Kaz - Job

Chapter 1

1:1  Бір кезде Ус елінде Әйүп есімді адам өмір сүрді. Ол кінәратсыз да әділ болып, Құдайды терең қастерлеп, жамандықтан аулақ жүретін.

1:2  Әйүптің жеті ұлы мен үш қызы болды.

1:3  Жеті мың қой-ешкісі, үш мың түйесі, бес жүз жұп өгізі, бес жүз ұрғашы есегі, сондай-ақ өте көп қызметшілері бар сол кісі шығыс өлкесіндегі ең ауқатты адам болатын.

1:4  Әйүптің ұлдары кезекпен үйлерінде қонақасы даярлап, соған үш әпке-қарындасын да шақыратын.

1:5  Қонақасының кезеңі біткенде, Әйүп кісі жіберіп, балалары үшін тазару рәсімін орындайтын. Сол үшін Әйүп ерте тұрып, әр баласы үшін бір малдан құрбандыққа шалып, түгелдей өртеп Құдайға ұсынатын. Өйткені ол: «Мүмкін, балаларым күнә жасап, іштей Құдайға тіл тигізіп қойған шығар» деп ойлайтын. Әйүп әрдайым осылай істейтін.

1:6  Құдайдың нөкерлері бір күні (көкте) Жаратқан Иенің алдында тұруға келгенде әзәзіл шайтан да олармен бірге келді.

1:7  Жаратқан Ие әзәзілге:— Қайдан келдің? — деген сұрақ қойды. Ол:— Жер бетін аралап кезіп келдім, — деп жауап берді.

1:8  Жаратқан Ие:— Менің қызметшім Әйүпке көңіл бөлдің бе? Жер бетінде ол сияқты кінәратсыз да әділ, Құдайын терең қастерлейтін, жамандықтан аулақ жүретін ешбір жан жоқ, — дегенде,

1:9  әзәзіл:— Әйүп Құдайын бекерге қастерлейді дейсің бе?

1:10  Оның өзін, үй ішін және бар иелігін айналдыра шарбақпен қоршағандай қорғап жүрген Өзің емессің бе? Оның істегендерін Өзің жарылқап келесің. Содан оның табын-отарлары ел ішінде кеңінен таралуда.

1:11  Бірақ, кәне, барлық иелігіне қолыңды тигізе көрші. Сонда ол Сені қалайша мадақтар екен, көрейік, — деп жала жапты.

1:12  Жаратқан Ие:— Мейлі, оның барлық иелігін қолыңа берейін. Тек оның өзіне тиіспе! — деп шешті. Сонда әзәзіл Жаратқан Иенің алдынан шығып кетті.

1:13  Біраздан кейін Әйүптің ұл-қыздары оның тұңғыш ұлының үйінде қонақасында отырды. Сол күні

1:14  бір шабарман Әйүпке жетіп келіп, мына суық хабарды жеткізді: «Қызметшілеріңіз өгіздермен жер жыртып, есектер олардың қастарында жайылып жүрді.

1:15  Кенеттен сәбалық тонаушылар тап берді! Олар жас жігіттерді қырып, малдарды олжалап, айдап әкетті! Тек мен ғана әзер сытылып шығып, ол туралы сізге жеткізе алып тұрмын».

1:16  Сол адам осыны әлі де айтып тұрған кезде басқа бір шабарман жетіп келіп, былай деді: «Аспаннан Құдайдың оты түсіп, қой-ешкілеріңіз бен қызметшілеріңізді өртеп жалмап қойды! Тек мен ғана әзер сытылып шығып, ол туралы сізге жеткізе алып тұрмын».

1:17  Сол адам осыны әлі де айтып тұрған кезде тағы басқа бір шабарман жетіп келіп, былай деді: «Халдейлер үш топ құрып, түйе бағып жүрген қызметшілеріңізге бас салды! Оларды өлтіріп, түйелерді олжалап, айдап алып кетті! Тек мен ғана әзер сытылып шығып, ол туралы сізге жеткізе алып тұрмын».

1:18  Сол адам осыны әлі де айтып тұрған кезде тағы басқа бір шабарман жетіп келіп, былай деді: «Сіздің ұл-қыздарыңыз өз ағаларының үйінде қонақасында отырған кезде

1:19  шөл даланың арғы шетінен ғаламат дауыл тұрып, үйдің төрт жағынан соққылай берді. Содан үй құлап, ішіндегі балаларыңызды басып қалды. Тек мен ғана әзер сытылып шығып, ол туралы сізге жеткізе алып тұрмын».

1:20  Сонда Әйүп орнынан тұрды да, қатты қайғырып шапанының өңірін жыртып, шашын қырқып алып тастады. Мұнан кейін ол Тәңір Иеге мойынсұнып етпетінен жерге жата кетті.

1:21  Әйүп былай деді: «Анамның құрсағынан жалаңаш шықтым, дүниеден жалаңаш қайтамын да. Жаратқан Ие сыйлап берді де, Жаратқан Ие қайтарып алды да. Жаратқан Иенің есімі мадақтала берсін!»

1:22  Осы жағдайдың бәрінде Әйүп күнә жасаған да жоқ, еркінсіп Құдайды айыптаған да жоқ.

Chapter 2

2:1  Құдайдың нөкерлері тағы бір күні Жаратқан Иенің алдында тұруға келгенде әзәзіл шайтан да олармен бірге Оның алдында тұруға келді.

2:2  Жаратқан Ие әзәзілге:— Қайдан келдің? — деген сұрақ қойды. Ол:— Жер бетін аралап кезіп келдім, — деп жауап берді.

2:3  Жаратқан Ие:— Менің қызметшім Әйүпке көңіл бөлдің бе? Жер бетінде ол сияқты кінәратсыз да әділ, Құдайын терең қастерлейтін, жамандықтан аулақ жүретін ешбір жан жоқ. Оны еш себепсіз құрту үшін Мені қанша түрткілесең де, ол өзінің кінәратсыздығын сақтап келеді, — дегенде,

2:4  әзәзіл:— «Теріні терімен айырбастар» деген. Адам өз басын аман сақтау үшін қолындағының бәрін де сарп етер! — деп қарсылық білдірді. —

2:5  Оның еті мен сүйегіне қолыңды созып, тигізе көрші. Сонда ол Сені қалай мадақтар екен, көрейік, — деп жала да жапты.

2:6  Жаратқан Ие:— Мейлі, ол енді сенің қолыңда. Тек оның өмірін сақта! — деп шешті.

2:7  Сонда әзәзіл Жаратқан Иенің алдынан шығып кетті.Біраздан кейін әзәзіл шайтан Әйүптің денесін басынан аяғына дейін түгелдей жаралы шиқандармен қаптатты.

2:8  Қатты қайғырып күл үйіндісінің үстінде отырған Әйүп қолына қыш құмыраның бір сынығын алып, сонымен терісін қасыды.

2:9  Әйелі оған:— Әлі де кінәратсыздығыңды ұстанып отырсың ба? Одан да Құдайды балағаттап, (азабыңнан құтылып) өле қал, — деп ақыл айтты.

2:10  Бірақ Әйүп:— Ақымақ та арсыз әйелдей сөйлеп тұрсың. Құдай жақсылық жіберсе, соны қабылдау, ал ауыртпалық жіберсе, содан бас тарту дұрыс па өзі? — деп жауап қатты. Осы жағдайдың бәрінде Әйүп айтқан сөздерімен күнә жасаған жоқ.

2:11  Әйүптің темандық Елипаз, шуахтық Билдад, нағамалық Сопар есімді үш досы бар болатын. Олар Әйүптің басына түскен ауыртпалықтар туралы естіген соң, оның көңілін сұрап, жұбатпақ болып өзара келісті. Содан үшеуі тұрып жатқан мекендерінен сапарлап келіп, оның қасына жиналды.

2:12  Алайда үш досы Әйүпті алыстан көріп, алғашқыда танымай қалды. Сонда олар дауыстап жылап, шапандарының өңірін жыртты. Аспанға қарай күл-тозаң шашып, оны бастарына да септі.

2:13  Үш досы Әйүппен бірге жеті күн, жеті түн жерде отырды. Оның соншалықты қатты қиналып жатқанын көргендіктен, олар оған ештеңе айтпай үндемеді.

Chapter 3

3:1  Содан кейін Әйүп сөзге келді. Өзінің туған күні еш болмаған болса екен деп қатты наразыланып,

3:2  дауыстап былай деді:

3:3  — Мен дүниеге келген күн әрі анамның бойына бала біткен түн еш болмаған болса ғой!

3:4  Сол күн түнекке айналса екен! Оны заңғар көктегі Құдай іздемей, ұмытса екен! Ешбір жарық оған сәулесін шашпаса, шіркін!

3:5  Сол күнді тас түнек пен қою қараңғылық басып алғанда ғой! Оның үстін қою бұлт қаптап, күндіз жапқан қара түнек оны үрейлендірсін!

3:6  Иә, сол түнді қою қараңғылық қармап алсын! Ол жыл күндерінің есебінде болып қуанбасын, әрі айлардың қатарынан еш табылмасын!

3:7  Сол түні бір әйелдің бойына бала бітпегенде ғой! Онда ешбір шаттық үні естілмеген болса, шіркін!

3:8  Күндерді сиқырлай алатындар, тіпті қолтырауынды арбап орнынан жылжыта алатындар осы түнді қарғаған болса екен!

3:9  Оның таңғы жұлдыздарын түнек басса ғой! Жұрт таңғы жарықты аңсай күткенмен, сол ешқашан да төгілмегенде ғой! Сол түн таң шапағын көре алмаған болса, шіркін!

3:10  Өйткені ол анамның құрсағын жаппады. Жапса мына азап пен қасіретті көрмес едім.

3:11  Не болмаса, туған кезде-ақ неге құрымадым екен? Құрсақтан шығып жатқанда-ақ неге өліп қалмадым екен?

3:12  Мені қабылдап алған тізе, мені емізген төс неге ғана болды екен?

3:13  Солар болмағанда қазір мазам кетпей, тыныш жатар едім! Ұйықтай беріп, тыным табар едім.

3:14  Онда патшалармен, олардың кеңесшілерімен бірге жатар едім. Тірі кездерінде олар қиратылған ежелгі сарайларды өздеріне қайта тұрғызып алған болатын.

3:15  Я болмаса, алтынға бай әміршілермен және сарайларын күміспен толтырғандармен бірге тынығар едім.

3:16  Немесе, неге ғана өлі туып, дүниенің жарығын көрмей кеткен нәресте сияқты көрге көмілмедім екен?

3:17  Себебі о дүниеде зұлымдар қоқан-лоқы жасауларын доғарған, әрі шаршап-шалдыққандар тыным тапқан.

3:18  Тұтқындар да тыныштықтың рақатын бірге көреді. Олар өздерін аяусыз жұмысқа салған бақылаушылардың дауыстарын енді қайтып естімейді.

3:19  Үлкені де, кішісі де сол жерде. Құл енді қожайынынан азат.

3:20  Ендеше азап шегіп жүргенге нұр, жаны қиналып жатқанға өмір неге ғана беріледі екен?

3:21  Мұндайлар ажалды зарыға күтеді, оны көмілген қазынадан бетер іздейді, әйтсе де ажал оларға жоламайды.

3:22  Егер өліп, қабірге қойылған болса, олар қуанышқа кенеліп, шаттанар еді.

3:23  Сонымен Құдай айналасын қиындықтармен қоршап, жолын жауып тастаған адамға өмір не үшін беріледі екен?

3:24  Себебі нан жеудің орнына күрсінудемін, ыңқылым ағынды судай тоқтаусыз.

3:25  Неден үрейлене қорықсам, соған тап болдым, қауіптенгендерім жүзеге асты.

3:26  Маған тыныштық та жоқ, тыным да жоқ. Тынығудың орнына басыма аласапыран күн туды.

Chapter 4

4:1  Сонда темандық Елипаз Әйүпке былай деп жауап қатты:

4:2  — Егер біреу сенімен сөйлесуге ұмтылса, соған төзе аласың ба? Дегенмен кім мұндайда үн-түнсіз қала алады?

4:3  Өткен уақыттарда өзің көп адамға тәлім беріп, әлсіздерді жігерлендіріп күш берген едің ғой.

4:4  Айтқан сөздерің сүрініп, құлап бара жатқандарға тірек болып, тізелері дірілдеп әлсірегендерге күш-қуат дарытқан еді ғой.

4:5  Ал енді, өз басың ауыртпалыққа тап болғанда, ұнжырғаң түсіп кетіпті. Өзің бақытсыздыққа ұшырағанда, өмірден түңіліп кетіпсің.

4:6  Құдайды терең қастерлеуің — сеніміңнің тірегі емес пе?! Әрі әділ жолмен жүруің — үмітіңнің негізі емес пе?!

4:7  Есіңе түсірші, қашан бейкүнә адам мерт болып, әділ адам құртылған еді?

4:8  Өз байқағаным: жамандықтың тұқымын сеуіп, зұлым жоспар құратындар солардың өнімін өздері жинайды.

4:9  Олар Құдайдың «лебінен» құрып кетеді, Оның қаһарлы дауылынан ғайып болады.

4:10  Арыстан ақырып, жауыз арыстан ырылдаған еді, алайда Құдай мықты арыстандардың да тістерін сындырады.

4:11  Сонда олжадан ада болған ана арыстан өледі, жетім қалған балалары жан-жаққа шашырап кетеді.

4:12  Маған құпия түрде бір хабар келді, құлағыма бір сыбыр шалынды.

4:13  Бұл, адамдар қатты ұйқыға батқанда, түнде түс көріп, мазасыз ойлар туған уақытта болды.

4:14  Сол түстен сүйектерімнің бәрі дірілдеп, қорқынышқа бөленіп тұрмын.

4:15  Бет-жүзімді бір елес сипап өткенде, төбе шашым тік тұрды.

4:16  Елес тұра қалды, бірақ сырт қалпын ажырата алмадым. Көз алдымда бір тұлға тұрды, оның сыбырлаған даусын естідім:

4:17  «Пенде Құдайдан әділ, адам өз Жаратушысынан пәк таза бола ала ма?

4:18  Құдай тіпті өз нөкерлеріне де сенбейді, Ол періштелерінен де қате табады.

4:19  Ал, түбі, топырақтан жасалған тәнде өмір сүріп, саз балшықтан жаратылған, пенделермен не болмақ! Олар күйе-көбелектей оңай жаншылып,

4:20  таң атқаннан күн батқанға дейінгі қып-қысқа аралықта-ақ талқандалып жаншылады ғой. Содан із-түзсіз ғайып болып,

4:21  қазықтары суырылып тасталған шатырлардың құлап түсетіні сияқты құрып кетеді. Осылайша пенде даналыққа қол жеткізіп үлгермей-ақ дүниеден өтеді».

Chapter 5

5:1  Ал енді, Әйүп, шақырғың келсе, шақыр! Жауап беретін біреу болар ма екен? Періштелердің қайсысынан көмек сұрамақсың?

5:2  «Ашу-ызасы ақымақты жояр, күншілдігі аңқауды құртар» деп дұрыс айтылған.

5:3  Ақымақтың тамыр жайған ағаштай өркендегенін де көрдім, бірақ дереу оның үй-жайы Құдайдың қарғысына ұшырайды деп бағаладым.

5:4  Оның балалары амандықтан аулақ жүр. Сотта оларды қыспақтайды, ал арашалайтын ешкімі болмайды.

5:5  Ақымақтың өнімін аш адамдар жалмап қояды. Олар оның тікенді бұтақшалар астына сақтап қойған астығын да алып кетеді. Оның мал-мүлкін залымдар иемденуге құмартады.

5:6  «Азап топырақтан өсіп шықпас, ауыртпалық та жерден шыға келмес».

5:7  От ұшқындарының жоғары қарай лап ететініндей, адам баласы да ауыртпалық шегу үшін дүниеге келеді.

5:8  Ал, Әйүп, егер мен сенің орныңда болсам, Құдайға бет бұрып сиынып, ісімді Оның алдына апарар едім.

5:9  Құдай адам толықтай ұға алмайтын ғажап істерді істейді, сан жетпес кереметтерді жасайды:

5:10  Ол жер бетіне жаңбыр жаудырып, егістікті суға қандырады.

5:11  Құдай кішіпейілдерді жоғарылатып, қайғырғандарға құтқарылу сыйлайды.

5:12  Ол айлакер қулардың жоспарларын бұзып, оларды табысқа жеткізбейді.

5:13  Құдай данышпан делінгендерді қулықтарынан ұстап алады. Айлакер зұлымдардың арамза кеңестері тез құриды.

5:14  Күндіз олар түнекке тап болып, тал түсте де түндегідей сипалап жүреді.

5:15  Құдай мұқтажды мықтылардың өткір сөздерінен құтқарады. Оларды қуаттылардың қолынан аман сақтап қалады.

5:16  Сондықтан енді кедейде үміт бар, ал әділетсіздің аузы тас жабылған.

5:17  Құдай ескертіп түзететін адам қандай бақытты! Сондықтан құдіреті шексіз Хақ Тағаланың тәрбиесін елемей жүрме!

5:18  Өйткені Ол жара салса, соны Өзі таңады, соққы берсе, өз қолдарымен сауықтырады да.

5:19  Құдай сені алты рет қиыншылықтан құтқарады. Апат тіпті жетеу болса да, саған жоламайды.

5:20  Хақ Тағала сені ашаршылық жайлаған кезде өлімнен құтқарып, шайқас кезінде семсердің құдіретінен де аман алып қалады.

5:21  Тілдің пәлесінен аулақ болып, ойран келгенде де қорықпайсың.

5:22  Қайта, күйреу мен ашаршылыққа күле қарайсың, елдегі жыртқыш аңдардан да қауіптенбейсің.

5:23  Сонда даланың қойтастары бөгет болып егіндігіңде жатпайды. Елдегі жыртқыш аңдар да өзіңмен тату-тәтті тұратын болады.

5:24  Өз мекеніңнің аман-есен екеніне сенімді боласың. Отар-табындарыңды санап шыққанда, бірде-бір малыңның жоғалмағанына көзің жетеді.

5:25  Ұрпағыңның көп екенін біліп жүретін боласың. Өзіңнен тараған үрім-бұтағың жер бетіндегі шөптей мол болмақ.

5:26  Егіннің дер кезінде бауланып, қырманға әкелінетініндей, өзің де көп жасап, о дүниеге армансыз аттанасың.

5:27  Міне, біз осыны зерттеп, оның ақиқат екеніне көз жеткіздік. Сондықтан оны тыңдап, жақсылап біліп алсаң екен!

Chapter 6

6:1  Бұған Әйүп былай деп жауап берді:

6:2  — Шегіп жүрген азабым өлшенсе ғой, бар қасіретім таразыға тартылса ғой!

