WelBeiblNet - Job

Chapter 1

1:1  Un tro roedd dyn o'r enw Job yn byw yng ngwlad Us. Roedd yn ddyn gonest, yn trin pobl eraill yn deg, ac yn ddyn oedd yn addoli Duw o ddifri ac yn cadw draw oddi wrth ddrwg.

1:2  Roedd ganddo saith mab a thair merch.

1:3  A dyma restr o'i holl eiddo: saith mil o ddefaid, tair mil o gamelod, pum cant pâr o ychen a phum cant o asennod, a nifer fawr iawn o weithwyr. Roedd yn fwy cyfoethog nag unrhyw un arall o bobl y dwyrain i gyd.

1:4  Roedd ei feibion yn arfer cynnal partïon yn eu cartrefi, pob un yn ei dro ar ddiwrnod penodol o'r wythnos. Bydden nhw'n gwahodd eu tair chwaer i fwyta ac yfed gyda nhw.

1:5  Pan oedd yr wythnos o bartïo drosodd, byddai Job yn anfon amdanyn nhw iddyn nhw fynd drwy'r ddefod o gael eu glanhau. Byddai'n codi'n gynnar yn y bore, ac yn cyflwyno offrymau i'w llosgi i Dduw ar eu rhan nhw i gyd. Roedd yn meddwl, “Falle fod fy mhlant i wedi pechu, ac wedi melltithio Duw.” Roedd Job yn gwneud hyn yn rheolaidd.

1:6  Un diwrnod dyma'r bodau nefol yn dod i sefyll o flaen yr ARGLWYDD, a dyma Satan yn dod gyda nhw.

1:7  Gofynnodd yr ARGLWYDD i Satan, “Ble wyt ti wedi bod?” Atebodd Satan yr ARGLWYDD, “Dim ond crwydro yma ac acw ar y ddaear.”

1:8  A dyma'r ARGLWYDD yn gofyn i Satan, “Wyt ti wedi sylwi ar fy ngwas Job? Does neb tebyg iddo ar wyneb y ddaear. Mae'n ddyn gonest ac yn trin pobl eraill yn deg; mae'n addoli Duw o ddifri ac yn cadw draw oddi wrth ddrwg.”

1:9  Atebodd Satan, “Ond mae dy addoli di yn fanteisiol iddo!

1:10  Y ffaith ydy, rwyt ti wedi gosod ffens o'i gwmpas i'w amddiffyn, ac o gwmpas ei deulu a phopeth sydd ganddo. Ti'n gadael iddo lwyddo beth bynnag mae'n ei wneud. Mae ganddo ddigon o anifeiliaid i lenwi'r wlad i gyd!

1:11  Ond petaet ti'n cymryd y cwbl oddi arno, byddai'n dy felltithio di yn dy wyneb!”

1:12  Felly dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrth Satan, “Edrych, cei wneud beth bynnag rwyt ti eisiau i'w eiddo; ond paid cyffwrdd Job ei hun.” Yna dyma Satan yn mynd allan oddi wrth yr ARGLWYDD.

1:13  Un diwrnod, roedd meibion a merched Job yn bwyta ac yn yfed gwin mewn parti yn nhŷ'r brawd hynaf.

1:14  A dyma negesydd yn dod at Job a dweud, “Roedd yr ychen yn aredig, a'r asennod yn pori heb fod yn bell oddi wrthyn nhw,

1:15  a dyma'r Sabeaid yn ymosod ac yn eu cymryd nhw i gyd, a lladd y gweision gyda'r cleddyf. Fi ydy'r unig un lwyddodd i ddianc i ddweud wrthot ti.”

1:16  Tra oedd yn dal i siarad, dyma negesydd arall yn cyrraedd a dweud, “Mae mellten wedi lladd y defaid i gyd a'r gweision oedd yn gofalu amdanyn nhw – mae'r cwbl wedi mynd! Fi ydy'r unig un lwyddodd i ddianc i ddweud wrthot ti.”

1:17  Tra oedd hwn yn dal i siarad, daeth negesydd arall eto, a dweud, “Mae Caldeaid wedi dwyn y camelod i gyd. Roedd tair mintai ohonyn nhw, yn ymosod o wahanol gyfeiriadau. Maen nhw wedi cymryd y cwbl, ac wedi lladd y gweision i gyd. Fi ydy'r unig un lwyddodd i ddianc i ddweud wrthot ti.”

1:18  A tra oedd hwn yn dal i siarad dyma un arall yn dod ac yn dweud, “Roedd dy feibion a dy ferched di'n bwyta ac yn yfed gwin yn nhŷ'r brawd hynaf,

1:19  ac yn sydyn dyma gorwynt ofnadwy yn chwythu dros yr anialwch ac yn taro'r tŷ. Syrthiodd yr adeilad ar ben y bobl ifanc a'u lladd nhw i gyd! Fi ydy'r unig un lwyddodd i ddianc i ddweud wrthot ti.”

1:20  Dyma Job yn codi ar ei draed ac yn rhwygo'i ddillad. Yna siafiodd ei ben a mynd ar ei liniau o flaen Duw â'i wyneb ar lawr,

1:21  a dweud: “Ces i fy ngeni heb ddim, a bydda i'n marw heb ddim. Yr ARGLWYDD wnaeth roi popeth i mi, a'r ARGLWYDD sydd wedi cymryd popeth oddi arna i. Boed i enw'r ARGLWYDD gael ei foli!”

1:22  Er gwaetha'r cwbl, wnaeth Job ddim pechu na rhoi'r bai ar Dduw.

Chapter 2

2:1  Daeth y diwrnod eto i'r bodau nefol ddod o flaen yr ARGLWYDD. A dyma Satan yn dod gyda nhw i sefyll o flaen yr ARGLWYDD.

2:2  Gofynnodd yr ARGLWYDD i Satan, “Ble wyt ti wedi bod?” Atebodd Satan yr ARGLWYDD, “Dim ond yn crwydro yma ac acw ar y ddaear.”

2:3  A dyma'r ARGLWYDD yn gofyn iddo, “Wyt ti wedi sylwi ar fy ngwas Job? Does neb tebyg iddo ar wyneb y ddaear. Mae'n ddyn gonest ac yn trin pobl eraill yn deg; mae'n addoli Duw o ddifri ac yn cadw draw oddi wrth ddrwg. Ac mae mor ffyddlon ag erioed er dy fod ti wedi fy annog i ddod â dinistr arno heb achos.”

2:4  Atebodd Satan, “Croen am groen! – mae pobl yn fodlon colli popeth i achub eu bywydau!

2:5  Petaet ti'n ei daro ag afiechyd a gwneud iddo ddioddef, byddai'n dy felltithio di yn dy wyneb!”

2:6  Felly dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrtho, “Edrych, cei wneud beth bynnag wyt ti eisiau iddo; ond rhaid i ti ei gadw'n fyw.”

2:7  Felly dyma Satan yn mynd allan oddi wrth yr ARGLWYDD ac yn taro Job â briwiau cas o'i gorun i'w sawdl.

2:8  A dyma Job yn cymryd darn o botyn i grafu ei friwiau, a mynd i eistedd yn y lludw ar y domen sbwriel.

2:9  Ac meddai ei wraig wrtho, “Ti'n dal mor ffyddlon ag erioed, wyt ti? Melltithia Dduw, er mwyn i ti gael marw!”

2:10  Ond atebodd Job hi, “Ti'n siarad fel y byddai gwraig ddwl, ddi-Dduw yn siarad! Dŷn ni'n derbyn popeth da gan Dduw; oni ddylen ni dderbyn y drwg hefyd?” Er gwaetha'r cwbl, wnaeth Job ddweud dim i bechu yn erbyn Duw.

2:11  Pan glywodd tri o ffrindiau Job am y trychinebau ofnadwy oedd wedi digwydd iddo, dyma nhw'n penderfynu mynd i'w weld. Y tri oedd Eliffas o Teman, Bildad o Shwach, a Soffar o Naamâ. Dyma nhw'n cyfarfod â'i gilydd, a mynd ato i gydymdeimlo a cheisio ei gysuro.

2:12  Pan welon nhw e o bell, doedden nhw prin yn ei nabod, a dyma nhw'n dechrau wylo'n uchel. Dyma'r tri yn rhwygo'u dillad ac yn taflu pridd i'r awyr.

2:13  Buon nhw'n eistedd gydag e ar lawr ddydd a nos am wythnos. Ddwedodd neb yr un gair wrtho, achos roedden nhw'n gweld ei fod e'n dioddef yn ofnadwy.

Chapter 3

3:1  Job oedd y cyntaf i siarad, a melltithiodd y diwrnod y cafodd ei eni.

3:2  Dyma ddwedodd e:

3:3  “O na fyddai'r diwrnod y ces i fy ngeni yn cael ei ddileu o hanes! – y noson honno y dwedodd rhywun, ‘Mae bachgen wedi'i eni!’

3:4  O na fyddai'r diwrnod hwnnw yn dywyllwch, fel petai'r Duw sydd uchod heb erioed ei alw i fod, a golau dydd heb wawrio arno!

3:5  O na fyddai tywyllwch dudew yn ei guddio; a chwmwl yn gorwedd drosto, a'r düwch yn ei ddychryn i ffwrdd!

3:6  O na fyddai tywyllwch dudew wedi cipio'r noson honno, fel na fyddai'n cael ei chyfrif yn un o ddyddiau'r flwyddyn, ac na fyddai i'w gweld ar galendr y misoedd!

3:7  O na fyddai'r noson honno wedi bod yn ddiffrwyth, heb sŵn neb yn dathlu'n llawen ynddi!

3:8  O na fyddai'r rhai sy'n dewino wedi melltithio'r diwrnod hwnnw – y rhai sy'n gallu deffro'r ddraig yn y môr!

3:9  O na fyddai'r sêr wedi diffodd y noson honno, a'r bore wedi disgwyl yn ofer am y golau, a heb weld pelydrau'r wawr –

3:10  am ei bod heb gloi drysau croth fy mam, a'm rhwystro rhag gweld trybini.

3:11  Pam wnes i ddim cael fy ngeni'n farw, neu ddarfod wrth ddod allan o'r groth?

3:12  Pam oedd gliniau yn disgwyl amdana i, a bronnau i mi ddechrau eu sugno?

3:13  Heb hynny byddwn yn gorwedd yn dawel, yn cysgu'n drwm a gorffwys yn y bedd,

3:14  gyda brenhinoedd a'u cynghorwyr, y rhai fu'n codi palasau sydd bellach yn adfeilion;

3:15  gydag arweinwyr oedd â digon o aur, ac wedi llenwi eu tai ag arian.

3:16  Pam na ches i fy nghuddio fel erthyl marw, neu fabi wnaeth ddim gweld y golau?

3:17  Yn y bedd mae holl brysurdeb pobl ddrwg wedi peidio, a'r gweithwyr oedd dan orthrwm yn cael gorffwys.

3:18  Mae caethion yn cael ymlacio'n llwyr, heb lais y meistri gwaith yn gweiddi.

3:19  Mae pobl fawr a chyffredin yno fel ei gilydd, a'r caethwas yn rhydd rhag ei feistr.

3:20  Pam mae Duw'n rhoi golau i'r un sy'n dioddef, a bywyd i'r rhai sy'n chwerw eu hysbryd?

3:21  Maen nhw'n ysu am gael marw, ond yn methu – yn chwilio am hynny yn fwy na thrysor cudd.

3:22  Maen nhw'n hapus, ac yn dathlu'n llawen pan maen nhw'n cyrraedd y bedd.

3:23  Pam rhoi bywyd i berson heb bwrpas, a'i gau i mewn rhag dianc o'i drybini?

3:24  Yn lle bwyta dw i'n gwneud dim ond ochneidio; dw i'n griddfan ac yn beichio crio.

3:25  Mae'r hyn oeddwn yn ei ofni wedi digwydd; yr hyn oedd yn peri arswyd wedi dod yn wir.

3:26  Does gen i ddim llonydd, dim heddwch, dim gorffwys – dim ond trafferthion.”

Chapter 4

4:1  A dyma Eliffas o Teman yn ymateb:

4:2  “Wnei di faddau i mi os gwna i fentro dweud gair? Mae'n anodd peidio dweud rhywbeth!

4:3  Meddylia gymaint o bobl wnest ti eu dysgu, a'r holl rai gwan wnest ti eu hannog a'u helpu.

4:4  Roedd dy eiriau yn cynnal y rhai oedd yn baglu, ac yn cryfhau'r rhai oedd yn simsanu.

4:5  Ond nawr, mae wedi digwydd i ti, a fedri di ddim godde'r peth; mae drwg wedi dy daro, a dyma ti'n anobeithio!

4:6  Ydy dy grefydd ddim yn dy gynnal? Ydy dy fywyd da ddim yn rhoi gobaith i ti?

4:7  Meddylia am eiliad, gafodd rhywun dieuog ei ddifa erioed? Ble cafodd y rhai sy'n byw'n iawn eu difa'n llwyr?

4:8  Fel yma dw i'n ei gweld hi: y rhai sy'n aredig drygioni ac yn hau helynt sy'n medi cynhaeaf hynny!

4:9  Mae Duw yn chwythu arnyn nhw, ac maen nhw'n cael eu difa; maen nhw'n diflannu gydag anadl ei ffroenau.

4:10  Maen nhw fel y llew yn rhuo, a'i rai bach yn cwyno, pan mae dannedd y llewod ifanc wedi'u torri.

4:11  Heb ysglyfaeth mae'r llew cryf yn marw, a chenawon y llewes yn mynd ar wasgar.

4:12  Ces neges yn dawel o'r dirgel, dim ond sibrydiad bach a glywais.

4:13  Yng nghanol breuddwydion dryslyd y nos, pan mae pobl yn cysgu'n drwm.

4:14  Rôn i wedi dychryn, ac yn crynu trwof; roedd fel ias drwy fy esgyrn i gyd!

4:15  Teimlais awel yn pasio heibio i'm hwyneb, a gwnaeth i flew fy nghorff sefyll.

4:16  Roedd siâp rhywun yn sefyll o'm blaen, ond doeddwn i ddim yn ei nabod. Tawelwch, ac yna clywais ei lais yn sibrwd:

4:17  ‘Ydy person dynol yn fwy cyfiawn na Duw? Ydy pobl yn fwy pur na'r Un wnaeth nhw?

4:18  Os ydy Duw ddim yn trystio ei weision, ac yn cyhuddo'i angylion o fod yn ffôl,

4:19  pa obaith sydd i'r rhai sy'n byw mewn corff o bridd, ac yn tarddu o'r llwch – y rhai y gellir eu gwasgu fel gwyfyn!

4:20  Gallan nhw gael eu sathru'n farw, unrhyw bryd rhwng gwawr a machlud, a'u difa'n llwyr am byth, heb neb yn cymryd sylw.

4:21  Mae rhaffau eu pebyll daearol yn cael eu codi, ac maen nhw'n marw mewn anwybodaeth.’

Chapter 5

5:1  Galw am help! Fydd rhywun yn dy ateb di? At ba un o'r angylion sanctaidd wyt ti'n mynd i droi?

5:2  Mae'r ffŵl byrbwyll yn marw o ddiffyg amynedd, a'r person dwl pan mae'n dal dig.

5:3  Dw i wedi gweld y ffŵl yn llwyddo a gwreiddio, ond yna'n sydyn roedd ei gartref wedi'i felltithio.

5:4  Dydy ei blant byth yn saff – byddan nhw'n colli'r achos yn y llys, heb neb i'w hachub.

5:5  Bydd pobl newynog yn bwyta ei gnydau, a'i gario i ffwrdd i'w guddio; a'r rhai sy'n llwgu yn ysu am ei gyfoeth.

5:6  Dydy profiadau drwg ddim yn tyfu o'r pridd, na thrafferthion yn egino o'r ddaear;

5:7  ond mae pobl yn cael eu geni i drafferthion, mor siŵr ag mae gwreichion yn hedfan i fyny.

5:8  Petawn i'n ti, byddwn i'n troi at Dduw, ac yn gosod fy achos o'i flaen.

5:9  Mae e'n gwneud pethau mawr, tu hwnt i'n deall ni, cymaint o bethau rhyfeddol, ni ellir eu cyfri!

5:10  Mae e'n anfon glaw i'r ddaear, ac yn dyfrio'r caeau.

5:11  Mae e'n codi'r rhai sy'n isel, ac yn gwneud y rhai sy'n galaru yn ddiogel.

5:12  Mae e'n drysu cynlluniau'r cyfrwys, i'w hatal rhag llwyddo.

5:13  Mae'n gwneud i glyfrwch pobl eu baglu nhw; mae cynlluniau'r cyfrwys yn mynd o chwith.

5:14  Maen nhw'n cael eu hunain mewn tywyllwch yng ngolau dydd, ac yn ymbalfalu ganol dydd fel petai'n nos!

5:15  Ond mae e'n achub y tlawd rhag eu geiriau creulon, a'r anghenus o afael y rhai cryf.

5:16  Felly mae gobaith i'r tlawd, ac mae anghyfiawnder yn gorfod tewi!

5:17  Mae'r rhai mae Duw'n eu ceryddu wedi'u bendithio'n fawr; felly paid gwrthod disgyblaeth y Duw sy'n rheoli popeth!

5:18  Mae e'n anafu, ond hefyd yn rhwymo'r anaf; mae'n dolurio, ond mae ei ddwylo hefyd yn iacháu.

5:19  Bydd yn dy achub rhag un trychineb ar ôl y llall; chei di ddim niwed byth.

5:20  Mewn newyn bydd yn dy ryddhau o afael marwolaeth, ac mewn rhyfel, o afael y cleddyf.

5:21  Byddi'n cael dy amddiffyn rhag y tafod maleisus; a fyddi di ddim yn ofni dinistr pan ddaw yn agos.

5:22  Byddi'n gwawdio dinistr a newyn, a fydd gen ti ddim ofn anifeiliaid gwyllt.

5:23  Bydd cerrig yn cytuno i gadw draw o dy dir, a fydd anifeiliaid gwyllt ddim yn ymosod arnat ti.

5:24  Byddi'n gwybod fod dy gartref yn ddiogel, ac wrth archwilio dy anifeiliaid, fydd dim un ar goll.

5:25  Byddi'n siŵr o gael llawer iawn o blant; bydd dy ddisgynyddion fel glaswellt ar y tir.

5:26  Byddi mewn oedran mawr pan gyrhaeddi'r bedd, fel ysgub o wenith yn cael ei chasglu yn ei thymor.

5:27  Edrych! Dŷn ni wedi astudio hyn yn fanwl, ac mae'n wir. Felly gwrando, a meddylia sut mae'n berthnasol i ti.”

