қол жуюш диний қаидисини ада қилмиғанлиғини көрүп, интайин һәйран болди.

11:39  Һәзрити Әйса униңға: — Силәр пәрисийләр тешила пакиз жуюлған чинә-қачиларға охшай­силәр. Қоллириңларни яхши жуйисиләр, бирақ ичиңлар ачкөзлүк вә яманлиқ билән толған.

11:40  Әй наданлар, тешини яратқан Худа ичигиму қарап һесап алмасму?!

11:41  Шуңа кәмбәғәлләргә көңүл бөлүп, өзәңлар ачкөзлүк билән бесип ятқан тәәллуқатилириңларни еһтияҗлиқ болған­ларға бериңлар. Шу чағдила ичиңлар һәм тешиңлар пак болиду.

11:42  Һалиңларға вай, әй пәрисийләр! Силәр һәтта ялпуз, сузап қатарлиқ дора-дәрманларниң ондин бир үлүшини Худаға атайсиләрю, бирақ һәққанийлиқ вә Худаға болған муһәббәткә сәл қарайсиләр. Алди билән бу ишларни орунлишиңлар керәк. Башқа ишларға кәлсәк, улар­ғиму сәл қарашқа болмайду.

11:43  Һалиңларға вай, әй пәрисийләр! Силәр ибадәтханида алаһидә орун­да олтиришқа, базарларда башқиларниң өзәңларға салам берип һөрмәтлишигә амрақ.

11:44  Силәргә вай! Силәр худди кишиләр өтүп кетиветип, дәссәп меңипму сезәлмәйдиған, сесип кәткән қәбирсиз йәрликкә охшайсиләр! — деди.

11:45  Мәлум бир Тәврат устази һәзрити Әйсаға: — Устаз, бу сөзлириңиз бизгиму һақарәт болди! — деди.

11:46  Һәзрити Әйса униңға мундақ җавап бәрди: — Силәргиму вай, әй Тәврат устазлири! Силәр қаттиқ диний қаидәңлар арқилиқ көтәргили болмайдиған еғир жүкни башқиларниң зиммисигә жүкләйсиләрю, өзәңлар бирәр бармиғиңларниму мидирлитип қоймайсиләр.

11:47  Силәргә вай! Силәр ата-бовилириңлар өлтүргән пәйғәмбәрләрниң хатирә ташлирини чирайлиқ ясидиңлар.

11:48  Бу силәрниң ата-боваңларниң қилмишлирини яқлиғиниңлардин дерәк бериду. Чүнки улар пәйғәмбәрләрни өлтүргән болса, силәр у пәйғәмбәрләрниң қәбирлирини ясап туруп, уларға ишәнмидиңлар.

11:49  Шуниң үчүн Худа Өзиниң даналиғи билән мундақ дегән: «Мән уларға пәйғәмбәр вә әлчилиримни әвәтимән. Бәзилири улар тәрипи­дин өлтүрүлиду, бәзилири уларниң зиянкәшлигигә учрайду».

11:50  Шуниң үчүн аләм яритилғандин бу янқи пәйғәмбәрләрни өлтүрүш гуналириниң һәммисигә, йәни Һабилниң өлтүрүлүшидин тартип, таки роһаний Зәкәрияниң мәркизий ибадәтханидики муқәд­дәс җай билән қурванлиқ суписиниң арилиғида өлтүрүлүшигичә болған қан қәризләрниң һәммисигә мошу заманниң адәмлири җавапкәр болиду. Шундақ, буларниң һәммиси үчүн силәр җазаға тартилисиләр.

11:51  Шуниң үчүн аләм яритилғандин бу янқи пәйғәмбәрләрни өлтүрүш гуналириниң һәммисигә, йәни Һабилниң өлтүрүлүшидин тартип, таки роһаний Зәкәрияниң мәркизий ибадәтханидики муқәд­дәс җай билән қурванлиқ суписиниң арилиғида өлтүрүлүшигичә болған қан қәризләрниң һәммисигә мошу заманниң адәмлири җавапкәр болиду. Шундақ, буларниң һәммиси үчүн силәр җазаға тартилисиләр.

11:52  Һалиңларға вай, әй Тәврат устазлири! Һәқиқәт ғәзнисиниң ачқу­чини қолуңларға еливелип, өзәңлар униң ичигә кирмидиңлар, һәтта киришни халиғанларниму киргүзмидиңлар.

11:53  Һәзрити Әйса у йәрдин кәткәндин кейин, Тәврат устазлири билән пәрисийләр Уни қаттиқ сөкүп, Униңға қийин соалларни қоюп, сөзидин тутувелип зиянкәшлик қилишқа пурсәт күтүшти.

11:54  Һәзрити Әйса у йәрдин кәткәндин кейин, Тәврат устазлири билән пәрисийләр Уни қаттиқ сөкүп, Униңға қийин соалларни қоюп, сөзидин тутувелип зиянкәшлик қилишқа пурсәт күтүшти.

Chapter 12

12:1  Миңлиған кишиләр қиста-қистаңчилиқтин бир-бирини дәс­сәвәт­кидәк болушуп кәткән еди. Һәзрити Әйса шагирт­ли­риға қарап: — Силәр пәрисийләрниң ечитқусидин, йәни сахтипәзлигидин һошияр болуңлар.

12:2  Ашкарә болмайдиған һеч қандақ йошурун иш, паш болмайдиған һеч қандақ мәхпийәтлик йоқтур.

12:3  Демәк, силәрниң мәхпий қилған сөзлириңлар очуқ-ашкарә аңлиниду. Өйниң ичидә йошурун пичирлашқан гәплириңларму төрт тамдин өтүп, хәлқи аләмгә пур кетиду, — деди.

12:4  Һәзрити Әйса йәнә мундақ деди: — Достлар, җениңларни тениңлардин җуда қилиштин башқа зиянкәшлик қолидин кәлмәйдиғанлардин қорқмаңлар.

12:5  Кимдин қорқуш керәклигини көрситип қояй. Җениңларни алғандин кейин, дозаққа ташлашқа һоқуқлуқ болған Худадин қорқуңлар. Қорқушқа тегишлиги әйнә шу.

12:6  Бәш қушқачни икки тәңгигә сетивалғили болсиму, лекин уларниң бириниму Худа унтуп қалғини йоқ.

12:7  Һәтта силәрниң һәр бир тал чечиңларниңму һесави бар. Шундақ екән, қорқмаңлар, чүнки силәр Худа үчүн нурғунлиған қушқачтинму қиммәтликтә!

12:8  — Көңүл қоюп аңлаңлар! — деди һәзрити Әйса гепини давамлаш­туруп, — һазир көпчилик алдида Мени етирап қилғанларни, кейин Инсан Оғлиму Худаниң периштәлири алдида етирап қилиду.

12:9  Бирақ көпчилик алдида Мени рәт қилғанлар, Худаниң периштәлири алди­диму рәт қилиниду.

12:10  Инсан Оғлиға қарши сөз қилғанлар кәчүрүмгә еришәләйду. Бирақ Муқәддәс Роһқа күпүрлүк қилғанлар кәчүрүмгә еришәлмәйду.

12:11  Кишиләр силәрни «Бу адәм һәзрити Әйсаға әгәшкән», дәп ибадәт­ханиға яки һөкүмдарларниң алдиға елип берип, сораққа тартқанда, «Өзәмни қандақ ақлисам болар?» яки «Немә десәм болар?» дәп әндишә қилмаңлар.

12:12  Чүнки немә дейишиңларни Муқәддәс Роһ шу вақитта силәргә үгитиду.

12:13  Көпчилик ичидин бир киши һәзрити Әйсаға: — Устаз, акамға атимиздин қалған мирастин маңа тегишлигини беришини буйрусиңиз, — деди.

12:14  — Бурадәр, ким Маңа силәрниң араңларда қазилиқ қилиш яки мирасиңларни айрип бериш һоқуқини берипту? — деди һәзрити Әйса униңға.

12:15  Кейин У көпчиликкә: — Һәр хил ачкөзлүктин пәхәс болуңлар вә сақлиниңлар. Чүнки киши һәр қанчә бай болуп кәтсиму, униң һаяти мал-мүлкиниң көплү­гигә бағлиқ әмәс, — деди

12:16  һәм уларға мундақ бир тәмсилни сөзләп бәрди: — Бир байниң йери мол һосул берипту.

12:17  У көңлидә: «Бунчивала һосулни қойидиған йерим йоқ. Қандақ қилишим керәк?

12:18  Тоғра, һазирқи амбарлиримни бузуп, кәңәйтип қуруп, ашлиқ вә башқа мал-мүлүклиримни шу йәргә қоймамдимән?!» дәп ойлапту.

12:19  У йәнә өз-өзигә: «Вай-вуй, сән немә дегән бәхитлик адәм! Көп жил йәткидәк мал-мүлкүң бар. Йәп-ичип, турмушуңни хошал-хорам, раһәт өткүзмәмсән?!» дәпту.

12:20  Лекин Худа униңға: «Әй ахмақ, бүгүн кечила аманәтни тапшурисән, ундақта топлиған барлиқ байлиғиң әнди кимгә қалар?» дәпту.

12:21  Һәзрити Әйса йәкүнләп мундақ деди: — Өзигә байлиқ топлиған, амма Худаниң нәзәридә бай болмиған кишиниң ақивити мана шундақ болиду.

12:22  Андин һәзрити Әйса шагиртлириға мундақ деди: — Шуңа билип қоюңларки, турмушуңларға керәклик йемәк-ичмәк яки учаңларға кийидиған кийим-кечәктин ғәм қилмаңлар.

12:23  Чүнки һаятлиқ йемәк-ичмәктин, тән кийим-кечәктин көп әзиздур.

12:24  Қарғиларға қараңлар! Улар теримайду, жиғмайду, уларниң амбар, қоймилириму йоқ. Худа уларниму ач қоймиған йәрдә, силәрниң рисқиңларни чоқум бериду. Чүнки силәр шу қушлардин көп әзиз әмәсму?

12:25  Араңларда қайсиңлар ғәм-қайғу билән өмрүңларни кичиккинә узарталайсиләр?

12:26  Мана шунчилик кичик ишниму қилалмисаңлар, башқа ишлар үчүн ғәм қилишиңларниң немә һаҗити?!

12:27  Явайи гүлләрниң қандақ өсидиғанлиғиға қарап беқиңлар. Улар ишму қилмайду, кийимму тикмәйду. Лекин силәргә шуни ейтайки, һәтта улуқ падиша Сулайманниң һашамәтлик тонлириму бу явайи гүлләр­ниң гөзәллигигә тәң келәлмәйду.

12:28  Әй ишәнчи аҗизлар! Даладики бүгүн ечилса, әтиси қуруп очаққа қалинидиған әшу гүл-гияларни шундақ безигән Худа силәрни техиму кийиндүрмәсму?

12:29  Шундақ екән, йемәк-ичмәк, кийим-кечәк үчүн баш қатурмаңлар. Һеч неми­дин әнсиримәңлар.

12:30  Бу дунияниң адәмлири мана шу нәрсиләр үчүн издиниду. Бирақ асмандики Атаңлар силәрниң бу нәрсиләргә муһтаҗлиғиңларни билиду.

12:31  Шуниң үчүн силәр Худаниң Падишалиғи һәққидә издиниңлар. У чағда Худа силәргә мана буларниң һәммисини қошуп тәғдим қилиду.

12:32  — Қозилирим, қорқмаңлар! Силәр аз вә аҗиз болсаңларму, Атаң­лар Өз Падишалиғини силәргә беришни лайиқ көрди.

12:33  Мал-мүлкүң­ларни сетип, кәмбәғәлләргә сәдиқә бериңлар. Өзәңларға упримайдиған пул халта һазирлаңлар. Шундақ қилсаңлар, оғри алалмайдиған, күйә йемәйдиған җай — асманда ғәзнә топлиған болисиләр.

12:34  Байлиғиңлар қәйәрдә болса, қәлбиңларму шу йәрдә болиду.

12:35  — Худди белини чиң бағлап, чирақлирини яндуруп,

12:36  ғоҗайи­ниниң той зияпитидин қайтип келишини күтүп турған чакарлардәк, һәр дайим тәйяр туруңлар. Ғоҗайин келип ишикни қаққанда, чакар­лар дәрһал чиқип ишикни ечиши керәк.

12:37  Ғоҗайин қайтип кәлгәндә, чакарлириниң ойғақ вә тәйяр турғанлиғини көрсә, бу чакарларниң бәхтидур! Билип қоюңларки, буни көргән ғоҗайин чакарларниң хизмитидә болуп, уларни дәстиханға олтарғузуп, шәхсән өзи күтүвалиду.

12:38  Һәтта ғоҗайин йерим кечидә яки сәһәрдә кәлсун, у чакарлириниң ойғақлиғини көрсә, бу чакарларниң бәхтидур!

12:39  Билип қоюңларки, әгәр өй егиси оғриниң кечиси қачан келидиғанлиғини билсә, оғриниң өйгә бузуп киришигә һәргиз йол қоймайду, әлвәттә!

12:40  Шуниңға охшаш, силәрму һәр дайим тәйяр туруңлар. Чүнки Инсан Оғли силәр ойлимиған чағда қайтип келиду.

12:41  — Әй Рәббим, бу тәмсилләрни бизгила қаритип ейттиңизму яки көпчиликкә қаритипму? — дәп сориди Петрус.

12:42  Һәзрити Әйса мундақ деди: — Ким ишәнчлик вә зерәк чакар болса, ғоҗайин уни башқа чакар­лири үстидин күзитип, ғоҗайинниң озуқ-түлүгини уларға вақти-вақтида тәхсим қилип беришкә қойиду.

12:43  Ғоҗайин сәпиридин қайтип келип, чакириниң шунчилик садақәт билән хизмәт қиливатқинини көрсә, бу чакарниң бәхти!

12:44  Билип қоюңларки, ғоҗайин уни пүтүн тәәллуқатини башқурушқа қойиду.

12:45  Лекин әгәр бу чакар көңлидә: «Ғоҗайиним кечикип қайтип келидиғу», дәп башқа әр, аял чакарларни урса вә йәп-ичип мәс болса,

12:46  ғоҗайин күтүлмигән бир күни, ойлимиған бир вақитта қайтип келип, уни уруп чала өлүк қилип, етиқатсизлар билән охшаш тәғдиргә дучар қилиду.

12:47  Ғоҗайининиң немә тәләп қилғанлиғини билип туруп, руслинип турмиған вә ғоҗайининиң дегинини қилмиған чакар қаттиқ таяқ йәйду.

12:48  Бирақ ғоҗайининиң тәливини билмәй туруп, таяқ йейишкә тегишлик ишни қилған чакар йенигирәк таяқ йәйду. Худа кимгә көп бәрсә, униңдин көп күтиду. Чүнки кимгә көп аманәт қоюлған болса, униңдин тәләп қилинидиғиниму көп болиду.

12:49  — Мән дунияға от йеқишқа кәлдим. Бу отниң йенип кетишини нәқәдәр арзу қилимән һә!

12:50  Мән алди билән азаплиқ «чөмүлдүрүштин» өтүшүм керәк. Бу чөмүлдүрүш әмәлгә ашқичә интайин қийнили­ватимән.

12:51  Силәр Мени дунияға течлиқ елип кәлдимикин, дәп ойлап қалмаңлар. Мән течлиқ әмәс, бөлүнүш елип кәлдим!

12:52  Буниңдин кейин бир аилидикиләр бир-бирсигә қарши туриду.