6:3  Олар теңіздің құмынан да ауыр болар еді. Сөздерімнің ағат екендігі содан да.

6:4  Өйткені құдіреті шексіз Тәңірдің жебелері денеме қадалды, жаным солардың уын ішуде. Иә, Құдай мені әбден қорқытатын жайттарды өзіме қарсы даярлап қойды!

6:5  Құланның көк майса шөбі болса, азынай ақыра ма? Өгіздің жейтін пішені болса, қинала өкіре ме? (Ал мен мүшкіл жағдайымда дауыстап шағымданбаймын ба?)

6:6  Жұрт дәмсіз тамақты тұзсыз жей ме, әлде жұмыртқа ағының бір өзін ғана ұната ма?

6:7  Ондай тамақтан ауыз тигім келмейді, (жаңағы айтқан сөздерің де) мен үшін құстыратындай жиренішті!

6:8  Тілегім жүзеге асса екен, Құдай аңсағанымды берсе екен!

6:9  Құдай мені езіп тастаса ғой! Қолына ерік беріп, мені құртса ғой!

6:10  Сонда әлі де мынадан жұбаныш тауып, риза болар едім: Қатты ауырып жатсам да, Киелі Құдайдың сөздерінен еш бас тартқан емеспін!

6:11  Ал енді, менің үміттене күтетіндей күшім, әлде өміріме төзетіндей мақсатым бар ма?

6:12  Менде тастай қатты күш те, қоладай қатты дене де жоқ!

6:13  Рас, көмектесерлік еш қуатым жоқ, жетістік атаулы да менен алшақтап кетті.

6:14  Өмірден күдері үзілген адамға досы мейірім көрсетуі керек. Ал сендер (мені айыптап) құдіреті шексіз Тәңірді қастерлемейсіңдер.

6:15  Сөйтіп сендер де, уа, бауырларым, маусымдық өзендер секілді сенімсіз болып шықтыңдар.

6:16  Көктемде сол өзендер еріп жатқан қар мен мұзға толып, лайланып, асып-тасып, арналарынан шығады.

6:17  Бірақ қуаңшылық басталғанда, олардың суы азайып, ыстық кезде мүлдем тартылып қалады.

6:18  Сонда керуендер өз бағытынан бұрылып, сол өзендерді іздейді, бірақ шөлде лағып, құриды.

6:19  Темалық керуендер суды аңсап іздейді, Сәбаның саудагерлері де одан үміттенеді.

6:20  Су бар деп сеніп келген олар оны таппай абдырайды.

6:21  (Уа, жолдастарым,) мен үшін қазір сендер де сондай өзендер іспетті жарамсыз болып қалдыңдар! Қорқынышты азабымды көріп, зәрелерің ұшып кетті.

6:22  Ал сендерге: «Маған сый беріңдер» деп пе едім? Яки: «Өз байлықтарыңнан мен үшін төлем төлеңдер»,

6:23  әлде: «Мені жауымның қолынан арашалаңдаршы», немесе: «Жауыз дұшпанның қолынан құн төлеп құтқарып алыңдаршы» деп жалына сұрап па едім?

6:24  Енді маған тәлім беріңдер, сонда үндемеймін. Тура жолдан адасқан болсам, сонымды көрсетіңдерші!

6:25  Әрине, әділ сөздер адамның жанын сыздатады. Ал сендердің сын сөздерің нені дәлелдейді?

6:26  Менің сөздерімді жоққа шығарғыларың келе ме? Өмірден түңілген адамның сөздерін бос сандырақ деп санайсыңдар ма?

6:27  Өздерің тіпті жетімдер үшін жеребе тастап, оларды иеленіп, достарыңды саудаға салудан да тайынбас едіңдер, сірә.

6:28  Ал енді, маған назар салыңдаршы! Көздеріңе тура қарап тұрып өтірік айтпаймын ғой.

6:29  Қойыңдар енді, әділетсіз болмаңдар! Тоқтатыңдар, менің әділдігіме дақ түсірмеңдер!

6:30  Әлде аузымнан өтірік шықты ма?! Таңдайым жалғандықтың дәмін ажырата алмай ма?!

Chapter 7

7:1  Пенденің бұ дүниедегі өмірі ауыр мехнат емес пе? Оның жер бетіндегі ғұмыры жалшының күндеріндей азапты.

7:2  Пенде кешкі көлеңкені аңсаған құлға ұқсас, әрі күндік жалақысын асыға күткен жалшы сияқты.

7:3  Дәл солай түкке тұрғысыз айлар мен азапқа толы түндер менің үлесіме тиді.

7:4  Орныма жатқанда «Қашан тұра аламын?» деп ойлаймын. Осылай түн ұзаққа созылып, таң атқанша дөңбекшіп шығамын.

7:5  Тұла бойымды құрт пен жара басқан, терім жарылып, жарамнан ірің аққан.

7:6  Өмірім тоқымашының қайығындай зырылдап өтіп жатыр, ақыр соңында ол еш үмітсіз үзіледі.

7:7  Уа, Құдай, өмірімнің дем іспетті өткінші екенін ұмытпашы! Енді қайтып игілік атаулыны көрмеспін.

7:8  Қазір Сен мені көріп тұрсың, ал кейін көрмейтін боласың. Сонда маған назар саласың, бірақ мен жоқ боламын.

7:9  Бұлттың сейіліп жоқ болып кететініндей, о дүниеге аттанған жан да одан кері қайтпайды.

7:10  Ол үйіне қайта оралмайды, тұрған жеріне беймәлім болып жоғалады.

7:11  Сондықтан мен аузыма ерік беремін. Жанымның қиналысын білдіремін, көкірегімдегі шерімді төгемін.

7:12  Сен маған сақшы қоятындай мен буырқанған теңіз не алып айдаһар ма едім?

7:13  «Төсегімде жатып көңілімді басайын, орнымда тынығып азабымды жеңілдетейін!» десем,

7:14  Сен мені түстермен қорқытып, түрлі елестермен зәремді ұшырасың.

7:15  Содан мен мына денеде өмір сүргенше, буындырылып өлтірілгенді артық көрер едім.

7:16  Осылайша өмірімді жек көремін, мәңгілік өмір сүргім келмейді. Күндерім шығарған демімдей өткінші, өзімді жалғыз қалдырсаңшы!

7:17  Сен соншама бағалап, оған назарыңды салатындай пенде кім өзі?

7:18  Таң атқан сайын Сен оны тексеріп, әр сәт сайын оны сынайсың.

7:19  Сен ешқашан назарыңды менен басқа жаққа аудармайсың ба? Қас қағым сәт болса да, мені жалғыз қалдырсаңшы?

7:20  Егер күнә жасасам, Саған қандай зиян келтірер едім, уа, адамзаттың Бақылаушысы? Мені неге Өзіңе нысана қылдың? Саған сондай масыл болдым ба?

7:21  Қателерімді кешіріп, жаман істерімді неге менен алып тастамайсың? Жуырда мен жер қойнына кіремін. Содан мені іздейсің, бірақ мен жоқ боламын.

Chapter 8

8:1  Сонда шуахтық Билдад Әйүпке былай деп жауап берді:

8:2  — Қашанғы осы әңгімеңді соза бересің? Айтқан сөздерің ғаламат дауылдай бұрқырауда.

8:3  Құдай әділдікті бұрмалайтын ба еді? Құдіреті шексіз Тәңір дұрысты бұрыс қылатын ба еді?

8:4  Керісінше, балаларың Оған қарсы күнә жасаған болса керек. Содан Құдай оларға теріс қылықтарының зардабын шеккізді.

8:5  Ал енді, Құдайға шын жүректен бет бұрып сиын, құдіреті шексіз Тәңірден рақым етуін жалбарына өтін,

8:6  әрі әділ де кінәратсыз таза жүр! Егер солай істесең, онда Ол, әрине, сен үшін іс қылып, мекеніңде әділдікті қайтадан орнықтырады.

8:7  Бұрын шағынға ие болғанмен, соңындағың көл-көсір асып-тасып жатады.

8:8  Тек аға буын ұрпақтан сұрастырып біліп, олардың ата-бабаларының ізденісінің нәтижелеріне назар салсаң екен.

8:9  Біздің дүниеге келгеніміз кеше ғана, ештеңе білмейміз ғой. Жер бетіндегі өміріміз көлеңкедей өткінші.

8:10  Ал бұрынғы ұрпақтардан тәлім ала аласың. Олардың жан дүниелерінде сақталған дана сөздерінен ғибрат таба аласың.

8:11  Құрақ батпақсыз биіктеп өсе ала ма? Әрі қамыс сусыз жерде жайқала ма?

8:12  Су тартылса, олар әлі де жасыл күйде тұрғанмен, басқа шөптен тез қурайды.

8:13  Құдайды ұмытқандардың тағдыры да осындай, арсыз адамдардың үміті ақталмайды.

8:14  Олардың сенім артқандары әлсіз де үзілгіш, сүйенгендері өрмекшінің торындай сенімсіз.

8:15  Сондай адам өрмегіне сүйенсе, ол шыдамайды, егер мықтап ұстаса, ол төзбейді.

8:16  Зұлым жан күн көзінде, жақсы суарылған жерде жайқалып өсіп тұрған өсімдікке ұқсайды. Ол өркендерін бүкіл бақтың ішіне жайып жібереді.

8:17  Оның тамырлары үйілген тастарды орап алып, тастақ жерді қармап, жақсылап бекінеді.

8:18  Ал егер өсімдік сол жерінен жұлынып тасталса, сол орында ешқашан болмағандай жоғалады.

8:19  Біліп қой, оның өркендеуі осылай аяқталады. Сол топырақтан басқа өсімдіктер өсіп шығады.

8:20  Құдай, әрине, кінәратсыз адамнан бас тартпайды, зұлымның істегендерін де қолдамайды.

8:21  Ол әлі де аузыңды күлкіден жиғызбай, көмейіңнен шаттық үніңді сыңғырлайтын қыла алады.

8:22  Ал сені жек көретіндер масқараға қалады, зұлымдардың мекендері құритын болады.

Chapter 9

9:1  Әйүп бұған былай деп жауап қатты:

9:2  — Рас, бұның солай екенін өзім де білемін. Бірақ Құдайдың алдында пенде қалайша ақтала алар еді?

9:3  Тіпті Онымен пікірталасқа біреу шықса да, Құдайдың қойған мың сұрағының біреуіне де жауап бере алмас еді.

9:4  Тәңір Иенің даналығы терең, құдіреті ғаламат зор. Оған қарсы шығып, содан аман қалған кім бар?

9:5  Алдын ала ескертпестен-ақ, Ол тауларды орнынан жылжытады, қаһарланғанда оларды төңкеріп те тастайды.

9:6  Хақ Тағала жерді сілкігенде, оның түп негізі де шайқалады.

9:7  Ол күнге бұйрық берсе, ол ұясынан шықпай қояды, әрі жұлдыздарға әмір берсе, олар сәулесін шашпайды.

9:8  Жасаған Ие жалғыз Өзі аспанды жайып жіберіп, теңіздің толқындарын басып үстімен жүрген.

9:9  Ол аспандағы Жетіқарақшы, Көгалдай мерген Үркерді де, оңтүстік аспаннан көрінетін шоқжұлдыздарды да жаратты.

9:10  Тәңір Ие адам толықтай ұға алмайтын ғажап істерді істейді, сансыз кереметтерді жасайды.

9:11  Біліп қойыңдар, Ол жақындап келсе де, көрмеймін, өтіп бара жатса да, байқамаймын.

9:12  Егер Ол бір нәрсені күштеп тартып алса, Оны кім тоқтата алады? Кім Оған: «Не істеп отырсың?» деп айта алар еді?

9:13  Құдай қаһарынан қайтпайды. Теңіздегі алып хайуандар да Оның алдында иіліп тізе бүгеді.

9:14  Сонда мен (қарапайым пенде) қалайша Құдаймен пікір таластырмақпын? Қандай сөздер таңдап алып, Оған айта алар едім?

9:15  Мен әділ болсам да, Оның маған таққан кінәларына жауап бере алмаймын. Қайта, мені соттайтын Төрешімнен рақым етуін ғана жалынып өтіне аламын.

9:16  Тіпті мен Құдайды дауыстап шақырып, Ол дауласуға келсе де, менің үніме құлақ асатынына сенбес едім.

9:17  Өйткені Ол мені дауылмен соққылап күйретеді, еш себепсіз жараларымды көбейтеді.

9:18  Маған дем алып тынығуға жол бермейді, мені ащы күйінішпен толтырады.

9:19  Егер бұл күш сынасу болса, әрине, күштірегі Ол. Ал егер бұл әділдікті табу болса, Оны кім сотқа шақырып келтіре алар еді?

9:20  Мен әділ болғанмен, Оның алдында өз аузым мені айыптар еді. Кінәсіз болсам да, өз тілім сөздерімді бұрмалап, мені кінәлі деп табар еді.

9:21  Мен кінәратсыз бола тұра, өз басымның қамын ойламаймын. Өмірімді жек көріп түңіліп кеттім.

9:22  Бәрібір екен. Содан да мен: «Тәңір Ие кінәратсызды да, зұлымды да құртады» деймін.

9:23  Апат кенеттен өлім әкелгенде, Ол таза жүрген жанның шеккен азабын келекелейді екен.

9:24  Жер зұлымдардың қолына түскен, ал Тәңір Ие соның төрешілерінің көздерін жауып қойған. Мұны Ол істемегенде кім істепті?!

9:25  Күндерім жүгірушіден де жылдам зымырап өтіп жатыр. Олар ешбір жақсылықты көрмей, лезде өте шығады.

9:26  Иә, күндерім қамыстан жасалған жүйрік қайықтай, олжасына шүйілген бүркіттей зуылдап өтіп жатыр!

9:27  Ал егер: «Қасіретімді ұмытайын, түнерген жүзімді өзгертіп, жайдары болып көрінейін» десем де,

9:28  әлі көретін бар азабымнан қорқар едім. Себебі, уа, Құдай, мені ақтамайтыныңды білемін ғой.

9:29  Мен бәрібір зұлым деп айыпталады екенмін. Ендеше ақталуға тырысып нем бар?

9:30  Тіпті сабынмен жуынып, қолдарымды сілтімен тазаласам да,

9:31  бәрібір Сен, о, Құдай, мені сасық шұңқырға итеріп жібересің. Сонда тіпті үстімдегі киімім де өзімнен жеркеніп шыға келеді.

9:32  Құдай мендей пенде емес, сондықтан мен Онымен тайталасып, екеуіміз сотқа барып, дауласудың мүмкіндігі жоқ қой.

9:33  Арамызда жүріп, екеуімізді келістіре алатын біреу болса ғой, шіркін!

9:34  Құдайдың мені таяғымен соққылауын сол келістіруші тоқтатса екен! Мен бұдан былай Одан үрейленбесем екен!

9:35  Сонда мен Онымен қорықпай сөйлесер едім. Әйтсе де мен үшін бұл мүмкін емес.

Chapter 10

10:1  Өз өмірім маған жек көрінішті болды. Сондықтан шағымымды тежеусіз, еркін айтамын. Жан дүниемде сақталып келген ащы шерімді ақтарамын.

10:2  Мен Құдайдан былай деп өтінемін: «Мені айыптай бермесең екен! Мені не үшін айыптайтыныңды ашық білдіре көрші!

10:3  Маған қысым жасау Өзіңе жақсы болып көріне ме? Неліктен Өзің жаратқан менен бас тартасың, ал зұлымдардың ісіне жылы жүзбен қарайсың?

10:4  Сенің көздерің пенденікіндей ме еді? Пенденің көргеніндей көретін бе едің?

10:5  Сенің өмірің де пенденікіндей қысқа ма? Әлде жылдарың да пенденің жылдарындай зулап өтіп,

10:6  сондықтан қайсыбір кінәмді іздеп, әділетсіз қылығымды тездетіп табуға тырысуың қажет пе?

10:7  Бірақ Сен менің қылмыскер емес екенімді, әрі өз қолыңнан ешкімнің де мені құтқара алмайтынын білесің ғой.

10:8  Сен мені өз қолыңмен түгелдей қалыптастырып жараттың. Ал енді мені біржола құртпақсың ба?

10:9  Мені саз-балшықты илегендей етіп жасағаның есіңде ме? Енді мені қайтадан топыраққа айналдырғың келіп отыр ма?

10:10  Анам жүкті боларда Сен мені оның құрсағына сүттей құйып, ірімшіктей ұйыттың емес пе?

10:11  Сүйектерім мен сіңірлерімді біріктіре тоқып, оларды тері, етпен жаппап па едің?

10:12  Сен маған өмір сыйлап, мейіріміңді таныттың. Сенің қамқорлығың арқасында рухым аман қалды.

10:13  Бірақ Сен мына нәрселерді өз жүрегіңде жасырып қойдың. Сенің мақсатыңның мынау екенін білемін:

10:14  Сен мені бақылап тұрсың. Егер күнә жасасам, мұнымды жазасыз қалдырмайсың.

10:15  Егер кінәлі болсам, қасіретке қалар едім. Тіпті әділ болғанмен, басымды көтере алмаймын. Өйткені әбден масқараланып, азап шегудемін.

10:16  Егер басымды көтерсем, Сен арыстандай соңымнан қуып жетіп, тап беріп, қайтадан айбарлы да ғажап істер істейсің.

10:17  Маған қарсы қайта-қайта куәлік келтіріп, өзіме бағытталған қаһарыңды күшейте түсесің. Жіберген апат-пәлелерің бірінен кейін бірі жөңкіп келе береді.

10:18  Ендеше неліктен мені анамның құрсағынан шығардың? Ешкім мені көрмес бұрын өліп кеткенімде ғой, шіркін!

10:19  Ешқашан бар болмағандай, анамның құрсағынан бірден қабірге қойылған болсам ғой!

10:20  Көрер күндерім тым қысқа! Мені жайыма қалдыра гөр, бір сәтке көңіл көтеріп тыншиын!

10:21  Себебі жақында мен қайтпас сапарға, тас түнек пен түк көргісіз қараңғылық жайлаған аймаққа аттанамын.

10:22  Қою қараңғылыққа шомған, астан-кестен ретсіздікке толы сол жердің жарығының өзі қара түнектей емес пе?»

Chapter 11

11:1  Сонда нағамалық Сопар жауап беріп былай деді:

11:2  — Сонша көп сөз жауапсыз қалуы керек пе? Сөзуар адам ақталып, кінәсіз болмақ па?

11:3  Сенің көп мылжыңың басқа еркектерді үндетпей тастасын ба? Мазақ сөздерің үшін өзіңді ұялтатын ешкімнің де болмағаны ма?