Chapter 6

6:1  A dyma Job yn ateb:

6:2  “Petai fy rhwystredigaeth yn cael ei phwyso, a'm helyntion yn cael eu rhoi mewn clorian,

6:3  bydden nhw'n drymach na holl dywod y môr! Dim syndod fy mod i wedi siarad yn fyrbwyll!

6:4  Mae saethau'r Duw Hollalluog yn fy nghorff, ac mae fy ysbryd wedi sugno eu gwenwyn. Mae'r dychryn mae Duw yn ei achosi fel rhes o filwyr yn ymosod arna i.

6:5  Ydy asyn gwyllt yn nadu pan mae ganddo laswellt? Ydy ych yn brefu pan mae ganddo borfa?

6:6  Ydy bwyd di-flas yn cael ei fwyta heb halen? Oes blas ar y gwynnwy?

6:7  Dw i'n gwrthod eu cyffwrdd nhw; maen nhw'n gwneud i mi fod eisiau chwydu.

6:8  O na fyddwn i'n cael fy nymuniad, a bod Duw yn rhoi i mi beth dw i eisiau.

6:9  O na fyddai Duw yn fodlon fy lladd fel pryf, drwy godi ei law a'm taro i lawr!

6:10  Faint bynnag o boen fyddai'n rhaid i mi ei ddiodde, byddai'n gysur i mi fy mod heb wrthod geiriau'r Un Sanctaidd.

6:11  Does gen i mo'r cryfder i ddal ati; beth ydy'r pwynt o aros yn fyw?

6:12  Oes gen i gryfder fel y graig? Oes gen i gnawd fel pres?

6:13  Y gwir ydy, does gen i ddim nerth o gwbl! Alla i wneud dim i helpu fy hunan.

6:14  Dylai rhywun sy'n anobeithio gael ffrindiau sy'n ffyddlon, hyd yn oed os ydy e'n troi ei gefn ar yr Un sy'n rheoli popeth;

6:15  ond alla i ddim dibynnu o gwbl arnoch chi, frodyr! Dych chi fel sychnant lle roedd dŵr yn gorlifo ar un adeg,

6:16  fel ffrwd sy'n dywyll o dan rew ac wedi'i chuddio o dan eira;

6:17  ond cyn gynted ag y mae'n meirioli mae'n sychu – yn y gwres tanbaid mae hi'n diflannu.

6:18  Mae carafanau camelod yn gadael eu llwybr, ac yn troi am y tir anial, ond mae'r ffrwd wedi mynd.

6:19  Mae carafanau Tema yn chwilio am y dŵr, a marchnatwyr Sheba yn gobeithio dod o hyd iddo.

6:20  Maen nhw mor hyderus, ond byddan nhw'n cael eu siomi; byddan nhw'n cyrraedd y lle, ac yn sefyll yno'n syfrdan.

6:21  Ac felly dych chi! Fel nant wedi sychu, yn dda i ddim! Dych chi'n gweld fy helynt, ac yn cael eich dychryn.

6:22  Ydw i wedi dweud, ‘Rhowch rodd i mi!’ neu, ‘Talwch gildwrn drosto i o'ch cyfoeth’?

6:23  ‘Achubwch fi o afael y gelyn!’ neu, ‘Rhyddhewch fi o afael y gormeswyr!’?

6:24  Dangoswch i mi beth wnes i, a bydda i'n tewi; esboniwch i mi beth wnes i o'i le!

6:25  Mae geiriau gonest yn gallu bod yn greulon! Ond beth mae'ch cerydd chi yn ei brofi?

6:26  Ydy hi'n iawn i chi geryddu â'ch geiriau wrth gyhuddo dyn diobaith o siarad gwag?

6:27  Mae fel gamblo gyda bywyd yr amddifad, neu roi bywyd eich cyfaill ar ocsiwn!

6:28  Nawr dewch! Edrychwch arna i! Fyddwn i'n dweud celwydd yn eich wynebau chi?

6:29  Dewch! Plîs peidiwch bod mor annheg! Meddyliwch eto! Mae fy ngonestrwydd i yn y fantol.

6:30  Na, dw i ddim yn dweud celwydd, a dw i'n gwybod y gwahaniaeth rhwng drwg a da.

Chapter 7

7:1  Pam mae bywyd dyn ar y ddaear mor galed? Mae ei ddyddiau fel dyddiau gwas cyflog –

7:2  fel caethwas yn dyheu am gysgod, neu was cyflog yn disgwyl am ei dâl.

7:3  Mis ar ôl mis o fyw dibwrpas, a nosweithiau diddiwedd o dristwch.

7:4  Pan dw i'n gorwedd i lawr, dw i'n meddwl, ‘Pryd dw i'n mynd i fedru codi?’ Mae'r nos yn llusgo'n araf, a dw i'n troi a throsi nes iddi wawrio.

7:5  Mae briwiau a chrachod dros fy nghorff i gyd; mae'r croen wedi cracio ac yn casglu.

7:6  Mae dyddiau fy mywyd wedi hedfan fel gwennol gwehydd, ac yn dod i ben mewn anobaith.

7:7  O Dduw, cofia mai anadl ydy fy mywyd! Wna i ddim profi pleser byth eto.

7:8  Fydd y llygaid sy'n edrych arna i'n fy ngweld i ddim mwy; bydda i wedi diflannu mewn chwinciad.

7:9  Fel cwmwl yn chwalu ac yn diflannu, dydy'r un sy'n mynd i'r bedd byth yn dod yn ôl i fyny;

7:10  fydd e byth yn mynd adre eto; a fydd y lle roedd yn byw ddim yn ei gofio.

7:11  Felly, dw i ddim am gadw'n dawel! Dw i'n mynd i rannu fy ngwewyr meddwl; dw i'n teimlo'n chwerw, a dw i'n mynd i gwyno.

7:12  Ai'r môr ydw i, neu anghenfil y dyfroedd, i ti orfod fy nghadw yn gaeth?

7:13  Pan dw i'n meddwl, ‘Bydd mynd i'r gwely'n gysur, a gorffwys yn gwneud i mi deimlo'n well,’

7:14  ti'n fy nychryn â breuddwydion, ac yn codi braw â hunllefau.

7:15  Byddai'n well gen i gael fy stranglo; mae marwolaeth yn well na bodolaeth.

7:16  Dw i wedi cael llond bol, does gen i ddim eisiau byw ddim mwy. Gad lonydd i mi, mae fy nyddiau'n mynd heibio fel mwg.

7:17  Beth ydy person dynol, i ti boeni amdano, a rhoi cymaint o sylw iddo?

7:18  Ti'n ei archwilio bob bore, ac yn ei brofi bob munud.

7:19  Wyt ti byth yn mynd i edrych i ffwrdd? Rho gyfle i mi lyncu fy mhoeryn!

7:20  Os dw i wedi pechu, beth dw i wedi'i wneud i ti, ti Wyliwr pobl? Pam dewis fi yn darged? Ydw i wedi troi'n gymaint o faich i ti?

7:21  Pam wnei di ddim maddau i mi am droseddu, a chael gwared â'm pechod? Achos bydda i'n gorwedd yn farw cyn pen dim; byddi'n edrych amdana i, ond bydda i wedi mynd.”

Chapter 8

8:1  Dyma Bildad o Shwach yn ymateb:

8:2  “Am faint wyt ti'n mynd i ddal ati i siarad fel yma? Mae dy eiriau'n wyllt fel gwynt stormus!

8:3  Ydy Duw yn gwyrdroi cyfiawnder? Ydy'r Un sy'n rheoli popeth yn ystumio beth sy'n iawn?

8:4  Roedd dy feibion wedi pechu yn ei erbyn, ac mae e wedi gadael iddyn nhw wynebu canlyniadau eu gwrthryfel.

8:5  Ond os gwnei di droi at Dduw a gofyn i'r Duw sy'n rheoli popeth dy helpu,

8:6  os wyt ti'n ddi-fai ac yn byw yn iawn, bydd e'n dy amddiffyn di, ac yn dy adfer i dy gyflwr cyfiawn.

8:7  Er bod dy ddechrau'n fach, bydd dy lwyddiant yn fawr i'r dyfodol.

8:8  Gofyn i'r genhedlaeth sydd wedi mynd heibio, meddylia am yr hyn wnaeth pobl ddarganfod ers talwm.

8:9  (Achos dim ond yn ddiweddar y daethon ni i'r golwg, a dŷn ni'n gwybod dim; a dydy'n dyddiau ni ar y ddaear yn ddim ond cysgod.)

8:10  Byddan nhw'n siŵr o dy ddysgu, ac esbonio beth wnaethon nhw ei ddeall.

8:11  Ydy papurfrwyn yn gallu tyfu heb gors? Ydy brwyn yn gallu tyfu heb ddŵr?

8:12  Wrth ddechrau tyfu, cyn bod yn barod i'w torri, bydden nhw'n gwywo'n gynt na'r glaswellt.

8:13  Dyna sy'n digwydd i'r rhai sy'n anghofio Duw; mae gobaith yr annuwiol yn diflannu –

8:14  mae fel gafael mewn edau frau, neu bwyso ar we pry cop.

8:15  Mae'n pwyso arno ac yn syrthio; mae'n gafael ynddo i godi, ond yn methu.

8:16  Dan wenau'r haul mae'n blanhigyn iach wedi'i ddyfrio, a'i frigau'n lledu drwy'r ardd.

8:17  Mae ei wreiddiau'n lapio am bentwr o gerrig, ac yn edrych am le rhwng y meini.

8:18  Ond pan mae'n cael ei godi a'i ddiwreiddio, bydd yr ardd lle roedd yn tyfu yn dweud, ‘Dw i erioed wedi dy weld di.’

8:19  Dyna fydd ei ddiwedd hapus! A bydd planhigion eraill yn tyfu yn ei le.

8:20  Edrych! Dydy Duw ddim yn gwrthod pobl onest nac yn helpu pobl ddrwg!

8:21  Bydd yn gwneud i ti chwerthin unwaith eto, a byddi'n gweiddi'n llawen!

8:22  Bydd dy elynion yn cael eu cywilyddio, a bydd pebyll pobl ddrwg yn diflannu.”

Chapter 9

9:1  Dyma Job yn ateb:

9:2  “Wrth gwrs, dw i'n gwybod fod hyn i gyd yn wir! Sut all person dynol fod yn gyfiawn o flaen Duw?

9:3  Er y carai rhywun ddadlau ei achos gydag e, fyddai rhywun ddim yn gallu ateb un o bob mil o'i gwestiynau!

9:4  Mae Duw mor ddoeth a grymus – pwy sydd wedi'i herio a dod allan yn un darn?

9:5  Mae e'n symud mynyddoedd heb rybudd, ac yn eu bwrw wyneb i waered yn ei ddig.

9:6  Mae'n ysgwyd y ddaear o'i lle, nes bod ei cholofnau'n crynu.

9:7  Mae'n rhoi gorchymyn i'r haul beidio tywynnu, ac yn cloi y sêr dan sêl.

9:8  Mae e'n lledu'r awyr, ac yn sathru tonnau'r môr.

9:9  Fe wnaeth yr Arth ac Orion, Pleiades a chlystyrau sêr y de.

9:10  Mae'n gwneud pethau mawr, tu hwnt i'n deall ni, a phethau rhyfeddol na ellir byth eu cyfrif.

9:11  Ond petai'n pasio heibio allwn i mo'i weld; mae'n symud yn ei flaen heb i mi sylwi.

9:12  Petai'n cymryd rhywbeth, pwy all ei stopio? Pwy fyddai'n meiddio dweud, ‘Beth wyt ti'n wneud?’

9:13  Duw ydy e, a dydy e ddim yn atal ei ddigofaint; mae helpwyr bwystfil y môr wedi'u bwrw i lawr.

9:14  Felly pa obaith sydd i mi ei ateb, a dod o hyd i ddadleuon yn ei erbyn?

9:15  Er fy mod i'n ddieuog, alla i mo'i ateb, dim ond pledio am drugaredd gan fy Marnwr.

9:16  Hyd yn oed petai'n ymateb i'm gwŷs, allwn i ddim bod yn siŵr y byddai'n gwrando arna i –

9:17  oherwydd mae'n fy sathru i am y nesa peth i ddim, ac wedi fy anafu drosodd a throsodd am ddim rheswm.

9:18  Dydy e ddim yn rhoi cyfle i mi ddal fy ngwynt, dim ond fy llenwi â gwenwyn chwerw!

9:19  Os mai prawf cryfder ydy hyn – fe ydy'r Un cry! Os mai cwestiwn o bwy sy'n iawn – pwy sy'n mynd i'w alw e i'r llys?

9:20  Er fy mod i'n ddieuog, byddai fy ngeiriau'n fy nghondemnio i; er fy mod i'n ddi-fai, byddai e'n dangos i mi fy mod yn euog.

9:21  Dydw i ddim ar fai, ond dw i'n poeni dim beth fydd yn digwydd i mi; dw i wedi cael llond bol ar fywyd!

9:22  ‘Does dim gwahaniaeth!’, dyna dw i'n ddweud, ‘Mae e'n dinistrio'r di-fai a'r euog fel ei gilydd.’

9:23  Pan mae ei chwip yn dod â marwolaeth sydyn, mae e'n chwerthin ar anobaith y dieuog.

9:24  Mae'r tir wedi'i roi yn nwylo pobl ddrwg, ac mae Duw'n rhoi mwgwd dros lygaid ei barnwyr. Os nad fe sy'n gwneud hyn, yna pwy sydd?

9:25  Mae dyddiau fy mywyd yn mynd heibio'n gynt na rhedwr; yn rhuthro i ffwrdd heb i mi weld hapusrwydd.

9:26  Maen nhw'n llithro heibio fel cychod brwyn, neu fel eryr yn disgyn ar ei ysglyfaeth.

9:27  Os dweda i, ‘Dw i'n mynd i stopio cwyno, dw i am wenu a bod yn hapus,’

9:28  dw i'n dychryn wrth feddwl beth fydda i'n ei ddiodde nesa. Dw i'n gwybod wnei di ddim gadael i mi fynd!

9:29  Dw i'n cael fy nghyfri'n euog beth bynnag, felly beth ydy'r pwynt ymdrechu?

9:30  Petawn i'n ymolchi â sebon, ac yn sgwrio fy nwylo â soda,

9:31  byddet ti'n fy suddo mewn carthion nes bod hyd yn oed fy nillad yn ffiaidd i mi.

9:32  Nid creadur dynol fel fi ydy Duw, felly alla i ddim dweud, ‘Gad i ni fynd i gyfraith!’

9:33  O na fyddai canolwr rhyngon ni, i osod ei law ar y naill a'r llall ohonon ni!

9:34  Rhywun i symud gwialen Duw oddi arna i fel bod dim rhaid i mi ddychryn ac arswydo o'i flaen.

9:35  Byddwn i'n siarad yn agored wedyn, heb ofni; ond fel mae pethau, alla i ddim gwneud hynny.

Chapter 10

10:1  Mae'n gas gen i orfod byw! Ydw, dw i'n mynd i gwyno, a dweud mor chwerw dw i'n teimlo.

10:2  Dweud wrth Dduw, ‘Paid condemnio fi heb achos! Gad i mi wybod pam ti'n ymosod arna i.’

10:3  Wyt ti'n mwynhau cam-drin pobl? Taflu i ffwrdd waith dy ddwylo, a gwenu ar gynlluniau pobl ddrwg?

10:4  Wyt ti'n edrych ar bethau drwy lygaid dynol? Wyt ti'n deall pethau fel mae pobl yn eu gweld nhw?

10:5  Ydy dy fywyd di mor fyr â bywyd rhywun meidrol? Ydy dy flynyddoedd di'n mynd heibio fel ein blynyddoedd ni?

10:6  Ai dyna pam ti'n chwilio am fy meiau i a cheisio dod o hyd i'm pechod?

10:7  Ti'n gwybod yn iawn nad ydw i'n euog, ond all neb fy achub o dy ddwylo di.

10:8  Dy ddwylo di wnaeth fy naddu i a'm creu, ond yna dyma ti'n troi i'm dinistrio'n llwyr!

10:9  Cofia mai ti wnaeth fy siapio i fel clai. Wyt ti'n mynd i wneud llwch ohono i eto?

10:10  Ti dywalltodd fi fel llaeth i'r groth, a'm ceulo fel caws ym mol fy mam.

10:11  Gwisgaist fi â chnawd a chroen, a gweu fy esgyrn a'm gewynnau at ei gilydd.

10:12  Ti roddodd fywyd i mi, a gofalu amdana i – dy ofal di sydd wedi fy nghadw i'n fyw.

10:13  Ond roeddet ti'n cuddio dy gynllun go iawn. Dw i'n gwybod mai dyma oedd dy fwriad:

10:14  Fy ngwylio i, i weld fyddwn i'n pechu, ac wedyn gwrthod gadael i mi fynd.

10:15  Os ydw i'n euog – mae ar ben arna i! Ond hyd yn oed os ydw i'n ddieuog, alla i ddim codi fy mhen; dw i'n llawn cywilydd ac wedi cael llond bol o ofid.

10:16  Os coda i fy mhen, rwyt yn fy hela fel llew, i ddangos dy hun yn rhyfeddol – a hynny ar fy nhraul i!

10:17  Ti'n galw tystion newydd yn fy erbyn, ac yn troi'n fwy a mwy dig gyda mi; dod â byddin newydd yn fy erbyn o hyd.

10:18  Felly pam wnest ti adael i mi ddod allan o'r groth? Pam wnes i ddim marw bryd hynny, cyn i neb fy ngweld i? –

10:19  Byddai'n braf petawn i erioed wedi bodoli, neu wedi cael fy nghario o'r groth i'r bedd!

10:20  Mae fy nyddiau i mor brin, felly stopia! Gad lonydd i mi, i mi gael ychydig o gysur!

10:21  Cyn i mi fynd – heb fyth ddod yn ôl – i wlad y twyllwch dudew,

10:22  i dir y gwyll a'r fagddu, lle does ond cysgodion ac anhrefn, a lle mae'r golau ei hun fel tywyllwch.”

Chapter 11

11:1  A dyma Soffar o Naamâ yn ymateb:

11:2  “Mae'n rhaid ateb y malu awyr diddiwedd yma! Ydy siarad di-baid yn gwneud rhywun yn iawn?

11:3  Wyt ti'n meddwl y bydd dy barablu di'n gwneud i ddynion dewi? Oes neb yn mynd i dy geryddu di am dy siarad gwawdlyd?