12:53  «У Әйсаниң әгәшкүчиси», дәп ата оғлиға, оғул атисиға, ана қизиға, қиз анисиға, қейинана келинигә, келин қейинанисиға қарши туриду.

12:54  Һәзрити Әйса көпчиликкә йәнә мундақ деди: — Силәр күн петиш тәрәптә булут көрүнсә, «Ямғур яғиду» дәйси­ләр. Җәнуп тәрәптин шамал чиқса, «Һава иссийду» дәйсиләр. Дәрвәқә, шундақ болиду.

12:55  Һәзрити Әйса көпчиликкә йәнә мундақ деди: — Силәр күн петиш тәрәптә булут көрүнсә, «Ямғур яғиду» дәйси­ләр. Җәнуп тәрәптин шамал чиқса, «Һава иссийду» дәйсиләр. Дәрвәқә, шундақ болиду.

12:56  Әй сахтипәзләр! Силәр асман-зиминниң рәңгини чүшәндүрәләйсиләрю, һазирниң немә вақит екәнлигини чүшәндүрәлмәмсиләр?!

12:57  Неминиң тоғра екәнлигигә силәр өзәңлар немишкә һөкүм қилип бақмайсиләр?!

12:58  Әгәр бири үстүңлардин әризә қилип, силәрни сотқа елип бармақчи болса, имканийәтниң баричә, алдин-ала униң билән яришивелиңлар. Болмиса у силәрни сотчиға, сотчи болса қаравулға тапшуруп, зинданға солитиветиду.

12:59  Билип қоюңларки, силәргә қоюлған җәриманниң бир тийининиму қоймай төлимигичә, зиндандин чиқалмайсиләр!

Chapter 13

13:1  Шу чағда бир нәччә киши келип, һәзрити Әйсаға бир қисим җәлилийәликләрниң мәркизий ибадәтханида қурванлиқ қиливатқинида, һаким Пилатус тәрипидин өлтүрүлүп, уларниң қениниң қурванлиқниң қени билән арилишип кәткәнлигини ейтти.

13:2  Һәзрити Әйса мундақ деди: — Бу җәлилийәликләрниң башқа җәлилийәликләрдин көпирәк гунайи болғанлиғи үчүн шунчилик җапа чәкти, дәп қарамсиләр?

13:3  Яқ, ундақ әмәс! Гуналириңларға товва қилмисаңлар, силәрму әшулардәк һалак болисиләр.

13:4  Силоһа мәһәлисидики мунара өрүлүп чүшкәндә тегидә қелип өлгән он сәккиз кишини қандақ дәйсиләр? Уларни Йеруса­лимдики башқа кишиләрдинму яман, дәп қарамсиләр?

13:5  Ундақ әмәс! Билип қоюңларки, гуналириңларға товва қилмисаңлар, силәрму һалак болисиләр.

13:6  Андин һәзрити Әйса бу тәмсилни сөзләп бәрди: — Бир кишиниң беғида бир түп әнҗир дәриғи бар екән. У киши бу дәрәқтин мевә күтүпту, лекин дәрәқ мевә бәрмәпту.

13:7  У киши бағвәнгә: «Қара, үч жилдин бери шунчә күтсәм, бир талму мевә бәрмиди, уни кесивәт! Униң бу йәрдә йәр егиләп турушиниң немә һаҗити», дәпту.

13:8  «Ғоҗайин, йәнә бир жил вақит бериң. Униң түвидики топиларни юмшитип, оғутлап бақай.

13:9  Әгәр келәр жили мевә бәрсә, техи яхши. Бәрмисә, кесиветәйли», дәпту бағвән.

13:10  Бир дәм елиш күни һәзрити Әйса бир ибадәтханида кишиләргә тәлим беривататти.

13:11  У йәрдә У җин чаплашқили он сәккиз жил болған бир аялни көрди. Бу аялниң бели пүкүлгән болуп, руслинип тик туралматти.

13:12  Һәзрити Әйса уни көргәндә, йениға чақирип: — Ханим, кесилиңиз сақайди! — дәп

13:13  қолини униң учисиға қоюведи, һелиқи аял дәрһал руслинип тик туруп, Худаға мәдһийә ейтти.

13:14  Һәзрити Әйсаниң дәм елиш күни кесәл сақайтқанлиғини көргән ибадәтхана җавапкәри ғәзәп билән көпчиликкә: — Иш вақтимиз алтә күн. Шипалиқ издигүчиләр дәм елиш күнидин башқа шу алтә күн ичидә келиши керәк, — деди.

13:15  Рәббимиз Әйса униңға мундақ җавап бәрди: — Әй сахтипәзләр, дәм елиш күни өкүз вә ешигиңларни оқурдин йешип, суғарғили елип барисиләрғу?! Бу һәрикитиңларни иш дәп һесаплимамсиләр?!

13:16  Әҗдадимиз Ибраһимниң әвлатлиридин болған бу аял он сәккиз жилдин бери шәйтанниң сиртмиғида турупту. Әнди дәм елиш күни болсиму уни сиртмақтин бошитивәтсәм яман боптуму?!

13:17  Һәзрити Әйсаниң бу сөзи дүшмәнлирини хиҗаләт қилди. Көпчи­лик болса, Униң яратқан әҗайип мөҗүзилиридин хурсән болди.

13:18  Һәзрити Әйса тәлим беришни давамлаштуруп мундақ деди: — Худаниң Падишалиғи зади қандақ? Мән уни қандақ сүрәтләп берәй?

13:19  У гоя бир тал қича уруғиға охшайду. Гәрчә қича уруғи кичик болсиму, киши уни териса, өсүп йетилип көчәт болиду. Қушлар келип униң шахлирида угилайду.

13:20  Униңдин башқа, Худаниң Падишалиғини немигә охшитай? У худди хемиртуручқа охшайду. Аял хемиртуручни бир халта унға қошуп жуғарса, бу хемиртуруч пүтүн хемирни болдуралайду.

13:21  Униңдин башқа, Худаниң Падишалиғини немигә охшитай? У худди хемиртуручқа охшайду. Аял хемиртуручни бир халта унға қошуп жуғарса, бу хемиртуруч пүтүн хемирни болдуралайду.

13:22  Һәзрити Әйса Йерусалимға кетиветип, нурғун шәһәр-йезилар­дин өткәч, тәлим берип маңди.

13:23  Бири Униңдин: — Әй Тәхсир, қутқузулидиғанларниң сани азму? — дәп сориди. Һәзрити Әйса көпчиликкә мундақ җавап бәрди:

13:24  — Аз болсун, көп болсун, силәр асманниң тар ишигидин киришкә тиришиңлар. Чүнки нурғун кишиләр бу ишиктин кирәй десиму, кирәлмәйду.

13:25  Өйниң ғоҗайини ишикни тақиған вақтида, силәр ташқирида туруп: «Тәхсир, ишикни ечиң!» дәп ишикни қақсаңлар, у: «Яқ! Ачмаймән, чүнки силәрни тонумаймән», дәйду.

13:26  Силәр: «Биз сиз билән һәмдәстихан болған, сизму бизниң кочилиримизда тәлим бәргән» десәңлар,

13:27  у силәргә йәнә бир қетим: «Силәрни тону­май­мән, көзүмдин йоқилиңлар, әй яманлиқ қилғучилар!» дәйду.

13:28  Силәр Ибраһим, Исһақ, Яқуп вә барлиқ пәйғәмбәрләрни Худаниң Падиша­лиғи ичидә, өзәңларни болса, сиртқа қоғлаветилгән һалда көргиниң­ларда, һәсрәттә жиғлап, чишлириңларни ғучурлитисиләр.

13:29  У чағда дунияниң һәммә җайлиридин нурғун йәһудий әмәсләрниң дөләтлири­динму нурғун кишиләр келишип, Худаниң Падишалиғида һәмдәстихан болиду.

13:30  Шундақ қилип, кәйнидикиләр алдиға өтүп, алдидикиләр кәйнидә қалиду.

13:31  Дәл шу чағда бир нәччә пәрисийләр һәзрити Әйсаниң алдиға келип: — Бу йәрдин башқа җайға кетиң. Һирод хан Сизни өлтүрмәкчи, —деди.

13:32  Һәзрити Әйса унимастин: — Силәр берип, у түлкигә Мениң давамлиқ җинларни һайдайди­ғанлиғим вә кесәлләрни сақайтидиғанлиғимни, узун өтмәйла Йеруса­лимда вәзипәмни тамамлайдиғанлиғимни дәңлар.

13:33  Шундақ екән, шу вақитқичә йолумни давамлаштурмисам болмайду. Чүнки бир пәйғәмбәр үчүн елип ейтқанда, Йерусалимдин башқа йәрдә өлтүрүлүш мувапиқ әмәстур.

13:34  Әй йерусалимлиқлар! Пәйғәмбәрләр вә Худа әвәткән әлчиләрни чалма-кесәк қилип өлтүргән йерусалимлиқлар! Гоя мекиян өз җүҗилирини қанат астиға алғандәк, Мәнму силәрни қанчә қетим Өз қойнумға алмақчи болдум, лекин силәр унимидиңлар.

13:35  Мана әнди Худа ибадәтханаңлардин айрилип, силәрни ташлап кетиду. Шуни билип қоюңларки, силәр: «Рәббимиз әвәткән Қутқазғучиға мубарәк болсун!» дәп Маңа ишәнмигичә, Мени қайтидин көрәлмәйсиләр, — деди.

Chapter 14

14:1  Бир дәм елиш күни һәзрити Әйса муһим бир пәрисий ақсақи­линиң өйигә тамаққа барди. Бәзиләр Уни тутуш койида, Униң сөз-һәрикәтлирини күзитивататти.

14:2  У йәрдә сулуқ ишшиқ кесилигә гириптар болған бир адәм бар еди.

14:3  Һәзрити Әйса у йәрдики Тәврат устазлири вә пәрисийләрдин: — Тәвратта дәм елиш күни кесәл сақайтишқа рухсәт қилинғанму-йоқ? — дәп сориди.

14:4  Бирақ улар гәп қилмиди. Һәзрити Әйса болса һелиқи кесәлгә қоли­ни тәккүзүп, сақайтип йолға салди.

14:5  Андин көпчиликкә: — Балаңлар яки калаңлар қудуққа чүшүп кәтсә, дәм елиш күни демәй, уни дәрһал тартип чиқиривалмамсиләр?! — деди.

14:6  Бирақ һеч ким һәзрити Әйсаниң бу соалиға җавап берәлмиди.

14:7  Бәзи меһманларниң төр талишиватқанлиғиға диққәт қилған һәз­рити Әйса көпчиликкә тәмсил билән мундақ деди:

14:8  — Тәклип билән той зияпитигә қатнашқан вақтиңизда, төргә чиқивалмаң. Сиздинму һөрмәтлик бир меһман чақирилған болуши мүмкин.

14:9  У чағда саһипхан сизгә: «Бу яққа орун бәргәйсиз!» дәп қалса, интайин хиҗаләтчиликтә төвәнгә чүшүшкә мәҗбур болисиз.

14:10  Лекин сиз тәклипкә бенаән келип, төвәндә олтарған вақтиңизда, саһипхан сизгә: «Достум, жуқуриға чиқиң!» десә, меһманларниң алдида аброю­ңиз болиду.

14:11  Чүнки Худа өзини үстүн тутқанни төвән қилиду, өзини төвән тутқанни үстүн қилиду.

14:12  Һәзрити Әйса Өзини меһманға чақирған саһипханға мундақ деди: — Меһман чақирғиниңизда дост-бурадәр, қериндаш, уруқ-туққан яки бай холум-хошнилириңизнила чақирмаң. Ундақта, уларниңму сизни чақирип, адәмгәрчилигиңизни қайтуруветишиға тоғра келиду.

14:13  Шуниң үчүн зияпәт бәрмәкчи болсиңиз, ғерип-ғурва, мәйип-нака, ақсақ-чолақ, кор-әмаларни чақириң.

14:14  Буниң билән бәхитлик болисиз, чүнки у кишиләрниң яхшилиғиңизни қайтуруш мүмкинчилиги йоқ. Лекин Худа һәққаний кишиләрни қайта тирилдүргәндә, бу яхшилиғиңизни Өзи қайтуриду.

14:15  Һәзрити Әйса билән бир дәстиханда олтарғанлардин бири бу сөз­ләрни аңлап, Униңға: — Худаниң Падишалиғидики зияпәттә олтиридиғанлар немә дегән бәхитлик һә! — деди.

14:16  Бирақ һәзрити Әйса мундақ бир тәмсилни сөзләп бәрди: — Бир киши чоң зияпәт һазирлап, нурғун меһман чақирипту.

14:17  Дәстихан селинған күни чакирини әвәтип чақирилған меһманларға: «Мәрһәмәт, һәммә нәрсә тәйяр болди!» дәп ейтипту.

14:18  Бирақ меһман­лар бармаслиққа бир-бирләп банә көрситипту. Биринчиси: «Мән һели бир парчә йәр сетивалған едим, берип көрүп кәлмисәм болмайду. Кәчүрүң, баралмаймән», дәпту.

14:19  Йәнә бири: «Мән он өкүз сетивалдим, һазир берип көздин кәчүрүп келишим керәк. Кәчүргәйсиз, зияпәткә қатнишалмайдиған болдум», дәпту.

14:20  Йәнә бири: «Мән йеңи өйләнгән, шуңа баралмаймән», дәпту.

14:21  Чакар қайтип келип, һәммә әһвални ғоҗайиниға мәлум қипту. Ғоҗайин ғәзәпләнгән һалда чакириға: «Дәрһал шәһәрниң чоң-кичик кочилириға кирип, ғерип-ғурва, мәйип-нака, кор-әма, ақсақ-чолақларни жиғип кәл», дәпту.

14:22  Узун өтмәй чакар қайтип келип: «Ғоҗайин, буйруғуңизни ада қилдим. Йәнә бир мунчә бош орун бар!» дәпту.

14:23  «Йезидики чоң-кичик арқа кочиларни арилап, тапқан адимиңни зорлап әкелип өйүмни толтур!

14:24  Чүнки башта чақирилған адәмләрниң һеч қайсисини дәстихинимда олтарғузмаймән», дәпту ғоҗайин униңға.

14:25  Нурғунлиған кишиләр һәзрити Әйса билән биллә кетивататти. Һәз­рити Әйса уларға қарап мундақ деди:

14:26  — Маңа әгәшкәнләр Мени ата-аниси, бала-җақиси, ака-укилири, ача-сиңиллири, һәтта өз җенидинму әзиз көрмисә, Мениң шагиртим болушқа лайиқ әмәс.

14:27  Өзиниң чапрас яғичини көтирип, Маңа әгәшми­гәнләрму шагиртим болушқа лайиқ әмәс.

14:28  Әгәр араңлардики бири мунара салмақчи болса, алди билән бу қурулушни пүткүзүш үчүн йәткидәк пул барму йоқ дәп, қанчә пул кетидиғанлиғини чоңқур һесаплимай қаламду?!

14:29  Ундақ қилмиғанда, мунариниң асасини қуруп қоюп, уни пүткүзәлмисә, буни көргәнләр,

14:30  «Бу адәм қурулушни башлап қоюп, айиғини чиқиралмиди», дәп заңлиқ қилмай қалмайду.