11:4  Өйткені Құдайға: «Тәлімім мінсіз, өзім де Сенің көз алдыңда тазамын» деуге дәтің барады.

11:5  Бірақ, шіркін, Құдай сөйлесе ғой! Аузын ашып саған тіл қатса екен!

11:6  Даналықтың құпияларын саған білдірсе ғой! Өйткені нағыз даналық көп қырлы. Құдайдың тіпті бірқатар күнәларыңды есінен шығарып, өзіңді әлдеқайда жұмсақ жазалап отырғанын ұғынсаң екен.

11:7  Құдайдың терең құпияларын шеше аласың ба? Құдіреті шексіз Алланы толықтай зерттеп біле алар ма едің?

11:8  Сондай білім аспаннан да заңғар, ал сенің қолыңнан не келеді? Ол о дүниеден де терең, сол туралы не біле аласың?

11:9  Ол жерден де көлемді, теңізден де ұлан-ғайыр.

11:10  Егер Құдай арамыздан өтіп, біреуді тұтқындап, сотты шақырып жинаса, Оны кім тоқтата алады?

11:11  Өйткені Құдай кімнің жалған екенін біледі. Оның зұлымдықты көріп, соған назар салмауы мүмкін дейсің бе?

11:12  Алайда, «Құлан адам боп туғанда ғана ақымақтың ақылы толысар» делінген ғой.

11:13  Ендеше жүрегіңді Құдайға қайта бағыштап, қолыңды Оған қарай жайып сиынсаң екен!

11:14  Жасап келген күнәларыңды доғарып, өзіңнен аластатсаңшы! Зұлымдық атаулыны мекеніңе жолатпасаң екен!

11:15  Сонда сен бет-жүзіңді ұялмастан жоғары көтеріп, еш қорықпай берік тұратын боласың.

11:16  Қазіргі басыңа түсіп отырған азабыңды ұмытасың, ағып кеткен су сияқты оны есіңнен шығарасың.

11:17  Өмірің тал түскі күннің сәулесінен де жарық болады. Тіптен қараңғылық та таң шапағындай жарқырайды.

11:18  Сенде үміт болғандықтан, сенім де болады. Жан-жағыңнан жақсы қорғалғандықтан, алаңсыз жатасың.

11:19  Тынығып жатқаныңда, сені қорқытатын ешкім болмайды. Қайта, көптеген адам сенің ықыласыңды іздейтін болады.

11:20  Алайда зұлымдардың көкірек көздері әлсірейді. Олардың бас сауғалайтын жері болмай, үміттері үзіледі.

Chapter 12

12:1  Сонда Әйүп жауап беріп былай деді:

12:2  — Шынымен де нағыз данышпансыңдар-ау! Сендер өлгенде даналық атаулы қалмас, сірә?

12:3  Бірақ менде де өздеріңдікіндей ақыл-сана бар, сендерден кем емеспін. Осы айтқан нәрселеріңді кім білмейді?

12:4  Мен достарымның мазағына айналдым. Құдайға сиынатынмын және Ол маған жауап беретін. Әділ де кінәратсыз болып келемін, әйтсе де күлкіге қалып отырмын.

12:5  Тоқмейілсігендер бақытсыздыққа ұшырағандарға немқұрайды қарап, аяқтары тайғандарын тіпті итеріп те жібереді.

12:6  Халықты құртушылардың мекенінде әлі де тыныштық. Олар Құдайды қаһарландырып келеді, бірақ Ол соларды Өзінің құдіретті қолында ұстайды.

12:7  Тек хайуандардан сұрап көр, олар саған үйретеді. Әуедегі құстардан сұра, олар саған айтып береді.

12:8  Немесе жерден сұра, ол да саған көрсетеді. Теңіздегі балықтар да саған білдіреді.

12:9  Осылардың қайсысы Жаратқан Иенің бәрін Өзінің құдіретті қолымен жаратқанын білмейді екен?

12:10  Әрбір тірі мақұлықтың жаны да, әр адам баласының тіршілік лебі де Жаратқан Иенің қолында.

12:11  Адам тамақтың ащы-тұщылығын тілімен ажыратқандай, сөздерді құлағымен сараламай ма?

12:12  «Даналық қарияларда, парасат көп жасағандарда» дейді.

12:13  Ал нағыз даналық пен құдірет тек Құдайда, дана ақыл-кеңес пен парасат та Оның Өзінде.

12:14  Құдай құлатса, ешкім қайта тұрғыза алмайды. Ол тұтқындаса, ешкім босата алмайды.

12:15  Егер Тәңір жаңбыр жібермей қойса, жер беті құрғап, қуаңшылық жайлайды, ал егер еркіне қоя берсе, бүкіл жерді су басады.

12:16  Күш-қуат пен жеңіс те Оның қолында, алданған да, алдаушы да Оның көз алдында.

12:17  Құдай кеңесшілерді ақылынан айырады, билерді де ақымаққа айналдырады.

12:18  Ол патшалардың сәнді белдігін босатады, белдеріне құл іспетті мата байлатады.

12:19  Тәңір жауға діни қызметкерлерді жалаң аяқ айдатып әкеткізеді, билік иелерінің астан-кестенін шығарады.

12:20  Ол сенімге ие болған ақылшыларды тілден айырады, ақсақалдарды парасаттан ада қылады.

12:21  Ол атақтыларды қор қылады, мықтыларды қаруынан айырады.

12:22  Құдай қараңғыда жасырынған ой-ниеттерді ашады, қара түнекті жарыққа шығарады.

12:23  Ол халықтарды ұлы қылып, кейін құртады, олардың жерін кеңейтіп, кейін адамдарын ыдыратып жібереді.

12:24  Тәңір елдің басшыларын ақылдан жұрдай қылады, жолсыз құла түзді кездіріп қояды.

12:25  Олар жарығы жоқ түнекте сипалап жүреді. Тәңір оларды мас адамдай теңселтіп қояды.

Chapter 13

13:1  Біліп қойыңдар, осының бәрін өз көзіммен көріп, өз құлағыммен естіп, ұғындым.

13:2  Сендер білетінді мен де білемін, сендерден еш кем емеспін.

13:3  Шынында мен құдіреті шексіз Құдайға тікелей тіл қатып, өз ісім жайлы дәлелдеме келтіргім келеді.

13:4  Ал өздерің маған өтіріктерді майдай жағасыңдар, барлығың да түкке тұрғысыз емшіге ұқсайсыңдар.

13:5  Үн-түнсіз қалсаңдар ғой, шіркін! Бұл сендер үшін даналық болар еді.

13:6  Ал енді, менің уәжімді тыңдаңдар, келтіретін дәлелдеріме құлақ салыңдар!

13:7  Өтірік айтып Құдайды қолдаймыз, жалған сөйлеп Оны ақтаймыз деп ойлайсыңдар ма?

13:8  Осылайша екіжүзділікпен Құдайды жақтап, Оның сөзін сөйлемекшісіңдер ме?

13:9  Ал егер Ол бұларыңды тексерсе, өздеріңе жақсы болар ма екен? Адамдарды алдағандай, Оны да алдауға ұмтылғандарың ба?

13:10  Сендер Құдайға жағыну үшін шындықты құпия бұрмаласаңдар, Ол сендерге қатты сөгіс береді.

13:11  Құдайдың ғаламат ұлылығынан қорықпайсыңдар ма? Оның айбындылығы сендерді басып тастамай ма?

13:12  Ескертулерің — күл-қоқыстай нәрсіз, келтіріп отырған дәлелдерің қатқан балшықтай әлсіз.

13:13  Қасымда тұрғанда үндемеңдер, мен өзім сөйлеймін. Содан соң не болса о болсын.

13:14  Сол үшін мен тәуекелге бел байлап, жанымды қиюға бармын.

13:15  Құдай мені өлтірмек болса да, Оған үмітімді артамын. Қайткенде де іс-әрекеттерімді Оның алдында қорғайтын боламын.

13:16  Соным арқылы құтқарыламын, өйткені ешбір әділетсіз адам Құдайдың алдына бара алмайды.

13:17  Сөздерімді мұқият тыңдаңдар, пайымдауларыма құлақ салыңдар!

13:18  Өйткені мен ісімді дайындадым. Өзімнің ақталатынымды білемін.

13:19  Маған айып таға алатын біреу бар ма өзі? Болса, үндемей-ақ өле салуға бармын.

13:20  Уа, Құдай, маған мына екі нәрсені істесең екен, сонда мен Өзіңнен жасырынбаймын:

13:21  мені жазалаған қолыңды алшақтата гөр, өз үрейіңмен мені қорқытуыңды доғара гөр.

13:22  Содан соң шақырып алшы, өзім жауап беремін. Немесе мен сөйлеймін, ал Сен айтқандарыма жауап қайтарсаң екен.

13:23  Менің жазығым мен күнәларым қаншама? Саған қарсы шығып, күнә жасаған болсам, маған айтып берші, біліп алайын.

13:24  Сен неге менен жүзіңді бұрып әкетесің, уа, Тәңірім? Мені неге жауың деп есептейсің?

13:25  Жел айдаған жапырақты қорқытпақсың ба? Қурап қалған бір түйір сабанның соңына түспексің бе?

13:26  Мен туралы ащы айыптар жазып қойып, балалық шақтағы күнәларымды мойныма артып келесің.

13:27  Аяғымды бұғаулап, барлық жүрген жолдарымды бақылайсың, ізімнен ешбір қалмайсың.

13:28  Содан мен шіріген нәрседей, күйе жеген киімдей тозып күйреудемін.

Chapter 14

14:1  Пенденің өмірі қып-қысқа, соның өзі де әбден мазасыз.

14:2  Адам гүл секілді өсіп шығып, солып қалады, өткінші көлеңкедей болған жерінде қала алмайды.

14:3  Мендей пендеге көз алмастан қарайсың ба? Жауап алу үшін мені өз алдыңа әкелуің керек пе?

14:4  Арам адамнан адал нәрсені кім шығара алады? Ешкім де!

14:5  Сен пенденің өмір сүретін күндері мен айларының санын есептеп белгіледің, содан ешкім де аса алмайтын шек те қойдың.

14:6  Ендеше назарыңды басқа жаққа аударып, пендені жайына қалдыра гөр. Жалшының жұмыс күнінің аяқталғанына қуанатынындай, пенде де өмірінің рақатын көріп шаттансын.

14:7  Тіпті ағаштың да үміті бар: оны кесіп тастаса да, ол қайтадан өркен жайып өсе бермек.

14:8  Жер астындағы тамырлары семіп қалса да, түбірі топырақта өлейін деп жатса да,

14:9  судың лебінен-ақ ол қайтадан бүршік атып, жас өскіндей бұтақ жайып шыға келеді.

14:10  Бірақ мықты деген адам да өлгенде бар күшінен айырылады. Ақырғы демін шығарғаннан кейін ол қайда болады?

14:11  Көлдің суы тартылып, өзеннің арнасы кеуіп жарылып кететініндей,

14:12  адам да қабірде жатқанда қайта тұрмайды. Аспан жоғалып кетпейінше ол оянбайды да, ұйқыда қозғалмастан жата береді.

14:13  Мені о дүниеде аман-есен жасырып қойсаң екен! Қаһарың басылғанша мені тыға тұрсаң ғой! Мен үшін бір уақытты белгілеп, содан соң есіңе алып, мені құтқарсаң, шіркін!

14:14  Адам өлген соң, қайтадан тіріле ме? Олай болса, мен бейнетке толы қызметімнің бар күндерінде өз орнымды басып азабымнан құтқаратын біреудің келуін зарыға күтер едім.

14:15  Сонда Сен Өзің жаратқан мені қайтадан көргің келген кезіңде шақырып, мен Саған жауап берер едім.

14:16  Сен қазір әр қадамымды санап келсең де, енді қайтып маған күнә жасай ма екен деп мұқият бақыламас едің.

14:17  Қайта, Сен теріс қылықтарымды дорбаға салып, мөрлеп, барлық күнәларымды әкпен ағартқандай жауып тастар едің.

14:18  Бірақ қазір тау да үгіліп қирап, жартас та өз орнынан қозғалатындай,

14:19  судың тасты мүжіп, тасқын судың жердің топырағын шайып әкететініндей, Сен де пенденің үмітін құртасың.

14:20  Сен пендеден біржола басым болып, ол кетіп қалады. Ажалмен оның сиқын бұзып, оны бұ дүниеден қайтарып жібересің.

14:21  Бұдан былай балалары абыройлы ма, ол содан хабарсыз, әлде олар елеусіз бе, оны да біле алмайды.

14:22  Пенде тек өз денесінің қиналғанын сезіп, өз жаны үшін қайғырады.

Chapter 15

15:1  Темандық Елипаз Әйүпке былай деп жауап берді:

15:2  — Дана адам байыбына бармай жауап бере ме, яки жел сөзге сене ме?

15:3  Әлде пайдасыз сөздермен айтысып, еш тиімсіз әңгімемен айналыса ма?

15:4  Ал сен осындай сөздеріңмен Құдайды қастерлеуден бас тартсаң, Оның қасында болып, ой толғап сиынуды кемсітесің.

15:5  Себебі өз кінәң аузыңа не айтуды нұсқайды. Алдамшының тілімен сөйлейсің.

15:6  Сені айыптап жатқан мен емес, өз сөздерің. Өз аузыңмен өзіңді әшкерелейсің.

15:7  Немене, сен ең алғаш болып туған адам ба едің? Құдай төбелерді жаратпай тұрып-ақ, сен қалыптастырылған ба едің?

15:8  Құдайдың арнайы кеңесіне қатысып, тыңдап көріп пе едің? Даналық тек өз басыңда ғана бар ма?

15:9  Біз білмей, сен өзің ғана білетін не нәрсе ол? Немесе біз түсінбейтін нені түсінесің?

15:10  Жасы сенің әкеңнен де үлкен ақсақалдар бар арамызда.

15:11  Құдайдың жұбатуы саған аз ба? Оның айтқан жылы сөздері саған жетіспей ме?

15:12  Неліктен осыншама ақылыңнан адасып кеттің? Бізге несіне көзіңді аларта қарайсың?

15:13  Неге Құдайға қарсы шығып, аузыңнан осындай сөздерді шығарасың?

15:14  Адам пәк таза болушы ма еді? Әйелден туған пенде әділ бола ала ма?

15:15  Құдай тіпті Өзіне бағышталған қасиетті қызметшілеріне де сенім артпайды. Аспан да Оның көз алдында таза емес.

15:16  Ендеше жексұрын да бұзылған, жамандықты «суды сіміргендей» оңай жасайтын адам ше?

15:17  Айтатын сөзімді тыңдашы, өзім көргенді саған айтып берейін.

15:18  Осы жайттар — даналардың айтқандары, олардың өз ата-бабаларынан естіп, жасырмай үйреткендері.

15:19  Осы жер оларға ғана берілген болатын. Сол кезде араларынан жат жұрттықтар кезіп өтпейтін.

15:20  Зұлым адам өмір бойы аурудан қиналып шығады. Жауыз адам қанша жыл өмір сүрсе, сонша жыл азап шегеді.

15:21  Олардың құлақтарына үрейлі дауыстар естіледі. Тыныштық кезінде-ақ оларға құртушы келіп шүйіледі.

15:22  Сондай адамның өзінің түнектен қайтатынына үміті үзілген. Оның көретіні — семсердің жүзінен болатын өлім.

15:23  Бар жерден: «Нан қайда екен?» деп іздейді. Бірақ өзін қара түнек басатын күннің келіп қалғанын да біледі.

15:24  Азап пен ауыртпалық зұлымды үрейлендіреді. Шайқасқа дайын тұрған патшадай сол екеуі оны басып алады.

15:25  Себебі зұлым адам Құдайға қарсы қолын көтереді, құдіреті шексіз Аллаға қарсы өзін күштімін деп бөседі.

15:26  Ол қалың қалқанмен қорғанғандай тоңмойындана Тәңірге қарсы жүгіріп бас салады.

15:27  Зұлымның бетін май басып, мықынына қоң жиналған.

15:28  Бірақ ақырында жауыз бен зұлым қаңырап бос қалған қалаларда тұрады. Олар тек қирап үйінді болған елсіз үйлерді ғана мекендей алады.

15:29  Сондай адам жинаған байлығынан ада қалады. Дәулеті көпке бармай, жерге де тамыр жаймайды.

15:30  Қара түнектен ол құтылмайды. Аптап ыстық оның өскіндерін оттай шарпып тастайды, Құдай жіберген дауыл оны іліп әкетеді.

15:31  Зұлым енді түкке тұрғысыз нәрсеге сеніп, өзін-өзі алдамасын! Себебі бұнысынан ештеңе де шықпайды.

15:32  Ол ағаш іспетті мерзімінен бұрын шабылып тасталады, бұтақтары енді қайтып көгермейді.

15:33  Зұлым жүзім бұтасы сияқты піспеген жемісін жерге түсіріп, зәйтүн ағашы секілді гүлдерін жерге шашып тастайды.

15:34  Өйткені арсыз зұлымдардың тобы еш жақсылық әкелмейді. Пара алғандардың мекендерін от жалмайды.

15:35  Олар шатақ ойластырып, зұлымдық жасайды, жан дүниелерінде алдау мен арбауды дайындайды.

Chapter 16

16:1  Әйүп оған былай деп жауап берді:

16:2  — Мен мұндайды бұрын да көп естігенмін. Сендер не қылған жаман жұбатушысыңдар!

16:3  Бос сөздеріңді қашан доғарасыңдар? Бұндайды айтуға сендерді не итермелеп тұр?

16:4  Мен де өздерің сияқты сөз құрастырып ақыл айта алар едім. Егер менің орнымда болсаңдар, сендерге де сұқ саусағыммен шұқып көрсете алар едім.

16:5  Қайта, мен өздеріңе сөзбен демеу болар едім. Көріп отырған азаптарыңды айтар сөздеріммен жеңілдетер едім.

16:6  Ал қазір сөйлесем де, азабым жеңілдемейді, сөйлемесем де, ол басылмайды.

16:7  Уа, Құдай, мені титықтатып, бүкіл отбасымды қаңыратып бос қалдырдың.

16:8  Сен кінәмді әшкерелемек болғандай, мені жүдетіп жібердің. Құр сүлдерім қалып, азып-тозғаным маған қарсы айғақ болып, кінәмді бетіме басып тұрғандай.

16:9  Құдайдың қаһары маған тап беріп, паршалап тастайды. Ол мені дұшпандай қауып алып, маған көздерімен атып жатқан жауым іспетті қадала қарайды.

16:10  Жұрт маған тістерін ақситып, келеке қылады. Шекемнен ұрып, басынады да. Олар маған қарсы тобыр құрып жиналады.