11:4  Ti'n dweud, ‘Mae beth dw i'n gredu yn iawn, a dw i'n lân yn dy olwg di, O Dduw.’

11:5  O na fyddai Duw yn dweud rhywbeth, yn dy ateb di drosto'i hun,

11:6  ac yn dangos i ti beth ydy doethineb go iawn! Mae dwy ochr i bob stori! Byddet ti'n gweld fod Duw yn dy gosbi lai nag wyt ti'n ei haeddu!

11:7  Wyt ti'n meddwl dy fod yn deall hanfod Duw? Wyt ti wedi darganfod ffiniau i allu'r Un sy'n rheoli popeth?

11:8  Mae'n uwch na'r nefoedd – beth alli di ei wneud? Mae'n ddyfnach nag Annwn – beth wyt ti'n ei wybod?

11:9  Mae'n fwy na'r ddaear ac yn lletach na'r môr.

11:10  Os ydy Duw'n dod heibio ac arestio rhywun, a mynd ag e i'r llys, pwy sy'n gallu ei rwystro?

11:11  Achos mae e'n nabod y rhai sy'n twyllo; pan mae'n gweld drygioni, mae'n delio ag e.

11:12  Ond mae mor amhosib i ddyn dwl droi'n ddoeth ag ydy hi i asyn gwyllt gael ei eni'n ddof!

11:13  Os gwnei di droi at Dduw, ac estyn dy ddwylo ato mewn gweddi –

11:14  troi cefn ar y drwg rwyt ti wedi'i wneud, a pheidio rhoi lle i anghyfiawnder –

11:15  yna byddi'n dal dy ben yn uchel, heb gywilydd, ac yn gallu sefyll yn gadarn, heb ofn.

11:16  Byddi'n anghofio dy holl drybini – bydd fel dŵr wedi mynd dan y bont.

11:17  Bydd bywyd yn brafiach na chanol dydd, a'r adegau mwyaf tywyll yn olau fel y bore!

11:18  Byddi'n teimlo'n saff, am fod gen ti obaith; yn edrych o dy gwmpas ac yn gorffwys yn ddiogel.

11:19  Byddi'n gorwedd i lawr, heb angen bod ofn; a bydd llawer yn ceisio ennill dy ffafr.

11:20  Ond fydd pobl ddrwg yn gweld dim o hyn. Does dim dianc iddyn nhw! Eu hunig obaith fydd cael marw.”

Chapter 12

12:1  Dyma Job yn ateb:

12:2  “Mae'n amlwg eich bod chi'n bobl mor bwysig! Fydd doethineb ddim yn bod ar ôl i chi fynd!

12:3  Ond mae gen innau feddwl hefyd – dw i ddim gwaeth na chi. Mae pawb yn gwybod y pethau yna!

12:4  Ond dw i wedi troi'n destun sbort i'm ffrindiau – ie fi, oedd yn galw ar Dduw ac yn cael ateb. Fi, y dyn da a gonest – yn destun sbort!

12:5  Mae pobl gyfforddus eu byd yn wfftio fy helyntion – ‘Dyna sy'n digwydd pan mae dyn yn llithro!’

12:6  Ond mae lladron yn cael bywyd braf, a'r rhai sy'n herio Duw yn byw yn saff – ac yn cario eu duw yn eu dwylo!

12:7  Ond meddwch chi: ‘Gofyn i'r anifeiliaid – byddan nhw'n dy ddysgu; neu i'r adar – byddan nhw'n dweud wrthot ti.

12:8  Neu gofyn i'r ddaear – bydd hi'n dy ddysgu, ac i bysgod y môr ddangos y ffordd i ti.

12:9  Pa un ohonyn nhw sydd ddim yn gwybod mai Duw sydd wedi gwneud hyn?

12:10  Yn ei law e mae bywyd pob creadur ac anadl pob person byw.

12:11  Ydy'r glust ddim yn profi geiriau fel mae'r geg yn blasu bwyd?

12:12  Onid pobl mewn oed sy'n ddoeth, a'r rhai sydd wedi byw'n hir sy'n deall?’

12:13  Duw ydy'r un doeth a chryf; ganddo fe y mae cyngor a deall.

12:14  Does dim ailadeiladu beth mae e wedi'i chwalu; na dianc i'r sawl mae e wedi'i garcharu.

12:15  Pan mae'n dal y glawogydd yn ôl, mae sychder yn dilyn; pan mae e'n eu gollwng yn rhydd, maen nhw'n boddi'r tir.

12:16  Duw ydy'r un cryf a medrus; mae'r un sydd ar goll a'r un sy'n camarwain yn atebol iddo.

12:17  Mae'n arwain cynghorwyr i ffwrdd yn noeth, ac yn gwneud i farnwyr edrych fel ffyliaid.

12:18  Mae'n tynnu gwisg brenhinoedd oddi arnyn nhw, ac yn rhwymo gwisg caethwas amdanyn nhw.

12:19  Mae'n arwain offeiriaid i ffwrdd yn noeth, ac yn bwrw swyddogion y deml i lawr.

12:20  Mae'n cau cegau'r cynghorwyr ffyddlon, ac yn diddymu cyngor y dynion doeth.

12:21  Mae'n dwyn anfri ar dywysogion, ac yn diarfogi'r rhyfelwr cryf.

12:22  Mae'n datguddio pethau dirgel y tywyllwch, ac yn dod â phethau tywyll i'r golau.

12:23  Mae'n gwneud i wledydd dyfu, ac yna'n eu dinistrio; mae'n estyn ffiniau'r gwledydd ac yna'n eu chwalu.

12:24  Mae'n gwneud i arweinwyr y bobl fynd o'u pwyll, ac yn eu gadael i grwydro mewn anialwch heb lwybrau;

12:25  yn ymbalfalu heb olau yn y tywyllwch, ac yn sigledig ar eu traed fel meddwon.

Chapter 13

13:1  Ydw, dw i wedi gweld hyn i gyd; dw i wedi'i glywed a'i ddeall.

13:2  Dw i'n gwybod cystal â chi; dw i ddim gwaeth na chi!

13:3  Ond dw i eisiau siarad â'r Duw sy'n rheoli popeth; dw i am ddadlau fy achos gyda Duw.

13:4  Dych chi'n palu celwyddau i guddio'r gwir! Cwacs! Dyna beth ydych chi.

13:5  O na fyddech chi'n cau eich cegau! Dyna fyddai'r peth callaf i chi ei wneud.

13:6  Gwrandwch ar beth sydd gen i i'w ddweud; rhowch gyfle i mi ddadlau fy achos.

13:7  Ydych chi'n dweud y pethau annheg yma ar ran Duw? Ydych chi'n dweud celwydd er ei fwyn e?

13:8  Ydych chi am adael i Dduw ddweud rhywbeth? Neu oes angen i chi ei amddiffyn e?

13:9  Sut fydd hi arnoch chi pan fydd e'n eich archwilio chi? Neu allwch chi ei dwyllo fe fel dych chi'n twyllo pobl?

13:10  Bydd e'n siŵr o'ch ceryddu chi am ddangos ffafr annheg ar y slei.

13:11  Bydd ei ysblander yn codi arswyd arnoch chi, a bydd ei ofn yn cydio ynoch.

13:12  Geiriau gwag ydy'ch dywediadau slic chi; atebion disylwedd, yn frau fel clai.

13:13  Byddwch ddistaw, i mi gael cyfle i siarad. Beth bynnag fydd yn digwydd i mi,

13:14  dw i ddim am ollwng gafael! Dw i'n fodlon mentro fy mywyd!

13:15  Falle y bydd e'n fy lladd i; dw i heb obaith! Ond dw i'n mynd i amddiffyn fy hun o'i flaen e.

13:16  Yn wir, gallai hyn droi i fod yn achubiaeth i mi – fyddai'r annuwiol byth yn meiddio sefyll o'i flaen.

13:17  Gwrandwch yn ofalus arna i; clywch beth sydd gen i i'w ddweud.

13:18  Cewch weld, dw i wedi paratoi fy amddiffyniad, a dw i'n gwybod mai fi sy'n iawn.

13:19  Petai rhywun yn gallu profi'r achos yn fy erbyn byddwn i'n tewi wedyn a disgwyl marw.

13:20  Ond gwna ddau beth i mi, O Dduw, fel bod dim rhaid i mi guddio oddi wrthot ti:

13:21  Tyn dy law yn ôl, a stopia godi dychryn arna i.

13:22  Yna galw fi i gyfri, a bydda i'n ymateb; neu gad i mi siarad gyntaf, i ti fy ateb i.

13:23  Sawl gwaith dw i wedi gwneud camgymeriad a phechu? Dangos i mi'r pechod a'r gwrthryfel yn dy erbyn di.

13:24  Pam wyt ti'n cuddio oddi wrtho i? Pam wyt ti'n fy nhrin i fel gelyn?

13:25  Pam pryfocio deilen sy'n cael ei chwythu gan wynt? Pam rhedeg ar ôl us wedi sychu?

13:26  Rwyt wedi dyfarnu cosb chwerw i mi, a gwneud i mi dalu am gamgymeriadau fy ieuenctid.

13:27  Rwyt ti wedi rhoi fy nhraed mewn cyffion, ac yn gwylio popeth dw i'n ei wneud – rwyt ti'n marcio pob cam dw i'n ei gymryd.

13:28  Dw i'n darfod fel rhywbeth yn pydru, neu ddilledyn wedi'i ddifetha gan wyfyn.

Chapter 14

14:1  Byr ydy bywyd dyn, wedi'i eni o wraig, ac mae ei ddyddiau yn llawn trafferthion.

14:2  Mae'n blodeuo ac yna'n gwywo; mae'n diflannu fel cysgod, a byth yn aros.

14:3  Ai ar un felly wyt ti'n syllu? Wyt ti am fy rhoi i ar brawf?

14:4  Pwy all wneud yr aflan yn lân? Does neb!

14:5  Mae dyddiau rhywun wedi'u rhifo; ti'n gwybod faint o fisoedd fydd e'n byw ac wedi gosod ffin fydd e byth yn ei chroesi.

14:6  Edrych i ffwrdd a gad lonydd iddo, fel gwas cyflog wedi gorffen ei waith.

14:7  Mae gobaith i goeden dyfu eto ar ôl cael ei thorri i lawr. Fydd ei blagur newydd ddim yn methu.

14:8  Er bod ei gwreiddiau'n hen yn y pridd, a'i boncyff wedi dechrau pydru,

14:9  mae'n synhwyro dŵr ac yn blaguro eto, a'i brigau'n tyfu fel petai newydd ei phlannu.

14:10  Ond mae'r dyn cryfaf yn marw heb gryfder; mae'n anadlu am y tro olaf, ac mae wedi mynd.

14:11  Fel dŵr yn diflannu o lyn, neu afon yn llifo i ffwrdd ac yn sychu.

14:12  Mae pobl feidrol yn gorwedd a byth yn codi; fydd dim deffro na chodi o'u cwsg tra bydd yr awyr yn dal i fod.

14:13  O na fyddet ti'n fy nghuddio'n saff yn y bedd, a'm cadw o'r golwg nes i dy ddigofaint fynd heibio; yna gosod amser penodol i'm cofio i eto.

14:14  Ar ôl i rywun farw, fydd e'n cael byw eto? Ar hyd fy mywyd caled byddwn i'n disgwyl i rywun ddod i'm rhyddhau.

14:15  Byddet ti'n galw, a byddwn innau'n dod; byddet yn hiraethu am waith dy ddwylo.

14:16  Byddet ti'n gofalu amdana i bob cam, heb wylio am fy mhechod o hyd.

14:17  Byddai pob trosedd o'r golwg mewn bag wedi'i selio, a'm pechod wedi'i guddio dan orchudd.

14:18  Ond na, fel mae mynyddoedd yn cael eu herydu, a chreigiau yn syrthio o'u lle;

14:19  neu fel mae dŵr yn gwneud carreg yn llyfn, a glaw trwm yn golchi ymaith bridd y ddaear; dyna sut rwyt ti'n lladd gobaith rhywun.

14:20  Ti'n ei drechu'n llwyr – mae ar ben arno! Rwyt yn ei anffurfio ac yn ei anfon i ffwrdd.

14:21  Fydd e ddim yn gwybod os bydd ei feibion yn cael anrhydedd; nac yn ymwybodol os cân nhw eu bychanu.

14:22  Dydy e'n teimlo dim ond ei boen ei hun ac yn poeni dim am neb arall.”

Chapter 15

15:1  A dyma Eliffas o Teman yn ymateb:

15:2  “Ydy dyn doeth yn ateb drwy falu awyr? Ti'n llawn o wynt poeth y dwyrain!

15:3  Ydy e'n dadlau ei achos drwy siarad lol, a defnyddio dim ond geiriau gwag?

15:4  Dwyt ti'n dangos dim parch at Dduw, ac yn rhwystro eraill rhag myfyrio arno!

15:5  Dy bechod sy'n gwneud i ti ddweud y fath bethau; rwyt ti mor gyfrwys yn y ffordd ti'n siarad.

15:6  Dy eiriau dy hun sy'n dy gondemnio – nid fi; mae dy geg yn tystio yn dy erbyn di!

15:7  Ai ti oedd y dyn cyntaf i gael ei eni? Oeddet ti'n bodoli cyn y bryniau?

15:8  Oeddet ti wedi clustfeinio ar gyfrinachau Duw? Ai ti ydy'r unig un doeth?

15:9  Beth wyt ti'n ei wybod yn fwy na ni? Beth wyt ti'n ei ddeall nad ydyn ni'n ei ddeall?

15:10  Mae oedran a gwallt gwyn o'n plaid ni – dw i wedi byw yn hirach na dy dad!

15:11  Ydy'r cysur mae Duw'n ei gynnig ddim yn ddigon? Mae ei eiriau mor garedig a thyner.

15:12  Pam wyt ti'n gadael i deimladau dy reoli? Mae dy lygaid yn dangos dy fod wedi gwylltio.

15:13  Sut alli di golli dy dymer gyda Duw, a gadael i'r fath eiriau groesi dy wefusau!

15:14  Sut all person meidrol fod yn lân? Neu un wedi'i eni o wraig honni mai fe sy'n iawn?

15:15  Os ydy Duw ddim yn gallu trystio ei angylion, a'r byd nefol ddim yn lân yn ei olwg,

15:16  sut mae'n edrych ar ddynoliaeth ffiaidd, lygredig, sy'n gwneud drwg fel mae'n yfed dŵr!

15:17  Gwna i ddangos i ti, os gwnei di wrando. Gwna i ddweud beth dw i wedi'i weld –

15:18  pethau mae dynion doeth wedi'u dangos, pethau wedi'u dysgu gan eu tadau.

15:19  Cafodd y tir ei roi iddyn nhw, a doedd pobl estron ddim yn eu plith nhw.

15:20  Mae'r dyn drwg yn dioddef poen ar hyd ei fywyd; a'r gormeswr creulon drwy gydol ei holl flynyddoedd.

15:21  Mae'n clywed sŵn sy'n ei fygwth o hyd, a phan mae bywyd yn braf mae'r dinistrydd yn dod.

15:22  Does ganddo ddim gobaith dianc o'r tywyllwch; ac mae'n gwybod y bydd y cleddyf yn ei ladd.

15:23  Mae'n crwydro – bydd yn fwyd i fwlturiaid; ac mae'n gwybod fod y diwrnod tywyll yn dod.

15:24  Mae'n cael ei ddychryn gan ofid a'i lethu gan bryder, fel brenin ar fin mynd i ryfel;

15:25  am ei fod wedi codi ei ddwrn i fygwth Duw, a gwrthwynebu'r Duw sy'n rheoli popeth;

15:26  wedi'i herio ac ymosod arno â'i darian drwchus gref!

15:27  Er ei fod yn llond ei groen ac yn iach a'i lwynau'n gryfion,

15:28  mae'n byw mewn trefi fydd yn cael eu dinistrio, ac mewn tai lle bydd neb ar ôl; rhai fydd yn ddim mwy na pentwr o rwbel.

15:29  Fydd e ddim yn aros yn gyfoethog, a fydd yr hyn sydd ganddo ddim yn para; fydd ganddo ddim eiddo ar wasgar drwy'r wlad.

15:30  Fydd e ddim yn dianc o'r tywyllwch. Fel coeden a'r fflamau wedi llosgi ei brigau; bydd Duw yn anadlu arno, a bydd yn diflannu.

15:31  Dylai beidio trystio'r hyn sy'n ddiwerth, a'i dwyllo ei hun, fydd dim yn cael ei dalu'n ôl iddo.

15:32  Bydd yn gwywo o flaen ei amser, cyn i'w frigau gael cyfle i flaguro.

15:33  Bydd fel gwinwydden yn gollwng ei grawnwin; neu goeden olewydd yn bwrw ei blodau.

15:34  Mae cwmni pobl annuwiol fel coeden ddiffrwyth; ac mae tân yn llosgi pebyll y rhai sy'n derbyn breib.

15:35  Maen nhw'n beichiogi helynt, yn esgor ar bechod, a'r plentyn yn y groth ydy twyll.”

Chapter 16

16:1  Dyma Job yn ateb:

16:2  “Dw i wedi clywed hyn i gyd o'r blaen; dych chi i gyd yn gysurwyr gwael!

16:3  Oes dim diwedd i'r malu awyr yma? Beth sy'n dy gorddi di fod rhaid i ti gael y gair olaf?

16:4  Gallwn innau siarad â chi yr un fath petaech chi yn fy lle i. Gallwn i eich drysu chi â geiriau diddiwedd, ac ysgwyd fy mhen arnoch chi.

16:5  Ond eich calonogi chi fyddwn i'n wneud; eich cysuro chi, a lleddfu'r poen.

16:6  Ond alla i ddweud dim i leddfu fy mhoen fy hun; ac os ydw i'n cadw'n dawel dydy'r poen ddim llai.

16:7  Y ffaith ydy, mae Duw wedi fy mlino'n lân! Mae e wedi dinistrio fy nheulu.

16:8  Dw i'n crebachu yn ei law – dw i'n ddim ond croen ac esgyrn ac mae hynny'n tystio yn fy erbyn i.

16:9  Mae e'n ddig, ac wedi fy rhwygo'n ddarnau; ac mae'n ysgyrnygu ei ddannedd arna i. Mae'n rhythu fel gelyn,

16:10  ac mae pobl yn chwerthin ac yn gwneud sbort am fy mhen. Maen nhw'n rhoi slap sarhaus i mi, ac yn uno gyda'i gilydd yn fy erbyn.

16:11  Mae Duw wedi fy ngadael i'r annuwiol, ac wedi fy nhaflu i ddwylo dynion drwg.