14:31  Шуниңға охшаш, әгәр бир падишаниң он миң кишилик қошуни болуп, жигирмә миң кишилик қошунни башлап келиватқан иккин­чи бир падиша билән урушқили бармақчи болса, у җәзмән алди билән өз күчини синап, дүшминигә тақабил туралайдиған яки туралмайди­ғанлиғини мөлчәрләп көриду әмәсму?!

14:32  Әгәр «Тақабил туралмаймән» дегән қарарға кәлсә, дүшмән қошуни техи жирақтики вақтида әлчи әвәтип, улар билән течлиқ шәртнамиси түзүшни өтүниду.

14:33  Шуниңға охшаш, қайсиңлар болсун бар-йоқуңлардин ваз кәчмисәңлар, Мениң шагиртим болалмайсиләр.

14:34  Туз яхши нәрсә. Бирақ туз өз күчидин қалса, уни қандақ әслигә кәлтүргили болиду?

14:35  Уни топиға яки оғутқа селишқиму яримай, ташлаветишкә тоғра келиду. Бу сөзләрни қулиғиңларда чиң тутуңлар!

Chapter 15

15:1  Баҗгирлар вә башқа гунакар дәп қаралғанлар һемишәм һәз­рити Әйсаниң әтрапиға олишип, Униң тәлимини аңлатти.

15:2  Пәрисийләр билән Тәврат устазлири ғотулдишип: — Бу адәм немишкә дайим гунакарларни қарши алиду вә улар билән бир дәстиханда олтириду? — дейишти.

15:3  Шуңа һәзрити Әйса бу һәқтә уларға мундақ бир тәмсилни сөзләп бәрди:

15:4  — Әгәр ичиңларда бириниң йүз қойи болуп, униңдин бири йоқи­лип кәткән болса, у қандақ қилиду? У җәзмән қалған тохсән тоққуз қойни отлаққа ташлап, һелиқи йоқалған қойини тепилғичә издәйду.

15:5  Тепивалғанда, интайин хурсән болуп, қойни мүрисигә артип,

15:6  өйигә елип келиду. Андин холум-хошна, яр-бурадәрлирини чақирип, уларға: «Мән билән хошал болуңлар: йоқалған қоюмни тепивалғинимға интайин хошалмән!» дәйду.

15:7  Мана шуниңға охшаш, товва қилған бир гунакар үчүн болидиған асмандики хурсәнлик, товва қилиши һаҗәтсиз болған тохсән тоққуз адил киши үчүн болидиған асмандики хурсәнликтин чоң болиду.

15:8  — Шуниңға охшаш, әгәр бир аялниң он данә қиммәтлик күмүч тәңгиси болуп, униңдин бирини йоқитип қойса, қандақ қилиду? У җәзмән чирақни яндуруп, өйни сүпүрүп таки тәңгә тепилғичә һәммә йәрни зәң қоюп ахтуруп чиқиду.

15:9  Мабада тепивалса, холум-хошна, яр-бурадәрлирини чақирип, уларға: «Мән билән хошал болуңлар: йоқитип қойған тәңгәмни тепивалғинимға интайин хошалмән!» дәйду.

15:10  Мана шуниңға охшаш, Худаниң периштәлириму һәр бир гунакарниң товва қилғини үчүн интайин хошал болиду.

15:11  Һәзрити Әйса сөзини давамлаштуруп мундақ деди: — Бир адәмниң икки оғли бар екән.

15:12  Кичик оғли атисиға: «Ата, маңа тегишлик мирасларни һазирла бәргәйсиз», дәпту. Атиси мал-мүлүклирини икки оғлиға бөлүп берипту.

15:13  Бир нәччә күндин кейин кичик оғли өзигә тәккән мал-мүлүкләрни жиғиштуруп, жирақ бир дөләткә берип, у йәрдә мал-дуниясини халиғиничә бузуп-чечип, әйш-ишрәтлик турмуш кәчүрүпту.

15:14  Униң пули түгәп бешиға күн чүшкән­дә, дәл у йәрдиму еғир ачарчилиқ йүз берипту.

15:15  Шуңа у қосақ беқиш үчүн шу йәрлик бир кишигә беқинда болушқа мәҗбур бопту. У киши уни өз йеридә чошқа бақтурупту.

15:16  У чошқиға берилидиған почақ шакили билән қосиғини тойдурмақчи бопту, лекин униму һеч ким бәрмәпту.

15:17  Кейин у әқлигә келип: «Атамниң ишчилириниң һәммисиниң йемәк-ичмиги ешип-тешип турупту. Мән болсам, бу йәрдә ачлиқтин өләмдимән?

15:18  Орнумдин туруп, атамниң алдиға берип: «Ата, мән Худаниң алдидиму, сизниң алдиңиздиму гунакармән.

15:19  Әнди сизниң оғлуңиз болушқа лайиқ әмәсмән. Мени ишчилиққа қобул қилғайсиз!» дәймән», дәп ойлапту.

15:20  Шуниң билән у атисиниң алдиға қайтип берипту. Атиси оғлини жирақтин көрүп, униңға ичи ағрип, алдиға жүгрәп чиқип, уни чиң қучақлап сөйүп кетипту.

15:21  Оғли: «Ата, мән Худаниң алдидиму, сизниң алдиңиздиму гунакармән. Әнди сизниң оғлуңиз болушқа лайиқ әмәсмән», дәпту.

15:22  Бирақ атиси чакарлириға: «Дәрһал әң есил тонни әкелип униңға кийдүрүңлар, қолиға үзүк селиңлар, путлириға аяқ кийдүрүңлар.

15:23  Андин раса бодалған топақни әкелип союңлар. Уни зияпәт қилип күтүвалайли!

15:24  Чүнки оғлум өлүп тирилди, йоқилип тепилди!» дәпту. Буниң билән һәммиси хошал-хорам йәп-ичишип, көңүл ечишипту.

15:25  Бу чағда чоң оғли етизға кәткән екән. У қайтип келиветип өйгә йеқин кәлгәндә, нәғмә-нава авазини аңлапту.

15:26  У чакарлардин бирини чақирип, униңдин немә иш болғанлиғини сорапту.

15:27  Чакар: «Иниңиз қайтип кәлди, дадиңиз униң теч-аман қайтип кәлгәнлигини көрүп, бодалған топақни сойди», дәпту.

15:28  Бирақ чоң оғли интайин хапа болуп, өйгә киришни халимапту. Атиси чиқип уни өйгә киришкә өтүнүпту.

15:29  Лекин у атисиға: «Қараң сизни, мән сизгә шунчә жил қулдәк ишләп кәлдим, буйруқлириңизға хилаплиқ қилмидим, сиз маңа немә бәрдиңиз? Әл-ағинилирим билән бирәр қетим ойнап-күлүшкә бирәр оғлақму союп бәргиниңиз йоққу!

15:30  Лекин мал-мүлүкли­риңизни паһишигә бузуп-чечип түгитип қайтип кәлгән у оғлуңизға бодалған топақни союпсиз», дәпту.

15:31  «Әй оғлум, сән дайим мениң йенимда. Мениң барлиғим сениңки.

15:32  Лекин сениң иниң өлүп тирилди, йоқилип тепилди. Уни зияпәт қилип күтүвелишимизға тегишлик», дәпту атиси униңға.

Chapter 16

16:1  Һәзрити Әйса шагиртлириға мундақ деди: — Бир байниң бир ғоҗидари бар екән. Бирси байға: «Бу ғоҗидариңиз мал-мүлкиңизни бузуп чачти», дәп шикайәт қипту.

16:2  Бай ғоҗидарни чақирип, униңға: «Мениң аңлиғанлирим қандақ гәп? Әнди хизмәттин бошитилисән, һесап-китапни тапшур», дәпту.

16:3  Һелиқи ғоҗидар ичидә: «Ғоҗайиним мени хизмәттин бошитивәтсә, буниңдин кейин қандақ қилармән? Етизда ишләшкә күчүм йоқ, тиләмчилик қилай десәм, номус қилимән...

16:4  Һә, раст, ишсиз қалған вақтимда кишиләрниң мени өйлиридә турғузуши үчүн қандақ қилиш керәклигини билимән!» дәп ойлапту.

16:5  Шуниң билән у ғоҗайиниға қәриздарларни бир-бирләп чақирип келип, биринчисидин: «Ғоҗайинимға қанчилик қәриз болдуң?» дәп сорапту.

16:6  «Йүз туң зәйтун йеғи», дәп җавап берипту у. Ғоҗидар: «Мана бу сениң һесап дәптириң, дәрһал олтирип әлликкә өзгәртивәт!» дәпту.

16:7  У йәнә биридин: «Сәнчу, қанчилик қәриз болдуң?» дәп сорапту. «Миң тағар буғдай», дәп җавап берипту у. Ғоҗидар униңға: «Мана бу сениң һесап дәптириң. Сәккиз йүзгә өзгәртивәт!» дәпту.

16:8  Бай бу ишни билгәндин кейин, бу сәмимийәтсиз ғоҗидариниң зерәклигигә қайил бопту. Чүнки у өз кәлгүсини ойлап тәйярлиқ қилған екән. Дәрвәқә, бу дунияниң имансиз адәмлири өз мәнпийи­тигә кәлгәндә, Худаниң йоруқлуғида яшайдиған адәмләрдин зерәк.

16:9  Шуңа өз байлиғиңлар билән ярдәмгә муһтаҗ болғанларға ярдәм берип, уларни дост тутуңлар. Ундақ қилсаңлар, байлиқ түгигәндә, бақий дунияда күтүвелинисиләр.

16:10  Кичик ишларда ишәнчлик болған киши, чоң ишлардиму ишәнч­лик болиду. Кичик ишларда ишәнчсиз болған киши, чоң ишлардиму ишәнчсиз болиду.

16:11  Әгәр силәр бу дуниядики байлиқларни бир тәрәп қилишта сәмимийәтсиз болсаңлар, Худа қандақму җәннәттики һәқи­қий байлиқни силәргә ата қилсун?

16:12  Әгәр силәр башқиларниң нәрсилиригә садиқ болмисаңлар, өз несивиңларни силәргә ким бәрсун?!

16:13  Икки ғоҗайинға хизмәт қилалайдиған һеч қандақ чакар йоқ. У яки буни яман көрүп, уни яхши көриду, яки буниңға етивар берип, униңға сәл қарайду. Шуниңға охшаш, силәрниң бирла вақитта һәм Худаниң вә мал-дунияниң қули болушуңлар мүмкин әмәс.

16:14  Бу сөзләрни аңлиған пулға амрақ пәрисийләр һәзрити Әйсани мәсқирә қилишти.

16:15  Һәзрити Әйса уларға мундақ деди: — Силәр кишиләрниң алдида өзәңларни алийҗанап қилип көрсити­силәр. Лекин Худа көңүллириңларни яхши билиду. Инсанларниң қәдирләйдиғини Худаниң нәзәридә жиркиничликтур.

16:16  Йәһия пәйғәмбәрниң заманиғичә, Тәврат вә пәйғәмбәрләрниң тәлиматлири силәргә йетәкчи еди. Бирақ Йәһия кәлгәндин бери Худаниң Падишалиғи тоғрисидики Хуш Хәвәр тарқалмақта вә нурғун адәм тиришип-тирмишип Униңға кирмәктә.

16:17  Һалбуки, бу Тәврат қануни инавәтсиз дегәнлик әмәс. Әксичә асман-зимин йоқалсиму, Тәврат қануниниң бир чекитиму бекар қилинмайду, — деди.

16:18  Һәзрити Әйса йәнә: — Аялини талақ қилип, башқа бирини әмригә алған киши нека садиқлиғини бузған болиду. Талақ қилинған аялни әмригә елишму нека садиқлиғини бузғанлиқ болиду, — деди.

16:19  Һәзрити Әйса мундақ деди: — Бурунларда дайим һашамәтлик кийимләрни кийип, әйш-ишрәтлик турмуш кәчүридиған бир бай өткән екән.

16:20  Йәнә пүтүн әзайини җараһәт бесип кәткән Лазар исимлиқ бир тиләмчиму бар екән. Кишиләр уни байниң дәстихинидин ашқан нәрсиләрни терип йәп җан бақсун дәп, һемишәм уни байниң ишик алдиға әкелип қойидикән. У йәрдә ятқинида һәтта иштлар келип униң ярилирини ялайдикән.

16:21  Йәнә пүтүн әзайини җараһәт бесип кәткән Лазар исимлиқ бир тиләмчиму бар екән. Кишиләр уни байниң дәстихинидин ашқан нәрсиләрни терип йәп җан бақсун дәп, һемишәм уни байниң ишик алдиға әкелип қойидикән. У йәрдә ятқинида һәтта иштлар келип униң ярилирини ялайдикән.

16:22  Кейин бу тиләмчи өлүп кетипту. Периштәләр уни җәннәткә елип кирип әҗдадимиз Ибраһимниң йениға апирипту. Униңдин кейин байму өлүп, йәрликкә қоюлупту.

16:23  У йәр астида қаттиқ азап чекипту. У бешини көтирип, жирақ бир җайда әҗдадимиз Ибраһимни вә униң йенидики Лазарни көрүп:

16:24  «Әй бовам Ибраһим, маңа рәһим қилғайсән! Лазарни әвәткәйсән. У бармиғиниң учи билән су темитип, тилимни нәмдәп қойғай, чүнки мән бу от ялқуниниң ичидә интайин азаплиниватимән!» дәп вақирапту.

16:25  «Әй оғлум», дәпту әҗдадимиз Ибраһим, «Һаят вақтиңда һалавәтни йәткичә көрдүңғу! Лазар болса, һәммә җапани тартти. Әнди у бу йәрдә раһәт көрүватиду, сән болсаң азаплиниватисән.

16:26  Униң үстигә, иккимизниң арисини теги йоқ һаң айрип туриду. Шуңа бу йәрдин сән турған йәргә беришму мүмкин әмәс. У йәрдин бу йәргә келишму мүмкин әмәс».

16:27  Бай мундақ дәпту: «Әй бова, ундақ болса, Лазарни атамниң өйигә әвәтишиңизни өтүнимән.

16:28  У йәрдә мениң бәш қериндишим бар. Уларниң бу азап-оқубәтлик йәргә кәлмәслиги үчүн, уларни агаһландуруп қойсун».

16:29  «Қериндашлириңға Муса вә башқа пәйғәмбәрләрниң агаһландуруш­лири бар. Улар шуни аңлисун», дәпту әҗдадимиз Ибраһим.

16:30  «Әй бовам Ибраһим», дәпту бай, «Бу купайә қилмайду, улар бәк тәрса. Әгәр өлгән бирәр адәм тирилип уларниң алдиға барса, улар товва қилип тоғра йолға маңатти».

16:31  Лекин әҗдадимиз Ибраһим униңға: «Улар Муса вә башқа пәйғәмбәрләрниң сөзини аңлимиса, өлгән адәм тирилсиму, ишәнмәйду», дәпту.

Chapter 17

17:1  Һәзрити Әйса шагиртлириға мундақ деди: — Кишиләрни гуна қилдуридиған сәвәпләрниң болуши муқәррәр. Лекин бу сәвәпләрни пәйда қилғанларниң һалиға вай!

17:2  Бундақ адәмниң бойниға йоған түгмән теши есилған һалда деңизға ташлаветилгини әвзәл. Чүнки бу җаза Маңа йеңидин ишәнгәнләрниң бирини аздурған кишигә берилидиған җазадин яхширақ.

17:3  Шуңа силәрму немә қиливатқиниңларға пәхәс болуңлар! Бирақ қериндишиңлар гуна қилған болса, несиһәт қилиңлар. У товва қилса, уни кәчүрүм қилиңлар.