16:11  Құдай мені әділетсіздерге қалдырды, нағыз зұлымдардың қолына түсірді.

16:12  Алаңсыз едім, Ол мені екіге бөлді. Мені мойнымнан қармап ұстап, кесек-кесек қылып сындырды. Мені Өзіне нысана қылып алды.

16:13  Садақшылары мені қоршап алды. Жебелерімен еш аямай бүйрегімді жарып, бауырымнан шыққан өтті жерге төгуде.

16:14  Ол маған қайта-қайта тап беріп, жасақшыдай бас салуда.

16:15  Мен тәніме азалы киім киіп, бетімді топыраққа бастым.

16:16  Бет-әлпетім жылағаннан қып-қызыл, көзімнің айналасы қара тартқан.

16:17  Қолыммен еш зорлық жасаған жоқпын, еткен мінәжаттарым да пәк таза. Дегенмен осының бәрі басыма түсіп отыр.

16:18  Ей, жер, қанымды жасыра көрме! Жалынған үнім де еш тынбасын.

16:19  Тіпті қазірдің өзінде мен үшін де куәлік беретін Қорғаушым көкте. Сөзімді сөйлейтін Қолдаушым заңғар биікте.

16:20  Бірақ мына достарым мені келеке қылып отыр. Көзімнен жас ағып, Құдайдан көмек сұраймын.

16:21  Беу, досына арашашы болғандай біреу мен үшін Құдай алдында өтініш жасаса ғой!

16:22  Себебі өмірімнің соңы таяп қалды, жуырда қайтпас сапарға аттанамын.

Chapter 17

17:1  Рухым күйреген, күндерім таусылуға жақын. Алдымда күтіп тұрған көр ғана.

17:2  Қасымдағылар мені келеке қылуда. Бар көретінім — олардың ащы қорлығы.

17:3  (Уа, Құдай,) менің әділдігім жайлы кепілдік бере көрші! Сенен басқа оны беретін кім бар?

17:4  Өзің олардың ой-санасын жауып қойдың. Енді олардың жеңіске жетуіне жол бермеші!

17:5  Олар өз пайдалары үшін достарын сатады, бірақ соның кесірі балаларына тиетін болады.

17:6  Құдай мені жұрттың мазағына айналдырды. Бәрі де бетіме түкіріп қорлайды.

17:7  Қайғыдан көздерім буалдырланып, денемнің құр сүлдері қалды.

17:8  Әділ адамдар мені көргенде аңтарыла шошынады. Кінәсіздер арсыздарға ашуланып, қарсы көтеріледі.

17:9  Сонда да әділдер өз жолдарымен нық жүреді, қолдары таза ізгі жандар күшейген үстіне күшейе береді.

17:10  Бірақ келіңдер, бәрің де, қайтадан тырысыңдар! Бәрібір араларыңнан ақылды адамды таба алмаспын.

17:11  Күндерім өтіп, ниеттенгендерім өшіп қалды. Жан-тәніммен аңсағаным да осылайша құрыды.

17:12  Ал адамдар күнді түн қылады, қараңғы басқанның өзінде «Қазір жарық болады!» деп баса айтады.

17:13  Егер көр үйім болайын деп, төсегім түнекте салынайын деп жатса,

17:14  шіруді әкем, тәнімді жалмайтын құртты шешем, әпке-қарындасым деп отырсам,

17:15  онда үмітімнің қайда болғаны? Оны таба алатын біреу бар ма?

17:16  Жоқ, үмітім менімен бірге о дүниеге аттанбақ. Екеуіміз де бірдей жер қойнына түсерміз.

Chapter 18

18:1  Сонда шуахтық Билдад былай деп жауап берді:

18:2  — Бұл әңгімені қашанға дейін айта бересіңдер? Ақылға келіңдер, кейін сөйлесе жатармыз.

18:3  Әйүп, неге бізді малдай көресің? Сен үшін біз миғұла адамдар сияқтымыз!

18:4  Ашуланып өзіңді соншама қазбалай беретінің не? Саған бола бүкіл жер қаңырап қалып, жартастар өз орындарынан қозғалуы керек пе?

18:5  Шүбә жоқ, зұлымның жарығы сөнеді, оның отының алауы жарқырай бермейді.

18:6  Үйіндегі жарық қараңғы болып, шам-шырағы да өшеді.

18:7  Күшті аяғы қысқарып, құрған арам жоспары оның өзін құлатады.

18:8  Зұлымды өз аяғы торға түсіріп, өз бетімен жүрген ол орға құлайды.

18:9  Қақпан оны өкшесінен ұстап, тұзақ оны тұтады.

18:10  Тұзақ жіп жерде жасырын қойылған, жүретін соқпағында қақпан орнатылған.

18:11  Күнәкарды жан-жағынан қорқыныш үрейлендіріп, соңынан қалмай қуады.

18:12  Оның күші аштықтан таусылып, құлаған кезінде пәле де дәл қасында бола қалады.

18:13  Ауру оның терісін жеп, кейін ажал да жетіп, дене мүшелерін құртпақ.

18:14  Зұлым өзі сенім артқан мекенінен жұлынады, оны «үрейдің патшасына» апарып тапсырады.

18:15  Жауыздың мекенін от жалмайды, тұрған үйіне жанып жатқан күкірт жаумақ.

18:16  Оның түп-тамыры құрғап, бұтақтары қурап қалады.

18:17  Күнәкар туралы естелік жер бетінен құрып, өз мекенінде де оның есімі ұмытылады.

18:18  Ол жарықтан түнекке қуылып, тұрған жерінен аластатылады.

18:19  Халықтың арасында оның баласы да жоқ, үрім-бұтағы да жоқ. Бұрын қоныстанған елінде ешбір тұяғы қалмайды.

18:20  Батыстан келгендер оның басына түскен жайтты көріп аңтарылады, шығыстан келгендер де қорқып былай демек:

18:21  «Міне, зұлымның мекеніне осындай бақытсыздық түспек! Құдайды мойындамайтынның тұрған орны осындай болмақ!»

Chapter 19

19:1  Бұған Әйүп былай деп жауап берді:

19:2  — Қашанғы жанымды қинамақсыңдар, айтқан сөздеріңмен мені езгілей бересіңдер?

19:3  Мені он рет масқараладыңдар, маған еш ұялмай жамандық істей бересіңдер!

19:4  Егер адасқаным шындық болса, сол қателігім менің ғана мәселем!

19:5  Ал расында өздеріңді менен жоғары қойып, осы бейшаралығымды бетіме бассаңдар,

19:6  онда мынаны біліп қойыңдар: мені осы мүшкіл жағдайға түсіріп, жан-жағыма торын жайған — Құдайдың Өзі!

19:7  Мен: «Зорлық!» деп айқайласам да, ешкім жауап бермейді. Жұртты көмекке шақырамын, бірақ әділдік бәрібір жоқ.

19:8  Өтіп кете алмауым үшін Құдай жолыма бөгет қойды. Ол жүретін соқпағымды түнекпен жауып тастады.

19:9  Құдай мені абыройымнан жұрдай қылып, басымнан «тәжімді» сыпырып алды.

19:10  Мені жан-жақтан қырып-жойып, үмітімді арам шөптей түп-тамырымен жұлып тастады.

19:11  Ол маған өз қаһарын тұтатып, мені қас жауындай есептейді.

19:12  Оның «жасақшылары» маған қарсы анталап келіп, мені құрсаулап, мекенжайымды қоршап алды.

19:13  Құдай ағайындарымды өзімнен алыстатып, таныстарым маған жат болып кетті.

19:14  Туған-туыстарым менен безіп, дос-жарандарым мені танудан қалды.

19:15  Үйімде тұратын келімсектер мен қызметші қыздар мені бөтен адамдай санап шеттетеді. Олар үшін жат жұрттық кірме болып қалдым.

19:16  Қызметшімді шақырсам, жауап бермейді, оған тіпті жалынып өтінуім қажет!

19:17  Әйелім демімнің иісінен жеркенеді, туған бауырларыма да жексұрынмын.

19:18  Тіпті жас балалар да мені менсінбейді, орнымнан тұрғанымда келекелейді.

19:19  Сырлас достарымның бәрі менен жиренеді, жақсы көретін адамдарым маған қарсы шықты.

19:20  Құр сүлдерім қалып, зорға тірі жүрмін.

19:21  Аяңдаршы мені, аяңдаршы, достарым-ау! Мені Құдайдың Өзі ұрып-соқты.

19:22  Неге сендер Құдайға ұқсап артымнан қуып, етіме тоймағандай өкшелеп соңымнан қалмайсыңдар?

19:23  Менің сөздерім жазылып қалдырылса ғой! Бір кітапқа жазылса ғой!

19:24  Сөздерім темір қаламмен тас бетіне қашалып, қорғасынмен толтырылып, осылайша мәңгілікке жазылса ғой!

19:25  Ал мен Құтқарушымның тірі екенін білемін! Ақырында Ол осы (өткінші) жерде (мені ақтап) тұратын болады!

19:26  Денемнің күллі терісі шіріп, құрып кетсе де, соңында мен денемде Құдайды көретін боламын!

19:27  Оны мен өзім көремін! Оны көретін басқаның емес, менің өз көздерім болады. Сол үшін де жүрегім кеудемде қатты толқып тұр!

19:28  Ал өздерің: «Оны қудалап көрейік, мәселенің түп-тамыры оның өзінде ғой!» дейсіңдер.

19:29  Бірақ сендер Соттаушының семсерінен қорқыңдар! Себебі Оның қаһары бастарыңа семсерді төндірмек. Сонда сендер соттың бар екеніне көз жеткізесіңдер.

Chapter 20

20:1  Сонда нағамалық Сопар тағы да сөйлей бастап былай деді:

20:2  — Ішім алай-дүлей болып, ойларым маған маза бермей тұр. Жауап беруім қажет!

20:3  Сен мені айыптап, намысыма тиіп отырсың! Сондықтан ақылым мені сөйлетіп отыр.

20:4  Білмейтін бе едің? Баяғы заманнан бері, адам баласы жер бетіне орналасқалы,

20:5  зұлымның шаттануы ешқашан ұзаққа созылмады, арсыздың қуанышы бір мезеттік қана.

20:6  Ол тіпті асқақтап, аспанға дейін көтерілсе де, басы бұлттарға тиетін болып өссе де,

20:7  бәрібір малдың қиы сияқты лақтырылып тасталмай ма? Оның таныстары: «Қайда екен ол?» дейтін болады.

20:8  Зұлым адам түс сияқты ғайып болып, ешкім таба алмай қалады, түнде көрген елестей жоғалып кетеді.

20:9  Оны көрген көз енді қайтып көрмейді, зұлымның үй іші оған бұдан былай қарамайды.

20:10  Зұлымның балалары кедейлерден қайыр сұрайды, өйткені ол алдау-арбаумен жинаған дүние-мүлкін өз қолымен қайтарып беруге мәжбүр болды.

20:11  Жастықтың күш-қуаты болғанмен, сонысы кейін зұлымның өзімен бірге көрге түседі.

20:12  Арсыз жан күнәні тәп-тәтті көріп, тілінің астына салып тамсана сорса да,

20:13  оны қоя бергісі келмей, аузында қанша ұстап қалуға тырысса да,

20:14  онысы асқазанында быршып ашиды. Сөйтіп күнә арсыздың ішінде жыланның уы болып шыға келеді.

20:15  Ол небір байлықты жұтқан еді, енді соның бәрін құсып тастайды. Оны ішінен шығаратын Құдайдың Өзі болады.

20:16  Ондай адам сұр жыланның уын сорады, зәрлі жылан оны шағып өлтіреді.

20:17  Осылай ол елдің ағы мен балының өзендей ағыл-тегіл мол екенін көре алмайды.

20:18  Бейнетпен қолға түсіргенін жей алмай, қайтаруы қажет болады, саудасының түсімінің де пайдасын көрмейді.

20:19  Өйткені ол кедейді қанап, шарасыз жағдайында қалдырып кететін, өзі салмаған үйлерді тартып алатын.

20:20  Ашқарақтығы маза бермейтіндіктен, өзі сүйсінетін нәрселерінің ешқайсысын сақтап қала алмайды.

20:21  Жеп болған соң, басқа ештеңесі қалмайды. Сондықтан зұлымның дәулеті тұрақты болмайды.

20:22  Дәулетке кенеліп отырған кезінде басына пәле түседі. Өкпелеген әркім оған қарсы қолын көтереді.

20:23  Арсыздың қарнын толықтай толтыру үшін, Құдай лаулаған қаһарын оған бағыттап, пәлені жаңбырдай лақ еткізіп төгеді.

20:24  Зұлым адам темір қарудан қашып құтылып кетсе де, қола ұшты жебе оны түйреп өтетін болады.

20:25  Соның жылтыраған ұшы денесін тесіп өтіп, арқасынан шыға келмек. Сондықтан ол өлімнен қорқып, зәресі ұшады.

20:26  Өзіне ерекше қымбат нәрселер түнекте жоғалмақ. Адам үрлемеген от зұлымды жалмайды. Оның үйінде қалған нәрселер де өртеніп кетеді.

20:27  Аспан оның залымдығын әшкере етіп, жер де оған қарсы шығып, оны айыптайды.

20:28  Құдай қаһарланып, жазалайтын күні тасыған өзен зұлымның үйіндегі бар өнімін ағызып әкетіп, жоқ қылады.

20:29  Құдайдың зұлымдарға белгілеген тағдыры осындай, Тәңірдің оларға бұйырған «мұрасы», міне, осы.

Chapter 21

21:1  Әйүп бұларға былай деп жауап қайырды:

21:2  — Айтарымды жақсылап тыңдаңдар, соның өзі мені жұбатқандарың болсын.

21:3  Аздап сабырлы болыңдар, мен сөйлейін. Айтып болайын, сосын келеке-мазақтарыңды жалғастыра берерсіңдер.

21:4  Ал менің шағымдануым адамға қарсы ма еді? Шыдамсыз болуымның да жөні бар.

21:5  Жағдайыма жақсылап қарасаңдар, шошып кетесіңдер. Аңтарылған ауыздарыңды жауып қойыңдар!

21:6  Мына жайт туралы ойласам, өзім абыржып, денем дірілдеп қоя береді:

21:7  Зұлымдар неге әлі де өмір сүріп, тіпті көп жасайды? Күш-қуаттары неліктен барған сайын өсе береді?

21:8  Балалары көз алдында ер жетіп, немерелерінің қызығын көреді.

21:9  Үй-жайлары қауіпсіз де алаңсыз, Құдайдың жазасы оларға төнбейді.

21:10  Ондайлардың малы төлді болып, төлдерінің біреуі де жоғалмайды.

21:11  Балаларын отардай еркін шығарып жіберіп, олар қозы-лақтай секеңдеп ойнап жүреді.

21:12  Жетіген мен даңғыраның әуеніне қосылып өлең айтады, сыбызғының әуенімен де көңіл көтереді.

21:13  Зұлымдар өмір бойы молшылықта болып, жер қойнына қиналмай-ақ аттанады.

21:14  Сонда да олар Құдайға: «Қасымыздан аулақ кетші! — дейді. — Тура жолың жайлы білгіміз келмейді!

21:15  Біз Оған қызмет ететіндей құдіреті шексіз Тәңір кім Өзі? Оған жалына сиынудан бізге не пайда?»

21:16  Біліп қойыңдар, олардың аман-есендіктері өз қолдарында емес қой! Ал мен зұлымдардың мұндай ойларынан аулақ жүремін.

21:17  Алайда зұлымдардың шырағы қашан мезгілінен бұрын сөнген еді? Қашан бастарына пәле түскен еді? Қашан Жасаған Ие оларға қаһарланып, қайғы-қасірет жіберген еді?

21:18  Ондайлар қашан жел қуған сабандай, не дауыл соғып, ұшырып әкеткен қабықтай болған еді?

21:19  «Әйтеуір Құдай адамның кінәсін сақтап қойып, оның жазасын тартқызады!» дейді емес пе? Одан да Құдай зұлымдардың өздерін жазаласын, сонда олар білетін болады!

21:20  Олар күйрегендерін өз көздерімен көрсін, құдіреті шексіз Тәңірдің қаһарына толығымен кенелсін!

21:21  Себебі өз ғұмырының күндері біткен соң, артында қалған ұрпағына не болса да, зұлымға бәрібір емес пе?!

21:22  Ал Құдайға біреу даналықты үйрете ала ма?! Ол тіпті ең жоғарғыларды да соттайды ғой!

21:23  Біреу мол дәулетке кенеліп бейқам өмір сүреді.

21:24  Тамағы тоқ, денсаулығы мықты болып, ақырында нағыз кемелді шағында о дүниеге аттанады.

21:25  Ал басқа біреу болса, еш игілік көрместен, бұ дүниеден көңілі қалып өтеді.

21:26  Ақырында солардың екеуі де жер қойнына еніп, екеуі де құртқа жем болады.

21:27  Міне, сендердің ойларыңды білемін. Айтқандарымды қулықпен жоққа шығарғыларың келеді ғой.

21:28  «Кәне, құламай аман тұрған сол зұлым билеушінің үйі және заңсыздардың мекені қайда екен?!» деп айтарсыңдар.

21:29  Көп жол жүретіндерден сұрамап па едіңдер? Олардың айтатын куәліктерін қабылдамап па едіңдер?

21:30  Пәле келген күні зұлым адам аман қалады, қаһар шүйілген күні оған құтылып кетуге жол ашылады.

21:31  Зұлымға не істеген ісін бетіне басып айтатын, не жаман ісінің қарымын қайтаратын ешкім жоқ.

21:32  Арсыздың мәйітін құрметпен қабірге қойып, қабір басында құрметті күзет тұрады.

21:33  Алдында да, артында да сансыз көп адам жүріп, оны соңғы сапарға шығарып салады. Аңғардағы қабірінде жайлы жатады.

21:34  Сонымен мені түкке тұрғысыз нәрселерді айтып жұбататындарың не? Берген жауаптарыңның бәрі де өтірік.

Chapter 22

22:1  Сонда темандық Елипаз жауап беріп былай деді:

22:2  — Күшті адамның Құдайға келтірер пайдасы бар ма? Ең дана деген пенде Оған пайдалы бола ала ма?

22:3  Тіпті сен өзің әділ болсаң, құдіреті шексіз Тәңірді соныңмен қандай ризашылыққа кенелтер едің? Іс-әрекетің мінсіз болса, Оған келер пайда не болмақ?

22:4  Құдайдың өзіңе осылайша айып тағып, соттағаны сенің Оны терең қастерлегенің үшін дейсің бе?!

22:5  Қайта, ол аса зұлым болғаныңнан емес пе? Істеген зұлымдықтарыңның еш шегі жоқ болса керек!