16:12  Roedd bywyd yn ddibryder, ond chwalodd y cwbl; gafaelodd yn fy ngwar a'm malu'n ddarnau mân. Mae wedi fy newis fel targed,

16:13  ac mae ei saethwyr o'm cwmpas. Mae wedi trywanu fy mherfedd yn ddidrugaredd, ac mae fy ngwaed wedi'i dywallt ar lawr.

16:14  Dw i fel wal mae'n torri drwyddi dro ar ôl tro, ac mae e'n rhuthro yn fy erbyn fel rhyfelwr.

16:15  Mae sachliain yn sownd i'm croen; a chladdwyd pob nerth oedd gen i yn y llwch.

16:16  Ar ôl wylo'n chwerw mae fy wyneb yn goch, ac mae cysgodion tywyll dan fy llygaid.

16:17  Ond dw i ddim wedi gwneud niwed i neb, ac mae fy ngweddïau'n ddidwyll.

16:18  Ddaear, paid gorchuddio fy ngwaed! Paid gadael i'm protest fynd o'r golwg!

16:19  Hyd yn oed nawr, mae gen i dyst yn y nefoedd; mae Un all sefyll gyda mi yn yr uchelder!

16:20  Ond mae fy ffrindiau'n fy nirmygu, tra dw i'n wylo dagrau o flaen Duw.

16:21  O na fyddai e'n dadlau achos creadur meidrol, fel rhywun yn amddiffyn ei ffrind.

16:22  Does gen i ddim llawer o flynyddoedd i fynd cyn y bydda i'n cerdded y llwybr di-droi'n-ôl.

Chapter 17

17:1  Dw i wedi torri fy nghalon, mae fy nyddiau'n diffodd; dim ond y bedd sydd o'm blaen.

17:2  Mae pawb o'm cwmpas yn gwawdio, mae fy llygaid yn gorfod diodde'u pryfocio.

17:3  Cynnig dy hun yn fechnïydd drosto i! Pwy arall sy'n fodlon gwarantu ar fy rhan?

17:4  Ti wedi dallu'r rhain; dŷn nhw ddim yn deall, felly fyddan nhw ddim yn llwyddo.

17:5  Maen nhw fel dyn yn cynnig gwledd i'w ffrindiau tra mae ei blant ei hun yn llwgu.

17:6  Dw i wedi cael fy ngwneud yn destun sbort i'r bobl; maen nhw'n poeri yn fy wyneb.

17:7  Mae fy llygaid yn pylu oherwydd y gofid, a'm corff i gyd yn ddim ond cysgod.

17:8  Mae pobl dda yn methu credu'r peth, a'r un heb fai yn cael ei gythruddo gan yr annuwiol.

17:9  Mae'r rhai cyfiawn yn cadw eu hunain yn bur, a'r rhai glân eu dwylo yn mynd o nerth i nerth.

17:10  Felly dewch yn eich blaen i ymosod arna i eto! Does dim dyn doeth i'w gael yn eich plith chi!

17:11  Mae fy mywyd ar ben, a'm cynlluniau wedi'u chwalu – pethau oeddwn i wir eisiau eu gwneud.

17:12  Mae'r ffrindiau yma'n dweud fod nos yn ddydd! ‘Mae'n olau!’ medden nhw, a hithau'n hollol dywyll!

17:13  Dw i'n edrych ymlaen at gartrefu yn y bedd, a gwneud fy ngwely yn y tywyllwch;

17:14  Dw i'n dweud wrth y bedd, ‘Fy nhad i wyt ti,’ ac wrth y cynrhon, ‘Fy mam!’, ‘Fy chwaer!’ –

17:15  Felly, ble mae fy ngobaith i? Oes rhywun yn gweld unrhyw obaith i mi?

17:16  Fydd gobaith yn mynd gyda mi drwy giatiau marwolaeth? Fyddwn ni'n mynd i lawr gyda'n gilydd i'r pridd?”

Chapter 18

18:1  A dyma Bildad o Shwach yn ymateb:

18:2  “Pryd wyt ti'n mynd i stopio siarad fel yma? Meddylia am funud, i ni gael cyfle i drafod.

18:3  Pam wyt ti'n ein trin ni fel anifeiliaid direswm, ac yn ein hystyried ni'n dwp?

18:4  Cei rwygo dy hun yn ddarnau yn dy wylltineb, ond a fydd trefn pethau yn cael ei newid er dy fwyn di? Fydd y creigiau yn cael eu symud o'u lle?

18:5  Na, mae golau'r rhai drwg yn cael ei ddiffodd; fydd ei fflam e ddim yn ailgynnau.

18:6  Mae'r golau yn ei babell yn gwanhau, a'r lamp uwch ei ben yn diffodd.

18:7  Bydd ei gamau hyderus yn troi'n betrus, a'i gynlluniau ei hun yn ei faglu.

18:8  Mae'n cerdded yn syth i'r rhwyd, ac yn camu ar y fagl.

18:9  Mae ei droed yn cael ei dal mewn trap, a'r fagl yn tynhau amdani.

18:10  Mae rhaff wedi'i chuddio ar y ddaear i'w ddal; mae magl ar ei lwybr.

18:11  Mae'n cael ei ddychryn o bob cyfeiriad, ac mae ofnau'n ei ddilyn i bobman.

18:12  Mae trychineb yn ysu amdano, a dinistr yn disgwyl iddo lithro.

18:13  Mae ei groen yn cael ei fwyta gan afiechyd, a'i gorff yn dioddef y farwolaeth fwya erchyll.

18:14  Mae'n cael ei lusgo allan o'i babell ddiogel, a'i alw i ymddangos o flaen brenin braw.

18:15  Mae tân yn byw yn ei babell, a brwmstan yn cael ei chwalu dros ei gartref.

18:16  Mae ei wreiddiau yn crino oddi tano, a'i ganghennau'n gwywo uwch ei ben.

18:17  Mae pawb drwy'r wlad wedi anghofio amdano; does dim sôn am ei enw yn unman.

18:18  Mae'n cael ei wthio o'r golau i'r tywyllwch, a'i yrru i ffwrdd o'r byd.

18:19  Heb blant na pherthnasau i'w enw, a neb ar ôl lle roedd yn byw.

18:20  Bydd pobl y gorllewin yn synnu at ei dynged, a phobl y dwyrain wedi dychryn yn lân.

18:21  Ond dyna beth sy'n digwydd i'r rhai drwg; felly mae hi ar bobl sydd ddim yn nabod Duw.”

Chapter 19

19:1  Dyma Job yn ateb:

19:2  “Am faint mwy dych chi'n mynd i'm poenydio, a'm dryllio gyda'ch areithio?

19:3  Dych chi'n fy nwrdio i dro ar ôl tro, ac yn ymosod arna i'n gwbl haerllug.

19:4  A hyd yn oed petai'n wir fy mod ar fai, dim ond fi fyddai'n dioddef wedyn!

19:5  Ond mae'n rhaid i chi ddangos eich bod chi'n well na fi, a defnyddio'r hyn dw i'n ddiodde i brofi eich pwynt!

19:6  Dylech weld fod Duw wedi gwneud cam â mi; mae wedi f'amgylchynu ac yn gwarchae yn fy erbyn.

19:7  Dw i'n gweiddi, ‘Trais!’ ond does neb yn ateb; gweiddi am help, ond does dim tegwch.

19:8  Mae Duw wedi blocio fy ffordd; alla i ddim dianc! Mae wedi gwneud fy llwybr yn dywyll.

19:9  Mae wedi dwyn fy urddas oddi arna i, a thynnu'r goron oddi ar fy mhen.

19:10  Mae wedi fy mwrw i lawr yn llwyr – mae hi ar ben arna i! Mae fy ngobaith wedi mynd, fel coeden wedi'i diwreiddio.

19:11  Mae e wedi gwylltio'n lân gyda mi, ac yn fy nhrin fel un o'i elynion.

19:12  Mae ei fyddin yn ymosod gyda'i gilydd, wedi codi rampiau i warchae yn fy erbyn a gwersylla o gwmpas fy mhabell.

19:13  Mae wedi gwneud i'm perthnasau gadw draw; dydy'r bobl sy'n fy nabod i ddim eisiau gwybod.

19:14  Mae fy nghymdogion wedi troi cefn arna i, a'm ffrindiau gorau wedi anghofio amdana i.

19:15  Mae fy morynion yn fy nhrin i fel dieithryn – fel petawn i'n rhywun o wlad arall.

19:16  Dw i'n galw fy ngwas, ond dydy e ddim yn ateb, er fy mod yn crefu arno i ddod.

19:17  Mae fy anadl yn atgas i'm gwraig, a dw i'n drewi'n ffiaidd i'm teulu.

19:18  Mae hyd yn oed plant bach yn gwneud sbort am fy mhen; pan dw i'n codi, maen nhw'n gwawdio.

19:19  Mae fy ffrindiau agosaf yn fy ffieiddio; a'r rhai dw i'n eu caru wedi troi yn fy erbyn.

19:20  Dw i'n ddim byd ond croen ac esgyrn a dw i'n dal yma o drwch blewyn!

19:21  Byddwch yn garedig ata i! Chi ydy fy ffrindiau! Mae Duw wedi fy nharo i!

19:22  Pam mae'n rhaid i chi hefyd fy erlid, fel Duw? Oes yna ddim diwedd ar eich ymosodiadau?

19:23  O na fyddai fy ngeiriau yn cael eu hysgrifennu i lawr, a'u cofnodi'n glir mewn sgrôl;

19:24  eu naddu ar graig gyda chŷn haearn, a'u llenwi â phlwm i gael eu gweld am byth!

19:25  Ond dw i'n gwybod fod fy Amddiffynnwr yn fyw, ac yn y diwedd y bydd yn sefyll ar y ddaear i dystio ar fy rhan,

19:26  hyd yn oed ar ôl i'm croen i gael ei ddifa. Ond cael gweld Duw tra dw i'n dal yn fyw – dyna dw i eisiau,

19:27  ei weld drosof fy hun; i'm llygaid i ei weld, nid rhywun arall: dw i'n hiraethu am hynny fwy na dim.

19:28  Wrth ofyn, ‘Sut allwn ni ei erlid e?’ ac wrth ddweud, ‘Arno fe'i hun mae'r bai!’

19:29  dylech chi ofni cael eich cosbi eich hunain – mae eich dicter chi'n haeddu ei gosbi â'r cleddyf! Cofiwch fod yna farn i ddod!”

Chapter 20

20:1  Yna dyma Soffar o Naamâ yn ymateb:

20:2  “Dw i ddim yn hapus o gwbl! Dw i'n teimlo fod rhaid i mi ateb.

20:3  Dw i wedi gwrando arnat ti'n ceryddu a sarhau, ac mae pob rheswm yn fy nghymell i ateb:

20:4  Wyt ti ddim yn sylweddoli? Ers cyn cof, pan gafodd pobl eu gosod ar y ddaear gyntaf –

20:5  dydy pobl ddrwg ddim yn cael dathlu'n hir. Fydd yr annuwiol ddim ond yn hapus dros dro.

20:6  Er i'w falchder dyfu'n dal, nes i'w ben gyffwrdd y cymylau,

20:7  bydd yn pydru fel ei garthion, ac yn diflannu am byth! Bydd y rhai oedd yn ei nabod yn gofyn, ‘Ble'r aeth e?’

20:8  Bydd wedi hedfan i ffwrdd fel breuddwyd wedi'i hanghofio; fel gweledigaeth ddaeth yn y nos ac yna diflannu.

20:9  Fydd y bobl oedd yn sylwi arno ddim yn ei weld eto; fydd e ddim yno, lle roedd yn amlwg o'r blaen.

20:10  Bydd rhaid i'w feibion dalu'n ôl i'r tlodion; bydd ei blant yn gollwng gafael ar ei gyfoeth.

20:11  Yn ifanc, a'i esgyrn yn llawn egni, bydd yn gorwedd yn y llwch heb ddim.

20:12  Er bod drygioni'n blasu'n felys iddo, a'i fod yn ei gadw o'r golwg dan ei dafod,

20:13  i gadw'r blas yn ei geg, a cheisio ei rwystro rhag darfod;

20:14  bydd yn suro yn ei stumog, ac fel gwenwyn gwiber yn ei fol.

20:15  Bydd yn chwydu'r holl gyfoeth a lyncodd; bydd Duw yn gwneud iddo gyfogi.

20:16  Roedd wedi sugno gwenwyn y wiber; ac mae neidr arall yn ei frathu a'i ladd.

20:17  Fydd e ddim yn cael mwynhau'r nentydd, yr afonydd a'r ffrydiau diddiwedd o fêl a chaws colfran.

20:18  Fydd e ddim yn gallu cadw'r holl elw a lyncodd; fydd e ddim yn cael mwynhau ffrwyth ei fasnachu.

20:19  Pam? Am ei fod wedi sathru'r tlodion a'u gadael i ddioddef, ac wedi dwyn tai wnaeth e ddim eu hadeiladu.

20:20  Ond dydy e byth yn cael ei fodloni, a dydy ei chwant am fwy byth yn ei adael.

20:21  Does dim byd ar ôl iddo ei lowcio, felly fydd ei lwyddiant ddim yn gallu para.

20:22  Pan fydd ar ben ei ddigon, mae argyfwng yn dod, a phob math o helyntion yn dod ar ei draws.

20:23  Tra mae'n stwffio'i fol bydd Duw yn anfon tân ei ddigofaint yn ei erbyn, ac yn tywallt ei saethau i lawr arno.

20:24  Wrth iddo ddianc rhag yr arfau haearn bydd saeth bres yn ei drywanu.

20:25  Wrth geisio ei thynnu allan o'i gefn, a blaen y saeth o'i iau, mae dychryn yn dod drosto.

20:26  Mae tywyllwch dudew yn disgwyl am ei drysorau, a bydd tân heb ei gynnau gan berson dynol yn ei losgi'n ulw, ac yn difa popeth sydd ar ôl yn ei babell.

20:27  Bydd y nefoedd yn dod â'i ddrygioni i'r golwg; bydd y ddaear yn codi i'w gyhuddo.

20:28  Bydd ei gartref yn cael ei ysgubo i ffwrdd gan lifogydd, gan y llifeiriant ar ddydd digofaint Duw.

20:29  Dyma dynged pobl ddrwg; dyma'r etifeddiaeth fydd Duw yn ei rhoi iddyn nhw.”

Chapter 21

21:1  Dyma Job yn ateb:

21:2  “Gwrandwch yn ofalus ar beth dw i'n ddweud; rhowch cyn lleied â hynny o gysur i mi!

21:3  Rhowch gyfle i mi, ac ar ôl i mi gael dweud fy mhwt cewch wneud sbort.

21:4  Ai cwyn yn erbyn person meidrol sydd gen i? Felly pam ga i ddim bod ychydig yn flin?

21:5  Edrychwch arna i. Bydd hyn yn eich dychryn chi. Rhowch eich llaw dros eich ceg.

21:6  Dw i'n arswydo wrth feddwl am y peth! Mae fy nghorff yn crynu drwyddo.

21:7  Pam mae'r rhai drwg yn cael dal i fyw a heneiddio a mynd yn fwy a mwy pwerus?

21:8  Mae eu plant yn cael bywyd da gyda nhw, ac maen nhw'n byw i weld plant eu plant.

21:9  Mae eu cartrefi'n saff, does dim rhaid ofni, a dŷn nhw ddim yn profi gwialen Duw'n eu cosbi.

21:10  Mae eu teirw'n bridio heb fethu, a'u gwartheg yn cael lloi heb golli'r un.

21:11  Mae eu plant bach yn cael rhedeg yn rhydd, ac yn prancio o gwmpas yn hapus fel ŵyn,

21:12  yn canu'n llon gyda'r tambwrîn a'r delyn, a mwynhau gwrando ar alaw'r ffliwt.

21:13  Maen nhw'n cael byw yn braf am flynyddoedd, ac yna marw'n dawel a mynd i'r bedd mewn heddwch.

21:14  Eu hagwedd at Dduw ydy, ‘Gad lonydd i ni, does gynnon ni ddim eisiau gwybod am dy ffyrdd di!

21:15  Pwy ydy'r Un sy'n rheoli popeth? Pam ddylen ni ei wasanaethu? Beth ydy'r pwynt i ni weddïo arno?’

21:16  Ond dŷn nhw ddim yn llwyddo yn eu nerth eu hunain. Dydy ffordd y rhai drwg o feddwl yn gwneud dim sens i mi!

21:17  Pa mor aml mae lamp pobl ddrwg yn cael ei diffodd yn annisgwyl? Pa mor aml mae trychineb yn dod ar eu traws? Pa mor aml mae Duw'n gwneud iddyn nhw ddiodde am ei fod yn ddig?

21:18  Pa mor aml maen nhw'n cael eu chwythu i ffwrdd fel gwellt, neu fel us yn cael ei gipio ymaith gan y gwynt?

21:19  Ydy Duw yn cosbi plant yr annuwiol yn eu lle? Dylai gosbi'r annuwiol eu hunain – iddyn nhw ddysgu eu gwers!

21:20  Gad iddyn nhw brofi dinistr eu hunain, ac yfed o ddigofaint yr Un sy'n rheoli popeth!

21:21  Dŷn nhw'n poeni dim beth fydd yn digwydd i'w teuluoedd pan fydd eu dyddiau eu hunain wedi dod i ben!

21:22  All rhywun ddysgu gwers i Dduw? Onid fe sy'n barnu'r angylion yn y nefoedd uchod?

21:23  Mae un dyn yn marw pan mae'n iach ac yn ffit, yn braf ei fyd ac yn ofni dim;

21:24  yn edrych yn dda, a'i esgyrn yn gryfion.

21:25  Mae un arall yn marw yn ddyn chwerw, heb wybod beth ydy bod yn hapus.

21:26  Ond mae'r ddau fel ei gilydd yn gorwedd yn y pridd a chynrhon drostyn nhw i gyd.

21:27  O ydw, dw i'n gwybod beth sydd ar eich meddyliau chi, a'r drwg dych chi'n bwriadu ei wneud i mi.

21:28  Dych chi'n gofyn, ‘Ble mae tŷ'r gŵr bonheddig? Ble mae cartrefi'r bobl ddrwg wedi mynd?’

21:29  Ydych chi ddim wedi gofyn i'r rhai sy'n teithio? Allwch chi ddim gwrthod eu tystiolaeth nhw:

21:30  fod pobl ddrwg yn cael eu harbed pan mae trychineb yn dod, ac yn dianc ar y dydd pan mae Duw'n ddig?