17:4  Мабада у бир күн ичидә силәргә йәттә қетим гуна қилип, һәр қетим келип товва қилса, гуналириниң һәммисини кәчүрүм қилиңлар.

17:5  Он икки шагирти һәзрити Әйсаға: — Ишәнчимизни күчәйткәйсиз, — дейишти.

17:6  Һәзрити Әйса уларға мундақ деди: — Силәрдә қича уруғидәк чоңлуқта болсиму ишәнч болсиди, әву үҗмә дәриғигә: «Йилтизиңдин қомурулуп деңизға көч!» десәңлар, у силәргә бойсунуп, деңизға көчкән болатти.

17:7  — Әгәр мәлум бириңларниң териқчилиқ қилидиған яки қой бақидиған қулуңлар болуп, у даладин қайтип кәлгәндә: «Тезирәк келип тамиғиңни йәвал», дәйсиләрму?

17:8  Яқ! Бәлки униңға: «Пәртуқни тарт, авал кәчлик тамақ тәйярлап, мени ғизаландурғин, андин берип тамиғиңни йә», дәйсиләр.

17:9  Қулуңлар буйруғуңларни бәҗа кәлтүрсә, униңға рәхмәт ейтамсиләр? Чоқум ейтмайсиләр.

17:10  Силәрму шуниңға охшаш, Худа буйруған һәр қандақ бир ишни орунлиғиниңларда: «Биз әрзимәс қуллириң, пәқәт өз вәзипимизнила орунлидуқ», дәңлар.

17:11  Һәзрити Әйса Йерусалимға бериш сәпиридә Самарийә билән Җәлилийә өлкилири чегарилинидиған районлардин өтүп кетиветип,

17:12  бир йезиға киргинидә, Униң алдиға мохо кесилигә гириптар болған он адәм кәлди. Улар напак болғачқа, йеқин кәлмәй жирақта тохтап:

17:13  — Әй Устазимиз Әйса, бизгә рәһим қилғайсиз! — дәп вақириди.

17:14  Һәзрити Әйса уларни көрүп: — Роһанийларға берип көрүнүңлар. Силәрниң әнди пакланғанли­ғиңларни тәкшүрсун, — деди. Улар йолда кетиватқанда моходин сақайди.

17:15  Уларниң ичидә бири өзиниң сақийип кәткәнлигини көрүп, дәрһал жуқури аваз билән Худаға мәдһийә ейтип, кәйнигә қайтти

17:16  вә һәзрити Әйсаниң айиғиға жиқилип тәшәккүр ейтти. Бу адәм йәһудийлар яман көридиған самарийәликләрдин еди.

17:17  Һәзрити Әйса буни көрүп турғанларға: — Сақайғанлар он адәм әмәсмиди? Қалған тоққузи қени?

17:18  Йәһудий әмәс бу самарийәликтин башқа, Худаға шүкүр ейтидиған киши йоқму?! — деди.

17:19  Андин һәзрити Әйса һелиқи адәмгә: — Орнуңдин тур, маңғин. Маңа ишәнгәнлигиң үчүн Худа сени сақайтти, — деди.

17:20  Бәзи пәрисийләр һәзрити Әйсадин Худаниң Падишалиғиниң қачан намайән болидиғанлиғини сориди. Һәзрити Әйса уларға мундақ җавап бәрди: — Худаниң Падишалиғиниң намайән болуши көз билән көргили болидиған иш әмәс.

17:21  «Қараңлар, у мана бу йәрдә!» яки «У йәрдә!» дәп һеч ким дәләлмәйду. Чүнки Худаниң Падишалиғи дилиңлардидур.

17:22  Кейин шагиртлириға йәнә мундақ деди: — Шундақ күнләр келидуки, силәр Мениң, йәни Инсан Оғлиниң қайтип келип, һөкүм сүридиған күнлириниң бирәрсини көрүшкә тәшна болисиләр, амма көрәлмәйсиләр.

17:23  Бәзиләр силәргә: «Қараңлар, Қутқазғучи у йәрдә!» яки «Қараңлар, У бу йәрдә!» десә, чиқип қаримаңлар вә уларниң кәйнидин жүгримәңлар.

17:24  Чүнки чақмақ чеқип, асманни бу четидин у четигичә қандақ йорутқан болса, Инсан Оғлиниң йетип келидиған күниму шундақ болиду.

17:25  Лекин У авал нурғун азап-оқубәтләрни тартиши вә бу әвлат йәһудийлар тәрипидин рәт қилиниши керәк.

17:26  Нуһ пәйғәмбәрниң заманида қандақ болған болса, Инсан Оғли­ниң келидиған заманидиму шундақ болиду.

17:27  У заманниң кишилири Нуһ пәйғәмбәр кемигә олтарған күнгичә, адәттикичә йәп-ичип, өйлүк-очақлиқ болуп кәлгән еди. Туюқсизла топан келип, кемигә чүшмигән­ләрниң һәммисини һалак қилди.

17:28  Йәнә шуниңдәк, әҗдадимиз Ибраһим­ниң җийәни Лутниң заманидиму кишиләр адәт­тикичә йәп-ичип, сода-сетиқ қилип, териқчилиқ қилатти вә өйләрни ясатти.

17:29  Лекин Лут Содом шәһиридин айрилған күни, асман­дин от билән гуңгут йеғип, Содом шәһиридикиләрниң һәмми­сини көйдүрүп һалак қилди.

17:30  Инсан Оғлиниң қайтип келидиған күниму әйнә шундақ болиду!

17:31  У күни өгүздикиләр өйидики нәрсә-керәклирини алмай қачсун. Етизларда ишләватқанларму мал-мүлүклирини еливелиш үчүн өйигә қайтмай қечип кәтсун.

17:32  Лутниң аялиниң мал-мүлкигә көзи қиймай кәйнигә қарап, таш тузға айлинип қалғанлиғи есиңларда болсун!

17:33  Чүнки өзи үчүнла яшайдиғанлар әксичә һаятидин мәһрум болиду. Бирақ өз хаһишидин ваз кечип, Мениң үчүн яшайдиғанлар һаятини сақлалайду.

17:34  Билип қоюңларки, Мән қайтип келидиған кечә бир орунда ятқан икки кишиниң бири қалдурулуп, йәнә бири асманға елип кетилиду.

17:35  Түгмән теши билән ун тартиватқан икки аялниң бири қалдурулуп, йәнә бири асманға елип кетилиду.

17:36  Етиздики икки кишидин бири елип кетилип, йәнә бири қалдурулиду.

17:37  — Әй Рәббимиз, бу вақиәләр қәйәрдә йүз бериду? — дәп сориди шагиртлар. — Җәсәт қәйәрдә болса, қузғунлар шу йәргә топлиниду, — дәп җавап бәрди һәзрити Әйса.

Chapter 18

18:1  Һәзрити Әйса шагиртлириға бошашмастин, һемишәм дуа қилип туруш керәклиги тоғрисида йәнә бир тәмсил сөзләп бәрди:

18:2  — Мәлум шәһәрдә бир қази бар екән. У Худадинму қорқмай­дикән, адәмләрниму һөрмәт қилмайдикән.

18:3  Шу шәһәрдики бир тул аял һемишәм униң алдиға берип: «Бирси маңа азап салди, сиз адил һөкүм чиқирип, маңа атидарчилиқ қилсиңиз», дәп тәләп қипту.

18:4  Лекин қази бу ишни бәк кәйнигә сөрәветипту, бирақ кейин ичидә: «Мән Худадин қорқмаймән, адәмләрниму һөрмәт қилмаймән,

18:5  лекин бу тул аял дайим ишигим алдидин кәтмәй мени зериктүрүвәтти. Униңдин қутулуш үчүн һал-дәрдини аңлап, дәрдигә йәткиним түзүк охшайду», дәп ойлапту.

18:6  Рәббимиз Әйса тәмсилни чүшәндүрүп мундақ деди: — Бу адаләтсиз қазиниң сөзлиридин савақ елиңлар.

18:7  Бир адаләтсиз қази шундақ қилған йәрдә, Худа Өзидин кечә-күндүз ярдәм тилигән бәндилириниң дәрдигә йәтмәсму? Уларға қилидиған шапаитини кечиктүрәрму?

18:8  Яқ! Әксичә Худа җәзмән тездин уларниң һалиға йетиду. Дәрвәқә, Инсан Оғли асмандин қайтип кәлгәндә, йәр йүзидин Өзигә ишинидиғанларни тапаларму?

18:9  Һәзрити Әйса өзлирини адаләтчи дәвелип, башқиларни көзигә илмайдиған кишиләргә қаритип, йәнә бир тәмсил ейтти:

18:10  — Икки киши дуа қилиш үчүн мәркизий ибадәтханиға берипту. Уларниң бири пәрисий, йәнә бири баҗгир екән.

18:11  Пәрисий хәлиқниң алдида өрә туруп мәғруранә һалда: «Әй Худа! Мениң башқилардәк алдамчи, гунакар, нека садиқлиғини бузғучилардин болуп қалмиғи­нимға, болупму бу баҗгирға охшимиғинимға шүкүр.

18:12  Мән һәр һәптидә икки күн роза тутимән вә пүтүн иш һәққимниң ондин бир үлүшини Худа йолида сәдиқә қилимән», дәп дуа қипту.

18:13  Бирақ һелиқи баҗгир башқилардин нери һалда ибадәтханиниң бир булуңида туруп, бешини көтирип асманға қарашқиму җүръәт қилалмай, мәйүсләнгән һалда мәйдисигә уруп: «Әй Худайим, мән гуна­кар. Маңа рәһим қилғайсән», дәпту.

18:14  Аңлап қоюңларки, Худаниң нәзәридә бу иккисидин һелиқи пәрисий әмәс, бәлки баҗгир кәчүрүмгә еришип өйгә қайтипту, чүнки Худа өзини үстүн тутқанни төвән қилиду, өзини төвән тутқанни үстүн қилиду.

18:15  Қолини тәккүзүп бәхит тилисун дәп, кишиләр кичик балили­рини һәзрити Әйсаниң алдиға елип кәлди. Буни көргән шагиртлар уларни әйиплиди.

18:16  Лекин һәзрити Әйса балиларни чақирип: — Балилар алдимға кәлсун, уларни тосимаңлар. Чүнки Худаниң Падишалиғиға киридиғанлар мошуларға охшашлардур.

18:17  Билип қоюңларки, кимду-ким Худаниң Падишалиғини сәби балилардәк қобул қилмиса, Униңға һәргиз кирәлмәйду, — деди.

18:18  Йәһудийларниң башлиқлиридин болған бир бай һәзрити Әйсадин: — Яхши Устаз, мән қандақ қилсам мәңгүлүк һаятқа еришимән? — дәп сориди.

18:19  — Мени немишкә яхши дәйсиз? — деди һәзрити Әйса, — ялғуз бир Худадин башқа яхши йоқ.

18:20  Сиз Тәвратта буйрулған: «Нека садиқлиғини бузма, қатиллиқ қилма, оғрилиқ қилма, ялған гувалиқ бәрмә, ата-анаңни һөрмәт қил», дегән пәризләрни ада қилиң.

18:21  — Буларға кичигимдин тартип әмәл қилип келиватимән, — дәп җавап бәрди һелиқи киши.

18:22  Бу гәпни аңлиған һәзрити Әйса униңға йәнә мундақ деди: — Сиздә қилишқа тегишлик йәнә бир иш кам. Пүтүн мал-мүлкиңизни сетип, пулини кәмбәғәлләргә бериң. Шундақ қилсиңиз асманда ғәзниңиз болиду. Андин келип Маңа әгишиң.

18:23  Һелиқи киши бу гәпни аңлап көңли интайин беарам болди, чүнки у наһайити бай еди.

18:24  Бу һални көргән һәзрити Әйса: — Мал-дунияси көпләрниң Худаниң Падишалиғиға кириши немә дегән тәс һә!

18:25  Уларниң Худаниң Падишалиғиға кириши төгиниң жиңнә төшүгидин өтүшидинму тәс екән! — деди.

18:26  Буни аңлиғанлар: — Ундақта, ким қутқузушқа еришәләйду? — дейишти.

18:27  — Инсанлар қадир болмиғанға Худа қадирдур, — деди һәзрити Әйса.

18:28  Бу чағда Петрус: — Мана биз барлиғимизни ташлап Сизгә әгәштуқ. Сизчә биз қут­қузуламдуқ? — деди.

18:29  — Билип қоюңларки, Худаниң Падишалиғини дәп, өйи, аяли, ака-укилири, ата-аниси яки пәрзәнтлиридин

18:30  ваз кәчкәнләрниң һәммиси һәм бу дунияда һәссиләп көп байлиққа, һәм у дунияда мәңгүлүк һаятқа еришиду, — деди һәзрити Әйса җавап берип.

18:31  Һәзрити Әйса он икки шагиртини бир янға тартип уларға: — Мана биз һазир Йерусалимға кетиватимиз. Пәйғәмбәрләрниң Инсан Оғли тоғрилиқ язғанлириниң һәммиси шу йәрдә әмәлгә ашурулиду.

18:32  У римлиқларниң қолиға тапшурулиду. Улар Уни мәсқирә қилип, һақарәтләйду, йүзигә түкүриду

18:33  вә Уни қамчилайду, өлтү­риду. Лекин У үчинчи күни қайта тирилиду, — деди.

18:34  Бирақ шагиртлири һәзрити Әйсаниң сөзлиридин һеч немә чүши­нәлмиди. Чүнки бу сөзләрниң мәнаси қәстән йошурулған болуп, улар һәзрити Әйсаниң немә демәкчи болғинини биләлмиди.

18:35  Һәзрити Әйса Ериха шәһиригә йеқин кәлгәндә, бир қарғу йол­ниң четидә олтирип тиләмчилик қиливататти.

18:36  У бу йәрдин өтүп кетиватқан көпчиликниң авазини аңлап, немә вақиә болғанлиғини сүрүштүрди.

18:37  Бири униңға: — Насирәлик Әйса бу йәрдин өтүп кетиватиду, — дәп уқтурди.

18:38  — Әй падиша Давутниң Әвлади Әйса, маңа рәһим қилғайсиз! — дәп вақирап кәтти у.

18:39  Һәзрити Әйсаниң алдида келиватқан кишиләр тиләмчини әйипләп, униң үн чиқармаслиғини ейтти. Лекин у: — Әй падиша Давутниң Әвлади, маңа рәһим қилғайсиз! — дәп техи­му қаттиқ вақириди.

18:40  Һәзрити Әйса қәдимини тохтитип, қарғуни алдиға әкелишни буйриди. Қарғу йеқин кәлгәндә, һәзрити Әйса униңдин:

18:41  — Мәндин немә тәләп қилисән? — дәп сориди. — Әй Рәббим, көзүмниң ечилишини тәләп қилимән! — деди қарғу.

18:42  — Көзлириң ечилди! Маңа бағлиған ишәнчиң сени сақайтти, — деди һәзрити Әйса униңға.

18:43  Қарғуниң көзи шу ан ечилип, һәзрити Әйсаға әгишип, йол бойи Худаға шүкүр ейтип маңди. Бу ишни көргән халайиқму Худани мәдһийиләп маңди.

Chapter 19

19:1  Һәзрити Әйса Ериха шәһиригә кирип өтүп кәтмәкчи болди.

19:2  У йәрдә Закай исимлиқ бир баҗгирлар башлиғи болуп, у наһайити бай еди.