22:6  Сен бейшара ағайындарыңнан алған қарызына еш себепсіз кепілдік талап етіп, киімі аз олардың қолдарындағы барын да тартып алғансың.

22:7  Тіпті шөлдеген адамға су, ашыққан адамға нан бермейтінсің.

22:8  Жер мықты адамдікі, беделді кісі оны мекендейді (деген шығарсың).

22:9  Бейшара жесірлерді құр қол жіберіп, жетімдердің де үмітін өшіретінсің.

22:10  Сондықтан да жан-жағыңда тұзақтар пайда болып, аяқ астынан үрейің ұшты.

22:11  Дым көрінбейтін тас түнектің ортасында қалып, үстіңді топан су басып тастаған.

22:12  Құдай заңғар көкте емес пе? Ал ең алыс жұлдыздар қандай биікте десеңші?!

22:13  Бірақ сен сонда да: «Құдай не білуші еді? Мұндай қою түнек арқылы Ол адамзатты қалай соттай алушы еді?

22:14  Қалың бұлттар Оның төңірегін тұмшалап алған, аспан күмбезін айнала шарлап жүріп Ол түк көрмейді!» дейсің.

22:15  Зұлым адамдардың ежелден жүріп келе жатқан жолымен сен өзің де жүрмексің бе?

22:16  Олар осы дүниеден уақытынан бұрын аластатылып, түпнегіздері тасыған сумен шайылып кетті.

22:17  Сол зұлымдар Құдайға: «Қасымыздан аулақ кетші!» дейтін, әрі: «Құдіреті шексіз Тәңір бізге не істей алар екен?» деп бөсетін.

22:18  Бірақ Құдай солардың үйлерін игілікке толтырған еді ғой! Ал мен зұлымдардың мұндай ойларынан аулақ жүремін.

22:19  Әділдер сол жайттарды көріп, қуанады, адал жүргендер:

22:20  «Дұшпандарымыз шынымен қырылды, арттарынан қалғанды от жалмады!» деп арсыздарды келемеждейді.

22:21  Құдайға мойынсұн, сонда жаның тыныш болады, әрі амандық саған қайтып келеді.

22:22  Құдайдың аузынан шыққан тәлімді қабылдасаңшы! Оның айтқан сөздерін жүрегіңе сақтап қойсаң екен!

22:23  Егер құдіреті шексіз Тәңірге қайтадан бет бұрсаң, Онымен қарым-қатынасыңды қалпына келтіресің. Сондықтан үй ішіңнен зұлымдықты аластат!

22:24  Егер ақшақұмарлығыңнан бас тартсаң, тіпті саф алтынды шаң-тозаңдай көрсең,

22:25  онда құдіреті шексіз Тәңірдің Өзі сенің қазынаң болады. Ол саған таңдаулы күмісіңдей қымбат болмақ.

22:26  Сонда сен құдіреті шексіз Тәңірмен қарым-қатынасыңа қуанып, жарқын жүзбен Құдайға қарайтын боласың.

22:27  Сен Оған сиынып, Ол саған құлақ асады, әрі өзің де Оған берген уәделеріңді орындайсың.

22:28  Сенің ой-ниетің жүзеге асып, алдыңдағы жолың нұрға бөленеді.

22:29  Біреудің басына ауыртпалық түскенде, сен «Оны қолдай гөр!» деп сиынасың. Сонда Құдай сол бейшараны аман сақтап қалады.

22:30  Құдай тіпті кінәлі адамды да құтқарады. Сонда осы кісі сенің қолың таза болғандықтан аман қалады.

Chapter 23

23:1  Сонда Әйүп тағы да сөйлеп былай деді:

23:2  — Бүгін де айтар шағымым ащы! Қанша күрсініп ыңқылдасам да, Құдай мені ауыр жазалауын қояр емес.

23:3  Құдайды қайдан табуға болатынын, дәл тұрағына қалай баруға болатынын білсем ғой!

23:4  Басыма түскен істі Оған көрсетіп, ауыз толтыра уәжімді айтар едім.

23:5  Оның маған берер жауабын біліп алып, не айтатынын түсінер едім.

23:6  Сонда Құдай бүкіл құдіретін қолданып мені құртар ма еді? Жоқ, керісінше, мені тыңдаған болар еді.

23:7  Әділ жан сол жерде Онымен пікірталасқа түсер еді. Мен де өзімді соттаушы Құдайдан біржола ақталып құтылар едім.

23:8  Бірақ шығысқа қарай жүрсем, Ол онда жоқ, батысқа қарай жүрсем, Оны сол жерден де таппаймын.

23:9  Солтүстікте әрекет еткен кезінде де Оны көре алмаймын, оңтүстікке бұрылсам, Оны сол жерден де байқай алмаймын.

23:10  Құдай жүретін жолымды жақсы біледі. Ол мені сынап тексергенде, алтын сияқты таза болып шыға келемін.

23:11  Себебі Оның жолымен аяқ басып, содан еш бұрылмай жүріп келдім.

23:12  Оның бұйырған өсиеттерінен бас тартқан жоқпын, аузынан шыққан сөздерін қажетті тамағымнан да артық көріп сақтайтынмын.

23:13  Бірақ Ол жалғыз Өзі ғана Құдай, кім Оған қарсы тұра алады? Ол нені қаласа, соны істейді.

23:14  Өзі маған нені белгілеген болса, сонысын жүзеге асырады. Осы сияқты көп нәрсе әлі де Оның ой-санасында бар шығар.

23:15  Сол себепті мен Оның алдында үрейге кенелемін. Бұл жайт есіме түскен сайын қорқып дірілдеймін.

23:16  Осылай Құдай жүрегімді дір-дір еткізіп, құдіреті шексіз Тәңір зәремді ұшырады.

23:17  Түнек, иә, бетімді жауып отырған қалың түнек жан-жағымды басып алды.

Chapter 24

24:1  Құдіреті шексіз Тәңір әділ сотын жүргізетін уақытын неге тағайындамайды? Оның адал қызметшілері осындай күндерді неге босқа күте беруі керек?

24:2  Зұлым адамдар меже тастарын жасырын жылжытып (өздерінің жерін басқаның есебінен ұлғайтып алады). Олар мал ұрлап, өз жайылымдарында бағып жүреді.

24:3  Жетімнің есегін айдап әкетіп, бейшара жесірдің өгізін алған қарызының кепілдігі ретінде тартып алады.

24:4  Олар мұқтаж адамдарды жолдан итеріп шығарған, елдегі күллі жарлылар жасырынуға мәжбүр.

24:5  Сондықтан кедейлер жабайы есектей иен даланы шарлап шығып, балаларына құла түзден тамақ іздейді.

24:6  Олар басқа біреудің егістігінде қалған астық масақтарын жинап, зұлымның жүзімдігіндегі қалған-құтқанды теріп күндерін көреді.

24:7  Түнде жамылғысыз жатады, суық болғанда жамылатын көрпелері де жоқ.

24:8  Тауда жауған жаңбырдан үсті-басы су болып, панасыздықтан жартасқа жармасып тығылады.

24:9  Зұлымдар тіпті бейшара жесірдің нәрестесін бауырынан жұлып алып, анасының алған қарызы үшін сәбиін кепілдікке ұстайды.

24:10  Жарлылар сырт киімсіз жүруге мәжбүр, ашқарын кедейлер байдың астық бауларын тасуға тиіс болады.

24:11  Сол бейшаралар зәйтүн жемістерін сығып, майын шығарады, бірақ оның дәмін тата алмайды. Жүзім таптап, шарап та жасайды, бірақ онымен шөлдерін қандыра алмайды.

24:12  Қала ішінде ауыр жаралылар болып, өлім аузында жатқандар жалбарына үн қатады. Ал Құдай сондай жайттарға бөгет қоймайды.

24:13  Зұлымдар жарық нұрға қарсы бас көтереді. Олар нұрдың ізгі жолын білмейді де, оның соқпақтарымен жүрмейді де.

24:14  Кісі өлтіруші жауыз күн батқанда тұрып, жарлы-жақыбайларды өлтіреді, түнде ол ұрлық та жасайды.

24:15  Өзгелер «Мені ешкім де көрмейді» деп, ымырт түсуін күтіп, жүзін бүркемелеп, басқа адамның күйеуі не әйеліне барып, неке адалдығын бұзады.

24:16  Ұрылар түнекте қабырғасын қазып, үйлерге бұзып кіреді де, күндіз тығылып жатып алады. Олар нұрға еш жоламайды.

24:17  Олар үшін қою түнек атқан таңның шұғыласындай қолайлы, қара түнектің үрейлері оларға досындай ұнайды.

24:18  «Ондай адамдар су бетіндегі жаңқадай ғайып болады, олардың елдегі үлестерін қарғыс атқан, жүзімдіктеріне ешкім аяқ баспайтын болады.

24:19  Ыстық пен аптап қар суын алып кететініндей, о дүние де күнә жасағандарды жоқ қылады.

24:20  Өз аналары оларды ұмытып, жердің құрты оларды сүйсініп жейді. Оларды бәрі де ұмытып, зұлымдық жасаушылар сынған ағаштай құрып кетеді» (дейсіңдер).

24:21  Ондайлар көмектесер баласы жоқ әйелдерге озбырлық көрсетеді, жесірлерге еш жақсылық жасамайды.

24:22  Бірақ Құдай өз құдіретімен күштілерді де орындарынан тартып әкете алады. Олар тіпті орнығып алса да, өмірге деген берік үміті болмайды.

24:23  Құдай сол мықтыларға бейқам тұруға жол бергенмен, оларды назарында ұстап тұрады.

24:24  Зұлымдар аз уақытқа жоғарылатылса да, ақырында жоқ болып кетеді. Барлық басқалар сияқты олар да төмендетіліп, өлімге жетеленеді, әрі бидайдың піскен масағы сияқты орылады.

24:25  Мені кім өтірікші деп әшкерелей алар еді? Кім айтқан сөзімнің құр бекер екенін дәлелдей алар еді?

Chapter 25

25:1  Шуахтық Билдад Әйүпке қарсылық білдіріп былай деді:

25:2  — Құдайда билік бар, барша жұрт Оны терең қастерлеуі керек. Ол көктің биігінде тәртіп орнатады.

25:3  Оның көктегі періштелер топтарын кім санай алар еді? Ол өз жарығын кімнің үстіне түсірмейді?

25:4  Сонда адам баласы Құдайдың алдында қалайша әділ бола алады? Әйелден туған пенде қалайша таза бола алар еді?

25:5  Тіпті ай да Оның алдында жеткілікті жарық емес, жұлдыздар да айқын емес!

25:6  Салыстырсақ, пенде жай жер құртына ұқсайды, адам баласы тек күйе құрты сияқты.

Chapter 26

26:1  Сонда Әйүп былай деп жауап қайырды:

26:2  — Күші жоққа қалай көмектескенсің сен, шіркін! Қолы әлсізденіп қалғанға жанға қалай демеу болғансың десеңші!

26:3  Дым ақылым жоқ еді, керемет ақыл үйреттің! Орасан зор данышпандығыңды көрсеттің.

26:4  Мұндай дана сөздерді кімнің қолдауымен айттың екен? Аузыңнан кімнің даналығы шықты екен?

26:5  Су астындағы о дүниені мекендейтін аруақтар Құдайдың алдында дірілдейді.

26:6  Ол үшін о дүние жалаңаш, тозақтың өзі ашық жатыр.

26:7  Құдай аспанның солтүстік бөлігін бос кеңістіктің үстінен жайып жіберді. Ол жерді бір нәрсеге іліп қоймаса да, жер құлап түспей орнында тұра береді.

26:8  Тәңір суды бұлттарға жинайды, ал бұлттар судың салмағынан жарылып кетпейді.

26:9  Құдай толық айды жауып, үстіне Өзінің бұлтын жайып қояды.

26:10  Жарық пен түнектің арасын бөліп тұру үшін су бетінде шеңбердей көкжиекті сызып қойды.

26:11  Құдай зекіген кезде «аспанның тіреулері» сілкініп, абыржып қалады.

26:12  Тәңір өз құдіретімен теңізді тыныштандырды, әрі өз парасатымен теңіздегі алып хайуанды құртты.

26:13  Өз Рухымен Құдай аспанның ажарын келтіріп, өз қолымен ирелеңдеген алып жыланды түйреді.

26:14  Ал бұлар Құдайдың істерінің жай бір бөлігі ғана, Оның Өзі туралы естігеніміз тым аз! Егер Оның құдіреті туралы дүркіретіп жарияланса да, оны кім түсіне алар еді?

Chapter 27

27:1  Әйүп сөзін жалғастырып былай деді:

27:2  — Менің құқығымды алып қойған мәңгі тірі Құдайдың алдындағы шын сөзім, иә, жан дүниемді ренішке кенелткен құдіреті шексіз Тәңірдің алдындағы шын сөзім:

27:3  Кеудемде жаным болғанша, Құдай маған тыныс алуға мұрша бергенше,

27:4  аузымнан еш өтірік шықпасын, тілім де ешбір жалған сөз айтпасын!

27:5  «Сендердікі дұрыс» деп ешқашан мойындамаспын, өле-өлгенше өзімнің адалдығымнан бас тартпаспын!

27:6  Иә, мен әділдігімді мықтап ұстанып, одан айырылмаспын, өмірімнің ешбір күні үшін ар-ұжданымда өкініш сезінбеспін.

27:7  Дұшпандарым зұлымдардың жазасын тартсын, қарсыластарым заңсыздардың көретіндерін көрсін!

27:8  Өйткені арсыздың артатын қандай үміті қалар еді? Құдай көзін құртып, жанын алады емес пе?!

27:9  Басына қиындық түскенде, Құдай оның жалбарынған үніне ден қоя ма?

27:10  Әлде ол құдіреті шексіз Тәңірге риза болып, Құдайға әрдайым сиынатын бола ма?

27:11  Мен сендерге Құдайдың іс-әрекеті жайлы тәлім бермекпін, құдіреті шексіз Тәңір туралы білімді жасырмаймын.

27:12  Ал мұның бәрін өздерің де көріп отырсыңдар, сонда осы мәнсіз әңгіме неге керек?

27:13  Құдайдың зұлым адамға белгілеген тағдыры, әрі құдіреті шексіз Тәңірдің зорлықшылға бұйырған «мұрасы» мынау:

27:14  Олардың балалары көп болса да, семсерден өледі және ұрпақтары аштықтан жапа шегеді.

27:15  Осылардан аман қалса, індеттен көз жұмады. Арттарында қалған жесірлері жоқтау да айтпай қояды.

27:16  Зұлымдар күмісті шаңдай мол үйіп алып, киімді балшықтай сірестіріп молынан жинайды.

27:17  Алайда соның пайдасы бәрібір әділдерге тиетін болады, күнәсіздер сол күмісті бөлісіп алады.

27:18  Зұлымдардың салған үйлері өрмекшінің өрмегіндей әлсіз болады. Олар егістік күзетшісінің бұтақшалардан жасаған күркесіне ұқсайды.

27:19  Зұлымдар төсекке жатарда бай еді, бірақ енді қайтып олай болмайды. Олар көздерін ашып, ұйқыдан тұрса, байлығынан түк те қалмапты.

27:20  Қорқыныш олардың басына топан судай қаптап, түнгі дауыл оларды іліп алып кетеді.

27:21  Шығыстан соққан күшті боран көтеріп әкеткенде, құдайсыздар ғайып болады. Құйын оларды өз орындарынан алып кетеді.

27:22  Күшті дауыл зұлымдарға аяусыз шүйіліп, олар оның құдіретінен бас сауғалай қашады.

27:23  Жұрт оларды мазақ қылып, қолдарын шапалақтап, орындарынан ысқырады.

Chapter 28

28:1  Адам баласы күмісті кеннен шығарады,Алтынды арнайы орында тазартады,

28:2  Темірді топырақтан қазып алады,Мысты да кеннен балқытып айырады.

28:3  Кеншілер түнекті жарықтандырады,Қараңғыда тіпті ең алыстағыКенді де іздеп тауып алады.

28:4  Ұсталар шалғай, адам аяғыБаспайтын жерлерде құдық қазады,Төменге түскенде арқанға асылады,Содан олай-бұлай тербеліп тұрады.

28:5  Жер бетінде астық өсіп-өнеді,Жер астын лаулаған от өзгертеді,

28:6  Тастарынан көк асыл тас табылады,Топырағынан алтын алынады.

28:7  Жыртқыш құс білмейді осы жолдарды,Сұңқардың көзі көрмейді оларды,

28:8  Маңғаз аңдар соларды басқан емес,Арыстан да үстімен өткен емес.

28:9  Пенде қатты тастарды да сындырады,Тауларды тамырымен қопарады,

28:10  Жартастарда үңгір шауып қазады,Әр түрлі құнды заттарды көзі шалады,

28:11  Өзен бастауларын іздеп табады,Тығылған заттарды жарыққа шығарады.

28:12  Ал даналықты қайдан табуға болады?Шынайы парасат қай жерде тұрады?

28:13  Оның құнын пенде жете ұқпайды,Бұ дүниеден оны таба алмайды.

28:14  Терең тұңғиық: «Ол менде емес!» дейді,Теңіз де: «Менде ол жоқ!» деп мәлімдейді.

28:15  Саф алтынға оны сатып ала алмайсың,Құнын күміспен төлей де алмайсың.

28:16  Не Опырдан әкелінген алтынменен,Не оникс тас, не көк асыл таспененОның бағасын айқындай алмайсың сен.

28:17  Даналықты алтын, гауһармен салыстырмас,Саф алтын бұйымға оны сатып ала алмас.

28:18  Інжу-маржанды ескермей-ақ қойса болады,Даналық лағыл тастардан да тым бағалы!

28:19  Құштық топазды даналықпен салыстырмайды,Саф алтынмен оны айырбастамайды.

28:20  Сонда даналық қайдан келеді екен?Парасаттың мекені қайда екен?

28:21  Ол тірі жандының бәрінен жасырынған,Құстардың назарынан да тыс қалған.

28:22  О дүние мен өлім былай дер ол жайлы:«Тек сыбыс қана естідік сол туралы».

28:23  Тек Құдай біледі даналыққа барар жолды,Оған ғана белгілі соның тұрағы.

28:24  Өйткені Құдай жердің шеттеріне қарайды,Аспан астындағының бәрін де Ол байқайды.

28:25  Құдай желдің қуатын белгіледі,Бүкіл судың мөлшерін де өлшеді,

28:26  Құдай жаңбырға жаусын деп бұйрық берді,Найзағай мен күн күркіреу жолын белгіледі,

28:27  Сол кезде Ол даналыққа қарап, баға берді,Тиісті орнын бекітіп, оны тексерді.