21:31  Does neb yn ceryddu dyn felly am ei ffyrdd; neb yn talu nôl iddo am beth mae wedi'i wneud.

21:32  Pan mae'n cael ei gario i'r fynwent, mae rhywrai'n gwylio dros ei fedd.

21:33  Mae gorwedd dan bridd y dyffryn yn felys iddo, a phawb yn ei ddilyn mewn prosesiwn; ac aeth tyrfa fawr yno o'i flaen.

21:34  Felly, sut allwch chi fy nghysuro i gyda'ch nonsens? Dydy'ch atebion chi yn ddim byd ond twyll!”

Chapter 22

22:1  A dyma Eliffas o Teman yn ymateb:

22:2  “All person dynol fod o unrhyw help i Dduw? Ydy dyn doeth o unrhyw fudd iddo?

22:3  Ydy'r Un sy'n rheoli popeth ar ei ennill os wyt ti'n ddieuog? Oes mantais iddo dy fod ti'n byw yn iawn?

22:4  Ydy e'n dy alw i gyfri am dy fod wedi byw'n dduwiol? Ai dyna pam mae e'n dy farnu di?

22:5  Na, mae'n rhaid dy fod wedi gwneud drwg, ac wedi pechu'n ddiddiwedd,

22:6  wedi cymryd gwystl oddi ar bobl heb achos, a'u gadael nhw yn noeth, heb ddillad.

22:7  Wnest ti ddim rhoi dŵr i'r sychedig ei yfed, na bara i'w fwyta i bobl oedd yn newynu.

22:8  Roeddet ti'n ddyn pwerus, yn berchen tir ac yn byw arno, ac mor freintiedig;

22:9  ond yn troi gweddwon i ffwrdd heb ddim, ac yn dwyn eu hawliau oddi ar blant amddifad.

22:10  Dyna pam wyt ti wedi dy ddal yn y picil yma, ac yn sydyn yn cael dy hun mewn panig.

22:11  Mae hi mor dywyll arnat ti, alli di weld dim, ac mae'r llifogydd ar fin dy foddi di!

22:12  Ydy Duw ddim yn y nefoedd uchod? Edrych ar y sêr pellaf, sy mor uchel!

22:13  Ond rwyt ti'n dweud, ‘Beth mae Duw'n ei wybod? Ydy e'n gallu barnu drwy'r cymylau duon?

22:14  Dydy e ddim yn gweld, am fod cymylau yn ei guddio wrth iddo gerdded o gwmpas yn entrychion y nefoedd!’

22:15  Wyt ti am ddilyn yr un hen ffordd dywyll mae pobl annuwiol wedi'i cherdded?

22:16  Cawson nhw eu cipio i ffwrdd o flaen eu hamser, pan lifodd y dilyw dros eu sylfeini.

22:17  Roedden nhw'n dweud wrth Dduw, ‘Gad lonydd i ni!’ a ‘Beth mae'r Un sy'n rheoli popeth yn gallu ei wneud i ni?’

22:18  Ac eto Duw oedd yn llenwi eu tai â phethau da! Dydy ffordd pobl ddrwg o feddwl yn gwneud dim sens i mi!

22:19  Mae'r rhai cyfiawn yn gweld eu dinistr, ac yn llawen; mae'r diniwed yn eu gwawdio nhw.

22:20  ‘Mae'r rhai cas wedi'u dinistrio, a'u cyfoeth wedi'i losgi gan dân.’

22:21  Ildia dy hun i Dduw, i ti brofi ei heddwch, wedyn bydd pethau da yn digwydd i ti.

22:22  Plîs! Derbyn beth mae e'n ceisio'i ddysgu i ti, a thrysora ei neges yn dy galon.

22:23  Os gwnei di droi nôl at yr Un sy'n rheoli popeth, cei dy adfer. Os gwnei di stopio ymddwyn yn anghyfiawn.

22:24  Os gwnei di drin dy aur fel petai'n ddim ond pridd, aur pur Offir yn ddim gwell na cherrig mewn nant,

22:25  yna yr Un sy'n rheoli popeth fydd dy aur di, fe fydd fel arian gwerthfawr.

22:26  Bydd yr Un sy'n rheoli popeth yn dy wefreiddio, a byddi'n gallu edrych eto ar Dduw.

22:27  Byddi'n gweddïo arno, a bydd e'n gwrando arnat ti, a byddi'n cadw dy addewidion iddo.

22:28  Pan fyddi'n penderfynu gwneud rhywbeth, byddi'n llwyddo, a bydd golau'n disgleirio ar dy ffyrdd.

22:29  Pan fydd pobl mewn trafferthion, byddi'n galw ‘Helpa nhw!’ a bydd Duw yn achub y digalon.

22:30  Bydd hyd yn oed yn achub yr euog; bydd yn dianc am fod dy ddwylo di'n lân.”

Chapter 23

23:1  Dyma Job yn ateb:

23:2  “Dw i am gwyno yn ei erbyn eto heddiw; mae e'n dal i'm cosbi er fy mod i'n griddfan.

23:3  O na fyddwn i'n gwybod ble i ddod o hyd iddo, a sut i gyrraedd ei orsedd, lle mae'n barnu!

23:4  Byddwn yn gosod fy achos ger ei fron ac yn cyflwyno llond ceg o ddadleuon iddo.

23:5  Byddwn i'n gweld wedyn sut byddai'n fy ateb i a dechrau deall beth mae'n ddweud wrtho i.

23:6  Fyddai e'n fy sathru drwy ddadlau yn fy erbyn? Na, byddai'n rhoi gwrandawiad teg i mi.

23:7  Yno gall dyn gonest gyflwyno ei achos o'i flaen. Byddai fy marnwr yn fy nghael yn ddieuog am byth!

23:8  Dw i'n edrych i'r dwyrain, a dydy e ddim yno; i'r gorllewin, ond dw i'n dal ddim yn ei weld.

23:9  Edrych i'r gogledd, a methu dod o hyd iddo; i'r de, ond does dim sôn amdano.

23:10  Ond mae e'n gwybod popeth amdana i; wedi iddo fy mhrofi, bydda i'n dod allan fel aur pur.

23:11  Dw i wedi'i ddilyn yn ffyddlon, ac wedi cadw ei ffyrdd heb wyro.

23:12  Dw i ddim wedi tynnu'n groes i'w orchmynion; a dw i wedi trysori ei eiriau'n fwy na dim byd.

23:13  Fe ydy'r unig Un; pwy all newid ei feddwl? Mae'n gwneud beth bynnag mae e eisiau.

23:14  Bydd yn cyflawni ei gynllun ar fy nghyfer i, fel llawer o gynlluniau eraill sydd ganddo.

23:15  Dyna pam dw i wedi dychryn o'i flaen; mae meddwl am y peth yn codi ofn arna i.

23:16  Mae Duw wedi gwneud i mi anobeithio; mae'r Un sy'n rheoli popeth yn codi arswyd arna i!

23:17  Ond er gwaetha'r tywyllwch, dw i ddim wedi tewi – y tywyllwch dudew ddaeth drosto i.

Chapter 24

24:1  Pam nad ydy'r Un sy'n rheoli popeth yn cadw dyddiau barn? Pam nad ydy'r rhai sy'n ei nabod yn cael gweld hynny?

24:2  Mae pobl ddrwg yn dwyn tir drwy symud ffiniau, ac yn cymryd praidd pobl eraill i'w bugeilio.

24:3  Maen nhw'n dwyn asynnod yr amddifad, ac yn cadw ych y weddw sydd mewn dyled.

24:4  Maen nhw'n gwthio'r anghenus o'r ffordd, ac mae pobl dlawd yn gorfod mynd i guddio.

24:5  Fel asynnod gwyllt yn yr anialwch, mae'r tlodion yn mynd allan i weithio, ac yn chwilio am fwyd ar dir diffaith – bwyd iddyn nhw a'u plant.

24:6  Maen nhw'n casglu cnwd ebran o gaeau pobl eraill, a lloffa grawnwin o winllannoedd pobl ddrwg.

24:7  Maen nhw'n treulio'r nos yn noeth a heb ddillad, heb orchudd i'w hamddiffyn rhag yr oerni.

24:8  Maen nhw'n wlyb domen yn y glaw trwm, ac yn swatio gyda'i gilydd dan loches y graig.

24:9  Mae plentyn y weddw'n cael ei gipio o'r fron, a babanod y tlawd yn cael eu cymryd am ddyled.

24:10  Maen nhw'n crwydro o gwmpas yn noeth, heb ddillad, ac yn llwgu wrth gario ysgubau pobl eraill.

24:11  Maen nhw'n gwasgu'r olewydd rhwng y meini, ac yn sathru'r grawnwin i'r cafnau, ond yn sychedig.

24:12  Mae pobl yn griddfan marw yn y ddinas; a dynion wedi'u hanafu yn gweiddi am help; ond dydy Duw'n cyhuddo neb am wneud y drwg.

24:13  Mae rhai pobl yn gwrthod y golau; dŷn nhw ddim yn gwybod am ei ffyrdd nac yn aros ar ei lwybrau.

24:14  Mae'r llofrudd yn codi cyn iddi wawrio i ladd y tlawd a'r anghenus; mae e fel y lleidr yn y nos.

24:15  Mae'r un sy'n godinebu yn disgwyl iddi dywyllu; mae'n gwisgo mwgwd ar ei wyneb, gan feddwl, ‘Fydd neb yn fy nabod i.’

24:16  Mae lladron yn torri i mewn i dai pobl yn y nos, ond yn cuddio o'r golwg drwy'r dydd – dŷn nhw ddim eisiau gwybod am y golau.

24:17  Maen nhw i gyd yn gweld y bore fel tywyllwch; dyna pryd mae ofn yn gafael ynddyn nhw.

24:18  Mae rhywun felly fel ewyn ar wyneb y dŵr. Boed i'w dir e gael ei felltithio; boed i neb alw heibio i'w winllannoedd!

24:19  Fel sychder a gwres yn gwneud i ddŵr eira ddiflannu, mae'r bedd yn cipio'r rhai sydd wedi pechu.

24:20  Mae'r groth yn ei anghofio, a'r cynrhon yn gwledda arno; a fydd neb yn ei gofio eto; bydd y drwg yn cael ei dorri i lawr fel coeden.

24:21  Maen nhw'n manteisio ar wraig ddi-blant, ac yn cam-drin y weddw.

24:22  Ond mae Duw'n gallu cael gwared â'r rhai pwerus, pan mae e'n codi, all neb fod yn siŵr y caiff fyw.

24:23  Mae'n gadael iddyn nhw gredu eu bod yn saff, ond yn cadw golwg ar beth maen nhw'n ei wneud.

24:24  Maen nhw'n bwysig am ychydig, ond yna'n diflannu; maen nhw'n syrthio ac yn crino fel glaswellt, ac yn gwywo fel pen y dywysen.

24:25  Os nad ydy hyn yn wir, pwy sydd am wrthbrofi'r peth a dangos mod i'n siarad nonsens?”

Chapter 25

25:1  A dyma Bildad o Shwach yn ymateb:

25:2  “Mae gan Dduw awdurdod a gallu dychrynllyd, ac mae'n sefydlu heddwch yn y nefoedd uchod.

25:3  A ellir cyfrif ei fyddinoedd? Ydy ei olau e ddim yn disgleirio ar bawb?

25:4  Sut all person dynol fod yn iawn gyda Duw? Sut all un sydd wedi'i eni o wraig fod yn lân?

25:5  Os nad ydy'r lleuad yn ddisglair, na'r sêr yn lân yn ei olwg,

25:6  pa obaith sydd i berson dynol, sydd fel pryfyn, creadur meidrol, sy'n ddim ond pryf genwair?”

Chapter 26

26:1  A dyma Job yn ateb:

26:2  “O, ti'n gymaint o help i'r gwan! Ti wedi cynnal braich yr un sydd heb nerth!

26:3  Mae dy gyngor mor werthfawr i rywun sydd mor ddwl! Ti wedi bod mor hael yn rhannu dy ddoethineb!

26:4  Pwy wnaeth ddysgu hyn i gyd i ti? Pwy sy'n dy ysbrydoli i siarad fel yma?

26:5  Mae'r meirw yn crynu o flaen Duw – pawb sy'n byw yn y byd dan y dŵr.

26:6  Mae Annwn yn noeth o'i flaen, ac Abadon heb orchudd i'w guddio.

26:7  Duw sy'n lledu'r sêr dros yr anhrefn, ac yn hongian y ddaear uwch y gwagle.

26:8  Mae'n rhwymo'r dŵr yn ei gymylau trwchus, ond does yr un yn byrstio dan y pwysau.

26:9  Mae'n cuddio wyneb y lleuad llawn drwy ledu ei gymylau drosto.

26:10  Mae'n marcio'r gorwel ar wyneb y moroedd, fel terfyn rhwng y golau a'r tywyllwch.

26:11  Mae colofnau'r nefoedd yn crynu, wedi'u dychryn gan ei gerydd.

26:12  Mae'n gallu tawelu'r môr; trawodd fwystfil y môr i lawr drwy ei ddoethineb.

26:13  Mae ei wynt yn clirio'r awyr; trywanodd y sarff wibiog â'i law.

26:14  A dydy hyn prin yn cyffwrdd ei allu! Mae fel rhyw sibrydiad bach tawel. Pwy all ddychmygu holl rym ei nerth?”

Chapter 27

27:1  Yna dyma Job yn mynd yn ei flaen i ddweud:

27:2  “Mor sicr â'i fod yn fyw, dydy Duw ddim wedi bod yn deg! Mae'r Un sy'n rheoli popeth wedi gwneud fy enaid yn chwerw!

27:3  Tra mae bywyd yn dal ynof i, ac anadl Duw yn fy ffroenau,

27:4  wna i byth ddweud gair o gelwydd, na siarad yn dwyllodrus.

27:5  Wna i byth gytuno mai chi sy'n iawn! Bydda i'n onest hyd fy medd –

27:6  Dw i'n dal i fynnu mai fi sy'n iawn; mae fy nghydwybod i'n glir!

27:7  Boed i'm gelyn gael ei drin fel un drwg; yr un sy'n ymosod arna i, fel yr anghyfiawn.

27:8  Pa obaith sydd i'r annuwiol pan mae'n marw, a Duw yn dwyn ei fywyd oddi arno?

27:9  Fydd Duw yn gwrando arno'n gweiddi pan fydd mewn trafferthion?

27:10  Fydd e'n ymgolli yn yr Un sy'n rheoli popeth? Fydd e'n galw ar Dduw yn ddi-baid?

27:11  Dysgaf i i chi am nerth Duw, heb guddio dim o fwriad yr Un sy'n rheoli popeth.

27:12  Dych chi wedi gweld y peth eich hunain, felly pam dych chi'n dal i siarad y fath nonsens?

27:13  Dyma mae pobl ddrwg yn ei gael gan Dduw, a'r gormeswr yn ei dderbyn gan yr Un sy'n rheoli popeth:

27:14  Er iddo gael llawer o blant – cânt eu taro â'r cleddyf; fydd gan ei deulu ddim digon o fwyd.

27:15  Bydd y rhai sy'n goroesi yn marw o'r pla, a fydd dim amser i'r gweddwon alaru.

27:16  Er casglu pentwr o arian fel pridd, a thomen o ddillad fel baw –

27:17  gall gasglu'r cwbl, ond y cyfiawn fydd yn eu gwisgo, a'r diniwed fydd yn rhannu'r arian.

27:18  Mae'r tŷ mae'n ei godi yn frau fel cocŵn gwyfyn, neu'r lloches dros dro mae'r gwyliwr yn ei chreu.

27:19  Mae'n mynd i'w wely yn gyfoethog, ond am y tro olaf; pan fydd yn agor ei lygaid bydd y cwbl wedi mynd.

27:20  Mae dychryn yn dod drosto fel ffrydlif, a'r storm yn ei gipio yn y nos.

27:21  Mae gwynt y dwyrain yn ei godi a'i gymryd, a'i ysgubo i ffwrdd o'i le;

27:22  mae'n ei daro'n ddidrugaredd wrth iddo drio'i orau i ddianc o'i afael;

27:23  mae'n curo'i ddwylo'n wawdlyd, a chwibanu wrth ei yrru o'i le.

Chapter 28

28:1  Mae cloddfa i arian, a lle i aur gael ei buro.

28:2  Mae haearn yn cael ei dynnu o'r ddaear, a chopr yn cael ei doddi o'r garreg.

28:3  Mae dynion yn mynd â golau i'r tywyllwch, ac yn chwilio ym mhob cilfach am y mwynau sydd yn y tywyllwch dudew.

28:4  Maen nhw'n agor siafft ymhell oddi wrth bawb, mewn lleoedd nad oes neb wedi cerdded, ac yn siglo wrth hongian ymhell o olwg pobl.

28:5  Ar y ddaear mae bwyd yn tyfu, ond islaw mae tân yn ei thoddi.

28:6  Mae saffir i'w gael yn y cerrig, ac aur yn ei llwch hefyd.

28:7  All aderyn rheibus ddim mynd ato; all llygad barcud ddim gweld y llwybr yno.

28:8  Fu anifeiliaid rheibus ddim yn troedio yno; does dim llew wedi pasio heibio.

28:9  Mae chwarelwyr yn taro'r graig galed, ac yn symud sylfeini'r mynyddoedd.

28:10  Maen nhw'n agor siafftiau yn y creigiau, ac yn edrych am bethau gwerthfawr.

28:11  Maen nhw'n archwilio ble mae afonydd yn tarddu a dod â'r hyn oedd o'r golwg i'r golau.

28:12  Ond ble mae dod o hyd i ddoethineb? Ble mae deall i'w gael?

28:13  Does neb yn gwybod ble mae; dydy e ddim i'w gael ar dir y byw.

28:14  Mae'r dyfnder yn dweud, ‘Dydy e ddim yma,’ a'r môr yn dweud, ‘Dydy e ddim gen i.’

28:15  Does dim modd ei brynu gyda bar o aur, na thalu amdano drwy bwyso arian.

28:16  Ellir ddim ei brynu gydag aur Offir, nac onics gwerthfawr, na saffir chwaith.

28:17  Dydy aur na grisial ddim cystal, ac ni ellir ffeirio llestri o aur pur amdano.

28:18  Dydy cwrel a grisial ddim gwerth sôn amdanyn nhw; mae pris doethineb yn uwch na pherlau.

28:19  Dydy topas Affrica yn werth dim o'i gymharu, a dydy aur pur ddim yn ddigon i'w brynu.

28:20  O ble mae doethineb yn dod? Ym mhle mae deall i'w gael?