19:3  У һәзрити Әйсаниң қандақ Адәм екәнлигини көрүшни арзу қилатти, лекин бойи пака болғачқа, кишиләр топи ичидин Уни көрәлмиди.

19:4  Шуңа у жүгрәп, халайиқниң алдиға өтүп, бир түп үҗмә дәриғигә чиқивалди. Чүнки һәзрити Әйса бу йолдин өтәтти.

19:5  Һәзрити Әйса у йәргә кәлгәндә, бешини көтирип Закайға қарап: — Закай, чапсан чүш! Бүгүн Мән чоқум сениң өйүңдә қонимән, — деди.

19:6  Закай дәрһал чүшүп, интайин хошал болған һалда һәзрити Әйса­ни өйигә апирип меһман қилди.

19:7  Буни көргән җамаәт: — Бу Адәм гунакарниң өйидә меһман болди! — дәп ғотулдишип кәтти.

19:8  Закай орнидин туруп Рәббимиз Әйсаға: — Я Рәббим, мән мал-мүлкүмниң йеримини кәмбәғәлләргә бөлүп беримән. Әгәр мән бирәр кишини алдап һәққини алған болсам, униңға төрт һәссә қатлап қайтуримән, — деди.

19:9  — Бүгүн бу адәм қутқузулди. Чүнки у ишәнч билән өзиниң Ибраһимниң пәрзәнди екәнлигини көрсәтти.

19:10  Инсан Оғли униңға охшаш азған адәмләрни издәп қутқузғили кәлди, — деди һәзрити Әйса.

19:11  У чағда һәзрити Әйса пайтәхт Йерусалимға йетип келишкә азла қалғанлиғи үчүн, җамаәт хата һалда Униң Худаниң Падишалиғини тиклишигә аз қалди, дәп қаратти.

19:12  Бирақ һәзрити Әйса уларға мун­дақ бир тәмсилни ейтип бәрди: — Бир ақсүйәк падишалиқ тәхтигә егә болуп келиш үчүн жирақ бир йәргә қарап йолға чиқипту.

19:13  Йолға чиқиштин илгири он чакирини алдиға чақирип, һәр биригә бирдин тилла берип: «Мән қайтип кәлгичә, буниң билән тиҗарәт қилиңлар, қени, қанчилик пул тапидикәнсиләр», дәпту.

19:14  Бирақ жути­дикиләр бу ақсүйәккә өч болғачқа, кәйнидин адәм әвәтип: «Бу адәмниң бизгә падиша болушини халимаймиз», дәпту.

19:15  Ақсүйәк падиша болуп қайтип кәлгәндин кейин, дәрһал һелиқи чакарлирини чақирип, һәр қайсисиниң оқәт қилип қанчилик пул тапқанлиғини билмәкчи болупту.

19:16  Башта кәлгини: «Ғоҗайин, мән сиз бәргән тиллани ишлитип он тилла таптим», дәпту.

19:17  «Наһайити яхши! Сән яхши чакар екәнсән. Мән саңа һавалә қилған кичиккинә ишта ишәнчлик болуп чиққанлиғиң үчүн, мән сени он шәһәрни башқурушқа тайинлаймән», дәпту ғоҗайин.

19:18  Иккинчи чакар келип: «Ғоҗайин, мән сиз бәргән тиллани ишлитип бәш тилла таптим», дәпту.

19:19  «Сәнму бәш шәһәрни башқурисән», дәпту ғоҗайин.

19:20  Бирақ үчинчи чакар келип: «Ғоҗайин, бәргән тиллайиңиз мана турупту. Мән уни қол яғлиғимға йөгәп өйдә сақлидим.

19:21  Мән сиздин қорқимән, чүнки сиз қаттиқ адәм, башқиларға аманәт қойсиңиз, униң көпийишини, өзиңиз теримисиңизму, униң һосулини күтисиз», дәпту.

19:22  «Әй яман чакар, сени ағзиңдин чиққан сөзлириң бойичә җазалаймән. Сән мениң теримай туруп жиғивалидиған, өзәмниң болмиғанни еливалидиған қаттиқ адәм екәнлигимни билип туруп,

19:23  йәнә немә үчүн пулумни ғәзничиләргә аманәт қоймидиң? Мән қайтип кәлгәндә өсүми билән алмасмидим?» дәпту ғоҗайин.

19:24  Кейин у йенидикиләргә: «Униң­дики тиллани елип, он тилла тапқан чакарға бериңлар!» дәп буйруқ қипту.

19:25  «Ғоҗайин, униң он тилласи турса!» дейишипту улар.

19:26  «Шундақ», дәпту ғоҗайин, «Берилгәнни толуқ ишләткәнләргә техиму көп берили­дудә, буниң билән улардики техиму көпийиду. Лекин берилгәнни ишләтмигәнләргә кәлсәк, уларниң бариму елип кетилиду.

19:27  Мениң падиша болушумни халимиған дүшмәнлиримгә кәлсәк, уларни алдимға елип келип, каллисини елиңлар!»

19:28  Һәзрити Әйса бу сөзләрни қилғандин кейин, топниң алдида меңип, Йерусалимға қарап жүрүп кәтти.

19:29  Зәйтун теғиниң етигидики Бәйтпаҗи вә Бәйтания дегән йезиларға йетип келәй дегәндә, икки шагиртини

19:30  мундақ дәп алдин-ала әвәтти: — Силәр алдимиздики йезиға бериңлар. Йезиға киргиниңларда, техи минилип бақмиған бир тәхәйниң бағлақлиқ турғанлиғини көрисиләр. Уни йешип, бу йәргә йетиләп келиңлар.

19:31  Әгәр бири силәрдин: «Тәхәйни немишкә йешисиләр?» дәп сорап қалса, «Рәббимизниң униңға еһтияҗи чүшти», дәңлар.

19:32  Улар берип қариса, дәл һәзрити Әйсаниң ейтқинидәк болуп чиқти.

19:33  Улар тәхәйни йешиватқанда, егилири: — Тәхәйни немишкә йешисиләр? — дәп сориди.

19:34  — Рәббимизниң униңға еһтияҗи чүшти, — дәп җавап бәрди улар.

19:35  Егилири мақул болғандин кейин, шагиртлар тәхәйни һәзрити Әйсаниң алдиға йетиләп келип, өз чапанлирини үстигә селип, һәзрити Әйсани йөләп миндүрди.

19:36  Һәзрити Әйса маңғанда, хәлиқләр чапан­лирини йолға паяндаз қилип салди.

19:37  Һәзрити Әйса Зәйтун теғидин чүшүп Йерусалимға йеқин қалған­да, Униң нурғун шагиртлири өз көзи билән көргән һәммә әҗайип мөҗүзиләр үчүн хурсәнлик билән вақирап, Худаға мәдһийә ейтишқа башлиди:

19:38  «Пәрвәрдигаримизниң намида кәлгән Падишаға мубарәк болсун! Инсан Худа билән яраштурулғуси, әң бүйүктики Худаға шан-шәрәп болсун!»

19:39  Топниң ичидә бәзи пәрисийләр һәзрити Әйсаға: — Устаз, шагиртлириңизниң ундақ гәп қилмай, җим болушини буйруғайсиз! — дейишти.

19:40  — Улар җим турған тәғдирдиму, бу ташлар чеғида Худани мәдһийи­ләп чуқан селишқан болатти, — деди һәзрити Әйса уларға.

19:41  Һәзрити Әйса Йерусалимға йетип кәлгәндә, шәһәрни көрүп, һәс­рәт­тә көз йеши қилип:

19:42  — Әй йерусалимлиқлар! Неминиң силәргә аманлиқ кәлтүриди­ған­лиғини бүгүн билгән болсаңлар! Амма у һазир көзлириңлардин йошурундур.

19:43  Шундақ күнләр келидуки, дүшмәнлириңлар шәһириң­ларниң әтрапиға қорған қуруп, силәрни төрт тәрәптин қоршавелип,

19:44  силәрни вә балилириңларни йәр билән йәксән қилиду, һәтта бир тал һул тешиниму җайида қалдурмайду. Чүнки Худа силәргә шапаәт қилған пурсәтни пәриқ етәлмидиңлар, — деди.

19:45  Һәзрити Әйса мәркизий ибадәтхана һойлилириға кирип, у йәрдә елим-сетим қиливатқанларни һайдап чиқирип,

19:46  уларға: — Муқәддәс Язмиларда Худаниң: «Мениң өйүм дуа-тилавәтхана болсун», дегән сөзи йезилған. Лекин силәр буни булаңчиларниң угисиға айландурувапсиләр! — деди.

19:47  Шу күнләрдә һәзрити Әйса һәр күни мәркизий ибадәтханида тәлим бәрди. Алий роһанийлар, Тәврат устазлири вә ақсақаллар Уни уҗуқтурувәтмәкчи болушти.

19:48  Лекин қандақ қол селишни билмәтти. Чүнки пүтүн хәлиқ һәзрити Әйсаниң тәлимини аңлашқа шунчилик хуш­тар едики, Униң һәр бир еғиз сөзини қалдурмай, көңүл қоюп аңлатти.

Chapter 20

20:1  Бир күни һәзрити Әйса мәркизий ибадәтхана һойлилирида хәлиққә тәлим берип, Хуш Хәвәрни йәткүзүвататти. Алий роһанийлар, Тәврат устазлири вә ақсақаллар Униң алдиға келип:

20:2  — Ейтип бериң, Сиз қиливатқан ишларни қайси һоқуққа тайинип қиливатисиз? Сизгә бу һоқуқни ким бәргән? — дәп сориди.

20:3  Һәзрити Әйса уларға: — Мән авал силәрдин бир сөзни сорай. Ейтиңларчу,

20:4  Йәһия пәйғәм­бәргә чөмүлдүрүш һоқуқини Худа бәргәнму яки инсанларму? — деди.

20:5  Улар өз ара талишишқа башлап: — Әгәр «Худа бәргән» десәк, У: «Ундақта, силәр немә үчүн Йәһияға ишәнмидиңлар?» дәйду.

20:6  Әгәр: «Инсанлар бәргән» десәк, халайиқ бизни чалма-кесәк қилип өлтүриду. Чүнки уларниң һәммиси Йәһияниң пәйғәмбәр екәнлигигә ишиниду, — дейишти.

20:7  Буниң билән улар: — Йәһияниң һоқуқиниң қәйәрдин кәлгәнлигини билмәймиз, — дәп җавап беришти.

20:8  — Ундақта, Мәнму бу ишларни қайси һоқуққа тайинип қиливат­қанлиғимни ейтмаймән, — деди һәзрити Әйса уларға.

20:9  Һәзрити Әйса сөзини давамлаштуруп, уларға бу тәмсилни сөзләп бәрди: — Бир киши бир үзүмзарлиқ бәрпа қилип, уни иҗаригә берип, өзи жирақ бир йәргә кетипту, у йәрдә узун вақит турупту.

20:10  Үзүм­ләрни үзидиған мәзгил кәлгәндә, у қуллиридин бирини өзигә тегишлик үлүшини елип келишкә әвәтипту. Лекин иҗарикәшләр һелиқи қулни думбалап, қуруқ қол қайтурупту.

20:11  Ғоҗайин йәнә бир қулини әвәтипту. Иҗарикәшләр униму шундақ уруп, һақарәтләп, йәнә қуруқ қол қайтурупту.

20:12  Үчинчи қетим ғоҗайин йәнә башқа бир қулини әвәтипту. Иҗарикәшләр униму уруп яриландуруп, бағдин һайдап чиқириветипту.

20:13  Ахирида үзүмзарлиқниң ғоҗайини, «Қандақ қилсам болар? Сөйүмлүк оғлумни әвәтсәм, һеч болмиғанда уни һөрмәт қилар», дәп оғлини әвәтипту.

20:14  Лекин иҗарикәшләр ғоҗайинниң оғлини көрүп бир-биригә: «Бу бала ғоҗайинниң мирасхори. Уни өлтүрүветәйли, үзүмзарлиқ бизгә оңчә қалсун!» дейишипту.

20:15  Шуниң билән улар уни үзүмзарлиқниң сиртиға сөрәп елип чиқип өлтүрүветипту. Бундақ әһвалда үзүмзарлиқниң ғоҗайини бу иҗарикәшләрни қандақ қилиду?

20:16  Җәзмән уларни өлтүрүп, үзүмзарлиғини башқиларға иҗаригә бериду. Көпчилик буни аңлап: — Бундақ ишлар һәргиз йүз бәрмисун! — дейишти.

20:17  Бирақ һәзрити Әйса уларға көзлирини тикип мундақ деди: — Зәбурда Қутқазғучи һәққидә: «Қурулушчилар ташлавәткән Таш Қурулушниң һул Теши болуп қалди», дәп ениқ йезилған турса!

20:18  Бу «Ташқа» жиқилған киши парә-парә болуп кетиду. «Таш» кимниң үстигә чүшсә, шуни кукум-талқан қилиду.

20:19  Тәврат устазлири билән алий роһанийлар бу тәмсилниң өзлиригә қаритип ейтилғанлиғини чүшинип йетип, һәзрити Әйсани шу чағдила тутмақчи болди. Лекин улар хәлиқтин қорқушти.

20:20  Шуңа һәзрити Әйсани диққәт билән күзитиш үчүн пайлақчиларни әвәтти. Бу пайлақчилар сәмимий қияпәткә киривелип, һәзрити Әйсадин соалларни сорап, Уни сөзидин тутувелип, римлиқ һакимниң җазали­шиға тапшурмақчи болушти.

20:21  Улар һәзрити Әйсаға мундақ деди: — Устаз, бизгә мәлумки, Сизниң тәлиматлириңизниң һәммиси һәқ, шуниңдәк Сиз үз-хәтир қилмай, һаман Худаниң йолини садиқ­лиқ билән үгитип кәлдиңиз.

20:22  Сизчә Рим императори Қәйсәргә баҗ тапшурушимиз Тәврат қанунимизға хилапму, қандақ?

20:23  Уларниң һейлисини чүшәнгән һәзрити Әйса:

20:24  — Маңа бир данә күмүч тәңгә көрситиңлар. Буниң үстидики сүрәт вә исим кимниң? — деди. — Рим мператори Қәйсәрниң, — дәп җавап бәрди улар.

20:25  — Ундақ болса, Қәйсәрниң һәққини Қәйсәргә, Худаниң һәққини Худаға тапшуруңлар, — деди һәзрити Әйса уларға.

20:26  Улар халайиқниң алдида һәзрити Әйсаниң сөзлиридин тутували­диған бирәр путақ чиқиралмиди. Һәзрити Әйсаниң җававиға һәйран болуп зувани тутулди.

20:27  Өлгәнләр тирилмәйду дәп қарайдиған садуқий диний еқимиди­ки­ләрдин бәзилири һәзрити Әйсаниң алдиға келип, Униңдин мундақ дәп сориди:

20:28  — Устаз, Муса пәйғәмбәр Тәвратта: «Бир киши өлүп кетип, аяли тул қелип, пәрзәнт көрмигән болса, өлгән адәмниң ака яки иниси тул қалған йәңгисини әмригә елип, қериндиши үчүн нәсил қалдуруши лазим», дәп язған.

20:29  Бурун йәттә ака-ука өткән екән, чоңи өйлинип, пәрзәнт көрмәй аләмдин өтүпту.

20:30  Кәйнидики инисиму тул қалған йәңгисини әмригә елип, аләмдин өтүпту.