28:28  Құдай адамға былай деді: «Даналық —Жаратқан Иені терең қастерлеуЖәне нағыз ақыл-парасаттылық —Зұлымдық атаулыдан алшақ кету».

Chapter 29

29:1  Әйүп сөзін одан әрі сабақтап былай деді:

29:2  — Бәрі бұрынғыдай, Құдай мені аман сақтап жүрген кездердегідей болса ғой, шіркін!

29:3  Сол жылдары Оның «шам-шырағы» үстімде жарқырап, Оның түсірген нұрымен түнекте адаспай жүретінмін.

29:4  Сол тұста мен өмірімнің өркен жайған шағында едім, әрі Құдай үйіме бас-көз болып ақыл-кеңес беретін.

29:5  Құдіреті шексіз Тәңір маған сол кезде әлі де жар болып, балаларым қасымда жүретін.

29:6  Үйімде ақ пен май ағыл-тегіл болып, жартастағы сыққыштан зәйтүн майы тасқындап ағып тұратын.

29:7  Мен қала қақпасына барып, соның маңындағы алаңда өз орныма келіп жайғасқанда,

29:8  жас жігіттер мені көргенде жол бере шегініп, ақсақалдар орындарынан тұратын.

29:9  Басшылар сонда сөздерін тыйып, ауыздарын алақандарымен жабатын.

29:10  Билеушілер дауыстарын шығармай, тілдері таңдайларына жабысып қалатын.

29:11  Сол кезде өзім туралы естіген адамдар мені дәріптеп, көздерімен көргендер жер-көкке сыйғызбай мақтайтын.

29:12  Өйткені мен қиналып, жалбарынған жарлыны да, арқа сүйер ешкімі жоқ жетімді де арашалайтынмын.

29:13  Ажалдан аман алып қалған адамдарым маған алғыстарын жаудырып, жесір әйел менен көрген көмектен әндете бастайтын.

29:14  Осылай бәрін де әділдікпен істедім, адалдық сәлдем мен шапаным сияқты маған жақын болды.

29:15  Зағип пен ақсаққа медет беруші,

29:16  жарлыға қамқоршы болдым. Өзім тіпті танымайтын адамның дау-жанжалын да әділдікпен шешіп беретінмін.

29:17  Ал жауыз қанаушылардың жақтарын сындырып, ұстаған олжасын аранынан түсірткізіп тастайтынмын.

29:18  Былай деп ойлайтынмын: «Мен көп жасап, отбасымның арасынан о дүниеге аттанатын шығармын.

29:19  Себебі мен тереңде жатқан суға дейін тамыр жайып, бұтақтарында түні бойы шық болатын ағаш сияқты мықтымын.

29:20  Әрқашан жұрттың мақтауына бөленемін, қолымдағы садағым әрдайым берік керіліп тұрады».

29:21  Осылай адамдар маған құлақ асып, кеңесімді үнсіз тыңдайтын.

29:22  Мен айтып болған соң олар соған еш нәрсе қоспайтын, себебі берген ақылым оларға ұнайтын.

29:23  Олар мені жаңбырды күткендей тағатсыздана күтетін. Көктемгі жаңбырды тосқан шаруалар сияқты ауыздарын ашып сөздерімді сіміретін.

29:24  Мен оларға жылы жүзбен қараған кезде, олар өз көздеріне өздері сенбейтін, менің жарқын жүзбен қарауым оларды жігерлендіретін.

29:25  Оларға жүретін жолды таңдап, көсемдері сияқты болып отыратынмын. Өз жасақшыларының арасындағы патша сияқты өмір сүрдім, әрі қайғы-қасіретке батқандарды жұбататынмын.

Chapter 30

30:1  Бірақ жастары өзімнен кіші мына жігіттер енді мені мазақ қылып жүр. Олардың әкелеріне мен малымды бағатын иттердің жұмысын да сеніп тапсырмас едім.

30:2  Сол шалдардың қолдарының күшінен маған не пайда? Олар күш-қуаттарынан айырылғандар ғой.

30:3  Жоқшылық пен аштықтан әлсіреген олар түнде құла түздегі шөп тамырларын кеміріп шарлайтын.

30:4  Бұталардың түбінен көк шөп теріп, жыңғылдың тамырын да тамаққа пайдаланатын.

30:5  Олар адамдардың арасынан қуылып, жұрт оларды ұрылардай көріп айқайлайтын.

30:6  Содан олар жылғалардың арнасын, жердегі шұңқырларды, жартастағы үңгірлерді паналайтын.

30:7  Қалың нудың арасындағы аңдардай ақырып, тікенді бұталар астында жиналып отыратын.

30:8  Бұлар — тегі жоқ ақымақтар, жұрт оларды елден қамшылап айдап шыққан.

30:9  Ал енді сондайлар мені келекелеп ән салып, мен олардың мазағына айналдым.

30:10  Олар менен жиреніп, аулақ жүреді, ал бетіме түкіруден еш тартынбайды!

30:11  Құдай мені күш-қуатымнан айырып, азапқа ұшыратқандықтан, олар жүгенсіздіктерін көз алдымда ашық жасайды.

30:12  Сол сойқандар топтасып, маған бас салады, аяғымнан шалып құлатып, арам істерін маған қарсы бағыттайды.

30:13  Олар жүретін жолымды талқандайды. «Оның қолдаушысы жоқ!» деп мені құртуға қатты тырмысады.

30:14  Кең ойық арқылы басып кіргендей, олар қатты шулап маған ентелеп тап береді.

30:15  Қорқыныш маған шүйіліп, абырой-дәрежем жел қуғандай жоғалып, бақ-дәулетім бұлттай сейіліп жоқ болып кетті.

30:16  Ал енді өмірім өшейін деп жатыр, басыма қиын-қыстау күндер түсті.

30:17  Түнде сүйектерім сырқырап, көріп жүрген азабым бір тыншымайды.

30:18  Құдай зор құдіретімен киімімнен ұстап алып, шапанымның жағасын қылғындыра сығымдайды.

30:19  Ол мені балшыққа лақтырып тастады. Шаң-тозаң сияқты пайдасыз болып қалдым.

30:20  Уа, Құдай, Саған жалбарына сиынсам да, маған жауап бермейсің. Алдыңда тұрсам да, мән бермей, маған қарап отыра бересің.

30:21  Маған тым қатал болып кеттің, мені құдіретті қолыңмен қудалап отырсың.

30:22  Құйынның ішіне мені лақтырып, ұшырасың, осылайша найзағай мен дауылда қырып-жоясың.

30:23  Сөйтіп Сенің жанымды алып, бар тіршілік иелерінің баратын жеріне мені де аттандыратыныңды білемін.

30:24  Ал азап шегіп, жалбарынып жатқан бейшараға ешкім де қолын көтермейтін еді ғой!

30:25  Бірақ мен қайғы-қасірет көріп жүргендерге жанашыр болған жоқпын ба?! Жарлыларды аяп қайғырған жоқ па едім?!

30:26  Әйтсе де өзім жақсыдан үміттеніп отырғанда жамандыққа ұшырадым, жарықты күткенімде айналамды түнек басты!

30:27  Жан дүнием азан-қазан болып, еш тыншымайды, басыма қиын-қыстау күндер туды.

30:28  Жан дүнием күннің нұрын көрмей, қараңғыда жүр. Жамағаттың жиынында орнымнан тұрып, көмек сұрап қатты жалынамын.

30:29  Бірақ олар мені шибөрі мен түйеқұстың серігі деп санайды.

30:30  Терім қарайып, тілініп кетті. Бүкіл денем безгектен күйіп тұр.

30:31  Жетігенім қайғылы әуенге, сыбызғым жоқтау күйіне ғана келтірілген.

Chapter 31

31:1  Қыз-келіншектерге құмарта қарамауға көздеріммен келісім жасасып, оларды соған үйреттім.

31:2  Өйткені заңғар биікте тұратын Құдай бізге қандай тағдырды белгілеген? Құдіреті шексіз Тәңір бізге қандай «мұра» бұйырған?

31:3  Ол әділетсіздерге жазасын тартқызып, жамандық жасағандарды апатқа ұшыратпай ма?

31:4  Бар іс-әрекетімді көріп, басқан қадамдарымның бәрін де Ол бағалайды емес пе?

31:5  Әлде мен өтірікке сүйене өмір сүріп, адамдарды алдадым ба?

31:6  Құдай істерімді дұрыс таразыға сала көрсін. Менің адалдығымды Оның Өзі біледі ғой.

31:7  Егер мен не тура жолдан тайған, не көзбен көргеніме құмартқан, не басқа да күнә жасап арамданған болсам,

31:8  онда еккен егінімнің өнімін басқалар жеп қойсын! Отырғызған көшеттерім түп-тамырымен жұлынып қалсын!

31:9  Егер бір әйелдің еліктіруіне түсіп, не көршімнің есігінде оның әйелін аңдыған болсам,

31:10  онда өз әйелім басқа бір еркектің қол диірменін тартып, тамағын дайындасын, әрі бөтен адамдар онымен жақындасатын болсын.

31:11  Себебі осылай істесем, бұл нағыз зұлымдық әрі сотталып, жазалануға лайықты күнә болар еді.

31:12  Сондай істерім өзімді өртеп, тозаққа түсіретін, бар игілігімді тұтас жалмап қоятын от сияқты болар еді.

31:13  Немесе қызметшілерім шағымданып, мен олардың ақыларын жеп қойған болсам,

31:14  онда Құдай сот жүргізу үшін орнынан тұрғанда, не істер едім? Ол мені тексеріп сынағанда, Оған қандай жауап берер едім?

31:15  Мені анамның құрсағында жаратқан Құдайым қызметшілерімнің әрқайсысын да солай жаратқан жоқ па?!

31:16  Мен бейшараларға қажетті көмекті бермеп пе едім, яки жесірлерді жылатып үмітсіз қалдырған ба едім?

31:17  Әлде нанымды жалғыз өзім жеп, жетіммен бөлісуден бас тарттым ба?

31:18  Жоқ, мен әкесіндей болып жас кезімнен-ақ жетімді асырадым. Өмір бойы жесірлерге де қамқорлық жасап келемін.

31:19  Киімі жоқ үй-күйсізді әрі жамылғысы жоқ жарлы-жақыбайды көргенде,

31:20  оларға өз қойымның жүнінен тоқылған киім кигізбедім бе? Сол үшін олар маған алғыс айтқан жоқ па еді?

31:21  Егер соттың маған болысатынына сенімді болып, жетімге қарсы қолымды созып зорлық жасасам,

31:22  онда иығым жауырынымнан ажырап, қолым да буынынан шығып кетсін!

31:23  Өйткені мен Құдайдың жазасынан қорықтым. Осындай нәрсені істегеннен кейін Оның салтанатты ұлылығымен бетпе-бет келгенде соған төзе алмас едім.

31:24  Я болмаса алтынға сенімімді артып, саф алтынды өзіме демеу еткен бе едім?

31:25  Байлығымның молдығына әрі ағыл-тегіл дәулетке қол жеткізгеніме лепіре мақтандым ба?

31:26  Мен жарқырап тұрған күнге не салтанатпен қимылдайтын айға қарағанда,

31:27  жүрегім елігіп кетті ме? Қолымды өбіп, күнге не айға қарай созып табындым ба?

31:28  Бұл да сотталып жазалануға тиіс күнә. Солай еткен болсам, мен көктегі Құдайға опасыздық жасаған болар едім.

31:29  Яки өзімді жек көретін дұшпанымның басына түскен бақытсыздығына қуанып, оның ұшыраған апатына шаттандым ба?

31:30  Жоқ, мен аузымның ондай адамды қарғап күнә жасауына жол берген емеспін.

31:31  Үйімдегі қызметшілерім: «Әйүптің дастарқанынан тоя ет жемеген адам болған емес!» деп мені мақтайтын.

31:32  Ешбір бөтен жолаушыны менің кесірімнен далада түнеуге мәжбүр етпей, бәріне де есігімді айқара ашып қоятынмын.

31:33  Я болмаса, басқалардай күнәларымды жасырып, айыбымды жүрегімде тығып жүрдім бе?

31:34  Осылайша үлкен жамағаттан әрі руластарымнан ұялып, сыртқа шықпай, жиналысқа қатыспаған кезім болды ма? (Жоқ, ешқашан да!)

31:35  Мені тыңдайтын біреу болса ғой! (Өзімді ақтайтын құжатқа) қолымды қоюға дайынмын. Құдіреті шексіз Тәңір маған жауап қайыра көрсін! Мені айыптаушы маған қандай кінә тағатынын жазбаға тізіп жазып берсін!

31:36  Соны ашықтан-ашық иығымда көтеріп жүріп, тіпті тәж іспетті басыма киіп те алар едім.

31:37  Мен Құдайға әр басқан қадамым туралы есеп беріп, Оның алдына әмірші іспетті емін-еркін барар едім.

31:38  Егер егістік жерім мені кінәлап, оның соқа айдаған іздері жылаған іспетті шағымданса,

31:39  мен оның өнімін жұмысшыларға жалақыларын төлемей алған, не иелерінің көзін құртқан болсам,

31:40  онда бидайдың орнына тікенек, арпаның орнына арам шөп өсіп шықсын!Әйүптің айтқан сөздері осымен аяқталды.

Chapter 32

32:1  Әйүп өз ойынша әділ болып, сонысын айта берген соң, сол үш адам оған жауап берулерін тоқтатты.

32:2  Рамның әулетінен шыққан буздық Барахил ұлы Еліху (де сол жерде болды. Ол солардың пікірталасын тыңдап отырған еді). Әйүптің Құдайдан гөрі өзін ақтап, әділмін дей бергені үшін Еліху оған қатты ашуланған болатын.

32:3  Сондай-ақ, Әйүпті кінәлағанмен, оған қайтаратын бәтуалы жауап таппаған оның үш досына да Еліхудің қаһары лап етті.

32:4  Бірақ сол адамдар өзінен біраз жас үлкен болғандықтан, Еліху Әйүпке тіл қатпай күтіп отырған еді.

32:5  Ал енді осы үшеудің қайтаратын басқа жауаптары қалмағанын көргенде, Еліхудің ашу-ызасы тұтанды.

32:6  Содан буздық Барахил ұлы Еліху сөзін бастап былай деді:— Сіздер көп жасаған адамдарсыздар, ал менің жасым әлі кіші. Сондықтан өз ой-пікірімді сіздерге ашық айтуға дәтім бармай, жасқанып отырған едім.

32:7  Іштей: «Көп жасағандар сөйлесін, көп жылғы даналық тәлімдерін берсінші!» деп отырдым.

32:8  Дегенмен, адамның бойында оның рухы бар, себебі құдіреті шексіз Тәңір оған өз тіршілік лебі мен рухын үрлеп берген болатын. Осы рух адамға саналы түсінік сыйлайды.

32:9  Сондықтан көп жасағандар ғана дана емес екен. Қарттардың бәрі бірдей ақиқатты дұрыс түсіне бермейді екен.

32:10  Сол себепті былай деймін: Маған құлақ салсаңыздар игі. Ендеше мен де сіздерге өз ойымды ашық білдірейін.

32:11  Сіздер айтатын сөз іздеп жатқандарыңызда, мен ой-толғаныстарыңызға құлақ түріп, сөздеріңізді тыңдап күтіп отырдым.

32:12  Мен өздеріңізге мұқият ден қойдым. Ал ешқайсыңыз не Әйүп ағаны әшкерелеген, не оның айтқандарына бәтуалы жауап қайтарған жоқсыздар.

32:13  «Біз даналықты тауып, шындықты түсінеміз: осы кісіні адам емес, Құдайдың Өзі жеңіп шықпақ!» деп жүрмеңіздер.

32:14  Егер Әйүп аға сөздерін маған қарсы бағыттаған болса, мен оған сіздердің жауаптарыңызды қайтармас едім.

32:15  Бәріңіз шатасып, ауыздарыңызға сөз түспей отырсыздар.

32:16  Бірақ қайтаратын жауаптарыңыз болмай, сөзден тосылып қалған кездеріңізде менің де күтіп, үндемей отыра беруім керек пе?

32:17  Жоқ, мен де үлесімді қосып жауап беремін. Мен де өз пікірімді ашық айтамын.

32:18  Себебі көкірегім сөзге толып, бойымдағы рух мені сөйлеуге мәжбүрлеп отыр.

32:19  Мен ішіне жас шарап құйылып, керіліп, жарылып кетейін деп тұрған торсық сияқтымын.

32:20  Сөйлесем, аузымды ашып жауап берсем ғана, жаным жай табады!

32:21  Мен ешкімнің бет-жүзіне қарамаймын, ешкімге жағымпазданбаймын да!

32:22  Өйткені жағымпаздануды білмеймін, әйтпесе Жаратушым мені бірден жазалар еді.

Chapter 33

33:1  Ал енді, уа, Әйүп аға, менің айтарымды тыңдап, күллі сөздеріме құлақ салсаңыз екен!

33:2  Міне, мен сөйлеуге аузымды аштым, сөздерім тілімнің ұшында тұр.

33:3  Шын жүректен сөйлеп, білетін таза ақиқатты айтамын!

33:4  Құдайдың Рухы мені жаратты, құдіреті шексіз Тәңірдің тіршілік лебі маған өмір берді.

33:5  Қолыңыздан келсе, маған жауап берсеңіз екен! Менің қарсы алдымда тұрып, өз ісіңізді қорғаңызшы!

33:6  Құдайдың алдында мен де сіз сияқтымын, өзіңіз іспетті мен де балшықтан қалыптастырылғанмын.

33:7  Сондықтан менен еш қорықпасаңыз да болады, сізді қатты қыспақтамаймын.

33:8  Ал мен өз құлағыммен сіздің мына сөздеріңізді естідім:

33:9  «Мен пәк таза күнәсізбін, жасаған ешбір зұлымдығым жоқ. Кінәратсызбын!

33:10  Бірақ Құдай маған қарсы сылтау тауып, мені Өзінің жауындай көреді.

33:11  Ол аяғымды бұғаулап, бар жолдарымды жіті қадағалайды!»

33:12  Бірақ, Әйүп аға, бұныңыз дұрыс емес. Құдай пендеден әлдеқайда ұлы ғой!

33:13  «Адамның ешбір сөзіне жауап бермейді» деп неге Оған қарсы шағымданасыз?!

33:14  Өйткені Құдай кейде бір түрде, кейде басқа түрде сөйлейді, ал адам соны жиі аңғармайды.

33:15  Жұрт терең ұйқыға батып, төсектерінде жатқанда, Тәңір Ие олардың түстерінде, түнде көрген аяндарында

33:16  құлақтарын ашып, Өзінің ескертулерін нығайтып бекітеді.