28:21  Mae wedi'i guddio oddi wrth bopeth byw, hyd yn oed yr adar yn yr awyr.

28:22  Mae Abadon a Marwolaeth yn dweud, ‘Dŷn ni ond wedi clywed rhyw si amdano.’

28:23  Dim ond Duw sy'n gwybod sut i'w gyrraedd; mae e'n gwybod o ble mae'n dod.

28:24  Mae e'n gweld i bedwar ban byd; mae'n gweld popeth sydd dan yr haul.

28:25  Pan benderfynodd pa mor gryf ydy'r gwynt, a mesur maint y dyfroedd;

28:26  pan osododd reolau i'r glaw a llwybr i'r mellt a'r taranau,

28:27  gwelodd ddoethineb, a mesur ei werth; ei sefydlu a'i archwilio'n ofalus.

28:28  A dwedodd wrth y ddynoliaeth: ‘Parchu'r ARGLWYDD – dyna sy'n ddoeth; peth call ydy troi cefn ar ddrygioni.’”

Chapter 29

29:1  Yna aeth Job yn ei flaen i ddweud:

29:2  “O na fyddai pethau fel roedden nhw o'r blaen, pan oedd Duw yn gofalu amdana i.

29:3  Roedd golau ei lamp uwch fy mhen, ac rôn i'n cerdded drwy'r tywyllwch yn ei olau e.

29:4  Roedd popeth yn mynd yn iawn, ac roedd Duw fel ffrind agos i'r teulu.

29:5  Roedd yr Un sy'n rheoli popeth gyda mi bryd hynny, a'm plant i gyd o'm cwmpas i.

29:6  Rôn i'n byw yn fras – ar ben fy nigon, roedd ffrydiau o olew yn llifo rhwng y meini.

29:7  Rôn i'n cerdded drwy giât y ddinas, ac yn eistedd ar y cyngor yn y sgwâr.

29:8  Roedd dynion ifanc yn camu o'r ffordd i mi, a'r dynion hŷn yn codi ar eu traed.

29:9  Roedd yr arweinwyr yn dal eu tafodau, ac yn rhoi eu llaw dros eu cegau.

29:10  Roedd y swyddogion yn cadw'n dawel, fel petai eu tafodau wedi glynu wrth dop y geg.

29:11  Roedd pawb oedd yn gwrando arna i'n canmol, a phawb oedd yn fy ngweld yn siarad yn dda,

29:12  am fy mod i'n achub y tlawd oedd yn galw am help, a'r plentyn amddifad oedd heb neb i'w helpu.

29:13  Roedd pobl oedd bron wedi marw yn fy mendithio, ac roeddwn i'n gwneud i'r weddw ganu'n llawen.

29:14  Roedd cyfiawnder fel gwisg amdana i, a thegwch fel mantell a thwrban.

29:15  Rôn i'n llygaid i'r dall ac yn draed i'r cloff.

29:16  Rôn i'n dad i'r rhai mewn angen, ac yn gwrando ar achos y rhai dieithr.

29:17  Rôn i'n dryllio dannedd y dyn drwg, ac yn gwneud iddo ollwng ei ysglyfaeth.

29:18  Dyma roeddwn i'n ei dybio: ‘Bydda i'n aros gyda'm teulu nes i mi farw, ac yn cael byw am flynyddoedd lawer.

29:19  Bydda i fel coeden a'i gwreiddiau'n cyrraedd y dŵr, a'r gwlith yn aros ar ei changhennau.

29:20  Bydd fy nerth yn cael ei adnewyddu, a'm bwa yn newydd yn fy llaw.’

29:21  Roedd pobl yn gwrando'n astud arna i, ac yn cadw'n dawel wrth i mi roi cyngor.

29:22  Ar ôl i mi siarad doedd gan neb ddim mwy i'w ddweud – roedd fy ngeiriau yn disgyn yn dyner ar eu clustiau.

29:23  Roedd disgwyl i mi siarad fel disgwyl am law, disgwyl yn frwd am y glaw yn y gwanwyn.

29:24  Pan fyddwn i'n gwenu, bydden nhw wrth eu boddau; doedden nhw ddim eisiau fy nigio i.

29:25  Fi oedd yn dangos y ffordd, fi oedd yn ben; rôn i fel brenin yng nghanol ei filwyr; rôn i'n cysuro'r rhai sy'n galaru.

Chapter 30

30:1  Ond bellach mae hogiau ifanc yn gwenu'n wawdlyd arna i, rhai y byddwn i'n rhoi mwy o sylw i'm cŵn defaid nag i'w tadau nhw!

30:2  Dynion rhy wan i fod o iws i mi – dynion wedi colli pob cryfder;

30:3  dynion sy'n denau o angen a newyn, yn crwydro'r tir sych, a'r diffeithwch anial yn y nos.

30:4  Maen nhw'n casglu planhigion gwyllt, a gwreiddiau'r banadl i gadw'n gynnes;

30:5  dynion wedi'u gyrru allan o gymdeithas, a phobl yn gweiddi arnyn nhw fel lladron.

30:6  Maen nhw'n byw ar waelod ceunentydd, mewn tyllau yn y ddaear ac ogofâu.

30:7  Maen nhw'n brefu fel anifeiliaid yng nghanol y chwyn, ac yn swatio gyda'i gilydd dan y llwyni.

30:8  Pobl ddwl a da i ddim, wedi'u gyrru i ffwrdd o gymdeithas.

30:9  Ond bellach dw i'n gocyn hitio iddyn nhw; ac yn ddim byd ond testun sbort.

30:10  Maen nhw'n fy ffieiddio i, ac yn cadw draw oddi wrtho i; ac yn poeri'n fy wyneb heb feddwl ddwywaith.

30:11  Am fod Duw wedi datod llinyn fy mwa a'm poenydio i, maen nhw'n ymosod arna i'n ddi-stop.

30:12  Fel gang o lanciau'n codi twrw ar un ochr, i'm bwrw oddi ar fy nhraed; maen nhw'n codi rampiau i warchae a dinistrio.

30:13  Maen nhw'n sefyll ar fy llwybr i'm rhwystro, ac yn llwyddo i'm llorio, heb angen unrhyw help.

30:14  Fel byddin yn llifo drwy fwlch llydan, yn rholio i mewn wrth i'r waliau syrthio.

30:15  Mae dychryn yn dod drosto i, fel gwynt yn ysgubo fy urddas i ffwrdd; mae'r gobaith o ddianc wedi diflannu fel cwmwl.

30:16  Bellach mae fy enaid yn drist, a dyddiau dioddef wedi gafael ynof fi.

30:17  Mae poenau yn fy esgyrn drwy'r nos, a gewynnau'r corff yn cnoi'n ddi-baid.

30:18  Mae Duw wedi gafael yn dynn yn fy nillad, a'm tagu gyda choler fy nghrys.

30:19  Mae e wedi fy nhaflu i'r mwd; dw i'n ddim byd ond llwch a lludw.

30:20  O Dduw, dw i'n gweiddi am dy help, ond does dim ateb; dw i'n sefyll o dy flaen, ond dwyt ti'n cymryd dim sylw.

30:21  Rwyt ti wedi troi mor greulon tuag ata i; a'm taro mor galed ag y medri.

30:22  Ti wedi fy nghodi ar y corwynt; a'm taflu o gwmpas yn y storm.

30:23  Dw i'n gwybod mod i'n mynd i farw, a mynd i'r lle sydd wedi'i bennu i bopeth byw.

30:24  Wnes i erioed godi fy llaw i daro rhywun oedd yn galw am help yn ei drybini!

30:25  Rôn i'n wylo dros y rhai oedd yn cael amser caled, ac yn torri fy nghalon dros y tlawd.

30:26  Ond wrth ddisgwyl y da, ddaeth dim ond drwg; wrth edrych am olau, daeth tywyllwch.

30:27  Dw i'n corddi y tu mewn i mi, wrth wynebu dydd ar ôl dydd o ddioddef.

30:28  Mae fy nghroen wedi duo, ond nid yn yr haul; dw i'n sefyll yn y sgwâr ac yn pledio am help.

30:29  Dw i'n swnio fel brawd i'r siacal, neu gymar i'r estrys.

30:30  Mae fy nghroen wedi tywyllu, a'm corff drwyddo yn llosgi gan wres.

30:31  Felly, mae fy nhelyn yn canu alaw drist, a'm ffliwt yn cyfeilio i'r rhai sy'n galaru.

Chapter 31

31:1  Dw i wedi ymrwymo i beidio llygadu merch ifanc.

31:2  Beth fyddai rhywun felly'n ei dderbyn gan Dduw? Beth fyddai'n ei gael gan yr Un uchod sy'n rheoli popeth?

31:3  Onid i'r annuwiol mae dinistr yn cael ei roi, a thrychineb i'r un sy'n gwneud drwg?

31:4  Ydy e ddim wedi gweld sut dw i wedi byw? Ydy e ddim wedi gwylio pob cam?

31:5  Ydw i wedi cymysgu gyda'r rhai celwyddog, neu wedi bod yn rhy barod i dwyllo?

31:6  Dylai fy mhwyso i ar glorian sy'n gywir, iddo weld fy mod i'n gwbl ddieuog.

31:7  Os ydw i wedi crwydro o'i ffyrdd a gadael i'm llygaid ddenu'r galon, neu os oes staen drygioni ar fy nwylo,

31:8  yna boed i eraill fwyta'r cynhaeaf wnes i ei hau, ac i'r cnwd a blannais gael ei ddinistrio!

31:9  Os cafodd fy nghalon ei hudo gan wraig rhywun arall, a minnau'n dechrau loetran wrth ddrws ei thŷ,

31:10  boed i'm gwraig i falu blawd i ddyn arall, a boed i ddynion eraill orwedd gyda hi!

31:11  Am i mi wneud peth mor ffiaidd – pechod sy'n haeddu ei gosbi.

31:12  Mae fel tân sy'n dinistrio'n llwyr, ac yn llosgi fy eiddo i gyd.

31:13  Ydw i wedi diystyru cwyn caethwas neu forwyn yn fy erbyn erioed?

31:14  Beth wnawn i pe byddai Duw yn codi i edrych ar y mater? Sut fyddwn i'n ei ateb?

31:15  Onid Duw greodd nhw, fel fi, yn y groth? Onid yr un Duw sy wedi'n gwneud ni i gyd?

31:16  Ydw i wedi gwrthod helpu'r tlawd, neu siomi'r weddw oedd yn disgwyl rhywbeth?

31:17  Ydw i wedi bwyta ar fy mhen fy hun, a gwrthod ei rannu gyda'r amddifad?

31:18  Na, dw i wedi'i fagu fel tad bob amser, a helpu'r weddw ar hyd fy mywyd.

31:19  Wnes i erioed adael neb yn rhewi heb ddillad, na gadael rhywun tlawd heb gôt.

31:20  Bydden nhw'n diolch i mi o waelod calon wrth i wlân fy nefaid eu cadw'n gynnes.

31:21  Os gwnes i fygwth yr amddifad, wrth weld fod gen i gefnogaeth yn y llys,

31:22  yna boed i'm hysgwydd gael ei thynnu o'i lle, a'm braich gael ei thorri wrth y penelin.

31:23  Roedd gen i ofn i Dduw anfon dinistr; allwn i byth wynebu ei fawredd!

31:24  Ydw i wedi rhoi fy hyder mewn aur, a theimlo'n saff am fod gen i aur coeth?

31:25  Wnes i orfoleddu yn y cyfoeth, a'r holl feddiannau oedd gen i?

31:26  Wnes i edrych ar yr haul yn tywynnu, a'r lleuad yn symud yn ei ysblander,

31:27  nes i'm calon gael ei hudo'n dawel fach, a'm llaw yn taflu cusan i'w haddoli?

31:28  Byddai hynny hefyd yn bechod i'w gosbi – byddwn wedi gwadu'r Duw sydd uchod.

31:29  Oeddwn i'n falch pan oedd fy ngelyn mewn helynt, neu'n cael gwefr o weld pethau'n ddrwg arno?

31:30  Na, wnes i ddweud dim yn ei erbyn na'i felltithio yn y gobaith y byddai'n marw.

31:31  Oes unrhyw un o'm teulu wedi dweud, ‘Pam gafodd hwn a hwn ddim croeso wrth fwrdd Job?’

31:32  Doedd dim rhaid i'r crwydryn gysgu allan ar y stryd, am fod fy nrws yn agored i deithwyr.

31:33  Ydw i wedi ceisio cuddio fy meiau fel Adda, neu gladdu fy mhechod dan fy mantell,

31:34  am fod gen i ofn barn y dyrfa, a dirmyg pawb o'm cwmpas – cadw'n dawel a dewis peidio mynd allan?

31:35  O na fyddai gen i rywun i wrando arna i! Dw i'n llofnodi f'amddiffyniad! Boed i'r Un sy'n rheoli popeth fy ateb! Boed i'r un sy'n cyhuddo ddod â gwŷs ddilys yn fy erbyn!

31:36  Byddwn i'n ei chario'n gyhoeddus, a'i gwisgo fel coron ar fy mhen.

31:37  Byddwn yn rhoi cyfrif iddo am bob cam, ac yn camu o'i flaen yn hyderus fel tywysog.

31:38  Os ydy'r tir wedi gweiddi yn fy erbyn, a'i gwysi wedi wylo â'i gilydd –

31:39  Os ydw i wedi dwyn ei gnwd heb dalu, ac achosi i'r tenantiaid lwgu,

31:40  yna boed i fieri dyfu yn lle gwenith, a chwyn ffiaidd yn lle haidd!” Roedd Job wedi gorffen siarad.

Chapter 32

32:1  Felly dyma'r tri dyn yn stopio dadlau gyda Job, am ei fod mor siŵr ei fod yn iawn.

32:2  Ond roedd Elihw fab Barachel o deulu Bws, oedd yn perthyn i glan Ram, wedi gwylltio'n lân gyda Job am fynnu mai fe oedd yn iawn ac nid Duw.

32:3  Roedd yn wyllt gyda'r tri chyfaill hefyd, oedd yn condemnio Job ac eto'n methu ei ateb.

32:4  Roedd Elihw wedi cadw'n dawel tra oedden nhw'n siarad â Job, am eu bod nhw'n hŷn nag e.

32:5  Ond pan welodd Elihw nad oedd y tri yn gallu ateb Job, roedd e wedi gwylltio'n lân.

32:6  Yna, dyma Elihw fab Barachel o deulu Bws yn dweud fel hyn: “Dyn ifanc dw i, a dych chi i gyd yn hen; felly dw i wedi bod yn cadw'n dawel ac yn rhy swil i ddweud be dw i'n feddwl.

32:7  Dwedais wrthof fy hun, ‘Gad i'r dynion hŷn siarad; rho gyfle i'r rhai sydd â phrofiad blynyddoedd lawer i ddangos doethineb.’

32:8  Ond Ysbryd Duw yn rhywun, anadl yr Un sy'n rheoli popeth sy'n gwneud iddo ddeall.

32:9  Nid dim ond pobl mewn oed sy'n ddoeth, does dim rhaid bod yn hen i farnu beth sy'n iawn.

32:10  Felly dw i'n dweud, ‘Gwrandwch arna i, a gadewch i mi ddweud be dw i'n feddwl.’

32:11  Dw i wedi bod yn disgwyl i chi orffen siarad, ac yn gwrando'n ofalus ar eich dadleuon chi, wrth i chi drafod y pethau hyn.

32:12  Ond mae'n gwbl amlwg i mi fod dim un ohonoch chi'n gallu ateb Job, a gwrthbrofi'r hyn mae wedi'i ddweud.

32:13  A pheidiwch dweud, ‘Y peth doeth i'w wneud ydy hyn – Gadael i Dduw ei geryddu, nid dyn!’

32:14  Dydy Job ddim wedi dadlau gyda fi eto, a dw i ddim yn mynd i'w ateb gyda'ch dadleuon chi.

32:15  Mae'r tri yma mewn sioc, heb ateb bellach; does ganddyn nhw ddim byd ar ôl i'w ddweud.

32:16  Oes rhaid i mi ddal i ddisgwyl, a nhw'n dawel? Maen nhw wedi stopio dadlau, a ddim yn ateb.

32:17  Mae fy nhro i wedi dod i ddweud fy mhwt, cyfle i mi ddweud be dw i'n feddwl.

32:18  Mae gen i gymaint i'w ddweud, alla i ddim peidio dweud rhywbeth.

32:19  Dw i'n teimlo fel potel o win sydd angen ei hagor; fel poteli crwyn newydd sydd ar fin byrstio.

32:20  Mae'n rhaid i mi siarad, does gen i ddim dewis. Gadewch i mi ddweud rhywbeth, i'w ateb.

32:21  Dw i ddim yn mynd i gadw ochr neb, na seboni drwy roi teitlau parchus i bobl;

32:22  dw i ddim yn gwybod sut i seboni – petawn i'n gwneud hynny, byddai'r Duw a'm gwnaeth i yn fy symud yn ddigon buan!

Chapter 33

33:1  Felly, Job, gwrando beth sydd gen i i'w ddweud. Gwranda'n ofalus ar fy ngeiriau i.

33:2  Edrych, dw i am agor fy ngheg, a gadael i'm tafod ddweud ei ddweud.

33:3  Dw i'n mynd i siarad yn onest, a dweud fy marn yn gwbl agored.

33:4  Ysbryd Duw luniodd fi; anadl yr Un sy'n rheoli popeth sy'n fy nghadw i'n fyw.

33:5  Ateb fi, os wyt ti'n gallu; gwna dy safiad, a dadlau yn fy erbyn i.

33:6  Dŷn ni'n dau yr un fath yng ngolwg Duw; ces innau hefyd fy ngwneud o'r pridd.

33:7  Felly does dim byd i ti ei ofni; fydda i ddim yn llawdrwm arnat ti.

33:8  Dyma wyt ti wedi'i ddweud, (clywais dy eiriau di'n glir):

33:9  ‘Dw i'n ddieuog, heb wneud dim o'i le; dw i'n lân, a heb bechu.

33:10  Ond mae Duw wedi troi yn fy erbyn; mae'n fy nhrin i fel gelyn.

33:11  Mae wedi rhoi fy nhraed mewn cyffion, ac yn gwylio popeth dw i'n ei wneud.’

33:12  Ti ddim yn iawn. A gwna i ddweud pam: mae Duw yn fwy na dyn.

33:13  Pam wyt ti'n dadlau yn ei erbyn? Oes rhaid iddo ateb pob cwestiwn?