20:31  Андин уни үчинчи иниси апту. Шундақ қилип, йәттинчисигичә һәммиси уни елип чиқипту. Лекин һеч қайсиси пәрзәнт көрмәй аләмдин өтүпту.

20:32  Ахири у аялму аләмдин өтүпту.

20:33  Әнди сорайдиғинимиз шуки: Қиямәт күни бу аял кимниң аяли болуп тирилиду? Чүнки йәттә қериндашниң һәммиси уни хотунлуққа алғандә!

20:34  Һәзрити Әйса уларға мундақ җавап бәрди: — Бу дунияниң адәмлири хотун алиду, әргә тегиду.

20:35  Бирақ өлгәндин кейин тирилип, асманда яшашқа лайиқ һесапланғанлар хотун­му алмайду, әргиму тәгмәйду.

20:36  Улар периштәләргә охшаш мәңгү яшайду. Улар Худаниң пәрзәнтлири болғачқа, өлгәндин кейин тирилиду.

20:37  Бирақ «Өлгәндин кейин тирилиш барму-йоқ?» дегән соалға кәлсәк, тирилишниң барлиғини Муса пәйғәмбәр өзи испатлап бәрди. Чүнки гәрчә әҗдатлиримиз Ибраһим, Исһақ вә Яқуплар Муса пәйғәмбәргә қариғанда аллиқачан аләмдин өткән болсиму, Тәвраттики «Тикәнликниң көйүши» һәққидики баянда Муса пәйғәмбәр мундақ язған: «Худа: Мән Ибраһим, Исһақ вә Яқуплар етиқат қилип кәлгән Худа болимән! дегән».

20:38  Демәк, Худа өлгәнләрниң әмәс, тирикләрниң Худасидур. Худаниң нәзәридә уларниң һәммиси һаяттур.

20:39  Бәзи Тәврат устазлири: — Устаз, яхши ейттиңиз! — деди.

20:40  Шуниңдин кейин улар һәзрити Әйсадин соал сорашқа пети­налмиди.

20:41  Кейин һәзрити Әйса улардин соал сориди: — Кишиләр Қутқазғучи-Мәсиһни падиша Давутниң Әвлади, дәп турувалса қандақ болиду?

20:42  Давут өзи Зәбурда Қутқазғучи-Мәсиһ тоғри­сида мундақ дегәнғу: «Пәрвәрдигар Ғоҗайинимға ейттики: ‹ Мән Сениң дүшмәнлириңни Айиғиң астида дәссәткичә, Мениң оң йенимда олтарғин! › »

20:43  Давут өзи Зәбурда Қутқазғучи-Мәсиһ тоғри­сида мундақ дегәнғу: «Пәрвәрдигар Ғоҗайинимға ейттики: ‹ Мән Сениң дүшмәнлириңни Айиғиң астида дәссәткичә, Мениң оң йенимда олтарғин! › »

20:44  Қутқазғучи-Мәсиһ падиша Давутниң Әвлади болсиму, лекин падиша Давут Мәсиһни «Ғоҗайиним» дегән йәрдә, Мәсиһ униңдин улуқ болмамду?!

20:45  Җамаәт қулақ селип аңлаватқанда, һәзрити Әйса шагиртлириға мундақ деди:

20:46  — Тәврат устазлиридин пәхәс болуңлар. Улар узун тонларни кийишивелип, гедийип жүрүшни яхши көриду. Базарларда башқи­ларниң өзлиригә салам берип һөрмәтлишини, ибадәтханиларда алаһи­дә орунда олтиришни, зияпәтләрдиму төрдә олтиришни яхши көриду.

20:47  Улар тул аяллардин пайда елип, уларниң мал-мүлкини йәвелип, андин әттәй башқилар көрсун дәп, узундин-узун дуа қилиду. Улар җәзмән техиму қаттиқ җазаға тартилиду!

Chapter 21

21:1  Һәзрити Әйса бешини көтирип қариведи, мәркизий ибадәт­ханидики сәдиқә жиғилидиған җайға өз сәдиқилирини ташла­ватқан бир нәччә байни көрди.

21:2  У йәнә бир намрат тул аялниңму иккила тәңгини ташлаватқанлиғини көрүп:

21:3  — Билип қоюңларки, бу намрат тул аялниң сәдиқиси Худаниң нәзәридә һәммиңларниңкидин көп.

21:4  Чүнки башқилар өзлириниң ашқан байлиқлиридин сәдиқә қилди. Лекин бу аял намрат туруп, өзиниң барлиқ тирикчилик қилидиғинини сәдиқә қилди, — деди.

21:5  Шагиртлардин бәзилири мәркизий ибадәтханиниң нәпис таш­лар вә Худаға атиған нәрсиләр билән безәлгәнлиги тоғрисида сөзлиши­вататти. Һәзрити Әйса:

21:6  — Шундақ бир вақит келидуки, силәр бу йәрдә көрүватқан һәм­мә нәрсә гумран қилиниду, һәтта бир тал һул тешиму җайида қалдурул­майду, — деди.

21:7  Улар һәзрити Әйсадин: — Устаз, бу дегәнлириңиз қачан йүз бериду? Буларниң йүз беридиғанлиғини билдүридиған қандақ бешарәт болиду? — дәп сориди.

21:8  Һәзрити Әйса мундақ деди: — Аздурулуп кетиштин һошияр болуңлар. Чүнки нурғун кишиләр Мениң намимни сетип, «Қутқазғучи-Мәсиһ мән болимән!» вә «Қиямәт күни йеқинлап қалди!» дәйду. Силәр ундақ кишиләргә әгәшмәңлар.

21:9  Уруш вә топилаңниң тивишини аңлиған вақтиңлардиму қорқуп кәтмәңлар. Бу ишларниң йүз бериши муқәррәр. Лекин бу заман ахири йетип кәлди дегәнлик әмәс.

21:10  Һәзрити Әйса сөзини давамлаштуруп йәнә мундақ деди: — Бир милләт йәнә бир милләт билән уруш қилиду. Бир дөләт йәнә бир дөләткә һуҗум қилиду.

21:11  Шиддәтлик йәр тәврәшләр, ачарчилиқлар йүз бериду, жуқумлуқ кесәлләр тарқилиду вә асманда қорқунучлуқ аламәтләр көрүниду.

21:12  Бирақ бу вақиәләр йүз бериштин илгири силәр тутқун қилинип зиянкәшликкә учрайсиләр. Кишиләр силәрни ибадәтханиларниң сорақ қилишиға тапшуриду, зинданларға ташлайду. Маңа ишәнгәнлигиңлар үчүн силәрни падиша вә һакимларниң алдиға елип бариду.

21:13  Мана бу силәрниң уларниң алдида Мениң гувачилирим болуш пурситиңлардур.

21:14  Шуңа уларниң соал-сорақлириға қандақ җавап бериш тоғрисида алдин-ала баш қатуруп кәтмәңлар.

21:15  Чүнки Мән силәргә дүшмәнлириңлар қарши чиқалмиғидәк вә рәт қилалмиғидәк сөз қабилийити вә әқил-парасәт ата қилимән.

21:16  Силәр зиянкәшликкә учриған вақитта, ата-ана, ака-ука, уруқ-туққан, яр-бурадәрлириңларму силәргә хаинлиқ қилиду. Араңлардики бәзи кишиләрму өлтүрүлиду.

21:17  Маңа ишәнгәнлигиңлар үчүн һәммә адәм силәргә өчмәнлик қилиду,

21:18  һалбуки улар бир тал чечиңларғиму чеқилалмайду!

21:19  Чидамлиқ болғиниңларда мәңгүлүк һаятқа еришисиләр.

21:20  — Йерусалимниң дүшмән қошунлири тәрипидин қоршавелин­ғанлиғини көргиниңларда, униң вәйран болушқа аз қалғанлиғини билиңлар.

21:21  У чағда Йәһудийә өлкисидики аһалиләр тағларға қачсун, йерусалимлиқлар шәһәрдин чиқип кәтсун, йезилардикиләр шәһәргә кирмисун.

21:22  Чүнки шу чағ Худаниң хәлиқни җазалайдиған күнлиридур. Шуниң билән Муқәддәс Язмиларда бу тоғрилиқ йезилғанларниң һәм­миси әмәлгә ашурулиду.

21:23  У күнләрдә қечиши әпсиз болған һамилдар аяллар вә бала емити­диған аниларниң һалиға вай! Чүнки бу йәрдики кишиләргә еғир апәт келиду. Улар Худаниң ғәзивигә учрап,

21:24  қилич астида өлиду яки тутқун қилинип, чәт дөләтләргә һайдилиду. Худаниң йәһудий әмәсләргә бәлгүләп бәргән вақти тошқичә, улар Йерусалимни аяқ асти қилиду.

21:25  — Мән келиштин бурун қуяш, ай, юлтузлар ғәйри түс алиду. Йәр йүзидики әлләр деңиз-муһитларниң ғәзәплик шавқунидин алақзадә болиду.

21:26  Асман җисимлири тәвринип кетиду. Шуниң билән инсанлар дунияға келидиған апәтләрни есигә елип, вәһимә ичидә ғал-ғал титрәп әс-һошини йоқитиду.

21:27  У чағда Инсан Оғлиниң күч-қудрәт вә улуқ шан-шәрәп билән булут ичидә келиватқанлиғини көрисиләр.

21:28  Шуңа бундақ аламәтләр көрүнгән чағда силәр бешиңларни көти­рип қәддиңларни руслаңлар, чүнки бу силәрниң қутқузулушуң­ларға аз қалди дегәнликтур.

21:29  Һәзрити Әйса уларға мундақ бир тәмсилни сөзләп бәрди: — Әнҗир дәриғи вә башқа дәрәқләргә қараңлар.

21:30  Уларниң йеңи йопурмақ чиқарғанлиғидин язниң йетип келишигә аз қалғанлиғини билисиләр.

21:31  Шуниңдәк Мән бая дегән аламәтләрниң йүз бериватқан­лиғини көргиниңларда Худаниң Падишалиғиниң намайән болуш алдида туруватқанлиғини билиңлар.

21:32  Билип қоюңларки, мана бу аламәтләрниң һәммиси әмәлгә ашурулмай туруп, бу әвлат кишиләр аләмдин өтмәйду.

21:33  Асман-зимин йоқилиду, бирақ Мениң сөзлирим йоқалмай мәңгү инавәтлик болиду.

21:34  — Һошияр болуңлар! Әйш-ишрәт вә турмушниң ғәм-әндиши­лиригә берилип кәтмәңлар. Қиямәт күни силәргә гоя тосаттин бешиң­ларға ташланған тордәк кәлмисун.

21:35  Чүнки у апәтләр йәр йүзидики пүтүн инсанларниң бешиға келиду.

21:36  Һәр вақит һошияр болуңлар, йүз беридиған бу аламәтләрдин аман-есән өтәлишиңлар вә қиямәт күни Инсан Оғли алдида қорқмай туралишиңлар үчүн һәр дайим дуа қилиңлар, — деди.

21:37  Һәзрити Әйса күндүзлири мәркизий ибадәтханида тәлим берип, ахшамлири шәһәрдин чиқип, кечини Зәйтун теғида өткүзәтти.

21:38  Җамаәт Униң тәлимини аңлаш үчүн таң сәһәрдә ибадәтханиға қарап маңатти.

Chapter 22

22:1  Йәһудийларниң «Петир нан» һейти, йәни «Өтүп кетиш» һейти келишкә аз қалған еди.

22:2  Алий роһанийлар вә Тәврат устаз­лири һәзрити Әйсани бир амал қилип өлтүрүветишниң чарисини издиди. Бирақ улар Уни қоллайдиған хәлиқтин қорққанлиқтин, Уни мәхпий һалда тутмақчи болушти.

22:3  Шу күнләрдә һәзрити Әйсаниң он икки шагиртиниң бири болған Йәһуда Ишқарийотниң көңлигә шәйтан кирди.

22:4  У алий роһанийлар вә мәркизий ибадәтхана қаравуллириниң башлиқлири билән һәзрити Әйсани уларға қандақ тутуп бериш үстидә мәслиһәтләшти.

22:5  Уларниң гүл қәқәқлири ечилип, Йәһудаға пул беришкә вәдә бәрди.

22:6  Йәһуда мақул болуп, һәзрити Әйсани җамаәттин хали қалғанда уларға тутуп бериш үчүн пурсәт издәшкә башлиди.

22:7  «Петир нан» һейтиниң қой қурванлиқ қилинидиған күни йетип кәлгән еди. «Өтүп кетиш» һейти дәп аталған бу күни йәһудийлар өйлиридә қой союп, петир нан билән йәтти.

22:8  Шуңа һәзрити Әйса Петрус билән Юһаннаға: — Биргә ғизалинишимиз үчүн силәр берип «Өтүп кетиш» һейти­ниң тамиғини тәйярлаңлар, — дәп уларни әвәтти.

22:9  — Қәйәрдә тәйярлишимизни халайсиз? — дәп сориди улар.

22:10  Һәзрити Әйса мундақ деди: — Йерусалимға кирсәңлар, у йәрдә козида су тошуватқан бир әр кишини учритисиләр. Униң кәйнидин меңип, у киргән өйгә кириңлар

22:11  вә өй егисигә: «Устазимиз: Шагиртлирим билән «Өтүп кетиш» һейти­ниң тамиғини йәйдиған меһманлиқ өй қәйәрдә екән? дәп сораватиду», дәңлар.

22:12  У силәрни үстүнки қәвәттики җабдуп қоюлған бир еғиз чоң өйгә башлап чиқиду. Мана шу өйдә «Өтүп кетиш» һейтиниң тами­ғини тәйяр қилиңлар.

22:13  Петрус билән Юһанна барса, һәммә ишлар һәзрити Әйсаниң ейтқинидәк болуп чиқти. Улар «Өтүп кетиш» һейтиниң тамиғини тәйяр­лашқа киришти.

22:14  Тамақ вақтида һәзрити Әйса әлчилири билән биллә келип, дәсти­ханда олтарди.

22:15  Андин У әлчилиригә мундақ деди: — Мән азап чекиштин илгири бу «Өтүп кетиш» һейтиниң бу тамиғида силәр билән бир дәстиханда болушқа интизар болуп кәлгән едим.

22:16  Чүнки бу һейтниң һәқиқий мәнаси Худаниң Падишали­ғида әмәлгә ашурулмиғичә, Мән бундақ һейтлиқ тамақни қайта йемәймән.

22:17  Андин һәзрити Әйса бир җамни қолиға елип, Худаға шүкүр ейтти вә шагиртлириға: — Буниңдин ичиңлар.

22:18  Шуни ейтайки, Худаниң Падишалиғи толуқ намайән болмиғичә, һәргиз бундақ шарапни ичмәймән, — деди.

22:19  Андин У бир нанни қолиға елип, Худаға шүкүр ейтти вә уни уштуп туруп, уларға берип: — Бу Мениң силәр үчүн пида болидиған тенимдур. Мени әсләп туруш үчүн буниңдин йәңлар, — деди.

22:20  Тамақтин кейин У йәнә җамни қолиға елип мундақ деди: — Бу җамдики шарап Мениң силәр үчүн төкүлидиған қеним билән түзүлидиған Худаниң Йеңи келишиминиң бәлгүсидур.

22:21  Бирақ шуни билип қоюңларки, бу йәрдә Мән билән бир дәстиханда олтарғанлардин бири Маңа сатқунлуқ қилиду!

22:22  Дәрвәқә, Инсан Оғли Худаниң ирадиси билән аләмдин өтиду. Лекин Униңға сатқунлуқ қилидиған кишиниң һалиға вай!