33:17  Осылайша Ол адамды теріс істерінен кері бұрылдырып, өркөкірек паң болудан қорғайды.

33:18  Сөйтіп оны семсерден мерт болудан, әрі жанын о дүниеде құрып кетуден сақтайды.

33:19  Я болмаса, адам ауру-сырқау арқылы жақсылыққа қарай түзетілуге ескерту алады. Ол төсек тартып жатып қалады да, сүйектері тынымсыз сырқырай бастайды.

33:20  Сонда оның нанға зауқы болмай, жақсы көретін тамағына да тәбеті шаппайды.

33:21  Жүдеп, құр сүлдері ғана қалады. Бұрын көрінбеген сүйектері енді көзге ұрып тұрады.

33:22  Осылайша ол көрге, жанын алып кететін хабаршыларға жақындай түседі.

33:23  Ал егер мыңның ішінен адамға болысып, оған әділ жолды нұсқайтын бір хабаршы табылса,

33:24  онда ол: «Оны көрге түсуден аман сақтап қала гөр! Оның жанының құнын өтейтін төлемді таптым!» деп мейірім көрсететін болады.

33:25  Сонда адамның денесі жас кезіндегідей болып жасарып, жастық шағындағыдай қайта қалпына келеді.

33:26  Пенде Құдайға сиынып, еткен дұғасы қабылданады. Осылай ол қуанышпен Құдайдың алдына барып, адалдығы қайтадан ақталады.

33:27  Сонда адам жұртқа қарап былай деп мойындайды: «Мен күнә жасап, ақиқатты бұрмаладым. Әйтсе де мұнымның лайықты жазасын тартқан жоқпын.

33:28  Құдай мені көрден аман алып қалып, мен жарық дүниені әлі де көре беретін боламын!»

33:29  Шынында да Құдай осының бәрін адамға екі реттен, тіпті үш реттен жасайды.

33:30  Осылайша оның жанын о дүниеге аттандырмай, оған әрі қарай өмірдің нұрын төге бермек.

33:31  Ендеше, Әйүп аға, мені жақсылап тыңдаңызшы. Үндемей отыра тұрыңыз, мен сөйлейін.

33:32  Егер қайтаратын жауабыңыз болса, онда үнсіз қалмай айта беріңіз. Мен сіздің ақталуыңызды аңсап тілеймін.

33:33  Ал егер айтарыңыз болмаса, мені тыңдап, үндемей отыра тұрыңыз, онда парасатыммен бөлісейін.

Chapter 34

34:1  Еліху сөзін әрі қарай сабақтап былай деді:

34:2  — Уа, парасатты ағалар, сөздерімді тыңдаңыздар. Түсінігі терең сіздер, маған құлақ ассаңыздар екен.

34:3  Өйткені тілдің тамақтың дәмін ажырататыны сияқты, адамның құлағы да сөздерді тексеріп ажыратады.

34:4  Осылайша бір дұрыс шешімге келейік, ненің игі екенін арамызда анықтап алайық.

34:5  Себебі Әйүп аға: «Мен жазықсызбын, ал Құдай мені өзіме тиісті құқығымнан айырды.

34:6  Менікі дұрыс болса да, өтірікшідей болып көрініп отырмын. Еш жазығым болмаса да, Оның жебесі тиіп, жазылмайтын жара салуда!» деп шағымданып отыр.

34:7  Алайда Әйүп аға сияқты келекелеуге әбден бейім тағы басқа адам бар ма екен, сірә?

34:8  Ол қылмыс істеушілермен серіктес болып, зұлымдармен бірге жүретін.

34:9  Өйткені ол: «Адамның Құдайды риза қылуынан ешқандай пайда жоқ!» деді ғой!

34:10  Сондықтан тыңдаңыздаршы, уа, зор парасат иелері! Зұлымдық атаулы Құдайдан тым алшақ, әділетсіздік атаулы құдіреті шексіз Тәңірден әбден аулақ!

34:11  Себебі Тәңір Ие пендеге істеген іс-әрекетіне сай қарымтасын қайтарады, әрі жүрген жолдарына сәйкес оған есесін қайырады.

34:12  Иә, шынымен Құдай ешқандай зұлымдық істемейді, құдіреті шексіз Тәңір ақиқатты бұрмаламайды!

34:13  Кім Оны барлық әлемнің үстінен тағайындаған? Бүкіл дүниенің үстінен билікті Оған кім берді? (Ешкім де!)

34:14  Егер Ол өз рухын Өзіне қайтарып, тіршілік лебін қайтып алуды шешсе,

34:15  онда бар адамзат бірден құрып, пенде атаулы топыраққа қайта айналар еді.

34:16  Ақылыңыз болса, мынаны тыңдап, айтар сөздеріме құлақ түрсеңіз екен:

34:17  Егер Құдай әділдікті жек көрсе, билік жүргізе алар ма еді?! Әділ де құдіретті Құдайды айыпты дей аласыз ба?!

34:18  Керісінше, патшаларға: «Сен түкке тұрмайтын күнәкарсың!» әрі әміршілерге: «Сендер зұлымсыңдар!» деп үкім шығаратын Соның Өзі емес пе?!

34:19  Ол билеушілердің бет-жүзіне қарамайды. Байды кедейден артық көрмейді, себебі екеуін де Өзі жаратқан.

34:20  Олар аяқ астынан өліп, түн ортасында қайтыс болады. Адамдар шайқалып, құрып кетеді. Құдай мықтыларды да ешбір адамға қол жұмсатқызбастан-ақ ғайып қылады.

34:21  Тәңір әрқашан да пенденің істеріне назар аударады. Оның басқан әрбір қадамын Ол көріп отырады.

34:22  Зұлымдық істеушілер бас сауғалап құтыла алатындай қараңғылық та, қара түнек те болмайды.

34:23  Өзінің Құдай алдына барып, сотталатын уақытын пенде белгілемейді.

34:24  Қайта, Құдай мықты күнәкарларды ешкіммен ақылдаспай-ақ құртып, орындарына басқаларды қоя салады.

34:25  Шынында Ол солардың істерін біледі. Оларды бір түнде-ақ астан-кестен қылып, талқандайды.

34:26  Құдай сондайларды зұлымдықтары үшін бәрінің көзінше жазалайды.

34:27  Өйткені олар Оның тура жолынан бұрылып кетіп, Оның еркіне мүлдем көңіл бөлмеді.

34:28  Олардан қорлық көрген жарлылар жалбарына көмек сұрап, Құдай сол қаналғандардың айқайларына құлақ асты.

34:29  Бірақ егер Құдай үнсіз қала беретін болса, Оны кім айыптай алады? Егер Ол өз жүзін жасырса, кім Оны көре алады? Ол жеке адам мен біртұтас ұлттың екеуінен де жоғары.

34:30  Құдай арсыз адамның билік жүргізіп, бүкіл халықты бақытсыздыққа ұшыратуын тоқтатады.

34:31  Адамның Құдайға: «Мен күнә жасап келемін. Бірақ бұдан былай олай етпеймін» деп мойындауы керек.

34:32  Оның: «Өзімнің неліктен айыпты болғанымды білмей жатырмын, соны көрсете гөр! Егер де әділетсіздік істеген болсам, енді қайтып оны істемеймін!» дегені де игі.

34:33  Уа, Әйүп аға, Құдай Өзінің талаптарын сіздің ойыңыз бойынша өзгертуге тиіс пе?! Шешімді мен емес, өзіңіз қабылдаңыз! Сондықтан нені білсеңіз, соны айта беріңіз.

34:34  Парасатты адамдар және мені тыңдап отырған данышпандар маған:

34:35  «Әйүп өзі білмейтін нәрсе жайлы айтып отыр, оның сөздерінің жаны жоқ!» дер еді.

34:36  Зұлым адам сияқты сөйлегені үшін Әйүп толықтай тексеріліп сыналса ғой!

34:37  Өйткені ол жасаған күнәсіне тағы бағынбаушылықты да қосты. Сондай-ақ, біздің арамызда өз-өзін мақтап қолын шапалақтап, Құдайға қарсы сөздерін көбейтіп отыр.

Chapter 35

35:1  Еліху сөзін жалғастырып былай деді:

35:2  — «Құдайдың алдында әділмін!» деп тұрғаныңызды дұрыс деп ойлайсыз ба?

35:3  Алайда: «Маған келіп-кетер не бар? Күнә жасамасам, маған қандай пайда болмақ?» деп те сұрайсыз.

35:4  Өзіңізге және достарыңызға мынадай жауап бергім келеді:

35:5  Аспанға көз жүгіртіп, қараңызшы! Өзіңізден жоғары тұрған бұлттарға назар аударыңызшы!

35:6  Күнә жасасаңыз, соныңызбен Құдайға не істейсіз? Күнәларыңыз тіпті көбейіп кетсе, Оған қандай әсер етесіз?

35:7  Ал егер әділ болсаңыз, Оған бұныңыздан қандай пайда? Яки Оған беретін сыйлығыңыз қандай?

35:8  Жоқ, зұлым болсаңыз, зиянын көретін өзіңіз сияқты бір пенде, ал әділ болсаңыз, пайдасын да бір адам баласы көреді.

35:9  Адамдар езгінің астында көмек сұрап жалбарынады. Олар мықтының қолынан құтқарылуларын жалына өтінеді.

35:10  Бірақ ешкім де былай деп сұрамайды: «Түнде мадақтау жырларын айтуға мұрша беретін Жаратушым Құдай қайда екен?»

35:11  Ол бізге жердегі хайуандарға қарағанда көбірек нәрсені үйреткен, бізді әуедегі құстардан ақылдырақ етіп жаратқан.

35:12  Сондықтан да Құдай адамдар жалбарынғанда жауап бермейді, өйткені олар сондай зұлым әрі өркөкірек.

35:13  Ал «Құдай соған құлақ аспайды, құдіреті шексіз Тәңір еш көңіл бөлмейді» десек, бұл шындық емес.

35:14  Тіпті сіз: «Оны көріп тұрған жоқпын» десеңіз де, бәрібір ісіңіз Құдайдың алдында жатыр. Енді Оны күте тұрыңыз!

35:15  «Ол күнәкарға қаһарланып, тиісті жазасын тартқызған емес. Зұлымдыққа еш көңіл бөлмейді!» деп те айтасыз.

35:16  Осылай Әйүп ағаның аузынан құр мәнсіз әңгіме шығады. Байыбына бармастан көп сөз айтады.

Chapter 36

36:1  Еліху сөзін былай деп жалғастырды:

36:2  — Мені тағы сәл тыңдай тұрыңыз. Құдайды қорғап тағы да біраз нәрсені айтуға болатынын көрсетемін.

36:3  Мен білімімді алыстан іздеп таптым. Енді Жаратушымның істегенінің әділдігін дәлелдейін.

36:4  Шүбә жоқ, айтар сөздерім жалған емес. Оларды білімі кемел адамның сөзі деп біліп қойыңыз.

36:5  Құдай құдіретті болса да, адамға менсінбей қарамайды. Оның күш-қуаты да, даналығы да аса зор.

36:6  Құдай зұлымдардың өмір сүре беруіне жол бермейді, қайта, Ол қаналған жарлылардың мүдделерін қорғайды.

36:7  Құдай әділдерді назарында ұстайды, оларды патшалармен бірге таққа отырғызып, мәңгілікке жоғарылатады.

36:8  Ал егер адамдар кісенделіп, ауыртпалықтың бұғауында отырса,

36:9  онда Құдай олардың істеп келген заңсыз іс-әрекеттерін әшкерелейді. Өздерінің менменсіп, асқақтағандарын да оларға көрсетеді,

36:10  сөйтіп тәлім қабылдасын деп құлақтарын ашады. Оларға зұлымдықтан бас тартуды бұйырады.

36:11  Егер де Оған құлақ асып мойынсұнса, онда олар өмір бойы игілікке кенеліп, көңілдері рақатқа толатын болады.

36:12  Бірақ тыңдамаса, ақымақ болғандықтарынан семсерден мерт болады.

36:13  Арсыздар жүректерінде ашу-ыза сақтап жүре береді. Құдай сондайларды байлап-матап алса да, олар Оған сиынып көмек сұрамайды.

36:14  Содан арсыздар жастай өледі. Азғындыққа салынғандықтан, өмірлері масқарамен аяқталады.

36:15  Ал жарлыларды Құдай олардың көріп жүрген азаптары арқылы құтқармақ. Қиындық көрген кездерінде Ол солардың құлақтарын ашады.

36:16  Қазір Ол сізді де қауіп-қатерден арашалап, қиыншылық жоқ кең орынға алып шығуға еліктірмек. Сізді ең дәмді тағамдар жайылған дастарқанға алып келмек.

36:17  Бірақ сіз зұлымдарды айыптаудан басқаны ойламайсыз. Ал әділдік пен ақиқат өзіңізді ұстап алған.

36:18  Ашу-ызаңыз сізді Құдайды қорлауға азғырып әкетпесін! Мол пара да сізді теріске бұрып адастырып кетпесін!

36:19  Үлкен байлығыңызбен не зор күш жұмсап қиындықтардан құтыла аламын деп ойлайсыз ба?

36:20  Түннің келуін де аңсаушы болмаңыз! Сол кезде көп адамдар өз орындарында жатып құрып кетеді ғой.

36:21  Зұлымдыққа бет бұрудан сақ болыңыз! Азапқа батқанша күнәға батқан артық деп ойлайтын сияқтысыз.

36:22  Біліп қойыңыз, Құдай зор құдіретімен ұлы істер істейді. Ол сияқты ұстаз болар ешкім жоқ!

36:23  Құдайдың жүретін жолын белгілейтін де, «Мынауың дұрыс емес!» дей алатын да ешкім жоқ қой.

36:24  Одан да адамдар ән шығарып мадақтаған Құдайдың ұлы істерін өзіңіз де мадақтауды ұмытпаңыз!

36:25  Бүкіл адамзат соларды көріп келеді, адамдар оларға алыстан қарайды.

36:26  Біліп алыңыз, Құдай сондай ұлы! Ал біз Оны толығымен ұға алмаймыз. Оның жылдарының санын адам зерттеп біле алмас.

36:27  Жасаған Ие судың тамшыларын көтеріп алып, олар тұман болып тазаланып, жаңбыр жауғанда жерге қайтып түседі.

36:28  Сонда бұлттар өз ылғалын жерге төгіп, ол адамзатқа мол нөсер болып құйылады.

36:29  Құдайдың бұлттарды қалай жаятынын, аспаннан қалай күн күркірететінін түсінетін жан бар ма?

36:30  Қараңыз, Құдай бәрінің үстінен жарықтың нұрын төгіп, теңіздің түбіне дейін жайып қояды.

36:31  Ол халықтарға осылай билік жүргізіп, оларды тамақпен молынан қамтамасыз етеді.

36:32  Тәңір Ие қолын найзағайларға толтырып, оларға нысанаға тиюге бұйырады.

36:33  Күркіреу Құдайдың бар екенін жариялайды. Тіпті мал да ненің болып жатқанын сезеді.

Chapter 37

37:1  Сол себепті жүрегім шошып, өз орнынан ыршып кетейін деп тұр.

37:2  Тыңдаңыздаршы! Тәңірдің үнінің гүріліне, аузынан шығып жатқан күркіреуге құлақ түріңіздерші!

37:3  Ол найзағайын аспанның бүкіл кеңістігіне жіберіп, оның жарқырауы жердің алыс түкпір-түкпірлеріне жетеді.

37:4  Содан соң күркіреудің даусы шығады. Құдай керемет зор үнімен күркірейді. Онысы естілгенде Ол найзағайларына шек қоймайды.

37:5  Осылай Құдай Өзінің ғажайып күркіреген даусын шығарады. Ол біз ұғына алмайтын керемет істерді істейді.

37:6  Құдай қарға: «Жерге жау!», нөсер жаңбырға: «Қатты нөсер болып құйыл!» деп бұйырады.

37:7  Сонда адамдардың бәрі істеп жатқан жұмыстарын тоқтатып, Оның керемет істеріне қарап тұрады.

37:8  Аңдар апандарына барып жасырынады. Осы ауа райы өтіп кеткенше апандарын паналайды.

37:9  Кейде құйын өз орнынан шығып, солтүстік дауыл аяз алып келеді.

37:10  Құдайдың жіберген (аязды) желінен мұз пайда болып, кең жайылған су қатып қалады.

37:11  Тәңір қою бұлттарды ылғалға кенелтеді, олар арқылы найзағайларын жарқыратады.

37:12  Бұлттар Оның нұсқауымен бүкіл әлемнің бетімен жөңки көшіп, Оның айтқанының бәрін орындайды.

37:13  Құдай бұлттарды не адамдарды жазалау үшін, не жерді суарып Өзінің берік мейірімін көрсету үшін келтіреді.

37:14  Әйүп аға, мынаны тыңдаңызшы! Тоқтап, Құдайдың кереметтеріне назарыңызды аударыңызшы.

37:15  Құдайдың дауылдарға қалай бағдар беретінін, найзағайын бұлттардан қалай жарқылдататынын білесіз бе?

37:16  Білімі кемел Жасаған Иенің бұлттарды аспанда қалай қалықтайтын қылғанын ұғасыз ба?

37:17  Оңтүстіктен соққан жел басылып, жер қурап жатқанда, киіммен пысынап ыстықтайсыз.

37:18  Аспан кеңістігі шыңдалған қола айнаға ұқсас; оны Тәңір Иемен бірге жайып жібере аласыз ба?

37:19  Құдайға не айтуымыз керек, соны бізге үйретіңізші. Қараңғылықта болғандықтан өз ісімізді қорғай алмаймыз.

37:20  Менің бір нәрсе айтатыным туралы біреу Оған мәлімдей ме? Жоқ, әлде Оған сол туралы хабар жеткізу керек пе?

37:21  Жел тұрып, аспанды шайдай ашып жібергенде, ешбір адам жарқыраған күнге тіке қарай алмайды.

37:22  Сол сияқты, Құдай да Өзінің тауынан алтындай жарқыраған салтанатқа бөленіп, өз нұрлы да үрейлі салтанатын жамылып келеді.

37:23  Құдіреті шексіз Тәңір біз жете алмайтындай бәрінен жоғары. Ол өте күшті де әділ, ешкімді езгіге салмайды.

37:24  Пенделер сол үшін де Оны мейлінше қастерлейді. Ең даналар да Оны толығымен танып-біле алмайды.

Chapter 38

38:1  Содан соң Жаратқан Ие Әйүпке құйынның ішінен жауап беріп былай деді:

38:2  — Байыбына бармай сөйлеп, Менің данышпан шешімдеріме күмән келтіретін кім бұл өзі?!

38:3  Беліңді нағыз ердей буып, дайын тұр! Мен саған сұрақтар қояйын, ал сен түсіндіріп берші!