33:14  Mae Duw yn siarad mewn un ffordd un tro, ac mewn ffordd wahanol dro arall – ond er hynny dydy pobl ddim yn deall.

33:15  Mewn breuddwyd, neu weledigaeth yn y nos, pan mae pobl yn cysgu'n drwm, pan maen nhw'n gorwedd ar eu gwlâu,

33:16  mae e'n gwneud i bobl wrando – yn eu dychryn nhw gyda rhybudd

33:17  i beidio gwneud rhywbeth, a'u stopio nhw rhag bod mor falch.

33:18  Mae'n achub bywyd rhywun o bwll y bedd, rhag iddo groesi afon marwolaeth.

33:19  Mae'n disgyblu un sy'n sâl yn ei wely a chryndod di-baid drwy ei esgyrn.

33:20  Mae bwyd yn codi cyfog arno; does ganddo awydd dim byd blasus.

33:21  Mae wedi colli cymaint o bwysau, nes bod ei esgyrn i gyd yn y golwg.

33:22  Mae'n agos iawn at y bedd, bron â'i gipio gan negeswyr marwolaeth.

33:23  Ond os daw angel at ei ochr (dim ond un o'i blaid, un o blith y mil) i ddadlau ei hawl drosto –

33:24  yna bydd Duw yn drugarog wrtho. ‘Achubwch e rhag mynd i lawr i'r bedd; dw i wedi cael y pris i'w ollwng yn rhydd.’

33:25  Yna bydd ei groen yn iach fel pan oedd yn ifanc; bydd ei egni yn ôl fel yn nyddiau ieuenctid!

33:26  Bydd yn gweddïo, a bydd Duw'n gwrando; bydd yn gweiddi'n llawen wrth fynd i'w bresenoldeb, a bydd Duw yn ei adfer i berthynas iawn ag e'i hun.

33:27  Bydd yn canu o flaen pobl, ‘Pechais, a gwneud y peth anghywir, ond ches i mo'r gosb rôn i'n ei haeddu.

33:28  Mae e wedi fy achub o afael y bedd; dw i'n dal yn fyw, ac yn gweld y golau!’

33:29  Yn wir, mae Duw yn gwneud hyn drosodd a throsodd:

33:30  achub bywyd o bwll y bedd, iddo gael gweld goleuni bywyd.

33:31  Edrych, Job, gwranda arna i; gwrando'n dawel i mi gael siarad.

33:32  Os oes gen ti rywbeth i'w ddweud, ateb fi; dywed, achos dw i eisiau dangos dy fod ti'n iawn.

33:33  Ond os oes gen ti ddim i'w ddweud, gwranda arna i; gwrando'n dawel, ac fe ddysga i beth sy'n ddoeth i ti.”

Chapter 34

34:1  Yna dwedodd Elihw:

34:2  “Gwrandwch be dw i'n ddweud, chi ddynion doeth; dych chi'n ddynion deallus, felly gwrandwch yn astud.

34:3  Mae'r glust yn profi geiriau fel mae'r geg yn blasu bwyd.

34:4  Gadewch i ni ystyried beth sy'n wir; a phenderfynu rhyngon beth sy'n iawn.

34:5  Mae Job wedi dweud, ‘Dw i'n ddieuog; dydy Duw ddim wedi bod yn deg â mi.

34:6  Fi sy'n iawn. Ydw i i fod i ddweud celwydd? Dw i wedi fy anafu, a does dim gwella ar y clwyf, er fy mod heb droseddu.’

34:7  Oes rhywun tebyg i Job? Mae'n dangos dirmyg fel yfed dŵr!

34:8  Mae'n cadw cwmni cnafon ac yn ymddwyn fel pobl ddrwg!

34:9  Achos mae wedi dweud, ‘Does dim pwynt byw i blesio Duw.’

34:10  Felly, gwrandwch, chi ddynion deallus, Fyddai Duw byth yn gwneud drwg; a'r Un sy'n rheoli popeth yn gwneud dim o'i le!

34:11  Mae e'n talu i bobl am yr hyn maen nhw'n ei wneud, mae pawb yn cael beth maen nhw'n ei haeddu!

34:12  Dydy Duw yn sicr ddim yn gwneud drwg; dydy'r Un sy'n rheoli popeth ddim yn gwyrdroi cyfiawnder.

34:13  Pwy roddodd y ddaear yn ei ofal? Pwy roddodd hawl iddo roi trefn ar y byd?

34:14  Petai'n dewis, gallai gymryd ei ysbryd a'i anadl yn ôl,

34:15  a byddai pob creadur byw yn marw, a'r ddynoliaeth yn mynd yn ôl i'r pridd.

34:16  Gwranda, os wyt ti'n ddyn deallus; gwrando'n astud ar beth dw i'n ddweud.

34:17  Ydy rhywun sy'n casáu cyfiawnder yn gallu llywodraethu? Wyt ti'n mynd i gondemnio'r Un Grymus a Chyfiawn

34:18  sy'n dweud wrth frenin, ‘Y pwdryn diwerth!’ ac wrth wŷr bonheddig, ‘Y cnafon drwg!’?

34:19  Dydy e ddim yn ochri gyda thywysogion, nac yn ffafrio'r cyfoethog ar draul y tlawd; am mai gwaith ei ddwylo e ydyn nhw i gyd!

34:20  Maen nhw'n marw yn sydyn yng nghanol y nos; mae'r bobl bwysig yn cael eu hysgwyd, ac yn diflannu; mae'r pwerus yn cael eu symud o'r ffordd yn hawdd.

34:21  Mae e'n cadw golwg ar beth maen nhw'n ei wneud; mae'n gwybod am bob symudiad.

34:22  Does dim tywyllwch na chwmwl lle gall pobl ddrwg guddio.

34:23  Nid lle pobl ydy gosod amser i ddod o flaen Duw i gael eu barnu!

34:24  Mae'n dryllio arweinwyr heb gynnal ymchwiliad, ac yn gosod eraill i gymryd eu lle.

34:25  Am ei fod yn gwybod beth maen nhw'n ei wneud, mae'n eu dymchwel dros nos, a'u dryllio.

34:26  Mae'n eu taro nhw i lawr fel pobl ddrwg, ac yn gwneud hynny o flaen pawb,

34:27  am eu bod nhw wedi bod yn anffyddlon iddo, a gwrthod cymryd sylw o'i ffyrdd.

34:28  Maen nhw wedi achosi i'r tlodion alw arno, a gwneud iddo wrando ar gri'r anghenus.

34:29  Os ydy Duw'n cadw'n dawel, pwy sydd i'w feirniadu? Os ydy e'n cuddio, pwy all ddod o hyd iddo? Ond mae e'n dal i wylio dros wledydd a dynoliaeth,

34:30  rhag i rywun annuwiol deyrnasu a gosod maglau i'r bobl.

34:31  Ond os dywed rhywun wrth Dduw, ‘Dw i'n euog, a wna i ddim troseddu eto.

34:32  Dysga fi am y drwg dw i ddim yn ei weld. Os dw i wedi gwneud drwg, wna i ddim yr un peth eto.’

34:33  Wyt ti'n credu y dylai Duw dalu'n ôl iddo, gan dy fod yn gwrthod gwrando? Ti sydd i ddewis, nid fi; gad i ni glywed beth sydd gen ti i'w ddweud.

34:34  Bydd dynion deallus yn dweud wrtho i – unrhyw ddyn doeth sy'n gwrando arna i –

34:35  ‘Mae Job wedi dweud pethau dwl; dydy ei eiriau'n gwneud dim sens.’

34:36  Dylai gael ei gosbi i'r eithaf am siarad fel mae pobl ddrwg yn siarad.

34:37  Mae e wedi gwneud mwy na phechu – mae e wedi gwrthryfela a gwawdio Duw yn ein plith ni, a chyhuddo Duw'n ddi-stop.”

Chapter 35

35:1  Yna dwedodd Elihw:

35:2  “Wyt ti'n meddwl ei bod hi'n iawn i ti ddweud, ‘Fi sy'n iawn, nid Duw’?

35:3  A dweud wrtho, ‘Pa fantais ydy e i ti?’ a ‘Beth ydw i'n ennill o beidio pechu?’

35:4  Gad i mi dy ateb di – ti, a dy ffrindiau gyda ti.

35:5  Edrych i fyny i'r awyr, ac ystyria; edrych ar y cymylau ymhell uwch dy ben.

35:6  Os wyt ti'n pechu, sut mae hynny'n effeithio ar Dduw? Os wyt ti'n troseddu dro ar ôl tro, beth wyt ti'n ei wneud iddo fe?

35:7  Os wyt ti'n gwneud beth sy'n iawn, sut mae hynny'n helpu Duw? Beth mae e'n ei dderbyn gen ti?

35:8  Pobl eraill sy'n diodde pan wyt ti'n gwneud drwg, neu'n cael eu helpu pan wyt ti'n gwneud beth sy'n iawn.

35:9  Mae pobl sy'n cael eu gorthrymu yn gweiddi am help, ac yn galw am rywun i'w hachub o afael y rhai pwerus.

35:10  Ond does neb yn dweud, ‘Ble mae Duw, fy Nghrëwr, sy'n rhoi testun cân i mi pan mae'n nos dywyll?

35:11  Ble mae'r Duw sy'n dysgu mwy i ni na'r anifeiliaid, ac sy'n ein gwneud ni'n fwy doeth na'r adar?’

35:12  Ydyn, mae'r bobl yn gweiddi, ond dydy e ddim yn ateb, am eu bod nhw'n bobl ddrwg a balch.

35:13  Dŷn nhw ddim o ddifrif – a dydy Duw ddim yn gwrando; dydy'r Un sy'n rheoli popeth yn cymryd dim sylw.

35:14  Felly, pam gwrando arnat ti, sy'n cwyno nad wyt yn ei weld, fod dy achos o'i flaen, a dy fod yn aros am ymateb?

35:15  A hyd yn oed yn honni nad ydy e'n cosbi yn ei ddig, ac nad ydy e'n poeni dim am bechod!

35:16  Mae Job yn siarad nonsens; mae'n mwydro ymlaen heb ddeall dim.”

Chapter 36

36:1  A dyma Elihw yn mynd ymlaen i ddweud:

36:2  “Bydd yn amyneddgar â fi am ychydig, mae gen i fwy i'w ddweud ar ran Duw.

36:3  Dw i wedi derbyn gwybodaeth o bell, a dw i am ddangos mai fy Nghrëwr sy'n iawn.

36:4  Wir i ti, heb air o gelwydd, mae'r un sydd o dy flaen di wedi deall y cwbl.

36:5  Mae Duw yn rymus, ond dydy e ddim yn ddirmygus; mae'n rymus ac yn gwybod beth mae'n ei wneud.

36:6  Dydy e ddim yn gadael i bobl ddrwg fyw; mae'n sicrhau cyfiawnder i'r rhai sy'n dioddef.

36:7  Mae e'n gofalu am y rhai sy'n gwneud beth sy'n iawn. Mae'n eu hanrhydeddu nhw, a'u gosod ar orseddau fel brenhinoedd.

36:8  Ond os ydyn nhw'n gaeth mewn cyffion, wedi'u rhwymo â rhwydi gorthrwm,

36:9  mae e'n dangos iddyn nhw beth wnaethon nhw i droseddu, a bod mor haerllug.

36:10  Mae e'n gwneud iddyn nhw wrando drwy eu disgyblu, a dweud wrthyn nhw am droi cefn ar eu drygioni.

36:11  Os gwnân nhw wrando a bod yn ufudd iddo, byddan nhw'n llwyddo am weddill eu bywydau, ac yn cael blynyddoedd o hapusrwydd.

36:12  Ond os na fyddan nhw'n gwrando, byddan nhw'n croesi afon marwolaeth, ac yn darfod heb ddeall dim.

36:13  Mae pobl annuwiol yn achosi dig; dŷn nhw ddim yn gweiddi am help pan mae Duw'n eu disgyblu.

36:14  Maen nhw'n marw'n ifanc, ar ôl treulio'u bywydau gyda phuteiniaid teml.

36:15  Ond mae Duw'n defnyddio dioddefaint i achub pobl, ac yn defnyddio poen i'w cael nhw i wrando.

36:16  Y gwir ydy, mae am dy ddenu di oddi wrth ddibyn gofid, o'r gornel gyfyng i le agored; at fwrdd yn llawn o fwyd blasus.

36:17  Ond rwyt ti'n wynebu barn Duw ar bobl ddrwg, a does dim dianc rhag ei farn gyfiawn.

36:18  Gwylia rhag i ti gael dy hudo gan gyfoeth, ac i faint y breib dy arwain ar gyfeiliorn.

36:19  Fyddai dy holl gyfoeth o unrhyw help yn dy helbul? Na fyddai, na dy holl ddylanwad chwaith!

36:20  Paid dyheu am y nos, pan mae pobl yn cael eu cipio i ffwrdd.

36:21  Gwylia rhag troi at y drwg – dyna pam ti'n dioddef ac yn cael dy brofi.

36:22  Edrych, mae nerth Duw yn aruthrol. Pwy sy'n athro tebyg iddo?

36:23  Pwy sy'n dweud wrtho beth i'w wneud? Pwy sy'n gallu dweud, ‘Ti wedi gwneud peth drwg’?

36:24  Cofia mai dy le di ydy canmol ei waith, sef y rheswm pam mae pobl yn ei foli ar gân.

36:25  Mae'r ddynoliaeth i gyd wedi gweld ei waith, mae pobl feidrol yn syllu arno o bell.

36:26  Ydy, mae Duw yn fawr – y tu hwnt i'n deall ni; does dim modd cyfri hyd ei oes e!

36:27  Mae'n codi dafnau o ddŵr sy'n diferu'n law mân fel tarth.

36:28  Mae'r cymylau'n tywallt y glaw, mae'n arllwys yn gawodydd ar y ddaear.

36:29  Oes rhywun yn deall sut mae'r cymylau'n lledu, a'r taranau sydd yn ei bafiliwn?

36:30  Edrych, mae'r mellt yn lledu o'i gwmpas, ac yn goleuo gwaelod y môr.

36:31  Dyma sut mae'n barnu'r cenhedloedd, ac yn rhoi digonedd o fwyd iddyn nhw.

36:32  Mae'n dal y mellt yn ei ddwylo, ac yn gwneud iddyn nhw daro'r targed.

36:33  Mae sŵn ei daranau'n dweud ei fod yn dod mewn storm, yn angerdd ei lid.

Chapter 37

37:1  Ac ydy, mae fy nghalon i'n crynu ac yn colli curiad.

37:2  Gwrandwch ar ei lais yn rhuo, ac ar ei eiriau'n atseinio!

37:3  Mae ei fellt yn fflachio drwy'r awyr – ac yn mynd i ben draw'r byd.

37:4  Yna wedyn, mae'n rhuo eto, a'i lais cryf yn taranu; mae'r mellt wedi hen ddiflannu pan glywir ei lais.

37:5  Mae sŵn llais Duw'n taranu yn rhyfeddol! Ac mae'n gwneud pethau gwyrthiol, tu hwnt i'n deall ni.

37:6  Mae'n dweud wrth yr eira, ‘Disgyn ar y ddaear!’ neu wrth y glaw trwm, ‘Arllwys i lawr!’

37:7  Mae'n stopio pawb rhag gweithio, mae pobl yn gorfod sefyll yn segur.

37:8  Mae anifeiliaid yn mynd i gysgodi, ac i guddio yn eu gwâl.

37:9  Mae'r corwynt yn codi o'r de, ac oerni o wyntoedd y gogledd.

37:10  Anadl Duw sy'n dod â rhew, ac mae'r llynnoedd yn rhewi'n galed.

37:11  Mae'n llenwi'r cymylau trwchus â gwlybaniaeth ac yn anfon mellt ar wasgar o'r cymylau.

37:12  Mae'n gwneud i'r cymylau droi a throelli, ac yn gwneud beth mae Duw'n ei orchymyn dros wyneb y ddaear i gyd.

37:13  Mae'n gwneud hyn naill ai i gosbi'r tir, neu i ddangos ei gariad ffyddlon.

37:14  Gwranda ar hyn, Job: aros i ystyried y pethau rhyfeddol mae Duw'n eu gwneud.

37:15  Wyt ti'n deall sut mae Duw'n trefnu'r cwbl, ac yn gwneud i'r mellt fflachio o'r cymylau?

37:16  Wyt ti'n deall sut mae'r cymylau'n aros yn yr awyr – gwaith rhyfeddol Duw, sy'n deall popeth yn berffaith?

37:17  Ti, sy'n chwysu yn dy ddillad pan mae'n glòs ac yn boeth dan wynt y de.

37:18  Alli di helpu Duw i ledu'r awyr, sy'n galed fel drych metel?

37:19  Dwed wrthon ni beth i'w ddweud wrtho! Dŷn ni ddim yn gwybod, mae hi'n dywyll arnon ni.

37:20  Fyddwn i ddim yn meiddio gofyn am gael siarad! Ydy dyn meidrol yn gofyn am gael ei lyncu ganddo?

37:21  Does neb yn gallu edrych ar yr haul pan mae'n disgleirio yn yr awyr, ar ôl i'r gwynt ddod a chlirio'r cymylau i ffwrdd.

37:22  Fel pelydrau euraid yn llewyrchu o'r gogledd, mae ysblander Duw yn syfrdanol!

37:23  Mae'r Un sy'n rheoli popeth y tu hwnt i'n cyrraedd ni; mae ei nerth mor aruthrol fawr! Mae'n gyfiawn ac yn gwneud beth sy'n iawn, a dydy e ddim yn gorthrymu neb.

37:24  Dyna pam mae pobl yn ei ofni. Dydy e'n cymryd dim sylw o'r rhai sy'n ddoeth yn eu golwg eu hunain.”

Chapter 38

38:1  Yna dyma'r ARGLWYDD yn ateb Job o'r storm ac yn dweud:

38:2  “Pwy ydy hwn sy'n amau fy nghynllun i, ac yn siarad heb ddeall dim?

38:3  Torcha dy lewys fel dyn! Fi fydd yn gofyn y cwestiynau, a gei di ateb.

38:4  Ble roeddet ti pan osodais i sylfeini'r ddaear? Ateb fi os wyt ti'n gwybod y cwbl!

38:5  Pwy benderfynodd beth fyddai ei maint? – ti'n siŵr o fod yn gwybod! Pwy wnaeth ddefnyddio llinyn i'w mesur?

38:6  Ar beth y gosodwyd ei sylfeini? Pwy osododd ei chonglfaen?

38:7  Ble roeddet ti pan oedd sêr y bore yn canu gyda'i gilydd a holl angylion Duw yn gweiddi'n llawen?