22:23  Шагиртлар бир-биридин: — Бундақ қилидиған зади кимду? — дәп сорашти.

22:24  Шагиртлар өз ичидә зади кимниң мәртивиси һәммидин жуқури, дәп талаш-тартиш қилишқа башлиди.

22:25  Һәзрити Әйса уларға мундақ деди: — Бу дуниядики падишалар һөкүмран сүпитидә қол астидики хәлиқни башқуриду һәм өзини хәлиқпәрвәр қилип көрситиду.

22:26  Лекин силәр бундақ қилмаңлар. Араңлардики әң мәртивиликләр өзлирини әрзимәс кишиләрдәк тутсун. Башлиқ болғиниңлар башқиларға хизмәт қилиңлар.

22:27  Адәттә ким мәртивилик? Дәстиханда олтарғанму яки хизмәткарму? Әлвәттә, дәстиханда олтарған әмәсму? Бирақ Маңа кәлсәк, гәрчә Мән силәрниң Устазиңлар болсамму, араңларда хизмәткарға охшашмән.

22:28  Мән синақларни бешимдин өткүзгәндә, силәр баштин-ахир Мән билән биллә болдуңлар.

22:29  Худди Атам Маңа падишалиқ һоқуқини тәғдим қилғандәк, силәргиму шуни тәғдим қилимән.

22:30  Силәр Мениң Падишалиғимда Мән билән һәмдәстихан болисиләр вә тәхтләрдә олтирип, исраилларниң он икки қәбилисигә һөкүмранлиқ қилисиләр.

22:31  Һәзрити Әйса йәнә мундақ деди: — Әй Симун, Симун! Шәйтанниң һәммиңларни синаш тәливигә Худа мақул болди. У силәрни худди буғдай тасқиғандәк синимақчи.

22:32  Лекин Маңа болған ишәнчиң йоқалмисун дәп, саңа дуа қилдим. Шәйтанниң синиғидин өтүп, Мениң йолумға қайтқандин кейин, қериндашлириңниң ишәнчини мустәһкәмлә.

22:33  — Әй Рәббим, мән Сиз билән биллә зинданға ташлинип, биллә өлүшкә тәйярмән! — деди Петрус.

22:34  — Петрус, — деди һәзрити Әйса, — билип қойғинки, әтә сәһәрдә ғораз чиллиғичә, сән Мәндин үч қетим танисән.

22:35  Андин һәзрити Әйса шагиртлиридин: — Бурун Мән силәрни сәпәргә әвәткәндә пул халта, хурҗун вә аяқ алмаңлар, дегән едим. У чағда бирәр нәрсәңлар кам болуп қалғанму? — дәп сориди. — Яқ, — дәп җавап беришти шагиртлар.

22:36  — Лекин әнди пул халта, хурҗуни барлар еливелиңлар. Қиличи йоқлар, чапиниңларни сетип бирдин қилич елиңлар, — деди һәзрити Әйса,

22:37  — чүнки Муқәддәс Язмиларда Мән тоғрилиқ: «У җинайәтчи­ләр қатариға киргүзүлиду», дәп хатириләнгән сөз чоқум әмәлгә ашурулиду. Әмәлиятта Мән тоғрилиқ йезилғанларниң һәммиси әмәлгә ешишқа аз қалди.

22:38  — Әй Рәббим, қараң, бу йәрдә икки қилич бар екән, — деди шагиртлар. — Болди, йетиду! — деди һәзрити Әйса уларға.

22:39  Тамақтин кейин һәзрити Әйса шагиртлар билән биллә шәһәрдин чиқип, адәттикидәк Зәйтун теғиға кәтти.

22:40  У йәргә йетип барғандин кейин уларға: — Езиқтурулмаслиғиңлар үчүн дуа қилиңлар, — деди.

22:41  Андин һәзрити Әйса нериғирақ берип, тизлинип туруп:

22:42  — Әй Ата, халисаң, бу азап қәдиһини Мәндин жирақлаштур­ғайсән. Лекин бу иш Мениң әмәс, бәлки Сениң ирадәң бойичә болсун, — дәп дуа қилди.

22:43  У дуа қиливатқанда, асмандин кәлгән бир периштә Униңға көрүнүп, мәдәт бәрди.

22:44  Һәзрити Әйса чоңқур қайғу ичидә техиму ихлас билән дуа қиливатқанда, Униң тәрлири йәргә төкүлгән қан тамчилиридәк чүшүшкә башлиди.

22:45  Дуадин кейин һәзрити Әйса орнидин туруп, шагиртлириниң йениға келип, уларниң ғәмгә чөккәнлигидин үгдәп қалғанлиғини көрди.

22:46  — Ухлап қалғиниңлар немиси? Езиқтурулуштин сақлиниш үчүн қопуп дуа қилиңлар, — деди һәзрити Әйса уларни ойғитип.

22:47  Һәзрити Әйсаниң сөзи аяқлашмастинла он икки шагиртиниң бири болған Йәһуда бир топ адәмни башлап кәлди. У һәзрити Әйсаниң алдиға келип, Уни сөйүп салам бәрди.

22:48  Һәзрити Әйса униңға: — Әй Йәһуда, Инсан Оғлини сөйүп қоюпла, йәнә Униңға сатқун­луқ қиламсән? — деди.

22:49  Һәзрити Әйсаниң йенидики шагиртлар әһвалниң чатақлиғини көрүп: — Әй Рәббим, улар билән елишсақ қандақ дәйсиз? — деди.

22:50  Шагирт­ларниң бири қиличини көтирип, баш роһанийниң чакириға урди. Қилич чакарниң оң қулиғиға тегип, уни шилип чүширивәтти.

22:51  Бирақ һәзрити Әйса: — Бәс! — деди вә қолини узитип чакарниң қулиғиға тәккүзүп қоювиди, қулақ шу ан сақийип кәтти.

22:52  Һәзрити Әйса Өзини тутқили кәлгән алий роһанийлар, ибадәт­хана қаравуллириниң башлиқлири вә ақсақалларға: — Силәр қилич-тоқмақларни көтирип Мени тутқили кәпсиләр, Мени қарақчи көрүватамсиләр?

22:53  Мән һәр күни силәр билән мәркизий ибадәтхана һойлисида болғанда, Маңа қол салмидиңлар. Бирақ әнди қол салидиған вақит-саатиңлар йетип кәлди. Бу шәйтан һөкүм сүридиған қараңғу вақиттур, — деди.

22:54  Қаравуллар һәзрити Әйсани тутуп, баш роһанийниң өйигә елип келишти. Петрус жирақтин әгишип маңған еди.

22:55  Улар һойлиниң оттурисиға от йеқип, чөрисидә иссинип олтарғанда, Петрусму улар­ниң арисиға киривалди.

22:56  Униң иссинип олтарғинини көргән бир хизмәт­кар қиз униңға тикилип қарап туруп: — Бу адәмму Әйса билән бир! — деди.

22:57  — Яқ! Мән Уни тонумаймән! — дәп танди Петрус.

22:58  Узун өтмәй йәнә бири уни тонуп қелип: — Сәнму Униң адимиғу! — деди. — Қойғина, мән улар билән бир әмәс! — деди Петрус.

22:59  Бирәр саат өткәндин кейин, йәнә бир адәм: — Шүбһисизки, бу адәм Әйса билән бир. Тәләппузидин униңму җәлилийәлик екәнлиги чиқип турмамду?! — дәп чиң турувалди.

22:60  Лекин Петрус: — Немә дәп билҗирлаватқиниңни чүшәнмәймән! — деди. Униң сөзи аяқлашмастинла ғораз чиллиди.

22:61  Рәббимиз Әйса кәйнигә бурулуп, Петрусқа тикилип қариди. Петрус Рәб Әйсаниң: «Әтә сәһәрдә ғораз чиллаштин илгири сән Мәндин үч қетим танисән», дегән сөзини есигә елип,

22:62  ташқириға чиқип қаттиқ жиғлап кәтти.

22:63  Һәзрити Әйсаға қараватқан қаравуллар Уни мәсқирә қилатти.

22:64  Униң көзини теңип қойғандин кейин, Уни уруп туруп: — Пәйғәмбәр болсаң, ейтип баққина, Сени ким урди? — дәп сораш­ти

22:65  вә Униңға буниңдин башқа йәнә нурғун һақарәтләрни яғдурушқа башлиди.

22:66  Таң атқанда йәһудийларниң алий кеңәшмисидики ақсақаллар, алий роһанийлар вә Тәврат устазлири җәм болушти. Һәзрити Әйса уларниң алдиға елип келинди.

22:67  Улар һәзрити Әйсадин: — Ейтқин, Сән Қутқазғучи-Мәсиһму? — дәп сорашти. Һәзрити Әйса мундақ җавап бәрди: — Силәргә ейтсамму, ишәнмәйсиләр.

22:68  Силәрдин бирәр соал сори­сам, җавап бәрмәйсиләр.

22:69  Лекин Инсан Оғлиниң қадир Худаниң оң йенида олтиридиғиниға аз қалди.

22:70  — Ундақта, Сән Худа Оғли екәнсәндә? — дейишти улар. — Силәрниң дегиниңлардәк! — дәп җавап бәрди һәзрити Әйса.

22:71  Шуниң билән улар: — Әнди башқа һеч қандақ әризә қилғучиниң һаҗити қалмиди. Чүнки Өзиниң ағзидин күпүрлүк сөзләрни аңлидуқ! — дейишти.

Chapter 23

23:1  Кеңәшмә башлиқлириниң һәммиси орнидин турушуп, һәзрити Әйсани һаким Пилатусниң алдиға елип беришти.

23:2  У йәрдә Униң үстидин шикайәт қилип: — Биз бу Адәмниң йәһудий хәлқини аздуруп, Рим императориға баҗ тапшурмаслиққа қутратқанлиғини вә Өзини йәһудийларниң Қутқазғучи-Мәсиһи, йәни Падишаси дәп атавалғанлиғини көрдуқ, — дейишти.

23:3  — Сән йәһудийларниң Падишасиму? — дәп сориди Пилатус һәз­рити Әйсадин. — Ейтқиниңиздәк, — дәп җавап бәрди һәзрити Әйса.

23:4  Андин Пилатус алий роһанийлар билән көпчиликкә: — Бу Адәмдин бирәр җинайәт тапалмидим, — деди.

23:5  Лекин улар техиму қәтъий түрдә: — У Өз тәлимлири билән пүтүн йәһудийлар зиминидики аммини қутритип, Җәлилийә өлкисидин башлап таки бу йәргичә кәлди, — дейишти.

23:6  Буни аңлиған Пилатус: — Бу адәм җәлилийәликму? — дәп сориди.

23:7  У һәзрити Әйсаниң Һирод ханниң қол астидики өлкидин кәлгәнлигидин хәвәр тепип, Уни Һиродқа йоллап бәрди. (У чағда Һиродму Йерусалимда еди.)

23:8  Һирод хан һәзрити Әйсани көрүп, интайин хошал болди. Чүнки у узундин бери һәзрити Әйсаға даир ишларни аңлап, «Мениң алдимдиму бирәр мөҗүзә көрситип бақсун!» дәп Униң билән көрүшмәкчи болуп жүрәтти.

23:9  Шуңа у һәзрити Әйсадин бир мунчә соалларни сориди. Лекин һәзрити Әйса бир еғизму җавап бәрмиди.

23:10  Алий роһанийлар вә Тәврат устазлири һәзрити Әйсаниң үстидин һә дәп әризә-шикайәт қиливататти.

23:11  Һирод хан вә униң ләшкәрлири һәзрити Әйсани һақарәтләп мәсқирә қилишти. Андин кейин Униңға падишаларчә һашамәтлик тон кийдүрүп, Уни йәнә Пилатусниң алдиға қайтурди.

23:12  Мана шу күндин башлап Һирод хан билән һаким Пилатус дост болуп қалди. Униңдин бурун улар бир-биригә дүшмән еди.

23:13  Һаким Пилатус алий роһанийларни, йәһудий ақсақалларни вә җамаәтни жиғип,

23:14  уларға: — Силәр бу Адәмни алдимға һайдап кәлдиңлар. Униң үстидин хәлиқ­ни аздуруп қутратти дәп шикайәт қилдиңлар. Бирақ мән Уни силәрниң алдиңларда сорақ қилип, силәр шикайәт қилған җинайәт­ләрдин бириниму тапалмидим.

23:15  Һирод ханму Униңдин гуна тапал­май, маңа қайтуруветипту. Чүнки Униңда өлүмгә лайиқ һеч қандақ җинайәт йоқ екән.

23:16  Әнди мән Уни қамчилитип, қоюп беримән, — деди.

23:17  Униң мундақ дейишиниң сәвәви: у һәр қетимлиқ «Өтүп кетиш» һейтида, йәһудий җинайәтчилиридин бирини қоюп берәтти.

23:18  Бирақ көпчилик бир еғиздин чуқан селишип: — Уни өлтүрүң! Бараббасни қоюп бериң! — дейишти.

23:19  (Бараббас Йерусалимда топилаң көтирип, адәм өлтүрүп, зинданға ташланған бир җинайәтчи еди.)

23:20  Пилатус һәзрити Әйсани қоюп бәрмәкчи болуп, көпчиликкә қайта несиһәт қилди.

23:21  Лекин улар һә дәп: — Уни чапрас яғачқа миқлитиң, чапрас яғачқа миқлитиң! — дәп чуқан селишти.

23:22  Пилатус үчинчи қетим уларға: — Немишкә? У зади немә җинайәт өткүзди? Мән Униңдин өлүмгә лайиқ җинайәт тапалмидим. Уни қамчилитип, қоюп беримән, — деди.

23:23  Бирақ көпчилик давамлиқ чуқан селишип, һәзрити Әйсани чапрас яғачқа миқлап есип өлтүрсун дәп, чиң турувалди. Уларниң чуқанлири ахири ғалибә қилди.

23:24  Пилатус уларниң тәливи бойичә һөкүм чиқарди.

23:25  Топилаң көтирип зинданға ташланған һелиқи қатилни қоюп берип, һәзрити Әйсани йәһудийларниң өз хаһиши бойичә бир тәрәп қилиш үчүн ләшкәрләргә тапшуруп бәрди.

23:26  Ләшкәрләр чапрас яғачни көтәргән һәзрити Әйсани елип кетиват­қанда, йолда йезидин келиватқан Кирини шәһирилик Симун исимлиқ бир кишини учратти. Улар бу кишини тутувелип чапрас яғачни униңға көтәргүзүп, һәзрити Әйсаниң кәйнидин һайдап маңди. Чүнки һәзрити Әйса һалсирап кәткән еди.

23:27  Нурғун кишиләр һәзрити Әйсаниң кәйнидин әгишип маңди. Уларниң ичидә һәзрити Әйсаға ечинип жиға-зар қилишип маңған аялларму бар еди.

23:28  Һәзрити Әйса кәйнигә бурулуп уларға мундақ деди: — Әй Йерусалим аяллири! Мән үчүн жиғлимаңлар. Өзәңлар вә пәрзәнт­лириңлар үчүн жиғлаңлар!

23:29  Чүнки силәргә шундақ еғир күнләр келидуки, кишиләр: «Пәрзәнт көрмигән, һамилдар болмиған, бала емитмигән аяллар немә дегән бәхитлик!» дәйду.

23:30  У чағда кишиләр Худаниң ғәзивидин қечиш үчүн тағларға: «Үстимизгә өрүл!», дөңләргиму: «Үстимизни яп!» дәп ялвуриду.