38:4  Жердің түп негізін орнатқанымда сен қайда жүрдің? Білгіш болсаң, түсіндірші!

38:5  Үстінен жіп тартып, оның өлшемдерін орнатқан кім? Сен бұларды білесің ғой.

38:6  Дүниенің негіздері ненің үстіне орнатылды, оның іргетасын қалаған кім болды?

38:7  Сол кезде таңғы жұлдыздар бірге әндетіп, Құдайдың бүкіл нөкерлері қуана ән салып жатты.

38:8  Теңіз пайда бола салысымен дүлейлене жөнелгенде оны қақпалармен қоршап, шектеп қойған кім еді?

38:9  Сол кезде Мен теңізге бұлттарды киім, қара түнекті жөргек еттім,

38:10  қақпалары мен ысырмаларын орнатқандай оның шекараларын белгілеп қойдым.

38:11  Оған: «Мына шектен асуыңа болмайды, тәкаппар толқындарыңның тоқтайтын жері осы!» деп бұйырғанмын.

38:12  Ал сен өзің таңның атуына бұйрық беріп, шұғылаға қай жерде болуы керектігін қашан болса да көрсетіп пе едің?

38:13  Оған жердің түкпір-түкпірлеріне жетіп, қараңғыда істелінген зұлымдықтарды жер бетінен аластатып тастауға әмір еттің бе?

38:14  Таң атқанда жердің қалпы сазға мөр басқандай айқындалып, салтанатты киімнің пішіміндей анықталады.

38:15  Күннің нұры зұлымдардың әрекеттерін доғартып, күш көрсетіп көтерген қолдарын сындырады.

38:16  Әйүп, сен теңіздегі су көздеріне түсіп, оның терең жерлерін зерттеп шығып па едің?

38:17  «О дүниенің қақпалары» саған көрсетіліп пе еді? «Қара түнектің қақпаларын» көріп пе едің?

38:18  Жердің ауқымын ұқтың ба? Осының бәрін білсең, түсіндірші!

38:19  Нұрдың мекеніне апаратын жол қайда? Ал қара түнектің тұрағы қайда?

38:20  Оларды өз қоныстарына апара алар ма едің? Соларға қалай жетуге болатынын білесің бе?

38:21  Әрине, білесің! Сен сол кезден бұрын-ақ дүниеге келіпсің. Көптеген күндерді басыңнан өткізіпсің.

38:22  Қар мен бұршақ сақталатын қоймаларға кіріп пе едің?

38:23  Апат, соғыс және шайқас кездері үшін соларды сақтап келемін.

38:24  Нұрдың шашырайтын жолы әрі шығыс желінің жер бетіне шашырай соғатын жолдары қайда?

38:25  Топанға арна қазып, күн күркіреу мен найзағайға жол салған кім?

38:26  Елсіз айдалаға, адам тұрмайтын құла түзге жаңбыр жаудыратын кім?

38:27  Құлазыған қу жапанды суландырып, жерден шөп шығаратын кім?

38:28  Жаңбырдың әкесі бар ма? Шықтың тамшыларын дүниеге келтірген кім?

38:29  Мұз кімнің құрсағынан шығып, аспаннан түскен қырауды кім туғызды?

38:30  Су мұздағанда тастай болады, тұңғиықтың беті қатып қалады.

38:31  Үркер жұлдыздар шоғырын байлап, Көгалдай мергеннің белбеуін шешуге құдіретің бар ма?

38:32  Шоқжұлдыздарды өз уақытында шығарып, Жетіқарақшыны кіші жұлдыздарымен бірге жетелей аласың ба?

38:33  Аспан денелерін басқаратын заңдарды білесің бе? Жаратқанның билігін жерге орнату қолыңнан келе ме?

38:34  Айқайыңды бұлттарға дейін жеткізіп, оларға нөсер құйдыра аласың ба?

38:35  Найзағайларды жарқылдатып, өзіңе мойынсұндыру қолыңнан келе ме?

38:36  Адамның жан дүниесіне ақыл-парасат дарытып, санасына түсінікті кім сыйлады?

38:37  Бұлттарды өз ақылымен санап шығып, «аспанның ыдыстарын төңкеріп», жаңбыр жаудырта алатын кім?

38:38  Шаң-тозаң сонда балшыққа айналып, топырақ кесектері бір-біріне жабысады.

38:39  Ұрғашы арыстан үшін аң аулайтын, жас арыстандардың қарындарын тойындыратын сенсің бе?

38:40  Олар апандарында бүгіліп не тасада торуыл құрып аңдып жатады.

38:41  Қарғаның балапандары Құдайға жалынып қарқылдап, тамақ іздеп босып жүргенде, қарғаға азық дайындап қоятын кім?

Chapter 39

39:1  Тау ешкілері қашан лақтайтынын білесің бе? Маралдың бұзаулағанына қарап тұратын ба едің?

39:2  Оның қанша ай буаз болып, қашан туатынын білесің бе?

39:3  Марал толғатып, төлін еңкейіп туады.

39:4  Төлі күшейіп, ашық далада өсіп-жетіледі. Кейін енесінен ажырап, оған қайтып келмейді.

39:5  Ал жабайы есекті еркіне қоя берген, құланды жүгенсіз бос жіберген кім?

39:6  Соларға мекені болсын деп айдаланы, тұрағы болсын деп сортаңды бергенмін.

39:7  Қаланың әбігерінен олар мүлдем аулақ, айдаушының айқайын да естімейді.

39:8  Қайта, олар қыраттарды шарлап, өздеріне әр түрлі шөп іздейді.

39:9  Керік саған қызмет етуге келісіп, мал қораңда түней ме?

39:10  Оны жүгендеп, соқаға жеге аласың ба? Ол соңыңнан еріп егіндігіңді тырмалай ма?

39:11  Керіктің зор күшіне сүйеніп, ауыр жұмысыңды оған істете аласың ба?

39:12  Астығыңды жинап, оны бастыратын қырманыңа алып келуді соған сеніп тапсырасың ба?

39:13  Түйеқұс қанаттарын құшырлана қақса да, ол ләйлектің қауырсыны мен мамығына жетпейді.

39:14  Түйеқұс жұмыртқаларын жерге қалдырып кетеді, ал топырақтың жылуы оларды жылытады.

39:15  Біреу соларды табандарымен таптап, бір жабайы аң аяқтарымен басып кетпей ме, сол туралы еш ойланбайды.

39:16  Осылай түйеқұс балапандарына өзінікі еместей қатыгез болып, «бейнетім зая кетеді-ау» деп те уайымдамайды.

39:17  Себебі Құдай оған сондай даналық дарытқан жоқ, ақыл-санадан үлес бөлген жоқ.

39:18  Бірақ егер қанат қағып шабатын болса, тұлпар мен шабандозды басып озып, күлкі қылады.

39:19  Тұлпарға оның қуатын сен беріп пе едің? Оның желкесіне жал бітірген сен бе едің?

39:20  Тұлпарды шегірткедей алысқа секіретін қылған кім? Оның пысқыруының өзінен жұрт шошынады.

39:21  Тұлпар өршелене тұяғымен жер тебініп, өз күшіне шаттанып, шайқасқа бас салады.

39:22  Ол қорқынышқа күле қарап, ештеңеден қаймықпайды, семсерден де именбейді.

39:23  Жауынгердің қорамсағы, жалтыраған найзасы мен алдаспаны атының бүйіріне соғылып сатырлайды.

39:24  Керней тартылғанда, тұлпар өзін ұстай алмай, аласұрған шабытпен шайқасқа бас салады.

39:25  Ол керней тартылған сайын кісінеп, алыстан шайқастың иісін сезеді, қолбасшылардың өктем дауыстары мен айқайларын естіп тұрады.

39:26  Сұңқардың самғап ұшатыны, қанаттарын оңтүстік желге қарай жаятыны сенің даналығыңның арқасы ма?

39:27  Күшіген заңғар биікке самғап, сол жерге ұясын сенің бұйрығыңмен сала ма?

39:28  Ол жартаста өмір сүріп, сонда түнейді, жартастың ұшар басы — оның қорғаны.

39:29  Сол жерден шығып, азық іздеп, олжасын алыстан-ақ көзі шалады.

39:30  Балапандары да қан сорып тамақтанады. Жемтік қайда болса, күшігендер сонда жиылар. —

39:31  Жаратқан Ие сөзін жалғастырып, Әйүпке былай деді:

39:32  — Әлі де құдіреті шексіз Тәңірдің үстінен шағым айтып, дауласпақсың ба? Мейлі, Құдайды айыптап келген енді өзі жауап берсін!

39:33  Сонда Әйүп Жаратқан Иеге жауап беріп былай деді:

39:34  — Мен бұған лайықты емеспін, Саған қалай жауап бермекпін? Аузымды қолыммен жауып аламын.

39:35  Бір-екі рет еркінсіп аузымды ашқанмын, енді қайтып тіс жармаймын.

Chapter 40

40:1  Жаратқан Ие құйын ішінен Әйүпке тағы да тіл қатып былай деді:

40:2  — Беліңді нағыз ердей буып, дайын тұр! Мен саған сұрақ қояйын, ал сен түсіндіріп берші!

40:3  Менің әділдігіме күмән келтірмексің бе? Өзіңді ақтау үшін Мені қараламақсың ба?!

40:4  Сенде Құдайдың құдіретіндей құдірет бар ма? Даусыңды Ол сияқты күркірете аласың ба?

40:5  Ендеше ұлылық, даңқпен әшекейленіп, салтанат, абыройға бөленші!

40:6  Қаһарыңды төгіп, тәкаппар атаулыға көз салып, оларды жуасытып көр.

40:7  Барлық өркөкіректерге назарыңды бағыштап, оларды төмендетші, зұлымдарды тұрған жерлерінде табаныңмен тапташы.

40:8  Олардың бәрін топыраққа көміп, кебінге орап, жүздерін жауып көр.

40:9  Сонда сенің өз құдіретіңмен құтқарылғаныңды Мен де мойындайын.

40:10  Мен өзіңді жаратқанымдай жаратқан сусиырға көз салшы. Ол өгіз сияқты шөп жейді.

40:11  Оның белінің қуаты, құрсағындағы бұлшық еттерінің күші қандай!

40:12  Сол хайуан самырсын секілді мықты құйрығын шайқалтады, жамбасындағы сіңірлері бір-бірімен берік матасқан.

40:13  Аяқтары қола құбырдай, сүйектері темір бағанадай.

40:14  Сусиыр Құдай жаратқан мақұлықтардың ішіндегі ғаламаты, ал оның Жаратушысы оған айбат көрсете алады.

40:15  Қыраттар оған азық ұсынады, даланың аңдары да сол жерде ойнақтайды.

40:16  Сусиыр лотос бұталарының астында, мибатпақтағы қамыстың арасында тасаланып жатады.

40:17  Лотос жапырақтары оны көлеңкесімен жауып, өзен бойындағы талдар оны қоршап тұрады.

40:18  Өзен астан-кестен болса да, сусиыр абыржымайды. Иорданның тасыған толқындары аузына соғылса да, ол тыныш болады.

40:19  Оны байқатпай ұстап алып, танауын тесіп, оған мұрындық сала алатын біреу бар ма?

40:20  Әлде қолтырауынды қармақпен ұстап, тілін жіппен байлап-матауды оңай деп ойлайсың ба?

40:21  Сол зор аңның танауынан жіп өткізіп, жағына қармақ таға аласың ба?

40:22  Ол сенен рақым етуіңді жалына өтініп, саған жылы сөйлейтін бола ма?

40:23  Әлде саған жалдануға келісіп, сен оны өмірлік құлың ете аласың ба?

40:24  Қолтырауынды кішкене құс іспетті үй жануарың етіп, қыздарыңның онымен ойнауы үшін жіппен байлай аласың ба?

40:25  Сатып алушылар ол үшін саудаласа ма? Саудагерлер оны өзара бөлісіп ала ма?

40:26  Оның терісіне қармақтар, басына найза шаншып қоя аласың ба?

40:27  Қолыңды оған тигізіп көрші, кейін онымен күресу туралы ойдың өзінен қашатын боласың.

Chapter 41

41:1  Сол алып аңды жеңемін деген үміттің өзі құр бекершілік. Оны көргеннен-ақ зәрең ұшып қалшылдарсың.

41:2  Оның мазасын алуға ешкімнің дәті бармайды. Олай болса, Маған қарсы тұра алатын біреу бар ма?

41:3  Құнын Менен қайтарып аламын деп кім бір нәрсесін Маған беріп қойған? Аспан астындағылардың барлығы да Менікі!

41:4  Қолтырауынның аяқтары, оның зор қуаты мен керемет дене тұрқы туралы да айтып өтейін.

41:5  Оның денесінің сыртқы қабатын кім шешіп тастай алады? Оның қос қабат сауытын кім тесіп зақымдай алады?

41:6  Сондай қорқынышты тістермен көмкерілген оның арандай аузын кім аша алады?

41:7  Арқасында қатар-қатар тізіліп, бір-бірімен тығыз бекітілген қалқан іспетті қабыршықтары бар.

41:8  Біреуінің екіншісіне жақындығы сонша, арасынан тіпті ауа да өтпейді.

41:9  Бірі екіншісіне бекітілген, олар бірін-бірі жауып, еш ажырамайды.

41:10  Алып хайуан пысқырынғанда жалын шашып, көздері таң шапағындай жайнай бастайды.

41:11  Аранынан жалын алаулап, от ұшқындайды.

41:12  Оның танауынан шыққан түтін жанып жатқан қамысқа әрі қайнап тұрған қазаннан шыққан бу мен түтінге ұқсайды.

41:13  Хайуанның демі көмірді тұтататындай ыстық, аузынан жалын шашады.

41:14  Мойнында қуаты мол, өзіне тап болғандарға үрей туғызады.

41:15  Құрсағындағы бұлшық еттерінің бүрмелері бір-бірімен тығыз, біте жабысқан, оларды шайқалтуға болмайды.

41:16  Жүрегі тастай, диірменнің астыңғы тасындай қатты.

41:17  Алып хайуан көтерілгенде тіпті мықтылар да қорқады, үрейлері ұшып шегінеді.

41:18  Оған семсер тисе де, зиян келтіре алмайды. Найза, сүңгі, алдаспан да дарымайды.

41:19  Ол темірді сабандай, қоланы шіріген ағаш іспетті көреді.

41:20  Садақтың жебесі оны қашуға мәжбүрлей алмайды, сақпанмен атылған тастар ол үшін қабықпен бірдей.

41:21  Сол хайуанды сойылмен соғу сабанмен ұрған іспетті, алдаспанның тарсылына ол тек күліп қана қояды.

41:22  Бауырындағы қабыршақтары қыш құмыраның өткір сынықтарындай. Қозғалса, жер жыртылып, іздері қалады.

41:23  Ол тұңғиыққа сүңгіген кезде теңіз беті қайнаған қазандай тасиды.

41:24  Жүзгенде артынан ақ із қалдырып, көргендер теңіздің ақ шашы бар екен деп ойлайды.

41:25  Жер бетінде қорқынышты білмейтін ол сияқты ешбір хайуан жоқ.

41:26  Ол барлық тәкаппар аңдарға менсінбей қарап, жабайы аңдардың патшасы болып қала береді.

Chapter 42

42:1  Сонда Әйүп Жаратқан Иеге былай деп жауап берді:

42:2  — Сенің барлық нәрсені де істей алатыныңды енді білдім. Ешбір ниетіңді тоқтату мүмкін емес.

42:3  «Байыбына бармай сөйлеп, Менің данышпан шешімдеріме күмән келтіретін кім бұл өзі?!» — деп едің. Шынында да өзім түсінбейтін, білуіме тым керемет нәрселерді сөз қылыппын.

42:4  «Сен тыңда, Мен сөйлейін. Саған сұрақтар қояйын, ал сен түсіндіріп берші!» деген де едің.

42:5  Сен туралы бұрын өзгелерден естігенмін, ал енді Сені өз көкірек көзіммен көріп тұрмын.

42:6  Сондықтан бұрынғы айтқандарыма өкініп, қатты қайғырып күл-топырақта отырмын.

42:7  Жаратқан Ие Әйүпке арнаған сөздерін айтып болған соң, темандық Елипазға тіл қатып былай деді: «Мен өзіңе және осы екі досыңа қаһарланып отырмын, себебі сендер Өзім туралы қызметшім Әйүп сияқты дұрыс сөйлеген жоқсыңдар!

42:8  Сондықтан жеті жас бұқа мен жеті қошқарды қызметшім Әйүпке алып барып, оларды өздерің үшін түгелдей өртелетін құрбандыққа шалыңдар. Қызметшім Әйүп сендер үшін сиынады. Сонда Мен оның мінажатын қабылдаймын, әрі сендерге надан сөздеріңе бола тиісті жазаларыңды тартқызбаймын. Өйткені сендер Өзім туралы қызметшім Әйүп сияқты дұрыс сөйлеген жоқсыңдар».

42:9  Сонда үшеуі — темандық Елипаз, шуахтық Билдад және нағамалық Сопар Жаратқан Иенің айтқанын орындады. Әйүптің олар үшін еткен мінажатын Жаратқан Ие қабылдады.

42:10  Әйүп достары үшін сиынғаннан кейін, Жаратқан Ие оның хал-жағдайын қайтадан қалпына келтірді. Тіпті оған мал-мүлікті бұрынғысынан екі есе мол қылып берді.

42:11  Әйүптің аға-інілері, апа-қарындастары және таныс-жақындарының бәрі үйіне келіп, дәм татып қонақ болды. Олардың барлығы Жаратқан Иенің Әйүптің басына салған азабы мен қиындығы үшін оған жұбаныш айтып, әрқайсысы бір-бір күміс теңге мен алтын жүзіктен сыйлады.

42:12  Жаратқан Ие Әйүптің өмірінің соңғы кезеңін алдыңғысынан бетер молынан жарылқады. Оның енді он төрт мың қой-ешкісі, алты мың түйесі, бір мың жұп өгізі мен бір мың есегі болды.

42:13  Әйүп тағы да жеті ұл мен үш қызға әке болды.

42:14  Бірінші қызына Емима, екіншісіне Кесия, үшіншісіне Керен-Хапух деген ат қойды.

42:15  Бүкіл елде Әйүптің қыздарындай сұлу әйел заты болмады. Әйүп оларға еншіні аға-інілерінікімен бірдей етіп бөліп берді.

42:16  Бұдан кейін Әйүп тағы жүз қырық жыл өмір сүріп, шөбере-шөпшектерінің қызығын көрді.

42:17  Осылай Әйүп мағыналы өмір сүріп, жасы ұлғайған шағында дүниеден өтті.