38:8  Pwy gaeodd y drysau ar y môr wrth iddo arllwys allan o'r groth?

38:9  Fi roddodd gymylau yn wisg amdano, a'i lapio mewn niwl trwchus.

38:10  Fi osododd derfyn iddo, a'i gadw tu ôl i ddrysau wedi'u bolltio.

38:11  Dwedais, ‘Cei di ddod hyd yma, ond dim pellach; dyma lle mae ymchwydd dy donnau yn stopio!’

38:12  Wyt ti erioed wedi gorchymyn i'r bore ddod, a dangos i'r wawr ble i dorri,

38:13  a sut i ledu a gafael yn ymylon y ddaear, ac ysgwyd y rhai drwg oddi arni?

38:14  Mae ei siâp yn dod i'r golwg fel clai dan sêl, a ffurfiau'r tir i'w gweld fel plygion dilledyn.

38:15  Mae'r golau'n tarfu ar y rhai drwg, ac mae'r fraich sy'n treisio'n cael ei thorri.

38:16  Wyt ti wedi bod at y ffynhonnau sy'n llenwi'r môr, neu gerdded mannau dirgel y dyfnder?

38:17  Ydy giatiau marwolaeth wedi'u dangos i ti? Wyt ti wedi gweld y giatiau i'r tywyllwch dudew?

38:18  Oes gen ti syniad mor fawr ydy'r ddaear? Os wyt ti'n gwybod hyn i gyd – dywed wrtho i!

38:19  Pa ffordd mae mynd i ble mae'r golau'n byw? O ble mae'r tywyllwch yn dod?

38:20  Wyt ti'n gallu dangos ble mae ffiniau'r ddau, a dangos iddyn nhw sut i fynd adre?

38:21  Mae'n siŵr dy fod, gan dy fod wedi dy eni bryd hynny, ac wedi bod yn fyw ers cymaint o flynyddoedd!

38:22  Wyt ti wedi bod i mewn yn stordai'r eira, neu wedi gweld y storfeydd o genllysg

38:23  sy'n cael eu cadw ar gyfer y dyddiau anodd, pan mae brwydrau a rhyfeloedd?

38:24  Sut mae mynd i ble mae'r mellt yn cael eu gwasgaru? O ble daw gwynt y dwyrain i chwythu drwy'r byd?

38:25  Pwy gerfiodd sianelau i'r stormydd glaw, a llwybrau i'r mellt a'r taranau,

38:26  iddi lawio ar dir lle does neb yn byw, ac anialwch sydd heb unrhyw un yno?

38:27  Mae'r tir anial sych yn cael ei socian, ac mae glaswellt yn tyfu drosto.

38:28  Oes tad gan y glaw? Pwy genhedlodd y defnynnau gwlith?

38:29  O groth pwy y daeth y rhew? Pwy roddodd enedigaeth i'r barrug,

38:30  pan mae'r dŵr yn troi'n galed, ac wyneb y dyfroedd yn rhewi?

38:31  Alli di blethu Pleiades neu ddatod belt Orion?

38:32  Alli di ddod â'r planedau allan yn eu tymor, neu dywys yr Arth Fawr a'r Arth Fach?

38:33  Wyt ti'n gyfarwydd â threfn y cosmos, a sut mae'n effeithio ar y ddaear?

38:34  Alli di roi gorchymyn i'r cymylau i arllwys dŵr ar dy ben fel llif?

38:35  Alli di alw ar y mellt i fflachio, a'u cael nhw i ateb, ‘Dyma ni’?

38:36  Pwy sy'n rhoi doethineb i'r galon a deall i'r meddwl?

38:37  Pwy sy'n ddigon clyfar i gyfri'r cymylau? Pwy sy'n gallu arllwys dŵr o gostreli'r awyr

38:38  a gwneud i'r pridd lifo fel llaid, ac i'r talpiau o bridd lynu wrth ei gilydd?

38:39  Wyt ti'n gallu hela ysglyfaeth i'r llewes, a rhoi bwyd i'r llewod ifanc

38:40  sy'n gorwedd yn eu gwâl, neu'n llechu dan y llwyni am helfa?

38:41  Pwy sy'n rhoi bwyd i'r gigfran pan mae ei chywion yn galw ar Dduw a hithau'n hedfan o gwmpas heb ddim?

Chapter 39

39:1  Wyt ti'n gwybod pryd mae geifr mynydd yn cael eu geni? Wyt ti wedi gwylio'r ceirw yn esgor ar rai bach?

39:2  Wyt ti wedi cyfri'r misoedd tra maen nhw'n disgwyl? Wyt ti'n gwybod pryd yn union maen nhw'n geni rhai bach,

39:3  yn crymu wrth roi genedigaeth, ac yn bwrw eu brych?

39:4  Mae'r rhai bach yn tyfu'n iach, allan yng nghefn gwlad; yna'n gadael y fam, a byth yn dod yn ôl.

39:5  Pwy wnaeth ollwng yr asyn gwyllt, a datod ei ffrwyn iddo fynd yn rhydd?

39:6  Rhoi'r anialwch yn gartref iddo, a'r tir diffaith yn lle iddo fyw.

39:7  Mae'n gwawdio twrw'r dre, ac yn fyddar i floedd unrhyw feistr.

39:8  Mae'n crwydro'r mynyddoedd am borfa, yn chwilio am laswellt i'w fwyta.

39:9  Fyddai'r ych gwyllt yn fodlon gweithio i ti, ac aros dros nos wrth gafn bwydo?

39:10  Alli di ei gadw yn y gŵys gyda rhaff? Fydd e'n dy ddilyn ac yn trin y tir?

39:11  Alli di ddibynnu arno gan ei fod mor gryf, a gadael iddo wneud dy waith caled yn dy le?

39:12  Fyddet ti'n disgwyl iddo i ddod yn ôl a chasglu dy rawn i'r llawr dyrnu?

39:13  Mae adenydd yr estrys yn ysgwyd yn llawen; ond does ganddi ddim plu i hedfan fel y garan!

39:14  Mae hi'n dodwy ei hwyau ar lawr, ac yn eu gadael i gynhesu ar y tywod,

39:15  heb feddwl y gallen nhw gael eu sathru, ac y gallai anifail gwyllt eu malu dan draed.

39:16  Mae'n trin ei chywion yn greulon, fel petaen nhw ddim yn perthyn iddi; dydy hi'n poeni dim y gallai ei llafur fod yn ofer.

39:17  Gadawodd Duw hi heb ddoethineb, roddodd e ddim mymryn o ddeall iddi.

39:18  Ond pan mae'n codi a dechrau rhedeg, mae'n chwerthin am ben y ceffyl a'i farchog!

39:19  Ai ti sy'n rhoi cryfder i geffyl? Ai ti wisgodd ei wddf â'r mwng?

39:20  Ai ti sy'n gwneud iddo neidio fel y locust, a chreu dychryn wrth weryru?

39:21  Mae'n curo llawr y dyffryn â'i garnau, ac yn rhuthro'n frwd i'r frwydr.

39:22  Does ganddo ddim ofn; does dim yn ei ddychryn; dydy e ddim yn cilio oddi wrth y cleddyf.

39:23  Mae llond cawell o saethau'n chwyrlïo heibio iddo, a'r waywffon a'r cleddyf yn fflachio.

39:24  Mae'n llawn cynnwrf, ac yn carlamu'n wyllt; mae'n methu aros yn llonydd pan mae'r corn hwrdd yn seinio.

39:25  Mae'n synhwyro'r frwydr o bell; mae'n gweryru wrth glywed y corn hwrdd, a gwaedd swyddogion yn bloeddio gorchmynion.

39:26  Ai dy ddoethineb di sy'n gwneud i'r hebog hedfan, a lledu ei adenydd i droi tua'r de?

39:27  Ai dy orchymyn di sy'n gwneud i'r fwltur hofran, a gosod ei nyth ar y creigiau uchel?

39:28  Mae'n byw ar y graig, lle mae'n treulio'r nos; mae'r clogwyn yn gaer ddiogel iddo.

39:29  Oddi yno mae'n chwilio am fwyd, ac yn syllu arno o bell;

39:30  bydd ei gywion yn llowcio gwaed. Ble mae corff marw, mae'r fwltur yno.”

Chapter 40

40:1  Dyma'r ARGLWYDD yn dweud wrth Job:

40:2  “Ydy'r un sy'n dadlau gyda'r Hollalluog am ddal i'w gywiro? Beth am i ti sy'n beirniadu Duw roi ateb i mi!”

40:3  A dyma Job yn ateb:

40:4  “Mae'n wir, dw i'n neb. Beth alla i ddweud? Dw i'n mynd i gadw'n dawel.

40:5  Dw i wedi siarad gormod, ac alla i ddim ateb eto. Dw i am ddweud dim mwy.”

40:6  Yna dyma'r ARGLWYDD yn ateb Job o'r storm ac yn dweud:

40:7  “Torcha dy lewys fel dyn! Fi fydd yn gofyn y cwestiynau, a gei di ateb.

40:8  Wyt ti'n gwadu fy mod i'n Dduw cyfiawn? Wyt ti'n fy nghondemnio i er mwyn profi mai ti sy'n iawn?

40:9  Wyt ti mor gryf ag ydw i? Ydy dy lais di'n gallu taranu fel fy llais i?

40:10  Os felly, addurna dy hun ag anrhydedd a mawrhydi. Gwisga dy hun ag ysblander ac urddas.

40:11  Dangos i bawb mor ddig wyt ti; dos ar ôl y bobl falch, a'u rhoi nhw yn eu lle.

40:12  Dos ar ôl y bobl falch, a'u cywilyddio nhw; sathra'r rhai drwg yn y fan a'r lle!

40:13  Cladda nhw yn y llwch, a'u cloi nhw yn y bedd.

40:14  Gwna i gyfaddef wedyn dy fod ti'n ddigon cryf i achub dy hun!

40:15  Edrych ar y Behemoth, a greais i fel y creais i ti; mae e'n bwyta glaswellt fel ych.

40:16  Edrych mor gryf ydy ei gluniau, ac ar gryfder cyhyrau ei fol.

40:17  Mae'n codi ei gynffon fel coeden dal; mae gewynnau ei gluniau wedi'u gweu i'w gilydd.

40:18  Mae ei esgyrn fel pibellau pres, a'i goesau fel barrau haearn.

40:19  Dyma'r creadur cryfaf a greodd Duw; dim ond ei Grëwr all dynnu'r cleddyf a'i ladd.

40:20  Y bryniau sy'n rhoi bwyd iddo, lle mae'r holl anifeiliaid gwyllt eraill yn chwarae.

40:21  Mae'n mynd i orwedd dan y llwyn deiliog, o'r golwg yng nghanol brwyn y gors.

40:22  Mae'r llwyn yn ei guddio dan ei gysgod, a'r coed helyg sydd o'i gwmpas ger y nant.

40:23  Dydy e ddim yn dychryn pan mae'r afon wedi chwyddo; mae'n ddigyffro wrth i ddŵr yr Iorddonen ruthro drosto.

40:24  All unrhyw un ei ddal tra mae'n gwylio, neu wthio bachyn drwy ei drwyn?

Chapter 41

41:1  Alli di ddal y Lefiathan â bachyn pysgota? Alli di rwymo ei dafod â rhaff?

41:2  Alli di roi cylch yn ei drwyn, neu wthio bachyn drwy ei ên?

41:3  Fydd e'n pledio'n daer am drugaredd? Fydd e'n seboni wrth siarad gyda ti?

41:4  Fydd e'n ceisio dod i gytundeb, ac addo bod yn gaethwas i ti am byth?

41:5  Alli di chwarae gydag e fel aderyn, neu ei rwymo i ddifyrru dy forynion?

41:6  Fydd pysgotwyr yn bargeinio amdano? Fydd e'n cael ei rannu rhwng y masnachwyr?

41:7  Alli di drywanu ei groen gyda phicellau, neu roi bachau pysgota yn ei geg?

41:8  Gafael ynddo, a dychmyga'r frwydr – fyddet ti ddim yn gwneud yr un peth eto!

41:9  Pam? Am nad oes gobaith ei ddal; mae hyd yn oed ei olwg yn torri calon rhywun.

41:10  Does neb yn ddigon dewr i ddeffro hwn, felly pwy sy'n mynd i sefyll yn fy erbyn i?

41:11  Pwy sydd wedi rhoi i mi nes bod dyled arna i iddo? Fi sydd biau popeth dan y nef!

41:12  Dw i ddim am fod yn dawel am ei goesau, ei gryfder, a'i gorff gosgeiddig.

41:13  Pwy sy'n gallu tynnu ei gôt oddi arno, neu drywanu ei arfwisg blethog?

41:14  Pwy sy'n gallu gwthio ei geg ar agor? Mae'r dannedd sydd o'i chwmpas yn frawychus.

41:15  Mae ei gefn fel rhesi o darianau, wedi'u cloi i'w gilydd gan sêl.

41:16  Mae un yn cyffwrdd y llall; maen nhw'n hollol dynn yn erbyn ei gilydd.

41:17  Maen nhw wedi glynu wrth ei gilydd, a does dim modd eu gwahanu nhw.

41:18  Mae'n fflachio mellt wrth disian. Mae ei lygaid fel pelydrau'r wawr.

41:19  Mae fflamau yn llifo o'i geg, a gwreichion yn tasgu ohoni.

41:20  Mae mwg yn dod allan o'i ffroenau fel crochan berw yn stemio.

41:21  Mae ei anadl yn cynnau marwor, ac mae fflamau'n dod allan o'i geg.

41:22  Mae ei wddf mor gryf, a nerth yn llamu allan o'i flaen.

41:23  Mae plygion ei gnawd yn glynu wrth ei gilydd; maen nhw'n dynn amdano, a does dim modd eu symud.

41:24  Mae ei galon yn galed fel y graig, yn solet fel maen melin.

41:25  Pan mae'n codi mae'r rhai cryfaf yn dychryn; wrth iddo gynhyrfu maen nhw'n camu'n ôl.

41:26  Dydy ei daro gyda'r cleddyf yn cael dim effaith, na gwaywffon, na saeth, na phicell.

41:27  Mae'n trin haearn fel gwellt, a phres fel pren wedi pydru.

41:28  Dydy saethau ddim yn gwneud iddo ffoi, ac mae cerrig tafl fel us yn ei olwg.

41:29  Mae pastwn fel gwelltyn yn ei daro, ac mae'n chwerthin ar y cleddyf sy'n clecian.

41:30  Oddi tano mae fel darnau o botyn wedi torri, ac mae'n gadael ei ôl yn y llaid fel sled ddyrnu.

41:31  Mae'n gwneud i'r dŵr dwfn ferwi fel crochan, ac i'r môr gorddi fel eli'n cael ei gymysgu.

41:32  Mae'n gadael llwybr gloyw ar ei ôl, ac mae'r dŵr dwfn yn edrych fel gwallt gwyn.

41:33  Does dim byd tebyg iddo'n fyw ar y ddaear; creadur sy'n ofni dim byd.

41:34  Mae'n edrych i lawr ar bob anifail cryf; mae'n frenin ar bopeth balch.”

Chapter 42

42:1  Yna dyma Job yn dweud wrth yr ARGLWYDD:

42:2  “Dw i'n gwybod dy fod ti'n gallu gwneud unrhyw beth; does dim modd rhwystro dy gynlluniau di.

42:3  ‘Pwy ydy hwn sy'n amau fy nghynllun i, ac yn deall dim?’ meddet ti. Ti'n iawn, dw i wedi siarad am bethau doeddwn i ddim yn eu deall; pethau oedd y tu hwnt i mi, pethau allwn i mo'u dirnad nhw.

42:4  ‘Gwranda arna i, a gwna i siarad; Fi fydd yn gofyn y cwestiynau, a gei di ateb,’ meddet ti.

42:5  O'r blaen, wedi clywed amdanat ti oeddwn i, ond nawr dw i wedi dy weld drosof fy hun.

42:6  Felly, dw i'n tynnu'r cwbl yn ôl, ac yn edifarhau mewn llwch a lludw.”

42:7  Ar ôl i'r ARGLWYDD siarad â Job, dyma fe'n dweud wrth Eliffas o Teman, “Dw i'n ddig iawn gyda ti a dy ddau ffrind, am beidio dweud beth sy'n wir amdana i, yn wahanol i fy ngwas Job.

42:8  Felly cymerwch saith tarw a saith hwrdd a mynd at fy ngwas Job a chyflwyno offrwm i'w losgi drosoch eich hunain. Bydd fy ngwas Job yn gweddïo drosoch chi, a bydda i'n gwrando arno. Felly fydda i ddim yn delio gyda chi fel dych chi'n haeddu am beidio dweud beth sy'n wir amdana i, yn wahanol i fy ngwas Job.”

42:9  Felly dyma Eliffas o Teman, Bildad o Shwach a Soffar o Naamâ yn mynd a gwneud beth ddwedodd yr ARGLWYDD wrthyn nhw, a dyma'r ARGLWYDD yn gwrando ar weddi Job.

42:10  Ar ôl i Job weddïo dros ei ffrindiau, dyma'r ARGLWYDD yn rhoi yn ôl iddo y cwbl oedd wedi'i golli – yn wir rhoddodd yr ARGLWYDD iddo ddwywaith cymaint ag o'r blaen.

42:11  Daeth ei frodyr a'i chwiorydd, a'i hen ffrindiau i gyd, i'w dŷ am bryd o fwyd, ac i gydymdeimlo gydag e a'i gysuro achos yr holl drasiedïau roedd yr ARGLWYDD wedi'u dwyn arno. Rhoddodd pob un ohonyn nhw arian a modrwy aur iddo.

42:12  Dyma'r ARGLWYDD yn bendithio Job fwy yn y blynyddoedd ar ôl hynny nag roedd wedi ei wneud yn y blynyddoedd cyn hynny. Roedd ganddo un deg pedair mil o ddefaid, chwe mil o gamelod, mil o barau o ychen, a mil o asennod.

42:13  Hefyd cafodd saith mab a thair merch.

42:14  Enw'r ferch hynaf oedd Jemima, Cetsia oedd enw'r ail, a Ceren-hapwch oedd y drydedd.

42:15  Doedd dim merched harddach i'w cael yn unman, a rhoddodd Job etifeddiaeth iddyn nhw fel i'w brodyr.

42:16  Cafodd Job fyw am gant pedwar deg o flynyddoedd ar ôl hynny, a gwelodd bedair cenhedlaeth o'i ddisgynyddion.

42:17  Felly, roedd Job yn hen ŵr mewn oedran mawr pan fuodd e farw.