23:31  Яп-йешил дәрәқ отта көйдүрүлгән йәрдә, қуруп кәткән дәрәқ техиму көйдүрүлмәсму?! Шуниңдәк, Мән азап чәккән йәрдә, силәр гунакар йәһудийлар техиму азап чәкмәмсиләр?!

23:32  Ләшкәрләр һәзрити Әйса билән биргә икки җинайәтчиниму улар үстидин өлүм җазасини беҗиришкә елип келишкән еди.

23:33  Улар Йерусалимниң сиртидики «Баш сүйәк» дәп аталған җайға берип, у йәрдә һәзрити Әйсани чапрас яғачқа миқлиди. Икки җинайәт­чиниңму бирини һәзрити Әйсаниң оң тәрипигә, йәнә бирини сол тәрипигә миқлиди вә чапрас яғачларни тикләп қойди.

23:34  Һәзрити Әйса: — Әй Ата, уларни кәчүрүм қилғин, чүнки улар өзиниң немә қиливат­қанлиғини билмәйду, — деди. Ләшкәрләр чәк ташлишип, һәзрити Әйсаниң кийим-кечәклирини бөлүшүвалди.

23:35  Халайиқ қарап туруватқанда, йәһудий ақсақаллар Уни мәсқирә қилип: — У башқиларни қутқузуптикән! Әгәр расттин Худа тайин­лиған Қутқазғучи-Мәсиһ болған болса, Өзини қутқузуп бақсун! — дейишти.

23:36  Ләшкәрләрму Уни мәсқирә қилишип, Униңға әрзән үзүм шарави тәңләп:

23:37  — Әгәр Сән йәһудийларниң Падишаси болсаң, Өзәңни қутқузуп бақ! — дейишти.

23:38  Һәзрити Әйсаниң үстидики тахтиға: «Бу Киши йәһудийларниң Падишаси», дәп йезилған еди.

23:39  Һәзрити Әйса билән биллә чапрас яғачқа миқланған икки җинайәтчиниң бири Уни һақарәтләп: — Сән Худа әвәткән Қутқазғучи әмәсмидиң? Әнди Өзәңниму, биз­ниму қутқузмамсән?! — деди.

23:40  Йәнә бири болса һелиқи җинайәтчини әйипләп: — Сәнму Униңға охшаш җазалиниватқан туруп, Худадин қорқми­диңму?

23:41  Бизниң җазалинишимиз һәқлиқ. Биз өз қилмишлиримизниң җазасини тарттуқ, лекин У һеч қандақ яманлиқ қилмиғанғу! — деди.

23:42  Андин у һәзрити Әйсаға: — Әй Әйса, Падишалиғиң билән кәлгиниңдә, мени унтумиғайсән, — деди.

23:43  — Билип қойки, бүгүн сән Мән билән биллә җәннәттә болисән, — деди һәзрити Әйса униңға.

23:44  Чүш вақтида қуяш нури ғайип болуп, пүтүн зиминни қараңғулуқ басти. Бу әһвал үч саат давам қилди.

23:45  Мәркизий ибадәтханидики пәрдә тосаттин икки парчә болуп житилди.

23:46  Һәзрити Әйса қаттиқ аваз билән: — Әй Атам! Роһумни қолуңға тапшурдум, — дедидә, тиниғи тохтап, җан үзди.

23:47  У йәрдә буни көрүп турған йүз беши Худадин қорққан һалда: — Бу Адәм һәқиқәтән дурус Адәм екән! — дәп Худани мәдһийи­лиди.

23:48  Бу вақиәни көрүш үчүн жиғилған халайиқ қайғу билән мәйдисигә уруп, өйлиригә қайтишти.

23:49  Һәзрити Әйсани тонуйдиған кишиләр вә Җәлилийә өлкисидин Униңға әгишип кәлгән аяллар вақиәниң җәриянини жирақтин көрүп турди.

23:50  Йәһудийә өлкисидики Араматия дегән шәһәрдин кәлгән Йүсүп исимлиқ бир киши бар еди. У ақ көңүл, дурус адәм болуп, Худаниң Падишалиғиниң намайән болушини интизарлиқ билән күтәтти. У йәһудийларниң алий кеңәшмисиниң әзалиридин бири болсиму, уларниң һәзрити Әйса һәққидики бу қарари вә һәрикәтлиригә қошулмиған еди.

23:51  Йәһудийә өлкисидики Араматия дегән шәһәрдин кәлгән Йүсүп исимлиқ бир киши бар еди. У ақ көңүл, дурус адәм болуп, Худаниң Падишалиғиниң намайән болушини интизарлиқ билән күтәтти. У йәһудийларниң алий кеңәшмисиниң әзалиридин бири болсиму, уларниң һәзрити Әйса һәққидики бу қарари вә һәрикәтлиригә қошулмиған еди.

23:52  Йүсүп һаким Пилатусниң алдиға берип, һәзрити Әйсаниң җәсидини беришни тәләп қилди.

23:53  Пилатус қошулғандин кейин, у җәсәтни чапрас яғачтин чүширип, кәндир рәхт билән кепин­ләп, йеңидин оюлған чоң қорам ташлиқ қәбиргә дәпнә қилди.

23:54  Бу вақиәләр һейтниң һарписида йүз бәргән болуп, дәм алидиған шәнбә күнигә аз қалған еди.

23:55  Шуңа Җәлилийә өлкисидин һәзрити Әйса билән биллә кәлгән аяллар Йүсүп билән биллә берип, қәбирни вә җәсәтниң қандақ қоюлғанлиғини көздин кәчүрди.

23:56  Андин өйли­ригә қайтип берип, җәсәткә чачидиған хуш пурақлиқ буюмлар билән әтирләрни тәйярлиди. Дәм елиш күни, Худаниң әмри бойичә, улар дәм елишти.

Chapter 24

24:1  Йәкшәнбә күни таң йоруш билән тәң, аяллар өзлири тәйярлиған хуш пурақлиқ буюмлирини елип, һәзрити Әйсаниң қәбригә барди.

24:2  Улар қәбирниң ағзидики ташниң домилитиветилгәнлигини көрди.

24:3  Қәбригә кирип қариса, һәзрити Әйсаниң җәсиди йоқ еди!

24:4  Улар көзлиригә ишәнмәй турғинида, тосаттин уларниң йенида кийим­лиридин нур чақнап туридиған икки киши пәйда болди.

24:5  Аяллар интайин алақзадә болуп башлирини йәргә егишти. У периштәләр аялларға: — Силәр немә үчүн тирик Адәмни өлгәнләрниң арисидин издәйси­ләр?

24:6  У бу йәрдә әмәс, У тирилди. У Җәлилийә өлкисидә турған вақтида силәргә немә дегәнлигини әсләп беқиңлар.

24:7  У: «Инсан Оғли яман нийәтлик кишиләрниң қолиға тапшурулиду, чапрас яғачқиму миқлинип өлтүрүлиду. Бирақ үчинчи күни қайта тирилиду», дегән әмәсму?! — деди.

24:8  Улар һәзрити Әйсаниң раст шундақ дегәнлигини есигә елишип,

24:9  қәбир йенидин қайтишти. Улар көргәнлириниң һәммисини он бир әлчи вә башқа шагиртларға йәткүзди.

24:10  Бу ишларни әлчиләргә йәткүзгүчи аяллар — мәҗдәллик Мәрийәм, Йоанна, Яқупниң аниси Мәрийәм вә башқа аяллар еди.

24:11  Лекин әлчиләр бу аялларниң ейтқан­лирини қуруқ гәп дәп қарап, уларниң сөзлиригә ишәнмиди.

24:12  Бирақ Петрус орнидин туруп, мазарға жүгрәп берип, қәбирниң ичигә қари­ғи­нида, һелиқи кәндир кепиндин башқа һеч нәрсә көрмиди. Уму бу ишларға интайин һәйран болуп қайтип кәтти.

24:13  Шу күни шагиртлардин иккиси Йерусалимдин он бир чақирим жирақлиқтики Емаюс дегән йезиға барди.

24:14  Улар йол бойи йеқинда йүз бәргән вақиәләр тоғрисида сөзлишип кетивататти.

24:15  Дәл шу чағда һәзрити Әйса Өзи уларға йеқинлап келип, улар билән биллә маңди.

24:16  Улар һәзрити Әйсани көргән болсиму, қандақтур Уни тонушқа қурби йәтмиди.

24:17  — Немә тоғрилиқ параңлишип кетиватисиләр? — дәп сориди һәзрити Әйса улардин. Улар қайғулуқ һалда қәдимини тохтатти.

24:18  Улардин Клиёпас исим­лиқ бири һәзрити Әйсадин: — Сәнзә Йерусалимда турупму, йеқинда йүз бәргән вақиәләрдин қилчә хәвириң йоқму немә? — дәп сориди.

24:19  — Немә вақиә екән? — деди һәзрити Әйса. — Насирәлик Әйсаниң вақиәсичу! — деди улар, — У Худаниң алдидиму, хәлиқниң алдидиму сөз-һәрикәтлириниң күчи бар бир Пәйғәм­бәр еди.

24:20  Алий роһанийлар вә ақсақаллиримиз Уни һаким Пилатусқа тутуп апирип, өлүм җазасиға һөкүм қилдуруп, чапрас яғачқа миқлатти.

24:21  Биз әслидә Уни исраилларға азатлиқ елип келиди­ған киши, дәп интизарлиқ билән күтүп кәлгән едуқ. Бирақ мундақ болмай, һазир Униң аләмдин өткинигә үч күн болди.

24:22  Лекин қизиқ йери шуки, бүгүн әтигәндә аримиздики бир нәччә аял бизни алақзадә қилип, бизгә мундақ бир хәвәрни йәткүзди: улар сәһәрдә қәбиргә берип қариса,

24:23  һәзрити Әйсаниң җәсиди көрүнмәпту! Периштәләр уларға көрүнүп, һәзрити Әйсаниң қайта тирилгәнлигини ейтипту.

24:24  Буниң билән биздин бир нәччә адәм қәбиргә берип, әһвалниң аялларниң ейтқинидәк екәнлигини, һәзрити Әйсаниң җәсидиниң дәрвәқә йоқ турғанлиғини көрүп кәлди.

24:25  Һәзрити Әйса уларға мундақ деди: — Әй наданлар! Пәйғәмбәрләрниң ейтқан сөзлиригә неманчә тәстә ишинисиләр?

24:26  Қутқазғучи-Мәсиһ Худаниң шан-шәривигә еришиш­тин бурун, мана шу җәбир-җапаларни бешидин кәчүрүши керәк әмәсмиди?

24:27  Андин У Муқәддәс Язмиларда Муса вә башқа барлиқ пәйғәм­бәрләрниң Өзи һәққидә алдин-ала йезилғанлирини уларға сөзләп чүшәндүрди.

24:28  Улар баридиған йезисиға йеқинлашқанда, һәзрити Әйса сәпирини йәнә давамлаштуридиғандәк туратти.

24:29  Улар Уни тутувелип: — Күн олтарди. Һели қараңғу чүшиду. Биз билән биллә қонуп қелиң, — дәп өтүнди. Һәзрити Әйса улар билән қонмақчи болуп өйгә кирди.

24:30  Улар тамақ­қа олтарғанда, һәзрити Әйса нанни қолиға елип, Худаға шүкүр ейтти, андин нанни уштуп уларға сунди.

24:31  Шу чағда уларниң көзлири ечилғандәк болуп, һәзрити Әйсани тониди, лекин У уштумтут ғайип болди.

24:32  Улар бир-биригә: — У йолда биз билән параңлишип, Муқәддәс Язмиларни чүшәндүр­гәндә, қәлбимиз гоя оттәк янмидиму?! — дейишти.

24:33  Улар дәрһал йолға чиқип, Йерусалимға қайтип кәлди. У йәрдә башқа әлчиләр вә шагиртларниң бир йәргә жиғилип: «Рәббимиз раст тирилипту. У Симунға көрүнүпту!», дейишиватқанлиғини аңлиди.

24:34  Улар дәрһал йолға чиқип, Йерусалимға қайтип кәлди. У йәрдә башқа әлчиләр вә шагиртларниң бир йәргә жиғилип: «Рәббимиз раст тирилипту. У Симунға көрүнүпту!», дейишиватқанлиғини аңлиди.

24:35  Шуниң билән бу иккисиму йолда йүз бәргән ишларни вә һәзрити Әйса нанни уштуватқанда өзлириниң Уни қандақ тонуп қалғанлиғини көпчиликкә сөзләп бәрди.

24:36  Шагиртлар бу вақиә үстидә сөзлишиватқанда, тосаттин һәзрити Әйса Өзи уларниң арисида пәйда болуп: — Силәргә аманлиқ болсун, — деди.

24:37  Улар бирәр роһни учраттуқму немә дәп, алақзадә болушуп кәтти.

24:38  Һәзрити Әйса уларға: — Немигә шунчә қорқушуп кәттиңлар? Немидин гуманлинисиләр?

24:39  Қолум билән путумға қарап беқиңлар! Бу Мән! Тутуп бақсаңлар билисиләр, роһниң гөш-устихини йоқ. Қараңлар, Мениң бар, — деди.

24:40  Һәзрити Әйса шундақ дегәч пут-қолини көрсәтти.

24:41  Улар йәнила ишәнмәй, бир хуш болса, бир һәйран болушуп туратти. Шуниң билән һәзрити Әйса улардин: — Силәрдә йәйдиған нәрсә барму? — дәп сориди.

24:42  Улар бир парчә белиқ кавивини сунуведи,

24:43  һәзрити Әйса елип уларниң алдида йеди.

24:44  Андин уларға мундақ деди: — Бу ишларниң һәммисини Мән илгири силәр билән биллә болған вақтимда ейтқан едим. Мән: «Муса хатирилигән Тәврат, башқа Пәйғәмбәрләрниң Язмилири вә Зәбурда баян қилинған Маңа даир ишларниң һәммиси чоқум әмәлгә ашурулиду», дегән әмәсму?

24:45  Шуниңдин кейин һәзрити Әйса уларниң Муқәддәс Язмиларни чүшиниши үчүн уларниң зеһнини ечип,

24:46  мундақ деди: — Муқәддәс Язмиларда алдин-ала мундақ хатириләнгән: Қутқазғучи-Мәсиһ азап чекип, өлтүрүлүп, үчинчи күни өлүмдин тирилиду.

24:47  «Гуналириға товва қилғанларниң һәммиси У арқилиқ кәчүрүм қилиниду», дегән Хуш Хәвәр Йерусалимдин башлап пүтүн әлләргә тарқитилиду.

24:48  Силәр әнди бу вақиәләрниң гувачилири болисиләр.

24:49  Атам беримән дәп вәдә қилған Муқәддәс Роһни силәргә ата қилимән. Бирақ силәр асмандин кәлгән Муқәддәс Роһниң күч-қудритигә толтурулғичә, Йерусалимда күтүп туруңлар.

24:50  Һәзрити Әйса уларни Йерусалимниң сиртидики Бәйтания йезиси­ғичә башлап барди вә қоллирини көтирип уларға бәхит тилиди.

24:51  У бәхит тиләветип, улардин айрилип асманға көтирилди.

24:52  Шагиртлар һәзрити Әйсаға ибадәт қилишти вә интайин хошал-хорамлиқ ичидә Йерусалимға қайтип келип,

24:53  һемишәм мәркизий ибадәтханида Худаға мәдһийә ейтип турди.